CC BY
24
УДК 947.6
УДЗЕЛ МОЛАДЗ1 У САЦЫЯЛЬНА-ЭКАНАМ1ЧНЫМ ЖЫЦЦ1 ССРБ У 1922 Г.
В.В. ДАН1ЛОВ1Ч
1нстытут г1сторъи НАН Беларуа, г. Мтск, Рэспубл1ка Беларусь
1922г. быу друпм годам ажыццяулення новай эканамiчнай палпыю у ССРБ. 1шло паступовае адраджэнне разбуранай рэвалюцыямi i войнамi народнай гаспадаркi савецкай Беларусь У поунай меры усе змены, звязаныя з НЭП, адбiвалiся i на сацыяльна-эканамiчным становiшчы моладзi рэспублiкi.
Праваднiком i апорай палпыю кампартыi у маладзёжным асяроддзi з'яуляуся камсамол, якi iмкнууся адыграваць актыуную ролю у сацыяльна-эканамiчным жыццi.
У ССРБ у 1922 г. расло беспрацоуе сярод юнакоу i дзяучын. Пры гэтым КСМБ вельмi насцярожана ставiуся да iндывiдуальнага вучанiцтва у прыватных прамысловых прадпрыемствах, што сведчыць аб прыярыцеце у яго дзейнасщ iдэалагiчных догмау над здаровым сэнсам, i намагауся узмацнiць гэтую працу у дзяржаунай прамысловасцi. Але гэтыя намаганнi вялiкага плёну не давал^ i у вынiку вялiкая колькасць маладых людзей стаяла пад пагрозай распылення i дэкласавання з-за распаусюджанасщ сярод iх п'янства i эканамiчных злачынствау [1, л. 3; 4, л. 2].
Праведзеныя у красавшу 1922 г. маладзёжныя беспартыйныя канферэнцьи паказалi, што да 99 % моладзi савецкай Беларусi былi нетсьменныя, а ахова працы юнакоу i дзяучын не выконвалася [2, л. 23]. Летам 1922 г. з-за беспрацоуя i эксплуатацыi на прыватных прадпрыемствах назiралася гранiчна дрэннае становшча нават працуючых маладых людзей рэспублш, у вынiку чаго сярод iх было распаусюджана п'янства [3, л. 8].
Да таго ж у ССРБ назiралiся развщцё эпiдэмiчных захворванняу i масавыя скарачэннi з працы на прадпрыемствах нават камсамольцау [1, л. 8]. Таюя абставiны прымусш камсамол савецкай Беларусi у сваёй сацыяльна-эканамiчнай дзейнасцi займацца пераважна дапамогай сваiм членам.
У лютым 1922 г. КСМБ была аргашзавана юнацкая секцыя пры народным камiсарыяце аховы здароуя рэспублiкi [2, л. 4]. Гэта юнсекцыя арганiзавала рэспублiканскi медыцынсю агляд да 1 тысячы чалавек моладз^ з iх 40 % аказалюя хворымi, а 780 чалавек скарысталiся пуцёукамi у маладзёжны дом адпачынку [4, л. 7], яю летам 1922 г. знаходзiуся у дрэнным стане, бо была скарочана выдача харчавання для яго [2, л. 56]. Для харчавання прайшоушых гэты агляд юнсекцыяй было атрымана ад наркамата аховы здароуя 100 пайкоу, якiя былi размеркаваны па паветах: Бабруйск - 30, Барысау - 25, Слуцк - 20, Мазыр - 15, 1гумен - 10 [1, л. 8].
У маi 1922 г. камсамольцы арганiзавалi юнсекцыю аховы здароуя пры гарадсюм аддзеле аховы здароуя у Мшску. Яна аказвала дапамогу захварэушым падлеткам дыетычным харчаваннем (з гэтай мэтай за ЦК камсамола ССРБ было забрашравана 50 пайкоу ЦДА), наюроувала iх на спецыяльнае лячэнне, аргашзоувала аздарауленне падлеткау у дамах адпачынку. Намаганямi гэтай юнсекцыi пры ЦДА была створана дыетычная сталоука для моладз^ за якой бранiравалася 45 пайкоу. Па Мшску з мая па кастрычшк 1922 г. быу размеркаваны 351 паёк, двухтыднёвыя пайю атрымалi 522 чалавека, а месячныя - 90 чалавек. Усяго па Мшску дыетычным харчаваннем i домам адпачынку было забяспечана 789 чалавек. Дадзеная юнсекцыя супрацоушчала i з мiжнароднымi гуманiтарнымi мiсiямi. Так, яна атрымала ад квакерау 60 пайкоу для забеспячэння экскурсiй рабочых юнакоу i дзяучын (пайкi былi перададзены у сталоуку ЦК КСМБ), а таксама 24 камплекты адзення (перададзены камюи па паляпшэннi быта камсамольцау) [1, л. 7 - 8]. Таюм чынам, бачым, што атрыманая гуманiтарная дапамога накiроувалася для забеспячэння камсамольцау.
