Научная статья на тему 'Вертеброгенді түбіршектік-компрессионды зақымдалудың диагностикалық әдістері'

Вертеброгенді түбіршектік-компрессионды зақымдалудың диагностикалық әдістері Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
191
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
омыртқа остеохондрозы / омыртқа аралық дискінің жарығы / диагностикалық әдістер / vertebral osteochondrosis / intervertebral disk disease / diagnostic methods

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Г. Бектас, М. Г. Абдрахманова

Шеткері жүйке жүйесінің вертеброгенді зақымдалуы – жиі себептердің бірден бірі уақытша жұмысқа қабілетсіздік клиникалық көрінісімен көрінетін, адамның өте кең тараған созылмалы ауруы. Вертеброгенді ауруларға байланысты экономикалық құлдырау әлемнің барлық елінде өте жоғары. Омыртқа-қозғалыс сегментіндегі дегенеративті – дистрофиялық үрдістер немесе остеохондрозы, өзінің маңыздылығына байланысты полиэтиологиялық және тұрғындардың 48% анықталатын, генетикалық бейімділігі бар науқастарда жақсырақ дамиды. Бұл мақалада бел омыртқа бөлімінің остеохондрозын заманауи диагностикалық әдістердің маңыздылығына шолу жасау және бағалануы қарастырылған.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Г. Бектас, М. Г. Абдрахманова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DIAGNOSTICS METHODS OF VERTEBROGENIC COMPRESSIVE RADICULAR DISEASES

Vertebrogenic diseases of peripheral nervous system are the most common chronic diseases the clinical implica-tions of which present one of the frequent causes of temporary inability to work. Degenerative-dystrophic processes of the vertebral motor segment or osteochondrosis are polygenic in nature and preferably developing in individuals with the appropriate genetic predisposition, detected in 48% of the population. The article presents a literature review and the evaluation of information content of modern methods of lumbar oste-ochondrosis diagnostics.

Текст научной работы на тему «Вертеброгенді түбіршектік-компрессионды зақымдалудың диагностикалық әдістері»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2015

УДК 616. 711-018.3-002/.76-007.43-08

Г. Бектас, М. Г. Абдрахманова

ВЕРТЕБРОГЕНД1 ТYБIРШЕКТIК-КОМПРЕССИОНДЫ ЗАКЫМДАЛУДЫЦ ДИАГНОСТИКАЛЫК ЭД1СТЕР1

KараFанды мемлекттк медициналык университетi неврология, психиатрия жэне наркология кафедрасы

Шеткер1 жYЙке жYЙесiнH вертеброгенд1 закымдалуы - жи1 себептердН б1рден б1р1 уакытша жумыска кабтетаздк клиникалык кврiнiсiмен кврiнетiн, адамнык ете кек тараран созылмалы ауруы. Вертеброгендi ауруларра байланысты экономикалык кулдырау элемнщ барлык елiнде вте жорары. Омыртка-козралыс сегментiндегi дегенеративтi - дистрофиялык YPДiстер немесе остеохондрозы, взiнiк макыздылырына байланысты полиэтиологиялык жэне туррындардык 48% аныкталатын, генетикалык бейiмдiлiгi бар наукастарда жаксырак дамиды. Бул макалада бел омыртка бвлiмiнiк остеохондрозын заманауи диагностикалык эдстердщ макыздылырына шолу жасау жэне баралануы карастырылран.

Клт свздер: омыртка остеохондрозы, омыртка аралык дискiнiк жарыры, диагностикалык эдоер

Омыртка остеохондрозы адамнык ете кек TapaFaH ауруларына жататын, яFни жуйке жYЙесiнiк вертеброгенды закымдалуы кек тapaFaндыFынa байланысты макызды медициналык-элеуметтк мэселе екендiгi, сонымен катар жaлпыFa эсер етудщ нэтижесiнен жоFapы мYгедектiкпен жумыска кaбiлетсiздiктiк, материальды залал келтipетiндiгi белг^ [7, 18, 31].

Омыртканык дегенеративт - дистрофиялык бузылыстары барлык шеткеpi нерв жYЙесiнiк iшiнде 67%- дан 95%-Fa дейiн курайды. Я. Ю. Попелянск мэлiметтеpi бойынша созылмалы аурулардык iшiндегi ек кек тapaлFaны белде, яFни 18 жастан жоFapыдa бел жэне мойын остеохондрозынык компрессионды жэне рефлекторлы синдром-дары 39% жэне 16% aныктaлFaн. 31-40 жаст^ыларда - 48%, 41-50 жаст^ыларда 71% aныктaлFaн [17]. Омыртка аралык дискщеп дегенеpaтивтi-дистpофиялык YPДiстiк бipден бip ауыр кеpiнiсi жарыктанудык томпайып туз^ болып табылады.

