Научная статья на тему 'ТЕХНОЛОГИЯ ПРЕДОТВРАШЕНИЯ ПОР В ОТЛИВАХ'

ТЕХНОЛОГИЯ ПРЕДОТВРАШЕНИЯ ПОР В ОТЛИВАХ Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
15
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СТАЛЬНЫЕ КОТЛЫ / ТРЕЩИННЫЕ ДЕФЕКТЫ / ГАЗОВЫЕ ДЕФЕКТЫ / ПЛЕСЕНЬ И МУСОР / STEEL BOILERS / FRACTURE DEFECTS / GAS DEFECTS / MOLD AND DEBRIS

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Саидмахамадов Н., Бегматов Д., Эгамбердиев Б., Усмонов Р.

Целью данной статьи является оптимизация параметров процесса статистического анализа. Предусмотрено снижение основных дефектов в стальных печах на производственных объектах. Этот проект предназначен для изучения двух типов стальных паров, а именно дефектных газовых дефектов и судорог. Чтобы минимизировать эти недостатки, четыре параметра были изучены в три этапа: скорость связывания песка, проницаемость проницаемости, объемное окисление и окисление. Результаты испытаний были использованы для получения экспериментальных данных. Относительное влияние каждого фактора на эффективность объемных пор определяли статистическим анализом.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TECHNOLOGY FOR PREVENTION OF PORTS IN CASTINGS

In this paper the statistical analysis is aimed to optimize process parameters at the case study, i.e. To minimize major steel casting defects of production plants. This project is intended to observe just two of the steel casting defects which are severe in their nature i.e., gas defects and shrinkage defects. In order to minimize these defects, four process parametrs were studied like Sand-binder ratio, Mold permeability, pouring temperature and De-oxidant amount in three levels. In order to obtain a representative experimental data it was used a factorial experiment. The relative influence of each factor on the casting defect/porosity was determined and suggestions have been given using the Statistical analysis method by optimizing the process parameters.

Текст научной работы на тему «ТЕХНОЛОГИЯ ПРЕДОТВРАШЕНИЯ ПОР В ОТЛИВАХ»

УДК 062

Саидмахамадов Н. преподаватель Бегматов Д. преподаватель Эгамбердиев Б. студент Усмонов Р студент

Наманганский инженерно-строительный институт

Узбекистан, Наманган ТЕХНОЛОГИЯ ПРЕДОТВРАШЕНИЯ ПОР В ОТЛИВАХ

Аннотация: Целью данной статьи является оптимизация параметров процесса статистического анализа. Предусмотрено снижение основных дефектов в стальных печах на производственных объектах. Этот проект предназначен для изучения двух типов стальных паров, а именно дефектных газовых дефектов и судорог. Чтобы минимизировать эти недостатки, четыре параметра были изучены в три этапа: скорость связывания песка, проницаемость проницаемости, объемное окисление и окисление. Результаты испытаний были использованы для получения экспериментальных данных. Относительное влияние каждого фактора на эффективность объемных пор определяли статистическим анализом.

Ключевые слова: стальные котлы, трещинные дефекты, газовые дефекты, плесень и мусор.

Saidmahamadov N. Begmatov D.

Teachers of Namangan Civil Engineering Institute

Egamberdiev B. Usmonov R

Students of the Namangan Institute of Civil Engineering

Uzbekistan, Namangan

TECHNOLOGY FOR PREVENTION OF PORTS IN CASTINGS

Abstract: In this paper the statistical analysis is aimed to optimize process parameters at the case study, i.e. To minimize major steel casting defects of production plants. This project is intended to observe just two of the steel casting defects which are severe in their nature i.e., gas defects and shrinkage defects. In order to minimize these defects, four process parametrs were studied like Sandbinder ratio, Mold permeability, pouring temperature and De-oxidant amount in three levels. In order to obtain a representative experimental data it was used a factorial experiment. The relative influence of each factor on the casting defect/porosity was determined and suggestions have been given using the Statistical analysis method by optimizing the process parameters.

Keywords: steel boilers, fracture defects, gas defects, mold and debris.

Саидмахамадов Н.

Бегматов Д.

Наманган му^андислик-курилиш институти уцитувчилари

Эгамбердиев Б.

Усмонов Р.

