Научная статья на тему 'Структурно-морфологические особенности безличных предложений в разноструктурных языках (на материале казахского и немецкого языков)'

Структурно-морфологические особенности безличных предложений в разноструктурных языках (на материале казахского и немецкого языков) Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
50
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
РАЗНОСТРУКТУРНЫЕ ЯЗЫКИ / DIFFERENCE-STRUCTURED LANGUAGES / СОПОСТАВЛЕНИЕ / БЕЗЛИЧНЫЕ ГЛАГОЛЫ / IMPERSONAL VERBS / БЕЗЛИЧНОЕ ПРЕДЛОЖЕНИЕ / IMPERSONAL SENTENCE / АКТИВИЗАЦИЯ СУБЪЕКТА / ACTIVATION OF THE SUBJECT / JUXTAPOSITION

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Абдикарим Нурзия, Жунусова Алтнай Касымовна

Данная статья посвящена сопоставлению безличных предложений, безличных глаголов и местоимений в казахском и немецком языке в структурно-морфологическом плане. Целью настоящей работы является определение сходств и различий данных предложений в разноструктурных языках. Результаты исследования можно применять при преподавании этих языков, а также при выполнении перевода.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

This article is devoted to the problems of comparing impersonal sentences, impersonal verbs and pronouns in Kazakh and German in typological terms. The purpose of this paper is to determine the similarities and differences in these sentences in different languages. The results of the research can be applied in the teaching of these languages, as well as in the translation.

Текст научной работы на тему «Структурно-морфологические особенности безличных предложений в разноструктурных языках (на материале казахского и немецкого языков)»

ФИЛОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ

СТРУКТУРНО-МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ БЕЗЛИЧНЫХ ПРЕДЛОЖЕНИЙ В РАЗНОСТРУКТУРНЫХ ЯЗЫКАХ

(на материале казахского и немецкого языков)

Абдикарим Нурзия, канд. филол. наук,

доцент кафедры казахского, русского и иностранных языков

Жунусова Алтнай Касымовна,

магистр пед.наук, ст. преподаватель кафедры казахского, русского и иностранных языков,

г. Темиртау, Казахстан

АННОТАЦИЯ

Данная статья посвящена сопоставлению безличных предложений, безличных глаголов и местоимений в казахском и немецком языке в структурно-морфологическом плане. Целью настоящей работы является определение сходств и различий данных предложений в разноструктурных языках. Результаты исследования можно применять при преподавании этих языков, а также при выполнении перевода.

ABSTRACT

This article is devoted to the problems of comparing impersonal sentences, impersonal verbs and pronouns in Kazakh and German in typological terms.

The purpose of this paper is to determine the similarities and differences in these sentences in different languages. The results of the research can be applied in the teaching of these languages, as well as in the translation.

Ключевые слова: разноструктурные языки, сопоставление, безличные глаголы, безличное предложение, активизация субъекта.

Keywords: difference-structured languages, juxtaposition, impersonal verbs, impersonal sentence, activation of the subject.

К^рылымы эр тYрлi тгвдерцщ элементтерш салгастыра зерттеу, оньщ iшiнде тглцщ ец непзп жэне кYPделi цецгей - синтаксиспк жуйесш зерттеу кaзiрri кезцеп езекп мэселелерцщ бiрi болып табылады. вйткеш жаhанцанцьщ сипатагы коммуникацияльщ карым-катынастарцыц кYPделi Yдерiстерi орын алып, халыкаралык катынастар жаца цецгейге жеткен жэне кепплщ бшм беру мэселес мацызды болып отырган мына заманца тiлцерцi Yйрену, аппарат алмасу кажеттшп арта тYCтi; ал ол ез кезегiнце коммуникацияны жузеге асыратын сейлем категориясыныц ерекшелiктерi мен ^ксастыктарын, катынаска тYсетiн ттлдердщ типологиялык зандылыктарын ашып айкындауды кажет етедi. «Типологические исслецования в синтаксисе особенно часто носят сопоставительный и контрастивный характер. По-видимому это связано, с оцной стороны, с труцностью объемных (многопризнаковых) синтаксических классификаций прецставительных языков, с цругой, - с информативностью и очевидной практической полезностью в препоцаваний свецений о схоцстве и различиях в синтаксисе роцного и изучаемого языка [1, а 80].