Бiздiк елiмiзде веpтебpогендi патология жалпы ауыршакдыкпен, уакытша жумыска кабтетаздкпен, жедел респираторлы инфек-циядан кейшп екiншi орынды алады жэне 20-дан 30%-ды курайды [31]. Омыртка остеохондрозы кезшдеп aлFaшкы мYгедектiк кеpсеткiшi Украинада сокFы бес жылда 10 000 туpFыннык 1,4-1,6 шамада езгеpiсiн, жумыска кaбiлеттi туpFындapдык арасында бул кеpсеткiш 1,8-2 курайды [11].

Бел омыртка белiмiнiк дегенеративти дистрофиялык ауруларын, олардык неврологиялык кеpiнiсiн ^ipn уaкыттaFы KOлдaныстaFы диагностикалык эдiстеpiн талдау, сонымен катар оталардык нэтижелiгiн бaFaлaу Yшiн осы эдiстеpдi кодану мYмкiндiгi I бiздiк жумыстык максатын кодроды.

Магнитты-резонансты томография жэне сэулелiк диагностика эдктерк

Омы ртканы к дегенерати втi -дистрофиялы к ауруларын диагностикалаудык ек кек тapaFaн эдiстеpге стандартты пpоекциядaFы рентгенографиялык зерттеу курайды - ткелей жэне бYЙipiнен, сонымен катар контрасты эдютер: дискография, эпидурография, миелография, инвазиялык негiзiнен елеулi жеткiлiксiздiгi (жаракаттык) жэне aкпapaттылыFы шектелген [16].

Заманауи инвазивт емес сэулелiк диагностика эдiсiн енгiзу - компьютеpлi томография (КТ) жэне магниттирезонансты томография (МРТ) омыртканык дегенеративти дистрофиялык ауруларын, омыртка аралык дисюнщ жapыFы жэне олардык жулынми курылымына аракатынасы, сонымен катар жуpгiзiлген оталарды бaFaлaуды диагнос-тикалау мYмкiндiгiн жэне айтарлыктай акпараттануды жоFapылaтты [26].

КТ-сканирлеу карапайым рентгенография жэне миелографиямен салысть^анда айтарлыктай жоFapы акпаратты курайды. КТ-зеpттеудiк кундылыFы сaгиттaльдыдaFы аксиальды кесiндi реконструкциясын жоFap-латады. КТ-сканирлеу усак CYЙек белiктеpiн жаксы кеpiнуiн камтамасыз етедi, бipaк жулынми суретЫ жэне омыртка каналы декгейндеп баска жумсак тiндеpдi камтамасыз ете алмайды, бул патологияны бaFaлaу Yшiн кажет.

Kaзipгi уакытта КТ-тобынык кер^ст^ омырткааралык дискiге, омыртка денесiне, доFa тэpiздi буында жататын, яFни жулын курылымдары жэне омыртка козFaлыс сегмент закымдалуын кеpсететiн омыртка каналы жэне онык курылымдары зерттелген [24].

МрТ-нщ басты apтыкшылыFы жYЙкелеpдiк жaншiлу декгешн жэне онык

сипатын, жулынмидщ eзiндегi жэне омырткааралык дискiдегi патологияны шынайы керсетеУ белгiлi, сондай-ак сирингомиелия, кантамырлык мальформация, шашыранды склероз, iсiктiк жаFдайлармен ажыратпалы диагностиканы жYргiзуге мYмкiндiк бередi [24, 33, 35]. Бул эдiс фораминальды жэне экстрафораминальды жарыктану диагнос-тикасы кезiнде ете макызды болып табылады: 79 жэне 91%-i накты сэйкестенген. Егер КТ омыртка сегментнщ CYЙек курылымы жаFдайын, омырткааралык каналдык тарылуы жэне жабыскак-тыртыкты eзгерiстердi саралауFа мYмкiндiк туFызса [5], ал МРТ омыртканык жумсак тiндi кeрiнiсiн, яFни диск жарь^ына жататын курылымдарды жаксы кeрсетедi [27]. Осыдан туа жэне жYре пайда болFан омыртка каналы стенозынык ете шынайы айырмашылыкты кeрiнiсiн КТ жэне МРТ сэйкес колдану кезЫде аныкталады [25].

