Научная статья на тему 'ЁШ СУЗУВЧИЛАРНИ КЎКРАКДА КРОЛ УСУЛИ ОРҚАЛИ КУЧ СИВАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ'

ЁШ СУЗУВЧИЛАРНИ КЎКРАКДА КРОЛ УСУЛИ ОРҚАЛИ КУЧ СИВАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
156
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
сузиш / кўкракда крол / куч машқлари / тортишиш / куч кўрсаткичлари. / плавание / силовая подготовка пловцов / сила тяги / силовые показатели.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Шарофиддин Хабибуллаевич Шамсиддинов

16-18 ѐшли кўкракда крол усулида сузувчи спортчиларнинг махсус куч тайѐргарлигини такомиллаштириш учун ишлаб чиқилган машқлар мажмуасини ўқув-машғулот жараѐнида қўллаш самарадорлиги асосланди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

В данной статье обоснован эффективность внедрения в учебнотренировочный процесс комплексов физических упражнений для специальной силовой подготовленности пловцовкролистов 16-18 лет.

Текст научной работы на тему «ЁШ СУЗУВЧИЛАРНИ КЎКРАКДА КРОЛ УСУЛИ ОРҚАЛИ КУЧ СИВАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ»

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

ЁШ СУЗУВЧИЛАРНИ КУКРАКДА КРОЛ УСУЛИ ОРЦАЛИ КУЧ СИВАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

Шарофиддин Хабибуллаевич Шамсиддинов

УзДЖТСУ укитувчиси

АННОТАЦИЯ

16-18 ёшли кукракда крол усулида сузувчи спортчиларнинг махсус куч тайёргарлигини такомиллаштириш учун ишлаб чикилган машкдар мажмуасини укув-машгулот жараёнида куллаш самарадорлиги асосланди.

Калит сузлар: сузиш, кукракда крол, куч машкдари, тортишиш, куч курсаткичлари.

АННОТАЦИЯ

В данной статье обоснован эффективность внедрения в учебно-тренировочный процесс комплексов физических упражнений для специальной силовой подготовленности пловцов- кролистов 16-18 лет.

Ключевые слова: плавание, силовая подготовка пловцов, сила тяги, силовые показатели.

КИРИШ

Хрзирги кунда Узбекистон Республикаси хукумати ва шахсан Президент томонидан жисмоний тарбия ва спортга катта эътибор берилмокда. Ахолини согломлаштириш, оммавий спортни ривожлантириш хамда спортчиларни Олимпиада уйинларига тайёрлаш буйича чикарилган карор ва фармонлар буни яккол тасдиклайди. Сузиш спортида асосий вазифалардан бири максимал тезликка эришишдир, шунинг учун хозирги вактда тортишиш кучининг таркибий кисми тайёргарликнинг мухим ахамиятга эга жихатлардан биридир. Сузишда тортишиш харакатини бажараётганда кучнинг максимал кулланилиши тортишиш кучи демакдир. Бундай холда, факат оёклар ва куллар бир-бирига тулик мувофиклаштирилади. Сузувчиларнинг машгулот боскичларида уларнинг имкониятларидаги узгаришларни урганиш ва хар бир индивидуал дарсда спортчининг холатини хисобга олган холда унинг тайёргарлигини кучли ва кучсиз томонларини аниклаш ва укув жараёнини шунга мос равишда режалаштириш максадга мувофикдир. Спорт натижаларининг юкори курсаткичларини тортишиш кучи билан таккослаш масаласига баъзи бир мутахассислар "сузишнинг асосий омили" деб карайдилар.

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

АДАБИЙОТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Сузувчиларнинг жисмоний тайёргарлиги спорт натижаларининг усиши учун энг мухим захира кучи хисобланади. Сузувчилар кучини тарбиялашда кучнинг ахамияти тугрисида бир катор илмий маколалар ва тезислар нашр этилган , бирок бу ишлар кисмларга булиб урганилган, чунки тадкикот асосан олий тоифали спортчиларда олиб борилган. Иккинчи ва биринчи спорт тоифага эга сузувчиларнинг куч машкларини такомиллаштиришда тортишиш кучи ахамияти муаммоси хозирда долзарблигича колмокда.

