ZAMONAVIY TASHKILOTLARNING RIVOJLANISHIDA YOSHLARNING KASBIY TAKOMILLASHUVI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

Tashkent State Transport University

Google Scholar indexed

DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-167-170

Volume 3 | TSTU Conference 1 | 2022 Prospects for Training International

^^pecialists^n^heFieldoimÊamÊpmÊm

ZAMONAVIY TASHKILOTLARNING RIVOJLANISHIDA YOSHLARNING

KASBIY TAKOMILLASHUVI

Jahongir Tangriqul o'g'li Po'latov Nurali Jovli o'g'li Suyarov

Toshkent davlat transport universiteti, magistr

Bugun dunyoning intellektual manzarasi tubdan o'zgarmoqda. Texnologiya va texnika shiddat bilan rivojlanmoqda. Eskisini sinamasdan yangisi yaratilmoqda. Bunday sharoitda o'sib kelayotgan yosh avlodga berilayotgan ta'lim tizimi sifat va samara jihatidan tan olish kerak taraqqiyotdan ortda qolayotgani sir emas. Ta'lim tizimida xalqaro integratsiya jarayoni kuzatilmoqda. O'z qobig'iga o'ralib olib hech narsaga erishib bo'lmasligini bugun barcha fahmlab turibdi. Shiddatli taraqqiyot o'zi bilan bir qancha muammolarni ham yetaklab kelayotgani barchani birdek o'ylantiradi. Masalan, ta'lim sifatini oshirish muammosi rivojlangan davlatlarni ham o'ylashga majbur qilayotgani sir emas[11.145]. Iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyot jarayonida zamonaviy yo'nalishlarning vujudga kelayotgani yangi soha mutaxassislariga ehtiyojning ortib borishiga olib keladi. Mamlakat taraqqiyotida oliy ta'lim tizimining to'g'ri yo'lga qo'yilgani alohida ahamiyat kasb etishini hisobga oladigan bo'lsak, ushbu tizimda doimiy va izchil islohotlar olib borish zaruriyati naqadar ustuvor ekanligi ko'zga tashlanadi.

Kasbiy rivojlanish - bu keng qamrovli atama bo'lib, yosh xodimlar uchun mavjud bo'lgan turli xil ta'lim, o'qitish va qo'llab-quvvatlash imkoniyatlarini anglatadi[6].

Milliy yoshlar tashkilotlarida kasbiy rivojlanish bir necha o'n yillar davomida mavjud[8.13-24] bo'lib, ammo kasbiy rivojlanish imkoniyatlari tobora xilma xil bo'lib bormoqda. Yosh xodimlar uchun kasbiy rivojlanish imkoniyatlari xilma-xil bo'lib, quyidagilarni o'z ichiga oladi:[5.1-12]

- uzluksiz ta'lim kurslari va daraja dasturlari kabi oliy ta'limni tayyorlash;

- yangi xodimlarni chaqiruvgacha tayyorlash va yo'naltirish;

- amaldagi xodimlar uchun dasturlar bo'yicha malaka oshirish;

- tashqi tashkilotlar tomonidan taqdim etiladigan o'quv seminarlari va resurs markazlari;

- mahalliy va milliy hisobga olish tizimlari va dasturlari;

- mahalliy va milliy konferensiyalar;

- mentorlik dasturlari;

April 21-22

489

Tashkent State Transport University

Google Scholar indexed

DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-167-170

Volume 3 | TSTU Conference 1 | 2022 Prospects for Training International

^^pecialists^n^heFieldoimÊamÊpmÊm

- doimiy norasmiy manbalar, masalan, axborot byulletenlari, onlayn munozara taxtalari va tajriba almashish uchun xodimlar uchun tushlik.

Yoshlarga xizmat ko'rsatish dasturining sifati ko'p jihatdan dastur xodimlarining:

1) yoshlar bilan samarali munosabatda bo'lish va ularning ehtiyojlarini tushunishini;

2) yoshlar uchun qiziqarli tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirishini;

3) yoshlarga muammolarni hal qilishda yordam berish qobiliyatiga va kasbiy tayyorgarligiga bog'liq xulq-atvor muammolari va o'zlari va boshqalar o'rtasidagi muammolarini;

4) ota-onalar, maktab xodimlari va boshqa manfaatdor tomonlar bilan samarali hamkorlik qilishni amalga oshiradi [9.14-16].

Bugungi kunda yoshlarga kam ish haqi, minimal yoki mavjud bo'lmagan imtiyozlar, yuqori harakatlanish imkoniyatlarining cheklanganligi va kelishilgan asosiy vakolatlarning yo'qligi qoniqtirmaydi. Shuning uchun, keng qamrovli kasbiy rivojlanish dasturlarini tashkil etish va sifatli yosh kadrlarni ko'paytirish hamda ularni qo'llab-quvvatlash muhimdir. Yosh xodimlar ko'pincha katta mas'uliyat hissini boshdan kechiradilar, chunki ular vaziyat, voqea, dasturlar va individual talablar o'rtasida tiklanish uchun vaqt kam bo'lgan sharoitlarda ishlaydilar.

