Научная статья на тему 'Турникеттік синдромының даму себептері, клиникасы және емі туралы қысқаша шолу'

Турникеттік синдромының даму себептері, клиникасы және емі туралы қысқаша шолу Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
83
54
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
турникеттік синдром / странгуляциялық сызат / турникеттік синдромның себептері / диагностикасы / емі. / tourniquet syndrome / constriction mark / reasons / clinic / diagnostic and treatment

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — А. Қаныбеков, С.А. Маленкова, Т.А. Медетбеков

Турникеттік синдромының даму себептері, клиникасы және емі туралы қысқаша шолу жасалынған. Саусақтардың турникеттік синдромынан дамитын ишемия жедел патологиялардың қатарына жатқызылады. Турникеттік синдромына уақтысында диагнлз қойылып ем жүргізілмесе ағзаны өліеттенугк ұшыратады. Статьяның соңында авторлар клиникалық тәжірибеден мысал келтірілген.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SHORT REVIEW OF THE REASONS, CLINIC AND TREATMENT OF THE A TOURNIQUET SYNDROME

The short literary review about the development reasons, clinic and treatment of a tourniquet syndrome. Tourniquet finger syndrome is the acute ischemia pathology. If this pathological process had not been diagnosed on time the organ to lead to a necrosis. At the end of the article the clinical case had been represented.

Текст научной работы на тему «Турникеттік синдромының даму себептері, клиникасы және емі туралы қысқаша шолу»

ХИРУРГИЯ

SURGERY

УДК 616-001.35-071-08(048.8)

А. ЦАНЫБЕКОВ, С.А. МАЛЕНКОВА, Т.А. МЕДЕТБЕКОВ

С.ДАсфендияров атындагы %аз¥МУ, жалпы хирургия кафедрасы

ТУРНИКЕТТ1К СИНДРОМЫНЫН, ДАМУ СЕБЕПТЕР1, КЛИНИКАСЫ ЖЭНЕ ЕМ1 ТУРАЛЫ ЦЫСЦАША ШОЛУ

Турникетт!к синдромыныц даму себептерi, клиникасы жэне емi туралы цысцаша шолу жасалынган. Саусацтардыц турникетт!к синдромынан дамитын ишемия жедел патологиялардыц цатарына жатцызылады. Турникеттiк синдромына уацтысында диагнлз цойылып ем ЖYргiзiлмесе агзаны влiеттенугк ушыратады. Статьяныц соцында авторлар клиникалыц тэжiрибеден мысал келтiрiлген.

TYÜiHÖi свздер: турникеттiксиндром, странгуляциялыц сызат,турникеттiксиндромныц себептер1 диагностикасы, емi.

Такырыптын, взект!л1г1. Агзалардыц турникеттш синдромы кезшде жедел ишемиялы; патология дамиды. Соган байланысты уа;ытында дурыс диагноз к;ойылып, адекватты ем ЖYргiзiлмесе агзада eлiеттену пайда болып, кейбiр кездерде нау;асты MYгедектiкке ушыратуы MYMKiH. Зерттеуд1н ма^саты. Турникеттiк синдром туралы гылми эдебиеттерде ете аз мелшерде деректер жарияланган. Сол ол;ылык;тарды толтыру Yшiн ;ыск;аша шолу жасалынды. Такырыптык; ^ыс^аша шолу. Сауса;тардыц турникеттiк синдромынан дамитын ишемия жедел патологиялардыц ;атарына жат;ызылады . Осы патология кезшде нейроциркуляторлы; бузылыстарга байланысты агзада пайда болган жедел ишемияныц себебiнен 0лiеттену дами бастайды (4,34,36,47,48). Бiрак;, оган тэн клиникалы; белгiлерiне ;арамай жэне жедел TYPДе странгуляцияны жоюды iске асыру y™^ кептеген дэрiгерлердiц бул патология туралы бШмдершщ жеткiлiксiздiгiнен немесе тэжiрибелерiнiц аздыгынан болар уа;ытысында дурыс диагноз ;ойыла бермейдi (7,17,27,37,49). Эдебиетте турникеттiк синдром туралы деректер ете аз жазылган. Бiрiншi рет ол туралы 1612 жылы жазылган хабарлама бар: TYHде уйы;тап жат;анда нэрестеде 0здiгiнен несеп шыгып кетпес Yшiн, оныц сырт;ы жыныс MYшесiн жiппен байлап к;ойганы туралы (15). Бiрiншi рет турникеттш синдромныц клиникасы 1832 жылы жазылган: бай туратын жан уясыныц егелерi KYтушiсiн жумыстан себепсiз шыгарып ж1бергеннен кейiн, ол 0шiн алу Yшiн, 0зiнiц шашымен жаца туылган нэрестенщ сырт;ы жыныс MYшесiн байлап кеткен (9,10).

