Научная статья на тему 'YANGI IQTISODIYOTDA MARKETING INNOVATSIYASINING AHAMIYATI'

YANGI IQTISODIYOTDA MARKETING INNOVATSIYASINING AHAMIYATI Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
939
106
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
innovatsiyalar / marketing yangiliklari / barqaror rivojlanish / barqaror raqobatbardosh ustunlik / ijtimoiy tarmoqlar. / innovation / marketing news / sustainable development / sustainable competitive advantage / social networks.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Parisa Shams Sadat Sayed Shamsuddin Sadat Qizi, Mamajonova Tuyg’Onoy

Yangi iqtisodiyot globallashuv jarayonida tub va tez-tez o’zgarib borishi, shuningdek, yangiliklarni muvaffaqiyatli amalga oshirish orqali bilimlarni qo’llash ahamiyati tobora ortib borayotganligi bilan yuqori darajada belgilanadi. Ushbu determinantlar rivojlangan barqaror raqobatbardosh ustunlikka ega bo’lgan tashkilotlarga bevosita ta’sir ko’rsatadi, birinchi navbatda samaradorlik va samaradorlikni oshirish qobiliyatiga ega bo’lib, umumiy innovatsion ko’rsatkichlarning doimiy rivojlanishi bilan taqqoslanadi. Yangi iqtisodiyotda ixtironi qisqa vaqt ichida ishlab chiqish va qabul qilish va uni biznesning barcha sohalarida qo’llash qobiliyatiga ega tashkilotlar o’z vaqtida raqobatdosh ustunlikka ega bo’ladilar. Raqobatbardosh ustunlikka erishish funktsiyasida innovatsiyalarning tobora ortib borishi mutlaqo yangi kontseptsiya va innovatsion tasnifni aniqladi. Bugungi kunda innovatsiya atamasi nafaqat jarayon va mahsulot texnologiyasini sezilarli darajada takomillashtirishni anglatadi, balki u inson resurslari sohasidagi, ayniqsa marketing menejmentidagi innovatsion jarayonni ham anglatadi. Yuqorida aytib o’tilgan sabablarga ko’ra gazeta marketing yangiliklarini tahlil qilishga va uning barqaror raqobatbardosh ustunlikka erishish jarayoniga tobora sezilarli ta’sir ko’rsatishiga alohida e’tibor beradi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPORTANCE OF MARKETING INNOVATION IN THE NEW ECONOMY

The new economy is highly defined by the process of globalization, radical and frequent changes, as well as the growing importance of the application of knowledge through the successful implementation of innovations. These determinants directly affect organizations with developed sustainable competitive advantage, primarily the ability to increase efficiency and effectiveness, with the continuous development of overall innovation performance. In a new economy, organizations that have the ability to develop and adopt an invention in a short period of time and apply it to all areas of business will gain a competitive advantage in a timely manner. The growing importance of innovation in the function of achieving sustainable competitive advantage has defined an entirely new concept and innovative classification. Today, the term innovation not only means a significant improvement in process and product technology, but it also refers to an innovative process in the field of human resources, especially in marketing management. For the reasons mentioned above, the newspaper pays special attention to the analysis of marketing news and its increasingly significant impact on the process of achieving sustainable competitive advantage.

Текст научной работы на тему «YANGI IQTISODIYOTDA MARKETING INNOVATSIYASINING AHAMIYATI»

Scientific Journal Impact Factor

YANGI IQTISODIYOTDA MARKETING INNOVATSIYASINING

AHAMIYATI

Parisa Shams Sadat, Sayed Shamsuddin Sadat qizi

Termiz davlat universiteti Iqtisodiyot mutaxassisligi 2-bosqich magistranti Ilmiy rahbar : Mamajonova Tuyg'onoy

