Научная статья на тему 'СОВЕТ ИТТИФОҚИ ҚАҲРАМОНИ ҒУЛОМЖОН ЁҚУБОВ'

СОВЕТ ИТТИФОҚИ ҚАҲРАМОНИ ҒУЛОМЖОН ЁҚУБОВ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
135
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СОВЕТ / АСАКА / БОБРУЙСК

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Рахимов Ш.

Ушбу маколада Гуломжон Ёкубов хаёти, уруш давридаги жасоратлари хакида маълумот келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

HERO OF THE SOVIET UNION GULOMJON YAKUBOV

This article provides information about the life of Gulomjon Yakubov, his bravery during the war.

Текст научной работы на тему «СОВЕТ ИТТИФОҚИ ҚАҲРАМОНИ ҒУЛОМЖОН ЁҚУБОВ»

Рахимов Ш. катта илмий ходими "Галаба боги " ёдгорлик мажмуаси "Шон-шараф " Давлат музейи

СОВЕТ ИТТИФОКИ КдаРАМОНИ ГУЛОМЖОН ЁКУБОВ

Аннотация: Ушбу маколада Гуломжон Ёкубов хаёти, уруш давридаги жасоратлари хакида маълумот келтирилган.

Калит сузлар: Совет, Асака, Бобруйск.

Raximov Sh. senior researcher Victory Park Memorial Complex State Museum of Glory

HERO OF THE SOVIET UNION GULOMJON YAKUBOV

Annotation: This article provides information about the life of Gulomjon Yakubov, his bravery during the war.

Keywords: Soviet, Asaka, Bobruisk.

"Буюк тарихда хеч нарса изсиз кетмайди. Ухалкларнинг цонида, тарихий хотирасида сакланади ва амалий ишларида намоён булади.

Шунинг учун хам у кудратлидир. Тарихий меросни асраб-авайлаш, урганиш ва авлодлардан авлодларга крлдириш давлатимиз сиёсатининг

энгмухимустувор йуналишларидан биридир"

Шавкат МИРЗИЁЕВ, Узбекистан Республикаси Президенты

Узбекистан Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев фашизм устидан козинилган Галабанинг 76 йиллиги муносабати билан булиб утган тантанада сузлаган нуткида шундай деган эди - "Иккинчи жахон уруши миллионлаб бегунох инсонларнинг улимига сабаб булган, мислсиз йукотиш ва талафотларга олиб келган энг дахшатли киргин булганини хаммамиз яхши биламиз. Олти йил давом этган бу конли урушда уша пайтда дунёдаги мавжуд 73 та давлатдан 62 таси, Ер юзи ахолисининг 80 фоизи иштирок этгани хам бу хакикатни тасдиклайди.....

Узбекистон халки огир талафотлар куриб, буюк Галабага бекиёс хисса кушди. Бу хакикатни 200 мингдан зиёд аскар ва офицерларимиз жанговар орден ва медаллар билан мукофотлангани хам яккол исботлайди.

Ватандошларимизнинг 301 нафари Совет Иттифоки Кахрамони деган юксак унвонга, 70 нафардан ортиги учала даражадаги "Слава" орденига сазовор булганини алохида таъкидлаш лозим".68

Юкорида курсатилган узбекистонлик 301 нафар Совет Иттифоки Кахрамонларидан бири Гуломжон Ёкубовдир.

Совет Иттифоки Кахрамони Гуломжон Ёкубов 1915 йилнинг 2 (15) сентябрида Андижон вилояти Асака тумани Мирзаобод кишлогида дехкон оиласида тугилган. Узбек. Мактабнинг 6-синфини тугатиб, Куйбишев номли колхозда ишлаган. Гуломжон Ёкубов 1937-1940 йилларда Кизил армия сафларида хизмат килган. 1939-1940 йилларда булиб утган совет-фин урушида иштирок этган. 1940 йилда Гуломжон Ёкубов уз жонажон кишлогига, уйига кайтиб келади. Кейин "Савой" совхози директори уринбосари лавози мехнат фаолиятини давом эттиради.

1941 йилнинг 22 июн кунида фашистлар Германияси СССР ва Германия уртасида тузилган узаро уруш очмаслик тугрисидаги битимни-Пактни хиёнаткорона бузиб СССРга бостириб кирди.

Гуломжон Ёкубов 1941 йилда фашизмга карши курашиш учун яна фронтга кетди. Совет-фин урушида орттирган тажрибаси, совхозда одамлар билан ишлаш куникмалари, тилни билиши эътиборга олинди ва у кумондонлик таркибини такомиллаштириш курсларига укишга жунатилди. Укишни тугатиб офицерлик унвонини олиб Гуломжон Ёкубов фронтга юборилди. 1942 йилнинг сентябрида у 2-Белоруссия фронти 156-укчи дивизияси 556-укчи полкининг автоматчилар ротасида взвод командири лавозимида хизматни давом эттирди.

1944 йилнинг ёзига келиб капитан Гуломжон Ёкубов 556-укчи полкининг автоматчилар ротаси командири лавозимига тайинланди. Капитан Гуломжон Ёкубов Белоруссияни фашистлардан тозалаш жанговар операцияларида матонат билан жанг килди.

1944 йилнинг 23 июнида Иккинчи жахон урушининг энг йирик стратегик операцияларидан бири хисобланган Белоруссияни немис-фашист боскинчиларидан тозалаш "Багратион" операцияси бошланди.

