Научная статья на тему 'Созылмалы жарақаттан кейінгі остеомиелиттің емінде қолданылатын заманауи биоыдыраушы материалдар'

Созылмалы жарақаттан кейінгі остеомиелиттің емінде қолданылатын заманауи биоыдыраушы материалдар Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
145
32
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
созылмалы жарақаттан кейінгі остеомиелит / биоыдыраушы материалдар / chronic posttraumatic osteomyelitis / biodegradable materials

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Б. Е. Тулеубаев, Д. А. Сагинова, А. А. Кошанова

Әдеби шолуда созылмалы жарақаттан кейінгі остеомиелиттің емінде заманауи травматология мен ортопедияда қолданылатын биоыдыраушы материалдар жайлы жазылған. Биоыдыраушы материалдардың артықшылықтары мен кемістіктері, қолдану жері, техникалық сипаттамалары мен ерекше қасиеттері көрсетілген. Жиі қолданылатын сүйек қуысы толтырғыштарының негізгі сипаттамсы толық жазылған. Ол тәжірибеде қызмет атқаратын дәрігерлерге ота әдісін таңдағанда жеке және оңтайлы әдісті таңдауға мүмкіндік береді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Б. Е. Тулеубаев, Д. А. Сагинова, А. А. Кошанова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE USE OF MODERN BIODEGRADABLE MATERIALS IN THE TREATMENT OF CHRONIC POSTTRAUMATIC OSTEOMYELITIS

The review presents information on modem biodegradable materials used in traumatology and orthopedics in the treatment of chronic posttraumatic osteomyelitis. Advantages and disadvantages, scope, technical characteristics and distinctive properties of biodegradable materials are indicated. The main characteristics of the most frequently used bone substitutes are described in detail. This allows practitioner's doctors to select an individual and optimal method for prompt restoration of bone integrity.

Текст научной работы на тему «Созылмалы жарақаттан кейінгі остеомиелиттің емінде қолданылатын заманауи биоыдыраушы материалдар»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2017 УДК 616.71-002-089

Б. Е. Тулеубаев, Д. А. Сагинова, А. А. Кошанова

СОЗЫЛМАЛЫ ЖАРАКАТТАН КЕЙ1НГ1 ОСТЕОМИЕЛИТТЩ ЕМ1НДЕ КОЛДАНЫЛАТЫН ЗАМАНАУИ БИОЫДЫРАУШЫ МАТЕРИАЛДАР

КараFанды мемлекеттiк медицина университет жалпы хирургия жэне травматология кафедрасы (КараFанды, Казахстан)

бдеби шолуда созылмалы жаракаттан кей1нг1 остеомиелитщ ем1нде заманауи травматология мен ортопедияда колданылатын биоыдыраушы материалдар жайлы жазылран. Биоыдыраушы материалдардын артыкшылыктары мен кем1ст1ктер1, колдану жер1, техникалык сипаттамалары мен ерекше касиеттер1 керсет1лген. Жи1 колданылатын CYЙек куысы толтыррыштарынын нег1зг1 сипаттамсы толык жазылран. Ол тэж1рибеде кызмет аткаратын дэр1герлерге ота эд1с1н тандаранда жеке жэне онтайлы эд1ст1 тандаура мYмкiндiк беред1.

Клт сездер: созылмалы жаракаттан кешнп остеомиелит, биоыдыраушы материалдар

Заманауи травматология мен ортопедияда емдеу эдiстерi Yнемi жетiлдiрiлуiне карамастан, созылмалы остеомиелит ^рек-кимыл аппаратынын ен кен таралFан жэне ауыр ауруларынын бiрi болып отыр [1, 3, 5]. Бул жол-келiк апаттарынын, табиFат езгерютернщ, эскери шабуылдардын, жаFым-сыз экологиялык факторлардын артуына байланысты. Осылардын салдарынан халык-тын иммундык жYЙесiнiн элареу^ iрiндеу тудыра алатын микрофлоранын езгеруi байкалады [19].

Созылмалы жаракаттан кешнп остеомиелиттiн дамуы - узын тYтiкшелi CYЙектер сыныктарынын ен ауыр аскынуы болып табылады. Бул бiр жаFынан ашык сыныктарда жумсак тiндердiн катты жаракаттануымен жэне жаранын микроб-тармен ластануымен, ал екiншiден хирургиялык емнен кешн пайда болатын аскынулармен байланысты [10]. ¥зын тYтiкшелi CYЙек сыныктарында iрiндi аскынулар 16,3 % жаFдайда кездеседi. Олардын iшiнде жаракаттан кешнп остеомиелиттiн кездесу жиiлiгi эр тYрлi 5 %-тен 50 %^а дейiн [12].

ЖоFарыда айтылFандай, узын тYтiкшелi CYЙектерге жасалатын остеосинтездерден кешн iрiндi аскынулар туындауы мYмкiн, сонын салдарынан дамитын сепсис немесе инфекциянын жайылуы леталды жаFдайларFа алып келуi мYмкiн. ТромбталFан CYЙек болатын болса, микроорганизмдерге иммундык жYЙе мен антибиотиктер эсерi жетпейтiнi жэне олар узак емiрлiк циклын сактап кала алатыны барлыктарына мэлiм. Наукастын инфекцияFа турактыль^ы кез келген уакытта темендеп калатын болса, кабыну процессi кайта ершт, септицемия дамуы мYмкiн [2].

Кейбiр авторлардын мэлiметтерi бойынша созылмалы остеомиелит iрiндi-

хирургиялык инфекциялардын iшiнде 7-12% жаFдайда, ал тiрек-кимыл аппараты патологиясынын iшiнде 6% дейiн жиiлiкте кездеседк Созылмалы остеомиелит 50-90% жаFдайда мYгедектiкке алып келедi [5, 31, 33]. Ашык сыныктардан кейiн созылмалы остеомиелит 20,5-40,3% жаFдайда, ал iрi буындарды толык эндопротездеуден кейiн 615,1% жаFдайда созылмалы остеомиелит дамиды [14, 35].

