Научная статья на тему 'SYNONYM OF WORDS AND PHRASEOLOGISM IN TAJIKSK LANGUAGE'

SYNONYM OF WORDS AND PHRASEOLOGISM IN TAJIKSK LANGUAGE Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
248
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СИНОНИМИЯ / ЛЕКСИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕНИЕ / ФРАЗЕОЛОГИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕНИЕ / СТИЛИСТИЧЕСКАЯ ОКРАСКА / ФРАЗЕОЛОГИЧЕСКИЕ ЕДИНИЦЫ / СТЕПЕНЬ БЛИЗОСТИ / ЛЕКСИЧЕСКИЕ ЕДИНИЦЫ

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Нихмонова Рангина

Автор данной статьи анализируем научные труды отечественных и зарубежных учёных посвященные проблеме синонимии слова и фразеологизмов. При этом он считаем, что исследуя лексико-фразеологическую синонимию в современном таджикском языке, необходимо удаленны особое внимание проблеме соотношения фразеологизма и слова, а также соотнесенности фразеологических единиц с частями речи.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СИНОНИМИЯ СЛОВА И ФРАЗЕОЛОГИЗМА В ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ

The author of this article we analyze the scientific works of domestic and foreign scientists devoted to a problem of a synonymy of a word and phrase logical units. At the same time he is considered that investigating a lexicological and phrase logical synonymy in modern Tajik, it is necessary the special attention to a problem of a ratio of a phrase logical unit and a word and also correlation of phrase logical units to parts of speech are removed.

Текст научной работы на тему «SYNONYM OF WORDS AND PHRASEOLOGISM IN TAJIKSK LANGUAGE»

МОНОЛЕКСЕМНЫЕ ПРОИЗВОДНЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕРМИНЫ ТАДЖИКСКОГО И АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКОВ

Автор данной статыи анализируем научные труда отечественных и зарубежных ученых посвещенные проблеме синонимии слова и фразеологизмов. При этом он очитает, что что исследуя лексико-фразеологическую синонимию в соврименном таджикском языке, необходимо удилять внимание проблеме соотношения фразеологизма и слова а также соотнёсноссости фразеологических единиц с частями речи.

Ключевые слова: аспекты исследования, терминология, языковой окраски, педагогических терминов, термин, конструкции, моно лексемных терминов, наука, техника, политика, дипломатия.

MONO-LEXICAL DERIVATIVE PEDAGOGICAL TERMS IN TAJIK AND ENGLISH

LANGUAGES

This article deals with aspect of research terminology in English and Tajik languages. It should be note that terminology is the explanation of definition in both of languages and it's also the function of clear notion of the things. Close to foundation of mono-lexical terms might be use as an affixes for the reproducing basis. As it is shown in research of many languages. It is necessary in the science, techniques, politics and diplomacy.

Keywords: aspect of research, terminology, language coloration, pedagogical terms, terms, contruction, mono-lexical terms, science, politics, diplomacy.

Сведения об авторе:

Джуракулов Бозорали Рахмоналиевич, соискатель кафефды английского языка Кулябский государственный университет имени Абуабдуллох им. Рудаки. E-mail: bozfeb-05@bk.ru; тел. :985479147.

About author:

Jurakulov Bozorali Rahmonalievich, researcher in the Department of English Language of Kulob State University named after Abuabdullo Rudaki. e-mail: bozfeb-05@,bk. ru; tel.:985479147.

МУРОДИФШАВИИ КАЛИМА БО ВО^ИД^ОИ ФРАЗЕОЛОГЙ ДАР ЗАБОНИ

ТОЧДКЙ

Нихмонова Р.М.

Донишгощ аграрии Тоцикистон ба номи Ш. Шо^темур

Омузиши масъалаи муродифшавии калима бо вох,идх,ои фразеологй ахдмияти илмиву амалй дорад. Мубрамияти мавзуъ дар он зох,ир мегардад, ки муносибати маъноии байни калима ва фразеологизмх,о то х,ол мавриди таджики чиддй карор нагирифта буд. Дар адабиёти ба мавзуи лексика ва фразеология бахшидашуда, ба истиснои чанд ишора, дар ин бобат ягон маълумоти мукаммал пайдо нашуд. Дар ин макола нуктаи назари забоншиносони точик мавриди баррасй карор мегирад ва дар мачмуъ дарачаи омухта шудани мавзуъ зикр мегардад.

