115Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions
Volume 4 | TMA Conference | 2023 Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar
TIBBIYOTDA LOTIN TILI VA TIBBIY TERMINOLOGIYA FANINI
O'RGANISHNING AHAMIYATI
Ozoda Akhtamovna Mukhammedova
TMA teacher of the Department of Uzbek and foreign languages Axtamovna777@gmail.com
Malika To'xtamurod qizi Xusanova
A student of the faculty of Medicine of TMA
Tibbiyot institutlarida lotin tili va tibbiyot terminologiyasi asoslarini o'rganish, eng avvalo, terminologik malakali shifokor tayyorlash uchun mo'ljallangan.
Kalit so'zlar: terminologiya, klinik terminlar, anatomik, gistologik, epidemiya, epidemiya, tibbiyot, biologiya, anatomik atamalar, anatomik atamala, zamonaviy, didaktik.
Studying the basics of Latin language and medical terminology in medical institutes is primarily intended for terminologically qualified training of doctors.
Keywords: terminology, clinical terms, anatomical, histological, epidemic, epidemic, medicine, biology, anatomical terms, anatomical terminology, modern, didactic.
Lotin tilini bilish dunyoning turli mamlakatlaridagi shifokorlarga bir-birlarini osongina tushunish imkonini beradi. Lotin tilini tibbiyotda qo'llashning uzoq an'analari butun dunyo shifokorlari va tibbiy ta'limni birlashtirish uchun birlashtiruvchi omil bo'lib xizmat qiladi. Yaqin kunlargacha ko'pgina tibbiy asarlar lotin tilida yozilgan. Ta'limning barcha bosqichlarida o'qituvchi va o'quvchilarning yaqin o'zaro hamkorligi zamonaviy pedagogika tomonidan ta'minlanadi, bunga o'quv jarayoniga interfaol texnologiyalarni keng joriy etish orqali erishiladi. Ta'lim standartiga ko'ra, tibbiyot universiteti talabalari turli xil umumiy madaniy va kasbiy vakolatlarga ega bo'lishi kerak. Tibbiyot institutlarining 1-bosqich talabalari o'z o'quv faoliyatlarining ilk kunlaridanoq lotin tili va
ANNOTATSIYA
ANNOTATSIYA
May 6
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions
Volume 4 | TMA Conference | 2023 Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar
tibbiy terminologiya fanini o'rganishni boshlaydilar. Tabiiyki, bu fan ular uchun yangi fan, lotin tili alifbosi, fonetikasi, ot, sifat, fe'l so'z turkumlari, moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar, murakkab anatomik-gistologik va klinik terminlar tarjimasi ularning barchasini hamma talaba bir hilda yaxshi yoki a'lo darajada o'zlashtira olmaydi. Ayniqsa moslashmagan va moslashgan aniqlovchilarning tarjimasida ularning o'zlashtirish darajasi oqsaydi.
Tibbiyot lotin tili kursining o'rganish ob'ekti tibbiyot fanining maxsus tushunchalarini bildiruvchi so'z va iboralardir. Bunday so'z va iboralar atamalar deb ataladi va ularning birikmasi tibbiy terminologiyani - tibbiyot xodimlarining kasbiy tilini tashkil qiladi. Tibbiyot mutaxassisi doimiy ravishda yangilanib turadigan professional tildan malakali foydalanishi va atamalarning paydo bo'lishini belgilaydigan qonunlarni tushunishi kerak.
Har qanday mamlakat shifokorlari qadimgi yunon va lotin tillarida paydo bo'lgan xalqaro, umumiy qabul qilingan atamalardan foydalanadilar. Ushbu atamalar universaldir va ularning millatidan qat'i nazar, mutaxassislar uchun tushunarli. Bunday atamalar-internatsionalizmlar tibbiyot fanining asosiy fondini tashkil qiladi. Eng qadimiy davrga epidemiya (epidemiya), bronx (bronx), gerpes (gerpes), karsinoma (karsinoma), amfizema (emfizema) kabi atamalar kiradi. Bugungi kunda lotin tili nafaqat Qadimgi Rim faylasuflari, notiqlari, shoirlarining xotirasi, balki zamonaviy dunyoning ajralmas atributidir. Lotin tili ko'plab bilim sohalarida, xususan, tibbiyot, biologiya va huquqshunoslikda ilmiy terminologiyada mustahkam ildiz otgan. Shuning uchun ular hatto tibbiy, biologik va huquqiy lotinni alohida ajratib ko'rsatishadi. Tibbiyotda deyarli barcha tibbiy atamalar lotin-yunon tilidan kelib chiqqan. Oliy tibbiyot o'quv yurtlarida lotin tili va tibbiyot terminologiyasi asoslarini o'qitishda trening, dasturlashtirilgan, kompyuterda o'qitish, muhokama, keys metodi, ishbilarmonlik va rolli o'yinlar kabi usullardan keng foydalaniladi. Lotin tili, o'lik til bo'lsa-da, bugungi dunyoda so'zlashuv nutqida hech bir davlatda qo'llanilmaydi, oliy o'quv yurtlarida tibbiyot fanini o'rganishda muhim va zarurdir. Tibbiyotda anatomik atamalarning ahamiyatini ortiqcha baholash qiyin. Dasturlashtirilgan ta'lim talabalarga didaktik materialni tuzishda yuqori darajaga erishish imkonini beradi. Rolli o'yin usuli - bu ishtirokchi talabalarning turli xil, ko'pincha qarama-qarshi manfaatlariga ega shaxsiylashtirilgan o'yin. Bu usul, masalan, «Klinik terminologiya» mavzusida umumlashtiruvchi seminar o'tkazishda juda samarali natija beradi.
May 6
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions
Volume 4 | TMA Conference | 2023 Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar
y
Shifokor uchun lotin tilini bilish unga bog'liq atamalarni tushunishga yordam beradi.
Lotin tili istisnosiz barcha anglo-sakson tillarining asosi bo'lib hisoblanadi (fransuz, ispan, portugal, italyan, nemis, ingliz va boshqalar). Masalan, fransuz, italyan, ispan, rumin tillarida so'zlarning 89 foiz kelib chiqishi lotinchadir. Ingliz, nemis tillarida esa 65%. Lotin tilini o'rganish shifokorning so'z boyligini yaxshilaydi va
ega bo'lgan yangi so'zlarni o'rganish jarayonini osonlashtiradi. REFERENCES
1. Sunbula R. et al. Teaching foreign languages in medical institutes //Journal of Positive School Psychology. - 2022. - С. 1605-1613-1605-1613.
2. Xo'jayev G'.X., Kuvatov A.K., "Ta'lim jarayonida ilg'or pedagogik texnologiyalarni qo'llash" Samarqand, 2004 yil.
3. Мухаммедова, О. А. (2022). Развитие медицинского образования в Узбекистане. Eurasian Journal of Academic Research, 2(5), 397-399
4. Болдырева О.Н. Нет пути в медицине без латинского языка (Non est viainmedicina sine lingua Latina).
5. Akhtamovna, M. O. (2022). Foreign Language Teaching to Students Non Linguistic Higher Education Institutions. Global Scientific Review, 10, 168-170.
May 6
