Научная статья на тему 'СТАТИСТИК МАЪЛУМОТЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ: ТАҲЛИЛ ВА ИМКОНИЯТЛАР'

СТАТИСТИК МАЪЛУМОТЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ: ТАҲЛИЛ ВА ИМКОНИЯТЛАР Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
10
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
статистика / статистик маълумотлар / иқтисодий таҳлил / ахборот технологиялари / сифат кўрсаткичлари.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Нарбаева Гулнара Муҳамматовна

Ушбу мақолада бугунги кунда статистик маълумотлардан фойдаланишнинг долзарблилиги, статистик маълумотларни қайта ишлаш жараёнлари, статистик маълумотларни ифодалашда ахборот коммуникацион технологияларнинг ҳолати ва бошқарув самарадорлигини ошириш масалалари муаллиф томонидан ёритиб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по экономике и бизнесу , автор научной работы — Нарбаева Гулнара Муҳамматовна

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «СТАТИСТИК МАЪЛУМОТЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ: ТАҲЛИЛ ВА ИМКОНИЯТЛАР»

V. BUXGALTERIYA HISOBI, IQTISODIY TAHLIL VA AUDIT

СТАТИСТИК МАЪЛУМОТЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ: ТА^ЛИЛ ВА ИМКОНИЯТЛАР

Нарбаева Гулнара Му^амматовна

Узбекистан Республикаси Президенти хузуридаги Статистика агентлиги Инсон ресурсларини бошкариш булими бошлиги

Аннотация. Ушбу маколада бугунги кунда статистик маълумотлардан фойдаланишнинг долзарблилиги, статистик маълумотларни кайта ишлаш жараёнлари, статистик маълумотларни ифодалашда ахборот коммуникацион технологияларнинг холати ва бошкарув самарадорлигини ошириш масалалари муаллиф томонидан ёритиб берилган.

Калит сузлар: статистика, статистик маълумотлар, иктисодий тахлил, ахборот технологиялари, сифат курсаткичлари.

Шиддатли ракобатга асосланган глобал узгаришлар шароитида ахборот-коммуникация технологиялари (АКТ) иктисодий тараккиёт, ижтимоий тараккиёт ва бошкарув самарадорлигини оширишнинг ажралмас воситаларига айланиб бораётгани сир эмас, албатта. Иктисодиёти ривожланиб бораётган ва бой маданий меросга эга булган Узбекистонда ушбу технологиялардан фойдаланиш-усишни жадаллаштириш ва фукароларнинг хаёт сифатини ошириш учун ноёб имкониятлар "эшиги"ни очади. АКТ мухим таъсир курсатиши мумкин булган асосий йуналишлардан бири бу - статистик курсаткичларни олиш ва улардан фойдаланишдир.

Мамлакатимизда статистика маълумотларининг сифати ва ишончлилигини ошириш борасида тизимли ишлар амалга оширилиб, булиб утаётган ижтимоий-иктисодий жараёнларни, жумладан халкаро ташкилотларнинг махсус нашрлари ва маълумотлар базаларида холис ва ишончли акс эттиришни таъминлаш чоралари курилмокда.

Шу билан бирга, статистика маълумотлари сифатини янада яхшилаш, статистика курсаткичларининг тулаконли маълумот базаларини яратиш, уларни халкаро стандартларга мослаштириш, ижтимоий-иктисодий ва демографик сохаларда статистиканинг замонавий усулларини жорий этиш зарурати мавжуд.

Узбекистонда статистик курсаткичларнинг мавжудлиги ва тугрилиги тарихан эътиборга молик булиб келган. Сунгги йилларда маълумотларни йигиш ва хисобот бериш механизмларини такомиллаштириш буйича сезиларли ютукларга эришилган булса-да, маълумотлар сифати, уз вактида ва фойдаланиш имконияти каби муаммолар сакланиб колмокда. Ушбу муаммоларни хал килиш маълумотлар инфратузилмасини модернизатсия килиш ва маълумотларни

й^иш Ba тaxлил килишдa инновaтсион ёндaшyвлaрни кУллaш бyйичa биргaдикдa xaрaкaт килишни тaдaб килaди.