К^рп танда созылмалы жаракаттан кешнп остеомиелиттiн емiнде iрiндi-некроздык ошакты хирургиялык ендеу, закымданFан CYЙек сегментЫщ анатомиялык жэне функционалды бYтiндiгiн калпына келтiруге баFытталFан реконструктивтi пластикалык оталар жасау манызды орын алатыны белгл Бiрак остеомиелит ошаFынын радикалды санациясы Yлкен CYЙек дефектi пайда болуын туындатады жэне ол дефекттi толтыру кажет болады [1, 7, 8, 20, 22, 31].

Рылыми эдебиеттердщ сараптамасы созылмалы жаракаттан кейiнгi остеомиелит емнде элi кYнге дейiн бiрынFай концепция туындамаFанын керсеттi. Мысалы, Самара мемлекеттк медицина университетiнiн Fалымдары жана физиоемдiк - гравитациялык емдеу эдiсiнiн нэтижелiлiгiн дэлелдедi. Гравитациялык емдеу эдiсiн ол Fалымдар аяк-кол жаракаты жэне онын салдары бар, сонымен катар буындардын деструктивти дистрофиялык аурулары бар наукастардын емiнде колданады [4, 9, 13, 15, 16, 21, 28, 37]. Ресейдщ Нижний Новгород каласынын ТОРЗИ жYргiзген зерттеуiнде остеомиелит емнде сынык белшектерiн Илизаров аппаратынын кемепмен тарту аркылы санациялык ота жасайтын болса, канаFаттанарлыксыз нэтижелер туындауынын каупi 20% артуы мYмкiн екенн керсеттi [18]. Сол себепетi ота

жасайтын хирург ота алдында барлык мYмкiн болатын жаFдайларды ойлап, ен онтайлы ота эдiсiн тандауы тиiс.

Заманауи эдебиеттердщ мэлiметтерi бойынша бYгiнгi такда травматология мен ортопедияда остеомиелит кезЫде CYЙек куыстарын толтыру Yшiн сан тYрлi материалдарды колданатыны белгiлi. Ондай материалдардын iшiнде ездИнен ыдыра-майтын (полметилметакрилат негiзiндегi цементтер) жэне биоыдыраушы материалдарды ^йек трансплантаттары, минералсыздандырылFан CYЙек матриксi, биокерамика негандеп материалдар, табиFи жэне синтетикалы; полимерлер, анти-биотиктерге арналFан комбинирленген транспортты жYЙелер) атап етуге болады.

Полметилметакрилат непз/'ндеп суйек цементтер! (взд/'пнен ыдыра-майтын материалдар тобы). Полметилметакрилат непзшдеп CYЙек цементтерi бYгiнге дейiн перипротездi инфекцияны емдеудщ «алтын» стандарты болып келдi. Полметилметакрилат непзшде антибиотикке байытылFан цементтi спейсерлер, антибиотик тYЙiршiктерi бар дайын моншактар тYрiнде немесе ота барысында араластыруды кажет ететiн компоненттер тYрiнде колданылды [36]. Авторлардын мэлiметтерi бойынша дайын антибиотик курамды полиметилметакрилатты немесе ота кезЫде араластырылFан цементтi колданудын айтарлыктай ерекшелИ жок [34]. Бiр Fана ерекшелк бар, ол ота барысында араластырылFан цементтщ экономикалык арзандыFы [30].

Дайын антибиотик курамды материалдардык курамында эдетте препараттын мелшерi аз болады. Ол, яFни, перипротездiк инфекциянын немесе iрiндеудiн алдын алуFа арналFан материал екеын керсетедi. Кейбiр Fылыми жумыстарда антибиотик курамды материалдарFа косымша антибиотик косатын болса, спейсер курамындаFы антибиотик толык шыFарылады деген пiкiр бар [26].

К^рп кезде CYЙек цементне косу Yшiн келесi антибиотиктердi пайдаланады: гентамицин, тобрамицин, ванкомицин. Бул антибиотиктердi ерекшелiгi олардын физикалык касиеттерiнде (суда жаксы еридi) жэне остеомиелит коздь^аштарыньщ кебiсiне карсы белсендi эсер етедк Созылмалы остеомиелиттщ жергiлiктi емiнде колданы-латын антибактериалды препараттардын касиеттерiне келетн болса, олар келесi касиеттерге ие болуы керек: термотуракты,

яFни цементт 70-1200С дейiн кыздырFанда KOздырFышка карсы эсерн сактау керек, жэне суFа ерiгiштiк, яFни айналасындаFы тiндерге антибиотик^ шыFару жэне жасуша iшiнде ораналаскан микроорганизмдерге карсы эсерлерi болу керек [24].

Антибиотиктщ CYЙек цементiнен белiнуiне эсер ететiн непзп факторлар: CYЙек цементтщ туткырлы^ы мен кеуектшИ, араластырылатын антибиотиктщ тYрi, онын мелшерi жэне компоненттердi араластыру техникасы. Антибиотиктщ CYЙек цементЫщ курамында бiркелкi емес жайылуы айналасындаFы тiндерге токсикалык эсер етуi мYмкiн. Мысалы, ванкомицин ережеанде оны болюсты немесе булшыкетке енгiзуге болмайды деп жазылFан, себебi препаратты енгiзгенде катты ауырсыну немесе енпзшген жерде некроз пайда болуы мYмкiн [17]. Осындай ескертуге карамастан осы препаратты CYЙек пен буындардын жергiлiктi емiнде кеннен колданады [29].

АлFашкы 24-72 саFаттын iшiнде антибиотикке байытылFан цемент курамынан 10% антибактериалды препарат белшед^ бул механикалык жэне сыртка суйыктыктардын эсерiнен CYЙек цементЫщ юеткей кабаттарынык эрозиясымен тYCiндiрiледi [36].

