CC BY
8Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© V.T. Jo'rayev1^_
Targ'ona davlat universiteti, Farg'ona, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: maqolada talabalarning boshqaruv faoliyatiga tayyorgarlik jarayonida ijtimoiy fanlarning ahamiyati va sharqona etakchilik g'oyalarining roli o'rganiladi.
MAQSAD: tadqiqotning asosiy maqsadi - talabalarning boshqaruv faoliyatiga tayyorgarligida ijtimoiy fanlar va sharqona etakchilik tamoyillarining ahamiyatini aniqlash va bu yondashuvlarning ta'lim tizimidagi o'rnini tahlil qilishdan iborat.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqotda ta'lim jarayonida ijtimoiy fanlar va etakchilik tamoyillarining talabalarga ta'sirini o'rganish uchun empirik so'rov va intervyular o'tkazildi. adabiyot tahlili orqali sharqona etakchilik falsafasi va zamonaviy boshqaruv nazariyalari taqqoslandi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: natijalar talabalarda boshqaruv ko'nikmalarini shakllantirishda ijtimoiy fanlar muhim o'rin tutishini ko'rsatdi. siyosatshunoslik, sotsiologiya va psixologiya fanlari orqali talabalar muloqot, hamkorlik va konfliktlarni boshqarish ko'nikmalariga ega bo'ladilar.
XULOSA: tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, ijtimoiy fanlar va sharqona etakchilik g'oyalari talabalarning boshqaruv faoliyatiga tayyorgarlik jarayonini boyitib, ularning axloqiy va ijtimoiy javobgarlikni his qilishini kuchaytiradi.
Kalit so'zlar: ijtimoiy fanlar, boshqaruv faoliyati, sharqona etakchilik, ta'lim jarayoni, boshqaruv ko'nikmalari, axloqiy qadriyatlar, pedagogik yondashuvlar.
ЗНАЧЕНИЕ ОБЩЕСТВЕННЫХ НАУК И ВОСТОЧНЫХ ИДЕЙ ЛИДЕРСТВА В ПОДГОТОВКЕ СТУДЕНТОВ К УПРАВЛЕНЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ_
© В.Т. Джураев1И
1Ферганский государственный университет, Фергана, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: в статье рассматривается значение социальных наук и роль идей восточного лидерства в процессе подготовки студентов к управленческой деятельности.
Iqtibos uchun: Jo'rayev V.T. Talabalarning boshqaruv faoliyatiga tayyorlashda ijtimoiy fanalrning ahamiyati va sharqona etakchilik g'oyalari. // Inter education & global study. 2024. №8(1). B. 383-390.
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ЦЕЛЬ: основная цель исследования - определить значение социальных наук и восточных принципов лидерства в подготовке студентов к управленческой деятельности и проанализировать место этих подходов в образовательной системе.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании использовался эмпирический опрос и интервью для изучения влияния социальных исследований и принципов лидерства на студентов в образовательном процессе. Восточная философия лидерства и современные теории управления сравнивались посредством анализа литературы.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: результаты показали, что социальные науки играют важную роль в формировании управленческих навыков у студентов. Благодаря политологии, социологии и психологии студенты приобретут навыки общения, сотрудничества и управления конфликтами.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: результаты исследования показывают, что социальные науки и идеи восточного лидерства обогащают процесс подготовки студентов к управленческой деятельности и повышают их чувство моральной и социальной ответственности.
Ключевые слова: общественные науки, управленческая деятельность, восточное лидерство, образовательный процесс, управленческие навыки, моральные ценности, педагогические подходы.
Для цитирования: Джораев В.Т. Значение обществознания и идей восточного лидерства в подготовке студентов к управленческой деятельности.// Inter education & global study.2024. №8(1). С.383-390.
IMPORTANCE OF SOCIAL SCIENCES AND ORIENTAL LEADERSHIP IDEAS IN PREPARING STUDENTS FOR MANAGEMENT ACTIVITY_
©Vohid T. Jo'rayev1®
1Fergana State University, Fergana, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: the article examines the importance of social sciences and the role of eastern leadership ideas in preparing students for management.