Электромиография (ЭМГ) шетк^ жYЙке жэне булшыкеттердщ функциональды жаFдайын зерттеудегi кауiпсiз жэне адекватты эдстщ бiрден бiрi болып табылады. Вертебрологияда eте жиi колданылатын эдiстер: беткей электродты колданумен интерференционды (глобальды) ЭМГ, локальды ЭМГ, инелi коаксиальды электродтардык кeмегiмен жYргiзу, жэне стимуляционды ЭМГ. Осыдан локальды, сондай -ак глобальды ЭМГ информативт [9].

Интерференционды (глобальды) ЭМГ колдану омыртка жэне аяктык беткей булшыкеттщ тоникалык жэне контрактуралы жYктеменiк объективтi макыздылыFын шешуге; булшыкеттщ онык белсендi жиырылу кезiндегi биоэлектрикалык белсендiлiгiн баFалау; белсендi булшыкет тобынык асимметриясын аныктау; эр тYрлi булшыкет тобынык координационды карым-катынасын баFалау; антагонист-булшыкет (реципроктылык коэф-фициентi) жэне синергист-булшыкет (синергия коэффициентi) амплитуда карым-катынасынык айтарлыктай акпаратты кeрсеткiштерiн алу; компрессионды тYбiршектiк синдромы кезiнде топикалык диагностиканы журпзу; миотома закымдалу кeрiнiсiн аныктау -интерференционды белсендтк eзгерiсi, сирек ритмдi белсендiлiктiк пайда болу мYмкiндiгiн бередi [7, 15, 31].

Локальды ЭМГ терек булшыкеттщ булшыкеттк жуктеме жаFдайын, яFни интерференционды ЭМГ кезiнде беткей электродтармен байланыссыз, жэне локальды дистрофиялык булшыкет eзгерiсiн, биоэлектрикалык белсендiлiктiк табандылык-пен eтуiн баFалайды.

Стимуляционды ЭМГ моторлы импульстiк, эсiресе ортакFы, шынтактык, Yлкен жэне кiшiжiлiншiк жYЙкелерiнiк eткiзу жылдамдыFын, сонымен катар Н-рефлекторлы жауапты баFалау Yшiн колданады. Люмбоишиалгиялык синдромы бар наукас-тарда Н- жэне М-толкындар амплитуданык устамды тeмендеуi жэне бакылау бойынша салыстырFанда кейбiр акаулардык Н- жэне М-толкындары жоFарлауы байкалады. Бундай eзгерiс элбетте ауырсыну синдромы эсер ету негiзiнен, мотонейрон рефлекторлы козушылыктык тeмендеуiн куэландырады [9].

Осылардык жэне баска авторлардык зерттеу кeрсеткiштерiнде, дискогендi люмбоишиалгиялы жэне дискогенды ради-кулиттi наукастарда, эсiресе ауырсыну синдромынык айкындылыFына байланысты электрикалык потенциалдык eлшемi шынайы eседi. Бел омыртка бeлiмiнiк остеохондрозын диагностикалаудык баска эдютер арасында ультра дыбысты локация эдiсiн белгiлеуге болады, яFни бул омыртка аралык диск курылымын, онык жуанды^ын, пульпозды ядро, фиброзды сакина, омыртка жэне тYбiршек каналдар eлшемiн баFалау кезiнде айтарлыктай макызды [3, 20].

Омыртка аралык дисюнщ

функциональды жаFдайын баFалау Yшiн бародискометрияны табысты колданды - диск iшiлiк кысымды eлшеу, бiрак ол барометрикалык зондынык таFайындау KиындыFына жэне алынатын акпараттык шектелуЫе байланысты кек колданылмады -тек пульпозды ядродаFы кысым декгейi, диск курылымынык eзгерiстерiмен Yнемi реттелмейдi.

Бул эдебиеттердi талдауда омыртканык дегенеративтi-дистрофиялык ауруларын

диагностикалаудык киындыFын куэландырады. Академик А. А. Корж «ауырсынудык даму себебЫ визуализациялау кeп жаFдайда омыртка курылым eзгерiсiне ауырсыну синдромынык байланысы жоктыкка байланысты мYмкiн болмайды, e^^re орай тiптi заманауи эдiсi ЯМР-томография ауырсынудык даму себебн тYпкiлiктi жауабын бермейдЬ> деп дэлелдi белгiлейдi [10, 29]. Шамасы наукасты тек динамикалык кешендi диагностикалык зерттеу каузальдi диагноз орната алуы мYмкiн.

