CC BY
16
Труды БГТУ, 2017, серия 4, № 2, с. 103-107
103
УДК 070(476)"1912":82
У. I. Кулiковiч1, А. В. Качан2
Беларуси дзяржауны тэхналапчны ушверсгот 2Газета «Ваше здоровье»
ЗМЕСТАВЫ БЛОК ГАЗЕТЫ "НАША Н1ВА": ПУБЛ1КАВАННЕ ТВОРАУ МАСТАЦКАЙ Л1ТАРАТУРЫ У 1912 ГОДЗЕ
Артыкул прысвечаны агляду лггаратурных творау, апубл^аваных у газеце "Наша Шва" у 1912 г., з гледзшча рэдакцыйна-выдавецкай, або медыйнай, мадэл1 выдання. Гэта мае быць ска-рыстаным для стварэння цэласнай карцшы рэдакцыйнай працы нашашуцау на уам працягу ix дзейнасщ — 1906-1915, 1920 гг. Акрэ^ваюцца асноуныя ввдавыя i жанравыя к1рунк1 тэкстау мастацкага стылю, абiраныx рэдакцыяй для стварэння зместу газеты, у cicтэматызаваным выг-лядзе прыводзяцца назвы творау, iмёны аутарау. Звернута увага на размяшчэнне творау у межах паласы. Увага акцэнтуецца на паглыбленш працы з чытачом праз зварот да жанрау фiлаcофcкай, пcixалагiчнай cкiраванаcцi. Прыведзены меркаванш даcледнiкаy беларускай лiтаратуры датычна развщця формау, шрункау, жанрау i агульнага стану л1таратурнага працэсу у пачатку ХХ ст. ця-гам нашашускага перыяду. Робяцца наступныя высновы: публшаванне лiтаратурныx творау малых формау тлумачылася перадуciм полiфункцыйнаcцю выдання i адпаведньеш гэтаму патраба-ваннямi да стварэння зместу; абраныя у вышку жанры — абразок, мiнiяцюра, iмпрэciя — пасп-рыялГ развiццю не только лiтаратуры, але i чытацкай аУдыторыi, дзякуючы Удумлiваму падыходу нашашуцау да фармавання зместавага блоку мадэлi выдання.
Ключавыя словы: рэдакцыйна-выдавецкая (медыйная) мадэль, зместавы блок, публщысты-ка, роды лггаратуры, лiрычная клаафтацыи, газета "Наша Шва".
U. I. Kulikovich1, A. V. Kachan2
'Belarusian State Technological University 2Gazeta "Vashe zdorov'e"
THE CONTENT OF THE MEDIUM MODEL OF THE NEWSPAPER "NASA NIWA": LITERATURE IN 1912
The article deals with the literature works that appeared in the newspaper "Nasa Niwa" in 1912 as part of its medium model. It may result into the full understanding of editorial work of the "Nasa Niwa" during all the period of its functioning — 1906-1915, 1920. Main styles and genres chosen by the editors for the creation of the content part of the model are listed and classified; works and authors names are organized in relation to it. The placement of texts within the page, layout parameters are also taken into consideration. The article focuses on broadening of the work with readership thanks to the filling the medium model with the texts of philosophical, psychological orientation. The description is fulfilled with the reference to the opinions of the Belarusian literature researchers; the development of the forms, trends, genres and the general state of the literary process in the early 20th century during the period of "Nasa Niwa" functioning. In conclusion it goes about the following: publishing of the «little» literature genres can be explained by the multifunctionality of edition and requirements to the content that meet all the tasks; chosen forms — short short stories, impressions — lead to the development of national literature and readership of "Nasa Niwa" due to the thoughtful approach of its editorial staff to the formation of the newspaper content.
Key words: medium model, content, periodic, literary technique, literary forms, newspaper "Nasa Niwa".