Увогуле да кастрычшка 1922 г. у дзейнасщ камсамола савецкай Беларуа пераважала сацыяльна-эканамiчная праца у гарадах.
На вёсцы ж адзначалася пагаршэнне сацыяльна-эканамiчнага становiшча маладых людзей, ^ каб палепшыць яго, яны усё больш сыходзiлi толькi у гаспадарчую дзейнасць. Пры гэтым вялiкi недахоп моладзi адчувауся у саугасах [3, л. 18, 41]. Затое КСМБ была добра праведзена кампашя па збору харчпадатку [1, л. 1 - 2], што сведчыць аб прыярыцеце для камсамольцау дадзенай кампани над вырашэннем надзённых сацыяльна-эканамiчных праблем вясковай моладзi.
Звяртaлi yBary нa сaцыяльнa-экaнaмiчнaе стaновiшчa мaлaдогa пaкaлення i прaфсaюзы. na тасганове тaрыфнa-экaнaмiчнaгa aддзелa УЦСПС № 4S0 aд lS лютaгa l922 г., y мэтax плaнaмернaгa aднayлення квaлiфiкaвaнaй рaбочaй сiлы i axовы ^a^i рaбочыx-пaдлеткay, aплaтa прaцы пaдлеткay-вyчняy та прaдпрыемствax aжbщцяyлялaся сa сродкaУ для araaTbi рaбочыx i слyжaчыx i вызнaчaлaся y сyвязi з yзрaстaннем квaлiфiкaцыi поУнaй тaрыфнaй стayкaй 3a скaрочaны рaбочы дзень aд l-ra дa б-ra рaзрaдay 17-рaзрaднaй сетю. У выпaдкy невыпрaцоyкi вyчнем нормы щ слaбой пaспяxовaсцi y 3a^raax яму дaвaлaся толькi 75 % рaзрaднaй стаую. У выпaдкy ^^b^area^ вучня дa вывучэння дaдзенaй прaфесii ён мог быць перaведзены m iншyю прaцy цi звольнены y aгyльным пaрaдкy. Усё гэтa было aбaвязковa для yсix дзяржayныx прaдпрыемствay, yстaноy i гaспaдaрaк [5, л. З].
Адтак у рэчaiснaсцi прaвы прaцyючыx юнaкоУ i дзяучын не зaxоyвaлiся.
У дзяржayнaй прaмысловaсцi ССРБ не выконвaлiся нормы гaдзiн ^a^i пaдлеткay (нa розных прaдпрыемствax яны прaцaвaлi aд 2 дa S гaдзiн у сyткi), у anra^ ix прaцы aдсyтнiчaлa сiстэмa. Перaвод у вышэйшы рaзрaд тaрыфнaй сетю aжbщцяyляyся na зaяве пaдлеткa. Адмiнiстрaцыя прaдпрыемствay не звяртaлa yвaгi та нaвyчaнне пaдлеткay прaфесiям. У xaрчовaй i гaрбaрнaй прaмысловaсцяx увогуле усе мaлaдыя людзi былi звольнены [4, л. Зб].