AIM: the main objective of the study is to determine the importance of social sciences and Eastern leadership principles in preparing students for management and to analyze the place of these approaches in the education system.
MATERIALS AND METHODS: the study conducted an empirical survey and interviews to study the impact of social sciences and leadership principles on students in the educational process. through literature analysis, eastern leadership philosophy and modern management theories were compared.
DISCUSSION AND RESULTS: the results showed that social sciences play an important role in the formation of management skills in students. through political
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №8(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
science, sociology and psychology, students acquire communication, cooperation and conflict management skills.
CONCLUSION: the results of the study show that social sciences and oriental leadership ideas enrich the process of preparing students for management activities and strengthen their sense of moral and social responsibility.
Keywords: social sciences, management activities, oriental leadership, educational process, management skills, moral values, pedagogical approaches.
For citation: Vohid. T. Jo'rayev.(2024) 'The Importance of Social Science and Eastern Leadership Ideas in Preparing Students for Management Activities, (8(1)), pp. 383-390. (In Uzbek).
Hozirgi vaqtda talabalarni boshqaruv faoliyatiga tayyorlash jarayonida ularni shakllantirish orqali xodimlar shaxsini ijtimoiylashtirish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Boshqaruv sohasida samaradorlikka erishish uchun talabalarga ijtimoiy fanlar orqali zaruriy bilimlar va ko'nikmalar berilishi zarur. Ijtimoiy munosabatlar, madaniy qadriyatlar va boshqaruv faoliyatidagi qoidalar bu jarayonning ajralmas qismi bo'lib, ular ta'lim jarayonida keng qamrovli yondashuv talab qiladi. Buyuk faylasuflar va mutafakkirlar, jumladan Aristotel, Konfutsiy, Forobiy kabi shaxslar rahbarlik va boshqaruvchanlikning mohiyati va lider shaxsini shakllantirish haqida ko'plab asarlar qoldirganlar. Ularning asarlari zamonaviy boshqaruv nazariyasining konseptual asosini tashkil qiladi va bugungi kunda ham talabalarning liderlik qobiliyatlarini rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi.
Hozirgi vaqtda talabalarni boshqaruv faoliyatiga tayyorlash jarayonida ularni shakllantirish orqali xodimlar shaxsini ijtimoiylashtirishda ijtimoiy fanlarning roli ortib bormoqda, bu jamiyatimizni isloh qilish va uning eng muhim sohasi - ta'lim bilan bog'liq. Ijtimoiy munosabatlar sohasidagi muayyan siljishlar, shuningdek, shaxsning qadriyat yo'nalishlari ustuvorliklarining sifat o'zgarishlari ta'lim tarbiya maqsadlari va mazmunining o'zgarishiga olib keladi.
Boshqaruv muhitidagi davr, o'ziga xos xususiyatlar to'plami boshqaruvchilik, erkinlikka intilish, harakat, madaniyatning o'zida tavsiflanadi, erkin tanlov sharoitida talabalarning o'z ma'naviy rivojlanishi jarayoni sodir bo'ladigan sohani yaratadi, uning muhim faoliyatga bo'lgan haqiqiy ehtiyojlari amalga oshiriladi, odamlar o'rtasidagi o'zaro ta'sir ma'no va mazmun bilan to'ldiriladi, madaniy qadriyatlarni interiorizatsiya qilish, madaniy ijod, ijtimoiy-madaniy kompetensiyani takomillashtirish yuzaga keladi.
