Научная статья на тему 'Тіл үйретуде аударма тәсілін қолдану'

Тіл үйретуде аударма тәсілін қолдану Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
197
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
сөз тіркестері / мәтін / тест тапсырмалары / аударма / аударма тәсілі / тілдік ерекшелік / словосочетания / текст / тестовые задания / перевод / способ перевода / языковая особенность

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — З. А. Абдуллина, Т. Қ. Зайсанбаев, Б. Н. Канленова

З.А.Абдуллина, Т.Қ.Зайсанбаев және Б.Н.Канленованың «Тіл үйретуде аударма тәсілін қолдану» атты мақаласында орыс тілді дәрісханаларда қазақ тілін меңгертудің бір тәсілі – аударма тәсілі туралы сөз болады. Авторлар қазақ тілін меңгертуде аударма тәсілін қалай қолдану керектігіне жан-жақты тоқталады. Болашақ маман өзінің мамандығына қатысты терминдерді білуі тиіс. Оны тест тапсырмалары арқылы тексеруге де болады. Авторлар оның бірнеше тәсілін көрсетеді. Аударма тәсілін тест тапсырмаларында қолдану барысында студенттің болашақ мамандығына қатысты терминдерді, кәсіби сөздерді, синтаксистік оралымдарды қаншалықты деңгейде білетінін анықтауға болатынын авторлар нақты дәлелдейді. Сондай-ақ тұтас мәтіндерді аударту арқылы студенттердің өз ойларын жазбаша түрде жеткізе алуына ықпал етуге болатыны мақалада толық ашылып көрсетілген. Авторлар аударма жасау барысында әр тілдің өзіне тән синтаксистік құрылысына, ұлттық сөз саптау ерекшеліктеріне баса мән беру керектігіне нақты дәлелдер келтіреді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МЕТОДА ПЕРЕВОДА В ОБУЧЕНИИ КАЗАХСКОГО ЯЗЫКА

В статье З.А.Абдуллиной, Т.Қ.Зайсанбаева и Б.Н.Канленовой, название которой «Использование метода перевода в обучении казахского языка» говорится о переводе, как один из способов обучения казахского языка в русскоязычной аудитории. Авторы статьи всесторонне рассматривают как применять способ перевода на практических занятиях при обучении казахского языка. Знание слов-терминов, которые относятся к будущей профессии обучающихся можно проверить с помощью тестовых заданий. Авторы указывают несколько видов таких тестовых заданий. А также авторы приводят конкретные факты того, как нужно особо обратить внимание на синтаксическую структуру и особенности каждого языка.

Текст научной работы на тему «Тіл үйретуде аударма тәсілін қолдану»

K.A. Bulygin, K.A. Sharipov, S.S. Zhakypbekova, K.S. Bekenaeva

Asfendiyarov Kazakh National medical university, Department of Biological Chemistry

THE ROLE OF THE METHOD OF TEACHING IN THE EVALUATION OF MIDTERM

Resume: The purpose of this study was to compare the effectiveness of interactive learning method (JIGSAW) with the traditional system of teaching biochemistry in medical school. The effectiveness was evaluated based on the midterm is carried out in the traditional way. The novelty of the theme lies in the practical application all the section on biochemistry methods and techniques of interactive learning compared to traditional methods. The comparison is carried out in the same groups on the two sections of alternating interactive and traditional methods with distinction students by language of instruction and sex composition of the group. The practical significance of this work lies in the fact that it allows to make a conclusion about the most appropriate approach to teaching biochemistry to medical students in the corresponding categories and to show the dependence of the result of learning (assessment for boundary control) method of teaching. Keywords: TBL - team-based learning, team-based learning, CBL - case-based learning focused on cases; PBL - problem-based learning, problem-based learning; JIGSAW - interactive teaching method from the English. Jigsaw, work in small groups; mid-term - form of intermediate assessments of the knowledge and practical skills of students on a particular topic of the discipline

