Научная статья на тему 'Тӛменгі курс студенттері ҥшін химиядан ғылыми-зерттеу жҧмыстарын ҧйымдастыру'

Тӛменгі курс студенттері ҥшін химиядан ғылыми-зерттеу жҧмыстарын ҧйымдастыру Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
93
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
тӛменгі курс студенттері / ғылыми-зерттеу жұмыстары / химия. / Junior students / the scientific and research works of students / Chemistry.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Н.Ӛ. Әлиев, Г.С. Садықова, А.Қ. Қусаинова

Бұл мақалада медициналық жоғары оқу орындарының тӛменгі курс студенттері арасында химиядан ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру жайлы сұрақтар қаралып, жеке ғылыми тақырыптар бойынша рефераттар дайындау, ӛзіндік іздену тапсырмаларын орындау және ізденіс сипатындағы зертханалық ғылыми тәжірибелер жасау ұсынылған.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ORGANIZATION OF SCIENTIFIC AND RESEARCH WORKS FOR CHEMISTRY FOR JUNIOR STUDENTS

In the article examines questions of the organization of scientific and research works on chemistry at junior students of medical high school by means of preparation of papers on separate scientific subjects, are considered by performance of homework individual tasks and laboratory pilot studies of search character.

Текст научной работы на тему «Тӛменгі курс студенттері ҥшін химиядан ғылыми-зерттеу жҧмыстарын ҧйымдастыру»

Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014

А.И. ИГИСЕНОВА, КБ. ТАУКЕБАЕВ, М.К. КОШИМБЕКОВ, С.Н. ТРЕТЬЯКОВА, У.А.УРАЗАЕВА

Казахский Медицинский Университет имени С.Д. Асфендиярова

СЕМЕЙНО-БРАЧНЫЕ ОТНОШЕНИЯ СТУДЕНТОВ УНИВЕРСИТЕТА

Резюме: Одной из актуальных проблем, затрагивающих молодое поколение, является вступление в брак и создание семьи. Современная социология и демография, изучающая ценностные ориентации молодого поколения различных категорий, указывает на то, что у молодежи сохраняется ориентация на вступление в брак, создание семьи и рождение детей Ключевые слова: семья, социальная политика, демоэкономическая проблема

ЭОЖ 54:379.8-057.875:378.184

Н.е. ЭЛИЕВ, Г.С. САДЫКОВА, а.К. К*САИНОВА

С.Ж. Асфендияров атындагы К,аз¥МУ, Химия кафедрасы

ТеМЕНГ1 КУРС СТУДЕНТТЕР1 УШ1Н ХИМИЯДАН ГЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ Ж¥МЫСТАРЫН ¥ЙЫМДАСТЫРУ

Бул ма^алада медициналыщ могары о^у орындарыныц теменг1 курс студенттер1 арасында химиядан гылыми-зерттеу мумыстарын уйымдастыру майлы сура^тар наралып, меке Гылыми та^ырыптар бойынша рефераттар дайындау, ез1нд1к ¡здену тапсырмаларын орындау мэне ¡здешс сипатындагы зертханалын; гылыми тэм1рибелер масау усынылган. ТYйiндi свздер: теменг\ курс студенттер!, Гылыми-зерттеу мумыстары, химия.

