Научная статья на тему 'СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ СПОРТИВНОГО ТЕРМИНА "ГУШТИН" В РАЗНЫХ ИСТОРИЧЕСКИХ ЭТАПАХ'

СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ СПОРТИВНОГО ТЕРМИНА "ГУШТИН" В РАЗНЫХ ИСТОРИЧЕСКИХ ЭТАПАХ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
51
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ГУШТИ- (БОРЬБА) / КУШТИ-(БОРЬБА) / КОСТИ-(БОРЬБА) / ГУШТИН-(БОРЬБА) / ДОВАР-(СУДЬЯ) / ғАЛАБАИ СОФ-(ЧИСТОЯ ПОБЕДА) / МУСОВИ-(НИЧЬЯ) / САМБО-(САМБО) / ДЗЮДО-(ДЗЮДО) / МАТ-(МАТ) / ЮНОНИ РИМИ-(ГРЕКО РИМИЧИСКИЙ)

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Шафоатов Азал Нусратович

В данной статье история становления с противного термина «Борьба» (Гуштин) в таджикском языке впервое было исследовано в разных исторических этапах. Автор на основании прозы классической литература, определил термины которые обозночают единое значение-Борба (гуштин), как кушти, кости, гушти, гуштин, каторое было использовано в шахмате Фирдоуси, Гиёс Ул-лугат, Мухаммада Гиёсиддина и других классических литераторов.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ESTABLISHMENT AND DEVELOPMENT OF SPORT TERMINOLOGY WRESTLING (ГУШТИН) IN DIFFERENT HISTORICAL SPHARE

In this article had written the sport terminology in Talik classic literature and its relationship with the millitary terminology. In Tajik language some sport terminology used in millitary sphare, but in sport it means the other. This terminology: arrow (тир), sword (шамшер), hammer (гурз) etc. The author managed to use this group of words giving the word effecfive and expressive coloring, give example of classic poets as Asadi Tusi, Firdousi, Hasan Amid etc.

Текст научной работы на тему «СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ СПОРТИВНОГО ТЕРМИНА "ГУШТИН" В РАЗНЫХ ИСТОРИЧЕСКИХ ЭТАПАХ»

Представление считаются высшей ступенью чувственного познания ив то же время низшей ступенью рационального познания. Поскольку представления в некоторой степени являются обобщенными образами, они близки к понятиям.

Исследования социальной обусловленности развития лексики, особенности процесса её обогащения и семантического расширения, становления и функционирования словообразовательных моделей таджикского языка является одной из задач лексиколога.

Ключевые слова: языкознания, язык, опыт, исследования, знания, процесс, познания, развития, морфология, синтаксис.

THE ANALYSIS OF THE VOCABULARY OF NICKNAMES IN TAJIK LANGUAGE

This article is devoted to the analysis of the vocabulary of nicknames in Tajik language. In modern linguistics and epistemology, the great importance of language in the process of cognition is emphasized as well. The language largely organizes and forms sensory cognition: through language, the connection of individualfacts of the sensory-empirical experience ofeach individualperson to the knowledge of the essential connections and relations of the real world in which he lives and acts is carried out.

Researcher considered the highest level ofsensory knowledge and at the same time the lowest level of rational knowledge. Since the researchers have extent generalized images, they are close to concepts.

Research of the social conditionality of the development of vocabulary, features of the process ofits enrichment and semantic expansion, formation andfunctioning of word-formation models of the Tajik language is one of the tasks of the lexicologist.

Keywords: linguistics, language, experience, research, knowledge, process, cognition, development, morphology, syntax.

Сведения об авторе:

Баротзода Файзиддин Камолиддин - кандидат филологических наук, доцент Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, Tel: (+992) 93455-50-66. About the author:

Barotzoda Faiziddin Kamoliddn - Ph. D. in Philology, docent, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Any, Tel: (+992) 93-455-50-66.

САЙРЕ ДАР АТРОФИ ТАШАККУЛ ВА ТА^АВВУЛИ ИСТИЛОЩ «ГУШТИН»

Шафоатов А.Н.

