STRUKTURA UKLADOW CWICZEN W INDYWIDUALNYCH SKOKACH NA TRAMPOLINIE KOBIET
I M^ZCZYZN MEDALISTOW IGRZYSK OLIMPIJSKICH W ATENACH ( 2004) I PEKINIE (2008 )
Wiktor Boloban, Waldemar Wisniowski, Roman Gruszkiewicz, Pawel Wisniowski, Bartlomiej Pirog Zamiejscowy Wydzial Wychowania Fizycznego w Bialej Podlaskiej Akademii Wychowania Fizycznego Jozefa Pil-
sudskiego w Warszawie, Polska Narodowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego i Sportu Ukrainy, Kijow
Adnotacja. Wiktor Boloban, Waldemar Wisniowski, Roman Gruszkiewicz, Pawel Wisniowski, Bartlomiej Pirog. W artykule zaprezentowano analiz^ struktury programow startowych w indywidualnych skokach na trampolinie kobiet i m^zczyzn, medalistow IO 2004 i IO 2008. Rozpatrzono i porownano czasy i trudnosci wykonanych skokow, a takze ilosc stopni w obrotach saltowych w skokach na trampolinie. Przedstawiono wysoki poziom przygotowania technicznego sportowcow.
Slowa kluczowe: Igrzyska Olimpijskie, skoki na trampolinie, programy zawodow finalowych, czas i trudnosc wykonanych cwiczen, ilosc stopni w obrotach saltowych, przygotowanie techniczne, medalistki i medalisci zawodow.
Анотація. Болобан Віктор, Вишниовськи Вальдемар, Грушкевич Роман, Вишниовськи Павло, Пируг Бартломей. Структура змагальних програм в індивідуальних стрибках на батуті жінок і чоловіків медалістів Олімпійських Ігор в Афінах 2004 і Пекіні 2008 років. У статті представлений аналіз структури змагальних програм в індивідуальних стрибках на батуті чоловіків і жінок, медалістів ОІ 2004 і ОІ 2008. Розглянуто й зрівняно час і труднощі виконаних стрибків, а також обертання й повороти (у градусах) у стрибках. Показано високий рівень технічної підготовки спортсменів. Наведено аналіз відеофільмів виконання вправ провідними спортсменами. Наведено індивідуальні показники виконання вправ призерами Олімпійських ігор.
Ключові слова: Олімпійські Ігри, стрибки на батуті, програми фінальних змагань, час і труднощі виконаних вправ; обертання, повороти тіла (у градусах), технічна підготовка, медалістки й медалісти змагань.
Аннотация. Болобан Виктор, Вишниовски Вальдемар, Грушкевич Роман, Вишниовски Павел, Пируг Бартломей. Структура соревновательных программ в индивидуальных прыжках на батуте женщин и мужчин медалистов Олимпийских Игр в Афинах 2004 и Пекине 2008 годов. В статье представлен анализ структуры соревновательных программ в индивидуальных прыжках на батуте мужчин и женщин, медалистов ОИ 2004 и ОИ 2008. Рассмотрены и сравнены время и трудность выполненных прыжков, а также вращения и повороты (в градусах) в прыжках. Показан высокий уровень технической подготовки спортсменов. Приведен анализ видеофильмов выполнения упражнений ведущими спортсменами. Приведены индивидуальные показатели выполнения упражнений призерами Олимпийских игр. Ключевые слова: Олимпийские Игры, прыжки на батуте, программы финальных соревнований, время и трудность выполненных упражнений; вращения, повороты тела (в градусах), техническая подготовка, медалистки и медалисты соревнований.
Annotation. Boloban Wiktor, Wisniowski Waldemar, Gruszkiewicz Roman, Wisniowski Pawel, Pirog Bartlomiej. The structure of the starting programmes in the individual trampoline jumping of female and male medallists of the Olympics held in Athena in 2004 and in Peking in 2008. The article presents an analysis of the structure of the starting programmes in the individual trampoline jumping of females and males, the medallists of the Olympics 2004 and 2008. It examines and compares the duration and the degrees of difficulty of the performed jumps as well as the rotations (the number of degrees in the somersault rotations)in the jumps. The article presents the high quality of the Olympic athletes’ technical preparation. The analysis of videofilms of execution of exercises is reduced by conducting sportsmen. Individual parameters of execution of exercises are reduced by prize-winners of Olympic plays.
Key words: Olympics, trampoline jumping, the programmes of the final competition, the duration and degree of difficulty of the performed jumps, rotations, body rotations (the number of degrees of the somersault rotations), technical preparation, medallists.
Wst^p
Skoki na trampolinie-olimpijska dyscyplina od 2000 roku. Jest sportem mi^dzynarodowym niemal pi§c-dziesi^t lat. Pierwsze i drugie mistrzostwa swiata odbyly si§ w Londynie w 1964 i 1965 latach. Z kazdym rokiem rosnie trudnosc programow zawodow, powstaj^. wspol-czesne wymogi co do techniki sportowej, kompozycji ukladow cwiczen wykonywanych przez sportowcow. W trenerskich laboratoriach narodzila si§ metoda oceny skokow na trampolinie poprzez pomiar czasu (wysokosc amplitudy wykonanego skoku). W idealnej formie, jeden skok- cwiczenie powinien trwac 2,0 sekundy, dziesi^c skokow-cwiczen - 20 sekund. Niestety, tak bywa bar-dzo rzadko. Dlugi czas wykonania skokow swiadczy o ich wysokosci. Jest to dobra metoda do podwyzszenia trudnosci pojedynczych cwiczen oraz ukladow i jest spe-cjalnym testem technicznego i funkcjonalnego przygoto-wania zawodnikow. Struktura czasowa skokow na tram-polinie jest bardzo skuteczn^. cz^sci^. techniki sportowej zawodnika, wzbogaca programy treningowe i startowe (struktura rzeczowa) , podwyzsza pi^kno olimpijskiej dyscypliny sportowej.
S^. trenerzy, naukowcy i zawodnicy, ktorzy wnosz^. efektywne propozycje udoskonalaj^ce techniczne przygo-towania sportowcow. Znany trener i naukowiec Danilow (1978, 1983) do oceny techniki sportowej skokow na trampolinie zaproponowal wydzielenie w kazdym cwi-czeniu umownych nazw: „salto pocz^tek”, „ figura”, „sal-
© Wiktor Botoban, Waldemar Wisniowski, Roman Gruszkiewicz, Pawet Wisniowski, Barttomiej Pirog, 2009
to koniec” i na podstawie ich biomechanicznych wskazni-ków dokonywac analizy fazowej struktury Cwiczenia.
Po raz pierwszy zaprezentowano nowe nauko-we fakty skutecznej oceny techniki sportowej Cwiczen gimnastycznych i akrobatycznych z pozycji odkrytych kluczowych (w^zlowych) elementów techniki sportowej takich jak: poza rozruchowa (пусковая поза тела), multiplikacja póz, poza koncowa - charakterystyczna dla stabilnego l^dowania lub przejscia do pozy rozruchowej nast^pnego Cwiczenia (Boloban, Birjuk 1978,1979), slu-z^cych jako podstawa do opracowania pedagogicznych technologii nauczania Cwiczen ze zlozon^. koordynacyjnie struktury ruchów. W pózniejszym czasie (Boloban 1988,; Sadowski, Boloban, Wisniowski, Mastalerz, Niznikowski 2005; Садовски, Болобан, Нижниковски, Масталеж, Вишниовски 2007 ) potwierdzili skutecznosc oceny techniki sportowej i opracowania algorytmów nauczania Cwiczen gimnastycznych i akrobatycznych z wykorzysta-niem wskazników w^zlowych elementów techniki sportowej Cwiczen gimnastycznych i akrobatycznych na pod-stawie wideo komputerowego programu analizy ruchów APAS 2000. Autorzy: Czaplicki, Wisniowski (1998), Cza-plicki, Wisniowski (2001) W.Czaplicki, Lojek, Wisniowski (2002) pisz^, ze w trakcie Cwiczenia nalezy zwrócic szczególn^. uwag§ na prawidlowe przygotowania do wykonania poprawnego wyjscia z siatki trampoliny. Propo-nuj^. wykorzystanie czasowych charakterystyk do analizy technicznej skoków na batucie. Profesor Boloban (2006) proponuje dokonanie oceny funkcjonalnego stanu ukladu przedsionkowego sportowców, który wplywa na jakosC
sterowania ruchami oraz na technikç sportow^. skoczków na trampolinie na podstawie pomiaru, analizy i oceny ilosci stopni w obrotach wykonanych salt. np. zawodnik wykonal na trampolinie uklad skladaj^cy siç z trzech cwi-czen: salto kuczne-salto proste-salto sruba. Ilosc stopni w obrotach równa siç 1440o. j^ to obliczono? Salto kuczne (obrót wokól frontalnej osi jest równy 360o), salto proste ( obrót wokól frontalnej osi - 360o), salto sruba ( 360o - salto proste i 360o - salto sruba, obrót wokól podluznej osi ciala, razem 720o). Suma: salto kuczne 360o+ salto proste 360o+ salto sruba 720o = 1440o. Zawodnik wykonu-je w procesie treningowym, lub zawodów wiçksz^. ilosc cwiczen, wiçcej ukladów. Ma bardzo wielk^. kumulaj obci^zen obrotowych na sensorowy uklad przedsionko-wy, a to, z kolei, moze negatywnie wplywac na technikç sportow^. zawodnika. Uwagi do tego parametru ze strony trenera i sportowca s^. slusznie.
Skoki na trampolinie wykonywane s^. w ukladzie skladaj^cym siç z dziesiçciu cwiczen. Np., uklad finalo-wy, który wykonal na IO 2008 zawodnik Lu Chunlong (CHN): potrójne salto lamane w przód z pól sruby w trze-cim salcie - potrójne salto w tyl w zgrupowaniu z pól sru-by w pierwszym i pól sruby w trzecim salcie - potrójne salto w zgrupowaniu w przód z pól srub^. w trzecim salcie
- podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i w drugim salcie pól sruby - podwójne salto proste w przód w pierwszym salcie sruba w drugim póltorej sruby - podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby i drugim pól sruby - podwójne salto proste w przód sruba w pierwszym pól sruby w drugim salcie - podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie póltorej sruby - podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie - podwójne salto proste w tyl z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie. Trud-nosc ukladu - 16,2 pkt. Czas wykonania ukladu -18,99 sek. Ilosc stopni w obrotach saltowych 13860o .
