Заманауи фитотериапияның ерекшеліктері Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

ВЕСТНИК КАЗНМУ, №1-2012

455

Фитотерапия

ЗАМАНАУИ ФИТОТЕРИАПИЯНЫН ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1

Адибаева Г.К., Далабай улы К., Азембаев А.А. С. Ж. Асфендияров атындагы ^аз¥МУ РМК «Инфекцияга ;арсы препараттар гылыми орталыгы»

ТYйiн Халы^тыщ жэне Шыгыс медицинасындагы фитотерпияныц ерекшелiгi гасырлар бойы iрiктелiнiп алынган диагностикалау тэсiлдерi мен ауруды сол айма^та всетiн дэрiлiк edмдiктердi жеке тацдап, емдеуде ^олдану болып табылады.

ТYйiндi сездер Синтезделген дэрЫк зат, дэрiлiк всiмдiктер; ауруды алдын алу; иммунитетщ жа^саруы; организмнщ ^алпына келуi

FEATURES OF MODERN HERBAL MEDICINE

Adidaeva G.K., Dalabai uly K., Azembayev A.A. The Kazakh National University of name C.D.Acfendiarov R S E "Scientific Centre for Anti-infectious Drugs" Abstract Feature of herbal medicine in national and east medicine is the methods of diagnosing fulfilled by centuries and recipes of treatment of illnesses medicinal grasses growing on the given territory with an individual approach to a human body.

Keywords Synthetic medicine; Herbs; Preventive maintenance of diseases; Immunity improvement; Restoration of balance of an organism.

ОСОБЕННОСТИ СОВРЕМЕННОЙ ФИТОТЕРАПИИ

Адибаева Г.К., Далабай улы К., Азембаев А.А. КазНМУ им С.Д. Асфендиярова

РГП «Научный центр противоинфекционных препаратов» Резюме Особенностью фитотерапии в народной и восточной медицине является отработанные веками методы диагностирования и рецепты лечения болезней лекарственными травами произрастающих на данной территории с индивидуальным подходом к организму человека.

Ключевые слова синтетическое лекарство; лекарственные растения; профилактика заболеваний; улучшение иммунитета; восстановление баланса организма

Фитотерапия - сонау ерте заманнан бастап ауруга шептерден ем iздеген адамзат тарихымен бiрге дамып келе жат;ан гылым. Алгашщы адамдар ездершщ т^ргыльщты жерлершщ флорасын игере отырып кептеген емдт ;асиет^ бар еамдттерд таба бшдК Эр халы;тыц езше тэн медицинасы болды. Олар ездершщ нау;астанган, согыста немесе ац аулап ЖYрiп жара;ат алган руластарын емдеумен айналысты. Осылайша алгашщы дэрi-дэрмектер пайда болды.

Халыщ медицинасы - гасырлар бойы жина^талган тэжiрибенi ^олдана отырып, ауруды дэрЫк швптермен емдеу, ол, урапа^тан урпа^а берiлiп келе жатыр.

Цивилизацияныц дамуымен байланысты дэрiгерлер химиялыщ препараттарга бет бурды, вйткенi, синтезделген препарат белгЫ бiр мYшеге Гана эсер етед жэне емдеудегi ма^сат^а бiрден ^ол жеткiзуге болады. Бiра^ та мундай кYштi препараттар квптеген жанама эсерлер кврсетед. Жанама эсер кврсетпейтш

бiрде —бiр синтездк жолмен алынган препарат жо^. Мундай жанама эсерлер дэрiгерлерден ем тагайындау кезiнде му^ият болуды талап етед.

Бул тургыдан алганда дэрЫк всiмдiктер агзага бейiм, вйткенi олардьщ ^урамында агзага эсер ететiн жэне жанама эсерлердi твмендететiн биологиялыщ белсендi заттар бар.Синтетикалыщ дэрiлiк заттардыц ^шттт мен олардыц жанама эсерлершщ болуы препараттыц физиологиялыщ емдiк ^асиетшщ бiр Гана биологиялыщ белсендi зат^а багытталуында, сонымен ^атар вз кезегiнде жанама эсер кврсететш квптеген ^осымша заттардыщ болуында жэне олардыц аз мвлшерде деп кврсететiн жанама эсерлершщ есепке алынбауында. Мысалы, дэрiлiк препараттардыц орамы капсула ^урамында кездесетiн магний стеаратыныц приондыщ аурулар тугызу 1^аут.

Бойынша ресми медицинага сэйкес былай деп есептелшедЬ дэрiлiк всiмдiктердi халы^тъщ медицина тэсЫмен ^олдану химиялыщ жэне бас^а да препараттарды ресим медицина тэсЫмен емдеудi ауыстырмайды. Алайда дэрiлiк вамдк жэне оныц жиындары табиги жэне адам агзасын аурудан жазатын дэридэрмектер болып табылады.

Дэрiлiк вамдттщ емдк ^асиеп^ олардыц ^урамында кездесетiн алкалоид, амин ^ыш^ылдары, антибиотиктер, дэрумендер, гликозидтер, илепш заттар, органикалыщ ^ыш^ылдар, майлар, микроэлементтер, пигменттер, смолалар, фитонцидтер, эфир майларыныц болуына байланысты.