Уводзшы. Анал1з рэдакцыйна-выдавецкай (медыйнай) мадэл1 выдання дазваляе засвед-чыць важнасць яго функцыянавання, акрэслщь культурнае i пстарычнае значэнне з большаю ступенню абгрунтаванасщ [1]. Для гэтага усе складню мадэл1 — кампазщыйны, зместавы, маркетынгавы — маюць быць разгледжаныя у комплексе. Актуальнасць даследавання палягае у тым, што разгляду публ1каваных у "Нашай Н1ве" матэрыялау у кантэксце рэдакцыйна-выдавецкай мадэл1 выдання дагэтуль не было. Задача артыкула — даць сютэматызываны пера-
л1к лггаратурных творау, надрукаваных у "Нашай Н1ве" у 1912 г., з гледзшча напаунення зместавага складшка мадэл1. Гэта мае быць ска-рыстаным для стварэння цэласнай карцшы рэдакцыйнай працы нашашуцау на ус1м працягу 1х дзейнасщ — 1906-1915, 1920 гг. Матэрыя-лам для даследавання стал1 асобнш газеты, сабраныя у пятым выпуску факс1мшьнага выдання "Нашай Н1вы" (выдавецтва "Тэхналопя", адказны за выпуск — З. Санько [2]).
Вщавыя i жанравыя юрунк1 творау бальшы-ш нашашусюх аутарау 1912 г. разгляданыя або
104
Зместавы блок газеты "Наша Ыва": публкаванне творау мастаикай лiтapaтypы у 1912 годзе
прынамс закранутыя шэрагам лгаратуразнау-цау: А. Луцкевiчам, Я. Барычэусюм, М. Багда-новiчам, М. Гарэцюм, У. Дубоукам; У. Гншамё-давым, Р. Казлоусюм, А. Макарэвiчам, М. М> шчанчуком, Б. Стральцовым ды iншымi. Разам з тым значны аб'ём творау, абраных рэдакцыяй для апублiкавання, дагэтуль застауся па-за ува-гаю даследшкау. Як адзначае Ц. Чарнякевiч, "можна yсмiхнуцца i сказаць, што многiя з гэ-тых аутарау "заслужана забытыя", але, гавора-чы пра нашашуства, трэба разумець усю важ-насць гэтага часу, у яюм адбывалася нара-джэнне рэгулярнай лiтаратуры i нараджэнне праекта незалежнай Беларусi, завершанага у 1991 годзе. Кiрункi, якiя прапаноyвалi малавя-домыя цяпер нашашуцы (не з першых шэра-гау), патэнцыйна маглi стаць дамiнантамi новай беларускай эстэтыю i усяго беларускага руху" [3]. З гэтай прычыны, а таксама зыходзячы з за-дачы стварэння артыкула, згадваем тут усе сус-траканыя на старонках выдання 1912 г. iмёны ды псеудашмы.
Асноуная частка. Як i у папярэднiя гады, рэ-дакцыя "Нашай Нiвы" iмкнулася разнастаiць т-таратурны складнiк зместавага блоку. Час для гэтага быу спрыяльным: паводле рэдактара-выдау-ца "Нашай №вы" А. Уласава, з 1912 г. "у Вшьш [...] злажылася першае ядро беларускай iнтэлi-генцыi, каторая кiравала i крысташзавала бела-рускае народнае разбуджэнне. [...] гарачыя, цяжия i афярныя даты ад 1906 г. у Вшьш, калi беларусю рух трэба было цягнуць за валасы, прайшлi. З крынщы, ручайка ён зрабiyся ракой, каторая рабшася усё магутней i пiталася yлiвамi шырэйшых мас" [4]. У працяг думкi звернемся да У. Дубоуи: "На пачатак ХХ ст., значыцца, на пачатак актыунага адраджэньня беларускай культуры, мы зауважаем у адносшах да разьвщьця нашае мастацкае прозы [...] паступовае iмкнень-не да стварэньня мастацюх тыпау i выяуленьня асаблiвасьцяy беларускай псыхолёгп у мастацкай творчасьцi. У далейшым [...] можна прасачыць, як гэтыя падставы укараняюцца, праходзяць эвалюцыю ад вузка-народнага [. ] да агульна-людзкага на асноведзi нацыянальна-беларускай".