Гaрчи шyндaй экaн, 6угунги кyндa мaмлaкaтимиздa истеъмолчилaрни зaрyр Ba ишончли aхборотлaр билaн тaъминлaшдa xyкyмaтиз томонидaн олиб борилaётгaн туб ислоxотлaр узнинг ижобий сaмaрaсини бериб келмокдa. Хyсyсaн, Узбекистон Респyбликaси Президентининг "Узбекистон Республитасининг миллий стaтистикa тизимини янaдa тaкомиллaштириш Ba ривождaнтириш чорa-тaдбирлaри тyFрисидa"ги 2020-йил 3-aвгyстдaги П^-4796-сонли кдрори1, шунингдек, Узбекистон Респyбликaси Вaзирлaр Мaxкaмaсининг "Бyтyнжaxон интернет тaрмоFидa aхборот хaвфсизлигини янaдa тaкомиллaштириш чорa-тaдбирлaри тyFрисидa"ги 2018-йил 5-сентябрьдaги 707-сонли кдрори2 бу œx^a янaдa ижобий нaтижaдaргa эришишдaги дaстyрyл aмaд булиб хизмaт килмокдa.

ttaraOTm кyрсaткичлaр жaмиятнинг бaрчa дaрaжaдaридa, xyкyмaт сиёсaтини ишлaб чикдшдaн бизнес стрaтегияси Ba aкaдемик тaдк,ик;отлaргaчa, онгли кaрорлaр кдбул килиш учун жyдa мухимдир. Бу кyрсaткичдaр иктисодиёт, жaмият Ba aтроф-мyxитнинг турли жaбxaдaри бyйичa к;иммaтли тyшyнчaдaр берaди, шу билaн бирга, мaнфaaтдор томонлaргa мaвжyд тендентсиялaрни бaxолaш, тaкомиллaштириш йyнaдишлaрини aникдaш Ba ривожлaниш мaксaдлaри сaри эришилгaн ютyкдaрни yлчaш имконини берaди.

Ахборот коммyникaция технологиялaри стaтистик кyрсaткичлaрни олиш билaн боFлик мyaммолaрни бaртaрaф этиш учун кучли воситaдaрни тaклиф этaди. AКТдaн фойдaлaниш оркдли Узбекистон мaълyмотлaрни йиFиш жaрaёнлaрини соддaдaштириши, мaълyмотлaр сифaти Ba aникдигини ошириши, шунингдек, стaтистик мaълyмотлaрнинг кенг доирaдaги фойдaдaнyвчилaр учун очиклигини ошириши мумкин.

Бугунги кyндa АКТнинг энг истикболли иловaдaридaн бири мaълyмотлaрни йиFишдa мобил технологиялaрдaн фойдaдaниш xисоблaнaди. Смaртфонлaр Ba мобил интернетгa yлaнишнинг кенг тaркaдиши билaн сУровлaр Ba мaълyмотлaрни йиFиш ишлaри xaр кaчонгидaн xaм сaмaрaдирок Ba тежaмкоррок yткaзилиши мумкин.

Узбекистондa aхборот-коммyникaция технологиядaрининг жорий этилиши мaмлaкaтнинг стaтистик инфрaтyзилмaсини ривождaнтириш Ba бaркaрор ривождaнишни тaъминлaш учун кенг имкониятлaр ярaтaди. АКТ инфрaтyзилмaсигa сaрмоя киритиш, мaълyмотлaрни йиFиш Ba тaxлил килиш сaдоxиятини ошириш xaмдa xyкyмaт, илмий доирaдaр Ba хусусий сектор Уртaсидaги xaмкорликни ривожлaнтириш оркдли Узбекистонга хос сиёсaтни ишлaб чикиш, ривожлaниш мaксaдлaри сaри боришни кyзaтиш Ba фyкaролaрнинг имкониятлaрини кенгaйтириш учун стaтистик кyрсaткичлaрнинг тулик сaдоxиятини очиб бериши мумкин.