УДК 4С(КАЗ):8.08

З.А. Абдуллина, Т.Ц. Зайсанбаев, Б.Н. Канленова

С.Ж. Асфендияров атындагы Цазац ¥лттыцмедицинаyrneepcumemi, Цазац тш жэне Kdci6u цазац тш кафедрасы

ТЫ YЙРЕТУДЕ АУДАРМА ТЭС1Л1Н КДЛДАНУ

ЗААбдуллина, Т.К,.Зайсанбаев жэне Б.Н.Канленованыц «ТЫ уйретуде аударма тэсшн цолдану» атты мацаласында орыс тiлдi дэр^аналарда цазац тшн мецгертудщ 6ip тэсл - аударма тэсл туралы свз болады. Авторлар цазац тМн мецгертуде аударма тэслт цалай цолдану керекттне жан-жацты тоцталады. Болашац маман взтщ мамандыгына цатысты термuндердi бiлуi тис Оны тест тапсырмалары арцылы тексеруге де болады. Авторлар оныц бiрнеше тэсшн кврсетедь Аударма тэсшн тест тапсырмаларында цолдану барысында студенттщ болашац мамандыгына цатысты терминдерд1 кэаби свздерд1 синтаксиста оралымдарды цаншалыцты децгейде быеттт аныцтауга болатынын авторлар нацты дэлелдейдь Сондай-ац тутасмэтiндердi аударту арцылы студенттердщ вз ойларын жазбаша турде жетюзе алуына ыцпал етуге болатыны мацалада толыц ашылып кврсетлген. Авторлар аударма жасау барысында эр тыдщ взте тэн синтаксиста цурылысына, улттыц свз саптау ерекшелiктерiне баса мэн беру керекттне нацты дэлелдер келтiредi.

Tyurndi свздер: свз тiркеcтерi, мэтн, тест тапсырмалары, аударма, аударма тэсш, тмдж ерекшелк

Зерттеу мацсаты: Студенттщ болаша; мамандыгына ;атысты сездерд^ сейлемдерд^ MaT^i аудара 6rnyi керек.

Зерттеу эд^ерн эртYрлi мэтшдерден алынган мысалдар, TYсiндiру, тест тапсырмаларын орындату жэне т.б. уйымдастыру, шыгармашылы;, iзденiс, ;орытынды жасау

Юркпе: Каза; тшнщ мемлекеттж мэртебеге ие болган кезшен бастап казак; тшн о;ыту эдютемеа де жыл еткен сайын жа;сарып, дамып келе жат;аны белгш.Сонымен бiрге бас;а улт екшдершщ мемлекеттж тш - ;аза; тшне деген кез;арастары езгерш, тшге деген к;урметтерi арта TYстi. Дегенмен, мемлекеттж тшге деген ;ажеттшк ез децгешнде болмауы жэне ;алалы; жерлерде ;аза; тшшщ ^нделжт турмыста кен, ;олданыста болмауы мемлекеттж тшдщ тшсп дэрежеде дамуына ы;пал етпей отыр.

Орыс мектебш бтрген ;андастарымыздын, да, езге улт екшдершщ де ауызею сейлеу ден,гейлерi элi де нашарлау. Онын, басты себебi орыс мектептершде ;аза; тшн о;ытуда ;аза; тшшщ грамматикасына кеп кендл белiнедi де, ауызею сейлеу тш кебшесе назардан тыс ;алып жатады. Ал тшдщ емiр CYPУ