Кожны з 52 нумароу за 1912 г. (7 з яюх былi падвойным^ змяшчае у сярэднiм ад трох да пя-цi лiтаратурных творау — звычайна да трох вершаваных i не больш за два празаiчныя.
Вершаваныя тэксты найчасцей ставш адзiн за адным у межах паласы, зрэдчас размяжоува-лi iмi публiцыстычныя артыкулы. Маглi публi-каваць i у простых падвойных падвалах на тры калонкi, адлучыушы ад астатшх тэкстау лiней-каю; але звычайна у нiжняй частцы паласы змяшчалi малыя формы прозы.
Публшаванне некалькiх творау аднаго аута-ра блокам, характэрнай для лгаратурна-маста-
цюх перыядычных выданняу, рэдакцыя не пра-ктыкавала. Тры выняткi — шзка вершау "Старая Беларусь" М. Багдановiча, надрукаваная у № 26 з увап на тэматычна-iдэйную паядна-насць творау; абразкi З. Бядулi ("Мiньятуры", № 35) i абразю У. Галубка (№ 51-52) — вщаць, з прычыны адзiнства формы.
Паводле У. Гншамёдава, пачаткам ХХ ст. "асабюты лёс iндывiдуума, яю, здавалася, згу-бiyся у аюяне агульнасцi, станавiyся усё больш даступным новаму эстэтычнаму успрыманню. [...] yзнiкаюць творы iншага эмацыянальна-щэйнага тону — публiцыстычна-выкрывальна-га, фшасофска-медытатыунага, iнтымна-лiрыч-нага" [5].
Змесцiм пералш аутарау вершаваных творау, у яюх дамiнуюць публщыстычныя маты-вы: Я. Купала ("На рынку", № 4; "На жалейцы", № 12-13; "Ты зялёная, дубрава", № 18; "Вый-да", № 19-20 ; "Гэй, наперад", № 24; "Мая ма-лiтва", № 38; "Чужым", № 45); М. Арол ("Сяуцом", № 1; "Досьвiта", № 6); М. Багдано-вiч ("Дауно ужо целам я хварэю.", № 4); А. Гурло ("Юрмаш Капыльсю", № 7); Ц. Гар-тны ("С чуж^1ны", № 4; "Вецер — падуй", № 22); Пшпоу ("Оклiч", № 8); У. Галубок ("Бу-дучына", № 9); Янук Д. ("Стогн", № 10); Я. Журба ("За працу!", № 24); А. Гарун ("Журба", № 9; "Думы у чужыне", № 27; "Песьня-звон", № 41).
Асобна з гэтага шэрагу вылучым аутарау вершаваных прысвячэнняу: Альбэрт ПаУловiч ("Да скрыуджанага брата" (пасвячаю Э. Б-ко), № 22); Ялеп-Пранщш Вуль ("К Дудару Арце-му", прысвячэнне А. Вярызе-Дарэускаму, № 45); А. Гурло ("На гадаушчыну "Нашай Шве" 1906-1912", № 46); Андрэй Зязюля ("Нашай Шве" у сёмую гадаушчыну", № 46).
Аутары вершау, блiзкiх фыасофска-меды-татыунай ды сугестыунай лiрыцы: ПiлiпоУ ("Сумна мне мiж вамь..", № 3; "I дзень за дзя-нёчкам.", № 22); В. Станкевiчанка ("Гудзiць вецер, завывае", № 6); Якуб Колас ("Песьня", № 2; "Думю адзiнокаго", № 7; "Дш iдуць за днямi", № 19-20); Цшка Гартны ("Калi у полi ветрык павее.", № 6; "Не шум^ не гудзi", № 8); Янка Купала ("Каб я князем быу уладар-ным", № 1; "Бледные будше днi", № 14); К. Н. ("Трывога", № 17); Алесь Гарун ("Ночы", № 21); Ф. Чэрнышэвiч ("У турме", № 8; "Сама-гудка", № 21); Макам Бaгдaновiч ("Санет", № 10); К. Буйло ("Лящ думка", № 23); Гальяш Леучык ("Жальбай зноу спатыкаю вясну.", № 25); Я. Журба ("У летш вечэр", № 30; "Не плач сэрцэ", № 47).