Бyндaн тaшкaри, AКТдaн фойдaлaниш Узбекистонгa мaълyмотлaргa

1 https://www.lex.uz/docs/-4926736

2 https://lex.uz/docs/3893085

асосланган карорлар кабул килиш ва инновациялар буйича минтакавий етакчи сифатида узини курсатишга ёрдам беради. Фан, технология, мухандислик ва математика (STEM) буйича узининг бой истеъдодларидан фойдаланган холда, мамлакат узининг ноёб эхтиёжлари ва муаммоларига мослаштирилган махаллий ечимларни ишлаб чикиши, шунингдек, инновациялар ва тадбиркорлик маданиятини ривожлантириш имкониятига эга булади.

Узбекистон Республикасининг миллий статистика тизимини такомиллаштиришнинг устувор йуналишлари сифатида куйидагиларни кайд этиш мумкин:

- статистика сохасида ягона сиёсатни амалга оширишга каратилган ваколат ва мажбуриятларни мустахкамлаш оркали Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси хузуридаги Статистика кенгашининг тулик фаолият курсатишини таъминлаш;

- илгор ахборот-коммуникация технологияларидан кенг фойдаланган холда статистика ахборотларини йигиш, кайта ишлаш, тахлил килиш, нашр этиш ва саклаш буйича яхлит тизимни ташкил этиш;

- расмий статистикани ишлаб чикариш, таркатиш ва мувофиклаштириш максадида мамлакатнинг бутун миллий статистика тизими доирасида кулланиладиган услубий асослар ва бошкарув тамойилларини такомиллаштириш;

- идоравий маълумотлар базаларини ягона маълумотларни бошкариш тизимига интегратсия килиш оркали кузатувларни боскдчма-боскдч оптималлаштириш ва респондентлардан хисобот топшириш юкини камайтириш, шунингдек, руйхатга олиш ишларини утказиш ва ялпи статистика хисоботларини танланма кузатувлар билан алмаштириш хисобига статистикани шакллантириш тизимини такомиллаштириш;

- статистика маълумотларидан фойдаланувчилар билан самарали хамкорлик сиёсатини йулга куйиш ва мавжуд статистика маълумотлари тугрисида жамоатчиликни хабардор килиш оркали фойдаланувчиларнинг статистика ахборотларига булган ишончини ошириш;

- давлат статистика органлари фаолиятини моддий-техник куллаб-кувватлашни янада яхшилаш, ходимларнинг самарали ишлаши учун муносиб шарт-шароитларни яратиш, шунингдек, ахборот-коммуникация технологияларининг самарали жорий этилиши хисобига худудий статистика органлари тузилмалари ва уларнинг вазифаларини боскдчма-боскдч макбуллаштириш;

- давлат статистика органлари ходимларининг касбий даражасини ошириш, илмий тадкикотларни олиб бориш хамда келгусида амалиётда куллаш учун илгор статистика усуллари ва технологиялари, шу жумладан очик маълумотлар сохасида инновацион ишланмаларни ишлаб чикиш.

Узбекистон Республикаси миллий статистика тизимининг истикболдаги баркарор ривожланиши, сохада давлат сиёсатини янгича ёндашув асосида амалга оширишни талаб килади. 2020 - 2025-йилларда Узбекистон Республикаси

статистикасини ривожлантиришнинг миллий стратегияси3 бу вазифаларни амалга ошириш учун асос булиб хизмат килади. Стратегиянинг асосий максади - мамлакатнинг бутун миллий статистика тизимини комплекс ривожлантириш хисобланади, бу эса уз урнида фойдаланувчилар эхтиёжларига жавоб берадиган статистиканинг долзарблигини оширишга, статистика тизимини мувофиклаштириш ва бошкаришни такомиллаштиришга ёрдам беради.