Analiza ukladów cwiczen finalistów IO w Atenach (2004) i Pekinie(2008) w skokach na trampolinie kobiet i mçzczyzn swiadczy o wysokim ale indywidualnie róznym stopniu ich technicznego przygotowania tak z pozycji cza-sowej, jak i zyciowej. Czas wykonania kazdego cwiczenia z dziesiçciu potrzebnych skoków i calego ukladu odkrywa mozliwosci oceny poziomu przygotowania technicznego sportowców (jakosc wykonania wçzlowych elementów techniki, trudnosc cwiczen, mistrzostwo wykonania) oraz ich funkcjonaln^. gotowosc wykonania ukladu od pocz^t-ku do konca skutecznie, bez obnizenia czasu wykonania cwiczen, ich trudnosci i techniki sportowej.
Celem pracy jest ocena struktury ukladów cwi-czen w indywidualnych skokach na trampolinie kobiet i mçzczyzn medalistów Igrzysk Olimpijskich w Atenach (2004) i Pekinie (2008).
Material i metody badan
Material badan stanowily dane dotycz^ce kobit i mçzczyzn medalistów IO 2004 i IO 2008 w indywidual-nych skokach na trampolinie.
Medalistki IO 2004
1. Anna Dogonadze (GER) - I miejsce
2. Karen Cockburn (CAN) - II miejsce
3. Huan Shanshan (CHN) - III miejsce
Medalisci IO 2004
1. Yuri Nikitin(UKR)- I miejsce
2. Alexander Moskalenko(RUS) -II miejsce
3. Henrik Stehlik (GER)- Ш miejsce
Medalistki IO 2008
1. He Wenna (CHN) - I miejsce
2. Karen Cockburn(CAN)- II miejsce
3. Ekaterina Khilko (UZB)- III miejsce
Medalisci IO 2008
1. Lu Chulong (CHN)- I miejsce
2. Jason Barnett (CAN)- II miejsce
3. Dong Dong(CHN)- III miejce Metody badan. Metoda sondazu diagnostycznego i metoda oceny eksper-tów maj^. na celu dokonanie oceny struktury czasowej i struktury zyciowej ukladów cwiczen w indywidualnych skokach na trampolinie kobiet i mçzczyzn finalistów IO 2004 i IO 2008. Techniki badan. Video rejestracja ukladów cwiczen skoków na trampolinie kobiet i mçzczyzn finalistów IO 2004 i IO 2008. Analiza video- filmów (24 kadry /sek.) odbyla siç z uwzglçdnieniem (dokladnosci^) 0,01 sek. kazdego z dziesiçciu skoków, kazdego ukladu cwiczen, indywidualnie. Dolnym punktem orientacji od którego rozpoczyna siç obliczenie odbicia jest poziom siatki, z której wykonuje skok sportowiec. Bl^d pomiaru jest równy 2-3%. Video materialy, dostçpne do analizy- z zawodów IO 2004 i IO 2008 oraz z www.youtube.pl.
Techniki badan: porównania- analogie, analiza-synteza struktury czasowej i struktury zyciowej ukladów cwiczen w skokach na trampolinie kobiet i mçzczyzn finalistów IO 2004 i IO 2008 wykonane przez polsk^. komisjç s^dziów sportowych klasy miçdzynarodowej ( 2 osoby) i klasy krajowej (1 osoba) w skokach na trampolinie.
Dysponowano danymi o czasach wykonania po-szczególnych cwiczen i ukladów cwiczen finalistów IO 2004 i IO 2008 oraz wyliczon^ trudnosci^ cwiczen i ukladów, cyfrowymi oznaczeniami i tekstem wykonanych skoków w ukladach. Wykonalismy tabele z czasów wykony-wanych cwiczen, symbolicznych oznaczen skoków oraz ich trudnosci. Przygotowalismy krzywe czasów indywi-dualnych ukladów. Analizie poddano cwiczenia i uklady wszystkich finalistów, ale w artykule podajemy materialy kobiet medalistek i mçzczyzn medalistów IO 2004 i IO 2008. Istota tego postçpowania - to znalezienie porówny-walnych lub innych cech charakterystycznych dla wyczy-nowych zawodników w skokach na trampolinie.
Wyniki badan Analiza indywidualnych skoków na trampolinie ko-biet medalistek IO 2004
Wykres krzywej czasów wykonanych cwiczen w ukladzie skoków na trampolinie przez finalistkç IO 2008 Ann^. Dogonadze charakteryzuje siç wysokim poziomem technicznego przygotowania ( rys 1). Róznica czasu wykonania skoku pierwszego 1,81 sek., a skokiem ostatnim 1,61 sek. wyniosla 0,20 sek. swiadczy o stabilnym, ale falistym wykonaniu ukladu. Uwzglçdniaj^c falistosc czasów wykonanych dziesiçciu skoków wydzielimy charak-terystycznie ich wskazniki. Pierwszy skok - potrójne salto lamane w przód z pól srub^. w ostatnim salcie (12001>), wykonany wysoko, w czasie 1,81sek. ( tab.1). Trudnosc skoku 1,8 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1260o. Poza rozruchowa (PR) w pierwszym skoku byla wykona-na technicznie prawidlowo (pionowa, usztywniono- sprç-zysta poza ciala z ramionami w gór^ ), to dalo mozliwosc wykonac technicznie l^dowania i odbicia na drugie sal-
to (811> ), tez z prawidlowo wykonanej PR - czas dru-giego skoku 1,75 sek. Trudnosc drugiego skoku 1,4 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1080°. L^dowanie po drugim skoku bylo nie do konca udane- blizej do skraju czerwonego prostok^ta , z odbiciem na trzecie salto z PR lekko ugi^tej w stawach biodrowych. Trzeci skok (803>) zawodniczka wykonala w przód i skos, blizej do lewego skraju prostok^ta. Czas 1,72 sek., trudnosc 1,5 pkt., ilosc stopni w obrotach saltowych 1260°. Czwarty skok (831o) wykonany z lekko ugi^tych nóg, z lekkim sklonem tulo-wia w przód i odbiciem w przód w gór§ . Skok nie wy-soki, ale dlugi - czas wykonania 1,74 sek., trudnosc -1,4 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych czwartego skoku jest równa 1440°. Dlugosc skoku i czas jego wykonania daje mozliwosc zawodniczce dobr^. orientaj czasowo-przestrzenn^. przed i w czasie wykonania pi^tego skoku (803o), który trwal 1,76 sek. (drugi czas w ukladzie). To spowodowalo w nast^pnych skokach stabilizaj wykonania w^zlowych elementów techniki. Trudnosc pi^tego skoku 1,3 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1260°. Srednia czasu w drugim, trzecim, czwartym i pi^tym skokach wyniosla 1,74 sek. Skoki wykonane z wi^ksz^. pr§d-kosci^ jednakze na nizszej wysokosci w porównaniu z pierwszym skokiem. Srednia trudnosc tej grupy skoków
1,4 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych tej grupy sko-ków- 5040°. Szósty, siódmy, ósmy i dziewi^ty skok. Ich czasy s^. zblizone (1,67 sek.; 1,66 sek.; 1,67 sek.; 1,67 sek.). W^zlowe elementy techniki, w pierwszej kolejnosci PR kazdego skoku, odpowiadaj^. przepisom zawodów, ale widoczne s^. ruchy zawodniczki w przód i w tyl na siatce trampoliny w wyniku utrzymania podczas odbicia lekko ugi^tego tulowia. Srednia czasów wykonania tych sko-ków 1,67 sek. Trudnosc 1,2 pkt.; 1,5 pkt.; 1,2 pkt.; 1,3 pkt. Srednia trudnosc tej grupy skoków 1,3 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych szóstego, siódmego, ósmego, dzie-wi^tego skoku osi^gn^la 3960°. Skoki wskazuj^. na dal-sz^. tendenj zwi^kszenia szybkosci wykonania cwiczen, jednak na rys. 1 widoczne jest obnizenie czasów ich wy-
konania w porównywaniu z pierwsz^. cz^sci^. ukladu. Bar-dzo zlozona koordynacja cwiczen wplywa negatywnie na sterowanie ruchami w w^zlowych elementach techniki. Dziesi^ty skok (831/). Czas -1,61 sek.. Trudnosc-1,6 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1440° (tab.1).
Czas wykonania ukladu Anny Dogonadze17,06
sek.
Trudnosc ukladu 14,2 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych 11700°.
Anna Dogonadze (GER) zaj^la w indywidualnych skokach na trampolinie w finale IO 2004 - I miejsce.
Krzywa czasów wykonania indywidualnych skoków na trampolinie Karen Cockburn (CAN) w finalie IO 2004 jest falist^. Róznica czasu wykonania skoku pierw-szego 1,93 sek., a skoku ostatniego 1,68 sek. wyniosla
0,25 sek. ( róznica czasu wykonania skoku pierwszego 1,93 sek, a skoku ósmego, maj^cego nizszy czas w ukladzie, 1,66 sek., wyniosla 0,27 sek.). Na podstawie analizy czasów wykonanych skoków wydzielilismy trzy ich wi-doczne cz^sci. W pierwszej cz^sci cztery skoki (rys. 2). Skok potrójne salto lamane w przód z pól srub^. w trzecim salcie (12001>) wykonany w czasie 1,93 sek. Trudnosc
1,8 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1260° (tab.2). Dobra poza rozruchowa (PR) w pierwszym skoku - pionowe polozenie ciala, widoczna jest jego sztywnosc, spr^-zystosc. Poza koncowa pierwszego skoku lekko ugi^ta w stawach biodrowych w przód. Poza koncowa pierwsze-go skoku stala si§ podstaw^. PR drugiego skoku (813>) i byla podstaw^. odbicia wykonanego z akcentem w przód w gór§ z l^dowaniem na skraju prostok^ta. Czas wykonania drugiego skoku 1,8 sek. Trudnosc 1,6 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1440°. W trzecim skoku (803>) zawodniczka obnizyla czas wykonania - 1,73 sek. Wykonala skok sterowany „pod siebie”. Trudnosc 1,5 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1260°. Taka taktyka wykonania trzeciego skoku dala zawodniczce technicznie mozliwosci wykonania czwartego skoku (811>) wysoko, w centrum trampoliny - 1,84 sek. (drugi czas wykona-
2
1,96
1,92
1,88
1,84
1,8
1,76
5 -o o (O 1,72 1,68 1,64
U1 ro N O 1,6 1,56
1,52
1,48
1,44
1,4
Anna Dogonadze (GER)
* 181 176
XU5 1 72 1,74 ’
."■■AnT" ..X 167, 1 R7 .167
^ \]',67 1,66 1,67 ',67
* 1,61
%
Czas
4 5 6
Kolejnosci skoków
10
Rys.1. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2004 Anny
Dogonadze (GER), I miejsce.