Аутары творау прыродаатсальных, што наб-лiжaюццa да медытатыуных: К. Буйло ("Пра-леска", № 10); М. Бaгдaновiч ("Перад паводкай",
У. I. Кулков!ч, А. В. Качан
105
№ 12-13); Н. Бываеусю ("Вечар ясны, щхТ', № 18); Я. Журба ("Вечар на берэгу возера", № 19-20); А. Гурло ("Вечар ясны, цiхi", № 33); Ц. Гартны ("Сьвецiць месяц серабраны", № 42).
Аутары вершаваных творау з акрэсленым ухiлам у /нтымную лiрыку: Я. Журба ("Уюга", № 7; "Нада мною хмары", № 11; "Плывуць пе-сьш", № 42); К. Буйло ("Не хачу я шчога казацi табе", № 30).
Аутары вершаваных творау з выразнымi фа-льклорнымi матывамк Вiнцэсь Каратынсю ("Туга на чужой старане", № 49-50); Макам Багда-новiч ("Белым кветам адзета калiна", № 47); Алёна Цэпрынская ("Марыля", № 51-52).
Паводле Я. Барычэускага, "беларуская лга-ратура, асаблiва яе лiрычныя жанры, наогул ба-гата мiнорнымi, журботнымi настроямi. Гэта яе уласщвасць з асаблiвай сшай праявiлася у на-шашускую пару. Чыста аб'ектыуныя, найча-сцей грамадска-палпычныя, фактары [...], бес-прасветная цемра тагачаснай царскай рэ-акцыi — усё гэта мела вялiзны уплыу на агульны тон творчасцi прадстаушкоу [...] беларускiх паэтау-адраджэнцау" [5].
Разам з тым з'яулялiся на старонках газеты i творы сатырычна-гумарыстычнага юрунку:
- вершаваныя — I. Пабудзей ("Пры ку-дзелi", № 9); А. ПаУловiч ("Спагадны сынок", № 37); Стары Улас (вершаванае апавяданне "Тры зладзеi", № 31);
- празаiчныя — В. Пiпiн ("Як бурлака спа-тыкалi", № 42; "Недапечаны муж", № 47).
Агулам жа сярод празаiчных творау перава-жалi малыя вiдавыя формы. Паводле Р. Казлоус-кага, "менавгга на працягу першых двух дзесящ-годдзяу ХХ ст. беларуская мастацкая проза робщь вялiкi крок наперад. Пашыраецца i яе жан-равая разнастайнасць, з' яуляюцца сацыяльна-бытавыя, пахалапчныя i гумарыстычныя апа-вяданнi, лггаратурныя анекдоты, iмпрэсii, абразкi, розныя паводле жанравых асаблiвасцяу мшяцю-ры, а таксама творы на мяжы жанрау" [6].
Пералiчым аутарау творау, наблiжаных да прыпавесцяу: А. Петрашкевiч ("Падзялiу", № 4); Мiхалка Галка ("Пашч", № 6); Галубок ("Вясковые астраномы", № 10); Янук Журба ("Прыгонная душа" № 22).
Апавядант, абраныя рэдакцыяй для апубл> кавання у 1912 г., стварылi наступныя аутары: Якуб Колас пад псеУданiмам Тарас Гушча ("Трывога", № 6; "Недаступны", № 8; "Ста-расць — не радасць", № 14; цыкл "Родныя з' явы" ("У старых дубах", № 32; "Дзеравеншчы-на", № 38); Зьмiтрок Бядуля ("Пяць лыжэк за-цiркi", № 30; "Злодзей", № 36); I. Жывща ("Маладое", № 40); Язэп Лёсш ("Не усе ж разам, ягамосщ!..", № 43-45); МЫта Абрамчык ("Гэтак у нас!", № 46).
Звернемся да аутарау тэкстау, блiзкiх алега-рычнаму апавяданню: Ядвтн Ш. ("Шчась-лiвая"; № 7; "Рабы", № 12-13; "Дачэсныя", № 22); В. П. ("МЫтоу француз", № 9); Язэп Лёсш ("Геркулес i селянiн", № 30; паводле аутарскага вызначэння гэта "даунейшая грэц-кая" казка).
