CC BY
0INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "STATUS AND DEVELOPMENT PROSPECTS OF FUNDAMENTAL AND APPLIED MICROBIOLOGY: THE VIEWPOINT OF YOUNG SCIENTISTS" _25-26 SEPTEMBER, 2024_
S.pyogenes BAKTERIYASINI TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASIDA TARQALISHISH DARAJASI.
1Iskandarova Yulduzoy Nizamitdinovna, 2Fayziyev Vohid Baxramovich, 3Adilxonova
Nargiza Aripovna
1Chirchiq davlat universiteti 1-bosqich tayanch doktoranti, 2Chirchiq davlat universiteti biologiya fanlari doktori, professor, 3Toshkent tibbiyot Akaemiyasi Bakteriologik labarotoriya
bo'lim mudiri, Tibbiyot fanlari nomzodi https://doi.org/10.5281/zenodo.13828390
Kirish : Streptokokklar guruhidan eng muhim patogen S. pyogenes bo'lib, beta-gemolitik bo'lib, Lancefield tasnifiga ko'ra A guruhiga kiradi, shuning uchun u A guruhining beta-gemolitik streptokokklari (GABHS) sifatida tasniflanadi.
Streptokokklar gram-musbat aerob organizmlar bo'lib, ular faringit, pnevmoniya, yara va teri infektsiyalari, sepsis va endokardit kabi turli kasalliklarni keltirib chiqaradi. Semptomlar ta'sirlangan organga qarab o'zgaradi. GABHS infektsiyasining asoratlari orasida revmatik isitma va glomerulonefrit mavjud.
Ko'pchilik shtammlar penitsillinga sezgir, ammo makrolidlarga chidamli shtammlar paydo bo'ldi.Shunisi muhimki, streptokokkning xususiyatlari ularning klinik polimorfizmi va epidemiologik xilma-xilligi bilan belgilanadi
Bu xalqaro tasnifda streptokokk infektsiyasi (SI) bilan bog 'liq nozologik shakllar 21 ta sinfdan kamida 16 tasida topilganligi bilan tasdiqlanadi, bu taxminan 76% ni tashkil qiladi (ICD-10; JSST, 1995). Ularni tizimlashtirish streptokokklarning turiga va serologik guruhga mansubligiga qarab, ajratilmagan, shuningdek, streptokokk etiologiyasi va tashilishini aniqlamasdan oltita streptokokk guruhini ajratish imkonini beradi.
Bundan tashqari, SI ning klinik ko'rinishlari ovqat hazm qilish organlari, teri va teri osti to'qimalari va boshqa tashqi sabablar kasalliklarida mumkin. SI ning ko'plab klinik shakllarining patogenezida A guruhi streptokokklarining (GAS) muhim rolini va ularning epidemiologik ahamiyatini ta'kidlash kerak [1, 5, 6, ]. Shunday qilib, mamlakatimizda GAS infektsiyasi bilan kasallanish har yili 10 ming aholiga 207,1 ni tashkil qiladi [5]. Xususan, birgina skarlatina bilan kasallanish darajasi har 100 ming aholiga 40 ta holatni tashkil etadi [4, 5].
Tadqiqot maqsadi: Streptokokklar bilan kasallanishning dunyo miqyosida va Toshkent tibbiyot akademiyasida uchrashi dinamikasini o'rganishdan iborat.