Донишкадаи тарбияи цисмонии Тоцикистон ба номи С. Рахимов

Кувваозмоихои тан ба тан дар гузаштахои наздик ва дур на танхо барои инкишофи чисмонии чавонону наврасон мухим буд, балки вусъати гуштингирй барин як навъи маъмули он бахри аз хамлаи рохзанон ва душманони марзу бум дифоъ карда тавонистани афрод ва низомиён воситаи камхарчу дастрас махсуб меёфт. Истилохи гушгй сайри таърихии ачиберо аз сар гузаронида, хамчун як навъи кувваозмоихои тан ба тан бо се шаклу таркиби овозй: кусгй, кушгй, гушгй дар гузашта маъруф будааст. Масалан, дар абёти зерини Асадии Тусй дар асрхои Х-Х1 мавриди истеъмол карор доштани истилохи кушти зикр мешавад: Сипурдй ба хангом гах молу мил, Фигандй ба кушти купол пил [Гул. адаб. 1,1975,138].

Ё ин ки:

Забун кардаст Испандиёри далер,

Ба куштиш овард Сухроб ба зер [Гул. адаб. 1,138].

Камол Исмоили Исфахонй дар назми худ истилохи кустиро истифода бурдааст:

Бар ёди ман рас акнун, к-аз дастхои баста,

Бо чун фалак тарифе бояд гирифт кустй [ФЗТ,1,576].

Дар «Шохнома»-и Фирдавсй низ вожаи кушти истеъмол ёфтааст:

Бад-он то бигардем фардо яке,

Ба кушти гароем мо андаке [ФЗТ, 1,576].

Калимаи кустй дар «Еиёс-ул-лугот» чунин тафсир шудааст: «маъхуз аз кустан, ки ба маънии «молидан» аст ва ба маънии куфган низ ва мачозан ба маънии он ки «ду шахс истода бо хам овехта зурозмой кунанд» (2.1987,169). Дар шакли каши! ба маънои «куштй» ва аз руи тахкик ин лафз бад-ин маънй ба сини мухмала аст, мансуб ба кусган, ки ба маънии «куфтан» аст. Чун ду кас ба хам кушгй гиранд, яке мар дигареро мехохад, ки бар замин бикубад, яъне, куста тахкик шуда [2.1987, 170].

Истилохи кустан дар шакли кустан низ тавзех ёфтааст [2. 1987, 183]. Дар фархангномаи мазкур аз истилохи гули кушти ёд мешавад, ки он ба тарики зайл ташрех ёфтааст: «гули кушти-ба маънии гуле, ки пахлавоне ба иродаи куштназди пахлавони дигаре фиристад ва ин расм дар вилоят шоеъ аст» [2. 1987, 197].

Аз баррасии масъала чунин метавон натичаманд шуд, ки аз масдари кустан ба маънии «куфтан» аввал шакли кусти ва баъдан таркиби овозии кушти ва гушти дар зери таъсири омилхои фонетикй пайдо шудаанд.

Вожаи кустй//куштй дар забони адабии точик ба маънои дигари нисбатан кадимтар -«зуннор, ресмоне, ки тарсоиён ва барахманон бар камар мебастанд, камарбанди махсуси зардуштиён» низ молик будааст, ки ин чихатро дар нигоштахои Хусравй мушохида кардан мумкин аст:

Бар камарго^и ту аз кусти цавр аст, буто,

Чи каши беууда кустию чи банды камар? [ФЗТ. 1,576].

Ё ин ки истифодаи шакли кушти ба маънои фавк дар дар «Шохрома» ба ин тарика сурат гирифтааст:

Ба бурзу фари шо^и эрониён,

Бибандед кушти уама бар миён [ФЗТ. 1,576].