Тэжiрибеге КТ жэне МРТ енпзу омыртка патологиясын отаалды диагностикалау макыздылы^ы мен мYмкiндiгiн айтарлыктай кекейттi. Бул эдютер интраоперационды эндоскопиялык жэне электромиографиялык

мониторингка косымша болуы мYмкiн. Отадан кейiнгi аскыну тYpiнде ектк этиопато-генетикалык негiздi ала оты^анда (остеохондрогенды жэне нейpогендi) бел омыртка белiмiнiк остеохондрозы кезiндегi вертебральды синдромнык дамуы аз инвaзивтi хирургиялык араласулардык нэтижелiгiн бaFaлaу Yшiн инструментальды жэне неврологиялык комплекстi зеpттеудi колдану жен, КТ жэне МРТ, сонымен катар ЭМГ кеpсеткiш нэтижелеpi айрыкша кунды болады.

ЭДЕБИЕТ

1 Алексеев В. В. Диагностика и лечение болей в пояснице //Consilium Medicum. - 2002.

- Т. 4, №2. - С. 96-102.

2 Беседин Б. В. Изучение факторов стойкого болевого синдрома у пациентов с вертеб-рогенными компрессионными пояснично-крестцовыми радикулопатиями при помощи магнитно-резанансной томографии /Б. В. Бесе-дин, В. Ш. Невесова //Вестник ЮКМА. - 2008.

- №2 (39). - С. 144-145.

3 Бирючков М. Ю. Особенности патогенеза при межпозвонковых грыжах в пояснично -крестцовом отделе и пути улучшения исходов при их хирургическом лечении //Медицина. -2006. - №1. - С. 24-47.

4 Вейн А. М. Болевые синдромы в неврологической практике. - М.: МЕДпресс, 2006. -372 с.

5 Вовченко А. Я. Роль ультразвукового исследования в клинике травматологии и ортопедии /А. Я. Вовченко, Я. Б. Куценок // Летопись травматологии и ортопедии. - 2000.

- №2. - С. 47-49.

6 Диагностика и хирургическое лечение неврологических осложнений поясничного остеохондроза /В. А. Шустин, В. Е. Парфенов, Г. Е. Труфанов, С. В. Топтыгин. - СПб: Фолиант, 2006. - С.121-125.

7 Диагностика поясничного спинального стеноза /А. И. Продан, О. А. Перепечай, В. А. Колесниченко и др. //Вестн. травматол. и ортопед. - 2008. - №3. - С. 77-81.

8 Епифанов В. А. Остеохондроз позвоночника (диагностика, лечение, профилактика) /В. А. Епифанов, А. В. Епифанов. - М.: МЕДпресс-информ, 2008. - 306 с.

9 Ивашин А. В. Методы диагностики поясничного стеноза /А. В. Ивашин, А. В. Бабкин, А. М. Петренко //Матер. науч.-практ. конф. травматологов и ортопедов Республики Беларусь, посвящ. 70-летию Бел. НИИТО «Актуальные вопросы травматологии и ортопедии». - Минск: БГЭУ, 2000. - С. 168-171.

10 Кариев М. Х. Роль компьютерной томографии в диагностике грыж межпозвонковых дисков и дегенеративного стеноза позвоночного канала у больных поясничным остеохондрозом /М. Х. Кариев, А. У. Норов //Укр. нейрохирург. журн. - 2001. - №4. - С. 126-128.

11 Карпенко Е. А. Рентгеноконтрастные методы исследования в диагностике грыж поясничных межпозвонковых дисков /Е. А. Карпенко, Б. В. Дривотинов, Ф. В. Олешкевич // Мед. новости. - 2001. - №3. - С. 35-38.

12 Колесниченко В. А. Информативности ЯМР-томографии при остеохондропатии позвоночника //Сб. науч. работ сотрудников НМАПО им. П. А. Шупика. - Киев, 2000. - С. 127-130.

13 Колотуша В. Г. Рентгенологические проявления остеохондроза поясничного отдела позвоночника у больных разных морфокон-ституционных типов //Сб. науч. работ сотрудников НМАПО им. П. А. Шупика. - Киев, 2002.

- С. 717-723.

14 Лечение поясничных спондилогенных неврологических синдромов /А. А. Скоромец,

A. Н. Ахметсафин, Е. Р. Баранцевич и др. /Под ред. А. А. Скоромца. - СПб.: Гиппократ, 2001.

- 160 с.

15 Липай Е. В. Клинико-диагностические особенности многоуровневых дискогенных поражений поясничного отдела позвоночника. // Вестн. неврологии и психиатрии. - 2007. -№8. - С. 11-14.

16 Методы исследования в неврологии и нейрохирургии /Е. И. Гусев, А. Н. Коновалов, В.

B. Беляков и др. - М.: Нолидж, 2000. - 336 с.

17 Миронов С. П. Локальная озонотера-пия при пояснично-крестцовой болевом синдроме /С. П. Миронов, Г. М. Бурмакова //Вестн. травматол. ортопед. - 2007. - №3. - С. 22-27.