^a^rn" молaдзi та прывaтныx прaдпрыемствax у З,5 рaзы перaвышay яе прaцэнт нa дзяржayныx прaдпрыемствax. У мястэчкax нaзiрayся моцны рост дробнaй прaмысловaсцi, у якую Уцягвaлiся aмaль выключнa юнaкi i дзяучыны, як нaйбольш лёгкa эксплyaтyемaя прaцоУнaя сiлa. Ha прывaтныx прaдпрыемствax, зa рэдкiм выключэннем нa больш буйных з ix (5 - S рaбочыx), нормы гaдзiн ^a^i пaдлеткay тaксaмa не зaxоyвaлiся. Iснaвaлa здзельнaя aплaтa na няпрaвiльнaмy тaрыфy. Адсyтнiчay сiстэмaтычны кaнтроль зa зaxaвaннем прaвоУ прaцyючыx мaлaдыx людзей. У вышку сaмaтyжнaя молaдзь aктыyнa iшлa y кaмсaмол сaвецкaй Белaрyсi i змaгaлaся сyпрaць гaспaдaроУ [4, л. Зб]. Апошш фaкт, з aднaго боку, сведчыць aб эфектыyнaсцi aдстойвaння КСМБ прaвоУ свaix членay, a з другога боку - aб тым, што несaюзным юнaкaм i дзяyчынaм ССРБ цяжкa было aдстойвaць свaе гaрaнтaвaныя дзяржaвaй прaвы.
Шсля IV з'ездa кaмсaмолa сaвецкaй Белaрyсi яго aсaблiвaя yeara былa звернyтa нa прaцy Унутры прaфсaюзнaгa руху (дa гэтaгa чaсy сiстэмaтычнaй рaботы aргaнiзaцыi тaм не вялося). na Мшску i пaветax былi выдзелены кaмсaмольскiя прaдстayнiкi y прayленнi прaфсaюзay. Для кiрayнiцтвa yнyтрaнaй i знешняй экaнaмiчнaй прaцaй кaмсaмольцaУ былa створaнa aдмысловaя экaнaмiчнaя кaмiсiя [l, л. S]. Усё гэтa сведчыць aб yзмaцненнi yвaгi КСМБ дa пaзaсaюзнaй экaнaмiчнaй рaботы, што можнa вытлyмaчыць жaдaннем пaшырыць свой уплыу та мaлaдыx людзей рэспyблiкi з дaпaмогaй вырaшэння ix нaдзённыx экaнaмiчныx прaблем. Зрaзyмелa, што для тaкой мэты нaйлепшым сродкaм з'яyлялiся прaфсaюзы.
У вышку рaзгорнyтaй прaцы прaфсaюзaмi ССРБ былi прынятыя вылyчaныя кaмсaмольцaмi дaдaтковыя пункты y кaлектыyныя прaцоУныя дaгaворы aб aплaце i axове ^a^i молaдзi. Кaмсaмол сaвецкaй Белaрyсi прaвёy кaмпaнiю кaнтроля зa прaдaстayленнем aбaвязковыx прaцяглыx aдпaчынкay для прaцyючыx ютакоу i дзяучын. Кaмпaнiя дaлa таспяховыя вынiкi: зa рэдкiм выключэннем прaцyючыя мaлaдыя людзi нaвaт нa прывaтныx прaдпрыемствax aтрымaлi месячныя цi двухтыднёвыя aдпaчынкi [l, л. S].
Асноyнaя yeara нaдaвaлaся прaцы у тых прaфсaюзax, дзе былa скaнцэнтрaвaнa нaйбольшaя колькaсць рaбочaй молaдзi ССРБ (прaфсaюзы гaрбaроy, швейпрaмa, xaрчaвiкоy, метaлiстay). У ix прaдстayнiкi КСМБ хоць i несiстэмaтычнa, aле iмкнyлiся прaводзiць сходы мaлaдыx членay прaфсaюзay, нa яюх aбмяркоУвaлiся як экaнaмiчныя, тaк i ^anara^^i^^ пытaннi (знaчыць кaмсaмольцы выкaрыстоУвaлi экaнaмiчнyю прaцy i у прaпaгaндысцкix пaлiтычныx мэтax). Тaк, у прaфсaюзе гaрбaроy было aргaнiзaвaнa 5 сxодay, у прaфсaюзе швейпрaмa - 2, у прaфсaюзе xaрчaвiкоУ - 4, у прaфсaюзе метaлiстay - З. Адтак тaкiя сходы не axaпiлi яшчэ yсix прaцyючыx юнaкоУ i дзяучын. Акрaмя гэтaгa у Бaрысaве былi прaведзены 2, a у Слуцку - l беспaртыйныя мaлaдзёжныя кaнферэнцыi na вырaшэнню экaнaмiчнa-прaвaвыx штанму. Кaмсaмол сaвецкaй Белaрyсi iмкнyyся узняць aдyкaцыйны узровень мaлaдыx людзей. З гэтaй мэтaй былa прaведзенa тамт^я нaкiрaвaння рaбочaй молaдзi у вечaровыя школы [l, л. S].