Annotatsiya: Yangi iqtisodiyot globallashuv jarayonida tub va tez-tez o 'zgarib borishi, shuningdek, yangiliklarni muvaffaqiyatli amalga oshirish orqali bilimlarni qo 'llash ahamiyati tobora ortib borayotganligi bilan yuqori darajada belgilanadi. Ushbu determinantlar rivojlangan barqaror raqobatbardosh ustunlikka ega bo 'lgan tashkilotlarga bevosita ta'sir ko'rsatadi, birinchi navbatda samaradorlik va samaradorlikni oshirish qobiliyatiga ega bo 'lib, umumiy innovatsion ko 'rsatkichlarning doimiy rivojlanishi bilan taqqoslanadi. Yangi iqtisodiyotda ixtironi qisqa vaqt ichida ishlab chiqish va qabul qilish va uni biznesning barcha sohalarida qo 'llash qobiliyatiga ega tashkilotlar o 'z vaqtida raqobatdosh ustunlikka ega bo 'ladilar. Raqobatbardosh ustunlikka erishish funktsiyasida innovatsiyalarning tobora ortib borishi mutlaqo yangi kontseptsiya va innovatsion tasnifni aniqladi. Bugungi kunda innovatsiya atamasi nafaqat jarayon va mahsulot texnologiyasini sezilarli darajada takomillashtirishni anglatadi, balki u inson resurslari sohasidagi, ayniqsa marketing menejmentidagi innovatsion jarayonni ham anglatadi. Yuqorida aytib o 'tilgan sabablarga ko 'ra gazeta marketing yangiliklarini tahlil qilishga va uning barqaror raqobatbardosh ustunlikka erishish jarayoniga tobora sezilarli ta'sir ko 'rsatishiga alohida e'tibor beradi.

Kalit so'zlar: innovatsiyalar, marketing yangiliklari, barqaror rivojlanish, barqaror raqobatbardosh ustunlik, ijtimoiy tarmoqlar.

Abstract: The new economy is highly defined by the process of globalization, radical andfrequent changes, as well as the growing importance of the application of knowledge through the successful implementation of innovations. These determinants directly affect organizations with developed sustainable competitive advantage, primarily the ability to increase efficiency and effectiveness, with the continuous development of overall innovation performance. In a new economy, organizations that have the ability to develop and adopt an invention in a short period of time and apply it to all areas of business will gain a competitive advantage in a timely manner. The growing importance of innovation in the function of achieving sustainable

Scientific Journal Impact Factor

competitive advantage has defined an entirely new concept and innovative classification. Today, the term innovation not only means a significant improvement in process and product technology, but it also refers to an innovative process in the field of human resources, especially in marketing management. For the reasons mentioned above, the newspaper pays special attention to the analysis of marketing news and its increasingly significant impact on the process of achieving sustainable competitive advantage.

Keywords: innovation, marketing news, sustainable development, sustainable competitive advantage, social networks.

Hosildorlik va raqobatbardoshlik - bu inflyatsiyasiz yuqori iqtisodiy o'sishni rag'batlantiruvchi omillar, ammo innovatsiyalar yangi iqtisodiyotni boshqaradigan omil hisoblanadi. Yangi iqtisodiyot asosan bilimlardan intensiv foydalanish, tez o'zgarish va giper-raqobat bilan ajralib turadi.

Giper-raqobat - bu raqobatchilarning kutilgan va kutilmagan yo'nalishlardan tajovuzkor yondashuv bilan chiqishlari, shu bilan aloqalarni tezda o'zgartirishi va raqobatdosh ustunlikka erishishi shartidir. Zamonaviy muhitda o'zgarishlarning tezligi raqobatbardoshlikka erishishda tobora muhim parametr hisoblanadi. Shuning uchun menejment sohasidagi taniqli muallif Adijes (2009) o'zgarish yangi emasligini, ammo o'zgarish tezligi oshib borayotgani yangi ekanligini ta'kidlaydi. Kelgusida kuchli va hukmronlik qiladigan yagona konstantalar o'zgarish va bilimdir va ular eng mos echimlarni taqdim etadi. Globallashuv jarayoni asosida giper raqobatning o'zgarishi va rivojlanish tezligi sanoat inqilobiga asoslangan iqtisodiyotdan yangi iqtisodiyotga o'tishga sabab bo'ldi. Innovatsia keng ma'noda bu yangi g'oyalarni amaliy qo'llashdir. Ushbu keng ta'rif bilan ijodkorlik va innovatsiya tushunchalarini ajratib ko'rsatish kerak. Ijodkorlik deganda yangi g'oyalarni yaratish qobiliyati tushuniladi, innovatsiya esa yangi g'oyalarni amalga oshirish va yangi narsalarni yaratish jarayonini ifodalaydi