Халкаро Телекоммуникация Иттифоки (ITU) маълумотларига кура4, дунё ахолисининг тахминан 53,6 фоизи ёки 4,66 миллиард киши интернет фойдаланувчиси хисобланади. Ушбу фактни инобатга олсак, бугунги кунда истеъмолчиларни керакли ва ишончли ахборотларни олиши учун мамлакатимизда хам бир катор ижтимоий платформалар ва сайтлар хизмат килиб келмокда. Хусусан, Узбекистон республикаси президенти хузуридаги статистика агентлиги расмий сайти (www.stat.uz) ва унинг таркибида ташкил этилган: Узбекистон республикаси давлат гендер статистикаси (gender.stat.uz), Узбекистон Республикасининг статистика портали (siat.stat.uz) кабилар хам шулар жумласидандир. Ушбу сайтлар фойдаланувчиларга керакли маълумотлар олиш ва тахлил килиш имкониятини бериши билан ва купфунксионаллиги билан ахамиятга моликдир.

Х,ар кандай жамиятда статистик маълумотлар карорлар кабул килиш, сиёсатни шакллантириш ва ресурсларни таксимлаш учун мухим восита булиб хизмат килади. Статистика идоралари ушбу маълумотларни туплаш, тахлил килиш ва жамоатчиликка ва карор кабул килувчиларга таркатишда хал килувчи рол уйнайди. Бирок, статистик маълумотларнинг сифати ва долзарблигини таъминлаш унинг фойдалилиги ва самарадорлиги учун энг мухим хисобланади. Статистика агентлиги томонидан такдим этилган статистик маълумотлардан фойдаланувчиларнинг коникишини бахолаш учун суровлар утказиш ушбу максадга эришишда мухим ахамият касб этади. Буни эса уз урнида куйидаги хусусиятлар билан изохлаш мумкин:

1. Маълумотларнинг долзарблиги ва фойдалилигини ошириш. Фойдаланувчиларнинг коникиш суровлари манфаатдор томонларга Статистика агентлиги томонидан такдим этилган статистик маълумотларнинг долзарблиги ва фойдалилиги хакида фикр билдириш имконини беради. Фойдаланувчиларнинг узига хос эхтиёжлари ва афзалликларини тушуниб, статистика идоралари турли фойдаланувчилар гурухлари талабларини яхширок кондириш учун узларининг маълумотларни туплаш, тахлил килиш ва таркатиш харакатларини мослаштиришлари мумкин. Бу ишлаб чикилган статистик маълумотлар сиёсатчилар, тадкикотчилар, бизнес ва кенг жамоатчиликнинг реал эхтиёжларига мос келишини таъминлайди.

2. Маълумотлар сифати ва аниклигини ошириш. Фойдаланувчиларнинг коникиш суровлари оркали олинган фикр-мулохазалар, шунингдек, маълумотлар сифати ва аниклигини яхшилаш сохаларини аниклашга ёрдам

3 2020 — 2025-yillarda O'zbekiston Respublikasi statistikasini rivojlantirishning Milliy strategiyasi

4 www.itu.com

беради. Фойдаланувчилар такдим этилган статистик маълумотлардаги номувофикликлар, номувофикликлар ёки бушликларни аниклашлари мумкин, бу эса Статистика агентлигига ушбу муаммоларни хал килиш ва маълумотларнинг умумий сифатини ошириш имконини беради. Фойдаланувчи коникишини доимий равишда кузатиб бориш ва фойдаланувчиларнинг фикр-мулохазаларини уз жараёнларида тахлил килиш оркали Статистика агентлиги маълумотлар яхлитлиги ва ишончлилигининг юкори стандартларини саклаб колиши мумкин булади.

