CC BY
41
ml bryg. mgr int. Zbigniew SURAL
Zaklad-Laboratorium Technicznego Wyposatenia Straty Potarnej
ODBIORY TECHICZNO-JAKOSCIOWE SAMOCHODOW RATOWNICZO-GASNICZYCH
Odbiory techniczno-jakosciowe sprz^tu strazy pozarnej stanowi^ bardzo wazny element kontroli jakosci. Dlatego tez konieczne okazalo si§ opracowanie procedur odbioru dla poszczegolnych grup wyposazenia. W pierwszym etapie prac zostala opracowana procedura odbioru techniczno-jakosciowego samochodow ratowniczo-gasniczych.
WST^P
Wyposazenie techniczne strazy pozarnej powinno zapewniac skutecznosc prowadzonych dzialan ratowniczo-gasniczych i bezpieczenstwo obslugi. Dlatego tez wymagana jest wielostopniowa kontrola jakosci wyrobu oraz zgodnosci jego parametrow z wymaganiami. Pierwszym etapem jest kontrola jakosci prowadzona przez producenta wyposazenia. Nast^pnie wyrob przechodzi weryfikaj zgodnosci poprzez badania i proces certyfikacji. Za ostatni etap kontroli nalezy przyj^c odbior techniczno-jakosciowy gotowego wyrobu, ktory umozliwia weryfikaj zgodnosci wykonania wyrobu z wymaganiami (norm^, specyfikaj zamawiaj^cego) oraz ewentualne wykrycie bl^dow montazowych i niesprawnosci dzialania poszczegolnych zespolow i mechanizmow.
Prawidlowe dokonanie odbioru techniczno-jakosciowego jest jednym z podstawowych warunkow niezb^dnych do zapewnienia bezpieczenstwa ratownikom oraz skutecznosci i efektywnosci prowadzonych dzialan ratowniczo-gasniczych.
Ze wzgl^du na koniecznosc dokonywania odbiorow techniczno-jakosciowych przy zakupach nowego sprz^tu przez straz pozarn^, niezb^dne jest opracowanie i wdrozenie szczegolowych procedur post^powania podczas sprawdzania zgodnosci odbieranego wyrobu.
Procedury powinny umozliwié samodzielne dokonywanie odbioru przez strazaków, dlatego powinny byé czytelne i jednoznacznie okreslaé wykonywanie poszczególnych czynnosci odbiorczych.
Zaklad-Laboratorium Technicznego Wyposazenia Strazy Pozarnej CNBOP rozpocz^l prace zwi^zane z opracowywaniem procedur odbiorów techniczno-jakosciowych. W pierwszym etapie prac przygotowano procedure odbioru techniczno-jakosciowego samochodów ratowniczo-gasniczych.
OPRACOWANIE PROCEDURY
Zaklad-Laboratorium Technicznego Wyposazenia Strazy Pozarnej CNBOP rozpocz^l prace zwi^zane z realizaj tematu od przegl^du literatury dotycz^cej samochodów ratowniczo-gasniczych oraz wspólpracuj^cych z nimi elementów ukladu wodno-pianowego. Dokonano analizy literatury dotycz^cej samochodów, w tym:
1) PN-EN 1846-1: 2000 - „Samochody pozarnicze. Czçsé 1: Podzial i oznaczenie"
2) PN-EN 1846-2: 2005 - „Samochody pozarnicze. Czçsé 2: Wymagania ogólne.
Bezpieczenstwo i parametry".
3) PN-EN 1846-3: 2003 (U) - „Samochody pozarnicze. Czçsé 3: Wyposazenie
zamontowane na stale.
4) Zmiany do EN 1846-2:
- PN-EN 1846-2: 2005/A1: 2005 (U) dotycz3.ce zmiany wartosci przeswitów, zmiany srednicy zawracania samochodów o liczbie osi powyzej dwóch,
- prA 2: 2005 dotycz3.ce zmiany srednicy zawracania samochodów z elementami wystaj^cymi z przodu pojazdu, np. drabiny,
5) „Wymagania ogólne dla samochodów ratowniczo-gasniczych" - KG PSP
- CNBOP -czerwiec 2002 r.,
6) „Wymagania szczególowe dla samochodów ratowniczo-gasniczych" - KG PSP
- CNBOP -czerwiec 2002 r.,
7) PN-75/M-44090 Pompy pozarnicze. Ogólne wymagania i badania.
8) PN-91/M-51024 Sprzçt pozarniczy. Pokrywy nasad.
9) PN-89/M-51028 Sprzçt pozarniczy. Pr^downice wodne do pomp pozarniczych.
10) PN-91/M-51031 Sprzçt pozarniczy. L^czniki.
11) PN-91/M-51038 Sprzçt pozarniczy. Nasady.
12) PN-87/M-51156 Sprzçt pozarniczy. Dozowniki srodka pianotwórczego
13) PN-91/M-51270 Sprzçt pozarniczy. Dzialka wodno-pianowe.
