Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ – КОНСТИТУЦИЯВИЙ ИСЛОҲОТЛАР ДАВР ТАЛАБИ'

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ – КОНСТИТУЦИЯВИЙ ИСЛОҲОТЛАР ДАВР ТАЛАБИ Текст научной статьи по специальности «Право»

121
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук
Ключевые слова
конституциявий ислоҳот / модернизация / фуқаролик жамияти / халқаро ҳамжамияти / қадриятлар / халқчил қомус / тажриба / сиѐсийҳуқуқий / кафолатлар.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Ақида Абдужаббаровна Дадашева

Ушбу мақолада Ўзбекистонда олиб борилаѐтган Конституциявий ислоҳотлар ва уларнинг инсон қадри учун ҳуқуқий кафолат шакиллантиришда, сиѐсий-ҳуқуқий, ижтимоий, иқтисодий ва халқаро ҳамжамиятдаги ўрни ва нуфузини тубдан ўзгартириб, ўз олдига қўйилган мақсадларини қадриятлари асносида келажак авлодига етказиш ҳамда инсон манфаати муҳимлиги эътиборга олинганлиги таъкидланган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ – КОНСТИТУЦИЯВИЙ ИСЛОҲОТЛАР ДАВР ТАЛАБИ»

Academic Research in Educational Sciences Volume 3 | Issue 10 | 2022

УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ - КОНСТИТУЦИЯВИЙ ИСЛО^ОТЛАР ДАВР ТАЛАБИ

Акида Абдужаббаровна Дадашева

Тошкент давлат транспорт университети "Халкаро оммавий хукук" кафедраси

мудири, ю.ф.д., профессор в.б.

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада Узбекистонда олиб борилаётган Конституциявий ислохотлар ва уларнинг инсон кадри учун хукукий кафолат шакиллантиришда, сиёсий-хукукий, ижтимоий, иктисодий ва халкаро хамжамиятдаги урни ва нуфузини тубдан узгартириб, уз олдига куйилган максадларини кадриятлари асносида келажак авлодига етказиш хамда инсон манфаати мухимлиги эътиборга олинганлиги таъкидланган.

Калит сузлар: конституциявий ислохот, модернизация, фукаролик жамияти, халкаро хамжамияти, кадриятлар, халкчил комус, тажриба, сиёсий-хукукий, кафолатлар.

КИРИШ

1992 йил 8 декабрда кабул килинган илк суверен Узбекистон Республикасининг Конституцияси 30 йил мобайнида амалиётда уз кучини, мохиятини, роли ва вазифаларини акс этирди - бу тарих. Бу даврни урганиш, хатолар устидан ишлаш, камчиликларни бартараф этиш, фукаролик жамиятини ривожлантириш, Жахон Конституция лойихаларини урганиб чикиш ва ижобий тажрибаларни, кадриятларга асосланиб татбик этиш "халкчил комус" тамойилига асосланиб, холат юзасидан янги мустакил жамиятнинг ишончли хукукий кафолатларини шакллантиришда келажакда сиёсий-хукукий, ижтимоий, иктисодий ва халкаро хамжамиятдаги урни ва нуфузуни тубдан узгартириб, мамлакатимизни ислох этиш ва модернизация килишнинг энг мухим максадларини белгилаб олиш даркор. Бу давр талаби - цивилизация ривожланган сари конун хам талабга мост булиши керак.

АДАБИЁТЛАР ТАХДИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Хрзирги кунда халк мухокамасига куйилган ва Конституциямизнинг бир неча моддаларига кушимча узгартириш киритиши кутилаётган, инсоннинг кадр-киммати аввало унинг табиий яшаш хукукида намоён булиши ва уни бош комусимизда акс

October, 2022

288

этирилиши - энг улуг ва мукаддас кадриятларимиздан биридир.

Ушбу ислохотларда хорижда яшаётган ва ишлаётган Узбекистан фукароларимиз билан мунтазам алокаларни саклаб колиш, давлатимиз томонидан гамхурлик килишга оид алохида норма киритилиниши, Узбекистонда фукароларнинг мулк хукуклари химоя килиш, унинг дахлсизлигини кафолатлаш, мажбурий мехнатга чек куйиш, ахолини ижтимоий куллаб-кувватлаш ва фукаролик жамияти барпо этишга каратилган ва бунинг асносида "Инсон кадри" тушунчаси ва уни асосий Конунга мухрлашга устувор ахамият берилмокда.

Халк мухокамасига такдим этилган Конституция лойихасининг асосий матнидага 70-75-моддаларига халк томонидан эътироз билдирилиши ва Президентимиз томонидан бу эътирозлар кабул килиниб мухокамадан олиб ташланиши хам "Инсон кадри" учун конунни кайта куриб чикилиши ва ушбу моддаларга кушимча ва узгартиришларга куйилмаслиги хам хукуматнинг халкнинг фикрини инобатга олиниши ижобийдир. Ушбу ислохотларнинг асосий максади фукароларнинг шаъни ва кадр-киммати, халк манфаати хар кандай тажовузлардан химоя килишни таъминлашдан иборатлигидандир. Жамиятнинг ижтимоий-сиёсий, иктисодий, харбий-техник ва бошка бир катор хаётий холатларини хисобга олган холда амалга оширилади.