18 Михайлов А. Н. Средства и методы современной рентгенографии. - Минск: Бел. наука, 2000. - 242 с.

19 Основные показатели инвалидности и деятельности медико-социальных экспертных комиссий Украины за 2002 г. /В. В. Марунич, А. В. Ипатов, С. И. Сергиенко //Аналитико-информационный справочник. - Днепропетровск: Пороги, 2003. - 97 с.

20 Подгуфарова Е. Диагностика и лечение боли в пояснично-крестцовой области // Врач. - 2008. - № 9. - С. 33-37.

21 Подчуфарова Е. В. Хронические боли в спине: патогенез, диагностика, лечение // Рус. мед. журн. - 2003. - Т. 11, №25. - С. 1395 -1401.

22 Подчуфарова Е. В. Боль в пояснично-крестцовой области: диагностика, лечение //Рус. мед. журн. - 2004. - №12 (10). - С. 581-585.

23 Позволяет ли метод двухэнергетиче-ской рентгеновской абсорбциометрии выявить быстрые колебания проекционной минеральной плотности костной ткани в поясничной отдела позвоночника /А. С. Аврунин, Р. М. Ти-хилов, И. И. Шубняков, В. Г. Емельянов // Вестн. травматологии и ортопедии. - 2008. -№3. - С. 47-52.

24 Попелянский Я. Ю. Ортопедическая неврология (вертеброневрология): Рук. для врачей. - М.: МЕДпресс-информ, 2003. - С. 216-228.

25 Проценко В. Н. Вертеброневрология и нейроортоедия (авторская концепция). - Запорожье: ЗГИА, 2000. - 160 с.

26 Радченко В. А. Осложнения микро-дискэктомии при поясничном остеохондрозе / В. А. Радченко, А. И. Продан, О. В. Рябов // Ортопед. травматол. - 2003. - №2. - С. 12-15.

27 Распределение клинически значимых грыж межпозвонковых дисков при поясничном остеохондрозе /В. В. Волокитин, А. Н. Коков, И. В. Пачгин, Г. И. Колпинский //Матер. науч.-практ. конф. «Ведомственная медицина: наука и практика». - Кемерово, 2004. - С. 29-30.

28 Рой И. В. Применение метода ультразвукового локации для диагностики остеохондроза поясничного отдела позвоночника /И. В. Рой, Г. Я. Вовченко //Ортопедия и травматология. - 2001. - №1. - С. 63-66.

29 Современные аспекты диагностики и лечения грыж межпозвонкого диска поясничного отдела позвоночника /Т. Т. Батышева, Л. В. Багирь, З. В. Кузьмина, А. Н. Бойко //Леч. врач. - 2006. - №6. - С. 71-78.

30 Современные методы диагностики дегенеративно-дистрофических заболеваний позвоночника /А. Н. Брехов, В. И. Мильнер, А. В. Цехла и др. //Сб. науч. работ сотрудников НМАПО им. П. Л. Шупика. - Киев, 2000. - С. 111-114.

31 Способ диагностики мышечно-тонических проявлений рефлекторных синдромов остеохондроза /Н. А. Корж, Э. Н. Клепиков, Н. П. Жиронкина, В. Л. Ревва //Ортопед. травматол. - 2000. - №3. - С. 106-108.

32 Ситель А. Б. Компрессионные синдромы при диско-радикулярном конфликте у больных с поражением межпозвонкого диска / А. Б. Ситель, К. О. Кузьминов, С. П. Канаев // Журн. неврологии и психиатрии. - 2009. - №6 - С. 24-26.

33 Скоромец А. А. Соматоневрология. -СПб.: Спецлит, 2009. - С. 64-84.

34 Скоромец А. А. Спинальная ангионев-рология. - М.: МедПресс, 2003. - С. 65-75.

35 Слынько Е. И. Дегенеративно-дистрофические заболевания пояснично-крестцового отдела позвоночника: новое в хирургическом лечении /Е. И. Слынько, В. В. Вербов //Доктор. - 2003. - №1. - С. 43-46.

36 Хелимский А. М. Хронические диско-генные болевые синдромы шейного и поясничного остеохондроза. - Хабаровск: РИОТИП, 2000. - 256 с.

37 Щуров Е. Н. Новые технологии в медицине /Е. Н. Щуров, А. П. Шеин Материалы науч.-практ.конф. - Курган, 2000.-Ч. 2. - С. 160-161.

