Научная статья на тему 'ЖОғАРғЫ ЖАқ СүЙЕГі АқАУЛЫқТАРЫНЫң ЖіКТЕУЛЕРі'

ЖОғАРғЫ ЖАқ СүЙЕГі АқАУЛЫқТАРЫНЫң ЖіКТЕУЛЕРі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
99
160
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
АқАУЛАР / ОТАДАН КЕЙіНГі ЖОғАРғЫ ЖАқ СүЙЕГіНің АНАТОМИЯЛЫқ ЖәНЕ ФУНКЦИОНАЛДЫ өЗГЕРіСТЕРі / ОРТОПЕДИЯЛЫқ ЕМ / АқАУЛАРЫН ЖіКТЕУ / ЖОғАРғЫ ЖАқ СүЙЕГіНің БіРіКТіРіЛГЕН АқАУЛАРЫ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Сайпудинкызы А., Есиркепов А.А., Калбаев А.А.

Мақалада жоғарғы жақ сүйегінде әртүрлі жарақаттар мен отадан кейінгі ақаулықтардың жіктемесі қарастырылған . Жергілікті дамыған ісіктерді хирургиялық емдеуден кейін пайда болатын ақаулардың барлық компоненттері қол жетімді жіктеулерде толық ескерілмейді. Әрбір жіктемеде кең қолданылмаған проблемаға әртүрлі тәжірибелік тәсілдер ескерілуі керек.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CLASSIFICATION OF UPPER AND LOWER JAW DEFECTS NAO

The article reflects the main classifications of upper jaw and palate defects in various injuries and postoperative neoplasms. All component defects that are formed after surgical treatment of locally common tumors are not fully taken into account in the existing classifications. Each classification should take into account different practical approaches to the problem, which is not widely applied.

Текст научной работы на тему «ЖОғАРғЫ ЖАқ СүЙЕГі АқАУЛЫқТАРЫНЫң ЖіКТЕУЛЕРі»

Vestnik KazNMU №2-2020

УДК 616.31:616-089.002.6(07)

Xofapfbi жак CY^eri акаулыктарынын xiKTey^epi

А. Сайпудинкызы, А.А. Есиркепов, А.А. Калбаев

С.Ж. Асфендияров атындат Казак ¥лттык медицина университет1 И.К Ахунбаев атындат Кыртз мемлекетт1к медицина академиясы Ортопедиялык стоматология кафедрасы

Макалада жоFарFы жак суйепнде эртYрлi жаракаттар мен отадан кешнп акаулыктардын жiктeмeсi каpастыpылFан . Жерплкт дамыFан iсiктepдi хирургиялык емдеуден кешн пайда болатын акаулардын барлык компонeнттepi кол жeтiмдi жiктeyлepдe толык eскepiлмeйдi. Эpбip жiктeмeдe кен колданылмаFан пpоблeмаFа эpтYpлi тэжipибeлiк тэсiлдep e«eprnyi керек.

ТYЙiндi сездер: акаулар,отадан кешнп жоFаpFы жак суйепжн анатомиялык жэне функционалды eзгepiстepi, ортопедиялык ем, акауларын жiктey, жоFаpFы жак суйепжн бipiктipiлгeн акаулары

Зерттеу жумысынын eзeктiлiгi

ЖоFаpFы жак пен тандайдын акаулары туа б^кен жэне жYpe пайда болFан болады. Туа бiткeн акаулары педиатриялык стоматология окулыктарында карастырылады. ЖоFаpFы жактын акаулары нeгiзiнeн жаракаттанудан, ок ату жараларынан (соFыс уакытында, сирек бейбп" жаFдайда) жэне катepлi iсiктepгe кенейтшген хирургиялык араласулар нэтижeсiндe пайда болады. К,атерл! iсiктepдi eмдeyдiн радикалды хирургиялык эдiстepiнiн дамуы жоFаpFы жактын резекциядан кешнп акаулары бар наукастардын кебеюЫе экeлeдi.

ЖоFаpFы жактын остеомиелит, мерез, туберкулез нэтижеанде пайда болатын акаулары ете сирек кездеседк ЖоFаpFы жак акаулары бар наукастардын кепшшп ^ipri кезде бет-жак онкологиясында , ем шараларын кабылдау жэне стоматологиялык реабилитациялау клиникаларда шоFыpланFан. Бул - шайнау, жутыну, сейлеу кызмeтiнiн айкын бузылуы, бeтiнiн eдэyip бузылуы жэне психосоматикалык зардаптары бар наукастардын ен киын санатына жатады. Зepттeyдeгi жiктeyлep

ЖоFаpFы жактын отадан кeйiнгi акауларынын клиникалык кepiнiстepi эpтYpлi. Хирургиялык араласудын келем^ ота эдiсi, акаудын топографиясы мен мелшер^ ортопедиялык eмдeyдiн уакыты жэне отадан кешнп емдеу уакыты манызды. ЖоFаpFы жак акауларынын 6 TYpi аныкталды.