Тадкикот максади. 16-18 ёшли сузувчиларнинг тортишиш кучи сифатини такомиллаштириш.

Тадкикот натижалари ва уларнинг му^окамаси. Педагогик тажрибада биринчи ва иккинчи спорт тоифасига эга булган 16-18 ёшдаги сузувчиларнинг укув-машгулот гурухи спортчилари иштирок этди. Педагогик тажрибанинг мохияти укув машгулот жараёнига махсус ишлаб чикилган куч сифатларини оид машклар тупламини машгулот жараёнида куллашдан иборат эди, бу эса оёк ва кулларда тулик координацияда сузишда эркин усулда сузишда сувда тортишиш кучини оширишдан иборат.

Курукликда сакрамачокда ишлашда сузиш тренажеридан фойдаланилди, бундан ташкари "сирпанувчи арава" сувда бажариладиган машк ва резина ленталар ёрдамида бажариладиган машклардан фойдаланилди. Курукликда сирпанувчи аравача машкини бажаришда шерик ёрдамида бир киши харакат килаётганда иккинчи шериги оёкларидан ушлаб олдинга итаради, машкларни бажаришда спортчилар 50 м масофани 6-8 марта босиб утади ва бунда улар битта темпда максимал тезликда 6-8 марта харакатни бажариш мумкин.

Резина лента ёрдамида бажариладиган машк хам узига хос хусусиятларга эга. Спортчи деворга ёпиштирилган резина лентани 30 сония давомида куллари ёрдамида тортади, кукракда крол усулида 40-50 марта кулларимизни крол усулида сузгандай харакатлантирамиз, натижада уртача резина каршилик билан максимал харакат тезлигини аниклаймиз.

Спортчининг даражасига (сузадиган масофасига) караб, бизлар бу холатда 100-200 метр кукракда крол усулида сузадиган спортчилар мисолида тажриба утказдик, бу жараёнда сувда каршилик микдори максимал даражадан 60-70% дан ошмайди. Машклар давомийлиги 1-3 дакика, серияларлар сони 4-8, дам олиш танаффус давомийлиги 1-2 дакика. Жисмоний машклар тезлиги уртача даражадан юкори булиб сузувчининг махсус куч кобилиятини ривожлантиради. Курукликда бажариладиган махсус куч машкларидан ташкари

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

биз ишимизда сувда хам махсус куч машкдарини кулладик.

Сувда юкори каршилик курсатиш учун кушимча кийимда сузиш машклари ва каршилик курсатувчи машкларни бажариш, яъни сузувчининг белига камар билан бириктирилган ип богланди, ипнинг бир томон камарга бириктирилган булиб, иккинчи томонига мочалка булаклари бириктирилган булади. Спортчи сузганида мочалка узига сув олиб огирлашади. Машкни бажаришда максимал куч сарфланади, бу машк киска вакт оралигида ва кам такрорланган холда бажарилади.

Сувда кушимча каршиликни енгиш учун резина лентани камарга бириктириб сузиш усули сузувчиларнинг укув-машгулот жараёнида иккита эластик даражаси юкори булган резина жугут (курсатгич 15кг дан ва 20 кг гача) ёрдамида бажаралидиган машклардир. Резина ленталар билан машклар укув-машгулот гурухи спортчилари машгулотига киритилди. Сузиш машклари оёк ва куллар ёрдамида тулик координацияда ва резина лентани максимал тортиш билан ишлаш вакти 10 сониядан 40 сониягача ораликда бажарилди.

Тадкикот Тошкент шахар, Бектемир тумани жойлашган 1-БУСМ сув хавзасида шугулланаётган спортчиларда утказилди. Жами 120 та машгулот биз томондан ишлаб чикилган машклар мажмуаси асосида утказилди.