Асобнай увагi заслугоувае сталае напаунен-не зместавага складшка лгрычнымг мгшяцюра-м1. Хутчэй за усё прычынаю ёсць не толью фар-мат выдання i яго тэматычна-щэйны кiрунак. З гледзiшча Р. Казлоускага, "такi аб'ём творау дыктавауся i пэунай ступенню усталяванасцi традыцьи, распаусюджанасцю малых жанрау прозы у лггаратурах суседнiх народау" [6]. Ак-рэслiм кола аутарау: Власт ^мпрэая "Дзень ро-жэвай кветкi"); Ядвшн Ш. (iмпрэсiя/верлiбр "Раны", № 18); Назар Бываеусю (iмпрэсiя "Перад ранщаю...", № 10); Хвэлька з 1венца (верш у прозе "Думю", № 21); А. Калпак (верш у прозе "Думю", № 24); У. Галубок (абразкi "Баць-каушчына", "Шаптау чарот"», "Абразок", № 51-52); З. Бядуля (абразю "Малiтва малога Габрусiка", № 9; "Шалёны", № 11; "Туляп", № 21; "Сон Анупрэя", № 27; "У часе змяркань-ня", "Ля кросен", "Не пячы гэтак, сонейка", "Стары пастыр" i "Здалося мне, што струны нейюя рвалюя...", № 35; "Злодзей", № 36; "Вялш пост", № 42).
Што да жанравага вызначэння Бядулевых творау, то, зноу жа паводле Р. Казлоускага, "у адным выпадку у творы сумяшчаюцца прыкметы абразка i мгшяцюры, у iншым — абразка i маленькага л1рычнага апавядання. Утвараюцца жанравыя перакрыжаваннi (накла-даннi) малых празаiчных формау, якiя можна вызначыць наступным чынам: мiнiяцюра — абразок — лiрычнае апавяданне" [6].
Апублiкавалi у "Нашай Нiве" 1912 г. i не-калькi паэмау або iх урыукау. Кола аутарау: Якуб Колас (частю паэмы "Новая зямля" — "Агляд зямлi", № 12-13; "Лесьшкова па-сада", № 28-29; "Ранща у нядзельку", № 38); Янка Купала ("Курган", № 25; "На Дзяды", № 48); Лявон Лобш (частка паэмы "Лекар-вядзьмар", № 34).
Што да уласна драматург1чных творау, то за 1912 г. "Наша Шва" надрукавала толью "Снатворны мак" К. Лейкi (№ 45-50, 51-52). Паводле вызначэння аутара, гэта "сцэна для дзiцячых тэатроу" — новы жанр для нашай л> таратуры таго часу.
Асобна разгледзiм л1таратуру перакладную. Агулам за 1912 г. у газеце надрукавалi 6 лгара-турна-мастацкiх тэкстау, перакладзеных з iншых мовау. З расейскай пераклалi апавяданне "Мянтуз" А. Чэхава (№ 3, пераклау Л. Заяц), верш "Зацьменьне" В. Бенедыктава (№ 15-16,
106
Зместавы блок газеты "Наша HiBa": публкаванне творау мастаикай лiтapaтypы у 1912 годзе
"вольны перэклад" I. Ф.) i верш "З дзГцячых раз-гаворау" А. 1ванова (№ 38, пераклау Янук Па-чопка). З украшскай — апавяданне Грэбеню "Кручэная авечка" (№ 17, пераклау У. Галубок) i верш "Думка" (№ 11; пераклау К. Л.; аутар не адзначаны). У выданш няма пазнакi таго, з якой мовы Янка Купала пераклау "легенду з Гндыйс-кай кнiгi Магабгарата" "Паляушчы i пара галуб-коу" (№ 37), найбольш вядомы ангельсю перак-лад якой ажыццявш у канцы XIX ст.; поуны ж пераклад на ангельскую мову пабачыу свет то-лькi у 2009 г. Перакладаць на расейскую мову твор пачалi у XVIII ст.; працу над поуным праза-iчным перакладам ажыццяуляюць з XX ст. i да сёння. 1маверна, Янка Купала брау за аснову пераклад расейсю, магчыма, лiтаратурную яго адаптацыю.
