Научная статья на тему 'ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИДА "ТИКУВЧИЛИК ЖИҲОЗЛАРИ" БЎЛИМИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САМАРАЛИ ҚЎЛЛАШ'

ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИДА "ТИКУВЧИЛИК ЖИҲОЗЛАРИ" БЎЛИМИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САМАРАЛИ ҚЎЛЛАШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
248
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Scientific progress
Область наук
Ключевые слова
Графикли органайзерлар / “Идрок харитаси” / “Ментал харита” / “Кластер”. / "Cognitive Map" / "Mental Map" / "Cluster".

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Choice And Effective Application Of Interactive Methods In Teaching The Section Sewing Equipment In The Subject Of Technology, Олима Нуриллоевна Mухидова

Ушбу мақолада технология фани дарсларида графикли органайзерлардан фойдаланиш методикаси “Идрок харитаси”, “Ментал харита”, “Кластер” мисолида ишлаб чиқилган. Ушбу методларнинг афзаллик ва камчиликлари ҳам ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Choice And Effective Application Of Interactive Methods In Teaching The Section Sewing Equipment In The Subject Of Technology, Олима Нуриллоевна Mухидова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

This article has developed a methodology for using graphic organizers in technology lessons using the example of "Cognitive Map", "Mental Map", "Cluster". The advantages and disadvantages of these methods are also highlighted.

Текст научной работы на тему «ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИДА "ТИКУВЧИЛИК ЖИҲОЗЛАРИ" БЎЛИМИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САМАРАЛИ ҚЎЛЛАШ»

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИДА "ТИКУВЧИЛИК ЖИХДОЛАРИ" БУЛИМИНИ УЦИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САМАРАЛИ

КУЛЛАШ

Олима Нуриллоевна Mухидова

Бухоро давлат университети "Технологик таълим" кафедраси катта укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада технология фани дарсларида графикли органайзерлардан фойдаланиш методикаси "Идрок харитаси", "Ментал харита", "Кластер" мисолида ишлаб чикилган. Ушбу методларнинг афзаллик ва камчиликлари хам ёритилган.

Калит сузлар: Графикли органайзерлар, "Идрок харитаси", "Ментал харита", "Кластер".

CHOICE AND EFFECTIVE APPLICATION OF INTERACTIVE METHODS IN TEACHING THE SECTION "SEWING EQUIPMENT" IN THE

SUBJECT OF TECHNOLOGY

ABSTRACT

This article has developed a methodology for using graphic organizers in technology lessons using the example of "Cognitive Map", "Mental Map", "Cluster". The advantages and disadvantages of these methods are also highlighted.

Key words: "Cognitive Map", "Mental Map", "Cluster".

Хрзирги кунда барча таълим муассасаларида укитиш жараёнида интерфаол усуллардан фойдаланишга эришилмокда. Бу эса интерфаол таълим асосида ташкил этилаётган педагогик жараёнларни мазмун-мохиятини тулик тушуниб етишга ва уларни самарали, кизикарли, сифатли булишини таъминлашга кумаклашади. Интерфаол таълим таълим самарадорлигини оширишнинг энг макбул йули сифатида эътироф этилаётган таълим тури ва укитиш шакли саналади.

Интерфаол усуллардаги дарслар талабани ижодий фикрлашга, олинган ахборотларни фаолликда хал этишга, фикрни эркин баён этишга, ташабускорликка, гурухларда масалалар ечимини топишга, хамкорликда иш юритишга, фикрни ёзма равишда баён этишга чорлайди.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

Шундай экан, юкорида келтирилган фикрлардан фойдаланиб технология фанида графикли органайзерлардан "Тикувчилик жихозлари" мавзуларини утишда кулланилишини куриб чикамиз:

Идрок харитаси методи мавзу ёки укув материалини графикли баён этиш усули булиб, ахборотларни тизимли, тартибли ва визуал узлаштириш имконини беради.

"Идрок харитаси" адабиётларда турли номлар билан учрайди: "Идрок харитаси", "Концептуал харита", "Картография концепцияси", "Интеллект харита" фикрларни такдим килиш ва боглаш усули.

Унда тармок канча куп булса, бу укув материалини батафсил тахлил этиш, биринчи даражали укув материалиги имкон кадар диккат-эътибор каратилишини олдиндан белгилаб олиш имконини беради. Бошкача айтганда идрок харитаси методи кафолатланган якуний натижани бериш имконига эга.