Innovatsiyalar mahsulot va xizmatlarni keskin takomillashtirishdan tashqari, g'oyalarni to'plash va qayta ishlash va ularni amalga oshirishni o'z ichiga olgan jarayon bilan ham bog'liq. Innovatsiya ichki yoki tashqi ishbilarmonlik tashkilotlarida yangi yoki sezilarli darajada takomillashtirilgan mahsulotlar, xizmatlar, jarayonlar, marketingning yangi usuli yoki biznes amaliyotida yangi tashkiliy usulni amalga oshirishni anglatadi. Zamonaviy iqtisodiyotda marketingning yangi qoidalarini tushunadigan tashkilotlar bevosita iste'molchilar bilan

KIRISH

Scientific Journal Impact Factor

munosabatlarni rivojlantirmoqda. Marketing yangiliklarining asosiy maqsadi identifikatsiyalash jarayonini takomillashtirish va mijozlar ehtiyojlarini foydali qondirishdir.

Yangi marketing usullari va tadbirlarini amalga oshirish orqali tashkilot mijozlar bilan yanada yaqin munosabatlarni o'rnatishni maqsad qiladi va ularni xaridorlar tashkilotning targ'ibotchisiga aylantiradigan holatga keltiradi - bu iste'molchilar tashkilotga sodiq bo'lishlari va ularni o'zlarining ma'lumot guruhlariga tavsiya etishlari (Kotler) va Keller, 2006, 9-95 betlar). Yuqorida aytib o'tilganlarga qaramay, marketing innovatsiyalarining boshqa maqsadlari quyidagilardan iborat: yangi bozorlarga kirib borish, ya'ni mahsulotning ko'rinishini va bozorda mavjudligini oshirish, shuningdek keng miqyosda va sotish chastotasiga erishish.

Marketingning asosiy vositalari, ya'ni marketing aralashmasining asosiy elementlari (4P- mahsulot, narx, joy va reklama) deb nomlangan tarkibiy qismlar tegishli tashkilotlar bo'lib, ular orqali tashkilotlar o'z marketing maqsadlariga erishadilar va barqaror raqobatbardosh ustunlikka erishadilar (Kotler, 2000).

Marketing innovatsiyasi o'zaro bog'liq bo'lgan va barqaror raqobatbardosh ustunlikka erishish orqali iste'molchilar ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan to'rtta vositani ilgari surishga asoslangan (Ferrell va Hartline, 2011, 18-19 betlar). Shunday qilib, marketing yangiliklari mutlaqo yangi marketing strategiyalaridan, marketing kontseptsiyalaridan yoki tashkilotda hech qachon qo'llanilmagan yangi marketing usullaridan foydalanishni o'z ichiga oladi. Th Ey quyidagi elementlarning birlashmasidan asoslangan ( Stosic , 2007, pp 3-20.): Mahsulot dizayni sezilarli darajada yaxshilandi(shakl va qadoqdagi o'zgarishlar), yangi narxlash strategiyasini amalga oshirish,

♦ butunlay yangi chakana kontseptsiyasini amalga oshirish (butunlay yangi tarqatish kanallari joriy etish),

♦ butunlay yangi yordam kontseptsiyasini amalga oshirish (ijtimoiy tarmoqlarda

Mahsulot dizaynidagi o'zgarishlar nuqtai nazaridan marketing yangiliklari marketing kontseptsiyasining ajralmas qismlari sifatida shakli va qadoqdagi sezilarli o'zgarishlarni o'z ichiga oladi (Kotler va Keller, 2006). Aniqrog'i, mahsulot dizayni nuqtai nazaridan marketing yangiliklari mahsulotning ishlashi va foydalanish xususiyatlariga ta'sir qilmasdan qadoqlash shakli yoki mahsulot uslubi bo'yicha

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METOD

reklama).