СYЙек цементi оперативтi ортопедияда кенЫен колданылатынына карамастан, бiрталай кемiстiктерге ие:

1. СYЙек цементi биоыдыраушы емес, сол себепт онын бетiнде микробтык кабыкшалар тYзiлуi мYмкiн.

2. СYЙек цементiн алып тастаFанда айналасындаFы тЫдер закымдалады.

3. Цементке араластырылFан антибиотиктщ кеп мелшерi сол цементтщ курамында калып кояды, ол козды^ыштарды жоюFа мYмкiндiк бермейдi [25].

Перипротездi инфекциянын алдын алу Yшiн узак жылдар бойы гентамициндi колданып келдк Себебi ол барлык антибактериалды препараттардын Ынде ен жаксы зерттелгенi жэне кажетт физикалык касиеттерге ие (суда ерид^. Ол - осы препаратка резистенттi штаммдардын пайда болуына алып келдi [32].

БиоYЙлесiмдi имплантаттар. Кейнп жылдары Fалымдар арасында закымданFан тiндердi алмастыруы мYмкiн материалдарды ойлап табу тенденциясы байкалады. Бул материалдар биоматериалдар деп аталады. «Биоматериалдар - бул аFзанын кандай да бiр закымданFан тiнi алмастыруFа арналFан

материалдар тобы болып табылады» [23].

Биоматериалдар келесi ;асиеттерге ие болу керек:

1. Химиялы; касиеттер: тiндер мен тiн аралы; суйыктыктар арасында колайсыз химиялы; реакциялардык, коррозиянык болмауы.

2. Биологиялы; касиеттер: иммундык жуйе жаFынан жауап рекциясынык болмауы, суйек тiнiмен бiтiсу, остеогенездi ынталандыру.

3. Механикалы; касиеттерi: берктк, жарылуларFа тура;™;, баяу кирауFа ;арсыласу, тозуFа тeзiмдiлiк [25].

Эндопротез немесе суйек устшк пластиналар ретiнде ;олданылатын биома-териалдарды CYЙектiк репаративтi ;абтетне эсер етуi бойынша да баFалайды. Биоматериалдар болуы мYмкiн:

- биотeзiмдi (тот баспайтын болат, кобальтхромды ;оспалар) - бул имплант-тардык беткей жанасып турFaн сYЙектен фиброзды тЫмен бeлектенедi, закымданFан CYЙектiк репаративтi регенерациясы ;алыпты мерзiмде жэне импланттан шамалы кашыктыкта болады (дистантты остеогенез);

- биоинертт (титан жэне алюминий оксидтерО - басты ерекшелiгi - фиброзды тЫ тYзуге кабiлетсiз, репаративтi остеогенез CYЙектiк имплант;а жанасып турFaн жерЫде болады, бiрак CYЙектiк 6î^î ;алыпты мерзiмде eтедi;

- биобелсендi (кальций-фосфатты керамика жэне кремний негiзiндегi биошыны) - CYЙекпен ете тыFыз химиялы; байланыс тYзу касиетiмен ерекшеленедi (байланыстырушы остеогенез), имплант бетiнен бастап CYЙек тiнi тYЗiлуi реакциясын кYшейтедi [25].

СYЙек бYтiндiгiн ;алпына келтiруге ;олданылатын металл eзiнiк биоYЙлесiмдiлiгiн жэне физико-химиялы; касиеттерiн eзгертпеуi тиiс. Травматология мен ортопедияда ;олданылатын барлы; металлдар аFзаFа эсер етуiне байланысты 3 непзп топ;а бeлiнедi:

1. Токсикалы; металлдар: ванадий, никель, хром, кобальт;

2. Аралы; металлдар: темiр, алтын, алюминий;

3. Инертт металлдар: титан, цирконий

[25].

Сонымен ;оса биобелсендi материал-дарFа биошынылар жэне гидроксиапатит (ты^ыз жэне кеуектi керамика) непзЫде жасалFан материалдар жатады [23].

Гидроксиапатит биобелсендi материалдардын ^id^H ;урамына кiредi. Ол CYЙектiк бпуне эсер етедi, CYЙектiк анатомиялы;

функциясын са;тап ;алады жэне CYЙек пен имплант арасында фукнционалды ^штеменщ дурыс таралуын ;амтамасыз етедi [27].

Биобелсендшк кристаллды; фаза жэне материалдардын молекулалы; ;урылымы секiлдi химиялы; факторларFа жэне материалдын будырлыFы мен кеуектiлiгi сек^ физикалы; факторлаFа тiкелей байланысты болады. Батысты; авторлар CYЙектердiк белсендi eсу беткейiне ^^алы; имплант-тарды биологиялы; беюту концепциясын усынды. Ондай материалдар кермикалы; оксидтi жэне кeмертектi ;оспалар, сонымен ;атар тура;ты оксидтi ;абаттармен капталFан металлдар болып табылды [38].

Биобелсендi материалдар дегенiмiз, яFни импланттардын закымданFан CYЙекке он эсер ететн жэне сол жерде химиялы; реакция тудырта алатын материалдар. Биобелсендi имплант пен оны ;оршап жат;ан биологиялы; суйыктыктар арасындаFы ион алмасу реакциялары ол жерде карбонды апатит ;абатынык тYЗiлуiне алып келедi. Ол химиялы; жэне кристаллографиялы; касиеттерi жаFынан CYЙектiн минералды; ;урамына жа;ын болады. Осындай типтi реакциялар кезiнде биобелсендi импланттын бетiнде бiрнеше процесстер eтедi. Бiрiншiден, иондар мен протеиндер сорылады, сол себепт имплант бетiнде био;абы;ша тузшедк Бул процесс орнатылатын айма;тык топографиясына(будырлы;, кеуектiлiк, морфо-логиясы жэне т.б.), яFни физико-химиялы; касиеттерiне, химиялы; ;урамына, энер-гиясына байланысты. Осынык нэтижеанде сорылFaн протеиндердiк саны жэне ;ызмет биоматериал беткейiмен бас;арылады.

