CC BY
43
mgr Anna KOLODZIEJ-SARAMAK
Zespol Laboratoriow Sygnalizacji Alarmu Pozarowego
i Automatyki Pozarniczej
CNBOP
PRZYSZLOSC SYSTEMOW WCZESNEGO OSTRZEGANIA LUDNOSCI O ZAGROZENIACH.
„CELL BROADCAST FOR PUBLIC WARNING”
The future of public warning systems. Project “Cell broadcast for public warning”
Streszczenie
Prace nad realizaj projektu “Cell Broadcast for public warning - Sharing knowledge and experiences and identification and standardisation of (technical) requirements” zwiazane byly z badaniami mozliwosci wykorzystania systemu “Cell broadcast” do masowego powiadamiania o zagrozeniach. Kluczowym zagadnieniem projektu bylo sprawdzenie jego uztecznosci, spolecznej akceptacji i skutecznosci jako systemu uzupelniajacego istniej^ce narz^dzia alarmowania. Artykul przedstawia wyniki badan oraz doswiadczenie zgromadzone przez uczestnikow projektu podczas dwuletniej realizacji.
Summary
Project “Cell Broadcast for public warning - Sharing knowledge and experiences and identification and standardisation of (technical) requirements” study into the use of cell broadcast as a citizen alert system. This article will describe the conclusions and lessons two years works on this problem.
The central question of the study was whether cell broadcast for citizen alert systems would be a useful addition to the present siren system, in terms of effectiveness and efficiency. To answer this central question, four themes were studied: reach, acceptance, technology and content.
Slowa kluczowe : cell broadcasts, GSM, telefon komorkowy,
Key words : cell broadcasts, GSM, mobile phones,
Wst^p
Cele projektu w ujgciu Komisji Europejskiej
Pocz^wszy od 2004 roku z inicjatywy wspolnoty unijnej rozpocz?to szereg dzialan w obszarze bezpieczenstwa, co znalazlo swoje odzwierciedlenie w Programie Haskim z tegoz roku. Program ten wyraznie podkreslal potrzeb? dzialan maj^cych na celu zapobieganie i zwalczanie roznych rodzajow przest?pstw, w szczegolnosci terroryzmu oraz wypracowania rozwi^zan techniczno-strukturalnych, a takze prawnych, umozliwiaj^cych realizacj? i wdrozenie systemow waznych z punktu widzenia bezpieczenstwa ludnosci (alarmowanie i ostrzeganie). Program ten kladl ogromny nacisk na potrzeb? praktycznej wspolpracy w tych obszarach, polegaj^cej zarowno na wymianie doswiadczen, jak rowniez wspolpracy sluzb i instytucji odpowiedzialnych za systemy wczesnego ostrzegania w krajach europejskich. Celem nadrz?dnym stala si? eliminacja slabych punktow wspolnoty w zakresie infrastruktury krytycznej, w tym l^cznosci i systemow wczesnego ostrzegania.
Komisja Europejska zaprezentowala ide? uruchomienia mechanizmow systemu wczesnego ostrzegania przed zagrozeniami naturalnymi i cywilizacyjnymi.
Stworzenie systemu wczesnego ostrzegania jest procesem, ktorego pierwsz^. faz^ jest zidentyfikowanie obszarow i kierunkow prac, ktore powinny bye podj?te, aby mozliwe bylo osi^gni?cie celu. Komisja Europejska oglaszaj^c 7 program ramowy zapewnila mozliwose dofinansowania tego obszaru. Program finansuj^cy projekty naukowo-badawcze skupiaj^ce si? wokol tematyki wczesnego ostrzegania przed katastrofami, tzw. „na wielk^. skal?”, jak tsunami, trz?sienia ziemi, powodzie, osuni?cia terenu, pozary obszarow lesnych czy zagrozenia lawinami, rozpocz^l kosztowny i pracochlonny etap integracji europejskiej w zakresie ochrony ludnosci.
Przedstawiony przez Komisj? Europejska pakiet programowy zawieral trzy programy „ Solidarnosc i zarzqdzanie przeptywem migracji - Solidarity and management of migration flows”, „Podstawowe prawa i sprawiedliwosc - Fundamental rights and justice” oraz „Bezpieczenstwo i zabezpieczenie wolnosci - Security and safeguarding liberties”.
W ostatnim ramowym programie znalazl si? projekt „Zapobieganie, przygotowanie i rezultaty zarzqdzania w aspekcie przeciwdziatania terroryzmowi (Prevention, preparedness and consequence management of terrorism”, ktorego finansowanie obj?lo mi?dzynarodowy projekt „ The Cell brodcast for public warning”. Prace nad realizaj projektu ukierunkowane byly na rozwoj wspolpracy oraz tworzenie lub wzmacnianie istniej^cych mechanizmow wymiany informacji zgodnie z jednym z kierunkow przyj?tych w ramach
dzialalnosci wspolnoty europejskiej w zakresie technologii informatycznych i telekomunikacyjnych w wymienionych ponizej obszarach.
1. Porownawcze analizy nt. konsekwencji w zakresie funkcjonowania infrastruktury krytycznej ICT;
2. Studiowanie realnych, pomocniczych systemow zasilania dla komorkowej sieci telekomunikacyjnej w celu wzmocnienia wytrzymalosci podczas przerw w zasilaniu z zewn?trznych zrodel;
3. Rozwoj strategii unijnej na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowych w sektorze infrastruktury l^cznosci, ktora wspiera operacyjnose i interoperacyjnose dzialania w przypadkach zniszczenia infrastruktury telekomunikacji i l^cznosci (np. centra 112, radiowe i telewizyjne stacje nadawcze).
Glownymi celami projektu „Cell broadcast for public warning” (pozytywnie zaopiniowanego przez Komisj? Europejska) jest zapewnienie skutecznej mi?dzynarodowej wspolpracy w zakresie wymiany doswiadczen pomi?dzy podmiotami i sluzbami odpowiedzialnymi za reagowanie w poszczegolnych krajach. Zamierzonym efektem realizacji projektu b?dzie wzmocnienie lub nawi^zanie wspolpracy w obszarze reagowania i ochrony ludnosci na wypadek skutkow zagrozen wywolanych katastrofami naturalnymi i cywilizacyjnymi, szczegolnie w zakresie alarmowania i ostrzegania (system wczesnego ostrzegania) o charakterze transgranicznym. Z uwagi na charakter projektu wzi?ly w nim udzial instytucje odpowiedzialne za ochron? ludnosci w poszczegolnych krajach-partnerach projektu oraz instytucje i sluzby, ktorych zadaniem jest likwidacja skutkow zdarzen kryzysowych.