Синтaксистiк цецгейце к¥рылымцык типологиялык зерттеу жYргiзу негiзiнен еш мэселенi камтиды: 1) субъект-объект жэне субъект-прецикат катынасыныц т^лгалануы; 2) сезцерцщ орналасу тэртiбi. Макаламыз к¥рылымы эр тYрлi тiлдерцiц церектерiн талдауга арналганцыктан, бiрiншi мэселе бойынша, оныц iшiнце субъект-прецикат катынасынца ерекше бiр топты к¥райтын жаксыз сейлемцер жайынца болмак.

Жалпы тiл бiлiмiнде «Жаксыз сейлем» цеген атау орыс тiлiнцегi кYн мен тYннiц алмасуын (брезжить, вечереть, завечереть, светать, рассветать, смеркаться), коршаган ортаныц ауа температурасыныц езгеруiн - жылуын немесе суытуын (морозить, поцмораживать, пригревать, холоцать), атмосфера к¥былыстарын жэне жауын-шашынцы (вьюжить, курить, цожцить, снежить) бiлдiретiн етiстiктерге байланысты т^ракталган термин. Жаксыз сейлем мэселеа орыс тiлiнцегi осы сипаттагы етiстiктерцiц ерекшелiгiнен келiп шыкканымен, белгiлi бiр максатта жакты етютжтерцщ це жаксыз магынада колданылатынцыгы бар. Ал орыс галымцарыныц атап керсетушше, жаксыз сейлемцер орыс тiлiнiц бiрк¥рaмды жай сейлемцерiнiц iшiнцегi ец ала к¥ласы, ейткенi бастауышыныц жок болуына байланысты езiне к¥рылымы мен семантикасы эр килы к¥ралымцарцы (конструкцияларцы) жапсырып алады. Оларцыц бастауышы атау септтмен берiлмесе це, субъектiге катыстылыгы жагынан карастырганца, м^нцай сейлемцерцiц жаксыз емес екендап ацгарылады. Осыган ^ксас пЫрда, мысалы, царным ашты (проголоцался(, ашуым келд1 (рассердился), суык тицi (простудился) досл.: холод ударил (задел) ... все эти прецложения формально личные, по смыслу -безсубъектные [3, а 34-35] цеген пiкiр тYркiтaнушылaр тарапынан да айтылып, аталган термин сейлемдердщ мэнiн толыгымен аша алмайцы, сондыктан оларцы «субъекпаз сейлем» цеп атауды да ^сынган болатын. Сонымен бiрге сез болып отырган сейлемцерцi жжтеу мэселесi це талас туцырып келдг Мэселен казак тiл бiлiмiнце

«бастауышы ерекше айталмаган сейлемдердщ 6ip катарын толымсыз сейлемдерден ажырату YmiH... бастауышы жок, оньщ орны жокталмайтын, айтылган ic-эрекет баяндауыш аркылы Yш жакка бiрдей ортак угымда жумсалатын сейлемдер жаксыз сейлемдер болады» [3, с. 207] деген аныктама берiлген. Жэне оларды «белпаз жакты сейлем» (баяндауышы III жактык жалгауда кел1п, iс-эрекет иесi шм екенi белгiсiз болатын сейлемдер); «жалпылама жакты сейлем» (баяндауышы II жактык жалгауда келш, магынасы Yш жакка бiрдей ортак болып келетiн сейлемдер) деген терминдер колданылды. Fалым F. Мадина болса булардын магынасында айтарлыктай айырмашылык жок, сондыктан оларды «белпаз жакты сейлем» деп атайды. Баскаша айтканда, «жаксыз сейлем» деген формальды атау болганымен, оларды тYрлерге ажыратуда жактылык категориясына жетелейтiндiгiн ацгарамыз. Сощы кезде жарык керген казак тшнщ грамматикасында мынадай топтасыру бар: <^р негiздi сейлемдер, ондагы субъект мэншщ берiлiсiне карай: белгiлi жакты; жалпылама жакты; белпаз жакты; жанама жакты («жаксыз»)» [4, с. 679].