Азбаски фразеологизмх,о як х,иссаи бобаракати захираи лугавии забонро ташкил медихдд, аз чихдти ифодаи маъно ба калимах,о наздик мешаванд. Бинобар ин муродиф шудани онх,оро як х,олати табий шуморидан мумкин аст, зеро силсилаи муродифх,ои лугавй бе фразеологизмх,о нотамом мемонад. Чунончи: мурдан - вафот кардан, фавтидан, аз дунё гузаштан, аз олам рафтан, чашм пушидан, бандагии Худоро ба цо овардан, цон додан, цон ба цонофарин супурдан, аз дорулбацо ба дорулфано ре^лат кардан ва f.

Мух,имияти омузиши масъаларо боз он далел х,ам исбот менамояд, ки хднгоми шарх,и калима ё фразеологизм дар луFат бар эзох,и онх,о калима ва вох,иди фразеологии мувофик оварда мешавад. Чунончи: чашм пушидан - мурдан, аз тщти дил - самимона, бистари касеро тохтан - дузди кардан, ба забон наёвардан - нагуфтан, аз назар гузаронидан - санцидан ва f.

Мухдккикони точик масъалах,ои лексика ва фразеологияро тадкик карда бошанд х,ам, ба муродифшавии калима ва вох,идх,ои фразеологй ба таври чудогона таваччух, накардаанд. Доир ба

ин мавзуъ кайду ишорахои забоншиносон X,. Мачидов, Б. Камолиддинов, М. М. Мирзоеваро зикр кардан мумкин аст. Дар забоншиносии рус назариядонони тарчума Я. И. Ретскер ва А. В. Федоров, забоншиносон В.В. Виноградов, A.M. Бабкин, В.П. Жуков, А.В. Жуков, Р.Н. Попов, В.М.Мокиенко, В.Л. Архангелский, Ю.П. Сологуб, М.И. Сидоренко, Ю. Д. Апресян ва дигарон дар ин мавзуъ тадкикот бурдаанд.

Забоншинос Б. Камолиддинов такрори суханро нуксони хусни баён ва балогати сухан шуморидааст. Хамзамон кайд намудааст, ки муродифоти лугавию фразеологй майли эхтирози нависанда аз такрори бемавриди сухан аст. Калима ва вохиди фразеологиро майли рангинбаёнй ва бо роххои гуногуни ифода кардани як мафхум ба хам наздик месозад. Вазифаи мухимтарини услубии вохидхои фразеологй дар он аст, ки чун як хиссаи сарвати пурбахои ганчи сухан домани имконоти интихоби калимаю ифодахои матлубро фарохтар намуда, ба сахех, пурра ва чозибанок ифода кардани матлаб ёрй медиханд.[3, с.91]

М.Юсуфова синонимикаро чи дар лексика ва чи дар фразеология боиси бойшавии забон медонад ва чунин мешуморад, ки фразеологизмхо, аз як тараф, муродифи ин ё он калима бошанд, аз тарафи дигар, синоними фразеологизмхое низ хастанд, ки аз чихати маъно бо хам наздиканд .[19, с. 159-160].

Забоншинос М. Мухаммадиев дар асараш «Синонимхо дар забони адабии точик» синонимияро яке аз воситахои гуногуни ифода, таъсирнок ва батафсил баён кардани фикр дониста, онхоро аз чихати хусусият ва ахамиятнокиашон чунин тавсиф намудааст:

1.Синонимхо хамчун категорияхои лексикй яке аз манбаъхои бойкунандаи забон ва пеш аз хама, таркиби лугавии он мебошанд.

2. Синонимхо яке аз бехтарин воситахои баёни тобишхои маъноии мафхум, холат ва рухияи шахс, предмет, ходисаву вокеа ва сифату харакат мебошанд.

3.Синонимхо барои аз такрори калима худдорй кардани гуянда ва нависанда, бо максади шаклхои гуногуни ифодахои дар забон бударо истеъмол кардан ва ба ин восита, сахехй, равшанй ва кувваи бадей гуфтаи худро таъмин намудан истеъмол мешаванд .[5, с. 27- 28]

Нуктаи назари забоншинос бори дигар исбот менамояд, ки муродифот дар кадом сатх набошад, яке аз воситахои муассири баён ба шумор меравад ва доираи ифодаи фикрро васеъ мегардонад.