3. Шаффофлик ва жавобгарликни тарFиб килиш. Фойдаланувчилар коникишини бахолаш учун со'ровномалар о'тказиш Статистика агентлигининг шаффофлик ва хисобдорликка содиклигини ко'рсатади. Фойдаланувчиларнинг фикр-мулохазаларини фаол равишда излаш оркали агентлик очиклик ва хамкорлик маданиятини ривожлантиради, бунда манфаатдор томонлар узларини кадрли ва статистик хизматларни яхшилашга хисса кушиш ваколатига эга буладилар. Ушбу шаффофлик такдим этилаётган статистик маълумотларнинг ишончлилигига ишончни мустахкамлайди, карор кабул килиш жараёнларида унинг таъсири ва фойдалилигини оширади.

4. Ривожланаётган тенденциялар ва фойдаланувчиларнинг эхтиёжларини аниклаш. Суровлар статистик маълумотларга нисбатан пайдо булган узгаришлар ва ривожланаётган фойдаланувчи эхтиёжлари хакида кимматли тушунчаларни беради. Ижтимоий устуворликлар, технологик тараккиёт ва маълумотларга булган талаблар ривожланиб борар экан, статистика идоралари уз амалиёти ва методологиясини долзарб булиб колиши ва узгарувчан талабларга жавоб бериши учун мослаштириши керак. Фойдаланувчилар коникишини мунтазам равишда бахолаб, Статистика агентлиги ривожланаётган тендентсиялардан хабардор булиб туриши, маълумотларга булган эхтиёжни аниклаши ва узгарувчан фойдаланувчи кутганларини кондириш учун уз стратегияларини фаол равишда узгартиради.

Юкоридаги фикрларни инобатга олган холда шунки алохида таъкидлаш мумкинки, Узбекистон республикаси президенти хузуридаги статистика агентлиги томонидан хам фойдаланувчиларнинг статистик ахборотларни олиш ва фойдаланиш холати ва имкониятларини урганиш максадида турли суровномалар утказиб келинади.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 августдаги "Узбекистон Республикасининг миллий статистика тизимини янада такомиллаштириш ва ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги П^-4796-сон карори билан тасдикланган "2020 - 2025 йилларда статистикани ривожлантиришнинг миллий стратегиясини амалга ошириш буйича "Йул харитаси"нинг 11.4-бандига мувофик Узбекистон Республикаси Президенти хузуридаги Статистика агентлигига мунтазам равишда фойдаланувчиларнинг статистик маълумотлардан коникиш даражасини урганиш юзасидан суровлар утказиш вазифаси юклатилган. Мазкур топширик ижроси юзасидан 2023 йилнинг январ-декабр ойларида Статистика агентлиги томонидан такдим

этилaётгaн стaтистик мaълyмотлaрдaн фойдaдaнyвчилaрнинг коникиш дaрaжaсини бaxолaш бyйичa сУровномa yткaзилди. Уткaзилгaн сУровномa нaтижaлaригa кyрa сУровномaдa жaми 1053 нaфaр фойдaдaнyвчи кдтташган булиб, yлaр сaволномaгa киритилгaн сaволлaргa жaвоб беришгaн xaмдa стaтистик мaълyмотлaр сифaтини ошириш Ba yмyмaн стaтистикa тизимини янaдa тaкомиллaштириш бyйичa тaкдиф Ba мyлоxaзaдaрни колдиришган.

Уткaзилгaн сУровномa нaтижaдaригa кyрa, сaволлaргa иштирокчилaр жaвоб вaриaнтлaри бyйичa кyйидaгичa жaвоб беришгaн (жaми иштирокчилaр сонига нисбатан, % х,исобида):

1-Си вол. Си Ж ИНГ ЁШННГНЗ?

26.6%

37.2%

26.0%-2-Савол, Живсингвд?