Komisja Europejska przedstawila propozycje przedsi?wzi?e w ramach programu dla Panstwowej Strazy Pozarnej we wspolpracy z innymi sluzbami w obszarze dzialan ukierunkowanych na rozwoj na poziomie UE. Projekt skupial si? na wspolpracy mi?dzynarodowej ukierunkowanej na transfer doswiadczen dotycz^cych zdolnosci przeprowadzania operacji masowej ewakuacji w przypadku wyst^pienia zdarzen kryzysowych (analiza i ocena procedur wspolpracy operacyjnej, planow koordynacji i reagowania kryzysowego).
Komisja Europejska do nadrz?dnych dzialan ukierunkowanych na ochron? ludnosci zaliczyla rozwoj potencjalu europejskich osrodkow naukowo-badawczych mog^cych prowadzie badania ukierunkowane na rozwoj infrastruktury wczesnego ostrzegania w poszczegolnych krajach, jak rowniez wklad w rozwoj systemow wczesnego ostrzegania wykorzystywanych przez sluzby obrony cywilnej. Ogromne znaczenie dla realizacji projektu
ma wymiana doswiadczen srodowisk naukowych, obrony cywilnej oraz sluzb ratowniczych, gdyz to wlasnie na plaszczyznie wzajemnej wspolpracy pomi?dzy krajami mozna budowae podstawy zunifikowanego systemu wczesnego ostrzegania w UE.
Jednakze podstawy dzialan ukierunkowanych na wzmacnianie istniej^cych mechanizmow bezpieczenstwa w UE jest poprawa bezpieczenstwa spolecznosci lokalnych w poszczegolnych krajach w przypadku wyst?powania zagrozen naturalnych i cywilizacyjnych b^dz terrorystycznych.
Zadania projektu „Cell broadcast” wpisuj^. si? w unijny program poprawy bezpieczenstwa oraz wymiany doswiadczen z zakresu systemow wczesnego alarmowania
0 zagrozeniach.
Skuteczny system wczesnego ostrzegania
W obecnych czasach wykorzystuje si? wiele sposobow, by w razie zagrozenia szybko
1 efektywnie powiadomie ludnose o niebezpieczenstwie oraz przekazae instrukcje o sposobie post?powania lub ewakuacji. Po atakach terrorystycznych z 11 wrzesnia 2001r na Word Trade Center, 7 lipca 2005r na Londynskie Metro oraz 11 marca 2004 na poci^gi podmiejskie pod Madrytem, wczesne ostrzeganie stalo si? glownym tematem debat politycznych w Europie. Wykrywanie zagrozen, alarmowanie i ostrzeganie stanowi^. pole dla zastosowan najnowszych zdobyczy technologicznych. Podstawowe cele funkcjonowania nowoczesnych systemow to:
• umozliwienie jak najwczesniejszego wykrycia zagrozenia;
• stworzenie procedur alarmowania zapewniaj^cych mozliwie najkrotszy czas podj?cia dzialan przez wlasciwe sluzby;
• stworzenie procedur i systemow ostrzegania i informowania ludnosci gwarantuj^cych jak najszerszy dost?p do rzetelnej informacji w mozliwie najkrotszym czasie (dotyczy to przesylania informacji przez Sluzby Publiczne do odbiorcow znajduj^cych si? w obr?bie zdefiniowanego obszaru.
Ministerstwo Spraw Wewn?trznych Holandii przedlozylo Komisji Europejskiej propozycje projektu ostrzeganiu ludnosci przed zagrozeniami za pomoc^ telefonii komorkowej. Celem projektu bylo stworzenie takiego systemu ostrzegania, zeby informacja
o zagrozeniu zostala dostarczona do jak najwi?kszej ilosci uzytkownikow telefonow komorkowych na zagrozonym obszarze w postaci krotkiej informacji tekstowej. Holandia, jako inicjator i koordynator prac nad projektem oraz kraj maj^cy w tym wzgl?dzie najwi?ksze
doswiadczenie sposrod panstw europejskich, dysponowala wynikami kilkuletnich badan dotycz^cych wymagan technicznych w zakresie technologii cell broadcast.
Wdrozenie tej technologii na poziomie calego kraju zostanie przeprowadzone w Holandii do konca roku 2010.
Warsztaty odbywaj^ce si? w toku realizacji projektu sluzyly przedstawieniu efektow dotychczasowej pracy zespolow z krajow bior^cych udzial w przedsi?wzi?ciu. Przedstawicielami panstw, uczestnikow projektu, byli w wi?kszosci pracownicy ministerstw spraw wewn?trznych lub biur ochrony ludnosci. (Tab.1)
Tab.1.
Uczestnicy projektu „Cell broadcast”
Austria Federal Ministry of Interior, National Crisis and Disaster Prevention Management
Finland Ministry of the Interior, Department for Rescue Services
France Ministry of the Interior
Germany Federal Office of Civil Protection and Disaster Assistance
Hungary National Directorate General for Disaster Management
Norway Directorate for Civil Defence and Emergency Planning
Slovenia Administration for Civil Protection and Disaster Relief
Sweden Swedish Rescue Services Agency
The Netherlands Ministry of the Interior, National Crisis Centre
United Kingdom Cabinet Office, Civil Contingencies Secretariat
The Cell Broadcast
Prace nad realizacji projektu mialy na celu wymian? wiedzy z zakresu komunikacji kryzysowej oraz doswiadczen ukierunkowanych na wymagania techniczne oraz regulacje prawne, ktore b?d^ podstaw^ do opracowania standardow europejskich umozliwiaj^cych wprowadzenie technologii Cell Broadcast do zycia codziennego na obszarze Unii Europej skiej.
Komunikacja kryzysowa, techniczne problemy komunikacji z uzytkownikami telefonow komorkowych, jak rowniez zagadnienia zwi^zane z kompetencjami organow odpowiedzialnych za dzialania podczas sytuacji zagrozenia w poszczegolnych krajach,
b?d^cych partnerami projektu, to tylko niektore z problemow poruszanych podczas zjazdow warsztatowych i seminaryjnych.
Ze wzgl?du na charakter projektu „The Cell Broadcast for public warning”, jego realizacja polegala na wymianie doswiadczen i analizie informacji uzyskanych na podstawie badan prowadzonych w poszczegolnych krajach. System CB jako sposob przekazywania informacji o zagrozeniu za posrednictwem sieci telefonii komorkowej do osob b?d^cych na zagrozonym terenie uzyskal rekomendacje wszystkich krajow czlonkowskich, ktore podpisuj^c list intencyjny wyrazily zainteresowanie wynikami projektu i ewentualnym wdrozeniem systemu CB na obszarze wlasnego panstwa w blizej nieokreslonej perspektywie.