формасы ауызею сейлеу тш екенiн ескерсек, бул мэселе ен, бiрiншi орында туруы тиiс. бзге улт екшдершщ мемлекеттiк тiлде ез ойларын еркш жеткiзе алмауынын, себебi неде деген сура;;а жауап беру Yшiн галым Э.ЖYнiсбектщ пiкiрiне назар аударайы;. Ол мунын, себебiн былай деп TYсiндiредi:«Казiргi кездегi о;улы;тар да, эдютеме де, муFалiм де ;аза; тiлiн ана тiлi ретiнде Yйретуге икемделiп дайындалган. Себебi, муFалiмдер дайындайтын о;у орындары ;аза; тiлiн тек ана тш ретiнде о;ытатын муFалiмдер дайындап келедi. Сонды;тан олар о;у сыныбына (аудиториясына) келедi де грамматиканы жаттатудан бастайды. Айналып келгенде бала ережеш бшп-а; тур, бiрак; сейлеуге дэрмен жо;. О;ытушынын, да, о;ушыныц да ;ыруар ен,беп тiл Yйрету мен тiл Yйренуге емес, грамматиканы жаттату мен жаттауга бос;а сарп болуда. Ал бiзге болса, ;аза; тiлiн «екшшЬ (ана тiлi емес) тш ретiнде Yйрететiн о;у-;уралдары, эдютеме мен муFалiмдер керек. Ендеше, эрекеттщ басы ;аза; тiлiн грамматикасыз о;ытатын о;улы;тар, эдiстемелер мен муFалiмдер дайындау болу керек»[1].

Сондай-ак профессор Э.Жушсбек езге улт екшдершщ казак; тшн мецгеруш терт децгейге белш карайды: 1-децгей - ауызею-турмыс тiлi (разговорно-бытовая речь), 2-децгей - окушылар Yшiн ауызекi-пэн тiлi (разговорно-предметная речь), 3-децгей - ауызекь юкери тiл (разговорно-деловая речь), ауызекi-эдеби тш (разговорно-художественная речь) [1].Э.ЖYнiсбек кeрсетiп отырган децгейлердщ бiрiншiсi мен екiншiсi мектеп окушылары Yшiн болса, Yшiншi жэне тeртiншi децгеш жогары оку орындары студенттерi мен кызметкерлер Yшiн кажет.

Жогары о;у орындарында бiлiм алушы студенттер ездершщ болашак мамандыктарына катыстыказак; тiлiн, ягни кэсiби тiлдi мецгеруi тиiс.Кэсiби тiл дегенiмiз де айналып келгенде осы ауызекi сейлеу тшнщ бiр саласы. Мэселен, дэрiгер мен наукас арасындагы диалогта да ^нделжт турмыста колданылатын сездер айтылады. Айырмашылыгы медицинага катысты терминдер, сез ^ркестер^ синтаксистiк оралымдар болуы MYмкiн. Медициналык терминдер, дене MYшелерiнiц атауына келетш болсак, наукас та, дэрiгер де сейлесу барысында кезге кeрiнетiн немесе кез келген карапайым адам бшетш MYшелер мен агзалар туралы гана айтуы MYMкiн. Iшкi MYшелерi ауыратын адамныц «е^м ауырады», «бауырым ауырады» немесе «ток iшегiм ауырады» деп айтуы MYMкiн емес. Наукас «мына жерiм ауырады» деп колымен кeрсетуi MYMкiн. Дэрiгер «калай ауырады?», «кайтш ауырады?» деген сиякты сурактар кою аркылы оган нактама (диагноз) кояды. Эрине, ары карай наукастыц канын, зэрiн зертханалык тексеруден eткiзу аркылы, сондай-ак эртYрлi медициналык курал-жабдыктардыц кемепмен дэрiгер eзi койган нактамасыныц дурыс немесе дурыс еместiгiне кез жетюзедь Наукасты кай багытта тексеру керек екендтн аныктау Yшiн алдымен онымен сейлесудщ мацыздылыгы осында. Кез келген адам езшщ жай-KYЙiн ана тшнде оцай эрi накты жеткiзедi, сондыктан медициналык бiлiмдi орыс тiлiнде алган студент казак тiлiндегi ауру атауларын, олардыц белгiлерiнiц казак тiлiнде айтылу ерекшелiктерiн бiлуi тиiс. Аурудыц белгiлерi адамзат баласына ортак болганымен, оны сипаттап беру эр тiлде эр килы болуы MYMкiн. Мысалы, казак тшндеп «ЖYрегi айну», «ЖYрегi сазу» сез тiркестерi ЖYректiц ауруын бiлдiрмейдi, ас корыту агзасыныц ауруын, дэлiрек айтканда, асказанныц ауруын бiлдiредi. Казак тiлiнiц осындай ерекшелiгiн тiл YЙренушiнi койып, тiл мамандары да кейде ескермейдь Мысалы «Алматы акшамы» газетшен «наукастыц асказаны айниды» [2, 4] деген сез ^ркесш кездестiрдiк. Жогары оку орындарында орыс тiлдi аудиторияда казак тшнш окыту барысында болашак мамандардыц мамандыктарына катысты мэтiндер пайдаланылады. Мэтiндердi оку, аудару, сондай-ак мэтш бойынша койылган сурактарга жауап беру аркылы олар сездж корларын болашак мамандыктарына катысты сездермен, терминдермен, сез тiркестерiмен жэне синтаксистiк оралымдармен толыктырады. Мэтiндi казак тiлiнен орыс тшне аударатындыктан, бул оларга аса кеп киындык келтiрмейдi. Дегенмен, кеп жагдайда кейбiр окытушылар мэтiндi жатка айтуга баса кeцiл бeлiп, олардыц мэтiндi дурыс TYсiнген-TYсiнбегенiне назар аудара бермейдь Тiл YЙренушi мэтiндегi ойды TYсiнiп, соны кыскаша ез сeзiмен мазмундап беруге тиiс. Сонда гана мэтiнмен жумыс ез нэтижесiн бермек.