Немю тшнщ грамматикалык окулыктарында жаксыз сейлемдердщ (die unpersönlichen Sätze) ю-эрекетп аткарушысы болмайды. Еш курамды жай сейлемдердiн бастауышы езiндiк семантикалык магынасы жок «es» деген белпаздак еамдтмен берiлетiндiгi жэне онын тек кана сейлемдi ешкурамды ретiнде тYрлендiру кызметш аткаратындыгын, ал баяндауыштын III жак жекеше тYрiнде берiлетiндiгi айтылган [5, с. 52]. Мысалы, Es ist hier warm (Мунда жылы). Im Herbst beginnt es früh zu dunkeln (^зде ерте карацгы тYсе бастайды). Немiс тiлiнiн мундай сейлемдерi казак тiлiндегi атаулы сейлемдер немесе адамныц бакылауынан, баскаруынан тыс болатын табигат кубылыстарын сипаттайтын сейлемдерiн уксас болганымен, формальды тYPде тулгаландырушы арнайы есiмдiктiн болмауымен ерекшеленедi.

Ал ендi немiс тiлiнiн бастауышсыз бiркурамды жай сейлемдершщ ерекше типi деп есептелшетш сейлемдерiнiн баяндауышы ырыксыз етiстiн (das subjektlose Passiv) белгш бiр шагыныц формасымен берiледi. Es белгiсiздiк еамдтнщ колданылуына байланысты бул сейлемдер жаксыз деп есептелшед^ алайда баяндауышы юэрекетп орындаушынын кандай да бiр жактыц катыстылыгын ангартып тирады [6, с. 51]. Олар непзшен белгiсiз жакты сейлемдер деп есептеледг Мысалы: Es wurde am Abend lustig getanzt или Am Abend wurde lustig getanzt (Кешке ^H^i биледГ). Hier wird nicht geraucht (Мунда темеш тартпайды). Казак тiлiне караганда, немю тiлiнiн жаксыз сейлемдерiнiн тулгалану формаларыныц шектеулi екендiгiн ангаруга болады.

Егер де кез келген плдщ ерекше деп танылган кубылысын сол плмен контактыга тYCкен тiл езiндiк CYЗгiден еткiзiп, елеп-екшеп, калыптаскан жYЙесiне ыцгайластырып, ендеуден еткiзуге мумкiндiк беретiн плдж денгейi - бул синтаксистiк

денгеш екенiн ескерсек, ол ез кезепнде тiлдiн баска денгейлерiне караганда бiршама теракты эрi кешендi мэселелердi шешуге мYмкiндiгi зор болып келедi. Жогарыда айтып еткенiмiздей, тYркологияда «жаксыз сейлем» угымы орыс тiлiндегi жаксыз етютжтердщ болуына байланысты онын тYркi тiлдерiнде бар-жогын iздестiруден басталып, сан алуан пiкiрлер айтылганымен, тYбегейлi шешiмiн тапты деуге болмайды.