Boshqaruvchanlik masalasi har doim dolzarb bo'lib kelgan. Bu borada ko'plab faylasuflar, jumladan, Mark Avreliy, Aristotel, Tomas Gobbs, Konfutsiy, Nikollo Makiavelli, Fridrix Nitsshe, Platon, Seneka, Sokrat, Immanuel Kant va boshqalar o'z fikrlarini bildirgan. Ayniqsa, Aristotel, I.Gabirol, K.A.Gelvetsiy, Kant va V.V.Rozanov rahbar va liderlarni rivojlantirish va tarbiyalash muhimligini ta'kidlaganlar. XX asrning o'rtalarida Maks Veber, Meredit Belbin, Djeyms Bërns, Piter Druker kabi tadqiqotchilar boshqaruvchanlik nazariyasiga katta hissa qo'shgan. 1970-yillardan boshlab esa,
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Hay4HO-TeopeTM4ecK^ и мeтодичeский журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
V.V.Afanasyev, B.Bass, G.A.Demidova kabi ko'plab olimlar boshqaruvchanlikning turli jihatlarini o'rganishni davom ettirdilar. Liderlik fenomenining sharqona tahlilida o'ziga xos tarbiya, ezgu fazilatlar, axloqiy qarashlar va siyosiy etakchilik sifatlari ustuvorlik qiladi. Jumladan, Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Nizomulmulk, Yusuf Xos Hojib, Unsurul Maoliy Kaykovus, Amir Temur, Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Xusayn Voiz Koshifiy kabi Sharq mutafakkirlari ilgari surgan pedagogik g'oya va qarashlar - bugungi kunda ham lider shaxsini tarbiyalash yuzasidan konseptual asosga ega va o'z ahamiyatini yo'qotmagan. Buyuk allomalarimizning bu borada bildirgan har bir g'oya va nuqtai nazari, talabalarning mustahkam bilim sohibi, professional ko'nikmalar egasi va jamiyat hayotidagi barcha jabhalarda ilg„or shaxs sifatida o'rin topishida prinsipial ahamiyatga ega ekani, bugun yana bir bor o'z isbotini topdi.
Fikrimizcha, "boshqaruvchi", "yetakchi", "sardor", "lider" va "rahbar" kabi tushunchalar vazifa doirasi jihatidan o'zaro adekvat bo'lib ko'rinsa-da, ularning semantik tavsifi va xususiyatlari o'ziga xos farqlarga ega. Har bir tushuncha boshqaruv va liderlik doirasida turli xil mas'uliyat va vazifalarni anglatadi, shuningdek, ushbu rollarning guruhga ta'siri va guruh ichidagi mavqeyi ham o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, bu ularni bir-biridan ajratib turadi. Quyida ularning har biri haqida alohida to'xtalib o'tamiz.
Boshqaruvchi - boshqarib, yo'naltirib turuvchi; boshqarma va umuman korxona, muassasa, tashkilot va sh. k. boshlig'i, rahbari.
Boshliq - idora, muassasa, tashkilot va sh. k. ga rahbarlik qiluvchi shaxs; rahbar; boshchilik, rahbarlik qiluvchi; rahnamo.
Yetakchi - yo'l yurish, yo'nalishda boshqarib, «yetaklab» boruvchi, boshqaruvchi; yo'lboshchi, rahbar. Yetakchining asosiy xususiyatlaridan biri - har doim "bir qadam oldin"da bo'lish, ya'ni doimo yangiliklardan xabardor bo'lish va boshqalarga ochiq bo'lmagan axborotga ega bo'lishdir. Bu, boshqalardan ustun turish imkonini beradi. Yetakchi bu axborotni qayerdan va qanday topishni yaxshi biladi. O'spirinlar o'z hayotlaridagi voqealarni yaxshiroq tushunish uchun bunday axborotdan foydalanadilar. Shu tariqa, etakchilik xususiyatlari yoshlarning fikrini erkin bildirish qobiliyatida namoyon bo'ladi va bu, ularga nisbatan ishonchni oshiradi.