1
2
3
7
8
9
Tablica 1.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2004 roku
Anny Dogonadze (GER) -1 miejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków (sek.) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 1,81 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,75 811 > 2.Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
3 1,72 803 > 3. Podwójne salto lamane w przód póltoreí sruby w drugim salcie 1,5 1260°
4 1,74 831 o 4. Podwójne salto w pól kucznej pozycji, póltorej sruby w pierwszym i pól sruby w drugim salcie 1,4 1440°
5 1,76 803 o 5. Podwójne salto w zgrupowaniu w przód w drugim salcie póltorej sruby 1,3 1260°
6 1,67 811 o 6. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w kazdym salcie pól sruby 1,2 1080°
7 1,66 821 > 7. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym salcie sruba w drugim pól sruby 1,5 1260°
8 1,67 8 > 8. Podwójne salto lamane w tyl 1,2 720°
9 1,67 801 > 9. Podwójne salto lamane w przód w drugim salcie pól sruby 1,3 900°
10 1,61 831 / 10. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1260°
nia skokow w ukladzie). Trudnosc 1,4 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1080°. PR w czwartym skoku biome-chanicznie prawidlowo ulozona. Poza koncowa ma takze dobr^. techniczn^. charakterystyk^. Druga cz^sc krzywej czasow wykonania skokow w ukladzie - to skoki pi^ty (803o), szosty (831o), siodmy (821>).Czasy ich wykona-nia, w porownaniu ze skokami wykonanymi w umownej pierwszej cz^sci ukladu, s^. obnizone (odpowiednio 1,73 sek; 174 sek; 1,74 sek), tab. 2. Skoki wykonane stabil-nie, mistrzowsko. Trudnosc 1,3 pkt; 1,4 pkt; 1,5 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych pi^tego skoku 1260°, szoste-go -1440°, siodmiego- 1260°. Na rys. 2 wyraznie widocz-na jest umowna trzecia cz^sc czasow wykonania ukladu. Czasy wykonania skokow s^. niestabile. Obnizenie czasu wykonania osmego skoku , naszym zdaniem, powi^zane jest z niedostatecznie techniczn^. poz^. koncow^ siodmego skoku. Osmy skok (8>). Czas wykonania 1,66 sek. Skok wykonany bardzo szybko. Trudnosc 1,2 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 720°. Osmym skokiem Karen Co-ckburn poszukiwala energi§ do wykonania nast^pnych skokow. Po wykonaniu osmego skoku zawodniczka skon-centrowala uwag§ na technice odbicia i dziewi^ty skok (801>) mial czas 1,75 sek. Dziewi^ty skok - podwojne salto lamane w przod w drugim salcie pol sruby - daje zawodniczce mozliwosc wykonania l^dowania z dobr^. orientaj w przestrzeni. Trudnosc 1,3 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 900°. Zakonczenie ukladu, to skok (831/ ) o trudnosci 1,6 pkt. Czas wykonania dziesi^tego skoku 1,68 sek. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1440°. Ostatni skok zakwalifikowalismy do cwiczen o bardzo zlozonej koordynacyjnie strukturze ruchow. Trzy ostat-nie niedostatecznie stabilnie skoki (naszym zdaniem) od-zwierciedlaj^. kumulaj w ukladzie przedsionkowym ilo-sci stopni w obrotach saltowych calego ukladu cwiczen.
Czas wykonania ukladu 17,6 sek.
Trudnosc ukladu 14,6 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych ukladu 11880°.
Karen Cockburn (CAN) w skokach indywidualnych na trampolinie zaj^la w finale IO 2004 II miejsce.
Krzywa czasów wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie Huan Shanshan (CHN) na IO 2004 w finale, moze byc przedstawiona jako pi^ciocz^sciowa fala skoków, dobrze zebrana przez zawodniczk^ w strukturalna calosc na dostatecznie wysokim mistrzowskim poziomie. Róznica wyzszego czasu skoku w ukladzie 1,89 sek. (dru-gi w kolejnosci skok w ukladzie), a nizszego czasu skoku w ukladzie 1,59 sek. (siódmy po kolei skok w ukladzie) równy 0, 3 sek. Dwa pierwszych skoki ( 12001o, 813o) wykonane w czasach 1,86 sek. i 1,89 sek. (rys. 3). Ich trudnosc kolejnie jest równa 1,6 pkt. i 1,4 pkt. W^zlowe elementy techniki sportowej ( poza rozruchowa, multipli-kacja póz, poza koncowa ) wykonane prawidlowo, od-powiadaj^. przepisom zawodów. Ilosc stopni w obrotach saltowych, kolejno jest równa 1440° (tab. 3). Druga czesc krzywej - to trzeci, czwarty, pi^ty, szósty skok. Zblizone czasy ich wykonania, kolejno: 1,74 sek., 1,8 sek., 1,73 sek, 1,76 sek. Srednia trudnosc wykonania czterech skoków 1,4 pkt. ( 1,5 pkt; 1,2 pkt; 1,5 pkt; 1,4 pkt.). W tab. 3 podana jest ilosc stopni w obrotach saltowych: 1260°, 720°, 1260°, 1080° ( suma 5400°). Wykonany siódmy skok (trzecia cz^sc krzywej ) - podwójne salto w zgrupowaniu w przód w drugim salcie póltorej sruby ( trudnosc 1,3 pkt) wykonano w czasie 1,59 sek. - spowodowal wykonanie ósmego skoku (811o) wysoko- daleko do tylu w gór§, z l^dowaniem za czerwonym prostok^tem. Czas wykonania 1,75 sek. Trudnosc 1,2 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1080°. Dziewi^ty skok zawodniczka wykonuje w czasie 1,74 sek. (tab,3). Trudnosc skoku 1,3 pkt. Ósmy i dziewi^ty skok - to przedostatnia, czwarta cz^sc krzy-wej czasów wykonania ukladu Huan Shanshan swiadczy
o stabilnym przygotowaniu do wykonania dziesi^tego skoku (831/) - ostatnia, pi^ta czesc krzywej czasów wykonania cwiczen. Czas wykonania skoku 1,61 sek. Trud-nosc skoku 1,6 pkt. ilosc stopni w obrotach saltowych w dziesi^tym skoku 1440°.
Czas wykonania ukladu 17,47 sek.
Trudnosc ukladu 14,0 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych ukladu 11520°.
Huan Shanshan (CHN) w indywidualnych skokach na trampolinie zaj^la w finale IO 2004- III miejsce.
Analiza indywidualnych skoków na trampolinie ko-biet medalistek IO 2008
Mistrzowska krzywa czasów wykonania indywi-
dualnego ukladu skoków na trampolinie zlotej medalistki
IO 2008 He Wenny (CHN). Wysoki poziom techniczne-go przygotowania . Wyznaczylismy trzy cz^sci krzywej czasów wykonania skoków (rys. 4). Róznice czasów wyst^puj^ce w poszczególnych cz^sciach s^. znaczne, ale swiadczy to o nietypowosci technicznego i taktycz-nego przygotowania He Wenny w stosunku do innych porównywanych wyników zawodniczek. Cz^sc pierwsz^. stanowi^. skoki (12001>, 8o, 12001o), tab.4. Skoki wy-konane w czasie (1,92 sek., 1,87 sek., 1,79 sek.). Sredni czas uzyskany w tej cz^sci krzywej 1,86 sek. Trudnosc, kolejno, 1,8 pkt.; 1,0 pkt.; 1,6 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych odpowiednio stanowi: 1260°, 720°, 1260°.
Karen Cockburn (CAN)
2
1 96
1 92
1 88
1 ,84
1,8
1 ,76
1 ,72
1 ,68
1 ,64
1 6
1 56
1 ,52
1 ,48
1 ,44
1,4
\
1,93
'"V
1,73
1,84
1,73 1,74 1,74
±-—K
1,75
1,68
■Czas
-----1------1------1------1------1------1------1------1------1----
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Kolejnosci skoków
Rys. 2. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2004
Karen Cockburn (CAN), II miejsce.
Tablica 2.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2004 Karen
Cockburn (CAN) - II miejsce
s ó. w Czasy poszczególnych skoków(sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 1,93 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód, pól sruby w ostatnim salcie 1,8 1260°
2 1,8 813 > 2. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie póltorej sruby 1,6 1440°
3 1,73 803 > 3. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie 1,5 1260°
4 1,84 811 > JLí v i i i - i 4. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszvm i drugim salcie pól ¿riiby 1,4 1080°
5 1,73 803 o 5. Podwojne salto w zgrupowaniu w przód w drugi salcie póltorej sruby 1,3 1260°
6 1,74 831 o 6. Podwójne~salto w pól kucznej pozycji w tyl, póltorej sruby w pierwszym i pól gruby w drugim salcie 1,4 1440°
7 1,74 821 > 7. Pódwójne'salto lamane w przód w pierwszym salcie sruba w drugim salcie pól sruby 1,5 1260°
8 1,66 8 > 8. Podw'ójne salto lamane w tyl 1,2 720°
9 1,75 801 > 9. Podwójne salto lamane w przód w drugj salcie pól sruby 1,3 900°
10 1,68 831 / 10. 'Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim salcie pól sruby 1,6 1440°
Huan Shanshan (CHN)
Kolejnosci skoków
Rys. 3. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2004 Huan
Shanshan (CHN), III miejsce.