Ишда 16-18 ёшли сузувчиларнинг тортишиш кучи курсаткичларини аниклаш учун кизлар ва угил болалар уртасидаги фаркларни курсатадиган натижалар олинган. 16 ёшли аёл сузувчиларнинг оёклар ёрдамида сузишда уртача тортишиш кучи курсаткичларини тахлили 4,73 кг ни ташкил этди, худди шу машкдаги угил болалар орасида уртача тортиш кучи курсаткичи 5,46 кг ни ташкил этди. Шу билан бирга, ушбу машкда синовчилар уртасида сезиларли фарклар булмаган (p> 0,05). 16 ёшли кизларда куллар ёрдамида сузишда тортиш кучининг курсаткичи 6,77 кгни, угил болаларда эса 10,32 кгни ташкил этди (p <0,05). Тулик координацияда сузишда 16 ёшли болалар тортишиш кучи буйича кизлардан олдинда эдилар, натижада угил болалар учун тортишиш кучи 12,86 кг, кизлар учун 9,83 кгни ташкил килди.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Турли машкларни бажаришда 17 ёшли кизлар ва угил болалар уртасида тортишиш кучи курсаткичларини киёсий тахлил килиш натижасида куйидагилар аникланди: Оёклар ёрдамида сузишда кизларнинг уртача курсаткичлари 4,63 кгни, угил болалар учун 5,64 кгни ташкил этди, курсаткичлар орасидаги фарк эса тахминий характерга эга ва ишончли эмас

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

(p>0,05). Cy3yBHH aennap ypTacuga Kynnap epgaMHga cy3umga TopTHmum KyHHHHHr ypTana KypcaTKHHnapu 6,42 KrHH, TeHrgomnapu opacuga 10,16 KrHH TamKHn этgн, 6yHga yrnn 6onanap KypcaTKHnnapuga ce3Hnapnu ^apKgap 6opnurHHH Kypcargu (p<0,05). TynHK кoopgннaцнflga cy3um naHTHga cHHoBgaH yTraH KH3napHHHr ypTana KypcaTKHnnapu 9,03 KrHH, yrnn 6onanapga эca 11,84 KrHH TarnKHn этgн, my 6unaH Supra ym6y MamKga TopTHmum KyHH KHHMaraga ce3unapnu ^apKgap aHHKgaHgu (p<0,05).

Ta^pu6aga KaTHamraH 18 emnu cy3yBHHnap rypyxugaru chhob HaTH^anapuHH Taxgun Kunumga KH3napga oeKgap epgaMHga cy3umga ypTana TopTum KyHH KHHMaTnapuHH 5,37 KrHH, yrun 6onanapga xaM xyggu my KypcaTKHHHH Kypcargu. MamKgap KypcaTKHHnapu 5,96 KrHH TamKHn этgн, 6yHga KH3nap Ba yFHn 6onanap ypTacugaru ^apKgap HmoHHcro (p>0,05). 18 em^H yFHn 6onanap Ky^nap epgaMHga cy3umga TopTHmHm KyHH ^uxaragaH KH3napgaH axmHpoK HaTH^a Kypcargunap (p<0,05). Kynnap xapaKaru 6unaH cy3Hm MamKgapuga xaM TopTHmHm KyHHHHr ypTana Hara^anapH aHHKgaHgu: KH3nap yHyH - 6,175 Kr, yrHn 6onanap yHyH - 9,9 Kr. TynHK кoopgннaцнflga cy3umga 18 em^H cnopTHHnap 8,875 Kr ra TeHr TopTHmHm KyHHHH Kypcargunap. Yfhh 6onanap ypTacHga 6y KHHMar 13,22 KrHH TamKHn этgн, my 6unaH ynap ypTacuga umoHHnu $apK aHHK^aHgu (p<0,05).