Мухаммад Ризо Исмоилй ба таърихи пайдоиши ин намуди варзиш марок зохир намуда навиштааст: «Кушти ба маънои зурозмоии тан ба тан ва бидуни аслиха омили таъинкунандае барои пирузй дар чангхои бостон буд ва ба хамин иллат бахше аз тамриноти низомй ба шумор мерафт. Маншаи он ба таври дакик мушаххас нест. Номи кушти аз камарбанди зардуштиён бармеояд, ки дар забони пахлавй «кустик» ва дар форсй «куштй» гуфта мешавад. Кусти аз пашм бофта мешуд ва онро дар хангоми ниёиш бар руйи пирохани беостин мебастанд. Истилохи кушти гирифтан низ аз хамин гирифта шудааст ва дар вокеъ, ба маънии камарбанди якдигарро гирифтан аст. Муборизаи Рустам ва Сухроб дар «Шохномаи Фирдавсй аз куштихри маъруфи Ирони бостон аст» (1391, 39). Феълии таркибии кушти гирифтан аллакай дар асри Х11 дар назми Низомй ба тахаввулоти савтй дучор омадааст:

Чунин омадаст аз бузургони пир,

Ки бо уец нодошт гушти магир [ФЗТ. 1,301 ].

Истилохи хдриф ба маънои «ракиб, тарафи мукобил дар чанг, бозй ё мусобика асосан ба кор рафта,дар забони адабии классикй ва дар забони адабии хозираи точик низ бо хамин маънову шакли овозй дар истеъмол мебошад, масалан, дар ашъори Низомй омадааст :

Зи шо^они гети дар ин гори жарф,

Киро буд чун ман тарифе шигарф [ФЗТ.2,733].

Вожаи довар ба маънои «касе, ки одилона хукм мекунад, сохиби адлу дод» бошад, дар гузашта ва забони адабии хозира бо хамин шаклу маъно хамчун истилохи сохаи варзиш ба маънои «хакам» дар истеъмол мебошад ва дар сабкатхои варзишй муродифи истилохи судья мебошад. Вазифаи довар муайян намудани голиби мусобика махсуб меёбад. Дар гузашта вазифаи довар ва ё сардоварро калонсолон ва муйсафедони сохибтачриба, ки нозукихои варзиши гуштингириро медонистанд, ичро мекарданд. Ба хамин маънй Низомй чунин овардааст:

Пире аз бихрадон гузин карданд,

Номи у довари замин карданд [ФЗТ, 1,382].

Истилохи мазкур дар забони точикй таърихан ба гунахои овозии гушти, кусти, баъдтар кушти ва гуштин густариш ёфта, имруз муодили охири он бештар маъруфият пайдо кардааст. Варзиши гуштин дар забони адабии хозираи точик муродиф ва ё муодили махсуси худро бо унвони гуштингири низ дошта, ба навъхои гуногун гурухбандй мешавад, ки хар яке аз он навъхо коидаву конунхои хоси худро дорад ва бо истилоххои махсус номгузорй мешаванд. То хол навъхои зерини гуштин, аз кабили гуштини милли, дзю-до, гуштини тарзи озод, самбо, гуштини юнони-рими, гуштини кураш ва гайра дар низоми варзиши чахонй маълуму машхуранд.

Хар яке аз ин анвоъи гуштин вобаста ба махали пайдоишашон номгузорй мешаванд. Масалан, гуштини кураш дар Узбекистан ва шимоли Точикистон, дзю-до дар Ч,опон ва дар байни кавмхои

эронинажод гуштини миллии точики маъруфият доранд. Гуштини миллии точикй бо коидаву конун ва истилохоти марбути худ месазад, ки мавриди тадкику тахкики махсус карор дошта бошад.

Чунин истилохот дар мусобикаи гуштини миллй истифода мешаванд: 1.Истилохоте, ки ба рафти гуштин дахл доранд: дарачаи вазнхо (яъне, ба хисоб гирифтани вазни варзишгарон), фаротат дар байни кувваозмои, табакабандии гуштингирон, ба хисоб гирифтани вакг, назорати тибби, муайян намудани чой ва гайрахо.