Tablica 3.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2004 Huan
Shanshan (CHN)-III miejsce
s ó. w Czasy poszczególnych skoków(sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt.) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 1,86 12001 o 1. Potrójne salto w zgrupowaniu w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,6 1260°
2 1,89 813 o 2. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w pierwszym pól sruby w drugim póltorei sruby 1,4 1440°
3 1,74 821 > 3. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym sruba w drugim pól sruby 1,5 1260°
4 1,8 8 > 4. Podwóme salto lamane w tyl 1,2 720°
5 1,73 803 > 5. Podwójne salto lamane w przód w drugim salcie pó^torei sruby 1,5 1260°
6 1,76 811 > 6. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
7 1,59 803 o 7. Podwójne salto w zgrupowaniu w przód w drugi salcie póltorei sruby 1,3 1260°
8 1,75 811 o 8. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w kazdym salcie pól sruby 1,2 1080°
9 1,74 801 > 9. Podwójne salto lamane w przód w drugi salcie pól sruby 1,3 900°
10 1,61 831 / 10. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1440°
Cwiczeniem bardzo waznym w tej cz^sci ukladu jest skok drugi (8o), który pozwala po wykonaniu pierwszego skoku potrójnego salta ocenic jakosc wykonania w^zlo-wych elementów techniki i sterowac ruchami oraz nabrac energia i wysokosc do wykonania nast^pnego potrójnego salta. Trudnosc drugiego skoku jest najnizsza ze wszyst-kich analizowanych skoków finalowych. Taktyczny krok zawodniczki i trenera. Wskazuje to takze na duza koncen-traj zawodniczki na wykonaniu potrójnych salt. Druga cz^sc- to skoki (813o, 821>, 831>, 801>). Czasy wykonania tych skoków, kolejno, 1,82 sek.,1,78 sek., 1,73 sek., 1,68 sek. Sredni czas wynosi 1,75 sek. Trudnosc skoków jest nast^pujaca: 1,4 pkt. 1,5 pkt, 1,6 pkt.,1,3 pkt. Ilosc
stopni w obrotach saltowych jest równa: 1440°, 1260°, 1440°, 900°. Róznica czasu mi^dzy najszybciej wykona-nym skokiem, a najwolniej wyniosla w tej grupie 0,14 sek. Trzecia cz^sc- to skoki (811o, 803>, 831/). Czas ich wykonania i kolejnosc skoków (1,81sek, 1,66 sek., 1,6 sek.). Ilosc stopni w obrotach saltowych: 1080°,1260°, 1440°. Sredni czas wykonania skoków- to 1,69 sek. Róznica czasu wykonania najwolniejszego i najszybszego skoku wyniosla 0,21 sek. Róznica czasu wykonania skoku pierwsze 1,92 sek., a skoku ostatniego 1,6 sek. wyniosla 0,32 sek. Czas wykonania ukladu 17,66 sek.
Trudnosc ukladu 14,5 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych 12060°.
He Wenna w indywidualnych skokach na trampoli-nie zaj^la w finale IO 2008 - I miejsce.
Krzywa czasów wykonania indywidualnych sko-ków na trampolinie w ukladzie przez finalistki IO 2008 Karen Cockburn (CAN) umownie moze bye podzielona na cztery cz^sci. Generalnie mozna mówie o niedosta-tecznie stabilnym wykonaniu ukladu z pozycji uzyska-nych czasów kazdego skoku oraz ich wysokosci. Widocz-ne s^. „zrywne” czasy skoków. Róznica czasu wykonania skoku pierwszego 1,92 sek., a skoku dziesi^tego 1,41 sek. wyniosla 0,51 sek. Na IO 2004 u Karen Cockburn wyst^-pila róznica w porównaniu czasu pierwszego, a ostatniego skoku 0,25 sek. W pierwszych trzech skokach obnizenie
czasów wykonania ewiczen wyst^pilo na 0,32 sek.( na IO 2004 róznica 0,20 sek). Skok pierwszy 12001>. Czas wykonania 1,92 sek (rys. 5). Trudnose 1,8 pkt. Ilose stopni w saltach obrotowych 1260° (tab. 5). Skok drugi 811>. Czas wykonania 1,82 sek. Trudnose 1,4 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych 1080°. Skok trzeci 823o. Czas wykonania 1,6 sek. Trudnose 1,5. Ilose stopni w obrotach saltowych 1620°. Srednia trudnose ewiczen trzech pierw-szych skoków 1,56 pkt.( na IO 2004 -1,63 pkt.). Obraz krzywych czasów wykonania pierwszych trzech skoków na IO 2008 i IO 2004 jest taki sam. Druga cz^sé skoków (811o, 803>, 831o), wykonane w czasie, odpowiednio: 1,74 sek., 1,73 sek., 1,73 sek. Srednia czasu wykonania
He Wenna (CHN)
2
1 ,96
1 ,92
1 ,88
1 ,84
1,8
1 ,76
1 ,72
1 ,68
1 ,64
1,6
1 ,56
1 ,52
1 ,48
1 ,44
1,4
1,92
1,87
1,82
1,81
1,78
/V
^1,66
1
2
3
8
9
10
■ Czas
4 5 6 7
Kolejnosci skoków
Rys.4. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2008 He
Wenna (CHN), I miejsce.
Tablica 4.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2008 roku He
Wenna (CHN)-1 miejsce
s ó. w Czasy poszczególnych skoków (sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnose skoków (pkt) Ilose stopni w obrotach saltowych
1 1,92 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sru-by w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,87 8 o 2. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl 1,0 720°
3 1,79 12001o 3. Potrójne salto w zgrupowaniu w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,6 1260°
4 1,82 813 o 4. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim pól-torej sruby 1,4 1440°
5 1,78 821 > 5. Podwójne salto lamane w przód w pierw-szym salcie sruba w drusim pól sruby 1,5 1260°
6 1,73 831 > 6. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1440°
7 1,68 801 > 7. Podwójne salto lamane w przód w drugi salcie pól sruba 1,3 900°
8 1,81 811 o 8. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w kazdym salcie pól sruby 1,2 1080°
9 1,66 803 > 9. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drusim salcie 1,5 1260°
10 1,6 831 / 10. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby. 1,6 1440°
skoków w drugiej czçsci 1,73 sek. Wyniki wykazuja siç duza stabilnoscia. Trudnose skoków kolejno (1,2 pkt.,
1,5 pkt., 1,4 pkt.). Srednia trudnose 1,3 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych kolejno: 1080o, 1260o, 1440o. Trzecia czçsé krzywej skoków- to siódmy i ósmy skok ( 821>, 8>). Czas wykonania odpowiednio: 1,59 sek., 1,6 sek. Ilose stopni w obrotach saltowych kolejno: 1260o, 720o. W ósmym skoku zawodniczka laduje na skraju prostokata z tylu i w pozycji lekko zalamanej w stawach biodrowych, w przód. Wykonuje wysoki dziewiaty skok (801>), ale pod siebie. Czas wykonania skoku 1,78 sek. ( rys. 5). Trudnose skoku 1,3 pkt. Ilose stopni w saltach obrotowych 900o ( tab. 5). Zawodniczka musiala wy-prowadzie skok na wiçksza wysokose, by przygotowae ostatni dziesiaty skok (831/). Czas wykonania dziesiatego skoku 1,41 sek. Trudnose 1,6 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych w tym skoku osiagnçla 1440o. Analiza porów-nawcza ukladów ewiczen Karen Cockburn wykonanych na IO 2004 i IO 2008 swiadczy o tym, ze w programie startowym IO 2008 jest siedem skoków, które wystapily w programie startowym IO 2004 roku.
Czas wykonania ukladu 16,82 sek.( na IO 2004-17,6
sek.)
Trudnose ukladu 14,4 pkt. ( na IO 2004-14,6 pkt.)
Ilose stopni w obrotach saltowych 12060° ( na IO 2004-11800°)
Karen Cockburn (CAN) zajçla w indywidualnych skokach na trampolinie w finale IO 2008- II miejsce (na
IO 2004- II miejsce).
Krzywa czasów wykonania indywidualnych sko-ków ukladu ewiczen na trampolinie Jekateriny Khilko (UZB) w finale IO 2008 roku wskazuje na stabilna, ale, w okreslonej mierze, postçpowo - falista i obnizona ich wysokose( rys. 6). Róznica lepszego czasu wykonania skoku 1,86 sek, a skoku posiadajacego gorszy czas 1,61 sek- wyniosla 0,25 sek. (róznica czasu pierwszego skoku 1,86 sek., a ostatniego skoku 1,67 sek. wyniosla- 0,19 sek). U zlotej medalistki IO 2008 He Wenny róznica ta wyniosla 0,32 sek., a u Karen Cockburn - II miejsce- 0,51 sek. Analiza video-materialów skoków Jekateryny Khilko dala mozliwose wyróznie na krzywiej piçé czçsci czasów, charakterystycznych dla wykonania danego ukladu.
Pierwsza czçsé stanowia skoki (12001>, 811>). Czas wykonania skoków 1,86 sek. i 1,81 sek. Trudnose
1,8 pkt i 1,4 pkt,. ilose stopni w obrotach saltowych, kolejno: 1260° i 1080° ( tab. 6). Zawodniczka wykonala skoki z bardzo dobra dynamiczna postawa, usztywniono-sprçzysta, na sterowanej wysokosci. Druga czçsé stanowia skoki (821>, 813>). Czas wykonania 1,75 sek. i 1,75 sek. Trudnose 1,5 pkt., i 1,6 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych 1260° i 1440°. Skoki wykonane stabilnie, w centrum trampoliny. Trzecia czese krzywej czasów wykonania skoków stanowia ewiczenia (803>, 811o, 803o). Czasy wykonanych skoków- 1,68 sek., 1,67 sek., 1,68 sek. Skoki wykonywane coraz szybciej na nizszej wy-sokosci. Trudnose, kolejno: 1,5 pkt., 1,2 pkt., 1,3 pkt. W tab.6 podano ilose stopni w obrotach saltowych. Suma trzech skoków 3600°. Czwarta czçsé stanowia skoki (8>, 801>). Czasy, odpowiednio: 1,61 sek. i 1,61 sek. Trud-nose 1,2 pkt. i 1,3 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych 720° i 900°. Zawodniczka taktycznie obnizyla trudnose ósmego i dziewiatego skoku, zeby zabezpieczye stabil-
nose ruchów i przygotowae dziesiaty skok- podwójne salto proste w tyl, w pierwszym salcie póltorej i drugim salcie pól sruby (831°). Czas- 1,67 sek. Trudnose 1,6 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych 1440°.
Czas wykonania ukladu 17.09 sek.
Trudnose ukladu 14.4 pkt.