Z perspektywy Polski tematyka projektu pokrywa si? z celami i kierunkami dzialania Panstwowej Strazy Pozarnej i Krajowego Sytemu Ratowniczo-Gasniczego, jednakze nalezy zwrocie uwag?, iz system wczesnego ostrzegania nie znajduje si? z obszarze zadan i kompetencji PSP.
Zgodnie z harmonogramem przyj?tym we wniosku do Komisji Europejskiej, Polska reprezentowana przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpozarowej oraz Komend? Glown^ Panstwowej Strazy Pozarnej, byla partnerem projektu europejskiej wspolpracy w zakresie wdrozenia technologii Cell Broadcast. W roku realizacji projektu (2009) Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpozarowej bylo dwukrotnie organizatorem warsztatow w dniach 4-5 marca oraz seminarium 30.06.2009 - 01.07.2009. Ustanowiona europejska grupa robocza ds. technicznych, w ramach ktorej prowadzono wymian? wiedzy i doswiadczen, oprocz aspektow technicznych poruszala mi?dzy innymi problemy:
• okreslenia rodzaju j?zykow w jakich nast^pi nadawanie komunikatow ostrzegawczych;
• doboru sygnalow dzwi?kowych dla aparatow telefonicznych;
• doboru kanalow cz?stotliwosci oraz konfiguracji aparatow telefonicznych w celu odbioru sygnalu;
• przeprowadzenia mi?dzynarodowych testow - w tym przeprowadzenie ewiczen alarmowania ludnosci przy uzyciu technologii Cell Broadcast jako glownego narz?dzia systemu alarmowania ludnosci.
Ustanowienie europejskiej grupy roboczej stalo si? podstaw^ sukcesu projektu.
Kluczowymi punktami podczas realizacji projektu bylo okreslenie kierunkow prowadzonych obecnie badan w obszarze systemow wczesnego wykrywania i ostrzegania
0 zagrozeniach oraz znalezienie plaszczyzn wzajemnej wspolpracy srodowisk naukowych
1 obrony cywilnej w zakresie zmian w przepisach, ustanowienia standardow wiadomosci na obszarze UE, opracowania i ustanowienia standardow sygnalow alarmowych, pojemnosci tekstowej informacji wiadomosci CB, zasi?gu systemu Cell Broadcast, badan spolecznych i kampanii informacyjnej, wprowadzenia systemu do praktycznych zastosowan (Holandia). System „ Cell Broadcast”, zgodnie z zalozeniami, b?dzie stanowie technologi? uzupelniaj^c^ funkcjonuj^cy w krajach system wczesnego ostrzegania i alarmowania ludnosci na wypadek mog^cych wyst^pie zagrozen.
System CB wykorzystuje technologi? wysylania wiadomosci do uzytkownikow telefonow komorkowych. Wiadomosci te wysylane s^. za pomoc^ masztow, nadajnikow GSM (stacji bazowych BTS) uzywanych powszechnie w systemie telefonii komorkowej. Oznacza to, ze kazdy uzytkownik otrzyma wiadomose pod warunkiem przebywania w zasi?gu sieci i posiadania uaktywnionego w swoim aparacie wlasciwego kanalu. W nowych telefonach komorkowych istnieje mozliwose automatycznego uaktywniania kanalu.
Wykorzystanie najnowszych zdobyczy technologii i rozwi^zan technicznych takich jak telefonia cyfrowa, czy RDS pozwala na skuteczniejsz^ form? alarmowania duzej grupy spoleczenstwa w bardzo krotkim czasie. Rozwi^zanie CB moze odegrae ogromn^ rol? w kontekscie alarmowania ludnosci, nie tylko w przypadku wyst^pienia zdarzen, katastrof
o duzych rozmiarach i gwaltownym przebiegu, ale rowniez jako system ostrzegania przed zagrozeniami o charakterze lokalnym, ograniczonym do gminy czy nawet jednej dzielnicy b^dz ulicy w miescie. Realizacja projektu jest ogromn^ szans^ dla zunifikowania systemow wczesnego ostrzegania na obszarze Europy, a dla krajow nie posiadaj^cych doswiadczen w dziedzinie nowoczesnego systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania otwiera mozliwose zdobycia informacji oraz zaaplikowanie sprawdzonych algorytmow w kontekscie ogolnoeuropej skim.
W swietle nadchodz^cych wyzwan zwi^zanych przede wszystkim z organizacji mistrzostw EURO 2012, celowym bylo rozpocz?cie prac nad rozwojem nowoczesnych technologii wczesnego ostrzegania. Ponadto zaangazowanie KG PSP w realizacj? projektu bylo wypelnieniem obowi^zkow wynikaj^cych z § 2 pkt 8. rozporz^dzenia Rady Ministrow z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegolowego zakresu dzialania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefow obrony cywilnej wojewodztw, powiatow i gmin (DzU. z 2002r., Nr
96 poz. 850), ktory mowi, iz do zadan SOCK nalezy inicjowanie dzialalnosci naukowo-badawczej dotycz^cej obrony cywilnej, udzial w pracach unifikacyjno-normalizacyjnych w tej dziedzinie, a takze wytyczenie kierunkow modernizacji systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania o zagrozeniach w zwiizku z § 3 pkt 6 ww. rozporzidzenia.
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpozarowej, w ramach realizacji projektu, prowadzilo badania ukierunkowane na rozwiizanie problemu sytemu wczesnego ostrzegania za posrednictwem telefonii komorkowej w aspekcie oddzialywania komunikatow oraz zrozumialosci komunikatow angloj?zycznych. CNBOP reprezentowalo Polsk? na zjazdach seminaryjnych i warsztatowych poza granicami kraju oraz bylo organizatorem warsztatow i seminarium w kraju, zgodnie harmonogramem realizacji projektu. Zjazdy mialy na celu wymian? wiedzy z zakresu komunikacji kryzysowej, technicznych problemow komunikacji z uzytkownikami telefonow komorkowych, jak rowniez zagadnien zwiizanych z kompetencjami organow odpowiedzialnych za dzialania podczas sytuacji zagrozenia w poszczegolnych krajach w aspekcie organizacyjno-prawnym.