ЖоFаpFы жак сYЙeгiнiн жартылай резекциясы мурын куысымен байланыссыз шeктeyлi акау. Мунда функционалдык бузылулар пайда болады, непзЫен шайнау функциясы зардап шегедк Бeттiн пiшiнi eзгepiссiз немесе ол мардымсыз кepiнiс алады.

ЖоFаpFы жак сYЙeгiнiн арткы бeлiгiнiн жартылай резекциясы жумсак тандай бeлiгi. Мунда- сейлесу шайнау аклажн бузылуымен бipгe жутыну кызмeтiдe бузылады, eйткeнi ауыз куысы мурын жуткынш^ымен байланысады. Сейлеу мурыннын тонын алады немесе TYсiнiксiз болады. Отадан кешнп уакытта жутыну акта бузылуына байланысты ас мурын куысына eнiп кeтeдi.

ЖоFаpFы жак сYЙeгiнiн типтiк резекциясы орбита TYбiнiн теменп жиeгiмeн коса бiр уакытта алып тасталынатын акау. Мунда функционалды жэне косметикалык бузылулар байкалады. Бет элпeтiнiн асимметриясы, тeмeнгi кабак iсiнгeн, кез алмасы темендеген, бинокулярлык керу, шайнау, жуту жэне сейлеу бузылFан болады.

ЖоFаpFы жак сYЙeгiнiн резекциясы кез уяшыFымeн бipгe. Мунда бiр кeздiн болмауы, косметикалык бузылулар, шайнау, сейлеу кызмелнщ бузылыстары байкалады.

ЖоFаpFы жак сYЙeгiнiн «блокты» резекциясы. Бул топта наукастарда ен айкын косметикалык жэне функционалдык бузылулар байкалады.

ЖоFаpFы жак сYЙeгiнiн eкi жартысын резекциясы. Мунда шайнау, жуту аклажн толык бузылуымен бipгe eкi жакты акаулар пайда болады, сейлеу 1^рт тeмeндeйдi , бет элпетЫде эстетика бузылады.

Онкологиялык наукастарда бет-жак аймаFынын отадан кeйiнгi акаулыктары мен деформациялары бойынша кептеген жктемелер усынылFан. Ол жiктeмeлepдe топтастырылу акаулыктын орналасу орнына байланысты нeгiздeлгeн. ЖоFаpFы жактын отадан кeйiнгi акауларынын ж^елук Ол жоFаpFы жак акауларын жартылай (1-топ), толык бip жакты (2-шi топ) жэне eкi жакты (3-топ) деп бeлyдi карастырады. ¥сынылFан жiктeyлepдi толыктыра отырып, бiз жоFаpFы жактын барлык акауларын кeлeсi топтаpFа бeлeмiз:

1) альвеолды eсiндiнiн акаулыктары;

2) жоFаpFы жак сYЙeгi денеанщ акаулыктары;

3) тандай акаулыктары;

4) бipлeскeн акаулыктар;

5) бipжакты;

6) еюжакты; кeлeмi бойынша:

1) жартылай;

2) толык;

тiндepдi камтуына байлаысты:

1) жумсак тiндep;

2) CYЙeк тiндepi;

3) жумсак жэне CYЙeк тiндepi; Шекаралас аймактаpFа байланысты:

1) акаусыз жэне кepшi аймактардын бузылуынсыз;

2) акаулыктармен байланыскан жэне кершл аймактардын бузылуымен;

Пpотeздiн бeкiнy жаFдайына карай:

1) колайлы;

2) колайсыз.

Ю.Курляндский бойынша жоFаpFы жак сYЙeгi акаулыктарынын жiктeмeсi:

1 топ - лрек тiстepi ею бeлiгiндe бар катты тандайдын акауы

а. орталык акау

б. тандайдын бYЙipлiк акауы, гаймор куысымен байланыскан

в. Тандайдын алды^ы бeлiгiнiн акауы

2 топ - жоFаpFы жак сYЙeгiнiн бiр белтнде Fана тipeк тiстepi бар катты тандай акауы

