Научная статья на тему 'ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОНДА КАМБАҒАЛЛИККА ҚАРШИ КУРАШ СТРАТЕГИЯСИНИНГ ИСТИҚБОЛДАГИ ВАЗИФАЛАРИ ВА ЙЎНАЛИШЛАРИ'

ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОНДА КАМБАҒАЛЛИККА ҚАРШИ КУРАШ СТРАТЕГИЯСИНИНГ ИСТИҚБОЛДАГИ ВАЗИФАЛАРИ ВА ЙЎНАЛИШЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

125
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
стратегия / ҳаракатлар стратегияси / тараққиѐт стратегияси / ижтимоий давлат / фуқаролик жамияти / йўл харитаси / ижтимоий ҳимоя ягона реестри / strategy / action strategy / development strategy / social state / civil society / road map / single register of social protection.

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Азизжон Низомиддинович Мелибоэв

Мақолада мамлакатимизда камбағалликка қарши курашнинг ижтимоийфалсафий таҳлили камбағалликка қарши кураш стратегияси мисолида очиб берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

In the article, the socio-philosophical analysis of the fight against poverty in our country is revealed on the example of the strategy of the fight against poverty

Текст научной работы на тему «ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОНДА КАМБАҒАЛЛИККА ҚАРШИ КУРАШ СТРАТЕГИЯСИНИНГ ИСТИҚБОЛДАГИ ВАЗИФАЛАРИ ВА ЙЎНАЛИШЛАРИ»

DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-405-413

ЯНГИ УЗБЕКИСТОНДА КАМБАГАЛЛИККА ЦАРШИ КУРАШ СТРАТЕГИЯСИНИНГ ИСТЩБОЛДАГИ ВАЗИФАЛАРИ ВА

ЙУНАЛИШЛАРИ

Азизжон Низомиддинович Мелибоэв

Кукон давлат педагогика институти aziznizomiddinovich@gmail.com

АННОТАЦИЯ

Маколада мамлакатимизда камбагалликка карши курашнинг ижтимоий-фалсафий тахлили камбагалликка карши кураш стратегияси мисолида очиб берилган.

Калит сузлар: стратегия, харакатлар стратегияси, тараккиёт стратегияси, ижтимоий давлат, фукаролик жамияти, йул харитаси, ижтимоий хдмоя ягона реестри.

In the article, the socio-philosophical analysis of the fight against poverty in our country is revealed on the example of the strategy of the fight against poverty.

Key words: strategy, action strategy, development strategy, social state, civil society, road map, single register of social protection.

В статье раскрывается социально-философский анализ борьбы с бедностью в нашей стране на примере стратегии борьбы с бедностью.

Ключевые слова: стратегия, стратегия действий, стратегия развития, социальное государство, гражданское общество, дорожная карта, единый реестр социальной защиты.

Узбекистон Республикаси мустакилликка эришган даврдан бошлаб мамлакатимизни хдр тарафлама ижтимоий-иктисодий ривожлантириш хдмда ахрли турмуш фаровонлигини юксалтиришга каратилган ислохртлар амалга ошириб келинмокда.

Янги Узбекистонни "ижтимоий давлат" тамойили асосида куриш максад килиб олинган. Ижтимоий давлат бу, энг аввало, инсон салохдятини руёбга чикариш учун тенг имкониятлар,

ABSTRACT

АННОТАЦИЯ

April, 2023

DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-405-413

одамлар муносиб хаёт кечиришига зарур шароитлар яратиш, камбагалликни кискартириш, демакдир[1].

инсонпарвар демократик хукукий давлат куриш йулида кенг куламли ислохотлар амалга оширилмокда. Давлат рахбари демократик ислохотларнинг узвийлиги ва давомийлигини таъминлаш максадида келгуси фаолият учун «Хдракатлар стратегиясидан - Тараккиёт стратегияси сари» деган принципни бош тамойил этиб белгиланганини билдирди. Шу асосда 2022 йил - «Инсон кадрини улуглаш ва фаол махалла йили» буйича давлат дастури тайёрланиб, кенг жамоатчилик мухокамасидан утказилгани таъкидланди.