Poczynione obserwacje systemu ostrzegania w Polsce oraz analiza procedur z zakresu alarmowania ludnosci stwarzaji podstawy do stwierdzenia, iz obecny stan systemu wczesnego ostrzegania nie gwarantuje powiadomienia wszystkich osob znajdujicych lub mogicych si? znaleze w strefie zagrozenia, jak rowniez nie gwarantuje powiadomienia wszystkich w tym samym czasie, jest zatem systemem nierownych szans.
Podstawowi zaleti systemu CB, opartego na zastosowaniu technologii komorkowej, jest mozliwose przeslania w czasie od kilkunastu sekund do maksymalnie kilku minut informacji o zagrozeniu (mogicym bye konsekwencji ataku terrorystycznego, naglej anomalii pogodowej - triby powietrznej, burzy itp.) do wszystkich osob znajdujicych si? w strefie zagrozenia (np. miejsce rozgrywek pilkarskich - stadion, obiekt rozrywkowy itp.).
Do glownych zalet systemu zaliczamy :
• jego szybkose (bez wzgl?du na liczb? osob wszyscy otrzymuji informacj? jednoczesnie);
• mozliwose jednoczesnego nadawania komunikatow ostrzegawczych w kilku j?zykach (mozliwose dotarcia do osob poslugujicych si? innym j?zykiem niz j?zyk polski);
• mozliwose przesylania instrukcji o sposobie unikni?cia zagrozenia lub zminimalizowania ryzyka.
System ten wykorzystuje do nadawania komunikatow istniejice nadajniki operatorow sieci komorkowej, zatem przekaz nast?puje za posrednictwem fal radiowych o okreslonej
cz?stotliwosci i na okreslonym kanale. Zaleti takiego rozwiizania jest funkcjonowanie systemu nawet w przypadku „przeciizenia” sieci. Oznacza to, ze uzytkownik otrzyma komunikat SMS-CB, natomiast nie otrzyma wiadomosci SMS. W przypadku wiadomosci SMS numer telefonu, do ktorego jest ona wysylana musi bye znany operatorowi, zatem najpierw musi zostae nawiizane obustronne policzenie pomi?dzy telefonem i miejscem lokalizacji czyli nadajnikiem BTS. Ponadto, kazdy telefon musi bye zaadresowany oddzielnie, w rezultacie czego pr?dkose dostarczania wiadomosci nie jest satysfakcjonujica, jak rowniez niemozliwe jest rownoczesne nadanie komunikatu do wszystkich telefonow w strefie nadajnika. Podsumowujic powyzsze mozna stwierdzie, ze SMS nie spelnia kryteriow wymaganych od uslug kierunkowej - lokalizacji.
Otrzymanie komunikatu za pomoci systemu CB obwarowane jest dwoma warunkami: uzytkownik musi przebywae w pewnym obszarze oraz musi miee wliczony telefon. System CB jest technologii umozliwiajici definiowanie i przesylanie wiadomosci tekstowych do wszystkich terminali majicych dost?p do tzw. „komorek” (obszar zasi?gu). Podczas gdy wiadomosci SMS przesylane si z jednego punktu do jednego telefonu, komunikaty CB (SMS - CB) mogi bye transmitowane z jednego punktu do okreslonej, wyselekcjonowanej strefy. Oznacza to, ze wiadomosci SMS-CB mogi dotrzee do duzej liczby odbiorcow w jednej chwili - komunikaty si kierowane do „komorek”, a nie do terminali. Ponadto system ten pozwala na zachowanie anonimowosci, tzn. podmiot wysylajicy informacj? nie zna danych personalnych odbiorcy. (Ryc. 1,2)
Ryc. 1. Zasada dzialania systemu CELL BROADCAST
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Harmonogram realizacji projektu przewidywal pi?e spotkan warsztatowych, 4 spotkania grup roboczych oraz 2 seminaria podsumowujice prace.
„Frequency management”, seminarium otwieraj^ce prace nad projektem mialo na celu zapoznanie uczestnikow ze strukturami zarz^dzania kryzysowego w poszczegolnych krajach partnerach projektu oraz z istniej^cym systemem powiadamiania o zagrozeniach.
W wi?kszosci krajow podstawowym systemem alarmowania jest siec syren akustycznych oraz dostawcy mediow czyli radio, telewizja i Internet. Holandia i Szwecja dodatkowo posluguje si? systemem RDS (Radio Data System), polegaj^cym na wyswietlaniu na panelu radiowym informacji na temat warunkow atmosferycznych i informacji drogowych dla kierowcow. W Szwecji istnieje takze dodatkowe rozwi^zanie dedykowane do miejscowosci polozonych w poblizu elektrowni atomowych opieraj^ce si? rowniez na systemie RDS.
Na spotkaniu zostaly poruszone takze problemy zwi^zane z lokalizaj CBC (Cell Broadcast Centrum) czyli „serca” systemu powiadamiania na terenach poszczegolnych krajow oraz zasad i sposobu administrowania centrow przez operatorow.
Uczestnicy projektu mieli mozliwosc poznania zalet systemu i ogolnych zasad jego funkcjonowania na terenie Krolestwa Holandii. Podstaw^ przekazu komunikatu Cell Broadcast jest staly trzyetapowy algorytm:
1. Wladze lub odpowiedzialne sluzby przesylaj^ informacje do operatorow telekomunikacyjnych w celu nadania przekazu wiadomosci do docelowej strefy;
2. Operatorzy telekomunikacyjni okreslaj^ komorki sieci - nadajniki BTS (lub wladze okreslaj^ komorki na podstawie danych otrzymanych od operatorow);
3. Operatorzy telekomunikacyjni (b^dz wladze) przekazuj^ komunikat (Cell Broadcast Message) poprzez odpowiednich kontrolerow stacji bazowych.
Ryc. 2. Zasada funkcjonowania systemu CBS
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Na wybor systemu CB jako uzupelniaj^cego sytemu sluz^cego do ostrzegania i alarmowania wplyn?ly glownie nast?puj^ce jego cechy, m.in.:
• mozliwosc skutecznej masowej komunikacji ludnosci (w tym turystow) na
okreslonym obszarze (przesylanie informacji niemalze w czasie rzeczywistym,
dopuszczalne jest maksymalnie 3 sekundowe opoznienie;
• uzywanie dedykowanego kanalu, co pozwala unikn^c zaklocania pracy innych sieci, w przypadku Holandii jest to kanal #920;
• mozliwosc przesylania zarowno tekstow jak i obrazow np. piktogramow,
uproszczonych map itp.;
• mozliwosc przesylania tekstow w roznych j?zykach ukierunkowana na obywateli innych panstw, ktorych operator obsluguje w ramach roamingu, oraz mozliwosc obj?cia uslugi terenow transgranicznych (mozliwosc rezerwacji dodatkowych kanalow dla roznych wersji j?zykowych i mozliwosc wyboru przez uzytkownika telefonu odpowiedniej wersji j?zykowej);
• mozliwosc ostrzegania obywateli, ktorzy w chwili alarmu znajduj^ si? w: domach,
pracy, miejscach publicznych, na zewn^trz i wewn^trz zabudowan lub zmieniaj^ miejsce pobytu np. prowadz^ samochod i mog^ wjechac w zagrozon^ stref?.
