Научная статья на тему 'Theme: "determination of the degree of change in the amount of protein in a fermented milk product enriched with dietary supplements"'

Theme: "determination of the degree of change in the amount of protein in a fermented milk product enriched with dietary supplements" Текст научной статьи по специальности «Биологические науки»

CC BY
34
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
КИСЛОМОЛОЧНЫЙ ПРОДУКТ / ТВОРОГ / РЯБИНА / КАЛИНА / БЕЛКИ / ХРОМАТОГРАФИЯ / СүЗБЕ / ШЕТЕН / ШЕңГЕЛ / АқУЫЗ / FERMENTED MILK PRODUCT / COTTAGE CHEESE / MOUNTAIN ASH / VIBURNUM / PROTEINS / CHROMATOGRAPHY

Аннотация научной статьи по биологическим наукам, автор научной работы — Маматаева Айгүл Тумаевна, Әбділдаева Алмажан Мирасбекқызы

В данной статье мы использовали в качестве кисломолочнонго продукта творог, а в качестве источника БАД растительного происхождения использовались черноплодная рябина, рябина красная и калина.Результаты показали, что максимальное количество белка, содержащегося в плодах, добавляемых в процесс обогащения, наблюдалось при применении красной рябины.Бұл мақалада жүргізілген зерттеу жұмысы барысында сүт қышқылды өнім ретінде сүзбе, ал өсімдіктекті ББҚ-ң көзі ретінде қара жемісті шетен, кəдімгі шетен жəне де шеңгел өсімдігінің жемістері қолданылған болатын. Алынған нəтижелер бойынша байыту процесі үшін қосылған жемістердің ішінде ақуыз мөлшерінің ең көп деңгейі шетен өсімдігін қолдану кезінде байқалды.In this article, we used cottage cheese as a fermented milk product, and black chokeberry, mountain ash red, and viburnum were used as a source of dietary supplements of plant origin. The results showed that the maximum amount of protein contained in fruits added to the enrichment process was observed with the use of red rowan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по биологическим наукам , автор научной работы — Маматаева Айгүл Тумаевна, Әбділдаева Алмажан Мирасбекқызы

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Theme: "determination of the degree of change in the amount of protein in a fermented milk product enriched with dietary supplements"»

ТАКЫРЫБЫ : «6СШД1КТЕКТ1 ББЦ-МЕН БАЙЫТЫЛГАН CYT ^ЫШ^ЫЛДЫ 6Н1М ЦУРАМЫНДАГЫ АЦУЫЗ ЦОРЫНЬЩ 6ЗГЕРУ ДЭРЕЖЕС1Н АНЫЦТАУ»

ТЕМА: «ОПРЕДЕЛЕНИЕ СТЕПЕНИ ИЗМЕНЕНИЯ КОЛИЧЕСТВА БЕЛКА В КИСЛОМОЛОЧНОМ ПРОДУКТЕ, ОБОГАЩЕННЫМ БАД»_

THEME: «DETERMINATION OF THE DEGREE OF CHANGE IN THE AMOUNT OF PROTEIN IN A FERMENTED MILK PRODUCT ENRICHED WITH DIETARY SUPPLEMENTS»

Маматаева Айгул Тумаевна

Гылыми жеmекшi дбдтдаева Алмажан Мирасбекцызы

б.г.к., доцент м.а. Магистрант Тагамдыц биотехнология кафедрасы, Алматы ц.

Алматы Технологиялыц Универсиmеmi Алматинский Технологически Университет Almaty Technological University

В данной статье мы использовали в качестве кисломолочнонго продукта творог, а в качестве источника БАД растительного происхождения использовались черноплодная рябина, рябина красная и калина.Результаты показали, что максимальное количество белка, содержащегося в плодах, добавляемых в процесс обогащения, наблюдалось при применении красной рябины.