38 Яхно Н. Н. Болезни нервной системы: руководство для врачей /Н. Н. Яхно, Д. Р. Штульман. - М., 2005. - С. 26-28.

39 Comparison of pain syndromes associated with nervous or somatic lesions and development of a new neuropathic pain diagnostic questionnaire (DN4) /D. Bouhassira, N. Attal, H. Al-chaar et al. //Pain. - 2005. - V. 114. - P. 29-36.

40 Gibson J. Surgical interventions for lum-bal disc prolapse: update Cochrane Review /J. Gibson, G. Waddell //Spine. - 2007. - V. 32 (16). - P. 1735-1747.

41 Leong John C. Y. Management of difficult spinal problem //Ortopedia i traumatologia u progu nowego millennium /Pod red. Kr. Hab. N. med. Piotra J. Bilinskeigo. - Bydgoszcz, 2002. -P. 8-9.

42 Neuropathic pain: aetiology, symptoms, mechanisms and management /C. Woolf, R. Mannion //Lancet. - 2001. - V. 357. - P. 19591964.

43 Psycho-social factors and coping strategies as predictors of chronic evolution and quality of life in patients with low back pain: A prospective study /M. Koleck, J. M. Mazaux, N. Rascle et al. //Eur. J. Pain. - 2006. - V. 10 (1). - P. 1-11.

44 World Spine IY: Fourth interdisciplinary Congress on Spine Care /P. Lakkireddi, J. Gill, J. Chan et al. - Istanbul, 2007. - P. 62.

REFERENCES

1 Alexeev V.V. Diagnosis and treatment of back pain //Consilium Medicum. - 2002. - V. 4, No. 2. - Pp. 96-102. (in Russian)

2 Besedin B.V. Research into the factors of persistent pain in patients with vertebrogenic compression lumbosacral radiculopathy using MRT /B. V. Besedin, V. Sh. Nevesova //Vestnik YUKMA. - 2008. - No. 2 (39). - Pp. 144-145. (in Russian)

3 Biryuchkov M. Yu. Pathogenesis peculiri-aties at spinal disc herniation in the lumbosacral region and ways to improve outcomes surgical treatment //Medicine. - 2006. - No. 1. - Pp. 2447. (in Russian)

4 Wein A.M. Pain syndromes in neurological practice. - M.: MEDpress, 2006. - 372 p. (in Russian)

5 Vovchenko A.Ya. The role of ultrasound investigation in the clinic of traumatology and orthopedics /A. Ya. Vovchenko, Ya.B. Kutsenok // Records of Traumatology and Orthopedics. -2000. - No. 2. - Pp. 47-49. (in Russian)

6 Diagnosis and surgical treatment of neurological complications of lumbar osteochondrosis /V. A. Shustin, V.Ye. Parfenov, G.Ye. Truf-anov, S.V. Toptygin. - St. Petersburg: Foliant, 2006. - Pp.121-125. (in Russian)

7 Diagnosis of lumbar spinal stenosis /A.I. Ivan Prodan, O.A. Perepechay, V.A. Kolesnichen-ko and at al. //Vestnik of traumatology and orthopedics. - 2008. - No. 3. - Pp. 77-81. (in Russian)

8 Epifanov V.A. Osteochondrosis (diagnosis, treatment, prevention) /V. A. Epi-fanov, A.V. Epifanov. - M.: MEDpress-inform, 2008. - 306 p. (in Russian)

9 Ivashin A.V. Methods of diagnostics of lumbar stenosis /A. V. Ivashin, A.V. Babkin, A.M. Petrenko //Materials of scientific and practical Conference of traumatologists and orthopedists of the Republic of Belarus, dedicated to 70th anniversary of Bel. NIITO "Actual issues of traumatology and orthopedics." - Minsk: Belarusian State Economic University, 2000. - Pp. 168-171. (in Russian)

10 Kariev M.Kh. The role of CT in the diagnostics of herniated disks and degenerative spinal canal stenosis in patients with lumbar osteochondrosis /M. Kh. Kariev, A.U. Norov //Ukraine neurosurgical journal. - 2001. - No. 4. - Pp. 126128. (in Russian)

11 Karpenko Ye.A. X-ray contrast research methods in the diagnostics of hernia of lumbar intervertebral discs /Ye.A. Karpenko, B.V. Drivoti-nov, F.V. Oleshkevich //Medical news. - 2001. -No. 3 - Pp. 35-38. (in Russian)

12 Kolesnichenko V.A. Informativeness of the MRI at spine osteochondropathy //Collection of scientific works of employees of NMAPE named after P.A. Shupik. - Kiev, 2000. - Pp. 127-130. (in Russian)