Ponizej (Ryc.3.,4.,5.) przedstawione zostaly wyniki badan przeprowadzanych podczas testow systemu w Holandii oraz wyniki badan ankietowych dotycz^cych rozkladu zaufania do zrodla informacji.
Percentage accumulated per minute
120,0%
100,0%
80,0%
60,0%
40,0%
20,0%
0.0%
1 2 3 4 5 6 7 8
Ryc.3. Procentowy rozklad rezultatow badania - weryfikacja czasu potrzebnego na dostarczenie informacji za pomoc^ sieci CB.
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Przedstawiony wykres ilustruje szybkosc dostarczenia komunikatu. W ci^gu kilku minut od wyslania wiadomosci SMS-CB, wi?ksza cz?sc uczestnikow projektu otrzymala wiadomosc udzielaj^c pozytywnej odpowiedzi w postaci zwrotnej wiadomosci tekstowej.
Blok tematyczny „User Interface” - poruszal techniczne zagadnienia zwi^zane z dost?pnosci^ sieci telefonii komorkowej oraz jej ograniczeniach dla przesylania informacji tj. zasi?g sygnalu, pokrycie obszarowe, zmiany w oprogramowaniu telefonow, techniczne mozliwosci nadawania komunikatow dla osob niepelnosprawnych (glucho-niemych, niewidz^cych). Przedstawione wyniki badan przeprowadzonych na grupie obywateli holenderskich, dzi?ki zastosowaniu telefonow komorkowych Nokia 6150 ze zmienionym oprogramowaniem, dowiodly, iz ten rodzaj informacji cieszy si? spolecznym zainteresowaniem oraz bardzo duzym zaufaniem wsrod badanych. Prowadzone ankiety potwierdzily wysoki stopien akceptacji spolecznej oraz bardzo wysoki procent potencjalnych uzytkownikow i dost?pnosci do informacji w porownaniu z innymi zrodlami rozsylania komunikatow o zagrozeniu. Zmodyfikowane na potrzeby projektu Cell Broadcast oprogramowanie telefonu umozliwialo interaktywne testy funkcjonalne systemu polegaj3.ce na potwierdzaniu otrzymania wiadomosci przez badanych i wyslaniu informacji zwrotnej
o zrozumieniu polecenia do centrum nadawczego.
Przedstawione badania populacji brytyjskiej dotyczyly zakresu wykorzystywania roznego rodzaju zrodel informacji oraz stopnia zaufania do poszczegolnych sposobow uzyskiwania tych informacji w roznych przedzialach wiekowych (kolor zielony - ludzie starsi, kolor niebieski - osoby mlode, kolor bordowy - osoby w srednim wieku).
Ryc. 4. Procentowy rozklad korzystania z roznego typu dostawcow informacji w kategoriach
wiekowych
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
5.0
Ryc. 5. Wykres zaleznosci stopnia zaufania do zrodla informacji w odniesieniu do kategorii
wiekowej
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
W bloku tematycznym „User interface” zidentyfikowano problemy zwi^zane z zastosowaniem systemu w okolicach przygranicznych, a dokladniej na obszarach, gdzie zagrozenie moze oddzialywac na dwa lub wi?cej s^siaduj^cych ze sob^ panstw. Waznym zadaniem jest zatem uzyskanie kompatybilnosci systemow CB roznych krajach. Oprocz problemow technicznych w wymianie informacji o zagrozeniu zwrocono uwag? rowniez na aspekt j?zykowy, b?d^cy rownie istotnym zagadnieniem do rozwi^zania na terenach gdzie obywatele posluguji si? roznymi j?zykami.
Wszystkie kraje bior^ce udzial w projekcie definiowaly problemy zwi^zane z zagadnieniami wczesnego ostrzegania, w aspekcie srodkow powiadamiania o zagrozeniu za posrednictwem odpowiedzialnych instytucji, zapewnienia warunkow do podj?cia dzialan maj^cych na celu unikni?cie lub zminimalizowanie ryzyka wyst^pienia zagrozenia oraz przygotowanie do podj?cia skutecznych i efektywnych dzialan w przypadku ich wyst^pienia, poprzez:
a. identyfikacj? niebezpieczenstw i ryzyk z nimi zwi^zanych (m.in.: mapowanie zagrozen i szacowanie ryzyka);
b. wczesne wykrywanie zagrozen;
c. okreslenie istniej^cych systemow powiadamiania o zagrozeniu;
d. okreslenie mozliwosci w zakresie wykorzystania sieci komorkowej;
e. przekazywanie sygnalow alarmowych do podmiotow instytucjonalnych oraz spoleczenstwa lokalnego; systemy powiadamiania Cell Broadcast;
f. zdefiniowanie progow alarmowania o niebezpieczenstwie;
g. zdefiniowanie gradacji alarmow - stopnie alarmow np. jest to w przypadku zagrozen terrorystycznych w USA stopien czerwony, pomaranczowy i zolty.
Wypracowanie i wdrozenie wspolnej technologii przesylania informacji SMS-CB, waznej z punktu widzenia bezpieczenstwa ludnosci, jest zasadnicz^ i bardzo wazn^ inicjatyw^ panstw zjednoczonej Europy.
System SMS-CB jest nowym narz?dziem, ktore moze bye wykorzystane do informowania spoleczenstwa o wyst?puj^cych lub mog^cych wyst^pie zagrozeniach. Pilotaz w zakresie ostrzegania ludnosci przy wykorzystaniu tego systemu sprawuje Centrum Eksperckie ds. Komunikacji w Stanach Zagrozen w Ministerstwie Spraw Wewn?trznych Krolestwa Holandii. System CB jest stosunkowo now^ technologic oferuj^c^ nowe mozliwosci lokalnego informowania spoleczenstwa. St^d rz^d Holandii zdecydowal si?, przy wspoludziale wybranych operatorow komunikacyjnych, przeprowadzie testy maj^ce na celu sprawdzenie poprawnosci dzialania calego systemu. Celem testow jest sprawdzenie czy mieszkancy danego regionu mog3 bye skutecznie informowani. System jest kompleksowo sprawdzany przez instytucje administracji rz^dowej oraz operatorow telekomunikacyjnych. Proces testowania systemu zostal rozpocz?ty w pazdzierniku 2005 r. i trwal do listopada 2007 (w sumie 24 miesi^ce). Holandia pocz^tkowo testowala system na ograniczonym obszarze, testami zostalo obj?tych 1000 obywateli z miasta Zoetermer, ktorzy wyrazili ch?e wzi?cia udzialu w badaniach. Ponizej przedstawione zdj?cia przedstawiaji widok pulpitu komputera Cell Broadcast center obsluguj^cego system CB na wytypowanym do badan obszarze.