Бул макалада жYргiзiлген зерттеу жумысы барысында сут кышкылды ешм ретшде сузбе, ал еамджгекп ББК-Н кезi репнде кара жемюп шетен, кэдiмri шетен жэне де шецгел есiмдiгiнiн жемiстерi колданылган болатын. Алынган нэтижелер бойынша байыту процесi Yшiн косылган жемiстердiн iшiнде акуыз мелшерiнiн ен кеп децгеш шетен есiмдiгiн колдану кезiнде байкалды.

In this article, we used cottage cheese as a fermented milk product, and black chokeberry, mountain ash red, and viburnum were used as a source of dietary supplements of plant origin. The results showed that the maximum amount of protein contained in fruits added to the enrichment process was observed with the use of red rowan.

Ключевые слова: кисломолочный продукт, творог, рябина, калина, белки, хроматография.

Herari сездер: сут кышкылды ешм, сузбе, шетен, шенгел, акуыз, хроматография.

Keywords: fermented milk product, cottage cheese, mountain ash, viburnum, proteins, chromatography.

Юрюпе

БYгiнгi куш тутынылатын тагам ешмдершщ тYрi ете кеп. Солардьщ шшде адам агзасына пайдалыларыньщ бiрi биологиялык белсендi коспалармен CYт жэне CYт кышкылды енiмдер.

СYт кышкылды енiмдер диетикалык жэне емдш касиетi, жагымды дэмi мен жаксы сiнiмдiлiгiнiн аркасында адам тамактануында Yлкен эрi манызды ред аткарады [1].

СYзбе - дэстYрлi акуызды CYт кышкылды енiмдi камтиды. Дэрiгерлердiн усынатын диетикалык мэзiрлердiн барлыгында дерлiк керсетшедг Бiрак ол кез келген жастагы сау адамга да ете пайдалы тагам. СYзбе сYттегi акуыз концентратын жэне CYттiн кейбiр курамдас белжтерш камтиды. Акуыздын емiрдегi манызы барлыгына дерлiк белгiлi. Адам агзасы акуызды тамакпен бiрге кабылдайды: оларды амин кышкылдарына дейiн ыдыратады жэне олардан бiздщ агзамызга гана тэн жаца акуыз молекулалары куралады. Ол Yшiн 20 амин кышкылынын толык жиынтыгы мiндеттi тYPде кажет. Солардын iшiнде тагамдык азык-тYлiк курамында ен кеп жетюпейпш метионин жэне триптофан амин кышкылдары. Метионин жэне триптиофан жуйке жYЙесiнiн кызметiнде, кантYзу мYшелерiнде жэне де ас корыту мYшелерiнщ процестершде манызды релдi аткарады. Акуыздармен катар адам агзасынын калыпты емiр CYPуi Yшiн манызы зор кальций мен фосфордын косылысы тэрiздi

минералдык заттар да кажет. Дэл осы косылыстар сонгы болып CYЙек тiнi мен тiстiн непзш калайды. Жасеспiрiмдер мен балалардын агзасынын курылуы ен есуi барысында косымша кальцийдiн келемiнiн жетiспеушiлiгi осымен тYсiндiрiледi. Сонымен катар жYрек булшык етшщ жэне орталык жYЙке жYЙесiнiн калыпты жумыс iстеуi Yшiн кальций, ал ми жэне CYЙек тiнi фосфорды кажет етедi. Кальций жэне фосфор туздарынын келемi мен олардын езара колайлы физиологиялык аракатынасы бойынша CYзбе баска тагам енiмдерi iшiнде ерекшеленедг Ол жуыктап алганда 0,4% мелшерш курайды. Оган коса, кальциймен каныккан CYзбе CYЙек сынганда, туберкулез, кантYзушi аппараттын, рахит аурулары кезiнде алмастырылмайтын азык-тYлiк болып есептеледi [2].