Em cy3yBHHnap TopTHmum KyHHHHHr onuHraH KypcaTKHnnapu кoopgннaцнa кoэ$$нцeнтннннг (KK) HHgHBugyan KHHMaraapHHH xuco6namra Ba yHH ypraHHnaeTraH emgaru cy3yBHHnapHHHr Mogen xycycu^raapH 6unaH TaKKocnam hmkohhhh 6epagu. 16 emnu KH3nap ypTacuga ypTana кoopgннaцнa кoэ$$нцeнтн 0,74 KrHH, my emgaru yFHn 6onanap ypTacuga эca 0,71 hh TamKHn этgн. OnHHraH Hara^anapHH CTaTHCTHK Taxnun KH^um Hara^acuga 16 emnu KH3nap Ba yFHn 6onanap ypTacuga ^apKgap aHHKgaHMagu (p> 0,05).

fflyHHHrgeK, 17 emnu cy3yBHH yFHn 6onanap Ba KH3 6onanapHHHr KuecHH TaxnunH KH3napHHHr кoopgннaцнa кoэ$$нцeнтннн ypTaHa KHHMara 0,73 Krra, yFHn 6onanapga 0,75 Krra TeHraurH aHHKgaHgu (p>0,05). 18 emnu cnopTHHnap rypyxugaru кoopgннaцнa кoэ$$нцнeнтн KHHMaraapHHH Kypu6 HHKKaHHMH3ga, KH3napga ypTaHa KK 0,75 KrHH , yFHn 6onanapga эca ypTaHa - 0,71 Kr KypcaTKHHHH Kypcargu xaMga KH3nap Ba yFHn 6onanap ypTacugaru Haru^a KypcaTKHHnapHga ce3Hnapnu ^apKgap SynMaraHnuru Kang этнпgн (p>0,05).

Koopgннaцнa кoэ$$нцeнтн 6yHHHa onuHraH Hara^anap cy3um naHTHga cnopTHH opraHH3MH энepгнacннннг HMKoHH^TnapugaH ^onganaHum caMapagopnurHHH SeBocuTa 6axonamgaH uSopaTgup. fflyHgan kh^h6, TagKHKoT

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

Hara^anapu KyKpaKga Kpo. ycy.uga cy3aguraH cnopTnunapga Maxcyc Kyn kp6h.mthhh aHaga omupum 3apypnnrHHH KypcaTMoKga. Cy3yBHu.apra KypyKguKga Maxcyc MamKgap 6epum opKa.u Kyn Ko6n.HaTHHH pHBO^naHTHpnm MaKcagra MyBO^HKgnp [9].

Cy3yBHH.ap KypyK.HKgarn Kynra oug MamKgapHu 6a«:apraHga Kyftugaru xp.araap эtтн6op 6epumu KepaK:

1. EepunraH MamKgapHuHr TaKpop.aHum coHura;

2. CHapagHHHr KapmunuK Ba TopTHmum Kynu KaTTanurura;

3. MamKHHHr Sa^apunum cyptarara.

CnopTHH TOMOHugaH eHru6 yTu.raH Kapmu.uK Kynu Mat.yM 6up x,apaKaTga KypcarnnraH MaKcuMa. Kyn gapa^acu y3rapumura Kapa6 y3rapu6 TypaguraH MamKgap rooKuHeraK ycy. ge6 HOM.aHagu. ByHgan MamKgap KypyKguKga cy3yBHunapHu Maxcyc Kynra oug MamKgapHu Ky..am ynyH KynpoK moc Ke.agu, nyHKu 6y MamKgap KypyKguKga Ba cyBga 6нp-6нpннн ypHuHu Tyggupumra umkoh 6epumu Ta.a6 этнпagн.

KyKpaKga Kpo. ycy.uga cy3aeTraH cnopTnunap KypyKguKga Ba cyBga Maxcyc Kyn кo6нпнaтпapннн puBo^naHTupum Ba TaKoMunnamTupumra KaparanraH ^mcmohuh MamKgap Ma^MyacuHu Mamry.oT.apra Kupuram MaKcagra MyBo^uKgup.