Забоншинос X. Мачидов оид ба мавкеъ ва вазифаи фразеологизмхо ва вохидхои лугавй дар матн чунин ишора кардааст:

«Вохидхои фразеологй бо ифодаи маъно, мавкеи истеъмол ва вазифахои синтаксисй ба калимахо наздик бошанд хам, ба сохти таркибии худ аз онхо фарк карда таркиб, ибора ва чумлахои озодро ба хотир меоранд. Онхо дар заминаи таркиб, ибора ва чумлахои одии синтаксисй ба вучуд меоянд. Дар протсесси тараккиёти тадричй ба дарачае рехтаву устувор мегарданд, ки бисёре аз онхоро аз калимахои одй фарк намудан душвор аст. Бо вучуди ин вохидхои фразеологии забонро ба калимахо ва ибораву ифодахои дигари синтаксисй омехта кардан мумкин нест. Онхо хамчун вохидхои мустакили забон ба як катор хусусиятхои мухими маъной ва структурй сохибанд. Ба гурухи хусусиятхои мухиму фарккунандаи вохидхои фразеологй, пеш аз хама, ифодаи маънои яклухти ба хиссахо чудонашаванда, устувории таркиби лексикй, аз байн рафтани алокахои зиндаи синтаксисии чузъхои таркибй ва ё то андозае хира шудани ин алокахо ва тамоюли умумихалкии онхо дохил мешаванд.[4, с.117]

Ба ин нуктаи назар забоншинос Ю.Ю.Авалиани низ хамфикр шуда менависад: «Калима ва вохидхои фразеологй, пеш аз хама, вохиди забон буда, ба сатх ва ё доираи гуногуни системаи забон тааллук доранд.[2, с. 6]

Азбаски муродифот мавзуи марказии услубшиносй ба хисоб меравад, профессор Б. Камолиддинов яке аз хусусиятхои фразеологизмхои хаммаъноро аз нуктаи назари услубй чунин шарх додаанд:

«Мухимтарин хусусияти вохидхои фразеологй он аст, ки ба мисли ибора ва чумлахои синтаксисй дар чараёни нутк ташкил намеёбанд, балки чун воситаи тайёри забонй дар колиби рехтаи маъмул истифода мешаванд. Вохидхои фразеологй аксар муодили образноки калимахои алохидаанд. Забони точикй, ки яке аз забонхои пурсарват ва кадими дунёст, аз ин «гули

эчодиёти халк» моломол аст. Муродифхои фразеологй баъзан паихам истифода мешаванд, ки дар натича маънии ифодашаванда таъкид ёфта, таъсири сухан меафзояд» [3, с.80-82].

Чунон ки маълум аст, яке аз роххои сермахсули ба вучуд омадани муродифот дар забон полисемия ба шумор меравад. Оид ба ин мавзуъ X,. Мачидов чунин ишора намудааст: «Бояд кайд кард, ки сермаъноии вохидхои фразеологй бо хар як тобиши маъноии худ ба муродифоти лексикй-фразеологии алохида, ки имконоти фаровони истифода доранд, дохил мешаванд. Мисол, вохиди фразеологии чашм пушидан таввасути маънои аслиаш «хоб кардан» бо чунин ибора ва вохидхои лугавй дароз кашидан, ба хоб рафтан, хоб кардан, хуфтан ва г. алокаи муродифй пайдо мекунад.» (9, 110) Дар забони хозираи точик, хусусан дар насри С. Айнй чунин мисолхоро мушохида кардан мумкин аст. Мисол: фарзанд // нури чашм, ту^фа // барги сабз, ошщ шудан // дил бохтан, булбули шайдо шудан ва г. Чунон ки мебинем, фразеологизмхо аз муродифоти лексикии худ бо обуранги услубй ва пуробурангй фарк менамоянд. Бояд гуфт, ки чунин муносибати синонимй байни фразеологизмхо низ ба вучуд меояд, ки ба услуби илмй ва расмию гуфтугуйй тааллук доранд. Мисол: Парвин, Сурайё //ицди Сурайё, тиллои сафед ва г.