- Асосий, иккиламчи, учламчи шохчаларни ишлатиш хисобидан тартибда мавзунинг асосий гояларини структуралашга;

- Янги билим ва ахборотларни конспектлаштиришнинг ктандкрт чизмасини ишлашга;

- Равшан ва рангли образлар оркали гояни кучайтиришга улар орасидаги богликликни намоён этишга;

- Кафолатланган якуний натижани бериш имконига эга.

Интерфаол таълим технологиясини куллаш жараёнида талабалар куйидаги имкониятларга эга булишлари талаб этилади:

- гурух ёки жамоа билан хамкорликда ишлаш;

- тенгдошлари орасида уз гояларини эркин баён килиш, билимларини хеч кандай рухий тусикларсиз намойиш этиш;

- муаммони хал килишга ижодий ёндашиш;

- гурух ёки жамоадошлари билан рухий якинликка эришиш;

- уз ички имконият ва кобилиятларини тулик намоён кила олиш;

- фикрлаш, фикрларни умумлаштириш, энг мухимларини саралаш;

- уз фаолиятини назорат килиш ва мустакил бахолаш;

- уз имкониятлари ва кучига ишонч хосил килиш;

- турли вазиятларда харакатланиш ва мураккаб вазиятлардан чика олиш куникмаларини узлаштириш.

SCIENTIFIC PROGRESS

VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

MeHTa^ xapHTa MeTogu. OuKpnap xapuracu, Meman xapura, HHTenneKT-xapuTa, mind map — öynapHHHr Sapu maxcufi $HKpnapuMH3HH TamKunnamTupum ycynuHHHr Sup Hena HOMnapu.

MeHTan xapuTanap Foacu $HKpnamuMH3 paguaHT экaнпнгнгa acocnamgu. ^^hh, 6H3 accoцнaцнaпap öunaH MapKa3gaH ëH TOMOHra KapaS $HKpnaÖMH3. ^roHa MapKa3HH Foa öynagu, yHgaH Sorn^a accoцнaцнaпapгa onuö SopaguraH öupnamTHpyBHH unnap yragu, ynapgaH эca aHa Sorn^anapura. By KaficHgup ^Hx,ara

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022

ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

SugaH gapaxTHu эсга cogagu. YHuHr TaHacu - MapKa3ufi roa, moxgapu эса yHgaH KeguS HHKagnraH TacaBBypgap.

HHTeggeKT-xapuTa aHa my acocga aparngagu. Y KaHgafi Sygumu KepaKguru Sopacuga aroHa Sup Kouga fiyK. Acocufi Ba3u$a: 6om ^hkphh Segrugam, accoцнaцнagap epgaMuga KyngaS öorgaMagap aparam MyMKuH. HHTeggeKT-xapuTagap epgaMuga aHru MatgyMoTgapHu ypraHum, Typgu MacagagapHu enum

MyMKHH.

^eMaK, MeHTag xapuTaHu Ty3umHuHr Sup Hena öocKu^gapu Sygagu. EupuHnucu - acocufi ^uKp eKu roaHu aparam, ukkuhhucu - SupuHnu gapa^a MaB3ygapuHu aparam. Yhuhhucu - MaB3ygapHuHr ukkuhhu gapa^acuHu puBo^gamupum. TypTuHHucu - aHuKgamTupum, ynuHnu Ba TypraHHu gapa^a. CypaTra KapaHr. Y uHTeggeKT^apuTagap KaHgafi Sygumu KepaKguruHu HaMofium этagн.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

Кластер - (тутам, боглам) - ахборот харитасини тузиш йули - барча тузилманинг мохиятини марказлаштириш ва аниклаш учун кандайдир бирор асосий омил атрофида гояларни йигиш.

Кластер интерфаол методи - таълим олувчини мантикий фикрлашга, умумий фикр доирасини кенгайтиришга, мустакил равишда адабиётлардан фойдаланишни ургатишга асосланган. Фикрлашнинг тармокланиши педагогик стратегия булиб, у таълим олувчиларнинг бир мавзуни чукур урганишларига ёрдам бериб, уларни мавзуга тааллукли тушунча ёки аник фикрни эркин ва аник равишда маълум кетма-кетлик билан узвий богланган холда тармокланишларига ургатади. Мазкур интерфаол метод бир мавзуни чукур урганишдан аввал таълим олувчиларнинг фикрлаш фаолиятини жадаллаштириш хамда кенгайтириш учун хизмат килади. Шунингдек, утилган мавзуни мустахкамлаш, яхши узлаштириш, умумлаштириш хамда таълим олувчиларнинг ушбу мавзу буйича тасаввурларини чизма шаклида ифодалашга ундайди.