Казак тiл бiлiмiнде «жаксыз сейлем» ретiнде танылып журген куралымдардын морфологиялык тулгалану керiнiсiн казак тшнщ деректерш басшылыкка ала отырып, немiс тiлiмен салгастырып керудi жен кердж. Казак тiлiнде жаксыз сейлемдер (жанама жацты) темендеп жолдармен тулгаланады:

а) Кимыл есiмдерiне, олардын жжтелген тYрлерiне эр тYрлi модаль мэндi сездердiн (mymkw, MYMKiH емес, керек, керек емес, muicmi, muicmi емес) пркесу аркылы жасалады жэне логикалык субъект iлiк септiгiмен тулгаланады Мысалы: Бiздiн ашык свйлесуiмiз керек. (Б.Булкышев)

Немiс тiлiнде мiндеттiлiк немесе одан бас тарту man етiстiгiнiн müssen жэне sollen деген модаль епспктердщ пркеамен (man muss - керек, кажеттц man soll - керек, ... керек; man soll nicht -керек емес, кажет емес) бершедг

Man muss die Sonnenenergie in die Elektroenergie umwandeln (Крт энергиясын электр энергиясына тYрлендiру керек).

Болымсыз сейлемдерде müssen етiстiгiнiн орнына кебiнесе brauchen формасы колданылады. Мысалы, Er braucht nicht diese Arbeit umzuschreiben (Оган бул жумысты жазып алу керек емес).

б) Кимыл есiмдерiнiн барыс септiктегi тулгасына бол- кемекшi етiстiгi жэне онын болымсыздык тулгалары болмас, болмайды сездерi пркесш келiп жасалган жаксыз сейлемдер бар. Мысалы: Бул мэселенщ ешкандайына келкуге болмайды. (С. Сейфуллин)

Ал мундай жагдайда немiс тшнде модаль етiстiктерi Infinitiv Passiv формасында - кYрделi етiстiк баяндауыштын курамында немесе инфинитивтiк топтардын курамында кездесед^ мысалы:

Dieses deutsche Märchen kann leicht ohne Wörterbuch übersetzt werden (Мына немю ертегiсiн сездiксiз онай аударуга болады).

Sie hofft, vom Bahnhof abgeholt zu werden (сезбе-сез: Ол Yмiттенедi, оны (бiреу) вокзалда кртп алады - Ол езiн ^реу) вокзалдан кYтiп алатынына Yмiттенедi немесе Ол езш (бiреу) кYтiп алады деп Yмiттенедi). Казак тiлiнде мундай жагдайда еамше оралым немесе кесемше оралымдар жумсалады

в) Кимыл есiмдерiнiн барыс сеппктеп тулгасына тура кел- деген кемекшi сез тiркесiп жасалган баяндауышты жаксыз сейлемдер бар. Мысалы: Сол кезде де Yлкен мэмшегерлж iске ЖYгiнуге тура келдi. (Э.Кек.)

г) Кесемше жэне шартты рай тулгалы етютжтерге бол- (болмас, болма-) кемекшi етютжтершщ тiркесiп келуi аркылы жаксыз сейлем

жасалады. Мысалы: Мынау елдщ бул iсiн аяцсыз тастап болмайды. (М.Э.)

Немiс тiлiiнде осыган уксас куралымдар man (белгiсiз-жацты есшдж) жэне dürfen модаль етiстiгiнiн тiркесуi аркылы берiледi. Мысалы: Man darf nicht ihn so beurteilen! (Оны олай сегiп (сегуге) болмайды!).

д) Не? цашан? деген сурау есiмдiктерi мен керек, цажет, бар едi т.б. сездердщ, кейде -ып/-т,-п тулгалы кесемшенiн тiркесуi аркылы жаксыз сейлем жасалады. Мысалы: Бадыт iздеп нем бар едi?! (Д. Исабеков)

Немю тiлiнде толыдгауыш болатын табыс септшндеп етiстiктер жаксыз сейлем жасауда колданылады. Мысалы, Es halt mich hier nicht länger. (Меш мунда ендi ештене устап турган жок).

ж) Eсiмшенiн -ган, -мац тулгаларына керек, цажет, дурыс т.б. модаль сездердщ тiркесуi аркылы жасалады, Мысалы: Бшм-гылым YЙренбекке талап кылушыларга эуелi бшмек керек. (Абай)

Немю тiлiнде sollen етiстiктiн ( Infinitiv II тiркесуi аркылы) есептейдi (пшрде) деген магынамен телеу сез репнде жаксыз сейлем жасалады. Er soll ein guter Diagnostiker sein (Eсепетеледi, ол жадсы диагноз коюшы ~Ол жаксы диагноз кояды деседi).