Ryc.6. Widok zagrozonej strefy.
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Ryc.7. Mapa zasi?gu nadawania komunikatu o zagrozeniu. Widok ekranu komputera
w Cell Broadcast Center.
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
CAP message in the Message Creator & Dispatcher
Barcelona Flash Flood
SP2
Status Bystem Alert
Restricted
Restore Message
Incidents & Attachments E3 Map a Notes
Cateoory Met
Even* Fiashfloods
Urgency Expected
Severity Severe
Certainty Likely
Description A flash flood is forecasted in the region near Barcelona
Instruction Evacuate people in the affected area
Rye. 8. Widok ekranu komputera - interfejs uzytkownika systemu Cell Broadcast.
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Obywatele Holandii w 2006 roku zostali poinformowani o systemie CB i zasadzie jego funkcjonowania. W ramach ogolnokrajowych testow zostaly przeprowadzone proby przeslania wiadomosci testowych. Inicjatywa ta zyskala akceptacj? i poparcie spoleczne, co sklonilo rz^d do podj?cia decyzji o wdrozeniu systemu wczesnego ostrzegania za posrednictwem telefonii komorkowej do powszechnego uzycia na terenie Krolestwa Holandii. Nad projektem pracowali przedstawiciele administracji publicznej Holandii oraz sluzby
odpowiedzialne za interwencje w sytuacjach zagrozenia. Po zakonczeniu prob dokonano oceny rezultatow badan. Rownolegle, uniwersytet technologii w Delft prowadzil badania w zakresie techniki oraz wykorzystania wiadomosci przez sluzby ratownicze oraz administracj? publiczn^.
Pozytywna ocena projektu przez Ministerstwo Spraw Wewn?trznych Holandii doprowadzila do podniesienia tematu na forum mi?dzynarodowym, aby umozliwie wprowadzenie dodatkowego elementu do systemu syren w celu informowania mieszkancow o wyst^pieniu katastrof oraz o sposobach post?powania podczas tych zdarzen.
Polska dzi?ki udzialowi w projekcie ma mozliwose wykorzystania doswiadczen i wynikow kilkuletnich i niezwykle kosztownych badan prowadzonych przez administracj? publiczn^, sluzby oraz specjalistow w dziedzinie technologii telekomunikacyjnych z krajow bior^cych udzial w projekcie.
W Polsce wdrozenie systemu w pierwszym etapie w wojewodztwach, ktore b?d^ bezposrednim organizatorem Mistrzostw Swiata EURO 2012, umozliwiloby przetestowanie systemu w celu pozniejszego wprowadzenia technologii na terenie calego kraju. Zastosowanie technologii opartej o siee telefonii komorkowej znacznie usprawni obecnie funkcjonuj^cy system ostrzegania i alarmowania o zagrozeniach.
Na obszarze RP, sluzby odpowiedzialne za ochron? ludnosci gromadz^ duz^ ilose informacji i danych dotycz^cych wszelkiego rodzaju zagrozen, zarowno naturalnych jak i cywilizacyjnych. Zebrane dane dotycz^ce zagrozen mog^cych stwarzae niebezpieczenstwo dla spoleczenstwa pozwolily na opracowanie graficznych map zagrozen i okreslenie miejsc
0 najwi?kszym ryzyku. Z punktu widzenia sluzb odpowiedzialnych za alarmowanie
1 ostrzeganie o niebezpieczenstwie oraz ewentualne dzialania zapobiegaj^ce zagrozeniu np. ewakuacj?, podstaw^. systemu CB powinno bye zalozenie uzyskania jak najwi?kszego pokrycia nadajnikami BTS, gdyz dost?pnose czyli zasi?g jest wyznacznikiem skutecznosci systemu oraz jego uzytecznosci w perspektywie calego kraju.
Rye. 9. Mapa ryzyka powodziowego w Polsce
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Rye. 10. Mapa ryzyka hydrologicznego w Polsce - sztuczne zbiorniki retencyjne, zapory
wodne
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
OSKARSHAM
Ryc. 11 Mapa ryzyka skazeniem radioaktywnym w Polsce - elektrownie j^drowe
w panstwach s^siaduj^cych.
Zrodlo: Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu
Ostatnia mapka prezentuj^ca potencjalne zagrozenia radiacyjne, ze zrodlem poza granicami naszego kraju - kraje s^siaduj^ce z Polsk^, stanowi wazny argument, dla poparcia idei transgranicznego wykorzystania technologii Cell Broadcast oraz rozwijania jej sieci na obszarze calej Europy. Opracowanie, ustanowienie i wprowadzenie jednolitych procedur, standardow sygnalow alarmowych, standardow wiadomosci na obszarze UE stanowi podstawowe narz?dzie dla zarz^dzania bezpieczenstwem i ochron^ ludnosci w Europie, co bezposrednio przeklada si? na ochron? ludnosci w poszczegolnych panstwach.
Podsumowanie
Prace nad projektem skupily si? na rozwoju strategii unijnej na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowych w sektorze infrastruktury l^cznosci, ktora wspiera operacyjnosc
i interoperacyjnosc dzialania w przypadkach zniszczenia infrastruktury telekomunikacyjnej
i l^cznosci (np. centra 112, radiowe i telewizyjne stacje nadawcze).
W ramach realizacji tematu prowadzono dzialania w zakresie:
• wypracowania skoordynowanego podejscia posrod panstw czlonkowskich w zakresie zapobiegania przed i przygotowania na wypadek istniej^cych potencjalnych zagrozen oraz zarz^dzania kryzysowego skutkami ataku;
• przeprowadzenia badan i oceny w zakresie mozliwosci powstania systemu wczesnego ostrzegania za posrednictwem telefonii komorkowej zarowno w sektorze publicznym odpowiedzialnym za systemy wczesnego reagowania, jak rowniez wymagan formalno-prawnych oraz uwarunkowan technicznych odnosnie sektora prywatnego -operatorow sieci komorkowych;
• wymiany doswiadczen oraz informacji w zakresie bezpieczenstwa w odniesieniu do systemu wczesnego ostrzegania i zarz^dzania kryzysowego.