Емдш жэне балалар тагамы ретiнде CYзбенщ спецификалык ерекшелiктерi акуыздын салыстырмалы тYPдегi Yлкен келемiне, минералдык заттар мен микроэлементтерге, сонымен коса алмастырылмайтын метионин амин кышкылына тиесiлi. Курамындагы метионнин елшемi (495мг%) соя унынан темен келедг Сонымен катар CYзбе курамы холинга (73,5мг%) бай жэне де курамында лецитин (2,0мг%) кездеседi. Осынын барлыгын бiрге косканда майсыз жэне орташа майлы CYзбенi атеросклероз бен бауырдын май басуын емдеп, алдын алуга кен колдануга мYмкiндiк бередг Метиониннын

aлмaстырылмaйтын aмин кышкылы грипгофaнмен утымды бaйлaныcы тыныс aлy, вдн aйнaлy, ac корыту жэне жуйке жYЙеci кызметтерш Rama^a^r? егуге жaFымды вдсиет кeрcегедi [3].

СYзбедегi мaйлaр мен aкyыздap caлыcтыpмaлы гYрде тез эрi тольщтaй ciнiрiледi. Кей мэлiмеггерге сэйкес CYзбе суспензиясы ж^мы^^ aльбyминiнен тез коpытылaды [3].

Зертгеу ныcaндaры мен эдicгерi.

Зертгеу нысэныга eнiмдi дaйындay бaрыcындa eciмдiкгекгi биологиялык; белcендi коспшен (кызыл, Kapa жемicгi шетен жэне шенгел жемiciнiн ¥нгaFы) бaйытылFaн, бaлFын сиыр CYгiнен жacaлFaн cYзбе eнiмi жaгaды.

Б^л ж¥мыcгa келеа зертгеу эдici кapacтыpылFaн :

ЖоFapы гиiмдi с^йыщтык; xpомaгогpaфия -aнaлитикaлык; xимиядa жэне xимиялык; геxнологиядa кен колдaнылaтын, сонымен Karap зaтгapдын кYPделi коcпaлapын бeлyдiн гиiмдi эдicгеpiнiн 6ipi. АлынFaн кapaпaйым коcпaлap эдетгегi физикa-xимияльщ эдicгеpмен немесе xpомaгогpaфия Yшiн aprami эдicгеpмен тaлдaнaды.

С^йыщтык; xpомaгогpaфияcынын принцип K0cпaлapдын компоненггеpiн бeлyден T¥paды, олapдын ек1 гендеcгipiлмейгiн фaзaлapдын apacындaFы тепе-тендж бeлyдiн aйыpмaшылыFынa негiзделген, олapдын бipеyi козFaлмaйтын жэне екiншici жылжымaлы ^ни, элюенг) болып гaбылaды (сурег 1) [4].

Сурет 1. Жогары muiMdi суйыцтыц хроматографиясы SHIMADZU LC - 20 Prominence

Зертгеу нэтижелеpi жэне олapды тaлкылay оpraнолептикaльщ кepcегкiшгеpiмен жэне Зертгеу ж^мысынын бapыcындa repr тYpлi aкyыздык; к¥Paмымен ерекшелене гYCгi (сурег 2). Yotí aлынFaн болaтын. Олapдын эрвдйсысы eзiнiн

Сурет 2. Терт тYрлi Yлгiдегi дайын сузбе енiмдерi

M¥ндaFы, Yлгi 1 - ешкaндaй косшсыз Tasa CYзбе eнiмi; Yлгi 2 - шенгел коcылFaн CYзбе eнiмi; Yлгi 3 - Kapa жемicтi шетен коcылFaн CYзбе eнiмi; Yлгi 4 - кызыл шетен коcылFaн дaйын CYзбе eнiмi.

Акуыздык к¥Paмдapын cипaттaй келетiн болcaк эр Yлгiде eзiне тэн адуыз мeлшеpi 6ap. ЯFни келеci 1 кесте бойыншa caлыcтыpa кapacтыpcaк; болaды:

Кесте 1.Дайын eнiмдердеri акуыздын пайыздык мeлшерi

YOTi Акуыз мeлшерi, %

YOTi 1 10,97

YOTi 2 14,64

YOTi 3 15,68

YOTi 4 15,93

Нэтижелер керсеткендей 4 - Yлгiде, ягни Кызыл жемiстi шетен косылган дайын CYзбе eHiMiHiH курамында акуыз мeлшерi жогары нэтижеге ие болды.