Kasbiy rivojlanish yoshlarga foyda keltiradi [2,3,4,7,10,12,13]. Yoshlar yangi tashkilotlarda ishlash uchun moslashuvchanlik talab qilinadi. Agar yosh xodim tushunishga muhtoj bo'lsa, tashkilotda maxsus yoshlar bilan ishlovchi xodimlar bo'lishlari kerak. Yoshlarga qattiqqo'llik kerak bo'lsa, yosh ishchi mustahkam oyoqqa turishi uchun ko'mak berish kerak. Umuman olganda, yosh xodimlar o'zlari xizmat qilayotgan korxona ehtiyojlariga moslasha olishlari kerak [1].

Kasbiy rivojlanish sohaga foyda keltiradi. Trening yoshlar bilan ishlash va yoshlarni rivojlantirish sohalarini professionallashtiradi va qonuniylashtiradi.

Xulosa qilib aytganda, O'zbekiston taraqqiyoti, jadal o'zgarayotgan zamon talablariga javob beradigan keng qamrovli, yuqori malakali kadrlarni tayyorlash vazifalaridan kelib chiqib bugungi kunning eng ustuvor talablaridan biri ekanligini hisobga olib:

birinchidan, transport sohasida tayyorlanayotgan mutaxassis kadrlarni bugungi kun talablaridan kelib chiqqan holda ta'lim-tarbiya berish professor-o'qituvchilar zimmasiga ulkan ma'suliyat yuklaydi;

ikkinchidan, yosh xodimlarning mehnat motivlarni kuchaytirish maqsadida, ularning mehnatini munosib tarzda

April 21-22

490

Tashkent State Transport University Volume 3 | TSTU Conference 1 | 2022

Google Scholar indexed Prospects for Training International

DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-167-170 Specialists in the Field of Transport

rag'batlantirish muhim omil sanaladi. Bu o'z navbatida, ish sifati samaradorligiga ta'sir etib, tayyorlanayotgan kadrlarning kasbiy kompetensiyasi oshishiga sabab bo'ladi.

uchinchidan, transport sohasida tayyorlanayotgan kadrlar salohiyatini o'rganishga doir sotsiologik tadqiqotlarni o'tkazishni tashkil qilish, texnikasi va uslubidagi mahalliy va xorijiy tajribani umumlashtirish, transport boshqaruv organlari faoliyatining sotsiologik ta'minoti konsepsiyasini takomillashtirish lozim.

REFERENCES

1. Academy for Educational Development (2002). An evaluation of building exemplary systems for training youth workers (BEST): A summary report. Washington, DC: Academy for Educational Development.

2. Adilovich N.R., Sharifovna Y.N., Upashevna A.L., Vladimirovna T.S., Juraevna N.N. THE PHENOMENON OF FRIENDSHIP IN THE SOCIAL VIEWS OF EASTERN THINKERS // Journal of Critical Reviews, 2020. T. 7. № 13. C. 46954698.

3. Abdinazarovich, R. D., Abdullajonovna, Y. K., Ahadjanovich, Q. A., Bakhromovich, G. A., & Juraevna, N. N. (2020). The role of social service in the protection of human interests. Journal of Critical Reviews, 7(6), 1263-1267.

4. Beknazarov, A. A., Rakhmonov, D. A., Normuratova, M. K., & Nasirov, K. J. (2020). Psychological-pedagogical classification of the philosophy of social service. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(7 Special Issue), 2759-2762.

5. Bouffard, S., &Little, P. (2004, August). Promoting quality through professional development: A framework for evaluation. Harvard Family Research Project Issues and Opportunities in Out-of-School Time Evaluations, Brief Number 8, 1-12.

6. Costley, J. (1998). Building a professional development system that works for the field of out-of-school-time. Wellesley, MA: National Institute on Out-of-School Time.

7. Nazarova Nilufar Juraevna. (2020). Universal Factors In Provision Of Youth Life Strategy. International Journal for Social Studies, 6(1), 157-163. Retrieved from https: //j ournals.eduindex.org/index.php/ij ss/article/view/19580

8. Quinn, J. (2004). Professional development in the youth development field: Issues, trends, opportunities, and challenges. Professional development

for youth workers: New directions for youth development, 104, 13-24.

April 21-22

491

Tashkent State Transport University Volume 3 | TSTU Conference 1 | 2022

Google Scholar indexed Prospects for Training International

DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-167-170 Specialists in the Field of Transport

9. Samarov RS, Rakhmonov DA (2016) SOCIAL WORK ACTIVITY IN PROVIDING THE LIFE OF THE SOCIETY (FUNCTIONAL-STRUCTURAL ANALYSIS). // ISJ Theoretical & Applied Science, 07 (39): 14-16.

10. Назарова, Н. Ж. Повышения эффективности духовно-нравственного воспитания в системе образования / Н. Ж. Назарова, Г. А. Абдуганиева // Экономика и социум. - 2019. - № 11(66). - С. 495-500.

11. Темир йул сохдсида етук кадрларни тайёрлаш (тажриба, муаммо, ечим). Монография. - Т.: «Fan va texnologiya», 2018, 276 бет.

12. Muratova, D. (2021). Technologies as a factor of social change in the global community. South Asian Journal of Marketing & Management Research, 11(10), 181-188.

13. Муратова Д. (2021) Техноген цивилизация жараёнида онгдаги узгаришлар динамикаси // Таълим ва инновацон тадкикот журнали. №7. - Б. 322-325.

April 21-22

492