Ю.Д.Апресян ташаккули маънохои мачозй ва фразеологиро дар калима яке аз роххои ба вучуд омадани муродифоти пурраи маъной дониста, кайд мекунад ки чи алокахои маъноии мачозй ва чи фразеологй аз чихати сохти таркибй нисбат ба иборахои озод мустахкамтар буда, фикрро пуробуранг ифода менамоянд».

Дар катори сермаъноии калимахо боз як кисмати мухими таркиби лугавии забонро синонимхо ташкил медиханд, ки аз чихати тобиши маъно бо хам монанд буда, шаклан фарк менамоянд [7, с. 63]

Оид ба синонимшавии калима бо фразеологизмхо акидахои гуногун вучуд доранд. Аз чумла Молотков А.И. чунин мешуморад, ки калима ва фразеологизмхо чун вохидхои системаи забон бо хам муродиф шуда наметавонанд ва синонимшавии маънои лугавии онхо номумкин аст. Фразеологизм ва калима аз руйи коида аз чихати маънои лугавй муродиф шуда наметавонанд, ки сабабаш дорои табиати гуногун будани онхост .[12, с. 31]

Калима бо фразеологизмхо муродиф шавад хам, аз чихати тобиши маъно аз хам фарк мекунад. Калимахо маъноро хушк ва одй, вохидхои фразеологй чаззоб, таъсирнок ва пуробуранг ифода менамоянд.

Шанский Н.М. ва Быстрова Е.А. далели чой доштани синонимшавии калима бо фразеологизмхоро дар мавчудияти вокеии системаи ягонаи забон медонанд. [18, с. 110-117]

Дар хусуси муносибати маъноии калима ва вохидхои фразеологй дар «Назарияи тарчума ва шугли тарчумонй»-и Я.И. Ретскер вобаста ба синонимшавии калима ва вохидхои фразеологй ва чойивазкунии онхо дар матн чунин ишора гардидааст: «...вохидхои фразеологй аз муродифоти лугавии худ бо обуранги услубй ва эхсосотй фарк мекунанд» [15, с.156]

Мавриди кайд аст, ки вохидхои фразеологй аз муродифоти лугавии хеш бо образнокй ва таъсирбахш будан фарк менамоянд, зеро кисме аз ин фразеологизмхо дар асоси воситахои таъсирбахш ба вучуд омадаанд.

А. В. Федоров дар «Асосхои назарияи умумии тарчума» дарачаи мутобикшавии муродифоти калима бо вохидхои фразеологиро дар матн махсус ишора менамояд: «Муродифшавии пурраи калима бо фразеологизмхо аз сабаби мохияти махсус доштани иборахои рехта вучуд надорад: майдони семантикии муродифоти лексики - фразеологй кисман дар таносуби маъноии ашёхо муайян карда мешавад» [16, с.93-106.]

Забоншинос X. Мачидов дар дастури таълимиаш - «Забони адабии муосири точик (Ч,илди 1. Лугатшиносй)» фарк кардани муродифоти сатххои гуногуни забонро аз хамдигар кайд намуда, муродифхои лугавиро бо мисолхои фаровон шарху эзох додааст. Инчунин омухта нашудани синонимхои вохидхои гуногуни нуткро махсусан зикр кардааст: «Синонимия ва ё муродифот хамчун ходисаи семантикй ба маънои васеи худ хаммаъноии вохидхои сатххои гуногуни забонро ифода мекунад: калима бо калима, калима бо таркиб ва ибора (аз он чумла бо вохидхои фразеологй), ибора бо чумлахои сода. Дар асоси ин муносибатхо синонимияи лексикй, фразеологй, морфологй ва синтаксисиро чудо менамоянд. Ин ходисахо дар сатххои гуногуни забон амал мекунанд ва аз хамин гуна ходисаи сатхи дигар тафовут доранд. [1, с.226]

^айд кардан лозим аст, ки дар забоншиносии точик баъзе масъалахои синонимияи лексикй (М.Мухаммадиев), синтаксисй (Б. Камолиддинов) ва фразеологй (X,. Мачидов) омyxтa шyдaaнд, аммо xyсyсиятхои фaрккyнaндa, гурухбандй, тaфовyт ва умумияти синонимхо аз вариантнокй, синонимияи вохидхои нутк ва амсоли инхо тахкик нашудаанд.