Янги Узбекистоннинг Тараккиёт стратегиясида Инсон кадрини юксалтириш ва эркин фукаролик жамиятини янада ривожлантириш оркали халкпарвар давлат барпо этиш, миллий иктисодиётни жадал ривожлантириш ва юкори усиш суръатларини таъминлаш, адолатли ижтимоий сиёсат юритиш, инсон капиталини ривожлантириш каби мухим йуналишлар белгиланиб олинди[2]

Албатта, инсон кадри биз учун кандайдир мавхум, баландпарвоз тушунча эмас. Инсон кадри деганда, биз, аввало, хар бир фукаронинг тинч ва хавфсиз хаёт кечиришини, унинг фундаментал хукук ва эркинликларини таъминлашни назарда тутамиз», — дейди Мирзиёев.

Инсон кадри деганда, президент хар бир фукаро учун муносиб турмуш шароити ва замонавий инфратузилма ташкил этиш, малакали тиббий хизмат курсатиш, сифатли таълим, ижтимоий химоя тизими, соглом экологик мухит яратиб бериш эканлигини маълум килди [3].

Хусусан, 2020-2021 йиллардаги коронавирус пандемиясига карамасдан, камбагалликни кискартиришнинг устувор асослари ишлаб чикилди, шу жумладан, ижтимоий нафакалар камров даражаси камида икки маротаба оширилиб, уларни тайинлаш жараёнининг шаффофлигини таъминлаш учун автоматлаштирилган электрон тизим жорий этилди. Шунингдек, ахолининг эхтиёжманд катлами ва камбагаллик холатига тушиш хатари юкори булган ахоли билан манзилли ишлаш механизмини йулга куйиш максадида "Темир дафтар", "Аёллар дафтари" ва "Ёшлар дафтари" тизимлари яратилди.

Бундан ташкари, махаллада тадбиркорликни ривожлантириш, ахоли бандлигини таъминлаш ва камбагалликни кискартириш масалалари билан шугулланадиган мутлако янги тизим -

Янги Узбекистонда эркин фукаролик жамияти барпо этиш ва

April, 2023

хоким ёрдамчилари ва ёшлар етакчилари институтлари жорий этилди.

Бирок, 2020 йилгача ахолининг камбагаллик даражаси, камбагаллар сони ва статистикаси буйича маълумотлар мавжуд булмаган. Узбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил бошида Олий Мажлис палаталари ва мамлакат ахолисига Мурожаатномасида илк бор камбагаллик даражаси буйича маълумотлар эълон килиниб, ахолининг 12-15 фоизи ёки 4,5-5 миллион киши камбагалликда кун кечириши кайд этилди.

Бундан ташкари, давлатимиз рахбарининг 2020 йил 23 сентябрда БМТ Бош Ассамблеясининг 75-сессиясида "...кашшокликни тугатиш ва камбагалликка карши курашишни Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеяси навбатдаги сессиясининг асосий мавзуларидан бири сифатида белгилаш хамда ушбу масалаларга багишланган глобал саммитни утказиш..." таклифи билан чиккани камбагалликни кискартириш масаласининг накадар долзарблигини билдиради.

Шу билан бирга, мамлакатимизда руй берган табиий-техноген жараёнлар хамда нокулай иклимнинг салбий окибатлари коронавирус пандемияси шароитида ахолининг камбагал катламлари ортишига сабаб булди. Ишлаб чикариш ва хизмат курсатиш тармокдарининг тухтаб колганлиги натижасида ишсизликнинг ортиши, катта микдордаги доимий ва мавсумий миграцияда мехнат киладиган юртдошларимизнинг харакати тусилганлиги, ахоли даромадларининг пасайиши юкоридаги салбий омилларнинг акс таъсиридир[4].