Заключэнне. Такiм чынам, сярод творау вершаваных перавагу рэдакцыя аддавала лiрыцы публiцыcтычнага i фшасофска-медытатыунага кiрункау (больш за 40 вершау). Што да празаiч-ных — найчасцей друкавалi малыя вiдавыя формы. Гэта можна патлумачыць адпачатковаю шматвектарнасцю рэдакцыйнай працы: шфарма-ваць чытача пра найбольш значныя падзеi гра-
мадcка-палiтычнага, культурнага жыцця; аду-коуваць аудыторыю; развiваць нацыянальную культуру — i адпаведнымi гэтаму патрабавання-мi да стварэння зместу газеты. Публiкаваць i публщыстыку, i лiтаратурныя творы вялiкага памеру на чатырох палосах было немагчыма. Гэткае напауненнне зместавага cкладнiку пау-плывала на развiццё у беларускай лггаратуры жанрау абразка, мiнiяцюры, iмпрэcii [7-12].
Адпаведна, выбар творау для фармавання рэдакцыйна-выдавецкай мадэлi у 1912 г. дазво-лiу развiць лiрычна-рамантычны ды рэалютыч-ны лiтаратурныя напрамкi з пераходам да кшталтавання маcтацка-фiлаcофcкiх тэкстау. З аднаго боку, гэта спрыяла разгортванню пра-цы з чытачом на шшым узроУнi — з мэтаю не толью абудзiць i заклiкаць да дзеяння, але i сю-раваць да Удумлiвага успрыняцця рэчаicнаcцi. З другога — зварот да малых жанравых формау, найперш побытавых абразкоу, паводле акрэ^вання А. Макарэвiча — "сцэнак з натуры", рабiу мадэль "Нашай Нiвы" больш цэ-ласнай. У пэуным сэнсе лiтаратурныя творы былi маcтацкiм адлюстраваннем, дапауненнем дасыланых карэспандэшаш допicау.
Л1таратура
1. Кулiковiч У. Рэдакцыйна-выдавецкая мадэль газеты "Наша Шва" у ацэнцы даследчыкау // Труды БГТУ. 2011. № 9: Издательское дело и полиграфия. С. 102-105.
2. Наша Шва: вып. 5 / адк. за выпуск З. Санько. Мшск: Тэхналопя, 2009.
3. Лявон Гмырак — нашашвец / падрыхтоука да друку i публшацыя Ц. Чарнякевiча // Маладосць. 2014. № 8. C. 75-83.
4. Уласау А. Дш жыцця // Расстраляная лiтаратура: творы беларуcкiх шсьменшкау, загубленых карнымi органамi бальшавiцкай улады / уклад.: Л. Савiк, М. Скоблы, К. Цвiркi; камент.: М. Скоблы, К. Цвiркi. Мiнcк: Кшгазбор, 2008. С. 20-35.
5. Уводзшы у лiтаратуразнауcтва / аутары-укладальнiкi: М. Мшчанчук, М. Шаулоуская. Мiнcк: Вышэйшая школа, 2004. 364 с.
6. Казлоусю Р. Празаiчная мiнiяцюра у беларускай лiтаратуры: дапам. Гродна: ГрДУ, 2006. 107 с.
7. Макарэвiч А. Праблема жанравых мадыфiкацый у беларускай прозе XIX - пачатку XX ст. Магшёу: МгДУ iмя А. А. Куляшова, 1999. 332 с.
8. Рагойша В., Кенька М., Марозава Т. Уводзшы у лгаратуразнауства: вучэб. дапам. У 2 ч. Ч. 1 / пад. рэд. В. Рагойшы. Мшск: БДУ, 2011. 247 с.
9. Луков В. История литературы. М.: Академия, 2009. 512 с.