Худи мафхуми синонимуои лугавиро муаллифи мазкур чунин тавсиф менамояд: «...ду ва зиёда калимахои бо яке аз маънохои лyFaвии xyд ба хам наздик ва гохо баробар, ки мансуби як гурухи лексикиву грамматикй буда, аз хам бо тобишхои дигари маъной, мавридхои истеъмол ва рангубори мyxтaлифи эхсосотии xyд фарк мекунанд, бояд муродиф, ё синонимх,ои луFавй номида шаванд» [7, с.76].

Вохидхои лyFaвй, фразеологй, морфологй (унсурхои шаклсозу калимасоз) ва синтаксисй байни хамдигар муносибати муродифй зохир намуда, ба хосил шудани колабхои мyxтaлифи ифодаи фикр замина фарохам меоваранд. Профессор X. Мачидов дар яке аз маколахояш «Фасохати сyxaн ва санъати интиxоби маънои дакик» ба ин нукта ишора карда мегуяд: «Меъёри фасохати сyxaн бо системаи маъноии забон, xосaтaн категориями сермаъной, муродифот ва мутазодоти он алокамандии бевосита дорад. Дар назар бояд дошт, ки ин категориях^, харчанд ки дар сатххои мyxтaлифи забон зохир шуда метавонанд, яъне на факат вохидхои лyFaвй сермаъно гардида, муродиф ва мутазодхо доранд, хамчунин вохидхои фразеологй, калимасоз, морфологй ва синтаксисй низ ин категорияхоро дошта метавонанд, лекин амали онхо дар хамаи ин вохидхову сатххои онхо якранг нест» [9, с. 104]

Дар «Курси лексионии забони адабии хозираи точик», ки мураттибонаш О. Махмадчонов ва С. Рачабова мебошанд, дар радифи дигар масъалахои лексика доир ба синонимхо, сарчашмахои пайдоиш, дарачаи омyxтa шудан, xyсyсиятхои онхо маълумот дода, онхоро ба 8 гурух тасниф намудаанд. Муаллифон хангоми тахлили мисолхо муродифхои сатххои гуногуни забон, аз чумла фразеологизмхо ва калима, таваччух кардаанд. Масалан: умедвор - чашм дарро%, гурусна мондан - шикам дутор менавозад, нщоят бисёр - саг намехурад ва Faйрaхо .[8, 35-47]

Забоншинос Б. Камолиддинов дар дастури таълимии «Услубшиносй» зикр менамояд, ки яке аз вазифахои услубии вохидхои фразеологй бо калима муродиф шудани онхост. [4, с.51].

Одатан чунин xyсyсият ба идиомахо xос аст, зеро онхо аз чихати ифодаи маъно ба калимахо наздикй доранд.

Синонимхо яке аз нишондихандахои пуробурангй, Faновaт ва таържй будани забонро нишон медиханд. Aз чихати тобиши маъно ва обуранги услубй муродифхо дар забон як катор вазифахоро ичро менамоянд: 1) тавассути синонимхо максад аник ва равшан баён карда мешавад; 2) аз чихати фонетикй нуткро гуногунранг месозанд;3) рангинбаёнй ва муассирии нутки гуфтугуйй ва xaттиро таъмин месозанд. [12, с.32]

Забоншинос М.М Мирзоева дар монографияаш «Муродифоти лyFaвй ва фразеологии насри бадеии С. Aйнй» як фаслро ба мавзуи мазкур бaxшидa, аз осори нависанда С. Aйнй мисоли фаровонеро мавриди тахлил карор додаст. Забоншинос кайд намудааст, ки «вохидхои фразеологй бо калимахо муродиф шуда, маънои умумй ва ё маънои наздики онхоро ифода менамоянд, лекин онхоро муродифи пурра шуморидан лозим нест. Калимахое, ки бо вохидхои фразеологй синониманд, хамеша онхоро иваз карда метавонанд, лекин вохидхои фразеологй чунин имкониятро доро нестанд. Одатан вохидхои фразеологй барои гурез аз такрор истифода мешаванд, лекин дар асархои бадеии САйнй барои чозибанок, пуртаъсир ва пурра тасвир намудани холати рухии кахрамон ва ходисаву вокеахо, истифода шудаанд. С. Aйнй муродифи вохидхои фразеологиеро истифода мебарад, ки аз чихати таркиби лyFaвй ягаела нестанд. Aгaр дар як гурух муродифи лyFaвй мавчуд бошад, дар гурухи дигар вохидхои фразеологии аз чихати таркиби лyFaвй гуногун синоним шуда меоянд»[13, с. 300].