Мамлакатимизда камбагалликни кискартиришга карши курашиш, бу борада чора-тадбирлар ишлаб чикиш ва амалий натижаларга эришишга алохида эътибор каратилиб, ахолини ижтимоий химоя килиш ва хар томонлама куллаб-кувватлаш сохасида изчил хамда самарали ислохотлар амалга оширилмокда. Ишлаб чикилаётган дастурлар, амалга оширилаётган чора-тадбирлар бевосита эхтиёжманд ахолига кумак курсатиш, уларни камбагалликдан чикариш хамда доимий даромад манбаига эга булишларига имконият яратишга йуналтирилмокда.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 2015 йилнинг сентябрида Баркарор ривожланиш буйича утказилган саммитида кабул килинган 70-сон резолюциясига мувофик, 2030 йилгача булган даврда Баркарор ривожланиш максадларига эришиш буйича катор вазифалар белгилаб олинган. Жумладан, 1-максад сифатида 2030 йилгача кам таъминланганлик даражасини икки баробарга кискартириш кузда тутилган.

April, 2023

407

Узбекистон Республикасида камбагалликни кискартириш йуналиши 2020 йилда давлат сиёсати даражасига кутарилди. Президент Ш.М.МИрзиёев: "Биз Узбекистоннинг янги тарихида илк бор камбагалликни камайтириш хакидаги катъий кароримизни бутун дунёга очик эълон килдик ва уни кискартириш буйича кенг камровли ишларни бошладик"[5], дея муваффакиятли халкаро тажрибадан келиб чикиб, камбагалликни кискартиришнинг таъсирчан воситаларини амалиётга жорий этиш, уни хисоблашнинг мезон ва усулларини хамда узок муддатга мулжалланган стратегиясини ишлаб чикиш каби катор вазифалар белгилаб берилди.

2020 йилнинг 23 сентябрида Президентимиз томонидан БМТ Бош Ассамблеясининг 75-сессиясида кашшокликни тугатиш ва камбагалликка карши курашишни Ассамблея навбатдаги сессиясининг асосий мавзуларидан бири сифатида белгилаш хамда ушбу масалаларга багишланган глобал саммитни утказиш таклифи берилгани фикримизга яккол мисолдир[6].

2020 йил мамлакат тарихида илк бор камбагаллик тушунчаси мамлакат баркарор ривожланишига таъсир этувчи жиддий муаммо сифатида эътироф этилиб, мазкур йуналиш ижтимоий-иктисодий сиёсатнинг асосий масалаларидан бирига айланди. Бу борада куйидагилар назарда тутилди:

Биринчидан, камбагаллик жиноятчиликнинг усишига таъсир килади. Жиноятчилик ахолининг кам таъминланган катламлари орасида кенг таркалади ва улар "даромад олиш" нинг жиноий шаклларига мурожаат килиш эхтимоли катта.

Камбагалликнинг иккинчи салбий окибати - турмуш даражаси паст ва даромадлари юкори булмаган ахоли катламларининг соглигига салбий таъсири.

Учинчидан, камбагаллик алкоголизм ва гиёхвандликнинг усишига хам бевосита таъсир килади.

Туртинчидан, камбагалликнинг юкори даражаси жамиятдаги ижтимоий кескинликнинг кучайишига сабабдир.

Камбагалликнинг хавфли окибатларидан яна бири бу ахолининг умумий маълумот даражаси пасайиши.

Камбагалликнинг салбий окибатларини эътиборга олган холда, мамлакатимизда унга карши курашнинг стратегик йуналишларини ишлаб чикиш мухим вазифалардан бирига айланди[7].

Ахолининг камбагал катламига ижтимоий ёрдам ва хизматлар курсатиш оркали камбагаллик даражасини кескин кискартириш, ижтимоий химоя тизимини янада

April, 2023

408

такомиллаштириш, шунингдек, 2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Хдракатлар стратегиясида белгилаб берилган вазифалар ижросини таъминлаш максадида:

1. Камбагалликни кискартириш буйича кенг куламли илмий-тадкикот ишларини олиб борган олимлар, жумладан, 2019 йилги Нобель мукофоти сохиблари Абхижит Банержи, Эстер Дюфло ва Майкл Кремерларнинг очик кузатувлар асосидаги тадкикотлари урганиб чикилганлиги маълумот сифатида кабул килинди.