а. тандайдын орталык акауы

б. бip жактын толык болмауы

в. 1-2 тоен аспайтын жак сYЙeгiндe кеп бeлiгiнiн акауы

3 топ - толык тказ жак кезЫде катты тандай акауы

Вестник КазНМУ №2-2020

а. тандайдын орталык акауы

б. орбита жиепшн бузылысымен болFан жоFарFы жак CYЙепнiн толык акауы

4 топ - катты жэне жумсак тандайдын акауы

а.жумсак тандайдын ыFыскан тыртыкты акауы

б. бiр жак сYЙегiнде тiстер сакталFан катты тандай мен жумсак тандайдын акауы

в. ею жак сYЙегiнде тiстерi жок катты тандай мен жумсак тандайдын акауы

Тiкелей протезде (непосредственный резекционный протез) хирургпен алдын-ала жасалFан жоспарFа сэйкес жасалады. Протез зарарсыздандырылып тампонмен жабылFан жаракат бетЫе орналастырылады,. Кей iнгi протездеу жараны емдегеннен кейiн жасалады, бул ен аз мерзiм 1 аЙFа дешн жэне yзаFы - 3-4 ай да жYргiзiледi. Ортопедиялык араласуларсыз кашыктыктан протездеу емдеудiн ен нашар эдiсi деп мойындау керек, eйткенi емдеуд^ манызды мiндеттерi шешiлмеген кYЙде калады: жараны ауыз куысынан

бeлiп алу, тамактану Yшiн жаFдай жасау, бет элпетУн eTKip жаракаттануын азайту жэне наукастын психикалык уайымын ескеру кажет. Емдеудiн екiншi нускасы егер ол ткелей протездеуден етпеген болса бiрдей кемшiлiктерге ие болады. Дурыс жэне клиникалык эдiс - бул ота жасалFан KYнi басталFан тiкелей резекциялык протездi орналастыру мен отадан кешнп кезенде наукасты клиникалык бакылауFа алумен жалFасатын шаралар жYЙесi. Тiкелей резекциялык протездер эртYрлi болуы мYмкiн. Олардын тарихи дамуы KYрделiден карапайым тYрге еткен. Кррытынды

Тек остеопластикалык калпына келтiру кезенiнде емдеу жоспарлары бiрдей болады, екi жаFдайда да отадан кешнп шаралар колданылады. Берiлген схемаларды талдай отырып, наукастардын екi тобынын сырткы тYрiн аныктауFа болады: бiрiншi топтаFы наукастар тек ортопедиялык ем алады, ал екiншi - ортопедиялык емдi хирургиялык араласумен алады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 А.Д. Каприн, В.В. Старинский, Г.В. Петрова Состояние онкологической помощи населению России в 2015 г. Под редакцией. - М.: МНИОИ им. П.А. Герцена - филиал ФГБУ «НМИРЦ» Минздрава России, 2016. - 39 с.

2 Iyer S., Thankappan K. Maxillary reconstruction: Current concepts and controversies // Indian J Plast Surg. - 2014. - №47(1). - Р. 8-19.

3 Schultz B.D., Sosin M., Nam A. et al. Classification of mandible defects and algorithm for microvascular reconstruction // Plast Reconstr Surg. - 2015. - №135(4). - Р. 743-754.

4 Kumar B.P., Venkatesh V., Kumar K.A. et al. Mandibular Reconstruction: Overview // J Maxillofac Oral Surg. - 2016. -№15(4). - Р. 425-441.

5 Alam D., Ali Y., Klem C., Coventry D. The Evolution of Complex Microsurgical Midface Reconstruction: A Classification Scheme

and Reconstructive Algorithm // Facial Plast Surg Clin North Am.

- 2016. - №24(4). - P. 593-603.

6 Schultz B.D., Sosin M Nam A. et al. Classification of mandible defects and algorithm for microvascular reconstruction // Plast Reconstr Surg. - 2015. - №135(4). - P. 743-754.

7 Akinmoladun V.I., Dosumu O.O., Olusanya A.A., Ikusika O.F. Maxillectomy defects: a suggested classification scheme // Afr J Med Med Sci. - 2013. - №42(2). - P. 171-175.

8 Brown J.S., Shaw R.J. Reconstruction of the maxilla and midface: introducing a new classification // Lancet Oncol. - 2010. - №11(10).

- P. 1001-1008.

9 Durrani Z., Hussain S.G., Alam S.A. A study of classification systems for maxillectomy defects // J Pak Prosthodont Assoc. -2013. - №1(02). - P. 117-124.

10 Brown J.S., Barry C., Ho M., Shaw R. A new classification for mandibular defects after oncological resection // Lancet Oncol. -2016. - №17(1). - P. 23-30.