Не вa yсix прaфсaюзax дзейнaсць КСМБ былa пaспяxовaй. Тaк, слaбa вялaся прaцa у прaфсaюзе xiмiкay, прaдпрыемствы якогa былi рaскiдaны na пaветax i перaжывaлi буйны крызiс. Пры aддзелax axовы прaцы у Мшску, Бaбрyйскy, Бaрысaве i Слуцку прaцaвaлi кaмсaмольцы-aсiстэнты iнспектaрay прaцы (na aднaмy), aле вельмi слaбa. Haйлепш прaцa кaмсaмолa сaвецкaй Белaрyсi у прaфсaюзax былa пaстayленa у Слуцку i Бaрысaве, горш - у Мaзыры i Бaбрyйскy. Трэбa aдзнaчыць, што у Слуцку i Бaбрyйскy кaмсaмольскaя прaфсaюзнaя прaцa тaрмaзiлaся у сyвязi з
тым, што большасць тамтэйшых рабочых юнакоу i дзяучын - былыя камсамольцы i камсамолкi, яюя прадузята ставшся да працы саюза [1, л. 8]. Гэта сведчыць аб тым, што аутарытэт аргашзацып сярод маладых людзей у свой час быу моцна падарваны, i яшчэ не усюды аднавiуся.
Увогуле дзейнасць КСМБ у прафсаюзах ССРБ на дадзеным этапе можна ахарактарызаваць як работу па наладжванню сувязяу i заваяванню аутарытэта сярод рабочай моладзi.
Юнацкая секцыя ЦК камсамола савецкай Беларуси арганiзаваная пры народным камiсарыяце працы рэспублш, займалася барацьбой з беспрацоуем юнакоу i дзяучын i прымала удзел у вырашэннi усiх маладзёжных канфлштау у дадзеным народным камюарыяце, прафсаюзах i на прадпрыемствах [1, л. 8].
З красавца 1922 г. камсамольцы адпраулялюя на працу толькi праз ЦК КСМБ i юнсекцыю пры бiржы працы. Маладыя людзi яурэйскай нацыянальнасцi па разнарадцы размяркоувалася на працу у адмыслова арганiзаваныя яурэйскiя фермы на вёсцы [2, л. 15, 25]. Аргашзоувалася пасылка моладзi на працу праз агульную адпрауку на працоуных бiржах, дзе для юнакоу i дзяучын вылучауся пэуны працэнт ад атрыманых заявак на працоуную сiлу. Таюм шляхам за разглядаемы перыяд на сталую работу было накiравана 194 падлетка, а на часовую - каля 400 маладых людзей. З гэтай колькасщ 19 чалавек цалкам знаходзшася на утрыманш прадпрыемствау. У лшеш 1922 г. камсамолам ССРБ на прадпрыемствах рэспублт было забрашравана 130 месц для моладзi, а для падлеткау на працягу 1922 г. было забрашравана звыш 200 месц [4, л. 7; 6, л. 1].
Найлепш брашраваныя юнак i дзяучыны забяспечвалiся у Мшску. Тут для iх акрамя пайка адпускалюя сняданкi i была закуплена партыя чаравiкоУ, якiя былi размеркаваны па павету. Звыш бронi, у вышку спецыяльных перамоу юнсекцыi з шэрагам наркаматау на працу было наюравана да 35 камсамольцау, што гаворыць аб прыярыцеце iх штарэсау для дзяржавы. Аднак па уах паветах савецкай Беларусi былi адзначаны злоужыванш пры размеркаваннi бронi i пайкоу [1, л. 8], што сведчыць аб выкарыстанш шэрагам членау КСМБ службовых пасад у мэтах асабютай карысцi.
У якасцi барацьбы з беспрацоуем маладых людзей юнсекцыя iмкнулася развiваць iндывiдуальнае вучанiцтва. З гэтай мэтай на прадпрыемствах ССРБ брашравалася пэуная колькасць месцау. У вышку у якасцi вучняу на прадпрыемствы былi накiраваны у Мшску 110 чалавек, у Бабруйску - 35, Мазыры - 22, Барысаве - 20, Слуцку - 15, 1гумене - 10 чалавек. Па прапанове юнсекцыи, гаспадары прыватных прадпрыемствау рэспублш вызвалялiся ад выдаткау на сацыяльнае страхаванне i прамысловага падатку, калi арганiзоувалi iндывiдуальнае вучанiцтва падлеткау на сваiх прадпрыемствах, бо дзяржауныя прадпрыемствы не маглi заняць усю беспрацоуную моладзь. Для кiраунiцтва вдывщуальным вучанiцтвам у рэспублiцы была створана адмысловая камiсiя з прадстаУнiкоУ юнсекцып, камсамольскага ЦК, Савета прафсаюзау, Галоупрафадукацып i Савета народнай гаспадаркi савецкай Беларус пад старшынствам прадстаунiка ЦК камсамола ССРБ [1, л. 8], што сведчыць аб прызнанш важнасщ ролi КСМБ у вырашэннi гэтага пытання.