1-^agBa^

16-18 emgara cy3yBHH^apHHHr cyBga TopTamam KypcaTKHH^apH ßyHHHa negarorHK Ta^pnßa HaTii^a.iapii (n=25)

MamKgap Ém Topramnm Kynn KypcarKH1 x±m t-Met30H KypcaTKHHHHE

YcMHpgap (n =15) ^H3gap (n=10) HmoHHgHgnri

OeKgap xapaKarng cy3Hm (Kr) 16 5,6±0,64 4,73±0,3 1,267 p>0,05

17 5,6±0,43 4,7±0,21 1,88 p>0,05

18 6,2±0,54 5,5±0,28 1,15 p>0,05

Kyggap xapaKarng cy3Hm(Kr) 16 10,9±0,86 6,93±0,084 4,61 p<0,05

2 17 10,54±0,92 6,8±0,21 3,95 p<0,05

18 10,3±1,29 6,5±0,56 2,7 p<0,05

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

TyguK 16 13,4±0,97 10,5±0,71 2,42 p<0,05

3 кoopgннaцнaga cy3um (Kr) 17 12,66±0,75 9,57±0,75 2,9 p<0,05

18 13,56±1,5 9,4±0,9 2,38 p<0,05

TaKpopun cuhob gaBoMuga oguHraH Harn^agapHu Taxgug Kugum Ba KañTa umgam örora öapna em rypyxgapuga geapgu öapna MamKgapga TopTum Kynu KypcaTKH^napu omraHguruHu Kypcaragu. AñHHKca, Haru^agapHuHr ycumu MamKHH Ky^nap epgaMuga öa^apraHuMroga Ba TyguK кoopдннaцнaдa cy3raHga Ky3araggu. 16 emgu cy3yBHHnapHHHr oeKgap epgaMuga cy3um 6yñHHa Harn^acu 0,14 KrHH KypcaTraH öygca, xyggu my MamKgaru yrug öogagap ypTacuga öyHgan u^oSun guHaMHKa Ky3aragMagu, KH3nap Ba yrug öogagap KypcaTKH^napu ypTacuga ce3ugapgu ^apKgap aHuKgaHMagu (p>0,05). 17 emgu yrug öogagapga oeKgap epgaMuga cy3um öyHHHa KypcaTKu^gap y3rapraHu nyK, yma emgaru Ku3gapga HHguKaTop 0,07 Krra omgu (p>0,05). negaroruK Ta^puöa öomgaHumuga 18 emgu cy3yBHunap oeKgap epgaMuga cy3umga ypTana TopTum Kynu 5,96 KrHH KypcaTraH öygca, negaroruK Ta^puöa oxupuga 6y KypcaTKun 0,24 Krra axmugaHgu, 18 emgu Krogapga ycum 0,13 Krra y3rapgu (p>0,05).

Kyggap epgaMuga cy3umga Kyñugaru u^oöuh guHaMuKa Ky3aTuggu: 16 emnn yrug öogagapga Harnea 0,58 Krra, 16 emgu Krogapga 0,16 Krra omgu, my öugaH öupra Ku3gap Ba yrug öogagap Harn^agapu ypTacuga umoHngu ^apKgap aHuKgaHgu (p<0,05); 17 emgu yrug öogagap ynyH Hara^agap ycumu 0,38 Krau Kypcargu, 17 emgu Krogap ynyH Harnea 0,38 Krra axmugaHgu, 6y epga yrug öogagap Harn^agapu KrogapgaH aHna MKopuguruHu Kypcargu (p<0,05);

18 emgu yrug öogagap rypyxuga 0,4 Kr, Krogap opacuga 0,325 Krra u^oöuh y3rapumgap Kañg этнggн, yrug öogagap Ba Ku3gap ypTacuga ymöy MamKgapHu öa^apraHgaH KeñuH ce3ugapgu ^apKgap aHuKgaHMagu (p<0,05).