Ilose stopni w obrotach saltowych 11700°
Ekaterina Khilko (UZB) zajçla w indywidualnych skokach na trampolinie w finale IO 2008 - III miejsce. Analiza indywidualnych skoków na trampolinie mçz-czyzn medalistów IO 2004
Zloty medalista IO 2004 Juri Nikitin zademonstro-wal bardzo wysoki poziom przygotowania techniczne-go. Wyznaczona krzywa zlotego medalista IO 2004 ma tendencjç krzywej zmiennej, „falistej.” Widoczny jest oryginalny taktyczny wariant wykonania ukladu.(rys.7). Róznica czasu wykonania pierwszego skoku 2,04 sek. i ostatniego skoku 1,74 sek. wyniosla 0,30 sek (rys. 7). Pierwszy skok potrójne salto lamane w przód pól sruby w trzecim salcie (12001>) wykonany bardzo wysoko, czas wykonania skoku 2,04 sek. Poza rozruchowa (PR) wykonana z centrum trampoliny, sylwetka wyprostowana ramiona w górze. Obroty konczy w szczytowym punkcie wznoszenia. Trudnose 1,8 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych 1260o. PR do wykonania (12101o) potrójne-go salta w zgrupowaniu w tyl w pierwszym salcie pól sruby i w trzecim salcie pól sruby wykonana w pozycji wyprostowanej z centrum trampoliny. Czas wykonania skoku 2,04 sek. Ocena za trudnose wykonania 1,7 pkt. Ilose stopni w obrotach saltowych wyniosla 1440o. Nie-zwykla stabilnose wykonania tak trudnych skoków, bez utraty wysokosci skoków i czasu wykonania swiadczy o wysokim mistrzostwie wykonawcy. Zawodnik wykonal obroty na 2,700o (tab. 7).. Drugim wskaznikiem mistrzo-stwa sa uzyskane oceny za trudnose (1,8, 1, 7 pkt.). Poza koncowa w centrum trampoliny, sylwetka wyprostowana z ramionami w górze. Daje to doskonala PR do wykona-nia trzeciego skoku (12001o), ilose wykonanych obrotów 1260o. Takze w tym skoku zawodnik konczy kombirncjç w centrum trampoliny z ramionami w górze. Czas wykonania skoku (1,97 sek.). Widoczny jest minimalny spadek czasu wykonania trzeciego salta potrójnego o 0,07 sek. w stosunku do dwóch poprzednich salt potrójnych. Trud-nose 1,6 pkt. Zawodnik w nastçpnym czwartym skoku (811 >), podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby, koryguje pozç ciala wykonujac skok
o 0,02 sek. wyzej. Sylwetka w pozycji lamanej utrzymana chwytem pod kolana. Trudnose 1,4 pkt. Czas wykonania 1,99 sek. Ilose stopni w obrotach saltowych 1080o. Piaty skok (823/), ilose stopni w obrotach saltowych skoku to 1620o. Skok wykonany w srodku kombinacji. Ilose obro-tów powoduje spadek wysokosci skoku. Poza koncowa w centrum trampoliny, co swiadczy o doskonalym panowa-niu nad elementami w kombinacji. Czas wykonania 1,88 sek. Powoduje to spadek czasu o 0,11 sek. w stosunku do skoku poprzedniego. Szósty skok (813 >), podwójne salto lamane w pierwszym salcie pól sruby, w drugim póltorej sruby wykonany z centrum trampoliny. Skok wykonany w czasie 1,96 sek. Drugi raz udaje siç zawodnikowi po-prawie wysokose o 0,08 sek. Ilose obrotów 1440o (tab.7). Trudnose skoku oceniona na 1,6 pkt. Od tego skoku na-stçpuje staly spadek krzywej czasu wykonania poszcze-
Karen Cockburn (CAN)
-o . o (0
O
Kolejnosci skoków
Rys. 5. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2008
Karen Cockburn (CAN), II miejsce.
Tablica 5.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2008 roku
Karen Cockburn(CAN)-II miejsce
s ó. w Czasy poszczególnych skoków(sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt.) Ilosc stopni w obrotach saltowych
i 1,92 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,82 811 > 2. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drusim salcie pól sruby 1,4 1080°
3 1,6 823 o 3. Podwójne salto w pól kucznej w przód w pierwszym salcie sruba w drugim póltorei sruby 1,5 1620°
4 1,74 811 o 4. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w kazdym salcie pól sruby 1,2 1080°
5 1,73 803 > 5. Podwójne salto lamane w przód Póltorei sruby w drusim salcie 1,5 1260°
6 1,73 831 o 6. Podwójne salto w tyl w pól kucznej pozycji, póltorej sruby w pierwszym i pól sruby w drusim salcie 1,4 1440°
7 1,59 821 > 7. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym salcie sruba w drugim pól sruby 1,5 1260°
8 1,6 8 > 8. Podwójne salto lamane w tyl 1,2 720°
9 1,78 801 > 9. Podwójne salto lamane w przód w drusim salcie pól sruby 1,3 900°
10 1,41 831 / 10. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej i drugim pól sruby 1,6 1440°
gólnych elementów. Siódmy skok (803>), podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie wykona-ny w czasie 1,9 sek. Poza koncowa wykonana w centrum trampoliny. Ilosc obrotów 1260°. Trudnosc skoku ocenio-no na 1,5 pkt. Dalszy spadek wysokosci skoków, jednak-ze wykonywanych doskonale technicznie i umiejscawia-ne przez zawodnika w centrum trampoliny. Ósmy skok (831/), podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby, w drugim pól sruby. Poza rozruchowa (PR) przyj^ta w pozycji wyprostowanej z ramionami w górze. Podczas wykonania srub w saltach sylwetka po-zostaje caly czas w napi^ciu. Ilosc obrotów 1440°. Czas wykonania 1,8 sek. Dalszy nieznaczny spadek wysokosci
skoków. Ocena trudnosci 1,6 pkt( tab. 7). Dziewi^ty skok (821/) podwójne salto proste w przód sruba w pierwszym salcie i pól sruby w drugim salcie, zawodnik utrzymuje na wysokosci skoku poprzedniego. Poza rozruchowa wykonana w centrum trampoliny w pozycji wyprostowanej, usztywnionej. Ilosc stopni w obrotach saltowych wynio-sla 1260°. Trudnosc skoku 1,5 pkt.
Zawodnik przygotowuje si§ do wykonania ostat-niego skoku wykonanego w najkrótszym czasie z najwi^k-sza iloscia obrotów. Skok (833/), podwójne salto proste w przód póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie (tab.7). Elementy wykonane w pozycji wyprostowanej. Czas wykonania 1,74 sek., ocena trudnosci 1,8 pkt., ilosc stopni w
obrotach 1800°.
Czas wykonania ukladu 19,14 sek.
Trudnosc ukladu 16,2 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych 13860°.
Yuri Nikitin (UKR) zaj^l w finale indywidualnych skokow na trampolinie IO 2004-
I miejsce.
Wykres czasow (rys.8) wykonanego ukladu cwiczen skokow na trampolinie Alexandra Moskalenko (RUS) fi-nalie IO 2004 jest niestabilny, ale zloty medalista IO 2000 wykonuje bardzo wysokie skoki, robie to w sposob tech-niczny, na poziomie wysokiej ich trudnosci ( tab.8).
Zawodnik rozpocz^l uklad potrojnymi saltami ( 12001>, 12101o, 12001o). Ilosc stopni w obrotach sal-
towych trzech skoków 3,960°. Czas wykonania poszcze-gólnych elementów tej grupy skoków (2,07 sek., 1,93 sek., 2,01 sek.). Sredni czas wykonania jednego skoku wyniósl 2,0 sek. Jednakze widoczne sa duze wahania cza-sów wykonania kazdego ze skoków. Pierwszy ze skoków wykonany na duzej wysokosci w najdluzszym czasie z analizowanych skoków na obu IO. Pierwszy skok potrój-ne salto lamane w trzecim salcie pól sruby zawodnik mial najprawidlwiejsza poza rozruchowa wykonana z centrum siatki Ilosc stopni w obrotach saltowych wyniosla 1260°. Trudnosc 1,8 pkt. Drugi skok potrójne salto w zgrupowa-niu z pól sruby w pierwszym i trzecim salcie wykonany w najkrótszym czasie z salt potrójnych tj. 1,93 sek., jednak-
Ekaterina Khilko (UZB)
-o
o
(O
U1
ro
N
O
2
1,96
1,92
1,88
1,84
1,8
1,76
1,72
1,68
1,64
1,6
1,56
1,52
1,48
1,44
1,4
* 1,86 '"■i.
,81
.1,75 1,75
1,68 1 67 —1,68
1,67
61 1,61
4
5
6 7
10
Kolejnosci skoków
-Czas
Rys.6. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalistki IO 2008
Ekateriny Khilko (UZB), III miejsce
Tablica 6.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych) skoków na trampolinie finalistki IO 2008 roku
Ekateriny Khilko (UZB)-III miejsce
1
2
3
8
9
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków(sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 1,86 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruby w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,81 811 > 2. Podwójne salto lamane w tyl w pierw-szym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
3 1,75 821 > 3. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym salcie sruba w drugim pól sruby 1,5 1260°
4 1,75 813 > 4. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugi salcie Póltorei sruby 1,6 1440°
5 1,68 803 > 5. Podwójne salto lamane w przód pólto-rej sruby w drugim salcie 1,5 1260°
6 1,67 811 o 6. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl w kazdym salcie pól sruby 1,2 1080°
7 1,68 803 o 7. Podwójne salto w zgrupowaniu w przód w drugi salcie Póltorei sruby 1,3 1260°
8 1,61 8 > 8. Podwójne salto lamane w tyl 1,2 720°
9 1,61 801 > 9. Podwójne salto lamane w przód w drugim salcie pól sruby 1,3 900°
10 1,67 831 / 10. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie pótoie i drugim pól sruby 1,6 1440°
ze zawodnik wykonuje w tym elemencie obroty na 1440°. Ocena trudnosci 1,7 pkt.. Trzeci skok potrójne salto w zgrupowaniu w trzecim salcie pól sruby zawodnik wykonuje o 0,08 sek. dluzej i wyzej od skoku drugiego. Wyso-kosc ta ma dac czas i energi§ do wykonania nast^pnych skoków, a to skoki (831/, 823/). Ilosc stopni w obrotach saltowych wykonanych dwóch skoków3060°. Skoki wy-konane w czasie (1,94sek. i 1,96 sek.). Czasy wykonanych skoków sa stabilne, jak i trudnosc (1,6 pkt., 1,7 pkt.). Skoki (813>, 803>, 811>, 821/) sa charakterystyczne dla calej
kompozycji. Suma ilosci stopni w obrotach saltowych jest równa 5,040°. Czasy wykonania skoków 1,86 sek., 1,93 sek., 1,86 sek., 1,86 sek.. Sredni czas wykonania skoku 1,87 sek. Charakterystyczny jest skok (803>). Zawodnik tym skokiem przygotowuje sis do koncowej cz^sci ukla-du.. Trudnosc skoków wysoka (1,6 pkt., 1,5 pkt., 1,4 pkt.,
1,5 pkt.). Dziesiaty skok (833/), podwójne salto proste w przód póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1800°. Skok wykonany w czasie 1,74 sek. Trudnosc skoku bardzo wysoka, wyrazo-
Yuri Nikitin (UKR)
-o
o
(O
U1
ro
N
O
2,2
2,16
2,12
2,08
2,04
2
1,96
1,92
1,88
1,84
1,8
1,76
1,72
1,68
1,64
1,6
2,04
_*2;0; V,97 1,99
1,96
1,82
V
\1,74
.Czas
1
2
3
8
9
10
4 5 6 7
Kolejnosci skoków
Rys.7. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2004 Yuri-
ja Nikitina (UKR), I miejsce.