Adabiyotda "lider" atamasini "yetakchi" so'zi bilan almashtirish hollari ko'p uchraydi. Biroq, "yetakchi" atamasi "lider"ga xos bo'lgan psixologik tavsifni to'liq ifodalay olmaydi. "Yetakchi" so'zi odatda guruhga munosabatda qo'llanilib, uning a'zolariga ta'sir ko'rsatadigan va ularni maqsadga yo'naltiradigan shaxsga nisbatan ishlatiladi. Shu sababli, "lider" so'zi ko'proq rahbarlik, boshqaruv va psixologik jihatlar bilan bog'liq kengroq ma'noni anglatadi.
Nazarimizda, "yetakchi" so'zi shaxsning guruhni boshqarishga va oldinga boshlashga bo'lgan ishtiyoqini ifodalaydi. "Peshqadam" iborasi esa ma'lum fazilatlarga ega bo'lgan shaxsning ortidan guruhning o'z ixtiyori bilan ergashishini, ya'ni jamoa o'z ishonchi bilan tanlagan yo'lni anglatadi. Bu holat "lider" iborasiga ham tegishli bo'lishi
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
lozim. Liderning bu xususiyati uning hissiy jozibadorligi va boshqalarni o'ziga jalb qilish qobiliyatida namoyon bo'ladi.
Lider (ingl. leader - еtakchi, boshliq, rahbar) - biror siyosiy partiya yoki tashkilotning rahbari, yo'lboshchisi; sport musobaqalarida oldinda boruvchi shaxs yoki jamoa; еtakchi, peshqadam. "Lider" tushunchasi XIII asrda ingliz tilida paydo bo'lgan bo'lib, dastlab mustaqil emas, balki "rahbar", "yetakchi" so'zlaridan olingan. Ingliz tilidan kirgan "leader" atamasi "olib boruvchi" ma'nosini anglatadi, va "to lead" (yetaklash) fe'lidan shakllangan. Hozirgi kunda bu termin ko'proq siyosiy faoliyatda qo'llaniladi va XX asrda "siyosiy partiya yoki qandaydir tashkilot rahbari" ma'nosida ishlatila boshlangan. Lider — bu jamoada katta obro' va ta'sirga ega bo'lgan shaxsdir. Ayrim ta'riflarga ko'ra, lider jamoa a'zosi bo'lib, u belgilangan vaziyatlarda qaror qabul qilish huquqiga ega va jamoa faoliyatini tashkillashtirish hamda munosabatlarni tartibga solishda muhim rol o'ynaydi. Liderlik munosabatlar ta'sir va ergashish, hukmronlik va bo'ysunish tizimini o'z ichiga oladi. Liderlik shaxsning ijtimoiy maqomini anglatadi, bu maqom unga odamlarni еtaklash va boshqarish imkonini beradi.
A.V.Ivanovga ko'ra, liderlik — bu еtakchi sifatlar, ijtimoiy-madaniy qobiliyatlar va ularni amaliyotda qo'llay olish ko'nikmalarining yig'indisidir. Liderlik sifatlari orasida kuchli iroda, axloqiy fazilatlar, optimizm, tirishqoqlik va muvozanatlilik bor. N.I.Ilinning fikricha, "liderlik" shaxs va guruhning maqsadlarga erishish uchun harakatlariga ta'sir o'tkazish qobiliyatini anglatadi.