120 ёшгача 20-30 ёш 131-40 ёш 141-50 ёш 151-60 ёш 60 ёшдан катта

81.8%

18.2%

i Аёл i Эр как

Сyровномaдa иштирок этгaн респондентлaрни ёш бyйичa сегментлaргa aжрaтгaндa: 31-40 ёшли иштирокчилaр 37,2%ни, 20-30 ёш орaлиFидa 26,6% Ba 41-50 ёш орaлиFидaгилaр улуши эсa 26 %ни тaшкил этгaнини куришимиз мумкин. 20 ёшгaчa Ba 60 ёшдaн ошгaн иштирокчилaр улуши эсa мос рaвишдa 0,4% Ba 1,1% фоизни тaшкил этиши мaълyм булди. Бyндaн шyндaй хyлосa килиш мумкинки, стaтистик мaълyмотлaр билaн ишловчи Ba фойдaдaнyвчилaрнинг оптимaд ёш чегaрaси 20-50 ёшдaги фойдaдaнyвчилaр xисоблaнaди.

З-Савол. Яшаш худудингнз?

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0

i ' ' ' '

Коракалпогистон Республикаси 3.5%

Андижон вилояти ¡^^^^Ш 5.8% Бухоро вилояти 11.9%

Жиззах вилояти lí^^H 2.6% ^ашкадарё вилояти 3.0%

Навоий вилояти ■■ 2.1%

Наманган вилояти ■■ 2.3%

Самарканд вилояти ННВ 3.0%

Сурхондарё вилояти 18.3%

Сирдарё вилояти I^^HI 3.3% Тошкент вилояти 13.0%

Фаргона вилояти ■■ 2.2% Хоразм вилояти 9.3% Тошкент ша^ри 19.7% Узбекистан Республикасидан ташкарида 0.0%

25.0

4-Савол. Сиз фоидаланувчнларниш кайсн гоифасига кирасиз?

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 45.0 Давлат идораси *

41.0%

23.3%

Илмий-тадкикот фаолияти ОАВ/журнапист/блогер Халкаро ташкилот Бизнес (тадбиркорлик) Нодавлат нотижорат ташкилоти Жамоат ташкилоти Жисмоний шахе Талаба/мактаб укувчиси

Уй бекаси 0.0% Бошка 0.0%

Сyровномaдa иштирок этган респондентлaрнинг xyдyдлaр кесимидa жойлaшyви бyйичa Тошкент шaxри етaкчилик килaди. Бошкaчa aйтгaндa, жaми респондентлaрнинг 19,7%и nomaxxAa истикомaт киливчи фойдaлaнyвчилaр хиссaсигa Tyrpn келмокдa. Ундaн кейинги yринлaрни эсa Сyрхондaрё (18,3%), Тошкент (13 %) Ba Бухоро (11,9%) вилоятидaги фойдaлaнyвчилaри бaнд этгaн. Энг KaM KypcaT^4 Нaвоий (2,1%) Ba ФaрFOнa (2,2%) вилоятлaридa кдйд этилгaн. Шунингдек, респондентлaрнинг 41 %и дaвлaт идорaси вaкиллaри Ba 23,3%и илмий-тaдкикот фaолияти билж шyFyллaнyвчи тaшкил этиши мaълyм булди.

3tTu6opra MOHHK ^MxaraapgaH «Ha 6upu myHgaKu, cypoBHOMaga umrapoK этгaн ^oñganaHyBHHnapHHHr geapnu 60%h pacMuñ CTaTHCTHK MatnyMOTnapgaH xap KyHH ^oñganaHHfflHHH TatKugnaö yTraH öynca, 11,1%h xap x,a$Ta, 9,9 %h Tanaö öynraHga, 9,8%h oñga 1-2 MapoTaöa ^oñganaHHrnHHH TatKugnarnraH. Ymöy KypcaTKH^napgaH pacMuñ CTaracraK MatnyMoraapra öynraH эxтнё®; MKopu экaнпнгннн xynoca Kunum MyMKHH. ^Ha rnyHH anoxuga Kañg этнm ®;oh3kh, ^oñganaHyBHunap acocaH, pacMHH cararacTuK MatnyMOTnapgaH Taxnunun MatnyMOTnap Tanëpnamga, MatnyMoraap 6a3acuHH maKmaHTupumga, maxcuH xaöapgopnuK, hhmhh TagsuKOTnap Ba urnnaHManap aManra ornupurnga ^OHganaHumu MatnyM öyngu.