2. Истилохоте, ки дар мавриди муайян намудани пахлавонони голиб доварон истифода мекунанд. Дар мусобикоти гуштин барои аник намудани пахлавонони болодаст се мархила вучуд дорад, ки дар ин бобат истилохоти зерин ба кор мераванд: толибияти соф, голибият бо_афзалияти калон, толибияти бо афзалияти хурд.

3. Истилохоти марбут ба анвои мусобикоти гуштини миллии точикй. Дар мусобикаи гуштини миллии точикй чунин вожахо мавриди истифода карор мегиранд: шахси, дастави, шахеи-дастави, дарачави.

Дар ташкил ва гузаронидани намудхои сабкат дар гуштини миллии точикй мутахассиси хамин соха А. Рачабов дар асари худ «Варзиши миллии точикон» чунин истилохотро ба калам додааст: даврат - иштироки хамаи аъзоёни даста шарт аст, хоричшави - баъди маглубият иштирокчй дигар имконият надорад, омехта -дар мусобикахои даврагй (104, 20-23). Варзиши гуштин мохияти чахонй дорад ва вобаста ба густариши худ шаклхои гуногун пайдо менамояд .

4. Истилохоте, ки доварон хангоми афтидани хариф ба замин истифода мебаранд. Дар афтодани хариф хангоми гуштини миллй аз чунин истилохот истифода ба амал меоранд: халол, пахлу, бадан, тахтапушт, якпахлу, башикам, халук, халуки дарун, сари севчи, пойбанд ва г. Дар лахчахои чанубии забони точикй якпахлу афтидани гуштингирро говтел ваё «харом» хам мегуянд.

5. Истилохоти ифодагари номи либосхои пахлавонон. Дар ифодаи номи сару либоси гуштингирон низ вожахои махсус ба кор бурда мешаванд: челак-дарозиаш то зону, шалвор-аз матои пахтагин ва хеле кушод, махси-аз матои чармин, камарбанд (баъд аз гирех дарозиаш 20-30 см бошад). Имрузхо зимни номгузории либоси пахлавонон истилохи яктакро хам вобаста ба ранги он—сафед, кабуд, сурх ба кор мебаранд.

6.Истилохоте, ки ба рафти сабкат дахл дорад. Доварон хангоми гузаронидани намоиши гуштин корро аз муаррифии пахлавонон огоз намуда ва баъд чунин истилохотро истифода мебаранд: гирифтан (гиред)- огози мусобика, толиб- эълони пахлавони голибомада, халол- голибияти комил, дар мавриди эълони пахлавонони голиб, пахлу-якпахлу афтидани хариф, истодан (ист, истед-манъ кардани рафти гуштин. Дар лахчахои чанубй камарбандро локи мегуянд.

7.Номи чазохое, ки довар эълон мекунад: танбех (огохй), хорич (аз майдон баровардани пахлавон), диккат (аз пахлавон хушёрй талаб намудани довар).

8.Унвонхои доварон дар мусобикоти гуштин. Унвонхои хакамони сабкати гуштин бо иборахои махсуси хамин соха ифода мегарданд: довари Б/М дарачаи 6-ум, довари Б/М дарачаи 5-ум, довари Б/М дарачаи 4-ум, довари Б/М дарачаи 3-юм, довари Б/М дарачаи 2-юм, довари Б/М дарачаи 1-ум, довари Б/М дарачаи олй, довари мумайизи дарачаи 1-уми Б/М, довари мумайизи мумтози дарачаи Б/М.

9.Истилохоте, ки ба амалиёти пахлавонхо дахл доранд. Гуштини миллии точикй бо тарзу усулхои гуногун сурат гирифта, дар он амалиёти пахлавонон шаклхои хархела дорад. Аз ин ру, истилохоти ин соха низ якранг нестанд: халук (алук), пешпои додан, паспои задан, доштан аз_кисмати болои пой, аз болои шона партофтан. Истилохи партофтан низ хоси гуштини миллй буда, он дар се шакл ифода меёбад: партофтани_оддй, бо рохи фиреб, аксуламал. Дар лахчахои забонамон истилохи халлукро боз дар шакли халлуки Искандари ва муродифи он вожаи чил (чил андохтан) хам кор мефармоянд.