Дзякуючы захадам юнсекцыi, штомесяц 20 - 25 беспрацоуных падлеткау забяспечвалюя сняданкамi са сталоукi народнага камюарыята сацыяльнага забеспячэння, аднаразовая дапамога кожны месяц выдавалася 10 - 15 маладым беспрацоуным. Ва ушх паветах было лiквiдавана беспрацоуе сярод камсамольцау [1, л. 8] (значыць iм аддавауся прыярытэт у працауладкаванш).
У канцы 1922 г. у рэспублщы налiчвалася 442 афiцыйна зарэпстраваных беспрацоуных падлетка, з iх 116 - падлетю да 16 гадоу, а 173 - падлеткi з сем'яу iнтэлiгенцыi. Таму толькi 153 беспрацоуных падлетка у першую чаргу падлягалi адпрауцы на працу. Як бачым, нават i у гэтым пытаннi побач з узроставымi ужывалюя i класавыя абмежаваннi. 202 падлетю былi прымацаваны да прадпрыемствау для навучання i утрымлiвалiся за кошт сродкау асобнага фонду ЦК камсамола савецкай Беларуси выдзеленых эканамiчнымi нарадамi ССРБ. Забеспячэнне падлеткау было дрэнным. Перавод iх на утрыманне прадпрыемствамi iшоУ вельмi марудна. Навучанне на прадпрыемствах у цэлым вялося шжэй здавальняючага [4, л. 36].
Таюм чынам, юнсекцыя вяла даволi актыуную дзейнасць, хоць i не заусёды паспяховую. Тым не менш яна карысталася пэуным аутарытэтам сярод юнакоу i дзяучын савецкай Беларусь
Камюя КСМБ па паляпшэнню камсамольскага быту займалася не толью размеркаваннем атрыманай гуманiтарнай дапамогi сярод камсамольцау. Акрамя гэтага яна здабывала сродкi i за кошт правядзення грашовых латарэй (5 мшьярдау рыблёу за разглядаемы перыяд). Таксама камюяй была створана цырульня, дзе было занята пяцёра беспрацоуных членау саюза. Гэта цырульня адлiчвала ёй 5 % валавага прыбытку. Пры камiсii па паляпшэнню быта функцыянавала таксама сталоука (больш 70 членау камсамола ССРБ, прыбыушых з паветау былi забяспечаны у ёй
па вострай патрэбе) [1, л. 8]. Усё гэта сведчыць аб добрым засваенш i выкарыстанш КСМБ у сваёй дзейнасщ прынцыпау НЭП.
Камюя юравала прадастауленнем кватэр камсамольцам. У вышку захадау камсамола савецкай Беларус народны камiсарыят юстыцыi ССРБ прыняу пастанову аб прыцягненнi у якасщ судовых засядацеляу прадстаушкоу саюза i адлiчэннi на карысць камiсii па паляпшэнню камсамольскага быту спаганяемых матэрыяльных сродкау пры разглядзе судамi спрау па эксплуатацыi падлеткау. Увогуле у ажыццяуленш эканамiчнай работы i аховы працы моладзi КСМБ была усталявана сувязь з судовымi органамi i да удзелу у судах камсамол савецкай Беларуа iмкнуУся прыцягнуць як мага больш маладых людзей [1, л. 8].
Праз камюда па паляпшэнню камсамольскага быту былi назапашаны сродкi для стварэння камсамольскага фонда узаемадапамоп [1, л. 8]. Камсамольцы, прыбыушыя у мiнскiя ВНУ, атрымлiвалi з фонда ЦК КСМБ харчаванне i шшую дапамогу [2, л. 57].