А. Сайпудинкызы, А.А. Есиркепов, А.А. Калбаев Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова Кыргызская государственная медицинская академия имени И.К. Ахунбаева Кафедра ортопедической стоматологии

КЛАССИФИКАЦИЯ ДЕФЕКТОВ ВЕРХНЕЙ ЧЕЛЮСТИ

Резюме: В статье отражены основные классификации дефектов верхней челюстей и неба при разных травмах также послеоперационных новообразовании. Все составляющие дефекты, которые формируются после хирургического лечения местно-распространенных опухолей, в имеющихся классификациях в полном объеме не учитываются. Каждая

классификация должна учитывать различные практические подходы к проблеме, которое не применяется широко. Ключевые слова: дефекты, анатомо-функциональные зоны, распространенные опухоли средней зоны лица, классификация дефектов верхней челюсти, комбинированные дефекты верхней челюсти

Vestnik KazNMU №2-2020

A. Saypudinkyzy, A.A. Esirkepov, A.A. Kalbaev Asfendiyarov Kazakh National medical university Kirgyz State Medical Academy Department of Orthopedic Dentistry

CLASSIFICATION OF UPPER AND LOWER JAW DEFECTS NAO

Resume: The article reflects the main classifications of upper jaw and palate defects in various injuries and postoperative neoplasms. All component defects that are formed after surgical treatment of locally common tumors are not fully taken into account in the existing classifications. Each classification should

take into account different practical approaches to the problem, which is not widely applied.

Keywords: defects, anatomical and functional zones, common tumors of the middle zone of the face, classification of defects of the lower jaw, combined defects of the upper jaw

УДК 616.314-002-039.71

Проблемы профилактики рецидивного кариеса и пути их решения в современной кариесологии (обзор литературы)

А.А. Баяхметова, А.О. Сейдеханова

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова Кафедра терапевтической стоматологии

Широкая распространенность рецидивного кариеса под постоянной пломбой, лечение которого занимает 40% рабочего времени современного врача стоматолога, требует разработки и внедрения новых эффективных методов и средств, направленных на профилактику данного осложнения. В обзоре литературы представлены общие и местные маркеры развития рецидива кариеса под постоянной пломбой, описаны пути профилактики данного осложнения в стоматологической практике посредством оптимизации этапа дезинфекции кариозной полости перед пломбированием с использованием физических факторов. Ключевые слова: кариес дентина, рецидив кариеса, дезинфекция кариозной полости, физические факторы

1. Понятие рецидивного кариеса. Частота рецидивного кариеса

Кариес является распространенным заболеванием, частота которого в некоторых регионах нашей планеты продолжает увеличиваться. Характерна значительная вариабельность частоты кариеса, которая составляет 1—3% в некоторых странах Западной Европы и достигает 80—97 % в странах Африки и Азии. Авторы эпидемиологических исследований связывают это с национальными особенностями питания, содержанием фтора и других макро- и микроэлементов в питьевой воде, социальными и климатогеографическими условиями. Сказанное подтверждено результатами эпидемиологических исследований, проведенными во многих странах мира, которые также свидетельствуют о существенных региональных различиях распространенности и интенсивности кариеса зубов [1,2,3,4]. Основными этапами лечения кариеса дентина являются анестезия по показаниям, препарирование кариозной полости, дезинфекция кариозной полости и ее пломбирование. Однако, несмотря на простой алгоритм выполнения данных этапов лечения, 40% всех терапевтических стоматологических мероприятий проводятся по поводу рецидивирующего кариеса, что занимает 1/3 рабочего времени врача - стоматолога [ 5,6,7]. Стертость клинической картины возникших осложнений создает иллюзию терапевтического благополучия и приводит к поздней диагностике. Некачественное препарирование и дезинфекция кариозной полости перед пломбированием

являются причиной продолжающейся жизнедеятельности микрофлоры и дальнейшего кариозного разрушения твердых тканей зуба под постоянной пломбой. Приведенные литературные данные свидетельствуют об актуальности поставленной проблемы в современной терапевтической стоматологии.

2.Факторы, определяющие развитие рецидивирующего кариеса

2.1. Резидентная микрофлора полости рта Первостепенной причиной развития осложнений кариеса является присутствие и жизнедеятельность кариесогенной микробной флоры в подготовленной к пломбированию кариозной полости, которая остается жизнеспособной и патогенной под постоянной пломбой длительное время [8,9,10,11]. При клинических исследованиях было установлено наличие стрептококков и лактобацилл не только на границе «пломба-зуб», но и в подготовленной к пломбированию кариозной полости. Полученные результаты также могут свидетельствовать о том, что некоторые компоненты современных композиционных материалов способствуют жизнедеятельности и распространению кариесогенной микрофлоры как под постоянной пломбой, так и на границе «пломба-зуб» [9,10]. В основе кариеса лежит процесс деминерализации, размягчения и прогрессирующей деструкции твердых тканей зуба, приводящий к образованию кариозной полости. Кариес является инфекционным заболеванием, связанным с резидентной флорой бактериальной биопленки в полости рта, которой

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.