Биоыдыраушы материалдар. Биоыдыраушы мaтериaлдaрFa CYЙек транс-плантаттары жатады. СYЙек транс-плантаты -бул антибиотикке бaйытылFaн жоFaры тaзaртылFaн кеуектi CYЙек. ЖоFaры тaзaртылFaн CYЙектi антибиотиктерге байыту Yшiн K. A. Michalak жэне онын эрiптестерi ионофорездi ;олдануды усынды [6]. СYЙек тра нсплантаттары нык полиметилмета -крилат-тан (ПММА) айырмашылы^ы ол eзiне кeп мeлшерде aнтибиотиктi сiкiру, трансплантатты алып тастаудын кaжетi жо; жэне материал CYЙек тiнiмен алмасуына байланысты CYЙектiк жaFдaйын жа;сартады. M. A. Buratto жэне онын эрттест^ ;урамында 1 гр ванкомицин бар CYЙек транспланттарын ;олдану, ПММА негiзiндегi цементтi ;олданумен салыстыр-Faндa препараттык минималды Yстем концентрациясы 35 есе артатынын кeрсеттi. Бiрaк aнтибиотиктiк жоFaры концентрациясына

карамастан, ванкомицинге тэн нефротоксика-лы; 8cepi байкалмаFан [11].

Аллогендi суйек негiзiнде жасалFан материалдардын 6ipi минералсыздандырылFан суйек матриксi. Ол суйек коллагеынен жэне суда еритiн акуыздардан турады. Минерал-сыздандырылFан суйек матришнщ арты;-шылыFы ол суйек тшшщ орнын толы; басады жэне оньщ курамындаFы арнайы акуыз-индуктор остеогенездi белсендiредi [11]. МинералсыздандырылFан суйек матришнщ суйек трансплантаттарынан айырмашылыFы дайындаудаFы карапайымдылы; жэне инфекцияларFа тeзiмдiлiк. С. Ketonis жэне онын эрiптестерi перипротездi инфекциянын алдын алуFа тYрлендiрiлген минералсыздан-дырылFан CYЙек матриксiн пайдалануды усынды. ЯFни минералсыздандырылFан CYЙек бетiндегi акуыздарFа иммуногистохимиялык эдiстер аркылы ванкомицин молекулаларын косу. Бул аркылы CYЙек бeлшектерi биобелсендi бетi бар материалдарFа айналып, ез беткейлерiне микроорганизмдердiн конуына кедергi жасайтын болды, сол себептi микробты; биокабыкшалардын да тYЗiлуi тeмендейдi [27].

ТабиFи CYЙек негiзiнде жасалатын биоыдыраушы материалдардын жалпы кемiстiгi - ол трансплантаттарды дайындау-даFы техникалы; киындыктар, гемоконтактты вирусты инфекциянын берiлу каупi, занды жэне этикалы; тыйымдар [32].

Биоыдыраушы материалдарFа сонымен ;оса биокерамика да жатады. Биокермика - ол бейорганикалы; ;осылыстар негiзiнде жасалFан материалдар тобы. Ол материалдар CYЙек дефектi бар жерде «каркас» тYзу кабiлетiне ие. Бейорганикалы; ;осылыстар ретiнде кальций сульфаттарын жэне фосфаттарын ;олданады.

Кальций сульфатынын артыкшылыFы, онын пластикалыFы, жана CYЙек тузе отырып, толы; ыдырауы жэне клиникалы; тэжiрибеде материалдын колжетiмдiгi.

Кальций сульфаты неганде жасалFан материалдын бiрi - Osteoset препараты [17, 29]. Osteoset жи тобрамицин жэне ванкомицин (аныкталFан микроорганизмнiн турiне байланысты) секiлдi антибиотиктерге байытылFан болады. Шетелдiк Fалымдардын зерттеулерiнде осы CYЙек алмастырушы материалдын клиникалы; тиiмдiлiгi, байытыл-Fан антибиотиктердщ уза; бeлiнуi жэне антимикробты; касиеттерi сакталFандыFы кeрсетiлген [26].

Кальций сульфатынын кемшшктер^ ол: цитотоксикалыFы [24], CYЙектiн ;алпына келуiн

ынталандыру кабiлетiнiн тeмендiгi, берiктiгiнiн тeмендiгi, тез ыдырауы [31]. Цитотоксикалы; касиетi жергiлiктi кабынуFа алып келед^ ал ол отадан кейшп жарадан кeп бeлiндiнiн шыFуына алып келедi [32].

ТабиFи полимерлер - остеомиелит емнде in vivo жэне in vitro жургiзiлетiн эксперименттерде ;олданылатын Yлкен топ материалдары. Осы топ материалдарынын iшiнде ен жа;сы зерттелген коллаген. Коллагендi 1980 жылдардан бастап антибиотик^ инфекция ошаFына жеткiзу Yшiн ПММА баламасы ретiнде пайдаланады [36]. Ресейлк Fалымдар гентамицинге байытылFан коллагендi (Коллатамп ИГ) остеомиелиттiн куыстык тYрлерiн емдеуде сэттi колданFан [24]. Коллагенге бiркелкi емес ыдырау тэн. Ол антибиотиктщ ба;ыланбайтын бeлiнуiне алып келедi [24].

Синтетикалы; полимерлер табиFилардан уза; ыдыраумен ерекшеленедi. Ол антибиотиктщ бeлiнуiн бакылауFа жэне баяулатуFа мYмкiндiк бередi. Синтетикалы; полимерлерге полигликоль жэне поли-L-CYr кышкылынын туындылары жатады [24].

К^рп кезде бiрнеше полимерден туратын жэне олардын артыкшылыктарын бiрiктiретiн жана материалдар ойлап табылуда.