Жогары о^у орынында мамандар дайындау процесс барысында тек берт б^м, кэаби бЫктЫк пен дагдыларыныц непзЫ Гана ^алап поймай, сонымен ^атар, болаша^ маманныц ойлау ^абтетш арттырып, бiлiмiн eзi толы^тыра алуга жэне оны кYнделектi жумыста ^олдануга Yйретедi. Студентпц бiлiмдi мецгерт, бiлiктiлiкке жэне дагдылыда машы^тануы олардыц а^ыл ойыныц белсендi дамуына эсерЫ тигiзедi. Осы тургыдан студенттер гылыми-зерттеу жумыстарыныц (СГЗЖ) ат^арар ролi айтарлы^тай. СГЗЖ-ын уйымдастыру кешендi шаралары студентпц eзiндiк танымдылыда деген ы^ыласы мен iзденiске деген 1^аб1летЫ аттырары сезаз. Гылыми-зерттеу жумыстары студентпц eзiндiк ойлау ^абтетш арттыратын, гылымга ^ызыгушылыгы мен икемдшИн дамытатын, жумыс iстеуге Yйрететiндей болуы шарт [1, 2]. Осыган сэйкес СГЗЖ уймдастырып, багыт-багдарлама беру Yшiн кафедра аясында студенттiк гылыми Yйiрме (СГУ) курган дурыс деп тапты^. Себебi студенттердщ ойлау ^абтетш дамытуга, медицина маманды^тарын саналы турде игеруге эсер ететiн iргелi гылымдардыц бiрi - химияга деген ^ызыгушылыгын арттыру жолдарыныц бiрегейi оларды гылыми-зерттеу жумыстарына тарту екендiгi аны^. Бул Yрдiс олардыц о^ып жат^ан пэндерЫе деген кез^арасын eзгертiп, алган б^мдерЫ тэжiрибеде пайдалана алу дагдысын тэрбиелейтшдт сeзсiз. Тeменгi курс студенттершщ eзiндiк гылыми-зерттеу жумыстары бiлiмдi саналы мецгеруше жэне оны дурыс ^олданып, белсендтт пен зерделiкке тэрбиелеуге багытталады. Бiрiншi курс студенттерi арасында химиядан зерттеу жумыстарыныц кецiнен таралган тYрi жеке гылыми сура^тарга рефераттар дайындау, iзденiс сипатындагы зертханалы^ тэжiрибелер жасау, eзiндiк iздену тапсырмаларын орындау сия^ты жумыстарды кафедрадагы СГУ-де бастайды.

Та^ырып бойынша бiрiншi курс студентi iздену жумыстарын гылыми эдебиеттердi о^ып, керектi материалдарды жинастырып, талдаудан бастаганы абзал. Гылыми эдебиеттерден берiлген та^ырып бойынша деректерд^ патенттердi iздестiру ар^ылы керектi материалдардын тауып, eцдеп, iскерлiкпен сынап, багалай алу болаша^ маманныц зерттеу жумысындагы ал^аш^ы ^адамы болып табылады. Химиядан кейбiр зертханалы^ тэжiрибелiк жумыстар eздiгiнен iзденудi ^ажет етедi жэне бул жумыс барысында алынатын нэтиже белпаз болуы мYмкiн. Студенттерге дайын нус^ау бойынша берiлген жумыстармен салыстырганда, бiздiц пiкiрiмiзше, мундай iздену жумыстары олардыц iзденiске деген ^ызыгушылыгын арттырады. СГУ-ш уйымдастыру жан-жа^ты кешендi жумыс, СГУ-де гылыми-зерттеу жумыстарымен шугылдану студенттi eздiгiнше iзденiп, гылым жацалы^тармен

танысып, игере бшуге ^алыптастырады. Бул уйымныц студенттер Yшiн ^ажетплИ зор, себебi студентпц ой eрiсi дамиды, химия пэнше жэне гылымга деген кэсiби багытта ^ызыгушылыгы артады.