Ендi тiл YЙретуде аударма тэсшн колдану туралы сез козгайык. Жогарыда мэтiнмен жумыс iстегенде тiл YЙренушiлер мэтiндi казак тiлiнен орыс тшне, ягни ез ана тiлдерiне аударатынын айттык. Бундай тапсырманы орындау аса киындык тудыра коймайды, себебi тш YЙренушiлер кейбiр сездер мен сез ^ркестершщ аудармасын бiлгендiктен кисынын кел^рш, мелшерлеп магынасын аударып беруi MYMкiн. Ендi бул тапсырманы KYPДелендiрiп, керiсiнше орыс тiлiнен казак тiлiне аударуга тапсырма беруге болады. Ал тш YЙрену кезiнде YЙренiп жаткан тшге аудару оцай емес. Ол Yшiн сол тiлдiц зацдылыктарын жаксы мецгеру кажет.Осындай аударма жумыстары Yшiн кыскаша мэтшдер немесе сейлемдер беруге болады. Теменде кейбiр тапсырмалар TYрiнiц Yлгiсiн усынбакшымыз. Мысалы:

Мына терминдердi казак тшне аударыцыздар:

организм -

моча -

мышцы -

кислород -

трахея -

брюшная полость -гортань -пищевод -скелет -

проток, серцевина -мочеточник -

Аударма тэсш колданылган тапсырманы тест

TYрiнде беруге де болады.

Мысалы:

*!«Клетка» сезшщ дурыс аудармасы

*+жасуша

*карынша

*кулакша

*калканша без

*шырышты кабыкша

Ендi бул тапсырманы сэл KYPДелендiрiп беруге де болады. Мысалы: *!Дурыс аударылган сез тiркесi *плечевой пояс- тебе CYЙегi *теменная кость - иык белдеуi *+плечевая кость- токпан жшк *затылочная кость -жамбас CYЙегi *большеберцевая кость-токпан жiлiк Осындай тапсырмаларды орындау Yшiн студент мамандыгына байланысты термин сездердщ аудармасын бiлуi тиiс. Тест тапсырмаларын орындау кезiнде, жалпы сабак барысында студент орысша-казакша медициналык терминдер сездшне ЖYгiнедi. Мысалы, студент бiрiншi тест тапсырмасына уксас тапсырмаларды орындау Yшiн бiр гана терминдi карайтын болса, екiншi тест тапсырмасын орындау кезiнде бiрнеше терминдi карап шыгуга мэжбYP болады. Ендi мундай тест тапсырмаларын одан эрi KYPДелендiрiп, тутас сeйлемнiц орысшадан казакшага дурыс аударылган нускасын табу тапсырылады. Ал осы тэрiздi тапсырмаларды орындату аркылы тш YЙренушiлердiц казак тiлiнiц лексикасымен катар грамматикалык курылымын калай бшетшен аныктауга болады. Мысалы:

*!Витамины - биологические активные вещества, необходимые для жизнедеятельности организма Сейлемнщ дурыс аудармасы

*Дэрумендер - биологиялык белсендi заттар агзаныц eмiр CYPуi Yшiн.