MUHOKAMA VA NATIJALAR

Scientific Journal Impact Factor

sezilarli o'zgarishlarni o'z ichiga oladi (Stosic, 2007, 3-20-betlar). Dizaynning marketing innovatsiyasi, tashkilot mavjud bo'lgan barcha mahsulotlarga nisbatan birinchi bo'lib qo'llanadigan quyidagi elementlarning sezilarli o'zgarishlarini o'z ichiga oladi (Stosic, 2007, 3-20 betlar): keskin farqli va maxsus maqsadlarga erishish uchun butunlay yangi dizaynni amalga oshirish. tashqi ko'rinish; mahsulotning butunlay yangi, farqlangan, o'ziga xos ko'rinishini / ko'rinishini olish uchun tashqi ko'rinish, shakli, rangi va uslubidagi sezilarli o'zgarishlar. Mahsulotni qadoqlash bo'yicha marketing yangiliklari quyidagi elementlarda sezilarli o'zgarishlarni o'z ichiga oladi (Trott, 2008, 424-438-betlar): qadoqlashning himoya funktsiyasi, materiallari sezilarli darajada yaxshilanishi, qadoqlarni ochishda va ishlatishda ishonchliligi va qoniqishi, qadoqlashning yaxshilanishi foydalanish, reklama / sotish bo'yicha harakatlar, paket shakli va hajmini sezilarli darajada yaxshilash bo'yicha qo'shimcha ma'lumotlarni o'z ichiga olgan identifikatsiya. Narxlar strategiyasining innovatsiyasi:

Iqtisodiy nazariyaga ko'ra narx - bu talab va taklif o'rtasidagi muvozanat. Aynan shuning uchun narx strategiyasi o'zgaruvchan rentabellik nuqtasini innovatsiyalarning asosi sifatida ishlatadi. Shunday qilib, ushbu misollarning barchasi uchun qoida shundan iboratki, narxlarning shakllanishining quyi chegarasi burilish nuqtasini (qaytish nuqtasini) amalga oshiradi. Burilish nuqtasidan yuqori narx darajasi talab darajasi ta'sirida o'zgaruvchan shaklda shakllanadi.

Narxlarni belgilashda marketing yangiliklari tashkilotning ma'lum bir bozorda birinchi marta o'z mahsuloti va xizmatlarida qo'llanadigan mutlaqo yangi narxlash strategiyasidan foydalanishni o'z ichiga oladi (OECD, 2005, 9-25 betlar). Narxlarni aniqlashda marketing yangiliklarining misoli, ma'lum bir mahsulot yoki xizmat uchun talab omillariga asoslangan yangi o'zgaruvchan narxlarni hisoblashni qo'llashdir. Masalan, innovatsiya bu usulni birinchi marta tashkilotda qo'llashdir va tashkilot tomonidan berilgan ma'lum kredit yoki imtiyozli kartalarga ega bo'lgan iste'molchilar uchun do'konda chegirmalarni tasdiqlashni o'z ichiga oladi. Iste'molchi bir xil narxda ko'proq miqdorni olganda yoki bonus sifatida mutlaqo yangi mahsulot olganda, chegirmalar arzonroq yoki jismoniy shaklda moliyaviy bo'lishi mumkin. Marketing yangiliklari sifatida yana bir misol keltirilgan. Marketing yangiliklari tashkilot veb-saytida «onlayn» narxlashning yangi interaktiv usulini joriy etish bo'lishi mumkin. «Onlayn» xizmat iste'molchiga tashkilotning veb-saytida kerakli mahsulotlar to'plamini tanlashga va faqat alohida tanlangan

Scientific Journal Impact Factor

mahsulot xususiyatlari asosida shakllanadigan narxni olishga imkon beradi (OECD,

2005, 9-25 betlar).