Tablica 7.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2004 roku
Jurija Nikitina (UKR)-1 miejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków(sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 2,04 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruby w trzecim salcie 1,8 1260°
2 2,04 12101 o 2. Potrójne salto w zgrupowaniu w tyl z pól sruby i w trzecim salcie 1,7 1440°
3 1,97 12001 o 3. Potrójne salto w zgrupowaniu w przód pól sruby w trzecim salcie 1,6 1260°
4 1,99 811 > 4. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drusim salcie pól sruby 1,4 1080°
5 1,88 823 / 5. Podwójne salto proste przód w pierwszym salcie sruba w drusim póltorej sruby 1,7 1620°
6 1,96 813 > 6. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie póltorej sruby 1,6 1440°
7 1,9 803 > 7. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie 1,5 1260°
8 1,8 831 / 8. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1440°
9 1,82 821 / 9. Podwójne salto proste w przód sruba w pierwszym pól sruby w drusim salcie 1,5 1260°
10 1,74 833 / 10. Podwójne salto proste w przód z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,8 1800°
na ocena 1,8 pkt.
Róznica czasu wykonania skoku pierwszego 2,07 sek., a skoku ostatniego 1,74 sek. wyniosla 0,33 sek.
Czas wykonania ukladu 19,16 sek Ilosc stopni w obrotach saltowych 13860° Trudnosc ukladu 16,2 pkt.
Alexander Moskalenko (RUS) zajal w indywidu-alnych skokach na trampolinie w finale IO 2004- II miej-sce.
Krzywa czasów wykonania ukladu cwiczen w skokach na trampolinie Henryka Stehlika (GER) w finale IO 2004 ma tendenj do stabilnie spadajacej. Róznica czasu wykonania skoku pierwszego 2,01 sek.,a skokiem ostat-nim 1,68 sek. wyniosla 0,33 sek (rys. 9).
Zawodnik rozpoczyna uklad skokiem ( 12001>) -potrójne salto lamane w przód, z pól sruby w trzecim sal-cie. Poza rozruchowa wykonana z centrum trampoliny w pozvcíí wyprostowanej, widocznie usztvwnionej, ramio-na w górze. Czas wykonania skoku 2,01 sek. Ilosc stopni w obrotach saltowych wyniosla 1260°. Trudnosc 1,8 pkt. Kompozycja obejmowala tylko jeden skok potrójne salto. Trzy nast^pne skoki (813o, 823/, 813>) wykonane w czasie 1,96 sek., 1,89 sek., 1,8 sek. Sredni czas 1,88 sek. .Trudnosc cwiczen 1,4 pkt.,1,7 pkt.,1,6 pkt (tab. 9).. Ilosc stopni w obrotach saltowych bardzo wielka - 5400° ( 1440°,1620°,1440° ). Zawodnik wykonuje cwiczenia na wysokim sportowo-technicznvm poziomie. Skok piaty (803>), podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie. Czas wykonania skoku 1,84 sek. Poza kon-cowa w centrum trampoliny, sylwetka wyprostowana, ra-miona w górze. Ilosc stopni w obrotach saltowych wynio-sla 1260°. Czas wykonania 1,84 sek. Zawodnik ten skok wykonal w dluzszym czasie niz poprzednie, aby na po-zostale skoki starczylo energii sterowania ruchamy. Skoki szósty, siódmy, ósmy i dziewiaty (811>, 801>, 831/, 821/), charakteryzuja si? prawie identycznymi czasami wykona-nia (1,74 sek., 1,75 sek., 1,76 sek., 1,76 sek.) (tab.9). Sredni czas wykonania skoku 1,75 sek. Ilosc stopni w obrotach saltowych wyniosla 4,680° (1080°,900°,1440°,1260°). Trudnosci zróznicowane (1,4 pkt., 1,3 pkt., 1,6 pkt., 1,5 pkt.). Srednia trudnosc 1,45 pkt. Ostatni skok (833/), po-dwójne salto proste w tyl z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie. PR wykonana z centrum trampoliny, syl-wetka wyprostowana, ramiona w górze. Wykonany w czasie 1,68 sek .Ilosc stopni w obrotach saltowych 1800°. Ttrudnosc wykonania wysoka 1,8 punktu.
Czas wykonania ukladu 18,19 sek.
Trudnosc ukladu 15,6 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych 13500°
Henrik Stehlik (GER) zajal w indywidualnych skokach na trampolinie w finale IO 2004 - III miejsce Analiza indywidualnych skoków na trampolinie m^z-czyzn medalistów IO 2008 Na podstawie wykresu czasów wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie mistrza IO 2008 Lu Chunlong (CHN) mozna powiedziec o zblizonej do prostej krzywej ( rys. 10), wyznaczonej przez wykonane cwiczenia. Poza rozruchowa do skoku (12001>), potrójne salto lamane w przód w trzecim salcie pól sruby wy-konana z centrum trampoliny. Sylwetka wyprostowana, usztywniona, ramiona w górze. Pozycja lamana w potrój-nych saltach utrzymana stabilnie, sklon gl?boki. Rozgru-
powanie nast^puje na wznoszacej trajektorii ruchu. Czas wykonania cwiczenia
1,98 sek.. Ilosc stopni w obrotach osiagn^la 1260° (tab 10). Ladowanie w centrum trampoliny. Zawodnik rozgrupowuje si§ na duzej wysokosci planujac ladowa-nie. Trudnosc skoku 1,8 pkt. Doskonale przygotowana PR do wykonania drugiego skoku (12101o), potrójne salto w zgrupowaniu w tyl w pierwszym i trzecim salcie pól sruby. Sylwetka zgrupowania utrzymana bardzo scisle. Ilosc stopni w obrotach saltowych wyniosla 1440°. La-dowanie wykonane lekko poza centrum siatki trampoliny. Czas wykonania 1,96 sek. trudnosc skoku 1,7 pkt. Trzeci ze skoków potrójnych (12001o), potrójne salto w zgru-powaniu w przód pól sruby w trzecim salcie. PR wedlug nas wykonana zbyt wczesnie. Czas wykonania 1,94 sek. Sylwetka w saltach doskonale utrzymana w zgrupowaniu, jednakze zawodnika przenosi zbyt daleko po rozgrupowa-niu za czerwony prostokat siatki trampoliny. Ilosc stopni w obrotach 1260°. Trudnosc 1,6 pkt. PR czwartego skoku zostala przez zawodnika skorygowana. Ramiona wyrzu-cone wysoko nad glow§, sylwetka wyprostowana. (811>)
- podwójne salto lamane w tyl w kazdym salcie pól sruby. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1080°. Sylwetka w po-zycji lamanej utrzymana bardzo scisle. Obroty wykonane na wznoszacej cz^sci trajektorii ruchu. Czas wykonania 1,95 sek. Poza koncowa umiejscowiona w centrum trampoliny. Trudnosc 1,4 pkt. Wydzielilismy na krzywej cza-sów cztery pierwszych skoki. Ilosc stopni w obrotach sal-towych w czterech pierwszych skokach wyniosla 5,040°. Mala róznica czasu wykonania skoków, ale ich trudnosc podczas wykonania kazdego nast^pnego skoku ma spad-kwa tendenj (1,8 pkt., 1,7 pkt., 1,6 pkt., 1,4 pkt). Wedlug nas bardzo interesujaca stanowia skoki (823/, 831/, 821/), ilosc (suma) stopni w obrotach saltowych 4,320°, czasy wykonania poszczególnych skoków w kolejnosci (1,84 sek., 1,84 sek., 1,84 sek.). Trudnosci skoków wska-zuja na spadkowa tendenj (1,7 pkt., 1,6 pkt., 1,5 pkt.), srednia -1,6 pkt.. Ósmy skok (813>) podwójne salto la-mane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie póltorej sruby, wykonany w czasie 1,88 sek. ( rys. 10). Zawodnik bardzo mocno zaznacza pozycja lamana z gl§-bokim chwytem za podudzia. Po czasie wykonania widac, ze zawodnik przygotowuje si§ do wykonania koncowej cz^sci ukladu. Ilosc stopni w obrotach saltowych wyniosla 1440°. Trudnosci 1,6 pkt. Dziewiaty skok (803>), po-dwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim sal-cie. Czas wykonania 1,91 sek. Zawodnik wydluza nadal czas wykonanych skoków przez co zwi^ksza wysokosc. Ilosc stopni w obrotach saltowych wyniosla 1260°. Trud-nosc 1,5 pkt. Ostatni skok (833/) podwójne salto proste w tyl w kazdym salcie póltorej sruby( tab.10). Ilosc stopni w obrotach saltowych 1800°, czas wykonania 1,85 sek. Interesujace jest, ze skok zostal wykonany w dluzszym czasie niz skoki grupy drugiej. Trudnosc 1,8 pkt. Róznica czasu wykonania skoku pierwszego 1,98 sek., a skokiem ostatnim 1,85 sek. wyniosla 0,13 sek
Czas wykonania ukladu 18,99 sek.
Trudnosc ukladu 16,2 pkt
Ilosc stopni w obrotach saltowych 13860°
Lu Chunlong (CHN) zajal w indywidualnych skokach na trampolinie w finale IO 2008- I miejsce.
Krzywa czasów wykonania indywidualnych
Alexander Moskalenko (RUS)
Rys. 8. Krzywa czasow (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skokow na trampolinie finalisty IO 2004
Alexander Moskalenko (RUS), II miejsce.