«Кластер» методи ёрдамида узлаштирилган билимларни мустахкамлаш куйидагича амалга оширилади: таълим олувчилар гурухларга булинадилар ва уларга белгиланган вакт ичида мавзу буйича кандай тушунчаларни узлаштирган булсалар, уларни когозга ёзиш вазифаси топширилади. Вазифани бажариш жараёнида фикрларнинг тугри ёки нотугрилигига ахамият бермаслик, нимани уйлаган булса, шуни ёзиб бериш талаб этилади. Ёзувнинг техник (орфографик, мантикий ва хк.) жихатларига эътибор берилмайди. Фикрлар тугагандан кейин гурух аъзолари тушунчаларни мантикий жихатдан бир-бирларига боглаб чикадилар.

SCIENTIFIC PROGRESS

VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

Pedagogik texnologiyalarni talim jarayonida qollash o'qituvchidan yuksak tajriba, mahorat talab etsa, o'quvchidan dars davomida qollanilgan metod asosidagi materialni sinchkovlik bilan o'zlashtirishni talab etadi.

Materialning mohiyatini anglash, uni xotirada saqlash va amaliy faoliyatda qollay olish qobiliyatlarining yaxlitligini asosiy o'zlashtirish mezoni deb qabul qilish mumkin. Dars jarayonida qollaniladigan metod ilmiy asoslangan holda uslubiy jihatdan mohiyatini tushunib olgan holda o'qituvchi mashg'ulotida qollab borishi lozim.

Xulosa qilib aytganda, texnologiya fani darslarida interfaol usullarni qo'llash ta'lim oluvchilarda bilimlarni faollashtirishni tezlashtiradi, fikrlash jarayoniga mavzu bo'yicha yangi o'zaro bog'lanishli tasavvurlarni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi. Shuningdek, kasbiy bilim, ko'nikma va malakalarni rivojlantirib, kasbiy sifatlar hamda ma'naviy dunyoqarashni rivojlantiradi.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR / ЛИТЕРАТУРЫ/ REFERENCES

1. Ишмухамедов Р., Абдукодиров А., Пардаев А.. Педагогик технологиялар ва педагогик махорат. - Т.: «Истеъдод», 2009.

2. Йулдошев Ж.Г. Интерфаол таълим сифат кафолати. - Т.: «Фан», 2010.

3. Муслимов Н.А., Усмонбоева М.Х,., Сайфуров Д.М., Тураев А.Б. Инновацион таълим технологиялари. - Т.: "Сано стандарт" нашриёти, 2015.

4. Муслимов Н.А., Усмонбоева М.Х,., Мирсолиева М. "Инновацион таълим технологиялари ва педагогик компетентлик" модули буйича укув-услубий мажмуа Т.: 2016.

5. Ишмухамедов Р.Ж. Инновацион технологиялар ёрдамида таълим самарадорлигини ошириш йуллари /Урта махсус, касб-хунар таълими муассасалари укитувчиларининг малакасини ошириш ва кайта тайёрлаш факультети тингловчилари, академик лицей ва касб-хунар коллежлари укитувчилари учун услубий тавсиялар. - Т.: ТДПУ, 2004.

6. Muhidova O. N. (2020). Methods and tools used in the teaching of technology to children. ISJ Theoretical & Applied Science, 04 (84), pp. 957-960.

7. Halimovna, K. S., Nurilloevna, M. O., Radzhabovna, K. D., Shavkatovna, R. G., & Hamidovna, R. I. (2019). The role of modern pedagogical technologies in the formation of students' communicative competence. Religación. Revista De Ciencias Sociales Y Humanidades, 4(15), pp. 261-265.

8. Uzokov O.Kh., Muhidova O.N. (2021). Factor determining the efficiency of innovative activities of a teacher. International journal of discourse on innovation, integration and education. Vol. 2 No. 1, pp. 81-84.