Бош комус Конституция оддий хужжат эмас, аксинча, у давлатнинг энг олий хукукий конунни булиб, жамият тараккиёти билан ислохотлари билан унга кушимча ва узгартиришлар киритиш зарурати юзага келади. Ижтимоий соханинг барча боскичларига татбик этилаётган янгиликлар ва сезиларли узгаришлар глобаллашувнинг замонавий муаммолари шароитида миллий ривожлантиришнинг янги дастур ва уларни дунёвийлаштириш стратегиялари асносида татбик этилиши изланмокда. Ушбу интилишлар, истаклар ва умидлар акс эттирувчи хужжатдир. Кенг жамоатчилик томонидан таклиф этилган минглаб фикр ва мулохазалар Конституциявий комиссия томонидан урганиб чикилиб асослилари инобатга олиниши, узгартиришларда барча хукук ва эркинликларни, жумладан, муносиб хаёт, турмуш фаровонлигини оширишга эътибор берилиши асослидир.

МУХ,ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Шунингдек, аксарияти мазмун-мохиятига кура, "инсон-жамият-давлат" томойиларини конституциявий коида сифатида мухрлашга, халкпарвар давлат барпо этишга, инсон хукукларининг химояси ва ижтимоий мухофазасини кучайтиришга,

October, 2022

289

Academic Research in Educational Sciences ISSN: 2181-1385

Volume 3 | Issue 10 | 2022 Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 | SJIF: 5,7 | UIF: 6,1

ёшларнинг хукуки, аёллар хукуки ва манфаатларини тула таъминлашга каратилган.

Энг мухими, конун лойихаси давлат хокимияти ва бошкарув тизимини такомиллаштириш, жумладан, парламент ваколатларини кенгайтириш, Президент институтини такомиллаштириш, жойлардаги вакиллик ва ижро хокимияти органларини ажратиш уз ичига олади.

Жамият ислохотлар ташаббускори деган эзгу гояга асосланган холда олиб борилиши, "Халк давлат хокимиятининг бирдан бир манбаидир" деган олтин коиданинг хаётийлигини исботламокда. Ушбу жараёнларни амалга оширишда куйилган асосий максад ва вазифалар ва ушбу ислохотларнинг халкимиз ва давлатимиз тараккиёти учун бекиёс ахамияти жихатлари:

Биринчидан, "Инсон кадри" деган тамойилнинг хаётда уз исботини топишга;

Иккинчидан, давлат ва жамият ишларини бошкаришда халкнинг хохиш-иродасини батамом карор топтириш борасидаги демократик ислохотларнинг ижобий жихатлари асносида охирига етказишини таъминлаш;

Учинчидан, жамоатчилик назорати фаолиятини хукумат томонидан фукароларнинг эътироз, таклиф, тавсияларини эшитиш ва адолатли карор чикарилган холда ижобий натижага эришиш;

Туртинчидан, адолатли ва одил судловни таъминлаш, замонавий ижтимоий-иктисодий муносабатларнинг конституциявий-хукукий макомини белгиланишга;

Бешинчидан, дунё хамжамиятидаги янги УЗбекистоннинг урни ва нуфузи янада ортиб, давлатимизнинг янада юксалишига хизмат килиши шубхасиздир.

Хулоса урнида, бугунги даврда жадал ислохотлар даврида хар бир конунни тугридан-тугри ишлайдиган килиб яратишни, барча соханинг хукукий асосини ана шундай талабчанлик мезонлари асосида мустахкамлаш жамият олдида турган энг мухим вазифаларимиздан биридир. Хукукий давлатда мамлакатнинг куйидагиларга: халк суверенитетига; шахснинг хукук ва эркинликларининг бузилмаслигига ва кафолатланганлигига; конун устуворлигига; хокимиятнинг булиниш тамойилига асосланганлигига; суд хокимиятининг мустакиллигига хамда энг мухими фукароларнинг хукукий онг ва хукукий маданияти ривожланишига, билим ва

ХУЛОСА

куникмаларини сифатли етказишга эътибор килиш ва

October, 2022

юкоридаги харакатларни амалда бажарилиши шарт хдсобланади. REFERENCES

1. ДАДАШЕВА, А. (2021). Взаимодействие органов представительной власти на местах и самоуправления граждан в осуществлении действенного общественного контроля. Fuqarolik jamiyati. Гражданское общество, 22(2), 7074.

2. Dadasheva, A. A. (2022). PUBLIC OPINION AND GOVERNMENT EVALUATION IN NEW UZBEKISTAN. The American Journal of Interdisciplinary Innovations Research, 4(01), 16-19.

3. Дадашева, А. А. (2020). МАДАЛЛИЙ ИЖРО ХОКИМИЯТИ ФАОЛИЯТИ УСТИДАН ЖАМОАТЧИЛИК НАЗОРАТИНИ НАТИЖАДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ ИЛМИЙ-НАЗАРИЙ ЕЧИМЛАРИ. ЖУРНАЛ ПРАВОВЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ, (SPECIAL 2-2).

1. Акида Абдужаббаровна Дадашева (2022). ДАВЛАТ ХИЗМАТИНИ ИСЛОХ ^ИЛИШ ШАРОИТИДА ХОКИМЛАР ФАОЛИЯТИ УСТИДАН ЖАМОАТЧИЛИК НАЗОРАТИНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙУНАЛИШЛАРИ. Academic research in educational sciences, 3 (TSTU Conference 1), 117-122.

https://t.me/ares uz

October, 2022 Multidisciplinary Scientific Journal

291

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.