з) Калау райы тулгасынын -цы/ю, -гыг журнадты етiстiктiн тэуелденген тYрiне кел-кемекшi етiстiгiнiн тiркесiп келуi аркылы жасалады. Мысалы: Метц азге ол керпенщ тарихын да айтып бергiм келдi. (Э.Нурш.) Немiс тiлiнде мундай куралымдар екi курамды жакты сейлем ретшде керiнiс табады. Мысалы, Менщ айткым келедi - Ich will dir helfen, ягни «Мен цалаймын айту (ды)» репнде берiледi.

е) Идиомалык тiркестердiн курамында сейлемнiн бастауышы боларлык сез катысып, баяндауыш репнде бiртутастанып кеткен бiр курамды жаксыз сейлемдер бар. Мысалы: Абайдын Шубарга жаны ашыгандай болды. (М.Э.)

Белпаздж еамдт es кейбiр оралымдарда (туракты сез пркестервде) колданылады: wie geht es - ...(емiр CYрiп, болып т.б. ...жаткандай); es gibt -бар; es handelt sich um ... - мэселе ...-дай жэне т.б.

Немю тшнде етiстiктер толыдгауыш кызмепндеп барыс септiгiндегi сезбен бiрге жаксыз сейлем репнде колданылады. Мысалы, Es hat mir in Ungarn gefallen (Маган Венгрияда унады~ Маган Венгрия унады). Es fehlt ihm nicht an Mut (Батылдык оган жетп ~ Онын батылдыгы жеттi).

Жогарыда мысалга алынган сейлемдердi жадгылык тургысынан саралайтын болсак, бастауышы атау септшмен тулгаланбаганымен, iстi аткарушы логикалык тургыдан мысалга алынган а, д, з, е сейлемдерде кшнщ? деген, ал б, в, г, ж сейлемдерi ктге? деген суракка жауап берiп, олардын жагы сейлем курамындагы тэуелдiк жалгауларынын тулгасынан ацгарылып тур. М.Баладаев мундай керiнiстi «субъектiнiн активтенуЬ> деп атайды. «Если в предложении обнаружено несоответствие логического субъекта с грамматическим подлежащим, то это прежде всего

Евразийский Союз Ученых (ЕСУ) #4 (49), 2018 результат переразложения старых грамматических восприятии ...с одной стороны,

переосмысливаются как пассивные элементы предложения, с другой - происходят процесс активизация грамматически пассивного субъекта» [2, с. 53]. Бiздщ ойымызша, мэселе субъектшщ активтенушде емес, сейлеушшщ ез кездарасын, мадсат, муддесш, айтатын адпаратын мэнерлеп жетшзу Yшiн стилистикальщ амал-тэсiлдердi утымды долдану ардылы модальдж ренк беруге умтылушылыдда байланысты тYркi тiлдерiнде шартты тYрде болса да, «жадсыз сейлем» категориясы далыптасдан. Оган дэлел репнде мундай сейлемдердiн баяндауыштарынын кебiнесе модаль сездерден немесе басда сез таптарынын модаль мэнде жумсалуы жэне олардын дурамында тэуелдiк формасынын болуын ашуга болады. Сонымен бiрге тYркi тiлдерi дурылымы басда тiлдермен, мысалы, орыс тiлiмен кеп жылдар бойы аралас-дуралас болуынын нэтижесiнде кейбiр синтаксистiк дурылымдар тутастай калька ретiнде енуi де сез болып отырган сейлемдердiн далыптасуына эсерiн тигiзуде. Айталыд, «Утверждено Министерством образовании и науки» деген сейлем дазад тшнде «Бшм жэне гылым министрлтмен бекiтiлген» ретiнде долданыс табуда. Ал дазад тшнщ нормасы бойынша, егер баяндауыш ырыдсыз етiс журнагымен (-ыл, iл, л) тулгаланса, субъекпге датыссыз, iсэрекеттiн ез бетiмен орындалып жатдандыгы болып табылады. Ягни, грамматикалыд бастауышы бар, атдарушы субъекпс жод сейлемдер болуы керек. Мысалы, Кггап одылды (Книга прочитано); орыс тшндепдей кем? (кiммен?) деген сурад доюга болмайды. Жогарыда мысалга алынган сейлем дазад тшнщ нормасына сай «Бшм жэне гылым министрлт бешткен» болуы керек.