9. Muhidova O.N. (2021). Forming technological competence using visual tools technology lessons. Academicia: An International Multidisciplinary Research Journal. Vol. 11 Issue 1, January, pp. 852-855.

10. Muhidova O.N. (2021). Development of creative abilities in technology lessons.

International journal of discourse on innovation, integration and education. Vol. 2 No. 2, pp. 119-122.

11. Muhidova O.N., Alekseeva N.N. (2021). Development of students creative abilities in technology lessons. International journal for innovative engineering and management research. Vol 10 Issue 04, pp. 188-191.

12. Мухидова О.Н. (2021). Инновационные технологии в учебном процессе. Innovation in the modern education system. Washington, USA: "CESS", Part 2 January, pp. 88-93.

13. Muhidova O.N. (2021). Development of students creative abilities. Euro-Asia Conferences, 5(1), pp. 178-181.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

14. Мухидова О.Н. (2020). Компетентностный подход к развитию профессиональной деятельности учителя. Вестник науки и образования (№ 19 (97).Часть 2), С. 88-91.

15. Мухидова О.Н. (2020). Электронное обучение в высшем образовании. Вестник магистратуры, 1-5 (100) C. 43-44.

16. Kulieva Sh. H., Mukhidova O.N., Kulieva D.R., Rakhmonova G.Sh., Razhabova I.H. (2019). El papel de las tecnologías pedagogicas modernas en la formacion de la competencia comunicativa de los estudiantes. Religación. Revista de Ciencias Sociales y Humanidades. 4(15), pp. 261-265.

17. Muxidova O.N. (2021). Texnologiya fanini o'qitishda interfaol usullarni qo'llash metodikasining ayrim jihatlari Science and education scintific journal Vol 2 Issue 12, pp. 782-792.

18. Мухидова О.Н. (2021). Формирование трансверсальных компетенций -приоритетная задача преподавателей высшей школы. Общество и инновации. 2, 11/S, 394-398.

19. О.Х.Узаков, О.Н.Мухидова (2021). Научные исследования: основы методологии. Science and education scintific journal Vol 2 Issue 12, pp. 376-386.

20. Muhidova O.N. (2021). Transversal competences as a result of student's modern world view formation. Current research journal of pedagogics. 3, 03 С. 64-69.

21. Muxidova O.N. (2022). Ta'lim mazmunini modernizatsiyalash jarayonida grafik organayzerlardan foydalanish usullari. Yangi O'zbekistonda milliy taraqqiyot va innovasiyalar 2, 2/2, 293-301

22. Мухидова О.Н. (2022). Формирование технологической компетентности при использование наглядных средств на уроках технологии. Yangi O'zbekistonda milliy taraqqiyot va innovasiyalar 2, 2/2, 302-307

23. Мухидова О.Н. (2020). Компетенциявий ёндашув асосида булажак технология фани укитувчиларини тайёрлаш тизимини такомиллаштириш. Педагогик майорат Центр научных публикаций (buxdu. uz) 1/1, 57-61

24. Мухидова О.Н. (2020). Технология фани укитувчиларини тайёрлашда компетенциявий ёндашувлар. Педагогик майорат Центр научных публикаций (buxdu. uz) 2/2, 158-164

25. Ш.Х.Кулиева, М.Н. Каримова, М. Х. Давлаткулова (2014) Организация теоретических и практических занятий в процессе подготовки учителей профессионального образования на основе системного подхода. Молодой ученый №8, стр.804-807.

26. Ш.Х Кулиева, М.Н Каримова (2015) Использование современных дидактических средств в обучении специальных предметов. Педагогические науки №1, стр. 84-88.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 5 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

27. М.Н.Каримова (2015) Тенденции обучения специальных предметов. Наука и образование: проблемы и тенденции развития. №1, стр 22-25.

28. Kulieva Sh., Karimova M. (2021). Interactive Technologies as a Means to Improve the efficiency and Quality of the Educational Process. Interactive Technologies as a Means to Improve the efficiency and Quality of the Educational Process. Vol.3, pp.182186.

29. Juraeva N., Kulieva Sh., Juraev Kh., Karimova M., Azimova M. (2020). Interactive Technologies as a Means to Improve the Efficiency and Quality of the Educational Process. International Journal of Psychosocial Rehabilitation. №24, pp.591-596.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.