2. Узбекистон Республикасида камбагалликни кискартиришнинг устувор йуналишларини белгилаш ва амалга оширилишини мувофиклаштириш буйича Республика кенгаши тузилиши кузда тутилди хамда куйидагилар Кенгаш фаолиятининг асосий йуналишлари этиб белгиланди:

- ахолининг камбагал катламини таълимнинг барча боскичлари хизматларидан фойдаланиш имкониятини куллаб-кувватлаш, уларнинг мехнатга лаёкатли аъзоларини мехнат бозорида мавжуд талабдан келиб чикиб замонавий касб-хунарга укитиш тизими самарадорлигини ошириш;

- согликди саклаш хизматлари инклюзивлигини ошириш, сохани эркинлаштиришга каратилган ислохотларда ахолининг камбагал катламини мазкур хизматлар билан камраб олинишига алохида эътибор каратиш;

- жойларда уй-жой шароитини яхшилаш, ижтимоий химояга мухтож, ёлгиз аёлларни уй-жой билан таъминланганлик даражасини ошириш механизмларини амалиётга жорий этиш;

- ахолининг камбагал катламини тадбиркорлик куникмаларига укитиш, уларнинг уз бизнесини бошлаши учун бошлангич капитални шакллантиришга кумаклашиш ва ривожланишини кузатиб боришнинг самарали усулларини жорий этиш;

- муносиб янги иш уринларини яратиш буйича зарурий чораларни куриш, худудларнинг мавжуд салохиятини ахолининг камбагал катлами даромадини оширишга сафарбар этиш;

- ижтимоий химоя тизимининг самарадорлиги ва манзиллилигини ошириш, уни таргетлашнинг мукобил усулларини амалда куллаш ва бунда ахборот технологиялари воситаларидан кенг фойдаланиш.

3. БМТ Тараккиёт дастури, Жахон банки, ЮНИСЕФ, Осиё тараккиёт банки, Европа тикланиш ва тараккиёт банки экспертлари, махаллий илмий-тадкикот муассасалари

April, 2023

409

DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-405-413

мутахассислари, вазирлик ва идоралар томонидан кенг мухокама килинган 2021-2030 йилларда Узбекистан Республикасида камбагалликни кискартириш стратегияси ишлаб чикиш;

• мехнат бозорини тартибга солиш оркали камбагалликни янада кискартириш;

• тадбиркорлик, кичик ва урта бизнесни ривожлантириш хамда ахолининг эхтиёжманд катламларининг тадбиркорлик фаолиятини йулга куйиш имкониятларини кенгайтириш;

• инклюзив иктисодий усишни таъминлаш оркали ижтимоий химоя тизимини янада такомиллаштириш;

• камбагал ахоли катламининг таълим тизимининг барча боскичларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш;

• камбагал ахоли катламини согликни саклаш тизимидан тулик ва тусиксиз фойдаланишига имконият яратиш;

• атроф-мухитни мухофаза килиш ва экологик баркарорликка эришиш оркали камбагалликни кискартириш чораларини куриш;

• худудларни комплекс ижтимоий-иктисодий ривожлантириш дастурларини ишлаб чикиш ва уларни амалга оширишда бевосита камбагалликни кискартиришга эътибор каратиш;

• камбагал ва эхтиёжманд ахолининг мухандислик инфратузилма объектлари, хусусан ер, сув, иссиклик ва табиий газ таъминоти хамда алока коммуникациялардан фойдаланиш имкониятларини янада ошириш устувор йуналишлар ва вазифалар этиб белгиланди.

• Шунингдек, куйидагилар Стратегиянинг асосий принциплари этиб белгиланиши назарда тутилди:

■ Стратегияни амалга оширишнинг барча боскичларида камбагалликни кискартириш ва ахолини ижтимоий химоя килиш борасидаги конун хужжатлари талабларига риоя этиш;

■ камбагалликни кискартириш борасида давлат ва жамият уртасидаги хамкорликни кучайтириш, бу борада жамоатчилик назорати хамда мониторингни олиб бориш;

■ камбагал ва ижтимоий эхтиёжманд ахолини тулик

4. Стратегияни амалга ошириш буйича "Иул харитаси"ни тасдиклаш. Стратегия ва Иул харитасини амалга ошириш доирасида куйидагилар:

куллаб-кувватлашни кузда тутувчи, биринчи галда

April, 2023

"Ижтимоий химоя ягона реестри"даги фукароларни химоя килиш принципини жорий этиш;

■ ахолининг камбагал ва ижтимоий химояга мухтож катламига ижтимоий ёрдам ва хизматлар курсатиш жараёнининг очиклиги ва шаффофлигини таъминлаш.