Дар охир хаминро бояд зикр намуд, ки забон вобаста ба инкишофи чамъият тараккй мекунад ва таркиби лугавиашро бой мегардонад. Истилохи гуштин махз бо шарофати инкишофи варзиш бо истилохоти сохаи худ, ки чанде аз онхоро номбар намудем, боиси бою ганй гаштани таркиби лугавии забонамон гардидааст.

Солхои охир дар Точикистон навъхои гуногуни гуштин тараккй карда истодаанд, ки онхо бо истилохоти марбут ба худ ифода меёбанд. Аксарияти ин истилохот хусусияти иктибосй доранд ва торафт дар забони точикй мавкеъ пайдо карда истодаанд. Аз чумла, самбо (самозащита без оружия),

дзю-до, рими - юнони ва амсоли инхо аз хамин кабиланд. Ин вожахо ба забони точикй тавассути забони русй ворид гардиданд.

Дар гуштини самбо, дзю-до ва рими - юнони истилохоти зерин ба кор мераванд: 1) Номи либосхо: челак, тагпуш, миёнбанд, пойафзоли чармин. 2) Дарачаи вазнхо: 48, 52, 54, 57, 62, 68, 74,78, 86, 97, 100, 120 кг.

Пайдоиши гуштини самбо ба соли 1920-ум рост меояд ва макони пайдоиши он собик Иттиходи Шуравй аст. Намуди дигари гуштин, ки холо хеле маъмул гаштааст, дзю-до мебошад, ки он соли 1978 дар Чумхурии Ч,опон пайдо шудааст. Ч,ои гузаронидани кувваозмоихо дар ин навъи гуштин болои гилемхои махсус-татами мебошад. Номгуи либосхо дар ин намуди гуштин инхоянд: челак (кимано), тагпуш, камарбанд.

Намуди дигари гуштин гуштини юнони-рими мебошад. Ин намуди гуштинро франсавй низ мегуянд, вале онро асосан юнонихо ривоч додаанд. Таърихан он дар Франсия дар асри XIII пайдо шудааст.

Дарачаи вазнхо: 55, 60, 66,74, 84, 97,100, 120 кг. Номгуи либосхо дар ин намуд чунин аст: челак, шалвар, пойафзоли чармин, тагпуш.

Ба хамин тарик, кайд намудан чоиз аст, ки забон хамкадами чомеа ба шумор рафта, пайдо шудани хар як навъи варзиш ба таркиби лутавии забон истилохи наверо ворид месозад. Бинобар ин, дарёфтан ва умумй гардонидани калимахои истилохзеб ва шарху тавзехи маъноию хусусиятхои лутавии ин кабил калимахо барои рушди таркиби лутавии забонамон мусоидат мекунанд.

АДАБИЁТ

1. Амид Х^сан. Фарханги Амид. - Техрон: Амири Кабир, 1373.-1254 с.

2. Анварй С. Вожахои низомй дар ,,Шохнома».-Душанбе: Маориф, 1994.-120 с.

3. Ахманова О.С. Словарь лингвинистических терминов. - М.: Наука, 1966.-605 с.

4. Грамматикаи забони адабии хозираи точик. Ч,. 1. -Душанбе: Дониш, 1985. - 356 с.

5. Гулшани адаб. Чилди 1.—Душанбе: Адиб,1975.

6. Исмоилй Мухаммад Ризо. Тарбияти баданй ва варзиш. -Техрон, 1391.—313 с.

7. Лутати русй-точикии истилохоти варзиш (мураттиб Н. Турсунов). - Душанбе, 1985.-185 с. 92.

8. Мухаммад Еиёсуддин. Еиёсуллугот (тахияи А. Нуров), ч. 1.-Душанбе: Адиб, 1987.-480 с.