CnopTHunap TyguK кoopgннaцнaga cy3raHuga TopTum Kynu KypcaTKu^gapu agoxuga Kyggap Ba agoxuga oeKgapra cy3raHra KaparaHga ce3ugapgu gapa^aga omgu. 16 emgu cy3yBnugapga TyguK кoopgннaцнaga cy3um nañraga TopTumum KynuHuHr ypTana KuñMara 13,4 Krau TamKug этgн, 6y gacTgaÖKu Hara«:agaH 0,54 Krra axmupoK öyggu, Krogapga TopTumum KynuHuHr ycumu 0,67 Krau TamKug этgн, my öugaH öupra HaTu^agapga ce3ugapgu ^apKgap aHuKgaHgu (p<0.05). 17 emgu cnopTnugap rypyxuga ymöy MamKga cy3umga KynHu TopTumum KypcaTKunu

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

0,82 кгга ошган, уша ёшдаги кизларда бу курсаткич 0,54 кгга ошган, фаркларнинг ишончлилиги р<0,05 га тенг. Ушбу машкда 18 ёшли угил болалар учун курсаткичлар 0,34 кгга яхшиланди, худди шу ёшдаги кизлар учун натижанинг усиши дастлабки натижаларга нисбатан 0,53 кгни ташкил этди, шундан келиб чикиб тажриба утказилаётган болаларда натижаларида ишончли фаркни курсатди (р<0.05).

Сувдаги тортиш кучининг узгариши билан бир каторда координация коэффиценти кийматларида хам узгаришлар юз берди (2-жадвал).

2-Жадвал

Кукракда крол усулида сузувчи спортчиларнинг координацион коэффиценти курсаткичлари (тажриба охирида)

Ёши Координацион коэффицент курсаткичлари x±m Курсаткичнинг ишончлилиги

Усмирлар (n=15) Кизлар (n=10)

16 0,79±0,013 0,83±0,021 р>0,05

17 0.79±0.032 0.8±0.042 р>0.05

18 0,8±0,034 0,795±0,02 р>0,05

Тажрибада иштирок этган 16 ёшли спортчилар гурухида кизларнинг уртача КК даражаси 0,83 ни курсатди, шу ёшдаги угил болаларда координация коэффициенти 0,79 курсатди, натижалар шуни курсатдики кизлар ва угил болалар уртасида сезиларли фарклар булмади (р>0,05), 17 ёшли кизлар ва угил болаларнинг сузиш буйича комплекс машкларни бажарганда киёсий тахлил килиш шуни курсатдики кизларда КК курсаткичларининг уртача киймати 0,8 кгни, угил болаларда - 0,79 кгни курсатди, синовдан утказилган кизлар ва угил болалар уртасида фарклар булмади (р>0,05). 18 ёшли спортчилар гурухидаги координация коэффиценти кийматларини куриб чикканимизда кизлар учун уртача координация коэффициенти 0,795 кгни, угил болаларда эса 0,8 кгни курсатди, шу билан бирга кизлар ва угил болалар уртасида сезиларли фарклар аникланмади (р>0,05). Координацион коэффицентининг кийматлари 0,72 кгдан 0,9 кггача узгарган, бу кукракда крол усулида сузадиган спортчилар орасида махсус куч тайёргарлигини ривожлантириш ва яхшилашга каратилган жисмоний машклар мажмуининг ижобий ва самаралигини курсатди. Шундай килиб, олиб борилган тадкикотлар шуни курсатдики: 16-18 ёшли кукракда крол усулида сузадиган спортчилар махсус куч тайёргарлиги учун жисмоний

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

машклар мажмуаларини укув машгулотларига киритиш самарадорлиги тортишиш кучи курсаткичларининг ишончли ижобий усиши билан боглик. Кулларда сузиш ва тулик координацияда сузишда педагогик тажриба якунида куйдагича куринишга келди (р<0,05), шунингдек куп холларда координация коэффициентида ижобий узгаришларга сабаб булди.