Турникеттш синдромныц ;аншалы;ты на;ты TYPДе жиi кездесетiндiгi туралы деректер жо; (17). P. R. Miller жэне J. H. Levi (29), хабарлауы бойынша эр жылы Колумбус госпитальына (Огайо штаты, АКШ) ;аралуыга келген 48 000-ныц iшiнен 3-4 нэрестелерде эртYрлi аймавда орналас;ан турникеттш синдром есепке алынган . Медициналы; эдебиеттерде турникеттiк синдромныц клиникасы туралы деректер аз мелшерде келтiрiлген (16,39). Жогарыда K0рсетiлген патология K0бiне жас нэрестелердщ алгаш;ы айларында кебiрек кездеседъ Бiрак; турникеттiк синдром психикалы; аурулары бар ересек адамдарда да бола беред (4,5,11). Турникеттiк синдромныц дамуына кебiне шаштар мен жштер себепкер болады. Кебiне дененiц сырт;а шыгып турган айма;тарында - ;ол мен ая;тыц сауса;тарында, жумса; тацлайдыц тшшшнде, ;улак;тыц сыргалыгында, ерлердiц жэне эйелдердщ сырт;ы жыныс MYшесiнде, кiндiкте жэне т.б. кездеседъ Егерде осы патология кезшде адекватты TYPде жэне уа;тысында ем ЖYргiзiлмеген жагдайда агзада елiеттену дамып, ;ысылып ;алган агза ездшнен ампутацияга ушырауы MYMкiн (38). D. J. Barton et al. ( 5 ) балалардыц ая; сауса;тарында дамыган 66 турникеттш синдромына талдау жасаган. Пациенттердiц жас аралы;тары 20 тэулiктен 15 ай аралыгында кездескен. 22 жагдайда турникетке шаш, бас;аларында киiмнiц жiптерi ягни талшы;тары немесе тесек — орын себеп болган. Кебiне ая;тыц Yшiншi саусагы (51%) жэне екiншiсi (30%); бiр гана жагдайда бесiншi сауса;та турникеттiк синдром кездескен. Екi жэне одан да кеп сауса;тарда странгуляция ею жагдайда гана бай;алган.

Турникеттш синдромыныц ас;ынуына байланысты екi нэрестенщ саусагына ампутация жасалынган. Крлдыц сауса;тарында 16 рет турникеттiк синдром дэлелденген. Олардыц он Yшiнiц жастары ею айдан темен болган. Турникеттiк синдром жштер мен шаштардан дамыган (8,13,21,30,40). Кебше к;олдыц Yшiншi жэне екiншi сауса;тары жара;аттанган. Бесiншi сауса;тыц жара;аты бай;алмаган. 9-да ас;ыну дамып, оныц 4-не ампутация жасалынган (4).

Бiрнеше авторлар жаца туылган нэрестелердегi турникеттш синдромыныц дамуын босанганнан кейiн бiрiншi терт ай кезiнде анасынан шаштардыц кеп мелшерде TYсуiнен (ештецеге кецш аудармай анасы жас нэрестеге ецкейгенде, оны ойнат;анда анасыныц шашы нэрестенщ кшмше, тесек орнына TYсуi mymk^ екендiгiн естен шыгаруга болмайды) жэне анамен нэрестенщ бiр - бiрiмен жа;ын ;арым, ;атынаста болуымен TYсiндiредi. Кейбiр деректерде болаша; ананыц химиятерапия алуына байланысты шаштыц шектен тыс мелшерде TYсуi MYMкiн деген жорамал жасайды (19,45).

Ата — ана жэне бала KYтушi эр жолы нэрестенiц кшмше кецш аудару ;ажет. Шаштар мен жштер кебше адамныц кездерi TYсе бермейтiн «со;ыр» айма;тарга жиналып ;алады: сырт киiмнiц жецiне, ЖYгiрткiнiц ая; басына (ползунок) жэне т.б (4,24,25, 26,28,29,43). Нэрестелердщ алгаш;ы айларында турникеттш синдромыныц дамуына к;олгаптарды, байпа;тарды, бiрнеше рет жуылган акжаймаларды ;олдану кезшде, олардан ажырайтын жiптерде эсер ету MYMкiн екендiгiн естен шыгаруга болмайтындыгын ескертедi (18,25,28). Соцгы жылдары жас нэрестеде пайда болган эрбiр турникеттш синдромды, егерде оныц дамыган себептерi аны;талмаса, онда ананыц нэрестенi дурыс KYTпеуiнен деп ;арастырылады (4,5,11). Турникеттш синдром жас нэрестелерде кебше (80 % - га дешн) шаштар мен жштерден, ересектерде - са;инадан пайда болады ( ). Кейбiр кездерде ;ысылып ;алу бiрнеше айдан жылга дейiн созылады (33,35) . Бул жагынан турникеттiк синдромныц дамуына ец ;олайлысы шаш: ол мы;ты, суланган кезде созылатын, кепкен кезде ;ыс;аратын ;абшет бар (1,2,4)). Сауса;тарда пайда болатын турникеттiц синдромыныц себебi ретiнде жас нэрестелердiц табан рефлексшщ жогарылыгы, ая; басыныц флексиясы жэне экстензиясымен TYсiндiруге болады(4,44).