Savdo kanallarining innovatsiyasi:

Savdolarning yangi kanallarini joriy etish va marketing yangiliklari tashkilotda hech qachon qo'llanilmagan yangi marketing usullarini amalga oshirishni o'z ichiga oladi. Yangi savdo kanallarini joriy etish butunlay yangi marketing usullarini amalga oshirishni va xaridorlarga mahsulot / xizmatlarni sotishni o'z ichiga oladi. Sotishning yangi kanallarini joriy etish marketing yangiliklari, logistika (transport, saqlash va mahsulot bilan ishlash) yaxshilanmagan. Yangi tarqatish kanallarini joriy qilish bilan bog'liq bo'lgan marketing yangiliklarining misollari quyidagilardan iborat: birinchidan, litsenziyalash mahsulotlarini joriy etish, franchayzing, eksklyuziv sotuvlar va to'g'ridan-to'g'ri savdo (o'z savdo tarmog'ini joriy etish, ya'ni o'z chakana savdo markazlari tarmog'i yoki to'g'ridan-to'g'ri rivojlanish Internet orqali savdo qilish).

Reklama usullari innovatsiyasi:

Barcha reklama faoliyatining asosini aloqa jarayoni tashkil etadi. Shu sababli, reklama kontseptsiyasi iste'molchilar va tashkilotlar o'rtasida aloqa va ma'lumot almashish mexanizmidir. Rag'batlantirish vazifasi iste'molchilarga ma'lum mahsulotlarni sotib olish va iste'mol qilish to'g'risida ma'lumot berish, eslatish va ishontirishdir (Trott, 2008, 351-385-betlar). Marketing yangiliklari - bu ma'lum bir tashkilot mahsuloti yoki xizmatlarini reklama qilish uchun yangi marketing usulini amalga oshirish. Marketingni targ'ib qilishning yangi uslubiga misollar:

♦ butunlay yangi turdagi ommaviy axborot vositalarini joriy etish - mahsulot yoki xizmatlarni reklama qilish xususiyati, teleko'rsatuv yoki Internetda (veb-saytning birinchi kiritilishi yoki Facebook, MySpace, Twitter kabi Internet ijtimoiy tarmoqlari orqali reklama qilish;

♦ mahsulot / xizmatlar targ'ibotini yaxshilash uchun taniqli shaxslardan foydalanish kabi mutlaqo yangi uslublarni joriy etish;

♦ Hozirgi vizualizatsiyadan keskin farq qiladigan butunlay yangi yoki sezilarli darajada takomillashtirilgan belgini ishlab chiqish va ishlab chiqarishni sezilarli darajada takomillashtirish yoki o'zgartirish (OECD, 2005, 9-25 betlar). Brendlash nuqtai nazaridan marketing innovatsiyalarining asosiy maqsadi - bu

yangi bozorda joylashishni aniqlash yoki yangi imidjni yaratish (alohida mijozlarning talablari asosida mahsulot / xizmatlarning mutlaqo shaxsiylashtirilgan taqdimotini taqdim etish).