Кафедрада бiрiншi курс студенп^ Yшiн химиядан гылыми-зерттеу жумыстарына икемдеп тарту алгаш^ы тэжiрибелiк саба^тан басталады. Оларга келешек маманды^тарына байланысты химиямен уштасып келетiн, гылыми мацызды та^ырыптар берiледi, эрине о^ытушыныц басшылыгымен. СГЗЖ осылай уйымдастырудыц студентп eздiгiнен жумыс iстеуге дагдыландырумен бiрге тэрбиелiк эсерi де зор екендИн бай^атады. Студетке берiлген та^ырып бойынша эдебиеттердi жете, толы^ мецгерудiц жауптылыгы ескертiледi, себебi гылыми-зерттеу жумыстарын жYргiзу кезiнде мацызды мэселелердi тацдап, оларды кезепмен жэне дурыс шеше бту осы жумыстардан басталады. Тацдалган гылыми жумыс та^ырыбы бойынша студенттiц гылыми эдебиеттермен дурыс жумыс жасай алуыныц гылыми ^з^арасын кецейтуге жэне арнайы пэндердiц мэселелерiмен танысып, фармация мен медицинаныц на^ты гылыми мэселелерiн шешудеп химияныц орны мен рeлiн багалауга мYмкiндiк бередi. Тэжiрибелiк зерттеу жумыстарын студенттер саба^тан тыс кезiнде о^ытушы немесе кафедра гылыми ^ызметкерЫщ ба^ылауымен жасайды. Осындай жумыстарды орындау барысында студенттер химияльщ ыдыс-сайман, ^урал-жабды^тар мен реактивтердi дурыс, орын-орынымен ^олдануды мецгередк Пэн бойынша саба^тан тыс уа^ытында eздiгiнен тэжiрибелiк жумыс кезiнде реактивтерд^ ^урал-жабды^тарды у^ыпты жэне тиiмдi пайдалануга Yйрету олардыц гылымга деген ынтасы мен икемдiлiгiн ^алыптастырып, материалды^ ^ундылы^тарга жауапкершiлiкпен ^арауга тэрбиелейтiндiгi аны^. СтуденттердН аудиториядан тыс eзiндiк зертеу жумыстарын уйымдастыру о^ыту процесiне оц эсерш тигiзумен бiрге оларды гылымга тэрбиелеудН утымды жолы болып табылады. Бул жумысты iске асыруга кафедрада ^урылган СГУ мYмкiндiк бередi. Ол студентп гылыми iзденiске ^атыстырып, eзiндiк шыгармашылы^ мYмкiндiктерiне дурыс бага беруге, жан-жа^ты дамып, зерттеушi тулга ретiнде ^алыптасуына кeмектеседi. Химия кафедрасы СГУ-iнде лекторлар тобы, тэжiрибелiк жумыстарды iске асыру, гылыми-зерттеулер жэне уйымдастырушылар топтары бар. Эр топ жуйелi тYрде жетекшщен тапсырмаларды алып отырады. Студенттер eзiндiк жумыстыц жYру жолдарын ^арастырып, керек кезде жетекштерЫе, гылыми ма^алаларга жэне эд^еме усыныстарына жYгiнуiне болады. Егер жумысты орындау барысында ^иынды^тар туындай ^алганда, кYтпеген нэтижелер

Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014

алынганда, студенттердi эрекеттерн T9mipn6e нэтижелерЫ му^ият талдау жасауга уйрету, T9mipn6eHi4 егжей-тегжешн, эдеби дерек кeздерiнде келтiрiлген маглуматтарды дурыс пайдалана отырып зертеулерiне му^ият назар аудару ар^ылы ^осымша жол табу, тэжiрибе жагдайларын ^убылту ар^ылы, та^ырып^а ^атысты саладагы ага буын мамандармен кецесу ар^ылы дурыс шешiм табуга баулу оцтайлы жэне тиiмдi жол болып табылады.

Корытынды.

Дорыта айт^анда, бiрiншiден, эдеби дерек кeздерiмен дурыс жумыс iстей бiлу тeменгi курс студенттерi Yшiн ете мацызды, себебi гылыми-зерттеу жумыстары ^ажетл эдеби

маглуматтарды iздеп табу, патенттiк iзденiстi дурыс жYргiзе бiлуден басталары белгiлi. Емншщен, зертханалы^ тэжiрибелiк iзденiс жумыстары студенттердi химиялы^ ыдыс-ая^, ^урал-жабды^тар, реактивтермен дурыс жэне оцтайлы жумыс ^еуге, материалды^ дYниелерге жауапкершiлiкпен ^арауга дагдыландырады.

Сонымен бiрге, студенттер эр тYрлi eзiндiк зерттеулер жYргiзе отырып ездерЫщ мYмкiндiктерi мен 1^аб1леттерЫ сынайды, тэжiрибелiк жэне гылыми-зерттеу жымыстарын орындау аталмыш жумыстарды уйымдастыруга ^абтеттерш арттырып дагдыландырады, eзiнiц болаша^ мамандыгына деген ^ызыгушылыгын арттырады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Анисимова Ж.П. Самостоятельная работа студента // Материалы Всероссийской научно-методической конференции «Университетский комплекс как региональный центр образования, науки и культуры». - Оренбург: 2012. - С. 1017-1020.

2 Кушнарева О.П. Организация и управление самостоятельной работой в представлении студентов // Материалы Всероссийской научно-методической конференции «Университетский комплекс как региональный центр образования, науки и культуры». - Оренбург: 2012. -С. 1051-1054.

Н.У. АЛИЕВ, Г.С. САДЫКОВА, А.К. КУСАИНОВА

Кафедра химии КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова

ОРГАНИЗАЦИЯ НАУЧНО-ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКИХ РАБОТ ПО ХИМИИ ДЛЯ СТУДЕНТОВ МЛАДШИХ КУРСОВ

Резюме: В статье рассматриваются вопросы организации научно-исследовательских работ по химии у студентов младших курсов медицинского вуза посредством подготовки рефератов по отдельным научным темам, выполнением домашних индивидуальных заданий и лабораторных экспериментальных исследований поискового характера.