Наманган му^андислик-курилиш институти талабалари

Узбекистон, Наманган КУЙМАДАГИ ГОВАКЛИКЛАРНИ ОЛДИНИ ОЛИШ

ТЕХНОЛОГИЯСИ

Аннотация: Ушбу мацолада статистик таулил ишларининг жараён параметрларини оптималлаштиришга царатилган. Ишлаб чицариш корхоналарида пулат цуймалардаги асосий нуцсонларни камайтириш кузда тутилган. Ушбу лойиуа икки турдаги пулат цуймаларнинг нуцсонлари яъни цаттиц характерли булган газ нуцсонлари ва сицилиш нуцсонларини куздан кечиришга мулжалланган. Бу нуцсонларни камайтириш мацсадида, турт параметрли жараёнлар цумнинг бозланиш нисбати, цолипнинг утказувчанлиги, цуйманинг цуйишдаги темпратураси ва оксидланиш кабилар уч босцичда урганилди. Тажриба маълумотларини олиш учун синов натижаларидан фойдаланилди. Хар бир омилнинг цуйма говаклар самарадорлигига нисбий таъсири статистик таулил усули ёрдамида аницланди.

Калит сузлари: Пулат цуймалар, сицилиш нуцсонлари, газ нуцсонлари, цолип ва эритиш печи

Энг кадимда ишлаб чицариш жараёнларидан бири булган куймакорлик 3000 йил олдин камон найзалари учлари ясалганда пайдо булган. Х,озирда кора металларни ишлаб чикариш буйича Хитой биринчи уринда туради.

Куймакорлик корхоналари машинасозлик саноатининг мухим тармокларидан бири булиб, бунда аввалдан тайёрланган колипга турли металл ва уларнинг котишмаларини куйиб, турли шаклли ва улчамли куймалар олинади. Шуни кайд этиш жоизки, куймалар массаси бир неча граммдан 250 тоннагача ва ундан ортик булиши мумкин. Куйма заготовкаларга келсак, уларнинг шаклига ва улчамлари деталлар шаклига ва улчамига кура механик ишловларга мулжалланган, куйим кийматидан бир мунча каттарок булади.

Статитстик маълумотларга кура, хозирги кунда ишлаб чикарилаётган куймаларнинг массаси буйича 70 фоизга якини кулранг ва модифиирланган юкори мустахкамликка эга булган чуянларга, 20 фоизга якини пулатларга ва колгани эса болFаланувчан чуянлар билан рангли металл котишмаларига туFри келади.

Турли металл ва уларнинг котишмаларидан хилма-хил мураккаб шаклли ва улчамли сифатли куймаларни олиш борасидаги муаммолар тула хал этилган деб булмайди. Кейинги йилларда саноатнинг турли сохалари ривожланиши, айникса, асбобсозлик, атом техникаси, электротехника, хисоблаш машинасозлиги ва бошка сохаларнинг ривожланиши туфайли турли

мухитларда ва темпратурада, деярли юкламаларда ишловчи зарур хоссали металл котишмаларидан юкори геометрик аникликка эга булган, ишлаб чикариш жараёнлари жадал суръатда ривожланиб бормокда. Бу эса уз навбатида техник-иктисодий талабларга жавоб берадиган янги-янги такомиллашган технологик усуллар устида изланишларга, OFир жисмоний ишларни механизациялаш ила иш унумдорлигини кескин ортиришга ундайди. Изланишлар натижасида катор такомиллашган технологик усуллар (куймаларни металл колипларда босим билан, эрувчи моделлар ёрдамида тайёрланган колипларда ва бошкалар) кенг кулланилиб, купгина технологик жараёнлар автоматлаштирилди.

Бундан ташкари металл буюмларни текширишнинг бир катор усуллари булиб, улардан: куз билан текшириш, лупа ёрдамида текшириш, макроскопия усули, микроскопия усули, ултратовуш усули ва радиография усулларидан фойдаланиб келинмокда.

Куймакорлик сохаси ишлаб чикариш корхоналари, бундан ташкари барча олий таълим учун укув ва тадкикот маркази сифатида машинасозлик талабалари ва бошка тадкикотчилар томонидан ишлатилади.