Шаштар мен жштерд ритуальды TYPДе байлап ;ойылуын да естен шыгаруга болмайды (4,44). Клиникалы; тургыдан сауса;тардыц ездiгiнен ампутация (dactylolisis spontanea) болуы Африка к;урлыгыныц кейбiр халы;тарында кездесетiндiгi туралы деректер бар (20). Турникеттш синдромга са;ина да себеп болуы MYMкiн (33,35). Осы кезде гану дамып са;ина сауса;тыц жумса; тiнiне «сiцiп» кетуi MYMкiн.

Турникеттiк синдром 4 айдан 6 жас аралы; жас балардыц сырт;^1 жыныс MYшесiнде де кездесш, кебiне шаштыц оралуынан пайда болады. Оныц себебi кепшiлiк жагдайларда белпйз. МYMкiн iш киiмге немесе жас нэрестенщ кегарекшесше ягни жаялы;;а жазатайым TYсiп ;алган шаштардан; бiра; эдетлеп жасалынганын да естен шыгаруга болмайды. Нэрестенщ мазасыздана бастаганынан

жэне сырткы жыныс мушеан1ц улгайып кеткешнен, несеп шыгуыныц ;иындаганынан ата — ана б1рден нэрестеге кец1л аудара бастайды. 9здер1нше ;ысылып ;алган жшт1 босатуга немесе кесуге мумк1нд1к болмаган жагдайда хирургке немес уролог;а ;аралу ;ажет.

Нэрестен1ц сырт;ы жыныс мушесшщ терт жыл бойы шашпен ;ысылып ;алганы жазылган. Бес жастагы ер бала клиникага тускен. Нау;ас ;абылдау белмесшде баланы тексергенде циркулярлы турде жыныс мушес1н1ц басыныц 3/4 белш аумагын ;амтитын жары; аныщталган. Жыланкез уретраныц шылбыр аймагына орналас;ан аны;талды (26). Соган байланысты жыланкезбен б1рге сырт;ы жыныс мушен1ц басына шжара ампутация жасауга тура келд1 . Жыланкезд1 жэне реконструктивт1 операция ею кезецде 1ске асырылды (11,17,44).

Кыз балаларда турникетт1к синдром жасты; ша; алды -жэне жасты; ша;та да кездесе беред1 (37). Кебше эдй1леп жасалынган деген п1к1рге то;талады(49). Дел1тк1 (шурт1) ек1, немесе уш рет шашпен оралып ;алса, ;абыну процесйн к;оздырып, ауру сез1м1 пайда болады, соларга байланысты тексер1ст1 жалпы жансыздандырумен жург1зу ;ажет. Дел1тк1н1ц келем1 улгаяды, гиперемияланады. Турникетт1 алганнан кешн ауру сез1м1 басылады, тэул1к шшде дел1тк1 бурынгы ;алпына келед1. Дел1тганщ турникетт1 синдромы тез уа;ытта аны;талатын болса, онда деваскуляризация болып, ездМнен ампутация болып тус1п ;алудан са;талынады. Кейб1р кездерде дэр1герлер дел1тк1де шаштан дамыган турникетт1к синдромныц ересек эйелдерде де кездесетшш мэл1мдеген. Кыз баланыц дел1тк1с1н1ц турникетт1к синдромыныц терт жыл бойы сырт;ы жыныс мушесшде ауру сез1м1 жэне ;ышыма болганы туралы эдебиетте жазылган. Кыз баланы дэр1герге керсеткенде, дел1тк1 жэне соган жа;ын орналас;ан т1ндерд1ц ел1еттенген1 аныщталган (22).

Жумса; тацдайдыц турникетт1к синдромы кебше жас балаларда кездесед1 (27). Диагноз кешеушдеп крйылатын жагдайда, оныц ездМнен ампутация болып ;алады. Странгуляцияныц себеб1 бурышыдай — шаш. Шаштыц б!р жагы ауыздан шыгып турады да екшш1 жагын ары ;арай тексере бастаса тшшшке дей1н жеткен1 бай;алады: одан бас;а шаш, ереже бойынша кер1нбейд1. Жас баланыц жагдайы езгермейд1, тыныс алу бузылысы байкалмайды. Жумса; тацдайдыц т1лш1г1 1с1нед1 жэне гиперемияланган болады. Егерде тракция кез1нде шаш узшш кетсе, онда т1лш1кке ;ысым улгая тусед1. Сол уш1н адекватты турде жансыздандыруды тацдау ;ажет етедъ Шашты тар;ату жэне оны алып тастау мумк1н болмаган жагдайда, оны ;айшымен кесу керек. Манипуляциядан кешн тшшштщ тур1 мен формасы бурынгы ;алпына б1ршама уа;ыттан кей1н келедь