Сонда да синтетикалы; полимерлердiн кемшiлiктерiне залалсыздандырудын стандарт-ты эдiсiнiн болмауы жатады. Себебi заласыздандырылFан кезде полимердiн ;урылымы за;ымдалады [24].

Композитты материалдар - бул бiрнеше CYЙек алмастырушы материалдардын ;исын-дастырылуы. Кисындастырылу нэтиже-сiнде келесiдей онтайлы ;асиеттерге жетуге болады: берiктiк, CYЙектiн регенерациясы, биоыды-рауды бас;ару, антибиотиктер бeлiнуiн ба;ылау [24].

О. П. Живцов жэне В. Н. Митрофанов «Коллапан» препаратын ;олдану ар;ылы остеомиелит емЫде жа;сы нэтижелерге жеткен. Коллапан гидроксиапатиттен жэне коллагеннен турады жэне антибиотиктерге байытылFан препарат (гентамицин, линко-мицин, метронидазол, рифампицин, цефо-таксим жэне т.б.) [6, 11].

Антибиотиктерге байытылFан биоыдыраушы материалдар перипротездi инфекцияны емдеуден бeлек, микробтар адгезиясынын, био;абы;ша тYзудiн жэне инфекция дамуынын алдын алу ма;сатында арнайы конструкция ретнде де пайдаланыла алады [27].

Сонымен, созылмалы остеомиелит емiнде антибактериалды препараттарды

утымды пайдалану элi толы; шешiлмеген мэселе болып табылады. Бул жYЙелi антибиотикотерапиянык тиiмсiздiгiмен байланысты. Себебi кaзiргi такда гап антибактериалды препараттар CYЙекке e^ пейд^ микрооргaнизмдердiк кeптеген антибиотиктерге резистенттiлiгi арт;ан. Kaзiргi кезде травматология мен ортопедиядaFы имплантат-ассоциирленген и нфекциянык пaтогенезiнде микробты; биокaбыкшaлaрдык макызы Yлкен. ТaFы бiр макызды мэселе - ол травматология мен ортопедиядaFы жYЙелi антибиотикотерапиянык уза^ты^ы (антибио-тикотерапия курсынык узaктыFы бiрнеше аптадан бiрнеше aЙFa дейiн). Антибактериалды препараттарды кaзiргi кезде бекiтiлген нус;аулы;тарда жaзылмaFaн кeрсеткiштер жэне мeлшерлер бойынша ;олданатын болFaн. Емнiк тиiмдiлiгiн жоFaрлaтaтын жэне инфекциялы; процесстiк aгрессиялыFын басатын тэсiлдердiк бiрi, ол антибактериалды препараттарды жергшкт ;олдану. Эдеби шолуда бYгiнгi такда бар жэне ;олданылатын антибиотиктерге бaйытылFaн CYЙек алмас-тырушы материалдарды остеомиелит емiнде жэне перипротездi инфекциянык алдын алу Yшiн ;олдану жайлы а;парат берiлген.

Эдеби шолу тэжiрибеде жумыс iстейтiн дэрiгерлерге орындалатын отаны му;ият тaкдaуFa, созылмалы остеомиелиттiк жэне перипротезi инфекциянык емiнде кешендi амал тaбуFa мYмкiндiк бередi.

ЭДЕВИЕТ

1 Алексеев Д. Г. Комплексное лечение хронического остеомиелита с применением рациональной антиинфекционной химиотерапии и иммунокоррекции: Автореф. дис. канд. мед. наук. - Самара, 2006 - 22 с.

2 Амирасланов Ю. А. Выбор хирургической тактики при лечении больных остеомиелитом длинных костей в зависимости от характера поражения /Ю. А. Амирасланов, А. М. Светухин, И. В. Борисов //Хирургия. - 2008. -№9. - С. 46-50.

3 Амирасланов Ю. А. Лечение больного хроническим медуллярным остеомиелитом бедренной кости с наличием инородных тел в костномозговом канале /Ю. А. Амирасланов, И. В. Борисов //Хирургия. - 2014. - №6. - С. 71-73.

4 Божкова С. А. Современные возможности антибиотикотерапии перипротезной инфекции и остеомиелита /С. А. Божкова, А. А. Но-вокшонова, В. А. Конев //Травматология и ортопедия России. - 2015. - №3 (77). - С. 92-107.

5 Борисов И. В. Современные методы хирургического лечения остеомиелита длинных костей у взрослых. - М., 2007. - 234 с.

6 Живцов О. П. Применение биокомпозитных материалов при лечении пациентов с полостными формами остеомиелита /О. П. Живцов, В. Н. Митрофанов //Матер. I между-нар. конгр. «Раны и раневые инфекции». - М.,

2012. - С. 56-58.

7 Котельников Г. П. Гравитационная терапия в коррекции нарушений репаративного остеогенеза /Г. П. Котельников, A. B. Яшков. -Самара, 2000. - 208 с.

8 Котельников Г. П. Экспериментальное обоснования гравитационной терапии /Г. П. Котельников, A. B. Яшков, А. Н. Махова. - М.: Медицина, 2005. - 280 с.

9 Локальная антибиотикотерапия при инфекции области эндопротеза сустава /Т. А. Кильметов, И. Ф. Ахтямов, И. Ш. Гальмутдинов и др. //Казанский мед. журн. - 2014. - №3 (95). - С. 405-411.

10 Макишев Д. А. Замещение диафизар-ных дефектов у больных с посттравматическим остеомиелитом трубчатых костей //Медицина жэне экология. - 2009. - №3. - С. 16-19.

11 Митрофанов В. Н. Опыт применения ультразвуковой кавитации при лечении пациентов с хроническим полостным остеомиелитом /В. Н. Митрофанов, О. П. Живцов //Мед. альманах. - 2013. - №3. - С. 115-116.

12 Никитин Г. Д. Хирургическое лечение остеомиелита /Г. Д. Никитин, А. В. Рак, С. А. Линник. - СПб, 2000. -286 с.