Адабиёт манбаларини \акида умумий маълумот;

адабиёт шар\и

Амалий холатларда, барча металлургия махсулотлари каби, бушликлар, структуралар ва оддий сифат бузилишига олиб келадиган бошка камчиликлар мавжуд. Махсулотларнинг нуксонли чикиши ёки ташки куриниши яъни хакикий камчиликлари хакида гап кетганда, бундай номукаммалликлар кабул кила бошлайди.

Бундай холатларда нуксонларни бартараф этиш имконияти, агар тузатиб булмайдиган нуксонлар булса, куймакорлик цехтга кайта юбориш ёки уни таъмирлашни хисобга олиш керак. Нафакат куйманинг структурасиниг бузилиши, балки куйманинг хизмат вазифаларига нисбатан хам мухим ахамиятга эга кулланиладиган сифат ва назорат стандартлари стандартларга асосланган булиши керак. Агар нуксон тузатиб буладиган муаммолардан келиб чикса, унда муаммони хал килиш чоралари янада аникрок ва оддий булиши керак. Бирок, зарурий назорат килиш учун у омилларнинг йиFиндисидан келиб чикиши тадбирлардан анча короли булиши мумкин. Барча жихатларини назорат килиш ва стандартлаштириш учун, ишлаб чикариш техникаси бундай кийинчиликларга карши энг яхши химоя килишни таклиф этади. Батафсил аник чоралар куриш мумкин. Маълум бир нуксонга маълум булган сезувчанлик мавжуд булган холларда, дизайннинг радикал ёндашуви куйиш заводидаги узгаришларга жавоб бермайдиган жуда куп холатларда модификацияни куриб чикиш керак булиши мумкин. Камчиликлар, авваламбор, уларнинг асосий сабабларини аник тушуниш оркали минималлаштириши [1] мумкин.

Мумкин булган омилларнинг кенг доираси сабабли, куймаларининг FOваклик [2] ва камчиликларини окилона таснифлаш урнатилади. Айрим олимлар, уларнинг морфологиясига асосланган куймалардаги нуксонларни

таснифлашади. Улар нуксонли куйималарни бевосита кузатиш ёки камчиликларни аник таърифлаш оркали камчиликлар шакли, ташки куриниши, жойлашиши ва улчамлари мезонларини идентификациялашни афзал куради. Бу таснифда, улар мантикан фикрда булшлари керак чунки у олдинги тахминларни талаб килмайди. Бошкалари эса янада кулайрок камчиликларнинг сабаблари ёки келиб чикиши асосида таснифланган. Ушбу лойиха тадкикотчи ишонганидек нуксон сабабини билиш ва нуксондан кутилиш учун энг яхши ечимга эришиш воситасидир. Ушбу маколада сабабларга кура таснифлаш кабул килинади ва шунинг учун, бу таснифга кура, бундай камчиликлар куйидагича таърифланиши мумкин:

а) газ нуксонлари ва бошкалар

б) Суюк холатда ва котиб олиш жараёнида камайтирилишига караб сикилиш нуксонлари.

Турли хил олимлар FOвак хосил булишининг мумкин булган хар хил пулат котишмалари сабаблари буйича тадкикотлар турларини яратдилар. Улар турли колипловчи материалларга, колип-металлга куплаб тажрибалар жумладан интерфейс реакциялар, атмосфера шовкинлари, куймани харорати, эритмаларни бошкариш функциялари ва бошка тажрибаларни утказди. Эритилган металл жуда реактив булиб деярли барча атроф -мухит билан хар кандай реакцияга сабаб булиши мумкин. Мисол учун, унинг реакциясида печда ишлаб чикаришда ишлатиладиган боFловчи одатда турли даражадаги деградацияга учраган газларни ишлаб чикаради. Чунки газлар металл ва натижа сифатида газ тусикларига туширилиши мумкин. Уларнинг окибатларини урганиб чикилди ва ёпишкокликлари, FOвакликдаги нуксонларга нисбатан колип металл интерфейсида боFлайдиган ва ёпишкоклик натижаларининг микдори ноаник деб топилди.