10. Косарева Т. Газета "Moscow News" (1930-1980 гг.): редакционно-издательская модель: авто-реф. дис. ... канд. филол. наук: 10.01.10. М., 2008. 16 с.
11. Мясшкоу А. Традыцьп "Нашай Швы" (1906-1915 гг.) i сучасная беларуская журналютыка // Сучасная журналютыка: актуальныя праблемы. Мшск, 2009. С. 57-65.
12. Гарэцю М. Псторыя беларускай лггаратуры. Мшск: Маст. лгг., 1992. 478 с.
References
1. Kulikovich U. The medium model of the newspaper "№§а Niwa": sights of researchers. Trudy BGTU[Proceedings of BSTU], 2011, no. 9: Printing and Publishing, pp. 102-105 (In Belarusian).
2. Nasa Niwa: vyp. 5 [Nasa Niwa: issue 5]. Minsk, Technalogiya Publ., 2009.
3. Charnyakevich Ts. Lyavon Hmyrak — nashanivets. Malados'ts' [The Youth], 2014, no. 8, pp. 75-83 (In Belarusian).
4. Ulasau A. Days of life. Rasstralyanaya litaratura [Executed literature]. Minsk, Knigazbor Publ., 2008, pp. 20-35.
У. I. KyAiKOBin, А. В. Качан
107
5. Mishchanchuk M., Shaulouskaya M. Uvodziny u litaraturaznaustva [Introduction to the literature theory], Minsk, Vysheshaya shkola Publ., 2004. 364 p.
6. Kazlouski R. Prazaichnaya miniyatsyura u belaruskay litaratury [Prose short story in Belarusian literature]. Hrodna, HrDU Publ., 2006. 107 p.
7. Makarevich A. Prablema zhanravykh madyfikatsyy u belaruskay proze [The problem of genres modifications in Belarusian prose of 19th - early 20th cent.]. Mahilyou, MhDU Publ., 1999. 332 p.
8. Rahoysha V., Ken'ka M., Marozava T. Uvodziny u litaraturaznaustva [Introduction to the literature theory]. Minsk, BDU Publ., 2011. 247 p.
9. Lukov V. Istoriya literatury [History of literature]. Moscow, Akademiya Publ., 2009. 512 p.
10. Kosareva T. Gazeta "Moscow News" (1930-1980 gg.): redaktsionno-izdatel'skaya model': Avtoref. dis. kand. filol. nauk [Newspaper "Moscow News" (1930-1980): the medium model: Abstract of thesis cand. of phil. sci.]. Moscow, 2008. 16 p.
11. Myasnikou A. The "Nasa Niwa" heritage and modern Belarusian journalism. Suchasnaya zhurna-listyka: aktual'nyya prablemy [Modern journalism: actual problems]. Minsk, 2009, pp. 57-65 (In Belarusian).
12. Haretski M. Historyya belaruskay litaratury [History of Belarusian literature]. Minsk, Mastatskaya litaratura Publ., 1992. 478 p.
ЗвестК пра аутарау
Кулiковiч Уладзiмiр 1ванав1ч — кандыдат фшалапчных навук, дацэнт, загадчык кафедры рэдакцыйна-выдавецюх тэхналогш. Беларуси дзяржауны тэхналапчны ушверсггэт (220006, Мшск, вул. Свярдлова, 13а, Республика Беларусь). E-mail: nino-1924@mail.ru
Качан Анастаая Валер'еуна — мапстр фшалапчных навук, рэдактар. Газета "Ваше здоровье" (220088, г. Мшск, вул. Артылерыстау, 8, Рэспублша Беларусь). E-mail: nasciakachan@gmail.com
Information about the authors
Kulikovich Uladzimir Ivanavich — PhD (Philology), Associate Professor, Head of the Department of Editing and Publishing Technologies. Belarusian State Technological University (13a, Svуardlova str., 220006, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: nino-1924@mail.ru
Kachan Anastasiya Valer'yeuna — Master of Philology, editor. Gazeta "Vashe zdorov'e" (8, Artylerystau str., 220088, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: nasciakachan@gmail.com
Паступгу 25.08.2017
