Научная статья на тему 'УЗЛУКСИЗ ТАЪСИРЛИ АРАЛАШТИРГИЧДА ОЗУҚАЛАРГА ИССИҚЛИК БИЛАН ИШЛОВ БЕРИШДАГИ БУҒ САРФИНИ АНИҚЛАШ'

УЗЛУКСИЗ ТАЪСИРЛИ АРАЛАШТИРГИЧДА ОЗУҚАЛАРГА ИССИҚЛИК БИЛАН ИШЛОВ БЕРИШДАГИ БУҒ САРФИНИ АНИҚЛАШ Текст научной статьи по специальности «Механика и машиностроение»

CC BY
35
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
аралаштиргич / буғ / аралаштириш камераси / озуқа / зарра / иссиқлик / аралаштиргич корпуси / атроф-муҳит / буғ сарфи / ҳарорат / озуқа массаси / буғ тақсимлагич / смеситель / пар / смесительная камера / корм / частица / тепло / корпус смесителя / окружающая среда / расход пара / температура / масса подачи / распределитель пара

Аннотация научной статьи по механике и машиностроению, автор научной работы — Эшдавлатов Э.У., Суюнов А.А., Янгиев Ш.Н.

Мақолада озуқаларга иссиқлик билан ишлов беришда буғнинг озуқа массалари билан тўғридан-тўғри контактда бўладиган аралаштиргич конструкцияси таклиф этилган. Озуқаларга иссиқлик билан ишлов берувчи узлуксиз таъсирли аралаштиргичнинг амалдаги буғ сарфини аниқлаш формуласининг буғ сарфидаги барча элементларини тўлиқ ифодаловчи кўриниши келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

В статье предлагается конструкция смесителя, непосредственно контактирующего с подаваемыми массами пара при термообработке кормов. Подача представлена в виде термообработанного смесителя непрерывного действия, который полностью представляет все элементы расхода пара в текущей формуле определения расхода пара

Текст научной работы на тему «УЗЛУКСИЗ ТАЪСИРЛИ АРАЛАШТИРГИЧДА ОЗУҚАЛАРГА ИССИҚЛИК БИЛАН ИШЛОВ БЕРИШДАГИ БУҒ САРФИНИ АНИҚЛАШ»

УДК 631.363

Эшдавлатов Э.У., Суюнов А.А., Янгиев Ш.Н.

УЗЛУКСИЗ ТАЪСИРЛИ АРАЛАШТИРГИЧДА ОЗУКАЛАРГА ИССЩЛИК БИЛАН ИШЛОВ БЕРИШДАГИ БУГ САРФИНИ АНЩЛАШ

Эшдавлатов Э.У. - т.ф.н., доцент, Суюнов А.А. - ассистент (КарМИИ); Янгиев Ш.Н. - магистр (ТИКХММИ Карши филиали)

В статье предлагается конструкция смесителя, непосредственно контактирующего с подаваемыми массами пара при термообработке кормов. Подача представлена в виде термообработанного смесителя непрерывного действия, который полностью представляет все элементы расхода пара в текущей формуле определения расхода пара.

Ключевые слова: смеситель, пар, смесительная камера, корм, частица, тепло, корпус смесителя, окружающая среда, расход пара, температура, масса подачи, распределитель пара.

The article proposes the design of a mixer that is in direct contact with the supplied masses of steam during heat treatment offeed. In the formula for determining the actual steam consumption of a continuous mixer with heat treatment of feed, a complete view of all the elements in the steam consumption is given.

Key words: mixer, steam, mixing chamber, feed, particle, heat, mixer body, environment, steam flow, temperature, feed mass, steam distributor.

Кириш. Озукаларни едиришга тайёрлашнинг кенг таркалган усуллари- дагал, ширали, кук массани майдалаб-консервациялаб аралаштириб бериш билан бирга истикболли вариантлардан бири аралаштириш билан бир вактда унинг сифатини пасайтирмасдан 40°С гача иситиб (киш вактида) беришдир.

Масаланинг куйилиши ва тадкикот усули. Чорвачиликда озукаларга иссиклик билан ишлов бериш учун бугдан кенг фойдаланилади. Озукаларга бошка турдаги иссиклик билан ишлов беришдан буг билан ишлов беришнинг асосий ютуклардан бири витамин ва бошка озик моддаларнинг яхши сакланишидир.