13 Ортопедическая имплантат-ассоциированная инфекция: ведущие возбудители, локальная резистентность и рекомендации по антибактериальной терапии /С. А. Бож-кова, Р. М. Тихилов, М. В. Краснова, А. Н. Ру-кина //Травматология и ортопедия России. -

2013. - №4 (70). - С. 5-15.

14 Основные принципы лечения хронического остеомиелита длинных костей /Ю. А. Амирасланов, A. M. Светухин, В. А. Митиш и др. //Вестн. хирургии им. И. И. Грекова. -2001. - №2. - С. 91-96.

15 Попков А. В. Биоактивные импланта-ты в травматологии и ортопедии /А. В. Попков, Д. А. Попков. - Иркутск: НЦРВХ СО РАМН, 2012. - 438 с.

16 Привольнев В. В. Местное применение антибиотиков в лечении инфекций костной ткани /В. В. Привольнев, А. В. Родин, Е. В. Каракулина //Клин. микробиология и антимикроб. Химиотерапия. - 2012. - Т. 14, №2. - С. 118-131.

17 Применение препарата Osteoset для заполнения костных полостей /С. А. Линник, П. П. Ромашов, К. А. Новоселов и др. //

Травматология и ортопедия России. - 2009. -№3. - C. 155-156.

18 Пузь А. В. Многофункциональные покрытия для сплавов медицинского назначения: Автореф. дис. канд. хим. наук. - Владивосток, 2014. - С. 164.

19 Сидоренко С. В. Роль бактериальных биопленок в патологии человека //Инфекции в хирургии. - 2004. - №2. - С. 16-20.

20 Сонис А. Г. Новое в диагностике и лечении остеомиелита: Автореф. дис. д-ра мед. наук. - Самара, 2010. - 22 с.

21 Сравнительная характеристика препаратов ванкомицина, зарегистрированных в РФ /Д. Ю. Белоусов, Ю. Б. Белоусов, О. А. Се-лютин, О. В. Филлипова //Качественная клиническая практика. - 2009. - №5. - С. 12-19.

22 Шевцов В. И. Замещение дефектов длинных костей /В. И. Шевцов, Д. Ю. Борзунов, Н. В. Петровская //Травматология, ортопедия, комбустиология. - 200б. - №2. - С. 68-72.

23 Adverse reactions to OsteoSet bone graft substitute the incidence in a consecutive series /G. H. Lee, J. G. Khoury, J. E. Bell, J. A. Buckwalter //Iowa Orthop. J. - 2002. - V. 22. -P. 35-38.

24 Antibiotic Modification of Native Grafts. Improving Upon Nature's Scaffolds /C. Ketonis, C. S. Adams, S. Barr et al. //Tissue Eng. Part A. -2010. - V. 6. - P. 2041-2049.

25 Biodegradable antibiotic delivery systems /M. El-Husseiny, S. Patel, R. J. MacFarlane, F. S. Hadded //J. Bone Joint Surg. Br. - 2011. -V. 93. - P. 151-157.

26 Bone morphogenetic protein-induced repair of the premaxillary cleft /A. S. Herford, P. J. Boyne, R. Rawson, R. P. Williams //J. Oral Max-illofac. Surgery. - 2007. - V. 65 (11). - P. 21362141.

27 Bone substitutes in orthopaedic surgery: from basic science to clinical practice /V. Campana, G. Milano, E. Pegano //J. Mater. Sci. Mater. Med. - 2014. - V. 25. - P. 2445-2461.

28 Effects of Mixing Techniques on Vanco-mycin-Impregnated Polymethylmethacrylate /J. C. Laine, T. D. Nguyen, J. M. Buckley //The Journal of Arthroplasty. - 2011. - V. 26. - P. 15621566.

29 Gitelis S. The treatment of chronic osteomyelitis with a biodegradable antibiotic-Impregnated implant /S. Gitelis, G. T. Brebach // J. Orthop. Surg. - 2002. - V. 10 (1). - P. 53-60.

30 High active local levels of vancomycin without nephrotoxicity released from impacted bone allografts in 20 revision hip arthroplasties /M. A. Buratto, M. I. Gimenez, G. Greco et al. //Acta Orthopaedica. - 2005. - V. 76 (3). - P. 336-340.

31 Ifesanya A. O. Operative stabilization of open long bone fractures: A tropical tertiary hospital experience /A. O. Ifesanya, T. O. Alonge // Niger. Med. J. - 2012. - V. 53, №1. - P. 16-20.

32 In Vitro and In Vivo Efficacies of Teicoplanin-Loaded Calcium Sulfate for Treatment of Chronic Methicilln-Resistant Staphylococcus aureus Osteomyelitis /W. T. Jia, S. H. Luo, C. Q. Zhang, J. Q. Wang //Antimicrob. Agents Chemother. - 2010. - V. 54 (1). - P. 170-176.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

33 Jorge L. S. Osteomyelitis: a current challenge /L. S. Jorge, A. G. Chueire, A. R. Ros-sit //Braz. J. Infect. Dis. - 2010. - V. 14, №3. -P. 310-351.

34 Michalak K. A. Iontopheresed segmental allografts in revision arthroplasty for infection /K. A. Michalak, P. P. Khoo, P. J. Yates //The Journal of Bone and Joint Surgery Br. - 2006. - V. 11. -P. 1430-1437.

35 Schnettler R. Septic Bone and Joint Surgery /R. Schnettler, H.-U. Steinau //Thieme. -2010. - V. 4. - P. 313.

36 Spector M. Basic principles of scaffolds in tissue engineering //Tissue Engineering. Applications in Oral and Maxillofacial Surgery and Peri-odontics /Eds. S. E. Lynch, R.E. Marx, M. Nevins, L.A. Lynch. 2nd ed. - Chicago: Quintessence Publishing, 2006. - P. 26-32.

37 Zilberman M. Antibiotic-eluting medical devices for various applications /M. Zilberman, J. J. Elsner //Journ. of Controlled Release. - 2008. -V. 130. - P. 202-215.