Балалардыц мойыныныц турникетт1к синдромы шаштары узын анасымен, эпкеймен немесе жануяныц бас;алай да к1с1лер1мен б1рге уйык;тагандарда кездесед1 (7,41). Бул ситуацияда жас баланыц толкуы, тынышсыздануы жэне къцырлыгы, тыныс алудыц ыргагы мен терецдМ бузылуы, бет аймагында тер1с1 кекшшденгеш, 1с1нген1, петехия жэне мойынныц ;ысылып турганы байк;алады. Жутынган кезде ;иыншылык; сез1лмейд1, б1ра; мойынныц ;ан тамырларыныц ;ысылып турганы байк;алады. Шашты, кейде оныц б!р шумагын алганнан кешн, нау;астыц жагдайы б1рден жа;сара бастайды (1).

Шаш жэне жш кезге кер1нбейд1 десе болады, б1ра; олардан туындайтын ас;ынулар ете ;атты. Сонды;тан - оны болдырмау жагын ;арастыру ;ажет. Баланыц ки1м1нде шаштан туза;тыц пайда болганын, шаштардыц жиналганын немесе ;алып крйганын б1лу уш1н оны терк айналдырып тексер1п шыгу керек. Оны жуар алдында барлы; уа;ытта тер1с айналдырып, кезге кер1нбейт1н «со;ыр» бурыштарда шаштардыц жиналып ;алуын болдырмауга тырыс;ан дурыс. Егерде анасыныц шаштары узын болган жагдайда ер1п, тушндеп байлап журген абзал. Жас нэрестеш ез1мен б1рге тесекте уйык;тамауды эдетке айналдыру керек. Жас нэрестелерге турникеттш синдромныц эдей1леп жасалынганына да кудштенуге нег1з бар (6,22,30,46); б1ра;

онда ;алай TYсiндiруге болады шаштыц немесе жштщ «0здшнен» саусавда оралып, кейбiр кездерде эрбiрден соц TYЙiнделiп ;алуын? Жас нэрестелердiц эртYрлi агзаларында пайда болган турникеттiк синдромыныц

фотоматериалдарын багалай отырып балаларды KYШтеуден са;тау к;огамыныц к;ызметерлерi 83%, Майами (АКШ) штатыныц патронажды; мейiрбикелерi 45% - к;ойылган сура;тарга жауап ретiнде, турникеттiк синдром жас нэрестелерге щш K0рсетудiц эсершен болуы mym^ деген жорамал жасайды (6). Турникеттегi TYЙiндi эдейi жасалынган деп ;арап, жан уядагы барлы; балалардан у;ыпты TYPде анамнез жинауды ;ажет екендiгiн ескертедi (10,12,13,14,20).

Ата— аналардыц негiзгi шагымдары — нэрестенщ мазасыздануы жэне себепсiз жылауы (26). Тексерiп ;араганда буна; аралы; ;атпарда странгуляциялы; сызат пен сауса;тыц iсiнуi, гиперемиясын бай;ауга болад^1. Егерде iriK ;атты дамыган жагдайда жумса; тiндегi TYрникеттi бай;амай ;алуга болады. Патология ары ;арай дами бастаса диагноз ;ою ;иындай TYседi, себебi циркулярлы; жараныц жазылып кетуiне байланысты тырты; ;ысылып ;алу себебiн жауып ;алады (31).

Му;ият тексерiс ЖYргiзу кезiнде бiрнеше рет Yлкейтетiн эйнекпен ;араганныц 0зiнде шаштыц соншалы;ты жумса; тiнге сiцiп кеткенiне немесе жаралы; 0зектiц сыртына эителийдiц 0сiп кетуше байланысты барлы; уа;^1тта странгуляциялы; сызатты аны;тау MYMкiн болмайд^1 (31). Егерде оралып ;алган шашты немесе жш^ пинцетпен алып тастау MYMкiн болмаган жагдайда, оны ;айшымен кесуге тура келедь Кейбiр жагдайларда жiцiшке шаштарды, жiптердi ;ан тамырлар операциясына арналган аспаптармен (пинцетпен, ;^1ск;^1шпен, ;айшымен) Yлкейткiштердiц K0мегi ар;ылы алып тастауга болады (36). Ец оцай эдк— турникет астына скальпелдi немесе ;айшыны 0ткiзу ар;^1лы кесу.