Кей жагжайларда квптеген вамдктердщ толыщ зерттелмеуiне байланысты олардыц непзп фармакологиялыщ эсерiн ашып кврсету мYмкiн болмайды. Халыщ медицинасында ^олданылып жYрген кейбiр дэрiлiк всiмдiктер квптеген ауруларды емдеуде нэтижелi ^олданылуда.

Жалпылама алганда олардыц емдiк ^асиеп^ ойдагыдай нэтиже бермегешмен, адам агзасына эсер ете отырып, нау^астыц аурудан айыгуына ^олайлы жагдай тудырады.

Медицинадагы фитотерапияныц непзп ма^саты -бул аурудыц алдын алу, иммунитетт жа^сарту жэне агзадагы жалпы тепе-тецдтт ^алпына келтiру.

Халы^тъщ жэне Шыгыс медицинасы- бул адамзатьщ ертеден берi дамыган. Осындай бЫмнщ аса бай арсеналдары бола тура, адамзат химияныц квмегiне жYгiнедi.

Адам агзасы оныц вз ^олымен жасалган химиямен соншалы^ты уланган, оны шыгару мYмкiн емес сия^ты.

Табигаттан алша^тап, табиги дэрiлiк заттарды ^олданбаудан, атмосфераныц газдалуынан, 1^рп кезде адамдардыц 70-80% созылмалы аурулардан зардап шегуде.

Тибет медицинасында ауру туралы тYсiнiк жо^: жалпы организм тепе-тецдтке тYсiрудi жэне жYйке

ВЕСТНИК КАЗНМУ, №1-2012

456

жYйесiн, е1^рлЫ ^ажетп энергияны ^алпына тYсiрудi ^ажет ететiн патологиялыщ жагдайга тYседi- жай сезбен айт^анда: ауру- бул агзадагы iшкi энергетикалыщ тепе-тецдктщ бузылуы.

Ертедегi рецептер мен емдеу тэсiлдерi бiздiц заманымыздыц галымдары мен дэр^ерлерш тацдандырады, ейткенi олар езшщ тшмдшт жагынан заманауи фармакологиялыщ препараттар мен емдеу процедураларынан еш ^алыспайды.

Авиценна, бул аса дарынды емшi, ез тэжiрибесiнде мыцдаган емдiк шептердi ^олданган, бiрак екiнiшке орай, уа^ыт ете келе урпа^тар арасында умытылып бара жатыр.

Емдiк ^асиет бар еамдттер ауруды емдеу мен оныц алдын алуда ^олданылады. Сонды^тан да олар агзаны ^олдау жэне денсаулы^ты жа^сарту ма^сатында ^олданылады. Дэрiлiк есiмдiктердi ^олдану шац-тозац, темекi, ауаныц ластануы сия^ты зиянды факторларды азайтып, жYйке жYйесiнiц, кYш тYсуден болган булшыщ еттщ шаршауын басады, табигаттыц эсерлерiн нейтралдайды.

Атап айту керек, эрбiр жеке жагдайда фитотерапияны ^олдануда маманмен кецесу ^ажет.

Муныц езектiлiгi мынада, кептеген дэрЫк есiмдiктердiц жагымсыз эсерлерi бар. Мысалы, шеп шайды (оныц 5 тYрi бар) 2 аптадан артыщ ^абылдауга болмайды, одан эрi ол бауырды за^ымдайды. Валериана тамырларын да (оныц 12 тYрi бар) 2 аптадан артьщ ^олданганда керу процессiне керi эсер етедi жэне т.б.

Казахстан медициналыщ тэжiрибесiнде дэрiлiк есiмдiктердiц алуан тYрлерi ^олданылады. Дэрiханаларда тYрлi ауруларды емдеуде мYмкiндiгiнше ^олданылатын дайын жиынты^тар сатылады. Соцгы жылдарда дэрiлiк еамдктерден жацадан препараттар

алу бойынша гылыми жумыстар жасалынуын атап кеткен жен.

Адамзат ушырайтын аурудыц TYpi де кеп, олардыц шыгу табигаты да, емдеу тэсЫ де эртYрлi, бфа^ жазылу Yшiн ец бастысы - аурудан айыгудагы нау^астьщ езшщ iuim сенiмiн кYшейту. Бул Yшiн фитотерапия таптырмас серiк бола алады. Кортынды:

Заманауи фитотерапияныц ерекшелiгiне то^талса^, ол гасырлар бойы жина^талынып, екшеленiп, нэтижесшде дэрiлiк eсiмдiктермен емдеудщ тYрлi эдктершщ ^алыптасуы болып табылады. Нау^астьщ iuim сезiмi мен фитотерапияны бiрге ^олдана отырып, ауруды емдеуде Yлкен нэтижеге ^ол жеткiзуге болады.

Эдебиеттер:

1. Виктор Востоков «Секреты целителей

востока»беттер 6-16.

2. Целебные вершки и корешки. - Медицина для всех.

Популярно о здоровье и красоте, полезное и интересное. - infoMedic.ru © 2007

3. Алтымашев А.А. Природные целебные средства.

М., 1991.

4. Барнаулов О.Д.Введение в фитотерапию. - Спб,

1999.

5. Азембаев А.А., Кусниева А.Е., Адибаева Г. К.

«Лекарственные травы в традиционной восточной медицине» С.Ж. Асфендияров атындагы ^аз ¥МУ Жаршысы №2 2011 беттер 193-195.