Мамлакатимизда камбагалликни кискартиришнинг институционал асослари яратилиб, ушбу масалаларни мувофиклаштирувчи вазирлик хамда шу йуналишда илмий-тадкикот ишларини олиб борувчи илмий марказ ташкил этилди.

Утган давр мобайнида мамлакатимизда бевосита камбагалликни кискартириш борасида халкаро ташкилотлар (БМТ тараккиёт дастури, Шанхай хамкорлик ташкилоти, ЮНИСЕФ ва бошка), молиявий институтлар (Жахон банки, Осиё тараккиёт банки) хамда ушбу йуналишда илгор тажрибага эга мамлакатлар илмий марказлари (Хитой камбагалликни кискартириш халкаро маркази) билан мустахкам алокалар урнатилди[8].

Шуни алохида таъкидлаш керакки, хозирда вазирлик томонидан кашшокликка бархам бериш ва камбагалликка карши курашиш масалаларини БМТ Бош Ассамблеяси навбатдаги сессиясининг асосий мавзуларидан бири сифатида белгилаш хамда ушбу масалаларга багишланган Глобал саммитни утказиш тугрисидаги концептуал материаллар тайёрланмокда.

Бундан ташкари, жорий йилда ШХ,Т доирасида камбагалликка карши курашиш мавзусида Халкаро конференция утказиш ва унга тайёргарлик куриш буйича идоралараро ишчи гурухини шакллантириш, Халкаро конференция концепциясини тайёрлаш буйича изчил тадбирлар олиб борилмокда.

Вазирлик ва Хитойдаги Халкаро камбагалликни кискартириш маркази уртасида камбагалликни кискартириш сохасида хамкорлик тугрисидаги англашув меморандуми лойихаси ишлаб чикилди.

Шунингдек, ахолини ижтимоий химоя килиш ва камбагалликни кискартириш йуналиши жараённи шаффофлилиги, натижадорлиги ва манзиллилигини таъминлаш максадида давлат ижтимоий хизмат ва ёрдамларини автоматлаштирилган "Ижтимоий химоя ягона реестри" ахборот тизими оркали такдим этиш амалиётга жорий этилди. Унинг функционал имкониятлари кенгайтирилиши натижасида курсатиладиган давлат ижтимоий хизматлари сони 30 тага етказилиши белгиланган.

Урта ва узок муддатларда камбагалликни кискартиришнинг стратегик максадларини белгилаш

April, 2023

411

максадида Жахон банки ва БМТ тараккиёт дастури экспертлари билан биргаликда "2021-2030 йилларга кадар Узбекистон Республикасида камбагалликни кискартириш стратегияси" лойихаси ишлаб чикилди.

2021-2030 йилларда Узбекистон Республикасида камбагалликни кискартириш Стратегияси куйидаги боскичларда амалга оширилиши белгиланган:

Киска ва урта муддатларда (2021-2025 йй.) - мамлакатда камбагаллик даражаси мезонини ишлаб чикиш хамда ушбу мезон буйича ижтимоий химоя стандартларини белгилаш, камбагаллик даражаси буйича статистик маълумотлар, методик ва ахборот таъминотини яратиш, ахолини ижтимоий химоя килиш тизими самарадорлигини ошириш максадида иктисодиёт тармокларининг бевосита камбагалликни кискартириш борасидаги конунчилик базасини мустахкамлаш, пандемиядан кейинги даврда баркарор иктисодий ривожланиш ва камбагалликни кискартириш буйича вазифаларни амалга ошириш, ахолининг эхтиёжманд катлами билан индивидуал ва махаллабай ишлаш оркали камбагалликдан чикариш чора-тадбирларини амалга ошириш, эхтиёжманд ахолига тулик автоматлаштирилган ахборот тизими оркали ижтимоий ёрдам ва хизматлар курсатиш функцияларини янада кенгайтириш режалаштирилган.

