CC BY
1"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA
JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGIRESPUBLIKAILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
25-oktabr 2023-yil
TALABALARNI OG'ZAKI NUTQ KOMPETENTSIYALARINI RIVOJLANTIRISH
G'ofurova Gulhayo Baxtiyorjon qizi
Ijtimoiy-gumanitar yo'nalishlarda xorijiy tilllar https://doi.org/10.5281/zenodo.10160389
Annotatsiya. Ushbu maqolada, talabalarning og'aki nutq kompetentsiyalarini rivojlantirish haqida fikr va mulohazalar yuritiladi. Og'zaki nutq orqali samarali muloqot qilish qobiliyati talabaning akademik muvaffaqiyati va shaxsiy o'sishida hal qiluvchi rol o'ynaydigan hayotiy mahoratdir. Kuchli og'zaki nutq qobiliyatlarini rivojlantirish nafaqat fikrlarni ifoda etish qobiliyatini oshiradi, balki tanqidiy fikrlash, faol tinglash va samarali hamkorlikni rivojlantiradi. Ushbu maqola talabalar uchun og'zaki nutqni rivojlantirishning ko'p qirrali jihatlarini o'rganib chiqadi va har tomonlama kompetentsiyani ta'minlash uchun kompleks yondashuv muhimligini ta'kidlaydi.
Kalit so'zlar: nutq, kompetentsiya, nutq qobilyati, rivojlantirish, muloqot, ommaviy nutq, til, so'z boyligi, erkin fikrlash.
Аннотация: В данной статье обсуждаются идеи и выводы по развитию у студентов устной речевой компетенции. Она подчеркивает, что способность эффективно общаться устной речью играет значительную роль в академическом успехе и личном развитии студента. Укрепление сильных устных речевых навыков не только улучшает способность выражать идеи, но также способствует развитию критического мышления, активного слушания и эффективного сотрудничества. Статья исследует различные аспекты развития устной речи у студентов, выделяя многогранный подход, необходимый для обеспечения всесторонней компетентности.
Ключевые слова: речь, компетентность, умение говорить, развитие, беседа, публичная речь, язык, артикуляция, критическое мышление, независимое мышление.
Abstract: This article discusses ideas and conclusions about developing students' oral speech competencies. It emphasizes that the ability to communicate effectively through oral speech plays a significant role in a student's academic success and personal development. Strengthening strong oral speech competencies not only enhances the ability to express ideas but also fosters critical thinking, active listening, and effective collaboration. The article explores various aspects of developing oral speech in students, highlighting the multifaceted approach necessary to ensure comprehensive competency.
Key words: speech, competency, speech ability, development, conversation, public speech, language, articulation, critical thinking, independent reasoning.
Kirish. Og'zaki nutq qobiliyatini rivojlantirish sayohati ko'pincha erta bolalikdan boshlanadi. Bolalar tilni atrofdan o'zlashtiradilar va erta ta'sir qilish sifati ularning kelajakdagi muloqot qobiliyatlariga sezilarli ta'sir qiladi. Ota-onalar, tarbiyachilar va o'qituvchilar tilni rivojlantirishni rag'batlantiradigan muhitni yaratishda hal qiluvchi rol o'ynaydi. Bolalarni suhbatga jalb qilish, ovoz chiqarib o'qish va ularni boy so'z boyligi bilan tanishtirish samarali og'zaki muloqot uchun asos yaratadi.
Og'zaki nutq qobiliyatining muhim tarkibiy qismi faol tinglashdir. Talabalarga nafaqat o'z fikrlarini bayon qilishni, balki ma'lumotni qanday qilib diqqat bilan singdirishni ham o'rgatish kerak. Munozaralar, munozaralar va guruh faoliyati kabi faol tinglashni targ'ib qiluvchi tadbirlarni o'z ichiga olgan holda talabalarning og'zaki ma'lumotni tushunish, qayta ishlash va ularga samarali
"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA
JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGIRESPUBLIKAILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
25-oktabr 2023-yil
javob berish qobiliyatini oshiradi. Ushbu ko'nikmalar nafaqat akademik sharoitlarda, balki samarali muloqot juda muhim bo'lgan real ssenariylarda ham qimmatlidir.
Ommaviy nutq og'zaki nutq qobiliyatini rivojlantirish uchun kuchli vositadir. Talabalarga tengdoshlari oldida taqdim etish imkoniyatini berish nafaqat ishonchni kuchaytiradi, balki ularning fikrlarini aniq va ishonarli bayon qilish qobiliyatini ham oshiradi. Sinf taqdimotlari, bahs-munozaralar va nutqlar talabalar uchun nutq qobiliyatlarini takomillashtirish, kuchli ishtirokni rivojlantirish va muloqot uslubini turli auditoriyaga moslashtirishni o'rganish uchun qimmatli platformalarni taklif etadi.