*Дэрумендер - кажетт eмiр CYPуi Yшiн агзаныц биологиялык белсендi заттар.

*Дэрумендер - биологиялык белсендi заттар, агзаныц eмiр CYPуi Yшiн кажеттi.

*Дэрумендер - eмiр CYPуi Yшiн агзаныц кажеттi биологиялык белсендi заттар.

*+Дэрумендер - агзаныц eмiр CYPуi Yшiн кажеттi биологиялык белсендi заттар

Сонымен бiрге аударма жумысын тек тест TYрiнде гана емес, тутас мэтiндердi аударту аркылы ЖYргiзуге болады. Мэселе мэтiндегi ойды дэл жеткiзе бiлуде. «Аударма эрекет - аудармашыныц когнитивть коммуникативтi ^-эрекет болгандыктан, оныц туындысы - аударма - TYпнусканыц мазмуны мен эмоционалдык, стильдiк рецiн бузбай жеткiзуi кажет».[3, 22-23].

Аударма жасау барысында эр тшдщ eзiне тэн ерекшелiгiн естен шыгармау керек. Мысалы, казак тшн дурыс мецгермеген кейбiр студенттер «у меня есть старший брат» деген сeйлемдi казакша «менде Yлкен ага бар» деп аударады.Немесе«На улице идет снег» деген сейлемнщ бiрнеше нускасын жасауга болады: Квшеде цар келе жатыр / Квшеде цар жауып / Далада цар жауып жатыр/ тур. Алгашкысы - калька компоненттерге курылган сезбе-сез аударма; екiнiшiсiнде ауызею сейлеу тiлiне тэн ерекшелiктер бар. Соцгы вариант -TYпнускаFа толык сэйкес келетш дэлме-дэл балама аударма болып табылады; булай деуiмiзге себеп - казак ултыныц концептiлiк угымына, сырткы ДYниенi кабылдау, пайымдауынан калыптаскан тэжiрибесiне негiзделген тiлдiк бiрлiктер алынган (шынайы казакы угым Yшiн тургынжайдан тыскарыныц бэрi «дала», сондыктан эрдайым «далада» деп айтылады), iс-эрекеттiц дэл осы сэтте ЖYрiп жаткандыгын кeрсететiн тулга (жауып тур) жумсалган. Лингвомэдени кузыретке ие аудармашы нускалардыц Yшiншiсiн гана тацдайды, соцгы вариант TYпнускадаFы акпараттыц мазмунына сэйкес, казак эдеби тшшщ нормалары сакталган, кабылдаушыныц угымына сэйкес келетш дэлме-дэл балама болып багаланады. Корыта айтканда, дэлме-дэл аударма жазбаша тэржiмаFа кeбiрек тэн; аудармашы бiрнеше варианттардыц катарынан дэлме-дэл баламаны тацдай алады[3 37]. Студенттiц болашак мамандыгына катысты мэтiндi тацдап алып окытушы алдымен eзi YЙде мэтiндi аударып алуы керек. Сонан соц мэтшдеп аударылуы киын сездер мен сез ^ркестершщ, кейбiр синтаксистiк оралымдардыц аудармасын берген жен. Окытушы eзi аударып алу керек деген студенттщ аудармасы окытушынiкiмен бiрдей болып шыгуы тиiс деген сез емес. Тшт майталман аудармашылардыц eздерiнiц де аудармалары бiрдей болып шыкпайды. Бул жерде эр аудармашыныц eзiндiк стилi болатынын да естен шыгармау керек. Студенттерге тапсырма ретiнде орыс тiлiнде жазылган дэрьдэрмектер нускаулыктарыннемесе эр TYрлi жарнамаларды аудартуга болады. Оныц себебi казак тiлдi окырмандар Yшiн дэрi-дэрмектердiц

iшiндегi нускаулыктардыц аудармалары ете мацызды. Казiргi кезде кеп жагдайда дэрiлердегi нускаулыктардыц казакша аудармасы TYсiнiксiз болып жататыны рас.