Оралып ;алган шашты немесе жiптi депляторлы; суйьщтык;ты немесе кремдi ;олдану кезiнде оцай алып тастауга MYMкiндiк туады, себебi олард^1ц эсерiнен ;ысып турган агенттщ мы;тылыгы босацсый бастайд^1 (34). Бiрак; депиляторд^1 ;олдану кезiнде абай болу ;ажет, себебi ол жара;аттанган терке жанасу кезшде керi эсерiн типзедъ Сонымен ;атар, химиялы; препараттар табиги жэне жасанды жiптерге эсер етпейтшш бiлудiц зияны жо;. Егерде турникеттш синдромды консервативтi жолмен жоюга MYMкiндiк болмаган жагдайда операциялы; залда жалпы жансыздандыру ар;^1лы хирургиялы; тексерiс журпзу ;ажет. Странгуляциялы; айма;тыц Yстiнен ;ыс;а латеральды тiгiнен терец тiлiк жасауга тура келедi. F. Serour жэне A. Gorenstein iсiнiп турган тшдерге жогарыда K0рсетiлгендей тiлiк жасаган кезде ;ан тамырлар мен нервтердiц жара;аттанып ;алуыныц MYMкiн екендiгiн ескертедi (42). Сонды;тан, егерде визуальды к0ру ар;ылы шашты немесе жiптi босату mym^ болмаган жагдайда ;ысылып турган айма;тыц инфильтрация болган жерiне сауса;тыц дорсальды жагынан CYЙек бунагына дейiн узынынан тiлiк жасау ар;ылы TYрникеттiк синдромнан дамыйтын ас;ынулард^1 болдырмауга жагдай жасалынады. Соган байланысты бYЙiрлiк айма;к;а орналас;ан ;ан тамырлары жэне нервтердi, табан аймагына орналас;ан лимфа тамырлары жара;аттанулардан са;талынады. Сонымен бiрге сауса;тарды жазу сiцiрлерiнiц жара;аттануы ец аз м0лшерде болуы MYMкiн екендiгiн ескертедi . Нэрестенiц сырт;ы жыныс MYшесiнде турникеттiк синдром дамыганда хирург немесе уролог непзп нервтер мен ;ан тамырларын жара;аттамау Yшiн тiлiктi сырт;ы жыныс MYшенiц дорсальды жагынан — странгуляциялы; айма;та corpus cavernosum жэне corpus spongiosum арасынан, уретраны жазатайым жара;аттамау Yшiн сырт;^1 жыныс MYшенiц T0менгi латеральды аймагынан тiлiк жасалынады. Б!ра;, 0кiнiшке орай турникеттiк синдром пайда болгандардыц жартысында ас;^1нулар пайда болады, соныц iшiнде ец ауыры —терiуретралы; жыланк0з жэне гангрена даму (8).

П

www.kaznmu.kz □

Турникеттiк синдром са;инадан дамыган жагдайда, оны алардан бурын сауса;тыц нерв-;ан тамыр жуйесшщ ;аншалык;ты бузылыск;а ушыраганын, са;инаныц батып кету терецдiгiн багалау ;ажет (соцгысын тексеру Yшiн рентген жасау) (3,32). Содан кей1н сауса;ты сабындап немесе минеральды май жагу керек. 1с1нуд1ц дэрежесiн азайту Yшiн сауса;ты музбен муздату немесе компрессия жасау ;ажет. Са;инаны оцай алу Yшiн «жолды;» техниканы к;олданган дурыс. Сол Yшiн тiстiк жiптердi, жiцiшке бауларды, к1нд1кт1 байлайтын таспаны, веналы; турникеттi жэне т.б пайдаланган ыцгайлы. Ец оцайы жiбек жiптiц № 810, узындыгы 40 - 50 см к;олданган дурыс(3). Манипуляцияны жалпы жапсыздандырумен немесе регионарлы; жансыздандыруды 1-2% адреналинйз лидокаинмен iске асыру ;ажет. Хирургиялы; иненiц K0мегiмен жiптiц ушын са;инаныц астына 0ткiзiп, алып дистальды жагын сол ;олмен устау керек. Ж1пт1ц бас;а жагын са;инага жа;ын, тыгыз TYPДе ортацгы буна;тыц ая; жагына дейiн орау керек. Бiрнеше минуттан кейiн жiптi сол ;олмен тар;ата бастау ;ажет. Осы кезде айналдырган жiптiц Yстiмен са;ина дистальды багытпен сырганай отырып, сауса;тан агытылады.

