26Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics
Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik
^hjrchiqdavlat^edagGgika^niversiteti^^^^^^^Za
XALQARO TOIFADAGI PEDAGOGLARNI TAYYORLASHDA CLIL
TEXNOLOGIYASI
Saodat Sharipovna Zuparova
Chirchiq davlat pedagogika universiteti Fakultetlararo chet tillar kafedrasi o'qituvchisi
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada zamonaviy pedagoglarni tayyorlashdagi masalalar tahlil etilgan bo'lib, chet tillarini o'rganishdagi zamonaviy yondashuvlar tahlil etilgan
Kalit so'zlar: CLIL, xalqaro pedagog, kommunikativ ko'nikmalar, integratsiya,
Content Learning Integrated Language (CLIL) konsepsiyasi 1994 yilda Yevropa Komissiyasi bilan hamkorlikda kiritilgan. Finlyandiya va Niderlandiya ekspertlari boshchiligidagi Yevropa darajasidagi muhokamalardan so'ng asosiy e'tibor davlatning moliyaviy ko'magida til o'rganishni umumta'lim maktablari va kollejlariga qanday kiritishga qaratildi. O'sha paytda CLILni amalga oshirish ham siyosiy, ham tarbiyaviy ahamiyatga ega edi. Siyosiy nuqtai nazardan, xalqaro maydonda o'z nufuziga ega bo'lish belgilangan jahon tillarini yuqori darajada bilishni talab qiladigan istiqbolga asoslangan edi. Masalan, Kanadada ikki tilli tashabbuslar ta'limning asosiy maqsadiga sezilarli ta'sir ko'rsatdi.
Taxminan yigirma yil o'tgach, CLIL konsepsiyasi nafaqat qo'shimcha tillarga kirishni kengaytirish vositasi, balki butun o'quv dasturiga innovatsiya va amaliyotni joriy etish usuli sifatida paydo bo'ldi. CLIL ta'lim yondashuvi sifatida Yevropa mamlakatlarida tobora ko'proq qo'llanilmoqda. ba'zi mamlakatlar o'qituvchilardan o'z sinflarida CLIL dan foydalanish talabi qo'yilgan. Kelajakda CLIL ko'plab Yevropa mamlakatlarida yanada kengroq qo'llanilishi kutilmoqda.
CLIL ikki obyektni integratsiyalash asosida o'rganishga yo'naltirilgan ta'lim yondashuvi bo'lib, u kontent va tilni o'rganishni o'zida mujassam etgan bo'lib, bu yerda kontentni yetkazish va o'rganish uchun qo'shimcha chet tili vositalari ishlatiladi. CLIL-dan foydalanib, talabalar bir yoki bir nechta ta'lim fanlarini ikkinchi tilda o'rganadilar. Talabalar o'rganishni boshlashdan oldin yangi tilni yaxshi bilishlari kutilmaydi. Shuningdek, ular bir vaqtda ma'lum bir fanga oid mavzuni mazmunini o'rganish uchun zarur bo'lgan chet tilida o'rganadilar. Ta'lim oluvchilar matn mazmuni tushunish maqsadida tilni o'rganadilar. CLIL bilan bir xil darajada
1006
April 23-24, 2024
Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics
Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik
Chirchiq davlat pedagogika universiteti Zamonaviy filologiya va lingvodidaktikaning dolzarb masalalari
rivojlanadilar. Ikkalasi ham talabalar uchun muhim fanlar bo'lib, ular asta-sekin, lekin barqaror rivojlanadilar.
CLIL sinfdagi fokusni o'zgartiradi. O'qituvchilar o'rganish uchun tanlangan til vositasida talabalar bilishni xohlagan mavzu doirasida fanni o'rganadilar. Biroq, ular o'z fanlarini yangi tildan foydalanib o'rgatishi uchun, talabalarga o'zlari uchun ma'lumot topish, yangi bilimlarlarni o'rganish, va muloqot qilish usullarini ko'rsatishlari kerak. Bu faoliyat esa til o'rganish jarayonining bir qismi bo'lib, o'qituvchilar o'z ta'lim uslubini o'zgartirish va talabalarga o'rganishga yordam berishning turli usullarini topishlari kerak. Shu tarzda o'qituvchilar talabalarni zamonaviy o'rganishga tayyorlaydilar.