Буг х,олида иссикликни кувурлар ёрдамида керакли масофага куп харажат килмасдан узатиш, унинг сарфи ва хдроратини босим оркали кераклича узгартириш имконияти мавжудлигидир. Буг х,осил килинишида катта яширин иссикликка ва иссиклик узатиш коэффициентига эга, бошка иссиклик узатиш манбаларига караганда куп харажат талаб килмайди.

Озукаларни буг билан иситишнинг иккита усули мавжуд:

иситиладиган озука массасининг буг билан тугридан-тугри контактда булиши натижасида ажратиб турувчи девор оркали иситиш, яъни иситиладиган озука массаси билан буг оралигини ажратиб турувчи иссикликни узатувчи девор мавжудлиги сабабли иситиладиган масса буг билан контактда булмайди.

Оралик девори оркали озукаларга иссиклик билан ишлов бериш технологик жараёни анча кимматга тушади ва иш унумдорлигини пасайтиради. Бунинг асосий сабаби иссиклик узатиш коэффициентининг пастлигидир. Чунки оралик деворнинг мавжудлиги иссиклик билан ишлов берилаётган материалга иссикликни факат оралик деворнинг иссиклик утказувчанлик кобилиятига боглик булиб колади. Бу жараён махсус юкори иссиклик узатувчи коэффициенти юкори булган конструкцияни талаб этади. Масалан, озукаларни иссиклик билан ишлов берувчи жих,ознинг орасида буг булишини таъминловчи икки кават деворли килиб ясалиши ёки озука массаларини хдракатлантирувчи ишчи кисмининг буг билан иситиладиган кисмли конструкцияли булиши ва бошкалар. Буларнинг барчаси курилманинг мураккаблашишига ва нархининг ортишига олиб келади. Бундан ташкари, курилманинг фойдаланишдаги харажатларининг (буг юрадиган ораликдаги куйкаларни тозалаш, аралаштиргич механизмларига хизмат курсатиш), буг билан контактда буладиган иссиклик билан ишлов берувчи машиналарга караганда юкори булишлигидир.

Демак, озукаларга иссиклик билан ишлов беришда бугнинг озука массалари билан тугридан-тугри контактда буладиган машиналардан фойдаланиш максадга мувофикдир.

Тадкикот натижалари ва уларнинг мух,окамаси. Буг сарфи ва озукаларнинг иссиклик хароратига таъсир этувчи асосий омиллардан бири озукаларни аралаштириш камерасига бугни узатиш усули ва курилмасидир. Энг яхши усуллардан бири буг таксимлагични шундай урнатиш лозимки, бунда бугузатгичдан энг узокдаги озука массасига хам буг етиб борсин ва жуда киска вактда озука массаси исиши таъминлансин. Албатта бунда озука массасини ва уни ураб турувчи мухитни иситишга сарфланадиган иссиклик сарфи минимумга тушиши лозим. Махсулотларни иситиш учун буг сарфи купгина тадкикотчилар томонидан урганилган

[1, 2, 3].

Буг сарфини аниклаш формулалари бир-биридан деярли фарк килмайди ва уларни умумий холда куйидаги куринишда ёзиш мумкин

Я = Ях + ^2 + Чз (1)

бу ерда Ч1 - махсулотни иситиш учун буг сарфи, кг;

42 - курилманинг деворларини иситиш учун буг сарфи, кг;

43 - курилма деворларининг атроф-мухитни иситиши учун буг сарфи, кг.

Бу формула факат буглатгичлар ва даврий равишда ишлайдиган аралаштиргичлар учунгина тугри булиши мумкин.

Озукаларга иссиклик билан ишлов берувчи узлуксиз таъсирли аралаштиргичларда озука массалари узлуксиз равишда аралаштиргичга юкланади ва ундан чикиб кетади. Бундай аралаштиргичларда озука массасини юклашда ва ундан чикиб кетишда озука массаси билан бирга уларга утирмаган буг хам чикиб кетади. Юкоридаги келтирилган (1) формулага озукаларга иссиклик билан ишлов берувчи узлуксиз таъсирли аралаштиргичлар учун бугнинг озука билан чикиб кетишини хисобга олувчи коэффициентни киритиш керак булади.