Tablica 8.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skokow na trampolinie finalisty IO 2004 Alexander Moskalenko (RUS)-IImiejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków(sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 2,07 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruby w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,93 12101o 2. Potrójne salto w zgrupowaniu w tyl pól sruby w trzecim salcie 1,7 1440°
3 2,01 12001o 3. Potrójne salto w zgrupowaniu w przód z pól sruby w trzecim salcie 1,6 1260°
4 1,94 831 / 4. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim salcie pól sruby 1,6 1440°
5 1,96 823 / 5. Podwójne salto proste przód w pierwszym salcie sruba w drugim póltorej sruby 1,7 1620°
6 1,86 813 > 6. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie póltorej sruby 1,6 1440°
7 1,93 803 > 7. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drusim salcie 1,5 1260°
8 1,86 811 > 8. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
9 1,86 821 / 9. Podwójne salto proste w przód sruba w pierwszym pól sruby w drugim salcie 1,5 1260°
10 1,74 833 / 10. Podwójne salto proste w przód z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,8 1800°
skoków ukladu cwiczen na trampolinie Jasona Burnett (CAN) w finale IO 2008 wskazuje na stabilna, ale, w okreslonej mierze, post^powo - falista i obnizona ich wy-sokosc( rys.11).
Pierwszy skok w ukladzie (12001>), potrójne salto lamane w przód z pól sruba w trzecim salcie zawodnik wykonal bardzo wysoko. Czas wykonania 2,05 sek. PR wykonana z centrum trampoliny w pozycji wyprostowa-nej, widocznie usztywnionej. Ilosc stopni w obrotach sal-towych 1260°. Trudnosc skoku wysoka -1,8 pkt (tab.11). Drugi i trzeci skok (853/, 823>) wskazuja tendenj obni-
zania czasu wykonania kolejno: 1,98sek., 1,95 sek., co w stosunku do pierwszego skoku daje krótszy czas wykonania o 0,07 sek., 0,10 sek. Oceny skoków bardzo wysokie 2,0 pkt., 1,7 pkt. Ilosc stopni w obrotach saltowych dwóch skokach wyniosla 3780° (2160° i 1620°). Doskonala mul-tiplikaj poz zaprezentowal zawodnik w drugim skoku. Czwarty skok (831>), podwójne salto lamane w tyl pólto-rej sruby w pierwszym salcie i pól sruby w drugim salcie. PR rozpocz^ta z centrum trampoliny z ramionami w gó-rze, sylwetka usztywniona, wyprostowana. Czas wykonania 2,0 sek. Skokiem tym zawodnik podniósl wysokosc
wykonywanych cwiczen. Jednakze naszym zdaniem zbyt wolno wykonal multiplikaj poz w srubach co spowodo-walo, ze poz§ koncowa zawodnik przyjal za czerwonym prostokatem siatki trampoliny. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1440° (tab. 11). Ocena trudnosci 1,6 pkt. Pia-ty skok (803>), podwójne salto lamane w przód z pólto-rej sruby w drugim salcie wykonany w krótszym czasie, niz poprzedni skok- 1,94 sek. Ilosc stopni w obrotach saltowych 1260°. Trudnosc 1,5 pkt. Charakterystyczna grup§ stanowia skoki (831/, 821>, 813>, 832/), ilosc ob-rotów wyniosla 5,760°, czas wykonania skoków bardzo stabilny.W poszczególnych skokach wynosil (1,83sek.,
1,85 sek, 1,85sek., 1,82 sek.), rys.11. Sredni czas wykona-nia skoku w tej grupie wyniosl 1,83 sek. Oceny trudnosci kolejno: 1,6 pkt., 1,5 pkt., 1,6 pkt., 1,7 pkt. Dziesi^ty skok to (833/), podwojne salto proste poltorej sruby w obu sal-tach. Ilosc stopni w obrotach saltowych w skoku osi^g-n§la 1800°. Trudnosc 1,8 pkt. Czas wykonania 1,75 sek. Roznica czasu wykonania skoku pierwszego 2,05 sek., a skokiem ostatnim 1,75 sek. wyniosla 0,30 sek.
Czas wykonania ukladu 19,02 sek.
Trudnosc ukladu 16,8 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych 15300°
Jason Barnett (CAN) zaj^l w indywidualnych sko-
Henrik Stehlik (GER)
-o
o
CO
U1
ro
N
o
■Czas
Kolejnosci skoków
Rys.9. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2004 Henrika Stehlik (GER), III miejsce.
Tablica 9.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2004 roku
Henrik Stehlik (GER)-III miejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków (sek) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 2,01 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruby w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,96 813 o 2. Podwójne salto w zgrupowaniu w tyl pól-torej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,4 1440°
3 1,89 823 / 3. Podwójne salto proste przód w pierwszym salcie sruba w drugim póltorej sruby 1,7 1620°
4 1,8 813 > 4. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie pól-torej sruby 1,6 1440°
5 1,84 803 > 5. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drusim salcie 1,5 1260°
6 1,74 811 > 6. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
7 1,75 801 > 7. Podwójne salto lamane w przód w drugim salcie pól sruby 1,3 900°
8 1,76 831 / 8. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1440°
9 1,76 821 / 9. Podwójne salto proste w przód sruba w pierwszym pól sruby w drugim salcie 1,5 1260°
10 1,68 833 / 10. Podwójne salto proste w tyl z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,8 1800°
Lu Chunlong (CHN)
Kolejnosci skoków
Rys.10. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2008 Lu
Chunlong (CHN), I miejsce.
Tablica 10.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2008 Lu
Chunlong (CHN)-1 miejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków (sek.) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt.) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 1,98 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sru-by w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,96 12101o 2. Potrójne salto w tyl w zgrupowaniu z pól sruby w pierwszym i pól sruby w trzecim salcie. 1,7 1440°
3 1,94 12001o 3. Potrójne salto w zgrupowaniu w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,6 1260°
4 1,95 811 > 4.Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
5 1,84 823 / 5. Podwójne salto proste przód w pierwszym salcie sruba w drugim póltorej sruby 1,7 1620°
6 1,84 831 / 6. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby i drugim pól sruby 1,6 1440°
7 1,84 821 / 7. Podwójne salto proste w przód sruba w pierwszym pól sruby w drugim salcie 1,5 1260°
8 1,88 813 > 8. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugi salcie pólto-rej sruby 1,6 1440°
9 1,91 803 > 9. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie 1,5 1260°
10 1,85 833 / 10. Podwójne salto proste w tyl z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,8 1800°
kach na trampolinie w finale IO 2008- II miejsce.
Krzywa czasow wykonania indywidualnych sko-kow ukladow cwiczen na trampolinie Dong Donga (CHN) w finalie IO 2008 jest falista (rys. 12)..
Pierwszy skok (12001>), potrojne salto lamane w przod z pol sruba w trzecim salcie wykonane z centrum trampoliny z ramionami w gorze, sylwetka wyprostowa-na. Skok wykonany wysoko 2,0 sek.. Zawodnik wykonal doskonale zgrupowanie w pozycji lamanej. Ilosc stopni w obrotach saltowych jest rown^ 1260°. Poza koncowa w centrum trampoliny. trudnosc 1,8 pkt. W drugim i trze-
cim skoku (12101o, 12001o), czas wykonania jest zbli-zony i wynosi kolejno: 1,91 sek., 1,92 sek. Ilosc stopni w obrotach saltowych w drugim i trzecim skoku wynio-sla 2700° (tab. 12). Trudnosc skoków 1,7 pkt., 1,6 pkt. Nast^pna grupa skoków to (831>, 805>, 811>), ilosc wykonanych obrotów wyniosla 4140°, czas wykonania skoków to odpowiednio 1,81sek., 1,85sek., 1,88 sek. Sredni czas 1,84 sek. Interesujace jest, ze zawodnik ze skoku na skok wydluza czas wykonania cwiczen, a co za tym idzie i wysokosci skoku. Trudnosc wykonania skoków 1,6 pkt., 1,7 pkt., 1,4 pkt. (tab. 12). Srednia ocena wyniosla 1,5
Jason Barnett (CAN)
Kolejnosci skokow
Rys.11. Krzywa czasow (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skokow na trampolinie finalisty IO 2008
Jason Barnett (CAN), II miejsce.
Tablica 11.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skokow na trampolinie finalisty IO 2008 Jason
Barnett (CAN)-II miejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków (sek.) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt.) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 2,05 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sru-by w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,98 853 / 2. Podwójne salto proste w tyl dwie i pól sruby w pierwszym salcie i póltorej sruby w drugim 2,0 2160°
3 1,95 823 > 3. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym sruba w drugim póltorej sruby 1,7 1620°
4 2 831 > 4. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1440°
5 1,94 803 > 5. Podwójne salto lamane w przód z pólto-rej sruby w drugim salcie 1,5 1260°
6 1,83 831 / 6. Podwójne salto proste w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól 1,6 1440°
7 1,85 821 > 7. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym salcie, sruba w drugim pól sruby 1,5 1260°
8 1,85 813 > 8. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugim salcie pól-torej sruby 1,6 1440°
9 1,82 832 / 9. Podwójne salto w przód w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim sruba 1,7 1620°
10 1,75 833 / 10. Podwójne salto proste w tyl z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,8 1800°
pkt. Skoki siódmy, ósmy i dziewiaty (821>, 813>, 803>). Ilosc stopni w obrotach saltowych wynosi 3,960° ( 1260°, 1440°, 1260°). Czasy wykonania skoków kolejno 1,82 sek., 1,81 sek., 1,83 sek. Sredni czas 1,82 sek. Trudnosc skoków 1,5 pkt., 1,6pkt., 1,5 pkt. Dziesiaty skok (833/). Ilosc stopni w obrotach saltowych skoku 1800°, czas wykonania cwiczenia 1,68 sek. Trudnosc 1,8 pkt. Róznica czasu wykonania skoku pierwszego 2,0 sek., a skokiem ostatnim 1,68 sek. wyniosla 0,32 sek.
Czas wykonania ukladu 18,51 sek.
Trudnosc ukladu 16,2 pkt.
Ilosc stopni w obrotach saltowych ukladu 13860° Dong Dong (CHN) zajal w indywidualnych sko-kach na trampolinie w finale IO 2008- III miejsce. Wnioski
1. Analiza indywidualnych skoków na trampolinie me-dalistów IO 2004 i IO 2008 wykazala wysoki poziom przygotowania technicznego sportowców, indywidu-alny styl wykonania cwiczen, pi?kno. Podstawa do uzyskania wysokiej oceny mistrzostwa sportowego
jest wskaznik takich parametrów jak: czas wykona-nia skoku i jego trudnosc, ilosc stopni w obrotach saltowych skoku oraz ich sumy w ukladach.