Аднак асобныя члены саюзу прызвычаiлiся сiстэматычна атрымлiваць дапамогу ад камюи [4, л. 35]. Увогуле ж яе праца характарызавалася як слабая [1, л. 8]. Юраунщтва камсамола ССРБ патрабавала ад камюи яшчэ большых высiлкау па здабыццю сродкау.
Органы КП(б)Б выдаткоУвалi матэрыяльныя сродкi са сваiх фондау на сацыяльна-эканамiчную дзейнасць КСМБ. Дзякуючы ёй (медыцынсю агляд; арганiзацыя дому адпачынку, дыетычнага харчавання, клубау, спартыуных гурткоу, экскурсiй; бранiраванне месц на прадпрыемствах; сходы па вытворчасцям; вечары вытворчых камсамольскiх ячэяк), узмацнiлася сувязь саюза з беспартыйнай моладдзю [3, л. 10].
Камсамольцы спрабавалi дапамагаць i шшым сацыяльна неабароненым катэгорыям савецюх грамадзян. У маi 1922 г. камсамол савецкай Беларус узяу на утрыманне 40 галадаючых дзяцей, яюя былi разам з адпаведнымi матэрыяльнымi сродкамi для iх утрымання размеркаваны па паветах [2, л. 48]. Сярод членау КСМБ быу праведзены збор каштоунасцяу у на карысць галадаючых [3, л. 12]. Камсамол ССРБ брау шэфства над дзiцячымi дамамi i клубамi [2, л. 55; 6, л. 3]. Да кожнага дзщячага дома быу прымацаваны камсамолец, якi наведвау яго 2 - 3 разы на тыдзень для заняткау з дзецьмi i вырашэння iх пытанняу. 1 - 7 жшуня 1922 г. КСМБ быу праведзены дз^чы тыдзень у Мшску пад лозунгам аргашзацьп дзiцячага руху у Беларусi (iнтэрнацыянальныя вечары; вечары дзяцей, гаворачых на адной мове, акцып у дзiцячых дамах, збор падарункау з розных устаноу для падшэфных дзяцей). Камсамольцамi быу выведзены з пад уплыву меншавiкоУ яурэйсю дзiцячы клуб у Мiнску [7, л. 10] (значыць праца сярод дзяцей мела i палпычныя мэты). Таксама актыуна УдзельнiчаУ камсамол ССРБ i у тыдне iнвалiдау [8, л. 2].
Таюм чынам, у 1922 г. юнак i дзяучыны ССРБ не заставалiся у баку ад сацыяльна-эканамiчных пераутварэнняу, але iх сацыяльна-эканамiчнае становiшча было розным. На вёсцы, каб палепшыць сваё становшча маладыя людзi усё больш уцягвалася у гаспадарчую дзейнасць, а у горадзе, нягледзячы на усе захады, расло маладзёжнае беспрацоуе. Толькi падлетю да 20 год у першую чаргу атрымлiвалi ад дзяржавы i камсамола абарону сваiх правоу на працы i пэуную матэрыяль-ную дапамогу. Моладзь жа старэйшага узросту у сацыяльна-эканамiчным плане заставалася у значнай ступенi безабароннай.
Трэба адзначыць таксама, што даволi актыуную дзейнасць па абароне сацыяльна-эканамiчных iнтарэсау маладога пакалення савецкай Беларусi (галоуным чынам у горадзе) вёу КСМБ, яю карыстауся моцнай падтрымкай кампартыi i савецкай дзяржавы. Але прыярытэтам для яго заставалася абарона штарэсау сваiх членау i выкарыстанне сацыяльна-эканамiчнай працы у палiтычных мэтах.
Л1ТАРАТУРА
1. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 2. Спр. 12.
2. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 1. Спр. 18.
3. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 1. Спр. 13.
4. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 1. Спр. 14.
5. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 2. Спр. 15.
6. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 1. Спр. 16.
7. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 1. Спр. 15.
8. НАРБ. Ф. 63п. Воп. 1. Спр. 20.
THE YOUTH IN SOCIAL AND ECONOMIC LIFE OF THE SOVIET SOCIALIST REPUBLIC OF BELARUS ON THE BEGINNING STAGE OF THE NEW ECONOMIC POLICY IN 1922
V.V. DANILOVICH
Summary
The article deals with the youth's position and role in social and economic life of the Soviet Socialist Republic of Belarus at the beginning stage of of the New Economic Policy implementing in 1922.
Поступила в редакцию 27 мая 2009г.