Нуксон мавжудлиги сабаблари

Ушбу экспериментда куздан кечириладиган куймалар ахлат плиталари, камиш пичоFи учун игна, тишли бушликларни уз ичига олади. Бу куймаларнинг барча ташки юзаларида, куплаб ички кисмлар, жумладан, булакларни кесиб олиш ёки юзаларни ишлов бериш йули билан олиб борилган FOвакларни турини аниклаш учун урганилди. 1-а-расмда тасвирланганидек, ахлат пластинкасининг моFор билан копланган кисми билан алока киладиган ташки юзаси 1-б-расмда камиш пичоFи учун игна куринишини курсатади, 1-с-расм тишли бушликларни курсатади. Ахлат плитасининг ички кисмини кесиш кийин булганлиги сабабли катта улчамда бир нечта чикиб кетиш дисклари ва операторнинг вактини талаб килиш керак. Ушбу тадкикотнинг асосий максадларидан бири пулат котишмаларини куйиш тизимидаги мавжуд FOвак муаммолари учун воситаларни амалда тадбик этиладиган ишлаб чикариш тизимларининг давомийлиги ва жараёнлари доирасида олишдир[3].

Ь. qamish pichog'i исЬип ¡ара

1-расм. Сиртдаги нуксонлар

Бунинг учун FOваклар нуктасига таъсир курсатиши мумкин булган бир катор тадбирлар лойиха, куйиш жараёнининг умумий фаолиятининг бир нечта расмини олиш учун жуда батафсил урганилди. Бунга куйидагилар киради: табиий ва колип буёFини кулланилиши шихталарнинг ва печларнинг сифати узак ва колип намлигини назорат килиш куйма хароратини назорат килиш

суюк металлни ушлаб туриш ва ишлов бериш вактини назорат килиш деоксидловчи моддадан фойдаланиш куйиш тезлиги ва вактини назорат килиш кум ва боFловчи уртасидаги нисбат колипни утказувчанлик ва шамоллатиш жараёнлари ёнишдаги йукотишлар киймати кумнинг намлик курсатгичи донларнинг донадорлик кийматлари

Кдторли селектор жадвали

1-жадвал

Рагате1г1аг аош (Р)

2 3 4 5 6 1 5 9 10 11 12 13 14 1! 16 17 15 19 20 21 22 23 24 25 26 11 28 29 30 31

2'! •щ "Я щ ; и 14 ьг и ьг Ь! ш и: и: ш иб иб Ыб Ыб и] и: и: и! и] и: и: и] и: и: и! и] и: 1:2

5 1? и и Иб Иб Иб иб ив 117 117 ш 117 ие ие ЬЗб ие ие ие ив ие ие ие

1 Иб ш ив Ыб и: и: ш и:

5 И5 С5 и Ц5 И5 ио 150 и ио ио 150

Масалан, ушбу тадкикотда,

- FOвакликнинг энг мухим олтита параметр буйича аникланади

- хар бир параметр учун уч хил сатх белгиланади.

Сунгра, мос катор номини параметрларнинг сонига ва сатрлар сонига мос келадиган устун ва сатрга караб кетма-кет танлаш жадвалидан топиш

мумкин. Шундай килиб, 6 параметр ва 3 даража учун мос катор Л18 катори булади. Пастки индекс тажрибалар сонини ифодалаганлиги сабабли, ушбу ишда 18 та тажриба утказиш талаб этилади. Куйидаги Л18 мажмуасининг 1, 2 ва 3-сонидаги ракамлар П1, П2 ва бошкалар билан курсатилган хар бир параметр учун белгиланган даражалар кийматлари билан алмаштирилади.

^умларнинг намлиги Намлик FOвак бушлотига турли усулларда кириши мумкин. Колип буёк ва намлик билан атмосферадан сурилиб, уни тайёрлангандан кейин юкорида куриб чикилади. Намлик кумда хам куриниши мумкин ва у колип тайёрлашда ишлатилади. Колиннинг умумий намлик микдорига кум билан кушилган намликнинг кизFинлигини аниклаш учун куйидаги тест синовлари утказилди. Ушбу тестда иккаласи хам кум аралаштиргичларидан олинадиган колдикларни тайёрлаш учун ишлатиладиган кумни ва кумни тайёрлаш учун ишлатиладиган янги кум хисобланади[4].

Янги ва кайта тикланадиган кумларни намликни текшириш

2-жадвал

Янги силикат куми Кайта ишлатилган кум

Тест Намлик таркиби (%) Тест Намлик таркиби (%)

1 0.0 1 0.4

2 0.4 2 0.2

3 0.0 3 0.4

4 0.2 4 0.4

5 0.2 5 0.4

6 0.0 6 0.0

Юкоридаги жадвалда синов натижалари шуни курсатадики, кум бушлотидаги колип бушлотига кушиладиган намлик жуда кам, чунки тавсия этилган максимал кийматдан пастрок - 0,5%.