Бояд кайд кард, ки фразеологизмхо аз чихати соxт ва шакл нисбати калимахо мураккабтар буда, аз чихати обуранги услубй ва реxтaгии таркибашон фарк менамоянд.

Aз мушохидахои мухаккикон маълум мешавад, ки на хамаи фразеологизмхо муродифи лyFaвй доранд. Танхо хамон вохидхои фразеологие бо калимахо муродиф мешаванд, ки аз чихати маъно бо вохидхои лyFaвй баробар буда, хамаи компонентхои таркиби он маънои мачозй дошта бошанд. Ба ин гурух бештар идиомахо доxил мешаванд, ки «аз чихати маъно вохидхои

фразеологии махсуси забон ба шумор рафта, таркибан аз хам чудонашаванда будан ва дар айни хол доимй будани компоненти таркибии ин иборахо хусусияти асосии онхо мебошад, ки бо ин аломаташон бо калимахо наздик хастанд...» [11, с.29] Яке аз хусусиятхои фарккунандаи идиомахо он аст, ки онхо ба дигар забонхо тарчума намешаванд. Идиомахо чун дигар вохидхои забон манбаъхои тайёри системаи забон ба шумор рафта, бо рехтагии таркиби худ як матлаби пурраро ифода менамоянд. Мисол, xßp чи бодо бод, гуш ба кимор, араки цабин рехтан, пустаки касеро афшондан, чашми касе кушода шуд, майнаро об кардан ва f. ба идиомахо дохил мешаванд.

Бояд кайд кард, ки харчанд калима бо вохидхои фразеологй синоним шаванд, хам хар яки он вохидхои алохидаи системаи забон буда, аз чихати обуранги услубй ва шакл фразеологизмхо аз вохидхои луFавй фарк менамоянд.

Омухта шудани синонимхо баъзе хусусиятхои дохилии инкишофи таркиби луFавии забонамонро равшан мекунад, зеро синонимхо пеш хама, системаи муайян ва алокаманди калима ва таркибхое мебошанд, ки дар забон ба амал омада, дар муддати мавчудияти таърихии халк чараён мекунанд ва дар асоси конунхои ба худ хос амалиёт мегузаронад [6, с. 20]

Баъд аз омузиши нуктаи назари олимон оид ба мавзуи мазкур ба хулоса омадан мумкин аст, ки дар хакикат, муродифшавии калима ва вохидхои фразеологй норасоии забон набуда, яке аз роххои ифодаи фикр аст. Дар катори синонимшавии вохидхои луFавй ва фразеологй байни якдигар, муродиф гардидани калима бо фразеологизм яке аз мухимтарин намудхои муносибати муродифй дар системаи ягонаи лексикй - фразеологии забони точикй ба шумор меравад. Байни калима ва вохиди фразеологй алокахои маъной, шаклй, услубй дида мешавад, ки омузиши ин чанбахо боз як пахлуи норавшани забони точикиро равшан менамояд. Бинобар ин тадкики чиддии муродифоти калима бо фразеологизмхо мубрам ва саривактй ба хисоб меравад.

АДАБИЁТ

1. Апресян, Ю.Д. Лексическая семантика. Синонимические средства языка / Ю.Д.Апресян. - М.:Наука, 1974. - С. 226.

2. Авалиани, Ю.Ю. Слова и фразеологизм в иранских языках / Ю.Ю. Авалиани // В кн.: Вопросы фразеологии, Ш: Труды Самаркандского гос.- ун-та, 1970, Новая серия, вып.178. - С.6.

3. Fаффоров., Р. Услубшиносй/ С. Хошимов, Б. Камолиддинов. Китоби дарсй /Душанбе: «Маориф», 1995.

4. Камолиддинов, Б. Хусни баён / Б. Камолиддинов. - Душанбе: Маориф, 1989. - С.117.