Przy opracowaniu procedury wykorzystano doswiadczenia pracowników Zakladu-Laboratorium zdobyte podczas odbiorów techniczno-jakosciowych pojazdów pozarniczych, prowadzonych wspólnie z przedstawicielami KG PSP oraz poszczególnymi jednostkami PSP.
W ramach przygotowania do opracowania procedury dokonano analizy niezgodnosci z wymaganiami, braków i usterek ujawnionych w trakcie odbiorów. Wsród nich najczçsciej powtarzaly siç:
- brak oznakowania identyfikacyjnego zabudowy i poszczególnych urz^dzeñ,
- nieprawidlowe zabezpieczenie przewodów elektrycznych przed uszkodzeniem,
- drgania oslon ochronnych, elementów zabudowy podczas pracy autopompy,
- brak oznakowania ostrzegawczego elementów wysta.j3.cych poza obrys pojazdu,
- brak elementów mocuj^cych sprzçt,
- brak mozliwosci odprowadzenia wody z wnçtrza skrytek,
- odklejanie siç uszczelek, wykladzin i elementów ochronnych z gumy lub z innego tworzywa sztucznego od elementów metalowych,
- nieodpowiednie wartosci stopnia ochrony przeciwporazeniowej (kod IP) wyposazenia elektrycznego (przedluzaczy, reflektorów),
- nieszczelnosci w ukladzie wodno-pianowym,
- brak mozliwosci zassania srodka pianotwórczego z zewn^trz.
Po analizie usterek okreslono sposoby weryfikacji i sprawdzenia pojazdu, mozliwe do wykonania przez strazaków podczas odbiorów. Podstawow^ zasad3, jak^ siç kierowano byla mozliwosé przeprowadzenia badan odbiorczych bez korzystania z urz^dzen dodatkowych (specjalistycznych przyrz^dów pomiarowych, stanowisk badawczych), a jedynie z przyrz^dów zamontowanych na pojezdzie.
Opracowana zostala procedura odbioru techniczno-jakosciowego samochodów ratowniczo-gasniczych, zawieraj^ca szczególowy opis sprawdzenia poszczególnych elementów odbieranego pojazdu (w tym oglçdziny zewnçtrzne, sprawdzenie dzialania poszczególnych
urz^dzen podwozia i zabudowy oraz sprawdzenie ukladu wodno-pianowego). Ponizej
przedstawiono krotki opis zawartosci procedury:
I. OGLÇDZINY ZEWNÇTRZNE
W procedurze okreslono sposob postçpowania oraz zakres sprawdzenia:
1. Poprawnosc oznakowania identyfikacyjnego podwozia, zabudowy, urz^dzen dodatkowych zamontowanych na stale.
2. Szczelnosc zbiornikow, przewodow, obudow, mechanizmow i ich pol^czen.
3. Zabezpieczenie przewodow elektrycznych, paliwowych, hydraulicznych, pneumatycznych przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz termicznymi.
4. Poprawnosc wykonania i pewnosc zamocowania oslon mechanizmow napçdowych, z ktorymi mozliwy jest kontakt personelu podczas obslugi oraz oslon termicznych ukladu wydechowego silnika.
5. Sprawdzenie elementow bezpieczenstwa biernego w kabinie.
6. Sprawdzenie poprawnosci wykonania skrytek sprzçtowych.
7. Sprawdzenie poprawnosci zamocowania barierki ochronnej na dachu zabudowy oraz uchwytow do trzymania u szczytu drabinki.
8. Sprawdzenie trwalosci zamocowania napisow ostrzegawczych, wykazow sprzçtu w skrytkach i instrukcji obslugi na zabudowie oraz kompletnosci i trwalosci wykonania oznakowania urz^dzen kontrolno-sterowniczych w kabinie i na stanowiskach obslugi urz^dzen dodatkowych zamontowanych na stale.
9. Poprawnosc wykonania i pewnosc zamocowania elementow mocuj^cych sprzçt wewn^trz skrytek i na dachu zabudowy.
10. Sprawdzenie poprawnosci doboru sprzçtu.
11. Sprawdzenie odprowadzania wody z wnçtrza skrytek sprzçtowych.
12. Sprawdzenie stanu i estetyki wykonania oblachowania.
13. Sprawdzenie poprawnosci i estetyki wykonania pol^czen spawanych, zgrzewanych, nitowanych, skrçcanych i klejonych elementow zabudowy.
14. Sprawdzenie poprawnosci i estetyki wykonania powlok ochronnych i dekoracyjnych elementow zabudowy.
15. Sprawdzenie kompletnosci sprzçtu i wyposazenia zgodnie z instrukj obslugi podwozia i specyfikaj zamawiaj^cego.
II. SPRAWDZENIE DZIALANIA POSZCZEGÓLNYCH URZADZEÑ
Procedura opisuje sposób postçpowania podczas kontroli poprawnosci dzialania nw. podzespolów i urz^dzeñ:
1. Urz^dzenia do odchylania kabiny.
2. Niezaleznego urz^dzenia grzewczego w kabinie.
3. Niezaleznego urz^dzenia grzewczego w przedziale autopompy.
4. Drzwi zaluzjowych i uchylnych, podestów, szuflad i tac sprzçtowych. Pewnosé dzialania blokad i zamków.
5. Sygnalu dzwiçkowego i swietlnego wl^czonego biegu wstecznego.
6. Sygnalizacji po podl^czeniu wtyczki do ladowania akumulatorów ze zródla zewnçtrznego.
7. Oswietlenia kabiny, stopni wejsciowych do kabiny, skrytek sprzçtowych, oswietlenia pola pracy wokól zabudowy, oswietlenia paneli i wskazników na stanowiskach obslugi, oswietlenia do czytania mapy, reflektora pogorzeliskowego.
