САРАЛАП ОқЫТУ ТәСіЛіН қОЛДАНУДЫң ЕРЕКШЕЛіКТЕРі Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

УДК 373.1.02:372.8

САРАЛАП СЩЫТУ ТЭС1Л1Н ЦОЛДАНУДЫЦ ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1

Ацдатпа

Бул макал ада саралап окытудьщ мацыз-дылыгы, жолдары, ж1ктелу1, нускалары, топ турлер1 туралы жазылган. Саралап окудьщ тшмд1 жактары, оны колданудьщ ерекшел1ктер1 туралы жазылган.

Аннотация

В данной статье автор делится опытом дифференцированного обучения, приводит примеры классификации видов дифференцированного обучения и их применения в эффективном преподавании и обучении.

Annotation

In the article the author shares her own experience on differentiated learning, shows some examples of how to apply the types of differentiated learning, and considers their effectiveness in teaching and learning.

Бипм берудщ Kasipri концепциясы окыту кызметше деген кызыгушылыкты тэрбиелеу непзшде окушылар тулгасын тэрбиелеу жэне дамыту максаттарынын басымдыктарынан шыгады. Эр окушы езшщ мумшщцктерш толы к жузеге асыра алатындай жагдай жасау мацызды, ол оци бшетш жэне о куга ынтасы бар окыту субъекпсше айналды.

Жекелей окыту тэсшш жузеге асырудыц куралы саралап окыту болып табылады. Саралап окыту - бул окыту процесш уйымда-стыру Typi, мугал1м оку удер1с1 барысында б1рыцгай сапалык касиеттер1 бойынша ка-лыптастырылган окушылар тобымен жумыс ютейдг

Кэрол Анн Томлинсонныц зерттеу1 бойынша мугал1мдер саралап окытуды терт жолмен

Бекмаганбетоеа Г.К.,

« Орл еу » БА ¥0 » А К, филиалы бойынша ПК, БАИ» бтм беру j p<)iciu пснхл огиял ыц-педагогикал ьгк колдау кафедрасыныц ага окытушысы

Неглзгл свздер: саралап окыту, окыту mypnepi, мазмун, j oepic, нэтиже, оку ортасы, неггзг] тапсырма, кол ели улкен тапсьг-рма, шыгармашылык тапсырма, кездейсок топ, аралас топ, дец-гейл! топ, калаулы топ, гендерлт топ.

Ключевые слова: дифференцированное обучение, виды обучения, содержание, обучающая среда, творческие задания, разноуровневая группа, группа по выбору, ген-дерная группа.

Keywords: differentiated learning, types of learning, content, Iearning environment, creative tasks, multilevel group, selection group, gender group.

cs К I

<c

m

о

СП &

w О в; s

L

0 §

1 X Ш E-

K S

Рч

о

ш E-

4(26)72019

журпзе алады:

• мазмун бойынша;

• уцерю бойынша;

• нэтиже бойынша;

• оцу ортасы бойынша.

Мазмун бойынша мугал1м оку мазмунын Блум таксономиясы (томен-п ойлау децгешнен жогары ойлау децгешне дешн зияткерлш децгейлер ж1ктемес1) бойынша эртурл1 децгейд! камтитын окушылар тобына эртурл1 оку эщстерш уйымдастыруы керек.

Мугал1м визуалдарды окулыкты (дереккоздерд1, акпаратты) оку, ау-диалдарды аудио жазбаларды тында-ту аркылы, кинестеттерд1 тапсырма-ларды оздерше жасату аркылы уцерю бойынша журпзуге мумшндт бар.

Нэтиже дегетм1з сабактын, соцын-да мазмун бойынша окушынын, алган биимш демонстрациялау эрекетк Мугал1м мазмунды мецгерту мак-сатында тапсырма бередк барлык окушылар б1р тапсырманы орындаса да, олардын, нэтижелер1 эртурл1 бо-лады. Б1рак жалгыз «дурыс» жауап-тын, багытында жумыс ютеуден гер1 окушылар ездершщ мыкты жэне элслз тустарына карай жауап беред1 жэне жетпей тур га н бипмдерш жетшд1ру § туралы ойлангандары мацызды. Са-< бак бойы мугал1м барлык окушыларга

$ багытталган нускау бере отырып,

<с

^ олардын, эркаисысынын, ездершен не

^ кутшетшдтн бшуше карай эрекет жа-

^ сайды.

§ Психологиялык тургыдан айщан-

X да мугал1мдер сыныпта каушс1з жэне

колаилы оку ортасын камтамасыз

К ететшдей оку процесш уйымдастыруы

К кажет. Осы максатта мугалш окушы-

и ларды ойланту жэне 61 р катар жауап-н

тар алу уш1н алдын ала даиындалган сурактарды коюына болады. Бул эдют1

колдану барысында созбен колдау корсету жэне ынталандыру да магызды рол аткарады.