Scientific Journal Impact Factor

Ijtimoiy tarmoqlar va marketingning innovatsiya munosabati: Yigirma birinchi asrning interaktiv davrida tashkilotlar mijozlar to'g'risida to'plagan ma'lumotlaridan qanday qilib barqaror raqobatbardosh ustunlikni qo'lga kiritish strategiyasini ishlab chiqmoqdalar (Peppers va Rogers, 2011, 4-bet). Raqobatbardosh bo'lib qolish uchun tashkilotlarning mijozlar bilan munosabatlarini samarali boshqarish kerakligi sababi shu (Peppers and Rogers, 2011, 3-bet). Marketing adabiyotida tranzaktsion va relyatsion marketing mavjud (Ferrell va Hartline, 2011, 24-bet). Tranzaktsion marketingning asosiy elementi marketing aralashmasi. O'zaro aloqalar marketingida mijozlar va biznes sheriklar bilan munosabatlar muhim ahamiyatga ega (Rakich va Rakich, 2008, 255-259 betlar). Aloqa marketingi yaxshi muloqotga asoslangan (Feiertag, 1997, 18-bet). Aloqa marketingi «ko'rinmas tarmoq», «yo'naltirilgan xabar» va «tinglang va xizmat qiling» kabi yondashuvlardan iborat (Levinson va Maklaughlin, 2005, 8-12 betlar). Ishbilarmon sheriklar bilan munosabatlarni o'rnatish va qo'llab-quvvatlash samaradorlikka ta'sir qiladi. Mijozlar bilan aloqa mijozning ehtiyojlari va istaklariga muvofiq «haqiqiy» mahsulotlarni ishlab chiqarishga imkon beradi. Ta'minlovchilar bilan aloqa «haqiqiy» yozuvlarni sotib olishga imkon beradi. Distribyutorlar bilan aloqa zarur bo'lganda mahsulotlarni iste'molchilarga etkazib berishga imkon beradi. Aloqa o'rnatish va qo'llab-quvvatlash uchun axborot texnologiyalarini qo'llash zarur. Yana bir muhim o'zgarish mijozning rolini o'zgartirmoqda (Rakich va Rakich, 2003, 95-104-betlar). Majburiy ommaviy aktsiyalarga katta miqdordagi mablag 'ajratish ko'pincha samarasiz. Inqiroz davrida xarid qilish odatlari va iste'mol darajasi o'zgarib bormoqda. Ishni qisqartirish va kam daromadlar bozor falajining yaqinlashuvi va yomon qarzlarning misolidir. Faqatgina kuchli kompaniyalar (bozorning yirik ishtirokchilari) o'zlarining brendlarini mijozning yashash xonasiga olib kirishga harakat qiladigan televizion reklamalarga mablag 'yo'naltirishdi. Biroq, eng kuchli milliy ommaviy axborot vositalarining ta'sirchan reklama xarajatlari (RTS, Pink, B92,va boshqalar ) resurslarni aqlli ravishda kamaytirishi va javonlarda yuqori ko'rinishga yo'naltirishi mumkin.

«Marketing» pulining bir qismini o'z iste'molchilarining yig'ilish joylariga, masalan, Internet va ijtimoiy tarmoqlarga yo'naltirish maqsadga muvofíqdir. Brendning uzoq muddatli pozitsiyasini aniqlash juda muhimdir (Manic va boshq ., 2009, 205-214 betlar). Internet tufayli xaridorlar ko'proq aloqada bo'lib, ular faolroq va talabchanroq. Texnologik yutuqlar tashkilotlarga mijozlar bilan munosabatlarni yanada samarali boshqarish imkoniyatini berdi, shuningdek, mijozlarga «xabardor bo'lish va ko'proq talab qilish» imkoniyatini berdi (Peppers va Rogers, 2011, 3-bet).

Scientific Journal Impact Factor

Ushbu munosabatlar har bir ishtirokchi uchun qiymat yaratmasa, uzoq muddatli munosabatlar amalga oshmaydi. Bu, ayniqsa, turli xil alternativalarga duch keladigan mijozlar uchun to'g'ri keladi. Bundan tashqari, u tashkilotni xaridorlarni yagona umumiy qiymat kontseptsiyasini aniqlash jarayonida jalb qilishga yo'naltiradi (Ferrell va Hartline, 2011, 23-24-betlar).

Raqobat muhitida tashkilotlar faqat tadqiqot va ishlanmalarning ichki muhitiga ishonishlari mumkin emas. Innovatsiyalarning «ulang va rivojlantiring» modeliga muvofiq kompaniyadan tashqarida sheriklarni jalb qilish zarur (Rakich va Rakich, 2007a, 329-338-betlar).