Доннинг донадорлиги (ДДК) кийматлари

Доннинг донадорлиги колипнинг утказувчанлиги билан боFлик. Жуда юпка деворли кумлардан тайёрланган колиплар жуда яхши колипланган ва кум доналари орасида буш жой ва хавога тускинлик килмаслиги учун буш жойлар кам булади. Жуда калин куймали кумлардан килинганлар бошка куймалардаги нуксонларни келтириб чикариш учун кераксиз равишда очилади. Шунинг учун, кумларни кум килиш учун ДДК кийматлари сифатли куймаларни олиш учун маълум бир ораликда колиши керак. Амалиётлар буйича ДДК, кийматлари 40-60 орасида булишга мулжалланган. Кора ва кувушок катта диаметрли рангли мателлар учун ишлатилади. Пулат куймаларни куйиш пайтида колип арарлашмасидан тезрок чикариб юбориш керак, шунинг учун бундай колиплар, кум-гилли колиплардан тайёрланиши керак. Кайта ишланган кумнинг ДДК микдори куйидагича улчанади ва таксимланади:

^айта ишлатилган кум учун доннинг донадорлик микдори (ДДК)

3-жадвал

Элемен т раками Умумий OFирлик(г) (элемент+ку м) Соф OFИрЛИ к (г) Кумнин г OFИрЛИГ и % Коеффициен т Махсуло т

1,680 425,16 425,12 0,04 0,04 5,5 0,22

1,190 402,49 402,47 0,02 0,02 7,5 0,15

0,841 364,97 364,96 0,01 0,01 10 0,10

0,595 376,01 374,69 1,32 1,32 20 26,4

0,420 351,16 341,39 9,77 9,77 30 293,1

0,297 344,60 317,32 27,28 27,2 8 40 1091,2

0,210 353,42 322,39 31,03 31,0 3 50 1551,5

0,149 333,67 309,28 24,39 24,3 9 70 1707,3

0,105 303,60 298,08 5,52 5,52 100 552

0,075 297,87 297,43 0,44 0,44 140 61,6

0,053 307,36 307,27 0,09 0,09 200 18

Уртача 394,89 394,80 0,09 0,09 270 24,3

Умуми й 100* 5325,87

*Синов учун 100 грамм кум олинади

X МассУлот 5325,87

ГФН --—-=-— = 53,26

Дастлабки кумнинг огирлиги 100

Юкоридаги натижалар шуни курсатадики, ГФН кийматлари уртача курсаткичдан бироз юкорирок интервалгача туFри келади, янги силикат куми билан бирлаштириб, баъзи тузатишни талаб килади.

Тажрибалар ёрдамида аникланган параметрлар

Бу усул тажрибаларни мустахкам лойих,алаш оркали жараённинг узгаришини камайтиришни уз ичига олади. Тезис лойихдсида ушбу усулнинг умумий максади СТ6сп пулатдан ясалган пулат куймаларда газ бушлотининг шаклланишига ёрдам берувчи жараён параметрларининг оптимал комбинациясини аниклашдан иборат. Ушбу тажриба сифатли куймалар ишлаб чикариш жараёнига таъсир курсатадиган параметрларни ва улар узгариши керак булган даражаларни ташкил килиш учун самарали усуллардан фойдаланишни уз ичига олади.

Бу усул комбинацияларнинг жуфтлигини синаб куради, шунинг учун вактни ва ресурсларни тежаш оркали кам сонли тажрибаларлар билан

куймаларни сифатига энг таъсир килувчи омилларни аниклаш учун керакли маълумотларни туплаш имконини беради. СТ6сп пулатдан ясалган куймаларда FOваклар ва кичкариш хатолар шаклланишига таъсир курсатадиган параметрларни аниклаш учун кулланмага тегишли техник мутахассислар билан бир каторда механизациялашган колиплаш кисмлари, эритиш участкаси ва усулларни лойихалаш булимлари билан бир катор мухокамалар утказилди. Тегишли булимлар томонидан тавсия этилган параметрлар сабаблари куйидаги жадвалда келтирилган:

Техник мутахассислар томонидан таклиф этилган газ ва цисцартириш Fовакларига олиб келадиган параметрлар

4-жадвал

Усулларни лойихалаш булими Колиплаш булими Суюклантириш булими

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Колипни бир жойдан иккинчи жойга жойлаштиришдаги хатоликлар Кумнинг сифати Куйиш темптратураси

Колипни бир жойдан иккинчи жойга утказишда улчамидаги хатоликлар Колипнинг намлиги Куйиш вакти

Колип буёFи Шихтани сифати

Ёмон шамоллатиш Оксидланишнинг микдори

Юкори ЁЁК Тутиб туриш вакти

Юкори таркибли гил

Аслида, бу пулат куймаларда FOваклик ва кискариш камчиликларига сабаб булган ягона параметрлар эмас. Крлипларнинг утказувчанлиги, боFловчиларнинг тури ва микдори, доннинг нозиклиги, куйиш тизимидаги кескин бурчаклар, куйиш тизимининг суюк металл ламинар харакатини таъминлай олмаслиги ва бошка тегишли жараёнлар хам бундай камчиликларга олиб келадиган катта рол уйнайди. Аммо хакикий тажрибада ушбу сабабларнинг катта кисми олдиндан тайёрланган булиб, уни тайёрлаш ва ишлаб чикаришда яхшиланади. Тажрибдаги барча сабабларни урганиш фойдали булмагани учун, мавзудаги камчиликка купрок таъсир курсатадиган ва айни пайтда нисбатан соддалаштирилган текширувлар имкон кадар иложи борича урганилади. Шундай килиб, экспериментал дизайнда фойдаланиш учун куйидаги параметрлар танланган:

1. Колипнинг намлик таркиби

2. Кумнинг боFловчилик нисбати

3. Колипнинг утказувчанлиги

4. Куйиш темпратураси

5. Оксидлaнишнинг микдори

Ортoгoнал массивларни ишлаб чикариш даражалари билан танланган

параметрлар

5-жaдвaл

Kyрсaткичлaр

Дaрaжaлa р Кумнинг бOFЛOBЧИЛИ к нисбaти Колипнинг yткaзувчaнлиг и Куйиш темпрaтурaс и Оксидлaнишнин г микдори

Минимэл (100:0,9) Шст (150-200) Совук (14б0-1490) KaM (0.1)

Уртaчa (100:1,0) Уртa (201-250) Уртaчa (1491-1520) Уртaчa (0.2)

Max^Man (100:1,2) Юкори (251-300) Бaлaнд (1521-1550) Kyn (0.3)

Юкоридa келтирилгaн пaрaметрлaр ёки темпрaтурaлaр, aввaлги бобдa келтирилгaн тaжрибa нaтижaлaри Ba aмaлиётлaрдaн олингaн aник мaълумотлaрдaн х,исобга олинaди Ba 5-жaдвaлдa келтирилган.

Натижа ва мунoзара Ушбу тaжрибaдa турли Ba^r орaлиFидa тaжрибaни aManra ошириш учун кумнинг боFловчилик H^6ara, колипнинг yткaзувчaнлиги, куйиш темпрaтурaси Ba турли комбинaтсиялaрдaги оксидлaнишлaр микдори олишди. Ушбу тaжрибaдa олингaн нaтижaлaр 6-жaдвaлдa кaйд этилгaн Ba тaкдим этилган.

^уйиш oперациясидаги мувoфаккият

б-жaдвaл

Тaжрибa Кумнинг бOFЛOBЧИЛИK нисбaти (кг) Колипнинг yткaзувчaнлиги Куйиш темпрaтурaси Оксидлaниш yртaчa (%)

1 100:0,9 150-200 14б0-1490 0,1

2 100:0,9 200-250 1491-1520 0,2

3 100:0,9 250-300 1521-1550 0,3

4 100:1 150-200 1491-1520 0,3

5 100:1 200-250 1521-1550 0,1

б 100:1 250-300 14б0-1490 0,2

V 100:1,2 150-200 1521-1550 0,2

S 100:1,2 200-250 14б0-1490 0,3

9 100:1,2 250-300 1491-1520 0,1

9 тaжрибa кузaтувлaри 7-жaдвaлдa келтирилгaн.