Кдзад жэне немю тiлдерiнiн жадсыз сейлемдерi типтiк жагынан дурылымы эр тYрлi тiлдер тобына жататын болса да, бiр тшден екiншi тiлдегi баламасын жуыдтатып болса да табуга болатындыгын жогарыдагы келтiрiлген мысалдардан керуге болады. Ал дазад тшнщ жадсыз (жанама жадты) сейлемдершщ в жэне з тобындагы мысалдарына немiс тiлiнде балама табу диындыд тудыратындыгы немесе ол толыд жадсыз сейлем репнде тулгаланатындыгын ангаруга болады. Салгастырылып отырган тiлдер номинативтiк тишндеп тiлдерге

жатдызылганымен, жадтылыд категориясы бойынша бiршама удсастыдтар бола тура, шын мэнiнде, «жадсыз сейлем» мэселесiне келгенде бiрiздiлiк байдалмайды. Оларды топтастыру мен дурылымдыд-типологиялыд белгiлерiн

аныдтаудагы диыншылыд, бiздiн ойымызша, мына жагдайларга байланысты болып келедг 1) «жадсыз сейлем» деген терминнщ кез келген тiлдiн табиги зандылыдтарына сай келе бермейтiндiгiне; 2) бул категориянын халыдтын философиялыд дуниетанымы, логикалыд ойлау далыптары, менталитетi, прагматикалыд сез долданысы тэрiздi экстралингвистикалыд дубылыстарга да датысты

екендапне. Кдоылымы эртYрлi ттлдерцщ церектерiне жасаган аз гана талдауымызцыц негiзiнце жаксыз сейлемнщ грамматикалык-морфологиялык т^лгалануынца немiс тшнде белгiсiзцiк есiмцiктерiнiц, ал казак тшнде жанама сеппктер мен моцаль сездердщ тiркестерi белсенцi тэсiл болып табылатынцыгы байкалады. Адамныц акыл-ойына багынбайтын, оныц ерк1нен тыс етiп жаткан ю-эрекеттен баска эрекеттерцi субъект немесе гсп аткарушы бейтараптанцыру немесе церексiзценцiру дэрежесшщ каншалыкты кYрцелi екенцiгi осы жаксыз сейлемдер аркылы керiнiс табады. Баскаша айтканца, немiс тiлiнце жаксызцык категориясы белгiсiзцiк есiмцiгiне барлык «жукп» аркалатып коятын болса, казак тiлiнце ол магына жанама септiктермен т^лгалану аркылы юп аткарушыныц езiне жYктейцi, сондыктан да казак тiлiнце баянцауыш жаксыз т^лгада керiнiс тапканныц езiнце сейлемнщ жалпы магынасынан жагы ацгарылып тирады. Б^л ез кезегiнце халык менталитетшщ тiлдегi керiнiсiн це адгартып тирады. Осынцай мэселелерцiц ескерiлмеуiнен, казак тшнцеп (тiптi тYркi тiлдерiнце) жаксыз сейлемдер 1-ден, сейлемнiц барлыгынан церл1к субъект-предикат катынасын iзцеуцен болып, логикалык тараптагы тYсiнiктемелерге жол берiлген; 2-цен, м^нцай сейлемцерцiц кебiнесе моцaльцiк мэн мен максаттыц басым болатынцыгыныц ескерiлмеуiне байланысты, кейбiр к¥рылымцар бiрце жакты, бiрде жаксыз сейлем ретiнце танылып келген. Ал жакты немесе бiркaтaр галымцарымызцыц пiкiрi бойынша, субъектiсiз сейлем ретщде тануга оларцыц баянцауыштарыныц к¥рамында тэуелдж т^лганыц болуы мумшндак бермейцi. Бастауышы жак т^лгасымен киыспайтын тiлдерце, мысалы, тYркi тiлдерiмен терк1нцес моцгол тшнде сейлемнщ жагын осы тэуелдiк жалгауы аркылы ажыратады [7, с. 75]. Олай болса, бiзцiц пайымцауымызша, сез болып отырган тiлдерцегi