ХУЛОСА

Оёклар ёрдамида кукракда крол усулида сузиш буйича педагогик тажриба бошида 16-18 ёшли сузувчилар сувдаги тортишиш кучи угил болалар учун 5,69 кг, кизлар учун - 4,91 кг, куллар ёрдамида сузишда - угил болалар учун 10,13 кг, кизлар учун 6,45 кгни курсатди. Тулик координацияда сузганда угил болаларда - 12,64 кгни кизларда 9,24 кгни курсатди. Шу билан бирга, угил ва киз болалар курсаткичларида куллар билан сузишда ва тулик координацияда сузганда натижаларда фарклар кузатилмади (р<0,05), оёклар ёрдамида сузганида хам курсаткичлар буйича сезиларли фарклар аникланмади. Кизлар ва угил болалар (р>0,05). 16-18 ёшдаги сузувчилар гурухида координация коэффицентининг киймати 56% га камайди.

Сузувчиларнинг курукликдаги ва сувдаги махсус куч тайёргарлигини ривожлантириш ва такомиллаштиришга каратилган жисмоний машклар мажмуаси ишлаб чикилди. 16-18 ёшли кукракда крол усулида сузадиган спортчиларда махсус куч тайёргарлиги учун жисмоний машклар мажмуи укув машгулот жараёнига киритиш самарадорлиги сузиш буйича педагогик тажриба якунида тортишиш кучи курсаткичларининг ишончли ижобий усиши билан тасдикланади. Куллар тулик координацияда (р<0,05) ва координация коэффициентидаги ижобий узгаришлар содир булади.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 9 мартдаги "Узбекистон спортчиларини 2020 йилда Токио шахрида (Япония) булиб утадиган XXXII ёзги Олимпия ва XVI Паралимпия уйинларига тайёрлаш тугрисида"ги ПК-2821 сонли Карори.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 июндаги "Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги ПК-3031-сонли Карори.

3. Булгакова Н.Ж., Чеботарева И.В. Особенности телосложения юного пловца как критерий специализации внутри вида // ПЛАВАНИЕ. Исследования,

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

тренировка, гидрореабилитация. - Санкт-Петербург: Издательство ООИ «Плавин», 2003. - С.167-170.

4. Гончарова О.В. Болалар жисмоний сифатларини тарбиялаш. Укув кулланма. Тошкент: ITA Press, 2015. 204 б.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

5. Давыдов В.Ю., Авдиенко В.Б. Отбор и ориентация пловцов по показателям телосложения в системе многолетней подготовки (Теоретические и практические аспекты) Монография - Волгоград: ВГАФК, 2012 - 344

6. Иссурин В.Б. Спортивный талант: прогноз и реализация: Монография / В.Б. Иссурин; пер. с англ. И.В. Шаробайко. - М.: Спорт, 2017. - 240 с.

7. Казимирская А.Е. Формирование двигательных действий пловцов на учебно -тренировочном этапе подготовки: Автореф. дис. канд. пед. наук. СПб., 2000. -21с.

8. Лафлин Терри Полное погружение //Как плавать лучше, быстрее и легче/ Казань: «Идел-Пресс», 2016. 195с.

9. Садиков А.Г. Интенсификация процесса подготовки юных пловцов учебно-тренировочных групп 13-15 лет. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата педагогических наук. Т.: 2009

10. Mukhsinov, S. N. (2021). Improvement to the means and methods of developing special physical preparation of young handball players as well as controling the level of preparation. Mental Enlightenment Scientific-Methodological Journal, 2021(06), 143-152.

11. ХОЛМУРОДОВ, Л. (2021). Мактабгача ёшдаги болаларнинг жисмоний сифатларини ривожлантириш. Фан^портга, (1), 46-49.