9. Мухаммад Еиёсуддин. Еиёсуллугот (тахияи А. Нуров), ч. 2.-Душанбе: Адиб, 1988.-416 с.

10. Сафаров Ш. Бозихои миллй хамчун тамаддуни халки точик. -Душанбе: Матбуот, 2011. -328 с.

11. Сафаров Ш. Таърихи бозихои миллии халки точик.—Душанбе: Мубориз, 2015.-- 525 с.

12. Словарь иностранных слов. -М.: Русский язык,1987. -608 с.

13. Фарханги забони точикй. Чилци 1.-М.: Советская энциклопедия, 1969.- 951 с.

14. Фарханги забони точикй. Чилди 2.-М.: Советская энциклопедия, 1969.-996 с.

15. Фарханги точикй ба русй. Чилди 1. Душанбе: Деваштич, 2004.-388 с.

16. Фирдавсй Абулкосим. Шохнома. Чилди 1.—Душанбе: Адиб, 1986.

СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ СПОРТИВНОГО ТЕРМИНА «ГУШТИН» В РАЗНЫХ ИСТОРИЧЕСКИХ ЭТАПАХ

В данной статье история становления с противного термина «Борьба» (Гуштин) в таджикском языке впервое было исследовано в разных исторических этапах. Автор на основании прозы классической литература, определил термины которые обозночают единое значение-Борба (гуштин), как кушти, кости, гушти, гуштин, каторое было использовано в шахмате Фирдоуси, Гиёс Ул-лугат, Мухаммада Гиёсиддина и других классических литераторов.

Ключивая слова: Гушти- (борьба), кушти-(борьба), кости-(борьба), гуштин-(борьба), довар-(судья), галабаи соф-(чистоя победа), мусови-(ничья), самбо-(самбо),дзюдо-(дзюдо), мат-(мат), юнони рими- (греко римичиский)

ESTABLISHMENT AND DEVELOPMENT OF SPORT TERMINOLOGY WRESTLING (ГУШТИН) IN DIFFERENT HISTORICAL SPHARE

In this article had written the sport terminology in Talik classic literature and its relationship with the millitary terminology.

In Tajik language some sport terminology used in millitary sphare, but in sport it means the other.

This terminology: arrow (тир), sword (шамшер), hammer (гурз) etc.

The author managed to use this group of words giving the word effecfive and expressive coloring, give example ofclassic poets as Asadi Tusi, Firdousi, Hasan Amid etc.

Keywords: arrow spear, target, knife, hammer, rope, sword.

Сведения об авторе:

Шафоатов Азал Нусратович - кандидат филологических наук, доцент кафедры языков Институт физической культуры Таджикистана имени С. Рахимова, Тел: (+992) 985074419

About the autor:

Shafoatov Azal Nusratovich - Candidate of Philological Sciences, Associate Professor of the Department of Languages Institute of physical training of Tajikistan named after S. Rakhimov Phone: (+992) 985074419

УДК: 4+42

УСУЩОИ ТАРЧУМАИ ИФОДАХОИ ИДИОМАТИКИИ ЗАБОНИ ТОЧИКИ БА ЗАБОНИ АНГЛИСИ

Наврузшоев Б.Х.

Донишгоуи миллии Тоцикистон

Тарчума як сохаи бисёр мураккаби эчодист, ки мутарчим асари бадеии як забонро яклухт дар тафаккури худ хазм намуда, рух, мазмуну мундаричаи гоявй, хусусиятхои бадей, чихатхои миллй ва сабки эчодии хамон асари муаллифро ба назари эътибор гирифта, онро ба дигар забон мегардонад.

«Ифодахои идиоматикй чунин вохидхои фразеологии махсуси забонамонро ташкил медиханд, ки бо мазмуни яклухту пуробуранг ва сохти ба кисмхо чудонашавандаи худ ба калимахо наздикй доранд. Чунончи, ифодахои серистеъмоли гули сари сабад - азиз, сара; харчи бодо бод - таваккал; салмаи сакат - нолозим, барзиёд; нури дида - фарзанддми гарм - хурок; гуш ба кимор - %ушёр; араки чабин- ме^нати сахт кардан; ба чашм расидан - намудор шудан; аз рох задан - касеро, чизеро фиреб додан ва ибораю чумлахои зиёди дигари ба ин монанд ба гурухи ифодахои идиоматикй дохил мешаванд» [Мачидов, 29].