2. Od pierwszego do dziesi^tego indywidualnego skoku na trampolinie medalistów IO 2004, IO 2008 bardzo widoczne jest faliste obnizenie czasów ich wykona-nia. Osi^gni^cie czasów wykonania skoków odbywa si§ poprzez podniesienie ich wysokosci (technika roz-poczynania i konczenia skoków w centrum trampoli-ny) i poprzez dlugosc wykonanego skoku (od skraju
do skraju czerwonego prostokata). Powiazane jest to z bardzo zlozona koordynacja wykonania salt, w tym kombinowanych, które wymagaja optymizacji stero-wania ruchami na podstawie funkcjonowania syste-mów sensorowych oraz specjalnej wytrzymalosci i wysokich psychomotorycznych jakosci sportowców.
3. Trudnosc wykonania indywidualnych ukladów w skokach na trampolinie medalistów IO 2004 i IO 2008 jest parametrem, który zgodnie z przepisami FIG- u, podlega ocenie s^dziów sportowych. Trud-
Dong Dong (CHN)
‘O
O
w
Ü)
TO
N
o
.Czas
Rys.12. Krzywa czasów (sek.) i kolejnosci wykonanych indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2008
Dong Dong (CHN), III miejsce.
Tablica 12.
Elementy struktury czasowej i struktury rzeczowej indywidualnych skoków na trampolinie finalisty IO 2008 Dong
Dong(CHN)-III miejsce
Lp. skoków Czasy poszczególnych skoków (sek.) Symboliczne oznaczenie skoków Tekstowa nazwa skoków Trudnosc skoków (pkt) Ilosc stopni w obrotach saltowych
1 2 12001> 1. Potrójne salto lamane w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,8 1260°
2 1,91 12101o 2. Potrójne salto w tyl w zgrupowaniu z pól sruby w pierwszym i pól sruby w trzecim salcie. 1,7 1440°
3 1,92 12001o 3. Potrójne salto w zgrupowaniu w przód z pól sruba w trzecim salcie 1,6 1260°
4 1,81 831 > 4. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie póltorej sruby w drugim pól sruby 1,6 1440°
5 1,85 805 > 5. Podwójne salto w przód lamane z dwoma i pól srubami w drugim salcie 1,7 1620°
6 1,88 811 > 6. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym i drugim salcie pól sruby 1,4 1080°
7 1,82 821 > 7. Podwójne salto lamane w przód w pierwszym salcie, sruba w drugim pól sruby 1,5 1260°
8 1,81 813 > 8. Podwójne salto lamane w tyl w pierwszym salcie pól sruby w drugi salcie póltorej sruby 1,6 1440°
9 1,83 803 > 9. Podwójne salto lamane w przód póltorej sruby w drugim salcie 1,5 1260°
10 1,68 833 / 10. Podwójne salto proste w tyl z póltorej sruby w pierwszym i drugim salcie 1,8 1800°
nose w duzej mierze zalezy od jakosci wykonania wçzlowych elementów techniki ewiczen. Pionowa, sprçzysto- usztywniona poza rozruchowa z ramio-nami w górze jest podstawa skutecznego odbicia od siatki trampoliny i wykonania zlozonej multiplikacji póz ciala w locie oraz skutkiem ladowania, ze stero-wanym przejsciem do nastçpnej pozy rozruchowej, nastçpnego skoku.
4. Ilose stopni w obrotach saltowych w skokach na trampolinie swiadczy o tym jak wplywa kumulacja obciazen w obrotach saltowych na stabilnose funk-cjonowania ukladu przedsionkowego, który uczest-niczy w sterowaniu ruchami. Pomiar, analiza i oce-na ilosci stopni w obrotach saltowych w skokach na trampolinie moze bye testem do oceny funkcjonalne-go stanu organizmu sportowca.
5. Kobiety, medalistki IO 2004 w indywidualnych sko-kach na trampolinie uzyskaly nastçpujace wyniki analizowanych parametrów:
I miejsce Anna Dogonadze (GER): czas wykonania ukladu 17,06 sek., trudnose ukladu 14,2 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 11700O;
II miejsce Karen Cockburn (CAN): czas wykonania ukladu 17,6 sek., trudnose ukladu 14,6 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 11880O;
III miejsce Huan Shanshan (CHN): czas wykonania ukladu17,47 sek., trudnose ukladu 14,0 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 11520O.
6. Kobiety medalistki IO 2008 w indywidualnych sko-kach na trampolinie maja nastçpujace wyniki analizowanych parametrów:
I miejsce He Wenna (CHN): czas wykonania ukladu 17,66 sek., trudnose ukladu 14,5 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 12060O;
II miejsce Karen Cockburn (CAN): czas wykonania ukladu 16,82 sek., trudnose ukladu 14,4 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 12060o;
III miejsce Jekaterina Khilko (UZB): czas wykonania ukladu 17,09 sek., trudnose ukladu 14,4 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 11700O.
7. Wskazniki analizowanych parametrów w indywidu-alnych skokach na trampolinie kobiet medalistek IO 2004 w porównaniu z wynikami medalistek IO 2008 maja dluzszy czas wykonania skoków o 0,18 sek., mniejsza trudnose ukladów o 0,17 pkt. i mniejsza ilose stopni w obrotach saltowych o 240o.
8. Mçzczyzni, medalisci IO 2004 w indywidualnych skokach na trampolinie uzyskali nastçpujace wyniki analizowanych parametrów:
I miejsce Juri Nikitin (UKR): czas wykonania ukladu 19,14 sek., trudnose ukladu 16,2 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 13860O;
II miejsce Alexander Moskalenko (RUS): czas wykonania ukladu 19,16 sek., trudnose ukladu16,2 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 13860O;
III miejsce Henrik Stehlik(GER): czas wykonania ukladu 18,19 sek., trudnose ukladu 15,6 pkt., ilose stopni w obrotach saltowych 13500o
6. Mçzczyzni, medalisci IO 2008 w indywidualnych skokach na trampolinie uzyskali nastçpujace wyniki analizowanych parametrów:
I miejsce Lu Chunlong (CHN): czas wykonania ukla-
du 18,99 sek., trudnosc ukladu16,2 pkt., ilosc stopni w obrotach saltowych 13860°;
II miejsce Jason Barnett (CAN): czas wykonania ukladu 19,02 sek; trudnosc ukladu 16,8 pkt., ilosc stopni w obrotach saltowych 15300°;
III miejsce Dong Dong (CHN): czas wykonania ukladu 18,51 sek., trudnosc ukladu 16,2 pkt., ilosc stopni w obrotach saltowych 13860°.
7. Wskazniki analizowanych parametrów w indywidualnych skokach na trampolinie m^zczyzn, medali-stów IO 2004 w porównaniu z wynikami medalistów IO 2008 posiadaja krótszy czas wykonania ukladów o 0,01 sek., mniejsza trudnosc o 0,4 pkt. i mniejsza ilosc stopni w obrotach saltowych na 600°.
Literatura
1. Болобан В.Н., Бирюк Е. В. Педагогические аспекты развития структуры движений спортсмена. Комплексная оценка эффективности спортивной тренировки. Киев: Комитет по физической культуре и спорту при Совете Министров Украинской ССР, 1978. - С. 55.
2. Болобан В.Н., Бирюк Е.В. Статодинамическая устойчивость тела спортсмена как показатель эффективного обучения физическим упражнениям регрессирующей сложности. Оптимизация управления процессом совершенствования технического мастерства спортсменов высшей квалификации. Киев: КГИФК,1979. - С. 79-85.
3. Болобан В. Н. Спортивная акробатика. Киев: Выща школа, 1988. - С. 48-64.
4. Болобан В. Н. Сенсомоторная координация как основа технической подготовки //Наука в олимпийском спорте, 2006.- N 2.- С. 96-102.
5. Данилов К. Ю. Прыжки на батуте. М.: Физкультура и спорт, 1978. - С. 101.
6. Данилов К. Ю. Тренировка батутиста. М.: Физкультура и спорт, 1983. - С. 208.
7. Садовски Е., Болобан В., Нижниковски Т., Масталеж А., Виш-ниовски В. Кинематическая структура узловых элементов спортивной техники акробатических упражнений. //Наука в олимпийском спорте,2007.-№1.-С.39-47.
8. Appelt K. Cviceni na trampoline. Aeceda cvicitele. Praha 1971.-S.84.
9. Bajer W., Czaplicki A. Modeling and inverse simulation of somersaults on the trampoline. Journal of Biomechanics, 2001-Vol.34.- S. 1619-1629
10. Boloban W., Wisniowski W., Mistulowa T., Niznikowski T. Metody aktywnego nauczania cwiczen akrobatycznych, zlozonych koordynacyjnie. Kierunki doskonalenia treningu i walki sportowej. Warszawa.: AWF- 2003.- S. 97 - 100.
11. Czaplicki A., Wisniowski W.: Analiza salta w tyl na trampolinie studentek IWFiS w Bialej Podlaskiej w aspekcie mechanicznym i metodycznym. Gimnastyka- taniec w teorii oraz praktyce wychowania fizycznego i sportu, Szot Z., Fostjak. D., Lipowski M., (red.) Gdansk: Wydawnictwo DJ, 1998.- S. 139- 142.
12. Czaplicki A., Wisniowski W.: Stan obciazen wybranych stawów w fazie odbicia na trampolinie. Sport gimnastyczny i taniec w badaniach naukowych, Szot Z. (red.), Gdansk: Wydawnictwo DJ, 2001. - S. 73- 77.
13. Lojek M., Czaplicki A., Wisniowski W.: Analiza salta w tyl na batucie na podstawie wybranych parametrów biomechanicznych. Trening sportowy na przelomie wieków, wspólczesny sport olimpijski i sport dla wszystkich, Sozanski H., Perkowski K., Sledziewski D. (red.), Warszawa: AWF, 2002, - S. 334- 341.
14. Mieczkowski T. Skoki na trampolinie. Skrypt dla studentów uczelni
wychowania fizycznego. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecinskiego, 1987.- . 80 S.
15. Sadowski J., Boloban W., Mastalerz A., Wisniowski W., Niznikowski T.Analiza porównawcza biomechanicznych wskazników w^zlowych elementów techniki sportowej podwójnego salta prostego w tyl zakonczonego ladowaniem z podwójnym saltem prostym w tyl polaczonym z saltem tempowym. Kierunki doskonalenia treningu i walki sportowej - diagnostyka. Warszawa: AWF, 2005.- Tom 2.-S.187-191.
16. Zielinski K. Skoki na trampolinie. Materialy szkoleniowe PZAS. Warszawa 1985.- 70 S.
Artykul postupil do redakcji 06.07.2009 r.