8. Wyl^cznika glównego instalacji elektrycznej zabudowy.
9. Wskazników i lampek kontrolnych w kabinie kierowcy i na stanowiskach obslugi urz^dzeñ dodatkowych zamontowanych na stale.
10. Wyl^cznika awaryjnego na stanowisku obslugi autopompy.
11. Urz^dzeñ dodatkowych zamontowanych na stale (maszt oswietleniowy, wci3garka, inne).
12. Urz^dzeñ sygnalizacyjno-ostrzegawczych i swiatel zewnçtrznych.
Ш. SPRAWDZENIE UKLADU WODNO-PIANOWEGO
W procedurze podano szczególowe opisy postçpowania, umozliwiaj^ce przeprowadzenie nw. badan:
1. Sprawdzenie szczelnosci ukladu wodno-pianowego.
2. Sprawdzenie szczelnosci przy ssaniu na sucho.
3. Sprawdzenie poprawnosci dzialania urz^dzeñ sterowania i kontroli.
4. Sprawdzenie linii szybkiego natarcia.
5. Sprawdzenie dzialka wodno-pianowego.
6. Sprawdzenie dozownika srodka pianotworczego.
7. Sprawdzenie pozostalych elementow ukladu wodno-pianowego.
Ponadto opracowano wzor protokolu odbioru techniczno-jakosciowego samochodu ratowniczo-gasniczego, ktory ulatwi dokonanie oceny koncowej odbieranego pojazdu.
PODSUMOWANIE
Procedure odbioru techniczno-jakosciowego samochodow ratowniczo-gasniczych ze wzorem protokolu z odbioru przekazano do Biura Kwatermistrzowskiego Komendy Glownej Panstwowej Strazy Pozarnej. Po konsultacjach i rozpatrzeniu ewentualnych uwag Biura Kwatermistrzowskiego, naniesione zostan^. niezbçdne poprawki.
Kolejnym etapem pracy bçdzie opracowanie programu szkolenia i przeprowadzenie serii szkolen dla wytypowanych pracownikow PSP zajmuj^cych siç odbiorami pojazdow, w zakresie praktycznego stosowania ww. procedury.
W nastçpnej kolejnosci opracowane zostan^. procedury odbioru techniczno-jakosciowego dla pozostalych typow pojazdow pozarniczych oraz innych grup wyposazenia strazy pozarnej.
Mamy nadziejç, ze zaproponowane przez nas rozwi^zanie ulatwi prowadzenie odbiorow techniczno-jakosciowych i wplynie na poprawç jakosci wyposazenia strazy pozarnej.
LITERATURA
1. PN-EN 1846-1: 2000 - „Samochody pozarnicze. Czçsc 1: Podzial i oznaczenie"
2. PN-EN 1846-2: 2005 - „Samochody pozarnicze. Czçsc 2: Wymagania ogolne. Bezpieczenstwo i parametry".
3. PN-EN 1846-3: 2003 (U) - „Samochody pozarnicze. Czçsc 3: Wyposazenie zamontowane na stale.
4. Zmiany do EN 1846-2:
- PN-EN 1846-2: 2005/A1: 2005 (U) dotycz3.ce zmiany wartosci przeswitow, zmiany srednicy zawracania samochodow o liczbie osi powyzej dwoch,
- prA 2: 2005 dotycz3.ce zmiany srednicy zawracania samochodow z elementami wystaj3.cymi z przodu pojazdu, np. drabiny,
5. „Wymagania ogolne dla samochodow ratowniczo-gasniczych" - KG PSP
- CNBOP -czerwiec 2002 r.,
6. „Wymagania szczegolowe dla samochodow ratowniczo-gasniczych" - KG PSP
- CNBOP -czerwiec 2002 r.,
7. PN-75/M-44090 Pompy pozarnicze. Ogolne wymagania i badania.
8. PN-91/M-51024 Sprz^t pozarniczy. Pokrywy nasad.
9. PN-89/M-51028 Sprz^t pozarniczy. Pr^downice wodne do pomp pozarniczych.
10. PN-91/M-51031 Sprz^t pozarniczy. L^czniki.
11. PN-91/M-51038 Sprz^t pozarniczy. Nasady.
12. PN-87/M-51156 Sprz^t pozarniczy. Dozowniki srodka pianotworczego
13. PN-91/M-51270 Sprz^t pozarniczy. Dzialka wodno-pianowe.