Ушбу тарихий стратегик операцияда 1-Белоруссия фронти 3-армияси 169-укчи дивизияси 556-укчи полкининг хиссаси алохида ва бекиёсдир. Могилёв вилоятининг Лудчица кишлоги якинидаги 150,9 тепалиги алохида тактик ахамиятга эга эди. 556-укчи полки кумондонлиги ушбу тепаликка чалгитувчи зарбани беришга ва душманнинг асосий куч ва воситаларини бош зарба бериш йуналишидан огдиришга карор килди. Ушбу чалгитувчи

68, Узбекистон Республикаси Президента Шавкат МИРЗИЁЕВнинг фашизм устидан козинилган Галабанинг 76 йиллиги муносабати билан булиб утган тантанада сузлаган нуткидан.

зарбани капитан Гуломжон Ёкубовнинг автоматчилар ротаси бериши кузда тутилди. Юкорида таъкидланганидек, бундан кузланган максад, автоматчилар ротаси душманнинг асосий кучларини узига каратиши ва керак эди.

1944 йилнинг 24 июнига утар кечаси капитан Гуломжон Ёкубовнинг автоматчилар ротаси Лудчица кишлоги худудида душман мудофаасга ёриб кирди ва душманнинг учта траншеясини ишгол килиб утиб, 150,9 тепалигини эгаллади.

Полкнинг асосий кучлари душман мудофаасининг бошка жойидан ёриб кирди. Полкнинг бошка булинмаларидан ажралиб колган автоматчилар ротасига карши душман йирик кучларини ташлади, рота командири Гуломжон Ёкубов, тезкорлик билан мудофаани ташкил килди. 20 соат давомида куч жихатдан устун булган душманнинг 40 дан ортик хужумлари кайтарилди. Рота катта талофатлар курди, лекин эгаллаган маррасини матонат билан ушлаб турди. Полкнинг жанговар вазифани муваффакият билан бажаришига имкон яратиб берилди.

Мана шу жангда капитан Гуломжон Ёкубов душман укидан кахрамонларча халок булди. Бу вактга келиб, 1-Белоруссия фронти кушинлари бир-неча километр жануброкда немисларнинг асосий мудофаа чизини ёриб утдилар ва душманнинг Бобруйск гурухини куршовга олишни бошладилар.

Фронт кумондони маршал К.К.Рокоссовский узининг "Аскарлик бурчи" эсдаликларида Бобруйск учун булган жангларни куйидагича таърифлайди.

"25 километрли куршов халкасида душманнинг 40 минглик гурухи колиб кетди. Унинг куршов халкасидан жанубга ва гарбга чекиниш йуллари мустахкам тусилди....душман шимол томонга ёриб утиш учун ун бештагача карши хужумларни амалга оширди....

Хулоса: немис-фашситлари билан курашда курсатган жасорати ва цаурамонлиги учун Совет Иттифоци Цаурамони унвони берилишига лойиц".

О

ЯяубвШ Гулим

Г*рок 1аигтгкага Сашя Л«ниня 44' II «даль •Золитвн

I

Для рчмЫмия. .1515

^илл« ■.^пнто.^гг

ВДИДТЯ Г1ЭН1 |ЛИ |"-,в#гПИТ

Кто и-жгр"»,п,ч п-- I 1ррм1г11пун П£ ■ [. Е I Н№н1наа>нн1 паграш: "ирьм Сошп слсаГо Саки« ГЛпчынл к

^ С- ,'■ .

Гуломжон Ёкубовнинг

Капитан Гудомжон Ёкубовга Совет Иттифоки ^ахрамони унвони бериш хакидаги хужжатлар нусхаси

олдинги жанговар харкатларда курсатган жасорати ва матонати хам муносиб такдирланган эди. У 1943 йилнинг 27 июлида "Жасорати учун" медали, 1943 йилнинг 10 августида "Кизил Юлдуз" ордени, 1943 йилнинг 27 ноябрида иккинчи даражали "Ватан уруши" ордени ва 1944 йилнинг 9 февралида "Кизил Байрок" орденлари билан такдирланган. Гуломжон Ёкубов такдирланган саналарни тахлил килсак, ушбу туртта жанговар медал ва орденлар билан у етти ой мобайнида такдирланган. Бу эса ватандошимизнинг малакали, саводли офицер эканлигининг хамда унинг матонати ва жасоратининг белгисидир.

Узбек офицери - капитан Гуломжон Ёкубов Белоруссияни фашист боскинчиларидан тозалашда халок булди, унинг жасади хам Белоруссия тупрогида колиб кетди.

Узбекистон харбий-тарих жамияти матбуот хизматининг хабарига кура, 2020 йилнинг августида ташкилот вакиллари Беларусь Республикаси Президенти ва Мудофаа вазирига мурожаат килиб, Беларусь шахарларидан бир нечта кучаларга Белоруссияни фашистлардан озод этишда иштирок этган узбекистонлик Совет Иттифоки Кахрамонларининг номлари берилишини суради. Мурожаатнинг натижасига кура Минск шахрининг Ленин районидаги кучаларнинг бирига Совет Иттифоки Кахрамони Гуломжон Ёкубовнинг номи берилди.

Ватан озодлиги учун жон фидо этган Гуломжон Ёкубов ва унга ухшаган минглаб ватандошларимизнинг хотиралари учмас ва мангудир.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Выступления Президента Республики Узбекистан Шавката МИРЗИЁЕВА на церемонии, посвященной 76-летию Победы над фашизмом.

2. Акмал Саидов Парк Победы: Философия мужества и стойкости. Ташкент. 2021 г.

3. Сборник «9 мая 1945 года» — М., 1970

4. История Второй мировой войны. Москва. 1975 г.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.