12. Abdurashidovich, S. S. Exercise programs which are devoted to preparing by technical trainings for gymnastics, their attitudes to motor skills and rhythm-tempo-structure.

13. Халмухамедов, Р. Д., Махмудова, М. М., Рахматов, Б. Ш., Маъмурова, Л. К., & Эркинова, Н. М. (2021). Методика физической подготовки студенток высших образовательных учреждений на основе использования комплексов «Узбек жанг санъати». Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1), 220227.

14. Yarashev, K. D., & Rakhmatov, B. S. (2021). The effectiveness of the formation during the experiment of the accuracy of the impact on the right and left foot when exposed to the load on the rotational movement in taekwondo at the age of 15-16 years. Eurasian Journal of Sport Science, 1(2), 124-130.

15. Ishtayev, J. M., & Gapparov, Z. (2022). Development of explosive ability in

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

schoolchildren (on the example of 10-11 grades). Eurasian Journal of Law, Finance and Applied Sciences, 2(2), 56-59.

16. Эштаев, С. А., Мусаев, Б. Б., Мусаева, А. Р., & Пахрудинова, Н. Ю. (2021). Степень влияния вариантов чередование видов гимнастического многоборья на организм юных гимнастов. Фан-спортга, 18-20.

17. Сулейманов, М. А. Э. У. (2022). Методы и средства управления процессом обучения гимнастическим упражнениям на кольцах. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 3(1), 28-36.

18. Давурбаева, М. Ж. (2020). 1-4 синф укувчиларининг жисмоний тайёргарлигини ривожлантиришда асосий гимнастика воситаларининг самарадорлиги. FANva JAMIYAT, 48-51.

19. Эргашев, Б. Д., & Захритдинов, А. Т. (2020). Общие педагогические методы физического воспитания. Наука, образование и культура, (1 (45)).

20. Артиков, Ф. Б. (2021). Ёш футболчиларнинг умумий ва махсус жисмлний тайёргарлигини ошириш усуллари. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(4), 111-118.

21. Юлдашева, Н. Н. (2021). Собик совет иттифокининг катагонлик сиёсатини юритишида "гулаг" нинг урни. Scientific progress, 2(4), 507-512.

22. КАРИМОВ, А. А. (2022). Результаты педагогических наблюдений оценки физической и общей характеристики тренировочных нагрузок хоккеистов 13-14 лет. Фан-спортга, 28-30.

23. Kutlimuratov, I. K. (2021). Effectiveness of methods for improving the speed endurance of chief referees in football. Eurasian Journal of Sport Science, 1(2), 6165.

24. Igamberdiev, O. R. O. (2021). Organization of football clubs in schools and improving the physical fitness of those involved in them (on the example of 4-5 graders). Eurasian Journal of Sport Science, 1(2), 177-184.

25. Kanganovich, D. I. (2021). The compositional structure of the body of young football players 13-14 years old. Eurasian Journal of Sport Science, 1(2), 98-102.

26. Пулатов, С. Н. (2021). Футболчи аёлларни мусобака фаолиятини тахлил килиш. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1), 179-184.

27. Adilovich, M. I. (2021). Control of special agility of football players of children's young teams using expert estimates. Berlin Studies Transnational Journal of Science and Humanities, 1(1.5 Pedagogical sciences).

28. Кутлимуратов, И. Х. (2021). Футбол буйича бош хакамларнинг тезкор чидамкорлигини ошириш усуллари самарадорлиги. Academic research in

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org

DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-510-520

educational sciences, 2(4), 1743-1751.

29. Исмагилов, Д. К. (2017). О методах оптимизации физического совершенствования студентов на базе спортивно-ориентированного физического воспитания. Ученые записки университета им. ПФ Лесгафта, (2 (144)), 89-92.

30. Исмагилов, Д. К. (2018). Инновационные системы физического воспитания учащейся молодежи. In Педагогика сегодня: проблемы и решения (pp. 1-3).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.