38 Uskokovic V. Nanostructured Platforms for the Sustained and Local Delivery of Antibiotics in the Treatment of Osteomyelitis //Crit. Rev. Ther. Drug. Carrier. Syst. - 2015. - V. 32 (1). -P. 1-59.

REFERENCES

1 Alekseev D. G. Kompleksnoe lechenie hronicheskogo osteomielita s primeneniem ra-cional'noj antiinfekcionnoj himioterapii i im-munokorrekcii: Avtoref. dis. kand. med. nauk. -Samara, 2006 - 22 p.

2 Amiraslanov Ju. A. Vybor hirurgicheskoj taktiki pri lechenii bol'nyh osteomielitom dlinnyh kostej v zavisimosti ot haraktera porazhenija /Ju. A. Amiraslanov, A. M. Svetuhin, I. V. Borisov // Hirurgija. - 2008. - №9. - P. 46-50.

3 Amiraslanov Ju. A. Lechenie bol'nogo hronicheskim medulljarnym osteomielitom bedrennoj kosti s nalichiem inorodnyh tel v kost-nomozgovom kanale /Ju. A. Amiraslanov, I. V. Borisov //Hirurgija. - 2014. - №6. - P. 71-73.

4 Bozhkova S. A. Sovremennye vozmozhnosti antibiotikoterapii periproteznoj in-fekcii i osteomielita /S. A. Bozhkova, A. A. Novo-

kshonova, V. A. Konev //Travmatologija i ortopedi-ja Rossii. - 2015. - №3 (77). - P. 92-107.

5 Borisov I. V. Sovremennye metody hirur-gicheskogo lechenija osteomielita dlinnyh kostej u vzroslyh. - M., 2007. - 234 p.

6 Zhivcov O. P. Primenenie biokompozitnyh materialov pri lechenii pacientov s polostnymi formami osteomielita /O. P. Zhivcov, V. N. Mitro-fanov //Mater. I mezhdunar. kongr. «Rany i ra-nevye infekcii». - M., 2012. - P. 56-58.

7 Kotel'nikov G. P. Gravitacionnaja terapija v korrekcii narushenij reparativnogo osteogene-za /G. P. Kotel'nikov, A. B. Jashkov. - Samara, 2000. - 208 p.

8 Kotel'nikov G. P. Jeksperimental'noe obosnovanija gravitacionnoj terapii /G. P. Kotel'nikov, A. B. Jashkov, A. N. Mahova. - M.: Medicina, 2005. - 280 p.

9 Lokal'naja antibiotikoterapija pri infekcii oblasti jendoproteza sustava /T. A. Kil'metov, I. F. Ahtjamov, I. Sh. Gal'mutdinov i dr. //Kazanskij med. zhurn. - 2014. - №3 (95). - P. 405-411.

10 Makishev D. A. Zameshhenie diafizarnyh defektov u bol'nyh s posttravmaticheskim osteo-mielitom trubchatyh kostej //Medicina zhsne jekologija. - 2009. - №3. - P. 16-19.

11 Mitrofanov V. N. Opyt primenenija ul'trazvukovoj kavitacii pri lechenii pacientov s hronicheskim polostnym osteomielitom /V. N. Mitrofanov, O. P. Zhivcov //Med. al'manah. -2013. - №3. - P. 115-116.

12 Nikitin G. D. Hirurgicheskoe lechenie osteomielita /G. D. Nikitin, A. V. Rak, S. A. Linnik.

- SPb, 2000. -286 p.

13 Ortopedicheskaja implantat-associirovannaja infekcija: vedushhie vozbuditeli, lokal'naja rezistentnost' i rekomendacii po anti-bakterial'noj terapii /S. A. Bozhkova, R. M. Ti-hilov, M. V. Krasnova, A. N. Rukina // Travmatologija i ortopedija Rossii. - 2013. - №4 (70). - P. 5-15.

14 Osnovnye principy lechenija hronich-eskogo osteomielita dlinnyh kostej /Ju. A. Amiraslanov, A. M. Svetuhin, V. A. Mitish i dr. // Vestn. hirurgii im. I. I. Grekova. - 2001. - №2. -P. 91-96.

15 Popkov A. V. Bioaktivnye implantaty v travmatologii i ortopedii /A. V. Popkov, D. A. Popkov. - Irkutsk: NCRVH SO RAMN, 2012. - 438 p.

16 Privol'nev V. V. Mestnoe primenenie antibiotikov v lechenii infekcij kostnoj tkani /V. V. Privol'nev, A. V. Rodin, E. V. Karakulina //Klin. mikrobiologija i antimikrob. Himioterapija. - 2012.

- T. 14, №2. - P. 118-131.

17 Primenenie preparata Osteoset dlja zapolnenija kostnyh polostej /S. A. Linnik, P. P. Romashov, K. A. Novoselov i dr. //Travmatologija

i ortopedija Rossii. - 2009. - №3. - P. 155-156.

18 Puz' A. V. Mnogofunkcional'nye pokrytija dlja splavov medicinskogo naznachenija: Avtoref. dis. kand. him. nauk. - Vladivostok, 2014. - P. 164.

19 Sidorenko S. V. Rol' bakterial'nyh bio-plenok v patologii cheloveka //Infekcii v hirurgii. -2004. - №2. - P. 16-20.

20 Sonis A. G. Novoe v diagnostike i lechenii osteomielita: Avtoref. dis. d-ra med. nauk. -Samara, 2010. - 22 p.

21 Sravnitel'naja harakteristika preparatov vankomicina, zaregistrirovannyh v RF /D. Ju. Bel-ousov, Ju. B. Belousov, O. A. Seljutin, O. V. Fil-lipova //Kachestvennaja klinicheskaja praktika. -

2009. - №5. - P. 12-19.

22 Shevcov V. I. Zameshhenie defektov dlinnyh kostej /V. I. Shevcov, D. Ju. Borzunov, N. V. Petrovskaja //Travmatologija, ortopedija, kom-bustiologija. - 2006. - №2. - P. 68-72.