5. Камолиддинов, Б. Услубшиносй / Б. Камолиддинов. - Душанбе: Ирфон, 1973.-51с.

6. Мухаммадиев, М. Синонимхо дар забони адабии точик / М. Мухаммадиев. - Душанбе: Университета давлатии Точикистон, 1962. - С. 27-28.

7. Мачидов Х. Иборахои фразеологии феълй / Х. Мачидов // «Мактаби совета», 1967, №10.

8. Мачидов, Х Забони адабии хозираи точик. Лексикология: китоби дарсй. /Х.Мачидов. - Душанбе: Деваштич, 2007. - К1. - С. 75.

9. Маджидов, Х Система современного таджикского языка: его закономерности и функционирование / Х. Маджидов // Известия АН.Республика Таджикистан. - Душанбе, 2012. - № 4.

10. Маджидов, Х. Фразеология современного таджикского языка / Х. Маджидов. - Душанбе, 1982. - С .29.

11. Махмаджонов, О. Лекционный курс современного таджикского литературного языка / О. Махмаджонов, С Раджабова. - Душанбе: Деваштич, 2008.

12. Молотков, А.И. Лексическое значение фразеологизма. Проблемы устойчивости и вариантности фразеологических единиц / А.И. Молотков // Материалы межвузовского симпозиума. Ноябрь 1968. -Тула, 1968. - С. 316.

13. Мирзоева, М.М. Лексическая и фразеологическая синонимия в художественных произведениях С.Айни / М.М. Мирзоева. - Душанбе, 2017. - С. 300.

14. Палевская, М.Ф. Синонимы в русском языке / М.Ф. Палевская. - М. : Просвещение, 1964. - С. 126.

15. Рецкер, А.Я. Теория перевода и переводческая практика / А.Я. Рецкер. - М.:Наука, 1974 . - 451 с.

16. Фёдоров, А.В. Основы общей теории перевода: учебное пособие / А.В. Фёдоров. - М.:Высш. шк., 1983. - 304 с.

17. Фаворин, В.К. Синонимы в русском языке. - Свердловск, 1953. - 68 с.

18. Шанский Н.М. Лексико-фразеологическая система и учебные словари русского языка для национальной школы / Н. М. Шанский, Н.М. Быстрова // Актуальные проблемы учебной лексикографии. - М. : Русский язык, 1977. - С.110- 117.

19. Юсуфова М. Синонимикаи фразеологизмхо // «АрмуFOни олимони чавон». - Душанбе, 1966.

СИНОНИМИЯ СЛОВА И ФРАЗЕОЛОГИЗМА В ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКЕ

Автор данной статьи анализируем научные труды отечественных и зарубежных учёных посвященные проблеме синонимии слова и фразеологизмов. При этом он считаем, что исследуя лексико-фразеологическую синонимию в современном таджикском языке, необходимо удаленны особое внимание проблеме соотношения фразеологизма и слова, а также соотнесенности фразеологических единиц с частями речи.

Ключевые слова: синонимия, лексическое значение, фразеологическое значение, стилистическая окраска, фразеологические единицы, степень близости, лексические единицы.

SYNONYM OF WORDS AND PHRASEOLOGISM IN TAJIKSK LANGUAGE

The author of this article we analyze the scientific works of domestic andforeign scientists devoted to a problem of a synonymy of a word and phrase logical units. At the same time he is considered that investigating a lexicological and phrase logical synonymy in modern Tajik, it is necessary the special attention to a problem of a ratio of a phrase logical unit and a word and also correlation of phrase logical units to parts of speech are removed.

Keywords: synonymy, lexical meaning, phraseological meaning, stylistic colour, phraseological units, lexical units, the degree of proximity.

Сведения об авторе:

Нихмонова Рангина - ассистент кафедры английского языка Таджикского аграрного университета им. Ш.Шотемура, тел. 915140070. Адрес: Г. Душанбе, Район Шомансур, ул. Айни, 74, кв. 37.

About the author:

Nihmonova Rangina, assistant of the Department of English at the Tajik Agrarian University named after Shirinshoh Shohtemur. Phone: 915140070.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.