MaMnaKaraMroga ^onganaHyBHunapHuHr Kapunö 76%u pacMuñ cTaracraK MatnyMOTnapHu acocaH cTaracraKa areffrauruHuHr pacMuñ Beö-caHTnapugaH, «tHu www.stat.uz, gender.stat.uz, aholi.stat.uz, nsdg.stat.uz Ba siat.stat.uz KaöunapgaH onumu MatnyM öyngu. EyHu эсa, caTaTucTuKa areHTnuruHuHr caMapanu Ba o^unoHa CTpaTeruara acocnaHraH ^aonuaTuHuHr Hara^acu cu^araga Kañg этнm MyMKuH, anöarra.

fflyHuHrgeK, cypoBHOMaga umTupoK этгaн pecnoHgeffraapHuHr aKcapu^Tu ëKu 67%u CTaracTuKa MatnyMOTnapuHu acocaH эпектpoн MatnyMOTnap 6a3acu cu^araga (nunnap KecuMuga), myHuHrgeK Mam maruga Ba rpa^uKna, guarpaMManap, ^agBannap cu^arnga öepumugaH MaH^aargop экaнпнгннн TatKugnaö yTraH.

9. Статистика агентлшинннг расмни www.slat.uz сайтига ñaxo бсринг (1 баллдан (минимал) 5 баллгача (максимал) бахоланган).

(.wawiwii н неба тан, %)

T/p Mr) ou 1 балл 2 бил jj 3 fia. le 4 fia. i.i 5 fia. M

1 Сайтда такдим эталган статистка ммлуыо глар и н ин г т^л и кл и iи 1.4 3,3 9,S 23,3 62,2

2 Сайтдагн маълумотларнинг уз вактида янгилаб борилиши 1,8 1,5 6,7 19,5 70,5

3 Сайтнинг кулайлиги 1,5 1,9 7,1 22,0 67,5

4 Сайтнинг дюаини 1,5 3,0 7,0 21,4 67,2

5 Сайтдаги маълумотларни топишнннг осонлиги 1,1 3,0 10,4 20,7 64, 8

6 Сайт хакида умумий таассуротингиз 1,5 2,6 S,4 21,4 66,0

Фойдaлaнyвчилaр, стaтистикa aгентлигининг рaсмий веб-сaйтидaги мaълyмотлaрнинг уз Ba^i^a янгилaб борилишигa, carnw^ фойдaлaниш учун кyлaйлигигa, дизaйнигa Ba CTaracraK мaълyмотлaрнинг тyликлигигa aлохидa ижобий бахо бериб утди.

11. Илшмос, Статистика агеилигниинг мш енфатша у мумии бахо Гкрннг (1 баллдан (минимал) 5 баллгача (максимал) ба\иланган).

(жамигй нисбатаи, %)

T/p Мезон 1 Я iL 1.1 2 балл 3 fia.i.i 4 fia.i.i 5 fia. ел

1 Статистика агентлиги сифатли статистика маълумигларнни такдим этада 1.4 3,0 5,6 23,4 66,6

2 Статистика ai ентлиги н и иг маълумоглари энг му\им кжтимоий-иктисодий \одиса ва жараёнларни акс аттиради 2,2 2,8 5,8 20,9 68,3

3 Статистика агент лиги бегараз ва хилис маитумотларни такдим этади 2,1 2,3 6,1 25,2 64.4

4 Статистика матлумотпарн турли i уру\ фойдаланувчиларининг талабш а мое келади 2,6 2,0 7,9 21,2 66,4

Узбекистон Респyбликaси Президенти хyзyридaги Стaтистикa aгентлигининг иш сифaтигa фойдaлaнyвчилaрнинг умумий бергaн бaхоси xaM ижобий булиб, aгентлик томонидaн сифaтли стaтистикa мaълyмотлaрининг тaкдим этиб борилиши, мaълyмотлaрдa энг мухим ижтимоий-икктисодий ходисa Ba жaрaёнлaрнинг aкс эттириши, беFaрaз Ba холис мaълyмотлaр тaкдим этиши, шунингдек берилaётгaн мaълyмотлaрнинг турли гурух фойдaлaнyвчилaрининг тaлaбигa мое келишини aлохидa кшрсaтиб yтишгaни хaм aхaмиятгa молик.