Сeзiмiз дэлелдi болуы Yшiн тумау мен суык тиюге карсы колданылатын «Инсти» шеп шайыныц орысша жэне казакша нускаларына назар аударайык. Орысшасы: «Травянные гранулы «Инсти» являются оптимально сбалансированным составом тщательно выбранных растений, имеющих мощное болеутоляющее, жаропонижащее, отхаркивающее и противозастойное действие». Казакша аудармасы: ««Инсти» шеп шайы ауруды басатын, дене кызуын басып, какырыкты TYсiретiн жэне iркiлуге карсы KYштi эсерi бар мукият тацдап терiлген eсiмдiктердiц оцтайлы тецеспршген курамы болып табылады». Аудармада орысша нускаудагы ой сакталганымен, сeйлемнiц грамматикалык курылысында селкеулiк болгандыктан, TYсiнуге ауырлау. Ягни, сейлемде аныктауыш пен аныкталушы сeздердiц, пысыктауыштык катынастагы сез ^ркестершщ казак тiлiнiц зацдылыгына сэйкес келмеуi угымды ауырлатып тур. Егер бул сейлемд^ ««Инсти» шеп шайы (тушршжтерЦ ауру сезiмiн басатын, дене кызуын тeмендететiн, какырык TYсiретiн жэне iркiлуге карсы KYштi эсерi бар еамджтердщ мукият тацдап терiлiп, оцтайлы тецеспршген курамы болып табылады»,- деп аударылса, казак тiлдi тутынушыга элдекайда TYсiнiктi, жатык болар едi. Окытушы аудармадагы осындай кателiктердi керсете отырып, студенттердщ казак тiлiнiц грамматикалык курылысыныц ерекшелжтерш мецгеруiне, сeйлемдегi сeздердiц орын тэр^бш бiлуiне ыкпал етедi.

Аударма аркылы тш YЙрету Yшiн окытушыныц eзi де аударма теориясын жаксы бiлуi тиiс. «Эрбiр гылым тэрiздi аударма теориясы да - тэжiрибе барысында жинакталган фактiлердiц, теориялык iзденiстер ЖYЙесiнiц нэтижесi. Ол, сондай-ак, TYпнуска мен аударма мэтшдер аралыгындагы байланыс зацдылыктарын реттейтiн жэне эдiстеменiц жалпы мэселелерi мен аударма техникасын карастыратын гылыми багыт» [4, 10-11].

Цорытынды: Аударма тэсшн тiл YЙрету барысында пайдаланганда жогарыда айтканымыздай тiл YЙренушiлердiц децгейлерш ескерген жен. Казак тiлiн бшу децгейi темен болып есептелетiн тш YЙренушiлерге онша KYPДелi емес, жецш эрi KYнделiктi турмыста колданылатын сездер мен сез ^ркестер^ синтаксистiк оралымдардан туратын жай сeйлемдердi аударту кажет. Ал казак тiлiн бiлу децгеш жогары студенттерге KYPДелi мэтiндердi беруге болады. КYPДелi мэтiндердi аудару барысында олардыц сeздiк корлары молаяды, казак тшнщ грамматикалык курылысы туралы бiлiмдерi одан ары толыга TYседi. Эрине, муныц барлыгы окытушыныц жетекшiлiгi аркылы, оныц жол сiлтеуi аркылы ЖYзеге асады. Корыта айтканда, тiл YЙрету барысында аударма тэсiлiн кецiнен колдануга болады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Жушсбек Э. «Кдзак;-орыс» элшбш ме элде «орыс-к;азак;» элiпбиi ме?: http://mtdi.kz/

2 «Алматы ацшамы». -2010. - №135 (4226).