13 Kolotusha V.G. Radiological manifestations of lumbar osteochondrosis in patients with different types of morfokonstitution //Collection of scientific works of employees of NMAPE named after P.A. Shupik. - Kiev, 2002. - Pp. 717-723. (in Russian)

14 Treatment of lumbar spondylogenic neurological syndromes /Ed. by A. A. Skoromets, A.N. Akhmetsafin, Ye.R. Barantsevich et al. /Ed. by A.A. Skoromets. - SPb.: Hippocrates, 2001. -160 p. (in Russian)

15 Lipai Ye.V. Clinical diagnostic features of multi-level discogenic lesions of lumbar spine. // Herald of neurology and psychiatry. - 2007. - No. 8. - Pp. 11-14. (in Russian)

16 Methods of research in neurology and neurosurgery /Ye. I. Gusev, A.N. Konovalov, V.V. Belyakov et al. - M.: Knowledge, 2000. - 336 p. (in Russian)

17 Mironov S.P. Localized ozone therapy at the lumbosacral pain syndrome /S. P. Mironov, G.M. Burmakova //Herald of traumatology and orthopaedics. - 2007. - No. 3. - Pp. 22-27. (in Russian)

18 Mikhailov A.N. Means and methods of modern radiography. - Minsk: Bel. Science, 2000.

- 242 p. (in Russian)

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

19 Main indicators of disability and activity of medical-social expert commissions of Ukraine during 2002 /V. V. Marunich, A.V. Ipatov, S.I. Sergienko //Analytical and information guide. -Dnepropetrovsk: Porogi, 2003. - 97 p. (in Russian)

20 Podgufarova Ye.. Diagnosis and treatment of pain in the lumbosacral region //Doctor.

- 2008. - No. 9. - Pp. 33-37. (in Russian)

21 Podchufarova Ye.V. Chronic back pain: pathogenesis, diagnostics, treatment //Russian medical journal. - 2003 - V. 11, no. 25. - Pp. 1395-1401. (in Russian)

22 Podchufarova Ye.V. Pain in the lum-bosacral region: diagnosis, treatment // Russian medical journal. - 2004. - No. 12 (10). - Pp. 581 -585. (in Russian)

23 Does the method of dual energy of X-ray absorptiometry to identify rapid fluctuations projection of bone mineral density in the lumbar spine /A. S. Avrunin, R.M. Tikhilov, I.I. Shubnya-kov, V.G. Yemelyanov //Herald of traumatology and orthopedics. - 2008. - No. 3. - Pp. 47-52. (in Russian)

24 Popelyansky Ya. Yu. Orthopedic neurology (vertebroneurology): Guide for physicians. -M.: MEDpress-inform, 2003. - Pp. 216-228. (in Russian)

25 Protsenko V.N. Vertebroneurology and neuroortopaedics (author's concept). - Zaporozhye: ZGIA, 2000. - 160 p. (in Russian)

26 Radchenko V.A. Complications of micro-discectomy in lumbar osteochondrosis / V.A. Radchenko, A.I. Prodan, O.V. Ryabov //Orthopedics and traumatology - 2003. - No. 2. - Pp. 12-15. (in Russian)

27 Distribution of clinically significant hernias of intervertebral discs in the lumbar osteochondrosis /V. V. Volokitin, A.N. Kokov, I.V. Pachgin, G.I. Kolpinsky //Materials of scientific

and practical Conferention "Departmental Medicine: Science and Practice." - Kemerovo, 2004. -Pp. 29-30. (in Russian)

28 Roy I.V. Application of ultrasound for the diagnostics of lumbar osteochondrosis /I.V. Roy, G.Ya. Vovchenko //Orthopedics and Traumatology. - 2001. - No. 1. - Pp. 63-66. (in Russian)

29 Modern aspects of diagnostics and treatment of intervertebral discs hernias of lumbar spine /T. T. Batysheva, L.V. Bagir, Z.V Kuzmi-na, A.N. Boyko //Doctor. - 2006. - No. 6. - Pp. 71-78. (in Russian)

30 Modern methods of diagnostics of degenerative dystrophic diseases of the spine /A. N. Brekhov, V.I. Milner, A.V. Tsehla et al. // Collection of scientific works of employees of NMAPE named after P.A. Shupik. - Kiev, 2000. -Pp. 111-114. (in Russian)

31 Method for diagnosing of muscular-tonic manifestations of reflex syndromes of osteochondrosis /N. A. Korzh, E.N. Klepikov, N.P. Zhironki-na, V.L. Revva //Orthopedics and Traumatology. - 2000. - No. 3. - Pp. 106-108. (in Russian)