Хyлосa килиб aйтaдигaн бyлсaк, фойдaлaнyвчилaрнинг Стaтистикa aгентлиги томонидaн тaкдим этилaётгaн стaтистик мaълyмотлaрдaн коникишини бaхолaш мaксaдидa сУровлaр yткaзиш стaтистик хизмaтлaрнинг долзaрблиги,

сифати ва самарадорлигини таъминлашда мухим ахамиятга эга.

Фойдаланувчиларнинг фикр-мулохазаларини фаол равишда излаш оркали статистика агентликлари маълумотларнинг долзарблиги ва фойдалилигини ошириши, маълумотлар сифати ва аниклигини ошириши, шаффофлик ва хисобдорликни таъминлаши, пайдо булаётган тенденциялар ва фойдаланувчи эхтиёжларини аниклаши, манфаатдор томонларнинг иштироки ва хамкорлигини кучайтириши мумкин. Охир оккибат, фойдаланувчи кониккишини урганиш статистика агентликларига жамият эхтиёжларига яхширок хизмат курсатиш ва далилларга асосланган карорлар кабул килиш ва сиёсатни шакллантиришни куллаб-кувватлашдаги мухим ролини бажариш имкониятини беради.

Ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш Узбекистонда статистик курсаткичларнинг мавжудлиги, сифати ва кулайлигини ошириш учун улкан имкониятларни такдим этади. АКТ кучидан фойдаланган холда, мамлакат маълумотларни йигиш ва тахлил килишда узок вактдан бери мавжуд муаммоларни енгиб утиши, ривожланиш максадлари сари олга силжиши ва фукароларнинг фаровонлигини ошириши мумкин. Тугри сармоя, сиёсат ва хамкорлик билан Узбекистон узининг бой инсон капитали ва табиий ресурслари салохиятини тулик очиб берадиган маълумотларга асосланган келажакка йул очиб беради.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати

1. Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикасининг миллий статистика тизимини янада такомиллаштириш ва ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги 2020-йил 3-августдаги П^-4796-сонли карори.

2. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Бутунжахон интернет тармогида ахборот хавфсизлигини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги 2018-йил 5-сентябрьдаги 707-сонли карори.

3. Williams, D., & Smith, J. (2022). The Growing Importance of Statistical Data in Business Decision-Making. Journal of Business Analytics, 8(2), 75-90.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

4. Nguyen, P., & Li, H. (2023). Data-Driven Insights: The Role of Statistical Information in Predictive Analytics. Journal of Data Science & Machine Learning, 15(1), 112-126.

5. Johnson, K. L., & Parker, E. R. (2023). Leveraging Statistical Methods to Identify Market Opportunities. International Journal of Market Research, 65(4), 205221.

6. Singh, A., & Patel, R. (2022). Relevance of Statistical Information in Public Health: Opportunities and Challenges. Global Health Analytics Journal, 12(3), 78-92.

7. Brown, T., & Zhang, X. (2023). Statistical Analysis for Opportunity Identification in E-commerce. Journal of Digital Economy, 11(2), 45-58.

8. Martinez, A., & Gomez, S. (2022). Statistical Data in Sustainability Projects: A Case Study Approach. Environmental Statistics Review, 9(1), 35-48.

9. 2020 — 2025-йилларда Узбекистон Республикаси статистикасини

puBO^naHTupumHuHr Munnun cTpaTeruacu.

10. www.itu.com

11. https://lex.uz/docs/3893085

12. https://www.lex.uz/docs/-4926736

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.