Оку эрекетш саралау тэсшдерш томендепдей жштеуге болады, мунын, курамына бипм ден,гейлер1 эртурл1 окушыларга арналган тапсырмалар, окушылардын, кажетттктерше карай (кемек, элде курдел1 тапсырмалар беру керек) турл1 кестелер, жаттыгу-лар, курделтне карай ал га шгершеп отыратын тапсырмалары бар карточ-каларды жаткызуга болады: шыгар-машылык, киындык жэне колем1 бойынша.

Эрекети уйымдастыру бойынша мугал1м тапсырманы бэрше б1рдей таныстырады, ал орындалу кезещ томендепдей болуы мумкш: I топ -мугал1ммен, II топ - алдымен мугагпм-мен, содан кешн оздтнен, III топ - ез бетшше орындайды.

Тапсырмалардын, нускалары киындык децгеш, шыгармашылык ден,-геш, колем1 жагынан ерекшеленедг 1- нуска - непзп тапсырма, 2 - нуска

- колем1 улкендеу тапсырма, 3 - нуска

- шыгармашылык тапсырма. Сон-дай - ак окушынын, тандауы бойынша тапсырма жагымды оку уэжш ка-лыптастыруына эсер ететшш естен шыгармау керек.

Сыныпта топ куруда саралауды уй-ымдастырудын, коптеген тэсшдер1 бар: кездейсок топ, аралас топ, децгеши топ, калаулы топ, гендерлш топ.

Кездейсок топта жумысты орындау упин 01р топта кандай окушылардын, болатыны мацызды емес. Бул жагдай-да мугал1м оз1 калаган эщспен окушы-ларды шагын топтарга б1р1киред1. Топтын, мушелер1 кездейсок 01р1 гед!. Мугал1мге сыныптагы окушылардын, б1р - б1р1мен ынтымактаса араласканы

<Ш

мацызды.

Аралас топ курастыру уппн мугал1м максатты турде шагын топка эртур-л1 децгеши окушыларды б1р1киредг Себеб1, бул топтык жумыс жаца оку максатына жету уппн кажетп алдыцгы биимдер1 мен бтктерш кайталап, б1р-01р1 н1 н есше тус1ру максатында уй-ымдастырылады. Б1р такырып бойын-ша бипм1 бар окушылар мен биим1 аз окушылар 01р1 гед!. Мугал1м алдын ала бул топтардын, мушелершщ им бола-тынын жоспарлайды.

Децгеши топка мугал1м ерек-шелштерше карай, мысалы, кы-зыгушылыктары б1рдей окушылар б1р топта немесе жогары децгеши, орта жэне темен децгейгй окушыларды топтарга б1р1киредг Оларга ар-найы тапсырмалар дайындалады. Бул топтык жумысты жоспарлау кезшде мугал1м нелштен окушыларды дэл осылай б1р1киретшш жэне нелштен осы тапсырмаларды берет1ш накты тусшедг

Кал аулы топ уйымдастыру бары-сында мугал1м окушыларга оз калау-лары бойынша отыруга мумкшдш бе-редг Бул окушылардын, 01р - б1р1мен карым - катынасын бшу уппн мацызды. Сыныпта кандай да б1р топтык жоба жумыстарын жасау керек болган кезде бш эд1ст1 колдану тшмдг

Гендерлш топ (кыз, ул) рет1нде

белуге болады. Бул эдюпен окушыларды б1р1киру мугал1мге кыз бала-лар мен ер балалардыц окудагы ерек-шелштерш терец зерттеуге мумюндш бередг

Саралап окытуды колданган са-бактарда темендепдей жагымды аспекта л ерш байкауга болады:

• мугал1м элс1здерге кемектесуге, мыктыларга назар аударуга мумкшдш бередц

• когамдык нормаларга бешмделе алмайтын киын балалармен тшмд1 жумыс ютеуге мумкшдш туады;

• мыкты окушылардыц бтм беру процесшде жылдам жэне терец бшм алуга деген ынталары жанданады;

• мыктылар ез кабшеттерше кез жетшзед1, ал элс1здер окудагы жет^ст^ ктерш сезшуге мумшцщк ала-ды, децгейшер1 артады.

Педагогикалык кызмет табы-стылыкты, жаксартуды, тузетущ кажет ететш салаларды аныктайтын эмбебап процесс. Сондыктан, пэцщ окытудан окушыны окытуга карай жылжуымыз керек, «барлыгына жарамды» окыту моделшен «б1реуше жарамды окыту» моделше ауысу кажет.

Корытындылай келе, окытудыц

... ^ ТИ1МД1Л1П оныц мазмуны мен эдютерш к

гана тэуелд1 емес, сонымен катар, <

окушылардыц тулгасына, жеке басы- $

ныц ерекшелштерше байланысты. ^

о

Е-

к

ш Е-