Егерде консервативт1 емнен нэтиже шьщпаган кезде са;инаны электрл1 арамен кесуге тура келед1. Б1ра; са;инаны арамен кесу — нау;ас Yш1н ;аушт1: тер1н1 жырып кету, KYЙ1K шалу, егерде жарага тем1рд1ц унта;тары TYсет1н болса, гранулема пайда болуы мумк1н (12). Клиникалык бакылау. Алматы ;аласыныц «Сункар» полиникасына 11. 09 KYн1 2015 жылы 4,5 айлы; жас нэрестеш анасы хирург;а ;аралуга жэне медициналы; комек корсету ;ажет богандьщтан жедел турде жетк1зд1. Анасыныц айтуынша нэрестенщ оц аягыныц ек1нш1 саусагыныц тырна; бунагыныц проксимальды бол1г1не шаш оралып ;алганын бай;аган. Анасы бул патологияныц ;анша уа;ыттан бастап дами бастаганын б1лмейд1. Б1ра;

С Т H И К """/к**

анасыныц айтуы бойынша нэресте соцгы сагаттарда сут бездер1н емуд1 то;тат;анын, себепс1з жылай бастаганын, соган байланысты нэрестенщ денес1н мейл1нше зер салып тексере бастаганда оц ая;тыц ек1нш1 саусагына шаш оралып ;алганын бай;аган. Эздшнше сауса;ты шаштан босату туралы эрекет1нен еш;андай нэтиже шьщпаганнан кей1н жедел турде клиникага жетк1зген.

Нэрестен1ц денесшщ ;ызуы жогарыламаган. Нэрестен1 тексеру барысында ЖYЙел1 турдег1 ;абыну процесстер1 бай;алмады. Оц ая;тыц ек1нш1 саусагында гиперемия, 1с1ну бай;алады. Сауса;тыц дистальды бол1г1нде инфильтрация, тер1 жамылгысы когерген. Сауса;аралык; бунавда жа;ын циркулярлы; сызатта визуальды эрец б1л1нет1н 540 градус;а оралып ;алган шаш бай;алды. Оныц б1р ушы бос екенд1г1 козге эрец кор1нед1. Бос турган шаш ар;ылы оралып ;алган шашты тар;атуга эрекет жасалынганда, ол уз1л1п кетт1. Содан кейш оралып ;алган шаш ;ан тамырларыныц ауруларына арналаган пинцетпен сауса;тан босатылды. Б1рнеше минут откеннен соц оц ая;тыц ек1нш1 саусагыныц тер1 жамылгысы ;ан айналысы тузеле бастаганнан кей1н бурынгы ;алпына келе бастады. Жарты сагаттан кей1н сауса;тыц ;ан айналысы толы; ;алпына келд1. Саусавда антисептикпен тацгыш салынды. Диагноз: оц ая;тыц ек1нш1 саусагыныц турникетт1 синдромы. Манипуляциядан кейш аз уа;ыт;а антибактериальды терапия тагайындалды. Нэрестен1 б1р айдан кейш ;араган кезде оц ая;тыц ек1нш1 саусагында еш;андай патологиялы; процесс бай;алмады. Турникетт1к синдромга салыстырмалы диагноз ретшде куб1рткен1ц эртурл1 формаларын жат;ызуга болады. Цорытынды. Барлы; жагдайларда жас нэрестенщ саусагында (тарында) инфильтрация, тер1 жамылгысында гиперемия немесе когеру басталган кезде, турникетт1к синдром дамуы мумк1н деген оймен хирургтыц кецес1не жуг1ну ;ажет.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Абаев Ю.К.Турникетный синдром у детей // Вестник хирургии. - 2012. - №2. - С. 105 -108.

2 Барсегянц Л.О. Судебно-медицинское исследование вещественных доказательств (кровь, выделения, волосы). - М.: Медицина, 1999. - 272 с.

3 Чазова Е.И. Неотложные состояния и экстренняя медицинская помощь. - М.: Медицина, 1989. - 640 с.

4 Alpert J.J.,Filler R., Glasser H.H/Strangulation of an appendage by hair wrapping // N.Engl.J.Med. - 1965. - Vol. 273. - P. 866-867.

5 Biehler J.L.,SieckCh.,Bonner B.,Steumky J.H. A survey of health care and child protective services provider knowledge regarding the toe tourniguet syndrome // Child Abuse Negl. -1994.-Vol. 18.-P. 987-993.

6 Chegwidden H.J.,Polrier M. P. Near strangulation as a result of hair turniguet syndrome //Clin. Pediatr.-2005-Vol. 44.-P. 359-361.

7 DeweeseJ.A/Elkner W.C. Strangulation of the penis with a human hair / / Urol. Cutan.Rev.-1951. - Vol.55.-P. 37-38.

8 Douglas D.D.Dissolving hair wrapped aroung an infants digit // J. Pediatr. - 1977. - Vol.91. - P.162.

9 Dr. G.Ligature of the penis // Lancet.-1832. - №2. - P.136.

10 Farah R.Cerny J.C Penis tourniguet syndrome and penile amputation // Urology. - 1973. - Vol.2. - P.310-311.

11 Fasano F.J. Harrison R. Foreign body granuloma and synovitis of the finger-a hazard of ring removal by the sawing technigue // J. Hand Surg.-1987. - Vol. 12. - P.621-623.

12 Fitz-Henley M. Images and diagnoses // West Indian Med.J.- 2000. - Vol. 49. - P.65.

13 Ganakos J.J. Cocores J.A. Terris A. Ainhum( dactylolisis spontanea), Report of bilateral cases and literature review // J. Am. Pod. Med. Assoc. - 1986. - Vol. 76. - P. 676-680.