Kompaniyaning marketing faoliyati eng yaxshi effektlarni ishlab chiqarish uchun uyg'unlashtirilishi kerak. Muloqotning har bir shakli o'ziga xos xususiyatlarga ega, shu jumladan ijtimoiy tarmoqlar orqali aloqa qilish, bu ijtimoiy tarmoqlar uchun maxsus xabar yaratishni talab qiladi. Ushbu marketing yangiliklarining barchasi tashkilotning umumiy faoliyatini oshirish uchun katta ahamiyatga ega. Biroq, zamonaviy raqamli jamiyatda Internetdan foydalanish bilan bog'liq marketing yangiliklari tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ular Internet marketing deb nomlangan maxsus toifada ajratilgan. So'nggi yillarda Internet-marketing va ijtimoiy media «tashkilotlarga o'z iste'molchilari bilan mustahkam aloqalar o'rnatishga imkon beradigan yaxlit marketing kommunikatsiyalarining yangi gibrid tarkibiy qismiga aylandi (Mangold va Faulds, 2009, 357-360-betlar). Hozirgi iqtisodiyotda Internet-marketing va ayniqsa, muvaffaqiyatli reklama, reklama va iste'molchilar bilan yaqinroq aloqalarga erishish uchun ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Internet-marketing va onlayn ijtimoiy tarmoq tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda, chunki «biz ijtimoiy marketing davrida» (Reed, 2012, 3-bet). Ijtimoiy tarmoqlarda reklama ahamiyatining namunalari quyidagi ma'lumotlarda keltirilgan: 2009 yil iyul oyida Facebook-ning 350 million foydalanuvchisi, MySpace 125 million va Twitter-ning 75 million foydalanuvchisi bo'lgan (Treadaway and Smith, 2010). Bugungi kunda Facebook oylik 1,19 milliarddan ortiq faol foydalanuvchiga ega (Facebook, 2013).

2014 yilda reklama uchun marketing byudjeti doirasida tashkilot avvalgi yilga nisbatan ko'proq mablag 'ajratganining sababi shuki: televizor uchun 4,2%, reklama taxtalari uchun avvalgidan 5,5% ko'proq va hatto Internet reklama uchun 27% (Oglasivaci najvise novca izdvajaju za TV, 2013). Marketing innovatsiyalarining muhim jihatlaridan biri bu Facebook, MySpace kabi ijtimoiy tarmoqlar orqali tashkiliy va tashkiliy mahsulotlar va xizmatlarni targ'ib qilish; YouTube kabi ijodiy

Scientific Journal Impact Factor

ishlar bilan bo'lishadigan saytlar; Vikipediya singari hamkorlikdagi veb-saytlar va Twitter kabi mikro bloglash saytlari (Mangold va Faulds, 2009, 357-360-betlar).

Ijtimoiy tarmoqdagi marketing «bu sizning hikoyangizni chiqarishingiz emas; bu sizning mijozlaringiz haqida; bu shaffofroq bo'lish, ishonchni qozonish va ishonchni oshirishdir "(Vebber, 2009, 36-bet). Ijtimoiy tarmoqlar minimal sarmoyalar bilan maksimal natijalarga erishishga qaratilgan partizan marketingidan foydalanishning asosidir. Partizan marketingi u bilan shug'ullanadigan yoki murojaat qilmoqchi bo'lganlarning yangilik va ijodkorligini o'z zimmasiga oladi (Levinson, 1989). To'g'ri bajarilganda, ijtimoiy tarmoqdagi reklama kuchli partizan quroli bo'lishi mumkin (Levinson va Maklaughlin, 2005, 108-bet). Partizan Facebook Marketing qurollari partizanlarning marketing rejalarini amalga oshirish uchun foydalanishi mumkin bo'lgan Facebookning o'ziga xos xususiyatlari, vositalari va manbalariga ishora qiladi (Levinson va Kelvin, 2013, 129-bet). Facebook noan'anaviy marketing turi uchun pul sarflamasdan joy taklif qiladi. Profil ko'proq «do'stlar» ni jalb qilish uchun yaratilgan. Reklama qilinayotgan ma'lum bir tovar, mahsulot yoki kompaniyaga bo'lgan xohishni bildirish oson. Partizan marketingining misoli -Amerikaning Papa John's pizza tarmog'i. Facebookdagi partizan kampaniyasi tufayli ular 148 ming muxlis to'plashdi. Aksiya har bir yangi ishqiboz o'z uyiga bepul pitssani etkazib beradigan qilib ishlab chiqilgan (Stanojevich, 2011, 168-bet).