CLIL yoshlarni kelajakka tayyorlash uchun yaratilgan yondashuvdir. Bu mustaqil o'rganish va tushunish uchun birinchi qadamni beradi. Ioannou Georgiou, va Pavlou P [2] CLIL uchta asosiy xususiyatga ega ekanligini ta'kidlaydi:
a) Qo'shimcha til o'rganishni tarix yoki geografiya kabi fanlar bilan birlashtiradi. Talabalar chet tilini maqsadli ravishda o'rganadilar, bu esa kontentni soddalashtirishga yordam beradi.
b) CLIL turli ijtimoiy-lingvistik va siyosiy kontekslarda yuzaga keladi va boshlang'ich ta'limdan oliy ta'limgacha bo'lgan har qanday til, yosh va ta'lim darajasiga mos keladi. Shu ma'noda, CLIL fanni integratsiyalash, tushunish va mustaqil o'rganishni rag'batlantiradi.
c) CLIL - bu ijtimoiy, madaniy, kognitiv, lingvistik, akademik va boshqa ta'lim ko'nikmalarini kuchaytiruvchi, fan va til yutuqlarini soddalashtirishga yordam beradigan yondashuv [3]. CLILni joriy etishning muhim sabablaridan biri bugungi talabalarni hozirgi va kelajakdagi ish dunyosiga tayyorlashda o'qituvchilarga yordam berishdir.
Yoshlar ota-onalari va jamiyat oldida duch keladigan turli qiyinchiliklarga tayyor bo'lishlari kerak. Ular mustaqil va qachon va qanday ishlashiga moslashishlari kerak. Ular IT ko'nikmalariga ega bo'lishi va Internet yoki ijtimoiy tarmoqlar orqali kerakli ma'lumotlarni topa olishi kerak. Shaxsiy ishlardan tashqari, ular hamkorlik qilishlari va loyiha guruhlarida ishlash uchun zarur ijtimoiy va kommunikativ ko'nikmalarga ega bo'lishlari kerak.
20-asrning katta qismida ishchi kuchining tayyorligi uchun zarur bo'lgan ko'nikmalar to'plami bugungi kunga nisbatan sodda edi. Maktablar o'z o'quvchilarini o'qish, yozish, hisob-kitoblarni o'rgatish, ular yashagan dunyo haqida ma'lumot berish, tikuvchilik, pazandachilik kabi kasblardan amaliy ko'nikmalarni o'rgatish orqali ularni mehnatga tayyorlagan [4].
1007
April 23-24, 2024
Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics
Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik
Chirchiq davlat pedagogika universiteti Zamonaviy filologiya va lingvodidaktikaning dolzarb masalalari
Talabalar kundalik vazifalarni bajarish tartibini ishlab chiqishlari, mustaqil o'rganishga asoslangan kun tartibini tuzishlari kerak. Kun tartibiga amal qilishda vaqtni boshqarish tamoyillariga amal qilishlari kerak. Bugungi va ertangi kun mutaxassislarida qanday ko'nikmalar zarur bo'lishi mumkin?
Biz pedagoglar sifatida o„z ishiga mas'uliyat bilan yondashadigan, boshqalar bilan hamkorlik qila oladigan, o„z fikrini ifoda eta oladigan yoshlarni tarbiyalashimiz zarur. CLILni amalga oshirishning muhim sabablaridan biri bu o'qituvchilarga bugungi talabalarni hozirgi va kelajakdagi ish dunyosiga tayyorlashda yordam berishdir. Yoshlar ijtimoiylashuv jarayonida duch kelishi mumkin bo'lgan turli qiyinchiliklarga tayyor bo'lishlari kerak. Ular qachon va qanday ishlashlari nuqtai nazaridan mustaqil va moslashuvchan bo'lishi ijtimoiy zaruratga aylanib bormoqda.
REFERENCES
1. O'zbekiston Respublikasining "Ta'lim to'g'risida"gi Qonuni // O„RQ-637-son, Qonun hujjatlari ma'lumotlari milliy bazasi, 24.09.2020-y., 03/20/637/1313-son.
2. Ioannou Georgiou, Pavlou P. Boshlang'ich va maktabgacha ta'limda CLILni amalga oshirish bo'yicha ko'rsatmalar, 2011 . http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/Anglika/teaching material/clil/guidelnes forclilimplementation
3. Mehisto, P., Genesee (tahrirlar) (matbuotda) Ikki tilli ta'lim tizimini qurish: kuchlar, mexanizmlar va qarshi og'irliklar. Kembrij: Kembrij universiteti nashriyoti.
4. Qurbonova M.F. CLIL - zamonaviy yondashuv sifatida. Raqamli texnologiyalar davrida tillarni intensiv o'qitishning psixologik-pedagogik jihatlari respublika ilmiy-amaliy anjumani. Toshkent, 2023-yil 2-iyun. 60-62 b.
1008
April 23-24, 2024