14 Guilllimeau J. The nursing of children. -London: Hatfield, 1612. - № 24. - Р. 48-59.

15 Haddad F.S. Penile strangulation by human hair.Report of three cases and review of the literature // Urol. Int.-1982. -Vol. 37.-P. 375-378.

16 Haene R.A. Loeffler M. Hair tourniguet syndrome in infant // J. Bone Joint Surg.-2007. - Vol.89. - P.244-245.

17 HortonC.E.,Devine C.J. Hypospadias. In. C.E. Horton( Ed.). Plastic and Reconstructive Surgery of genital Area. - Boston: Little, Brown, 1973. - Р. 112-128.

18 Hussein A.M. Chemotherapy-induced alopecia, a new developments // South. Med. J.-1993. - Vol.86. - P.489-496.

19 Klusmann A., Lenard H.G. Tourniguet syndrome -accident or abuse // Eur. J. Pediatr. - 2004. - Vol.163. - P. 495-498.

20 Krishna S., Paul R.I. Hair tourniguet syndrome of the uvula // J.Emerg. Med.-2003. - Vol .24. - P.325-326.

21 Kuo J.H., Smith L.M., Berkowitz C.D. A hair tourniguet resulting in strangulation and amputation of the clitoris // Obstet. Gynecol.-2002.-Vol.99.-P. 939-941.

22 MackJ.W., Takamoto R.M., JonesF.R. et. Al. Toe tourniguet syndrome // West J. Med. -1976.-Vol.125.-P. 335-336.

23 Maclean H. Babies mittens // Br.Med. J.-1962.-Vol. 1. - P.2.

24 Mann T.P.Fingertip necrosis in the newly born, A hazard of wearing mittens // Br. Med.J.-1961. - Vol.2. - P.1755-1756.

25 McClureW.J. Gradinger G.P. Hairstrangulation of the glans penis // Pjast. Reconstr. Surg.-1985. - Vol.76. - P.120-123.

26 Mc.Neal R.M.Cruickshank G.C. Strangulation of the uvula by hair wrapping // Clin. Pediatr.-1987.-Vol.26.-P.599-600.

27 MhiriM.N., Midassi H. Mezghanni M., Smida M.L. Strangulation du gland par cheveu ou penis tourniguet syndrome // Pediatrie.-1987.-Vol.42.-P.351-353.

28 Miller P.R. Levi J.H. Hfir strangulation // J.Bone Joint. Surg.-1977.-Vol.59. - P.132.

29 Moran J.M.An unusual foreign boby // Jama.-1964.-Vol.189. - P.511-512.

30 MoselyL.H.Digital entanglement in the blanket string, case of the necrosis digit // NZ Med.J.-1979-Vol.90.-P.150-152.

31 Mullet S.T. Ring removal from the edematous finger // J. Hang. Surg.-1955.-Vol.20.-P.496.

32 Narkewicz R.M. Distal digital occlusion // Pediatrics.-1978-Vol.61.-P.922-923.

33 NoottG.G. Hazard from nylon // Br.Med.J.-1967.-Vol.67.-P. 370

34 Peckler B.,Hsu C. K. Tourniguet syndromes, a review of constricting band removal // J.Emerg.Med.-2001.-Vol.20.-P.253-262.

35 Press S. Schahner L., Paul P. Clitoris tourniguet syndrome // Pediatrics.-1980.-Vol.66.-P.781-782.

36 Rague C.J. Stein K.M. Lane J.M. Pseudoainhum constrinting bands of the extremities // Arch.Dermatol.-1972.-Vol.105.- P.434-438.

37 Rich M.,Keating M.A. Hair tourniguet syndrome of the clitoris //J. Urolog.-1999.-Vol.162.-P.190-191.

38 Riter S.Sleep wars: research and opinion // Pediatr. Clin. North Am.-2004. - Vol.5. - P.1-13.

39 Ruszkiewicz A.R., Lee K.A.,Landgren A.J. Homicidal strangulation by victim"s own hair presenting as natural death // Am.J. Forensic.Med. Patol.-1994.-Vol.15.-P 340-343.

40 Sahn D.J. Penis tourniguet syndrome // Pediatrics.-1971.-Vol.48.-P.675.

41 Serour F. Gorenstein A.Treatment the toe tourniguet syndrome in infants / / Pediatr. Surg. Int.-2003.-Vol19.-P.598-600

42 Singh B., Kim H. Wax S.H. Strangulation of glans penis by hair // Urology.-1978. - Vol.11.-P.170-172.

43 Strahlman R.S. Toe tourniguet syndrome in association with maternal hair loss // Pediatrics.-2003.-Vol.111.-P.685-687.