23 Adverse reactions to OsteoSet bone graft substitute the incidence in a consecutive series /G. H. Lee, J. G. Khoury, J. E. Bell, J. A. Buckwalter //Iowa Orthop. J. - 2002. - V. 22. -P. 35-38.

24 Antibiotic Modification of Native Grafts. Improving Upon Nature's Scaffolds /C. Ketonis, C. S. Adams, S. Barr et al. //Tissue Eng. Part A. -

2010. - V. 6. - P. 2041-2049.

25 Biodegradable antibiotic delivery systems /M. El-Husseiny, S. Patel, R. J. MacFarlane, F. S. Hadded //J. Bone Joint Surg. Br. - 2011. -V. 93. - P. 151-157.

26 Bone morphogenetic protein-induced repair of the premaxillary cleft /A. S. Herford, P. J. Boyne, R. Rawson, R. P. Williams //J. Oral Max-illofac. Surgery. - 2007. - V. 65 (11). - P. 21362141.

27 Bone substitutes in orthopaedic surgery: from basic science to clinical practice /V. Campana, G. Milano, E. Pegano //J. Mater. Sci. Mater. Med. - 2014. - V. 25. - P. 2445-2461.

28 Effects of Mixing Techniques on Vanco-mycin-Impregnated Polymethylmethacrylate /J. C. Laine, T. D. Nguyen, J. M. Buckley //The Journal of Arthroplasty. - 2011. - V. 26. - P. 15621566.

29 Gitelis S. The treatment of chronic osteomyelitis with a biodegradable antibiotic-Impregnated implant /S. Gitelis, G. T. Brebach // J. Orthop. Surg. - 2002. - V. 10 (1). - P. 53-60.

30 High active local levels of vancomycin without nephrotoxicity released from impacted bone allografts in 20 revision hip arthroplasties / M. A. Buratto, M. I. Gimenez, G. Greco et al. // Acta Orthopaedica. - 2005. - V. 76 (3). - P. 336340.

31 Ifesanya A. O. Operative stabilization of open long bone fractures: A tropical tertiary hos-

pital experience /A. O. Ifesanya, T. O. Alonge // Niger. Med. J. - 2012. - V. 53, №1. - P. 16-20.

32 In Vitro and In Vivo Efficacies of Teicoplanin-Loaded Calcium Sulfate for Treatment of Chronic Methicilln-Resistant Staphylococcus aureus Osteomyelitis /W. T. Jia, S. H. Luo, C. Q. Zhang, J. Q. Wang //Antimicrob. Agents Chemother. - 2010. - V. 54 (1). - P. 170-176.

33 Jorge L. S. Osteomyelitis: a current challenge /L. S. Jorge, A. G. Chueire, A. R. Ros-sit //Braz. J. Infect. Dis. - 2010. - V. 14, №3. -P. 310-351.

34 Michalak K. A. Iontopheresed segmental allografts in revision arthroplasty for infection /K. A. Michalak, P. P. Khoo, P. J. Yates //The Journal of Bone and Joint Surgery Br. - 2006. - V. 11. -P. 1430-1437.

35 Schnettler R. Septic Bone and Joint Surgery /R. Schnettler, H.-U. Steinau //Thieme. -2010. - V. 4. - P. 313.

36 Spector M. Basic principles of scaffolds in tissue engineering //Tissue Engineering. Applications in Oral and Maxillofacial Surgery and Periodontics /Eds. S. E. Lynch, R.E. Marx, M. Nevins, L.A. Lynch. 2nd ed. - Chicago: Quintessence Publishing, 2006. - P. 26-32.

37 Zilberman M. Antibiotic-eluting medical devices for various applications /M. Zilberman, J. J. Elsner //Journ. of Controlled Release. - 2008. -V. 130. - P. 202-215.

38 Uskokovic V. Nanostructured Platforms for the Sustained and Local Delivery of Antibiotics in the Treatment of Osteomyelitis //Crit. Rev. Ther. Drug. Carrier. Syst. - 2015. - V. 32 (1). -P. 1-59.

Поступила 14.05.2017 г.

B. Е. Tuleubayev, D. А. Saginova, А. А. Koshanova

THE USE OF MODERN BIODEGRADABLE MATERIALS IN THE TREATMENT OF CHRONIC POSTTRAUMATIC OSTEOMYELITIS

IDepartment of general surgery and traumatology of Karaganda state medical university (Karaganda, Kazakhstan)

The review presents information on modern biodegradable materials used in traumatology and orthopedics in the treatment of chronic posttraumatic osteomyelitis. Advantages and disadvantages, scope, technical characteristics and distinctive properties of biodegradable materials are indicated. The main characteristics of the most frequently used bone substitutes are described in detail. This allows practitioner's doctors to select an individual and optimal method for prompt restoration of bone integrity.

Key words: chronic posttraumatic osteomyelitis, biodegradable materials

Б. Е. Тулеубаев, Д. А. Сагинова, А. А. Кошанова

ПРИМЕНЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ БИОДЕГРАДИРУЕМЫХ МАТЕРИАЛОВ В ЛЕЧЕНИИ ХРОНИЧЕСКОГО ПОСТТРАВМАТИЧЕСКОГО ОСТЕОМИЕЛИТА

Кафедра общей хирургии и травматологии Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)

В обзоре представлены сведения о используемых в травматологии и ортопедии современных биодеградируемых материалах в лечении хронического посттравматического остеомиелита. Указаны преимущества и недостатки, область применения, технические характеристики и отличительные свойства биодеградируемых материалов. Подробно описаны основные характеристики наиболее часто применяющихся заменителей костной ткани. Это дает возможность практикующим врачам подобрать индивидуальный и оптимальный метод оперативного восстановления целостности кости.

Ключевые слова: хронический посттравматический остеомиелит, биодеградирующие материалы

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.