Z uwagi na fakt, iz projekt byl finansowany ze zrodla oferjcego wklad zarowno do rozwoju „Europejskiego programu ochrony infrastruktury krytycznej - the European Programme for Critical Infrastructure Protection (EPCIP), jak rowniez polityki maj^cej na celu gwarancj? bezpieczenstwa i porz^dku publicznego podczas sytuacji kryzysowych, realizacja projektu dla panstw czlonkowskich byla wyzwaniem o charakterze strategicznym. Praca nad projektem polegala na realizacji celow ogolnych i szczegolowych skupionych wokol obszarow:
1. zapobiegania i gotowosci (w odniesieniu do srodkow ukierunkowanych na zapobieganie i obnizenie zagrozen dotycz^cych bezpieczenstwa ludnosci) szczegolnie poprzez dokonywanie oceny ryzyka, zagrozenia, przeprowadzania inspekcji i kontroli, a takze rozwoju wspolnych standardow w technologii i metodologii;
2. zarz^dzania informacji w odniesieniu do srodkow skierowanych na przestrzeganie i/lub gwarancj? bezpieczenstwa i porz^dku publicznego, a takze swiadczenie podstawowych uslug w trakcie i po wyst^pieniu sytuacji kryzysowej.
Realizacja projektu zgodnie z zalozeniami byla skierowana na:
a. pobudzanie, promowanie i wspieranie wymiany metod „know - how”, interoperacyjnosci procedur ostrzegania spoleczenstwa, doswiadczen i technologii, rozwoju procedur alarmowania maj^cych na celu wzmocnienie komunikacji w zakresie informacji o zdarzeniach kryzysowych - krajowe systemy wczesnego reagowania na poziomie lokalnym, krajowym i UE;
b. pobudzanie, promowanie i wspieranie rozwoju istotnej metodologii i planow reagowania;
c. zapewnienie odpowiedniej wiedzy eksperckiej w sprawach bezpieczenstwa podczas calkowitego czasu trwania „zarz^dzania kryzysem” oraz odpowiednio skutecznego i szybkiego alarmowania oraz mechanizmow ochrony ludnosci (ustanowienie europejskiej grupy roboczej ds. technicznych);
d. wypracowanie rozwi^zan technicznych umozliwiaj^cych realizacj? koncepcji w zakresie funkcjonowania systemu oraz wdrozenie systemu CB, jako instrumentu szybkiego reagowania w przypadku wyst^pienia glownych katastrof na obszarze UE.
Realizacja projektu „Cell Broadcast for public warning - Sharing knowledge and experiences and identification and standardisation of (technical) requirements” z zakresu wykorzystania technologii Cell Broadcast w systemie ostrzegania ludnosci opierala si? w glownej mierze na wymianie wiedzy i doswiadczen oraz identyfikacji potrzeb w zakresie standaryzacji wymagan (w tym technicznych) dla zastosowania nowej technologii w systemie wczesnego ostrzegania Rozwi^zanie to moze odegrac ogromn^ rol? w kontekscie alarmowania ludnosci, nie tylko w przypadku wyst^pienia zdarzen, katastrof o duzych rozmiarach, ale rowniez o mog^cych wyst^pic zagrozeniach lokalnych. Proba realizacji projektu stanowi ogromn^ szans? dla naszego kraju w dziedzinie posiadania nowoczesnego systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania nie tylko obywateli naszego kraju, ale rowniez innych panstw.
Nalezy takze zwrocic uwag? na fakt, iz prace nad zmianami w ustawie o ochronie ludnosci pod k^tem wykorzystania technologii komorkowej do alarmowania o zagrozeniach rozpocz?to jeszcze przed realizacja projektu. Dzi?ki temu mozliwe bylo wykorzystanie doswiadczenia i wiedzy zgromadzonej podczas prowadzonych przez odpowiedzialne sluzby
i instytucje prac maj^cych na celu ustanowienie podstawy prawnej w projekcie ustawy
o ochronie ludnosci odnosnie mozliwosci przesylania krotkich wiadomosci tekstowych do ludnosci przez operatorow telekomunikacyjnych oraz opracowanie modelu systemu wczesnego ostrzegania z uwzgl?dnieniem technologii Cell Broadcast jako narz?dzia uzupelniaj^cego istniej^cy system wczesnego ostrzegania i alarmowania ludnosci
o zagrozeniach. Sukcesem realizacji projektu bylo powolanie grupy roboczej zajmuj^cej si? problematyk^ j?zykow^ komunikatow alarmowych, w ramach ktorej zdefiniowano rodzaje komunikatow alarmowych.
Obecnie instytucje odpowiedzialne za ochron? ludnosci sytuacjach wyj^tkowych, aby dotrzec do ludzi szybko i efektywnie w celu powiadomienia ich o zagrozeniu i naklonieniu do
wlasciwego dzialania, posluguji si? systemem syren lub bezposrednim uzyciem wykwalifikowanych sluzb. Dost?pne si rowniez inne srodki: radio i TV, Internet, prasa, komunikaty rozglaszane z samochodow. W przypadkach kiedy istnieje koniecznosc natychmiastowego poinformowania o niebezpieczenstwie urzidzenia te mogi okazac si? nieskuteczne, wowczas najlepszym rozwiizaniem jest zastosowanie systemu CB. Przeprowadzone badania dowodzi iz 84,9% populacji jest w zasi?gu sieci i czynnie korzysta z telefonow (dane z roku 2009).
Istnieje kilkanascie platform, za pomoci ktorych sluzby publiczne mogi dostarczac informacje od sluzb publicznych. „Komorkowy przekaz” (CB) jest postrzegany jako platforma o najwi?kszym potencjale. Do chwili obecnej system ten byl bardzo malo uzywany w ramach standardow GSM oraz UMTS. Aplikacja CB umozliwia organom wladzy przesylanie wiadomosci w przeciigu kilku minut do wszystkich telefonow komorkowych (zestawow bezobslugowych) w ramach wskazanej strefy geograficznej (np. miasta, wojewodztwa, calego kraju), przy jednoczesnym zsynchronizowaniu z przesylanym sygnalem alarmowym. Cala operacja jest realizowana w sposob zapewniajicy prywatnosc ludzi np. bez wiedzy nt. nazwisk osob przebywajicych w alarmowanej strefie. GSM (oraz w przyszlosci UMTS) jest niezastipiony w spoleczenstwie jako przekaznik systemu CB i w przeciigu minionych lat udowodnil swoji solidnosc jako standardowe narz?dzie do komunikacji, z ktorym spoleczenstwo jest w duzej mierze zaznajomione.