Узок муддатларда (2026-2030 йй.) - киска муддатларда белгиланган вазифалар ижроси давом эттирилиб эхтиёжманд ахолига курсатиладиган ёрдам ва хизматлар турини купайтириш хамда сифатини яхшилаш оркали тизимни янада такомиллаштириш, давлат ва нодавлат ташкилотларнинг бевосита камбагалликни кискартириш борасидаги фаолияти самарадорлигини таъминлаш, худудлар ва иктисодиёт тармокларида фойдаланилмаётган янги ресурсларни ишга тушириш оркали ахоли бандлигини оширишни замонавий механизмларини жорий этиш, ахоли эхтиёжманд катламини ижтимоий мухофаза килишнинг янги усул ва механизмларини доимий такомиллаштириб бориш оркали камбагаллик даражасини кискартириш, ахоли эхтиёжманд катламининг сифатли ва узлуксиз таълим олиш имкониятларини ошириш оркали инсон капиталини ривожлантириш хамда согликии саклаш хизматларидан тулик фойдаланишига эришиш кузда тутилади.

Ушбу боскичларда назарда тутилган масалалар доирасида куйидаги максадли индикаторларга эришиш белгиланган:

- "ижтимоий химоя ягона реестри" оркали камбагал ахолининг ижтимоий химоясини тулик шакллантириш, бунда

April, 2023

412

DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-405-413

мазкур тоифадаги ахолини 2025 йилда 85 %гача, 2030 йилда эса 100 % ёрдам билан камраб олиш асосий маысадлардан килиб белгиланган.

Умуман олиб айтганда, бугун мамлакатимизда камбагалликни кискартириш сохасида амалга оширилаётган ишлар бу борадаги дастлабки кадамлар хисобланади. Бу борада ижтимоий, иктисодий, маърифий-маданий сохаларнинг хамкорликдаги фаолияти хамда амалга оширилаётган ишларнинг шаффофлигини таъминлаш масаласи хам мухим ахамият касб этади.

Хулоса урнида шуни айтиш жоизки, мамлакатимизда 2023 йил -«Инсонга эътибор ва сифатли таълим йили» деб ном берилишии хам юртимизда амалга оширилаётган ислохотлар замирида халкимиз осойишталиги ва улар бахту икболи, саодатли хаётини таъминлашдек эзгу максадлар сингдирилган. Зеро, Президентимиз ташаббуси билан бошланган бундай саъй-харакатлар Янги Узбекистон ахолиси учун ана шундай фаровон хаётга кенг йул очишига ишонамиз.

https://president.uz/uz/lists/view/5774

2. "Тараккиёт стратегияси" маркази: Хдракатлар стратегияси ва тараккиёт стратегияси: фаркли жихатлари нимада? 02 Фев. 2022 й. https://strategy.uz/index.php?news= 1475

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Шавкат Мирзиёев: «Инсон кадри биз учун кандайдир мавхум, баландпарвоз тушунча эмас» https://daryo.uz/k/2022/01/26/

4. 2021-2030 йилларда Узбекистон Республикасида камбагалликни кискартириш стратегияси. https: //regulation. gov.uz/ru/d/30230

5. Мирзиёев Ш.М. Янги Узбекистон стратегияси. - Тошкент: "O'zbekiston" нашриёти, 2021. - Б. 51.

6. Узбекистонда камбагалликни кискартириш буйича ишлар кандай натижа бермокда? https: //uza.uz/uz/posts/

7. Мирзиёев Ш.М. Янги Узбекистон стратегияси. - Тошкент: "O'zbekiston" нашриёти, 2021. - Б. 438-439.

8. Мирзиёев Ш.М. Янги Узбекистон стратегияси. - Тошкент: "O'zbekiston" нашриёти, 2021. - Б.439.

9. MUXAMEDJANOVA, L. (2022). Amaliy etika va estetika

REFERENCES

ва

1. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлис ва Узбекистон халкига Мурожаатномаси. 20.12.2022.

O'quv qo'llanma. https://scienceweb.uz/publication/4489

April, 2023

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.