Kompaniyalar iste'molchilar uchun yagona umumiy qiymat kontseptsiyasini yaratish va barqaror rivojlanishga hissa qo'shish asosida farqlash orqali barqaror raqobatbardosh ustunlikka ega bo'lishlari mumkin. Barqaror rivojlanish marketingning muhim yo'nalishidir. Iqtisodiy barqarorlikdan tashqari, kompaniya ekologik barqarorlik maqsadlariga erishishi kerak. Zamonaviy iqtisodiy sharoitda afzal ko'rilgan kompaniyalar - bu innovatsiya va marketingni muvaffaqiyatli bog'lashni boshqaradigan kompaniyalar. Innovatsiyalarni marketingning teskari aloqasi bilan bevosita bog'liq bo'lgan kompaniyaning aktivi sifatida ko'rish mumkin. Innovatsiyalar - raqobatdoshlikning asosiy harakatlantiruvchisi. Bugungi raqamli davrda yangi kommunikatsiya texnologiyalari va Internetdan, ayniqsa marketing va sotishda maksimal darajada foydalanish muhim ahamiyatga ega.

Haqiqiy muammolar kompaniya menejmenti oldida turibdi: qaysi marketing vositalarini saqlab qolish va kuchaytirish, qaysi birini qoldirish kerak va qaysi savdo strategiyasi eng samarali hisoblanadi. Hozirgi kunda iste'molchilar nima qidirayotganini bilish etarli emas. Bozor tendentsiyalari bilan tanish bo'lganlar

XULOSA

Scientific Journal Impact Factor

iste'molchilar qaysi mahsulotlarga e'tibor berishini taxmin qilishlari mumkin. O'zgarishlar tez-tez va aniqroq bo'lib qoldi. O'zgarishlar «bozor qonuni» ga aylandi. Biroq, eng katta tahdid - o'zgarishlarning tezlashib borishi.

O'zgarishlar marketing va sotish bo'yicha mutaxassislar uchun hal qiluvchi omil bo'ldi. Albatta, ba'zida bozor mavqeini saqlab qolish va bozor ulushini saqlab qolish yaxshidir. Inqiroz to'lqinlari kuchini yo'qotishni boshlaganda, raqobat maydonida yaxshi boshlanish ideal. Siz inqirozdan oldin vaqtni o'ylab, rejalashtirishingiz kerak. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI (REFERENCES)

1. Facebook. (2014). Key facts. Retrieved October 5, 2013, from http://newsroom.fb .com/Key-Facts.

2. Ilic, B.B. (2004). Tranzicija industrijske (tradicionalne) u novu (informaticku) ekonomiju. Ekonomski anali, 49(162), 99-26. (in Serbian). doi: 10.2298/ EKA0462099I.

3. Kotier, P. (2000). Marketing management. New Jersey: Prentice Hall.

4. Organization for Economic Co-operation and Development, & Statistical Office of the European Communities. (2005). Oslo manual: Guidelines for collecting and interpreting innovation data (3rd ed.). Paris: OECD Pub.

5. Pearlson, K., & Saunders, C.S. (2010). Managing and using information systems: A strategic approach (4th ed.). Hoboken, N.J: Wiley.

6. Stanojevic, M. (2011). Marketing na drustvenim mrezama. MEDIANALI, 5(10), 165-180. (in Serbian).

7. Stosic, B. (2007). Menadzmentinovacija: Ekspertni sistemi, modeli i metode. Beograd: Fakultet organizacionih nauka. (in Serbian).

8. Treadaway, C., & Smith, M. (2010). Facebook marketing: An hour a day. Indianapolis: Wiley Pub.

9. Trott, P. (2008). Innovation management and new product development. Harlow, England: Financial Times/ Prentice Hall.

10.Webber, L. (2009). Marketing to the social web: How digital customer communities build your business. Hoboken, N.J: Wiley.

11.Zjalic, Lj. (2007). Inovativnost - nezaobilazan cinilac razvoja. Meâunarodni problemi, 59(1), 155-182. (in Serbian). doi: 10.2298/MEDJP0701155Z.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.