Экспериментал кузатишлар

7-жадвал

Тажри ба Кумнинг бOFЛOBЧИ лик нисбати (кг) Колипнинг утказувчанл иги Куйиш темпратур аси Оксидлан иш уртача (%) Нуксон зурикиш^овак лик/

1 Минимал Паст Совук Кам Каттик

2 Минимал Урта Уртача Уртача Мутадил

3 Минимал Юкори Баланд Куп Мутадил

4 Уртача Паст Совук Кам Каттик

5 Уртача Урта Уртача Уртача Ёриклар

6 Уртача Юкори Баланд Куп Мутадил

7 Махсимал Паст Совук Кам Каттик

8 Махсимал Урта Уртача Уртача Каттик

9 Махсимал Юкори Баланд Куп Каттик

2-расмда. турли хил тажрибалар натижаларини курсатди. 6-ракамли тажриба жараёнининг параметрларини узгартириш учун керакли чораларни куриш учун керакли натижаларни курсатди. Аммо турли комбинациялар билан ва баъзи бир кушимча параметрлар кушилса, натижалар куймаларининг камчиликларини минималлаштиришга ёрдам беради.

2-pacм. 9 тa тaжpибa нaтижacидa олинган пyлaт куйиш 6Улими

Хулоса

Тaнлaнгaн пapaметpлapни Ba турли нaтижaлapни узгартириб, туккиз тaжpибa yткaзилди. Биринчи одновни бошлaш йули билaн cикилиш ну^они бapтapaф этилди, чунки у одaтдa колиплaш тизимлapининг тyFpи лойихд билaн тузaтилиши мумкин. Acлидa, бу габи caбaблap жудa куп бyлгaнлиги caбaбли, гaз нукcонлapининг aник caбaблapини aниклaш учун купрок тaжpибaлap yткaзиш кеpaк эди. Яхши нaтижa беpгaн мaтpицa yзгapувчилapи кУллaнилиши мумкин бyлca, ишлaб чикapишдa cезилapли дapaжaдa хapaжaт тежaш мумкин бyлaди. ra3 нукcонлapи турли хил caбaблapгa эгa бaъзaн муaйян мухдт Ba мехтат шapоитлapигa боFликдиp. Пapaметpлap Ba Узгapувчилap cонини кутайтириш aникpок нaтижaлap беpaди Ba хдр кaндaй Узгapувчининг хaто нукcони жapaёнигa тaъcиpини билишгa имкон беpaди, лекин бу хapaжaтлap киммaт х,иcоблaнaди.

Пapaметpлapни келтириб чикapaдигaн мaълум бyлгaн куп микдоpдaги FOвaкликлapнинг улapдaн фaкaтгинa 4 тacи ушбу лойих,aдa куриб чикилган; хуcуcaн, кумнинг боFловчилик ниcбaти, колип нaмлиги, куймaнинг

темпратураси ва суюк металлга оксидсизлантириш учун кушиладиган элементларнинг микдори. Бундан ташкари, параметрларни бир хил саклаб туриш, узгарувчан кийматларни бошка кийматларни кабул килиш учун бажарилиши мумкин. Бирок, бу лойихдда чекланган узгарувчилар ва нисбатан юкори харорат оралиFи олинади.

Них,оят, утказиладиган тажрибаларлар 6-тажриба натижаси кумнинг боFловчилик нисбати, колипнинг утказувчанлиги, куйиш темпратураси ва оксидланиш микдори каби параметрларнинг яхширок комбинацияси эканлиги яккол куймаларининг камчиликларида куриниб турибди.

Ушбу тажриба натижалари билан келажакда Fоваклар ва кискаришларни камайтиришга ёрдам беради.

Использованные источники:

1. Peter Beeley, "Foundry Technology", Butter Worth Heinemann, 2nd ed., 2001

2. R. Monroe, "Porosity in Castings", American Foundry Society, Paper 05 -245(04), 2005

3. Dr. R.L. Naro, "Porosity Defects in Iron Castings from Mould -Metal Interface Reactions" Paper (99-206) March 15, 1999 http://www.cn-steelpipe.net/stainless-steel-news/IC44D.html Casting Defects in Steels", Update 2008-7-21

4. Бекмирзаев Ш., Саидмахамадов Н., Убайдуллаев М. Теория и практика современной науки №6(1), август, 2016 г. стр 112-115.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.