3 С.Кулманов Аударманын, 93eKTi мэселелерi. - Алматы: Palitra-Press, 2015. - 296 б.

4 Тарасов Э., Жак;сылык;ов А., Мусалы Л., Адаева Е. Аударма теориясы. - Алматы: Кдзак; Университет^ 2013. - 132 б.

З.А. Абдуллина, Т.Ц. Зайсанбаев, Б.Н. Канленова

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова, Кафедра казахского языка и профессионального казахского языка

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МЕТОДА ПЕРЕВОДА В ОБУЧЕНИИ КАЗАХСКОГО ЯЗЫКА

Резюме: В статье З.А.Абдуллиной, ТД.Зайсанбаева и Б.Н.Канленовой, название которой «Использование метода перевода в обучении казахского языка» говорится о переводе, как один из способов обучения казахского языка в русскоязычной аудитории. Авторы статьи всесторонне рассматривают как применять способ перевода на практических занятиях при обучении казахского языка. Знание слов-терминов, которые относятся к будущей профессии обучающихся можно проверить с помощью тестовых заданий. Авторы указывают несколько видов таких тестовых заданий. А также авторы приводят конкретные факты того, как нужно особо обратить внимание на синтаксическую структуру и особенности каждого языка.

Ключевые слова: словосочетания, текст, тестовые задания, перевод, способ перевода, языковая особенность.

Z.A.Abdullina, T.K.Zaisanbaev, B.N.Kanlenova

Asfendiyarov Kazakh National medical university, Department of Kazakh language and professional Kazakh language

USING OF TRANSLATION METHOD IN EDUCATION OF KAZAKH LANGUAGE

Resume: Article written by ZAAbdullina, T.K.Zaisanbaeva and B.N.Kanlenova named "Using of translation method in education of Kazakh language" talking about translating is that one of the way of learning Kazakh language in Russian talking auditory. Authors of article comprehensively consider how to use the way of translation on practical lessons during Kazakh learning lesson. Knowledge of words-terms, which relates to future job can be checked by tests. Authors point different types of tests. Also authors cite a specific facts that how important pay attention on syntax structure and advantages of each language.

Keywords:word combinations, text, test tasks, translation, translation method, language feature

УДК 615.15/.19:378.14

!Е.Н. Кириллова, 2Г.О. Устенова

1Санкт-Петербургская государственная химико-фармацевтическая академия 2 Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ И РЕАЛИЗАЦИЯ СОВМЕСТНОЙ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ ПРОГРАММЫ ДЛЯ ПОДГОТОВКИ ТЕХНОЛОГОВ ФАРМАЦЕВТИЧЕСКОГО ПРОИЗВОДСТВА

В настоящее время одним из важнейших требований современной фармацевтической отрасли является высокий уровень квалификации персонала фармацевтической промышленности. Отрасль остро испытывает недостаток в специалистах для фармацевтической промышленности - от технологов производственных участков до руководителей производства, в соответствии с правилами GMP. Для гармонизации образовательных программ ведущих университетов реализуется академическая мобильность, позволяющая выдавать транскрипты к дипломам двух вузов-партнеров.

Ключевые слова: профессиональные компетенции, квалифицированный специалист, совместная образовательная программа, типовой учебный план.

Введение. Совместная образовательная программа (СОП) для технологов фармацевтического производства по направлению подготовки 18.03.01 Химическая технология, реализуемая Санкт-Петербургской государственной химико-

фармацевтической академией (далее - СПХФА) и по специальности 5В074800 «Технология

фармацевтического производства», реализуемая

Казахским национальным медицинским

университетом им. С.Д. Асфендиярова (далее -КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова), представляет собой систему документов, разработанную и утвержденную высшими учебными заведениями с учетом требований рынка труда. СОП разработана на основе Федерального Государственного образовательного стандарта высшего профессионального образования

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.