Raqamli asrda texnologiyadan foydalanish og'zaki nutq qobiliyatini rivojlantirishga sezilarli hissa qo'shishi mumkin. Videokonferentsaloqa, podkasting va onlayn munozaralar kabi platformalar talabalarga muloqot qobiliyatlarini mashq qilish va takomillashtirish uchun noyob imkoniyatlarni taqdim etadi. Multimedia taqdimotlari, ovozli yozuvlar va virtual hamkorlikni o'quv dasturiga kiritish talabalarga o'zlarini turli formatlarda samarali ifoda etish uchun turli xil vositalar to'plamini taqdim etadi.
Rasmiy nutq va munozara dasturlari og'zaki nutqning ilg'or qobiliyatlarini tarbiyalashda bebahodir. Ushbu dasturlar odatdagi sinf mashg'ulotlaridan tashqariga chiqib, o'quvchilarga argumentatsiya, ishontirish va tanqidiy fikrlashning nuanslarini o'rganish uchun tuzilgan platformani taklif etadi. Munozara musobaqalarida ishtirok etish talabalarni turli nuqtai nazarlarga duchor qiladi, ularni oyoqlarida o'ylashga chorlaydi va asosli dalillarni yaratish qobiliyatini keskinlashtiradi.
Tengdoshlarni baholash og'zaki nutq vakolatlarini takomillashtirish uchun kuchli vositadir. Tengdoshlarni baholashni sinf faoliyatiga kiritish o'quvchilarni tengdoshlarini faol tinglashga, muloqot uslublarini tahlil qilishga va konstruktiv fikr bildirishga undaydi. Bu nafaqat taqdimotchining nutq qobiliyatini oshiradi, balki sinfda birgalikda o'rganish madaniyatini rivojlantiradi.
Samarali og'zaki muloqot turli nuqtai nazarlarni tushunish va hurmat qilishni o'z ichiga oladi. O'qituvchilar og'zaki nutq qobiliyatlarida madaniy sezgirlik va inklyuzivlikning muhimligini ta'kidlashlari kerak. Talabalarni turli xil madaniy muloqot uslublarini o'rganishga undash, lingvistik xilma-xillikni qadrlash va hurmatli muloqotni targ'ib qilish global kontekstlarda bemalol harakat qila oladigan har tomonlama kommunikatorlarning rivojlanishiga hissa qo'shadi.
Xulosa: Og'zaki nutq kompetentsiyalarini rivojlantirish dinamik va ko'p qirrali jarayon bo'lib, kompleks yondashuvni talab qiladi. Erta bolalik asoslaridan haqiqiy dunyo dasturlariga qadar o'qituvchilar talabalarni samarali kommunikatorlarga aylantirishda hal qiluvchi rol o'ynaydi. Faol tinglash, ommaviy nutq imkoniyatlari, texnologiyalar, munozara dasturlari, tengdoshlarni baholash, madaniy sezgirlik va individual qo'llab-quvvatlashni birlashtirib, o'qituvchilar talabalar nafaqat og'zaki nutq ko'nikmalarini egallashlari, balki o'zlarini turli xil sharoitlarda bemalol ifoda etish ishonchini rivojlantiradigan muhit yaratishi mumkin.. Shunday qilib, biz talabalarni nafaqat akademik muvaffaqiyatga, balki doimiy rivojlanayotgan global landshaftda umr bo'yi samarali muloqotga tayyorlaymiz.
REFERENCES
1. Xomskiy N. Til va tafakkur. - M: O'quv adabiyoti. 2012-yil.
2. Savignon, Sandra J. "Kommunikativ tilni o'qitish". - London: Routledge, 2000. 125-129-betlar.
"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA
JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGIRESPUBLIKAILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
25-oktabr 2023-yil
3. Passov E.I. Kommunikativ chet tili ta'limi: madaniyatlar muloqotiga tayyorgarlik [Matn]: Umumiy o'rta ta'lim muassasalari o'qituvchilari uchun qo'llanma / E.I. Passov; Minsk: Lexis, 2003. - 184 b
4. Холмурадова Л.Э. (2012). Семейные ценности англичан, отраженные в английской фразеологической картине мира. Вестник Челябинского государственного университета, (5 (259)), 161-163.
5. Эшкуватовна К.Л., & Фуркатовна С.Д. (2022). The Analysis of the Usage of Lexical Transformations in the Translation of the Words Expressing the Concept "Hospitality". European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), 16, 101-104.
6. Эркинов С.Э. (2019). Формирование культурного общения на иностранном языке. Актуальные научные исследования в современном мире, (1-4), 140-143.