S.T.Turg'unov liderlik tushunchasini "ma'lum bir guruhda o'zi rahbarlik qilayotgan yo'nalishlarda shaxslararo (norasmiy) munosabatlarni boshqarib, guruh a'zolarining kuchli va kuchsiz (nozik) tomonlari, ijobiy va salbiy odatlari, shuningdek, ularning psixologik xususiyatlari, kayfiyatlari, moyilligi, intilishlari, hamda qiziqishlarini yaxshi bilganligi natijasida jamoani muayyan yo'nalishga boshlashga yo'naltirilgan faollik" -deya, X.O.Qodirov "nostandart pedagogik vaziyatlarni hal etish uchun egallangan kommunikativ tashkiliy tajribadan mahoratli foydalanish hamda talabalar jamoasi barcha a'zolarining uzluksiz shaxsiy o'sishlari rejimini ta'minlash qobiliyatidir" tarzida, M.M.Zufarova "ma'lum ijtimoiy guruh, jamoa, insonlar birlashmasida boshqalarga nisbatan katta obro'-e'tiborga, ya'ni avtoritetga ega bo'lib, ularga nisbatan boshqarish darajasida ta'sir ko'rsata oluvchi shaxs, subyektning o'zini lider sifatida tuta olish qobiliyatini shakllantirilishi jarayoni", F.M.Komilova esa liderlikni mantiqan "tashkilotchilik" qobiliyatining muhim elementi sifatida tadqiq etgan holda, "Lider - еtakchi, u tashkilotchilik ishlaridan tashqari liderlik ishlari bilan ham shug'ullanadi. Bu vazifani yaxshi uddalash uchun tashkilotchi, insonlarni o'ziga ergashtirib borish qobiliyatiga ega bo'lishi, ya'ni lider vazifasini bajarishi lozim" deb hisoblaydi. Mehnat jamoasidagi lider, avvalambor, o'zining ishchanlik xususiyatlari bilan ajralib turadi. Bu fazilatlar unga jamoa orasida alohida e'tibor qozonishga yordam beradi. Lider, guruh manfaatlarini himoya qilgan holda, zarur paytda rasmiy doiralarga qarshi chiqishga ham tayyor bo'ladi. Shu sababli, jamoada rasmiy rahbar va norasmiy lider o'rtasida ziddiyatlar yuzaga kelishi
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №8(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
mumkin. Korxona manfaatlari nuqtai nazaridan, rasmiy rahbar va norasmiy liderning bir shaxsda birlashishi eng maqbul holat hisoblanadi.
Rahbar (yo'lboshchi, yo'l boshlovchi (ko'rsatuvchi), boshliq) - biror davlat, tashkilot, guruh, jamoa va sh. k.ga yo'l ko'rsatib, boshchilik qilib boruvchi, rahbarlik qiluvchi; yo'lboshchi, rahnamo; ta'lim-tarbiya beruvchi, yo'l-yo'riq ko'rsatuvchi; ustoz. Rahbarlik insonlarga maqsadli ta'sir o'tkazish va ularning faoliyatini muvofiqlashtirish bilan bog'liq bo'lgan murakkab jarayondir. Rahbarlar turli funksiyalarni bajaradi, jumladan, jamoaning maqsadlarini belgilash va shakllantirish, ushbu faoliyatni rejalashtirish, rag'batlantirish vositalarini belgilash va ularni nazorat qilishni amalga oshirish. Rahbarlik bu jarayonlarda odamlarga ta'sir o'tkazish va ularning xulqini tartibga solish orqali boshqaruvning asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi.
Rahbarlik tayinlanadigan lavozim bo'lsa, liderlik hamfikrlar tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan mavqe hisoblanadi. Rahbar va lider o'rtasidagi asosiy farqlar shundaki, rahbar xodimlarga ega bo'ladi, lider esa hamfikr tarafdorlariga. Rahbar tayinlanadi, lider esa jamoa a'zolari orasidan ajralib chiqadi. Rahbar hokimiyatga, lider esa obro'ga asoslanadi. Rahbar tashkilot manfaatlarini birinchi o'ringa qo'yadi, bu esa uni liderga nisbatan jamoa oldida rasmiyroq, ba'zan esa zaifroq ko'rsatishi mumkin. Yetakchi va rahbar atamalari ko'pincha bir xil ma'noda qo'llanilsada, aslida ular orasida sezilarli farq mavjud. Yetakchi har doim ham tashkilot boshida turmaydi; u guruh a'zolariga ta'sir ko'rsatish qobiliyatiga ega bo'lgan shaxsdir. Yetakchi guruh a'zolarini birlashtirib, ularni yuksak maqsadlarga etaklaydi, ularni ilhomlantiradi va kerakli ma'lumot va bilim bilan qo'llab-quvvatlaydi. Rahbar esa tashkilotning rasmiy boshqaruvchisi bo'lib, uning asosiy vazifasi tashkilotni maqsadga yo'naltirishdir. Yetakchi va rahbarning rollari bir-birini to'ldiradi, va ularni bir-biridan ajratish har doim ham samarali natijaga olib kelmaydi.