Дар он тобишхои маъноии вохидхои фразеологй, заминаи бадеии ташаккулёбии онхо, чихатхои услуби фардии нависанда дар ифодаи ин унсури забон ва тарчумаи он ба забони русй баррасй мегардад[1.110].

Ба гурухи хусуситхои мухиму фарккунандаи вохидхои фразеологй пеш аз хама, ифодаи маънои яклухти ба хиссахо чудонашаванда, устувории таркиби лексикй, аз байн рафтани алокахои зиндаи синтаксисии чузъхои таркибй ва ё то андозае хира шудани алокахо ва тамоюли умумихалкии онхо дохил шуда метавонанд. Гайр аз ин як гурух вохидхои фразеологй бо хосиятхои махсуси идиоматикиашон аз дигар забонхо фарк карда меистанд.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Ифодаи маънои яклухти ба хиссахо чудонашаванда аз хусусиятхои мухими вохидхои фразеологй аст. Вохидхои фразеологй бо маънои яклухт ва тобишу охангхои фардии худ маънои махсусро ба вучуд меоваранд. Ин хосияти мухими вохидхои фразеологй дар таркибу иборахои break the earners back - косаи сабри касе лабрез шудан, боиси бадбахтй шудан, бетокат шудан, heart and soul - аз тахти дил, бо чону дил, самимона, back and edge - бо тамоми кудрат мушохида карда мешавад.

Яклухтмаъноии вохидхои фразеологиро чунин далел хам тасдик карда метавонад, ки на хамавакт онхо муродифи луавии худро доранд. Дар точикй сандущ сина, ангушти шсцодат, дами бала, дуст доштан ва амсоли инхо дар шакли калимахои чудогона синоним надоранд ва бисёре аз онхо дар забонамон багурухи воситахои ягонаи ифодакунандаи ин ё он мафхумхои хаётй дохил мешаванд.

Масалан: sugar baby-маъшука, махбуба, at the back of beyond- дар аксои олам, back and delly - озука ва пушока, сарулибос.

Ба ин тарик, ифодаи маънои яклухту фардии вохидхои фразеологй, ки дар заминаи таркиб, ибора ва чумлахои гуногуни озод дар тули асрхо сурат гирифтааст, аз хосияти мухиму фарккунандаи он хисоб меёбад. Вохидхои фразеологй махз таввасути хамин маънои махсуси худ ба гурухи вохидхои мустакили забон дохил мешаванд ва аз вохидхои дигари он фарк мекунанд. Чунончи scratch my back and i ll scratch your - даст дастро мешуяд.

Идиоматика дарачаи олии фразеология мебошад. Онхо вохидхоеанд, ки устувории маъноии омехтахои фразеологй дар он аст, ки дар ончо ивазшавй ва ё тагирёбй дида намешавад.

Чунончи work one^s finger to the bone-араки цабин рехтан, to hit the mark - ба нишон расидан, keep one s ear-гуш ба кимор будан, let somebody or something sleep through the finger - касе ё чизеро аз даст додан.

Идиомахо ба мисли вохидхои фразеологй дорои маънои яклухт мебошанд. Ду ва ё зиёда калимахои таркиби ифодаи идиоматикй як маънои бутун ва бахиссахо чудонашавандаро мефахмонад.

Ифодахои об гирифтан [сабзидан], дили касе кашол [хо^ишманд будан], дил кандан[ дилхунук шудан], гуши касеро тофтан [касеро танбеу додан] ва амсоли инхо аз хамин кабиланд.

Маънои яклухти идиомахо аксар вакт дар колаби тавсифи доимй ифода меёбанд.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.