Кррытынды

Нэтижесiнде биологиялык белсендi заттармен байытылган CYткышкылды eнiмдер курамындагы акуыз мeлшерiн зерттей келе кызыл шетен eсiмдiгiнiн тигiзген эсерi мол екенше кeз жеткiздiк. Себебi таза, коспасыз eнiммен салыстырганда акуыз 4,99%-га жогарылап отыр. Ал ол адам агзасыныц кYнделiктi тутынуы кезiнде оныц денсаулык калпына елеулi эсер етер еда.

УДК 575.22:577.21

Эдебиеттер räiMi

1. Калинина Л.В., Ганина В.И., Дунченко Н.И. Технология цельномолочных продуктов // СПб.: ГИОРД, 2008, с.248.

2. Липатов H.H. Молочная промышленность XXI века// М.: АгроНИИТЭИММП, 2013, с.56

3. Горбатова К.К. Биохимия молока и молочных продуктов// М. Легкая промышленность, 2009, с.344.

4. Е.Л.Стыскин, Л.Б.Ициксон, Е.В.Брауде. Практическая Высокоэффективная Жидкостная ХРОМАТОГРАФИЯ 42 C.

ГЕНОТИПИРОВАНИЕ ГРЕЦКОГО ОРЕХА КАЗАХСТАНА

Каирова Мархабат Жайлауовна

к.б.н., заведующая лабораторией Биотехнологии,

г. Астана

Егизбаева Тогжан Кадылбековна

магистр технических наук, PhD докторант КазНА У,

г. Алматы

Апушев Амангельды Каирбекович

д. с. -х. н, профессор кафедры Агротехнологий производства продукции растениеводства,

г. Алматы

GENOTYPING WALNUT OF THE KAZAKHSTAN

АННОТАЦИЯ

Несмотря на противоречие данные о естественности лесов грецкого ореха Казахстана, полиморфные растения Сайрам-Угамского ареала обитания имеют огромное экологическое и селекционно-генетическое значение. SSR-ПЦР анализ с использованием 01F/R, 05F/R, 09F/R, 027F/R 069F/R и 202F/R пар праймеров позволил выявить у исследуемых генотипов грецкого ореха х1/1 и 7-10, наличие различных аллельных локусов с размерами продуктов амплификации от 150 до 280 п.н. Амплификация микросателлитного ло-куса WGA202 выявила гомозиготность 11 из 12 исследуемых генотипов ореха, тогда как генотип х3/2 с двумя аллелями размером 238 и 275 п.н. относится к гетерозиготе. В целом, изучение большего количества генотипов ореха Казахстанской популяции с помощью SSR-маркеров позволит определить их разнообразие и родительские формы, имеющие более широкую генетическую основу для получения отечественных сортов в рамках инициированной программы «Жангак 2050».

ABSTRACT

Genetic variable walnut plants in the Sairam-Ugam habitat area have a great ecological and genetic value as a source for breeding program despite the contradiction of data on the naturalness of the walnut forests in Kazakhstan. SSR-PCR analysis with using 01F/R, 05F/R, 09F/R, 027F/R, 069F/R, and 202F/R primer pairs allowed detecting the presence of different allelic loci with sizes of amplification products ranging from 150 to 280 bp in the studied х1/1 and 7-10 genotypes of walnut plants. The homozygosity of 11 among the 12 studied walnut genotypes was revealed by amplification of the microsatellite locus WGA202, whereas this loci was polymorphic in the x3/2 genotype with two amplified fragments 238 and 275 bp in size that refers to the heterozygote. In general, the study of a larger number of walnut genotypes of the Kazakhstan's population with using SSR markers will make it possible to identify all variants of genetic and parental forms that will have a broader genetic basis for obtaining domestic varieties in the framework of the new initialized program "Zhangak 2050".

Ключевые слова: виды Juglans, грецкий орех, ПЦР, SSR-маркеры, микросателлиты

Keywords: Juglans species, walnut, PCR, SSR markers, microsatellites

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.