Ключевые слова: Студенты младших курсов, научно-исследовательская работа студентов, химия.

N.U. ALIYEV, G.S. SADYKOVA, A.K. KUSAINOVA

KAZNMU NAMED AFTER S.D. ASFENDIYAROV, DEPARTMENT OF CHEMISTRY

THE ORGANIZATION OF SCIENTIFIC AND RESEARCH WORKS FOR CHEMISTRY FOR JUNIOR STUDENTS

Resume: In the article examines questions of the organization of scientific and research works on chemistry at junior students of medical high school by means of preparation of papers on separate scientific subjects, are considered by performance of homework individual tasks and laboratory pilot studies of search character.

Keywords: Junior students, the scientific and research works of students, Chemistry.

УДК 615.739.13-079+616.891-053.2

Ш.З. АЖИБЕКОВА, М.У. ИМАНБАЕВА, Н.О. НИЯЗБАЕВА

ПСИХО-НЕВРОЛОГИЯЛЫК АКАУЫ БАР БАЛАЛАРДА ТЕМ1Р ПРЕПАРАТТАРЫН КОЛДАНУДЫН САРАПТАМАСЫ

Тем'р тапшылы; анемия apmYPfii жастагы балаларда жи кездесетн аурулардыц 6ipi болып табылады. Сондай-а; психо-неврологиялы; а;ауы бар наунас балаларда жи кездеседi. Сонды;тан, тем'р тапшылы; анемияны уа;ытында дурыс емдемесе, нег'вг'! ауыныц жи нозуына, жалпы жагдайыныц элареу'не экелед'1. Ма;алада эртYрлi жастагы психо-неврологиялы; а;ауы бар балаларда тем'р препараттарын тшмд'! ноланудыц сараптамасы кврсетлген. TYÜiHdi свздер: психо-неврологиялы; а;ау, анемия, балалар, тем'р препараттары

Балалар популяциясында анемиялар кец таралган. Балальи^ жастьщ ша^та барлы^ анемиялардыц арасынан ец кец таралганы темiр жеткспеушЫк тYрi. "Темiр тапшылы^ анемиясы"-деген атауында оныц непзп патогенетикалы^ себебi аны^талган: агзадагы темiр жеткпеуштИ. ДД¥ мэлiметтерi бойынша, темiр жеткспеушшт эртYрлi дэрежеде элемшц 20% тургындарында кездеседк Балалар популяциясында 17,5% мектеп жасындагы балаларда, 40-50% ерте жастагы балаларда темiр тапшылыгы таралган.Агзадагы темiр мeлшерiнiц азаюы (тшдер деполарында,^ан сарысуында жэне сYйек кемИнде) гемоглобиннщ тYзiлуiнiц бузылуына жэне оныц синтезiнiц тeмендеуiне, эритроциттердеп бос протопорфириннiц жиналуына,гипохромды анемияныц дамуына, агзалар мен тiндердегi трофикалы^ бузылыстарта алып келедi [1.3]. Темiр (Fe) - агза ^урамына кiретiн ец мацызды элементтердiц бiрi. Темiр эртYрлi метаболикалы^ процестерге ^атысатын

гемопротеидтер, металлопротеидтер жэне энзимдердщ мiндеттi бeлiгi болып табылады. Непзп темiрi бар акуыздар жэне ферменттер, сонымен ^атар олардыц агзадагы функциялары жа^сы зерттелген жэне гемдт (гемоглобин, миоглобин, каталаза, цитохром, пероксидаза), гемдт емес тYрiнде кeрсетiлген (трансферрин, ферритин, гемосидерин, ксантиноксидаза, дегидрогеназа) [4,5,8].

Баладагы бiрiншiлiк темiр ^оры анадан плацента ар^ылы антенатальдi ermi^i ар^ылы ^алыптасады. Ас^ынбаган жYктiлiк кезшде эйел нэрестеге 300 мг темiр бередi. Бул процесс барлы^ жYктiлiк кезецiнде eтедi, ец l^l^^i кезец гестацияныц 28-шi аптасынан 32-шi аптасы аралыында [2,7].

Осыган байланысты бiз психо-неврологиялы^ а^ауы бар мYгедек балаларга арналган кYндiзгi стационарда зерттеу жYргiздiк.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.