Yetakchi (lider) Rahbar
Yetakchiriing vazifasi guruhni ruhlantirish va g'oyani amalga oshirishga ishtiyoq uyg'otish Rahbarriirig vazifasi rejalashtirish, ishni tashkillashtirish va vazifalarni bo'lib berishdari i bo rat
Yetakchi innovatsiya qiladi, ya'ni yangi q'oyalar yaratadi Rahbar esa ularni amalga oshirish jarayonlni boshqaradl
Yetakchiriing orqasidan unga ergashuvchilari bor Rahbarriirig esa unga bo'ysunuvchi Ishchilari bor
Yetakchiriing nazari odamlarda, guruh a'zolarida bo'ladi Rahbarning e'tibori tizim va tashkillashtirishda bo'ladi
Yetakchi ishorich qozonishga ahamiyat bersa Rahbar nazorat ostiga olishga harakat qiladi
Yetakchi uzoqni ko'zlaydi Rahbar qo'l ostidagi ishlarni bajarishga ko'proq ahamiyat beradi
Yetakchi riima? va riima uchun? deb so'rasa Rahbar qanday? va qachon? Savollarga javob izlaydi
Yetakchi original g'oyalarni yaratadi Rahbar esa taqlid qiladi; ya'ni o'xshatishga harakat qiladi
Yetakchi to'g'ri ish qiladi Rahbar ishni to'g'ri qiladi
Hozirgi kunda o'zida liderlik qobiliyatlarini mujassamlashtirgan rahbarlarga talab oshib bormoqda. U.Elmurodov o'z tadqiqotlarida ayni shu masalani gender jihatdan tadqiq qilgan. Uning fikricha "Oliy ta'lim tizimi kafedra mudirlarida liderlik qobiliyati rivojlanishida kasbiy va shaxsiy xususiyatlarini tarkib toptirishda gender tafovutlarni
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №8(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
yuqori darajaga rivojlantirishning muhim ahamiyatga ega ekanligini amaliyotiga joriy qilish maqsadga muvofiqdir. Oliy ta'lim tizimi rahbarlarida shaxslararo munosabatlar, ijtimoiy faollik sifatlarini shakllantirish uchun, maqsadga intilish, tanqidiylikni rivojlantirish muhimligiga ko'ra "Rahbarda liderlik qobiliyatini rivojlantirish xususiyatlari" modelini qo'llash maqsadlidir"
Rahbar shaxsida liderlik qobiliyatini rivojlantirish modeli
Gallup Exceptional Workplace Award (GEWA) tashkilotining statistik ma'lumotlariga ko'ra, liderlikning samaradorligi uch muhim jihatga bog'liq: xodimlarga masofadan turib ishlashga ruxsat berish, ularni yangiliklardan muntazam xabardor qilish, va ularning ehtiyojlariga mos sharoitlar yaratish. 2020 yilda tashkilot tomonidan shaxsning faoliyatga yo'nalganligi, shaxslararo munosabatga kirishishi va ehtiyojlarini qondirish maqsadida 12 ta muhim xususiyatni tadqiq qilishga alohida e'tibor qaratilgan.