Озукаларга иссиклик билан ишлов берувчи узлуксиз таъсирли аралаштиргич учун буг сарфини аниклаш формуласини куйидагича ёзишни таклиф этамиз.

q = с(ч + я 2 + Я з) (2)

бу ерда с - бугнинг озукаларни аралаштиргичга юклашда ва ундан чикишидаги исроф булишини хисобга олувчи коэффициент.

Коэффициент с ни тажриба йули билан аниклаш мумкин.

Муаллифлар [4, 5] томонидан озукаларни иситиш учун буг сарфини куйидагича аниклаган:

Ч1 = Ю3-6--С, (/1 - < о )т (3)

Г

бу ерда (от - аралаштиргичнинг иш унумдорлиги, т/с;

Ск - озука компонентларининг солиштирма иссиклик сигими, Дж/кг °С; /1 - озука аралашмасининг охирги харорати, °С; /о - озука компонентларининг бошлангич хдрорати, °С; т - иситиш жараёнининг давомийлиги, с; г - буг хосил булишининг яширин иссиклиги, Дж/кг. Аралаштиргич корпуси деворларини иситиш учун буг сарфи куйидагича аникланган [2]

М'Сот &т - О

Я 2 =--(4)

г

бу ерда М - аралаштиргичнинг иситиладиган кисмлари массаси, кг; Сст - аралаштиргич

корпуси деворлари материалларининг солиштирма иссиклик сигими, Дж/кг °С; /от ва / -

аралаштиргич деворларининг бошлангич ва охирги харорати, °С;

Атроф -мухитни иситишга буг сарфи куйидагича аникланган [2]

3600 • A, • f • (t -1 ,)

n __1 J \ cm ok /

q3 _ (5)

r

бу ерда Ai - аралаштиргич корпусининг иссиклик узатувчи деворлари юзаси, м2; t ст - корпус деворларининг ташки юзасининг уртача харорати, °С; t ок - атроф-мухитнинг уртача харорати, °С;

f - корпус деворларининг конвекция ва нурланиш буйича иссиклик узатишнинг йигинди коэффициенти [4, 5], Вт/м2 °С;

f =9,07 + 0,055(t ст - t ок) (6)

qi, q2, q3 ларнинг хисобий кийматларини билган холда ва тажриба йули билан умумий буг сарфи q ни аниклаганимиздан кейин коэффициент "с" нинг кийматини куйидагича аниклаймиз

q

С = + ^ (7)

q, + q2 + дз

Хулоса. Хулоса килиб шуни айтиш мумкинки, озукаларга иссиклик билан ишлов беришда бугнинг озука массалари билан тугридан -тугри контактда буладиган аралаштиргич конструкцияси таклиф этилган. Озукаларга иссиклик билан ишлов берувчи узлуксиз таъсирли аралаштиргичнинг амалдаги буг сарфини аниклаш формуласининг буг сарфидаги барча элементларини тулик ифодаловчи куриниши келтирилган.

АДАБИЁТЛАР

1. Сыроватка В.И. и др. Механизация приготовления кормов. - Справочник. - М.: Агропромиздат, 1985. - 368 с.

2. Терпиловский К.Ф. Механизация процессов тепловой обработки кормов. - Минск: Урожай,

1973. - 127 с.

3. Захаров А.А. Применение теплоты в сельском хозяйстве. -М.: Агропромиздат, 1986. - 288с.

4. Эшдавлатов Э.У., Эшдавлатов А.Э., Суюнов А.А. Расчёт расхода водяного пара и выбор

устройства подачи в камеру смешивания. Молодёжь и системная модернизация страны. Сборник научных статей 2-й Международной научной конференции студентов и молодых ученых. 22-23 мая 2018 года, в 4-х томах, Том-5, Юго-Зап.гос.ун-т., ЗАО "Университетская книга", Курск, 2018, Стр.238-242.

5. Эшдавлатов Э.У., Суюнов А.А., Эшдавлатов А.Э. Озукаларга иссиклик билан ишлов

берувчи узлуксиз таъсирли аралаштиргичда буг сарфини аниклаш "Мукобил энергия манбаларидан фойдаланишнинг долзарб муаммолари" Республика илмий-техникавий анжуман материаллари. ^арши-2014 й. 207-209 б.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.