Na podstawie badan prowadzonych w poszczegolnych krajach - partnerach projektu udowodniono, ze uzytkownicy si entuzjastami uslugi CB jako systemu wczesnego ostrzegania. W przeprowadzonym kwestionariuszu, 90% ankietowanych wyrazilo wol?, iz zainstalowaliby system CB. Oczywistym stalo si? - pod warunkiem, ze cala infrastruktura dziala bez zarzutu oraz aparaty si skonfigurowane poprawnie - iz ok. 40% ludzi podj?loby dzialania przekazane przez organy wladzy w przeciigu kilku minut. Przedstawione wyniki ankiet si dowodem na duzy oddzwi?k ze strony spoleczenstwa. Pierwszy istotny wniosek jaki nasuwa si? jest taki, ze obywatele (odbiorcy uslugi) chcieliby otrzymywac informacj? istotni dla nich w danym momencie. Drugi wniosek brzmi, iz skonfigurowanie aparatow w celu otrzymania wiadomosci CB jest barieri dla wielu osob, co stanowi czasowy problem wprowadzenia aplikacji w powszechne uzycie.
Wyniki projektu rekomenduji rozwijanie scenariusza CB jako platformy dla komunikacji na wypadek zagrozen i uzupelnienia istniejicych Systemow Ostrzegania
i Alarmowania. CB wykorzystujic potencjal najnowszych rozwiizan z zakresu telekomunikacji moze stac si? w przyszlosci jednym z podstawowych narz?dzi naglej
i ukierunkowanej komunikacji realizowanej przez panstwo w stosunku do obywateli ze wzgl?du na powszechnosc uzytkowania. Z pomoci CB sluzby publiczne si w stanie w kilkanascie sekund lub maksymalnie kilka minut, bezposrednio dotrzec z informacji do kazdego obywatela w zagrozonej strefie (w obr?bie zdefiniowanego obszaru) lub do calego spoleczenstwa.
Technologia CB jest w stanie zaoferowac poprzez siec GSM (i wkrotce UMTS) adekwatny do wymagan stawianych systemom ostrzegania i alarmowania stopien pokrycia
i niezawodnosci.
W ramach realizacji ww. celow, proponowane jest uruchomienie uslugi w Polsce pn. „komorkowy przekaz wiadomosci” Cell Broadcast. System b?dzie oparty na doposazeniu istniejicych centrow zarzidzania kryzysowego zlokalizowanych w Wydzialach Bezpieczenstwa i Zarzidzania Kryzysowego Urz?dow Wojewodzkich, Starostw Powiatowych i Urz?dow Miejskich w niezb?dny sprz?t i oprogramowanie umozliwiajice zarzidzanie systemem. Centra, po otrzymaniu potwierdzonej informacji o zagrozeniu, b?di przesylaly komunikat ostrzegawczy (alarm) wraz z procedurami post?powania dla ludnosci znajdujicej si? w strefie zagrozenia. Jednoczesnie wraz z planami uruchomienia systemu nalezy podjic dzialania majice na celu podniesienie swiadomosci spolecznej, poprzez odpowiednii edukacj?.
Dzialanie to umozliwi:
• zapoznanie spoleczenstwa z nowym sposobem ostrzegania o zagrozeniach;
• akceptacj? ww. uslugi;
• umiej?tne korzystanie z ww. uslugi.
Trzeba pami?tac, ze system CBS jest jedynym rozwiizaniem zapewniajicym przeslanie w mozliwie krotkim czasie wiadomosci do duzej liczby abonentow. Aplikacja umozliwia organom wladzy lub sluzbom publicznym przesylanie wiadomosci w przeciigu kilku minut do wszystkich telefonow komorkowych (zestawow bezobslugowych) w ramach wskazanej strefy geograficznej (np. miasta, wojewodztwa, calego kraju), przy jednoczesnym zsynchronizowaniu z przesylanym sygnalem alarmowym. W przeciwienstwie do wiadomosci SMS, ktore przesylane si z jednego punktu do jednego telefonu, komunikaty CB mogi byc transmitowane z jednego punktu do okreslonej, wyselekcjonowanej strefy.
Podsumowujic realizacj? przedsi?wzi?cia oraz udzial ekspertow z instytucji bezposrednio realizujicych zadania w projekcie, jak rowniez przedstawicieli wyzszego szczebla administracji panstwowej krajow uczestniczicych w projekcie (ministerstwa spraw
wewn?trznych, biur ochrony ludnosci itp.) nalezy podkreslic duzy wklad merytoryczny poszczegolnych krajow w prace nad projektem. Udzial Polski stanowi szans? dla zdobycia wynikow badan oraz doswiadczen sluzb oraz specjalistow w dziedzinie technologii telekomunikacyjnych z krajow, w ktorych struktura systemow wczesnego alarmowania jest bardziej rozbudowana i wykorzystuje w znacznej mierze zdobycze najnowszych technologii. Miejmy nadziej?, ze systemy takie nie b?di koniecznoscii jednakze ostatnie powodzie
i anomalia pogodowe wiosny i lata 2010, nie tylko w Europie Centralnej, ale takze pozary lasow zagrazajice miastom wschodniej cz?sci Europy (obwod moskiewski) sklaniaji do refleksji i buduji jednolite stanowisko zarowno sluzb publicznych i administracji rzidowej, jak rowniez ogolu spoleczenstwa co do zasadnosci tego typu rozwiizan w ochronie ludnosci.
Literatura
1. World Meteorological Organization - DRR Programme http://www.wmo.int/disasters;
2. Third and Second Early Warning Conference http://www.ewc3.org ; www.ewc2.org;
3. ISDR Platform for Promotion of Early Warning (PPEW), http://www.unisdr-earlywarning.org;
4. WMO Severe Weather Information Centre http://severe.worldweather.wmo.int
5. WMO Climate Outlook Forums, http://www.wmo.int/pages/prog/wcp/wcasp/clips/outlooks/climate_forecasts.html;
6. UNESCO Intergovernmental Oceanographic Commission, http://ioc-tsunami.org;
7. Global Fire Monitoring Center (GFMC), http://www.fire.uni-freiburg.de;
8. Global Disaster Alert and Coordination System, http://www.gdacs.org;
9. Materialy seminaryjne z toku realizacji projektu „Cell Broadcast for public warning -Sharing knowledge and experiences and identification and standardisation of (technical) requirements”.
Recenzenci:
mgr inz. Waldemar Malinski mgr Slawomir Gorski