32 Sitel A.B. Compression syndromes at the disco radicular conflict in patients with lesions of intervertebral discs /A. B. Sitel, K.O. Kuzminov, S.P. Kanaev //Journal of neurology and psychiatry. - 2009. - No. 6 - Pp. 24-26. (in Russian)

33 Skoromets A.A. Somatonevrology. -SPb.: SpetsLit, 2009. - Pp. 64-84. (in Russian)

34 Skoromets A.A. Spinal angiology. - M.: MEDpress, 2003. - Pp. 65-75. (in Russian)

35 Slynko Ye.I. Degenerative-dystrophic diseases of the lumbosacral spine: new surgical treatment /Ye. I. Slynko, V.V. Verbov //Doctor. -2003. - No. 1. - Pp. 43-46. (in Russian)

36 Helimsky A.M. Chronic discogenic pain syndromes of the cervical and lumbar osteochon-

drosis. - Khabarovsk: RIOTIP, 2000. - 256 p. (in Russian)

37 Schurov Ye.N. New technologies in medicine /Ye. N. Schurov, A.P. Shein Materials of scientific-praktical conference. - Kurgan, 2000. -P. 2. - Pp. 160-161. (in Russian)

38 Yahno N.N. Diseases of the nervous system: guidelines for physicians /N. N. Yahno, D.R. Shtulman. - M., 2005. - Pp. 26-28. (in Russian)

39 Comparison of pain syndromes associated with nervous or somatic lesions and development of a new neuropathic pain diagnostic questionnaire (DN4) /D. Bouhassira, N. Attal, H. Al-chaar et al. //Pain. - 2005. - V. 114. - Pp. 29-36.

40 Gibson J. Surgical interventions for lum-bal disc prolapse: update Cochrane Review /J. Gibson, G. Waddell //Spine. - 2007. - V. 32 (16). - Pp. 1735-1747.

41 Leong John C. Y. Management of difficult spinal problem //Ortopedia i traumatologia u progu nowego millennium /Pod red. Kr. Hab. N. med. Piotra J. Bilinskeigo. - Bydgoszcz, 2002. -Pp. 8-9.

42 Neuropathic pain: aetiology, symptoms, mechanisms and management /C. Woolf, R. Mannion //Lancet. - 2001. - V. 357. - Pp. 19591964.

43 Psycho-social factors and coping strategies as predictors of chronic evolution and quality of life in patients with low back pain: A prospective study /M. Koleck, J. M. Mazaux, N. Rascle et al. //Eur. J. Pain. - 2006. - V. 10 (1). - Pp. 1-11.

44 World Spine IY: Fourth interdisciplinary Congress on Spine Care /P. Lakkireddi, J. Gill, J. Chan et al. - Istanbul, 2007. - P. 62.

Поступила 10.11.2015 г.

G. Bektas, M. G. Abdrakhmanova

DIAGNOSTICS METHODS OF VERTEBROGENIC COMPRESSIVE RADICULAR DISEASES Neurology, psychiatry and addictology department of Karaganda state medical universtty

Vertebrogenic diseases of peripheral nervous system are the most common chronic diseases the clinical implications of which present one of the frequent causes of temporary inability to work.

Degenerative-dystrophic processes of the vertebral motor segment or osteochondrosis are polygenic in nature and preferably developing in individuals with the appropriate genetic predisposition, detected in 48% of the population. The article presents a literature review and the evaluation of information content of modern methods of lumbar osteochondrosis diagnostics.

Keywords: vertebral osteochondrosis, intervertebral disk disease, diagnostic methods

Г. Бектас, М. Г. Абдрахманова

МЕТОДЫ ДИАГНОСТИКИ ВЕРТЕБРОГЕННЫХ КОМПРЕСИОННЫХ КОРЕШКОВЫХ ПОРАЖЕНИЙ

Кафедра неврологии, психиатрии и наркологии Карагандинского государственного медицинского университета

Вертеброгенные поражения периферической нервной системы - самые распространенные хронические заболевания человека, клинические проявления которых представляют собой одну из самых частых причин временной нетрудоспособности. Экономические потери в связи с вертеброгенными заболеваниями очень велики во всех странах мира. Дегенеративно-дистрофические процессы позвоночно-двигательного сегмента, или остеохондроз, полиэтиологичны по своей сути, и развиваются предпочтительно у лиц с соответствующей генетической предрасположенностью, выявляемой у 48% населения. В статье приведен обзор литературы и дана оценка информативности современных методов диагностики остеохондроза поясничного отдела позвоночника. Ключевые слова: остеохондроз позвоночника, грыжа межпозвонковых дисков, методы диагностики

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.