44 Sudhan S.T., Gupta S.Plutarco C.Toe tourniguet syndrome-acsidental or intentional? // Eur.J. Pediatr.-2000.-Vol.159.-P.866-874.

45 Sunil I.M.The hair-thread-tourniguet syndrome: report of unusual presentation of this rare condition // Hand. Surg.-2001.-Vol.6.-P.231-233.

46 Sylwertzak M.S. Feldmann, Fisher B. Recurent clitoral tourniguet syndrome // Pediatrics.-2000.- Vol.105.-P.866-867.

47 Thilagarajah M. An improved method of ring removal // J. Hand. Surg.-1999.-Vol.14.- P.118-119.

А. ЦАНЫБЕКОВ, С.А. МАЛЕНКОВА, Т.А. МЕДЕТБЕКОВ

КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова, кафедра «Общей хирургии»

КРАТКИЙ ЛИТЕРАТУРНЫЙ ОБЗОР О ПРИЧИНАХ РАЗВИТИЯ, КЛИНИКЕ И ЛЕЧЕНИИ ТУРНИКЕТНОГО СИНДРОМА

Резюме: Краткий литературный обзор о причинах развития, клинике и лечении турникетного синдрома. Турникетный синдром пальцев относится к острым ишемическим патологиям. Если данная патология во время не диагностируется, то может произойти омертвение органа. В конце статьи приведено собственное наблюдение из клиники.

Ключевые слова: турникетный синдром, странгуляционная борозда, причины, клиника диагностика и лечение.

A. KANYBEKOV, S,A, MALENKOVA ,T.A. MEDETBEKOV

General surgery department of Kazhakh Nationa tional Medical University named after S.D.Asfendiyarov

SHORT REVIEW OF THE REASONS, CLINIC AND TREATMENT OF THE A TOURNIQUET SYNDROME

Resume: The short literary review about the development reasons, clinic and treatment of a tourniquet syndrome. Tourniquet finger syndrome is the acute ischemia pathology. If this pathological process had not been diagnosed on time the organ to lead to a necrosis. At the end of the article the clinical case had been represented.

Keywords: tourniquet syndrome, constriction mark, reasons, clinic, diagnostic and treatment.

УДК 616.329 - 001.17- 089.844

Н.Х. МУСАБАЕВ, Е.М. ИМАНТАЕВ, Ф.А, ПРИМКУЛОВА, Ж.Н. АМАНГЕДИЕВА, А.М. ЩАТАЕВА, Д.Б. МЫРЗАКОНЫРОВ,

С.С. ТОЙЫМБЕТОВ, О.Е. ЖОЛДАСОВ

Казахский Национальный медицинский университет им. С. Д. Асфендиярова, кафедра интернатуры и резидентуры по хирургии

ВЫБОР ТАКТИКИ ХИРУРГИЧЕСКОГО ЛЕЧЕНИЯ ПРОНИКАЮЩИХ ПОВРЕЖДЕНИЙ ПИЩЕВОДА

Лечение больных с проникающими повреждениями пищевода (ППП) остаётся одним из наиболее сложных вопросов современной хирургии (Черноусое А.Ф. с соавт., 2000; Абакумов М.М., 2003, 2004; Gupta N.M. et al., 2004; Eroglu A. et al., 2009). Смертность сохраняется высокой, достигая при повреждениях осложнённых гнойным медиастинитом 40-80% (Слесаренко С.С. с соавт., 2005; Абакумов М.М., 2004; Strohm Р.С. et al., 2002; Uchikov А.Р. et al., 2003). При оперативном вмешательстве, проведённом в ранние сроки повреждения (до 24 часов), удаётся достичь удовлетворительных результатов лечения (Абакумов М.М., 2004; Светухин A.M., 2002; Цыбуляк Г.Н., 1997; Алиев М.А., Жураев Ш.Ш., Потапов В.А., 1991). Наблюдается устойчивый рост повреждений пищевода, в первую очередь, за счёт увеличения инструментальных перфораций (Белоконев В.И. с соавт., 2007). Как и прежде одной из наиболее частых причин повреждений пищевода остаются инородные тела (Воробей А.В., Чур Н.Н., Вижинис Ю.С. и др., 2005; Щербина В.И., Юргенс Т.А., Синенкова Н.В. и др., 1997; Kiernan P.D., Sheridan M.J., Hettrick V. et al., 2006).В настоящее время повреждения пищевода (после 24 часов) являются причиной гнойного воспаления медиастинальной клетчатки в 67-84% наблюдений (Абакумов, М.М., 2003, 2004). Залог успешного лечения ППП авторы связывают со сроками травмы, с выбором метода операции и технологией хирургического вмешательства. Тактика хирургического вмешательства в зависимости от сроков травмы способствует улучшению результатов лечения больных с проникающими повреждениями пищевода.

Ключевые слова: ППП (проникающие повреждения пищевода), медиастинит, перфорация.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.