Zamonaviy dunyoda boshqaruvda liderlik qobiliyatiga ega bo'lgan rahbarlarning roli ortib bormoqda. Rahbarlik va liderlik bir-birini to'ldiruvchi tushunchalar bo'lib, ular samarali boshqaruvni ta'minlash uchun muhim hisoblanadi. Yetakchi - yangilikka intiluvchi, odamlarni ilhomlantiruvchi, jamoani oldinga boshlovchi shaxs bo'lsa, rahbar tashkilotning rasmiy boshqaruvchisi bo'lib, u maqsadlarni amalga oshirish uchun mas'uldir. Boshqaruvda samaradorlikka erishish uchun rahbarning liderlik qobiliyatlarini rivojlantirish, xodimlar bilan samarali muloqot o'rnatish va ularni rag'batlantirish zarur. Bugungi kunda liderlik qobiliyatlariga ega bo'lgan rahbarlarni tayyorlash, ijtimoiy-madaniy kompetensiyalarni rivojlantirish va zamonaviy boshqaruv tamoyillarini qo'llash ta'lim tizimining asosiy vazifalaridan biridir.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №8(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
1. Фурсова П. Социально-культурное сопровождение студенческой молодежи по формированию лидерских компетенций в организации досуговой деятельности. Диссертация на соискание ученой степени кандидата педагогических наук. - Москва, 2022. - С. 38. (176)
2. Mutalov S. Talabalarda liderlik qobiliyatini rivojlantirishning metodologik-uslubiy asoslarini takomillashtirish. Pedagogika fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi avtoreferati. - Toshkent, 2024. - B. 11.
3. Узбек тилининг изошли луfати. 5 томлик. 1-том. - Тошкент: Узбекистон миллий энциклопедияси" давлат илмий нашриёти, 2006. - Б.345.
4. Узбек тилининг изошли луfати. 5 томлик. 1-том. - Тошкент: Узбекистон миллий энциклопедияси" давлат илмий нашриёти, 2006. - Б.342.
5. Узбек тилининг изошли луfати. 5 томлик. 2-том. - Тошкент: Узбекистон миллий энциклопедияси" давлат илмий нашриёти, 2006. - Б. 17.
6. Xolbekov A.J. Boshqaruv sotsiologiyasi. -Toshkent: "Akademiya", 2008.
7. Узбек тилининг изошли луfати. 5 томлик. 2-том. - Тошкент: Узбекистон миллий энциклопедияси" давлат илмий нашриёти, 2006. - Б. 497.
8. Иванов А.В. Культурная педагогическая среда общеобразовательного учреждения как условие развития личности ребенка: Монография. - М.: АПК и ППРО, 2005. - 143 с.
9. Ильин В. А. Психология лидерства: учебник для вузов. - М.: Издательство Юрайт, 2020. - 311 с.
10. Turg'unov S. va b. Pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish, sifat va samaradorligini oshirish texnologiyalari. - Toshkent, 2014. - B. 86.
11. Zufarova M. Umumiy ta'lim maktabi o'quvchilarida еtakchilik qobiliyatini shakllantirish. -Toshkent, 2012.
12. Комилова Ф. Система формирования организационной культуры школьников // Вестник науки и образования. 2020. №20-2 (98). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/sistema-formirovaniya-organizatsionnoy-kultury-shkolnikov (дата обращения: 18.08.2024).
13. Mahmudov I. Boshqaruv psixologiyasi. -Toshkent: Akademiya, 2006.
14. Узбек тилининг изошли луfати. 5 томлик. 3-том. - Тошкент: Узбекистон миллий энциклопедияси" давлат илмий нашриёти, 2006. - Б. 362.
15. Turg'unov S. va b. Pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish, sifat va samaradorligini oshirish texnologiyalari. - Toshkent, 2014. - B. 86. (120)
16. Elmurodov U. Oliy ta'lim tizimi rahbarlarida liderlik qobiliyatini rivojlantirishning ijtimoiy-psixologik xususiyatlari. Psixologiya fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) dissertasiyasi avtoreferati. - Toshkent, 2023. - B. 22.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
^Jorayev Vohid Tojimamat ogii, dotsent, [Жураев Во^ид Тожимамат угли - доцент.], [Vohid.T.Jorayev, associate professor]; manzil: O'zbekiston, Farg'ona viloyati, 712000, Farg'ona, Murabbiylar ko'chasi, 19. [адрес:Ферганская область, 712000, Фергана, Мураббилар,19]. [address:Fergana region, 712000, Fergana, Murabbilar street, 19].
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE8(1)