жаксыздык ^гымы шартты болып табылады жэне б^л статистикалык синтаксистiн емес, свйлемдi тема мен ремага жiктейтiн динамикалык синтаксистщ аясында карастырылса, практикалык т^ргыдан тиiмдiрек болар едi.

Свз сонында айтарымыз, к¥рылымы эр тYрлi тiлдердiн фактшерш, эсiресе, синтаксистiк к^рылымдарын катар койып зерттеу практикалык т^ргыдан салгастырмалы тш бiлiмiнiн теориялык курстарында пайдалану Yшiн, аударма теориясы мен практикасы Yшiн манызды жэне орыстiлдi немесе казактiлдi (тYркi тiлдерiнiн де) аудиторияларда казак немесе шетел (немiс) тiлдерiн Yйрету барысында эдiстемелiк н^скаулык ретiнде пайдалануга болады.

Теориялык т^ргыдан к¥рылымы эр тYрлi тiлдердiн салыстырмалы-салгастырмалы жэне типологиялык зерттеулерiнiн, м^ндай к¥ралымдарды динамикалык синтаксис т^ргысынан зерттеудiн теориясы мен эдютемесш жетiлдiруге септiгiн тигiзедi.

ПайдаланылFан эдебиеттер:

1. Мечковская Н.Б. Общее языкознание: структурная и социальная типология языков. Москва: Наука, 2001. - 411.

2. Балакаев М. Б. К^азак эдеби тш. Алматы: Fылым, 1987. - 272.

3. Балакаев М., Кордабаев Т. Казiргi казак тш Алматы: Мектеп, 1966. - 340.

4. Казак грамматикасы. Фонетика, свзжасам, морфология, синтаксис./Ред. алкасы Жанпейiсов Е. жэне баскалар, Астана, 2002. - 784.

5. Helbig/ Buscha. Deutsche Grammatik. Langenscheidt Verlag Enzyklopädie, 2000. - 393.

6. Е.В. Нарустранг. Практическая грамматика немецкого языка. Санкт-Петербург. Издательство «Союз», 2002. - 226.

7. ПYрэв-Очир Б. Орчин цагийн монгол хэлний вГYYлбэрзYЙ-2. УБ., 2000. - 242.

СПЕЦИФИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РУССКОГО КОМПЬЮТЕРНОГО _СЛЕНГА КАК ПОДСИСТЕМЫ ЯЗЫКА_

Пирвердиева Ю.А.

кандидат педагогических наук, доцент кафедры лингвистики и лингводидактики Северо-Кавказский федеральный университет, г. Ставрополь, Россия

Бородина Ю.Э.

студентка 4 курса направления «Лингвистика» Северо-Кавказский федеральный университет, г. Ставрополь, Россия

SPESIFIC FEATURES OF RUSSIAN COMPUTER SLANG AS A SUBSYSTEM OF _LANGUAGE_

Pirverdieva Y.A.

Candidate of Pedagogic Sciences, Associate Professor at the Department of Linguistics and Linguodidactics North-Caucasus Federal University, Stavropol, Russia

Borodina Y.E.

4th year student of the direction of Linguistics North-Caucasus Federal University, Stavropol, Russia

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.