Natijalar: Har bir yuqumli kasaliklarning qo'zg'atuvchisi patogen yoki opportunistik mikroorganizimlar hisoblanadi. So'ngi paytlarda streptokokklarning A guruhining ko'payishi kuzatilmoqda. Ular og'ir patologiyalarni, shu jumladan o'lim ehtimoli yuqori bo'lgan toksi k shokni qo'zg'atadi. Hisob kitoblarga ko'ra har yili dunyo bo'ylab taxminan 700 million streptokokklarning A guruh infeksiyalari kuzatiladi[1]. Ushbu infeksiyalar uchun umumiy o'lim darajasi 0.1% dan kam bo'lsada, 650 000 dan ortiq holatlar og'ir invaziv bo'lib bu holatlarda o'lim daraj asi 25% ni tashkil qiladi. Streptokokkk infeksiyalari Infektsion manbasi infektsiyalangan bola yoki kattalardir. Streptokokkklarning yuqish yo'llari; bu infeksiya bilan kassalangan odamlar bilan yaqin aloqada bo'lish demakdir.Eng faol Streptococus pyogens A guruh hisoblanib, bu Lor azolarida nafas olish tizimi yurak va buyraklarning o'tkir yallig'lanish qo'zg'atadi ularni davolash esa bir muncha qiyinchilik tug'diradi. Bakteryalar aratrof muhit omillariga juda chidamli hisoblanadi. 1967 yildan 1996-yillgacha revmatizim va revmatn endokardit bilan kassalanish
INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "STATUS AND DEVELOPMENT PROSPECTS OF FUNDAMENTAL AND APPLIED MICROBIOLOGY: THE VIEWPOINT OF YOUNG SCIENTISTS" 25-26 SEPTEMBER, 2024
dunyo miqyosida o'rtacha 1ОО ООО kishiga 19 tani , eng yuqori ko'rsatkich100 ООО kishiga 51 tani tashkil etdia[1]. O'zbekiston hududida Covid - 19 davrida nafaqat piogen kokklar balki boshqa infeksion kasaliklar ham keskin pasaydi. 2G22-2G23 yillarda esa Toshkent tibbiyot akademiyasida 2G21-yillarga nisbatan muntazam ravishda ko'tarilib bordi. Kassalik ayollarga nisbatan erkaklarda 33% ga ortdi. Shu bilan birga Go'daklik davrida 2О22 yilda, 2О21 yilga nisbatan ko'rsatkichlar 22% ga ko'tarildi.Yetuklik davrining II bosqichi vakillarida ko'rsatkichlar 2О23 yilga kelib, 35% kamaydi. Navqironlik davrda 2G22 va 2G23 yillar hisobida 63% ga ortdi. Keksalik davridagi ko'rsatkichlar 2О22 yilida 11 kishi kasalangan bo'lsa 2О23 yilda 29 taga ortdi. Yetuklik davrning I bosqichi esa 2О22 va 2О23 yillarda 26% ga ortganini ko'rsatadi.
Xulosa: O'rganilgan adabiyotlar so'ngi yillarda AQSH va Kanadada, Hindistonda kasallanish holatlari ko'payotganligini ko'rsatdi.Toshkent shahrida joylashgan Respublika Shoshilinch tez tibbiy yordam ilmiy markazida 2G21yilda bu infeksiyalar bilan kassalanganlar soni 2022-2023 yillarda muntazam ko'tarilib bordi. Shu o'rinda erkaklarda kasallik ko'rsatkichlari ayollarga nisbatan yuqori ekanligi kuzatildi. Bunda 2G21 yilda ayollarga nisbattan erkaklar 7% ga ko'proq kassalangan.2022-yilda11%,2023yilda 23% erkaklarda Streptokokk aniqlangan. Ko'rsatkichlar yil sayin ko'tarilib bormoqda.
Adabiyotlar ro'yhati
1. ВОЗ. Рост числа случаев скарлатины и инвазивной стрептококковой инфекции группы А - данные по нескольким странам. 15.12.2О22. https://www.who.int/ru/emergencies/disease-outbreak-news/item/2G22-DON429
2. Санталова Г.В., Лебедев П.А., Гаранин А.А., Лямин А.В., Кузин М.Э. Кардиальные и некардиальные проявления инфекции, вызванной ß-гемолитическим стрептококком группы А. РМЖ. Мать и дитя. 2О22;5(1):63-71. DOI: 1G.32364/2618-843G-2G22-5-1-63-71.
3. Матиевская Н.В. Инвазивная инфекция, вызванная ß-гемолитическим стрептококком группы а: этиология, эпидемиология, клиника, диагностика, лечение // Медицинские новости. 2О17. №9. C. 21-25.
4. Аэрозольное заражение молодых военнослужащих - Актуальная проблема военной медицины / Д.А. Жарков, С.А. Свистунов, А.А. Кузин, А.В. Смирнов // Материалы 3-го Азиатско-Тихокеанского конгресса по военной медицине (Санкт-Петербург, 8 - 12 августа 2О16 г.). - СПб., 2О16 - С. 19О - 191.
5. Балабанова Р.М. Заболеваемость населения России острой ревматической ликсорадкой и хроническими ревматическими болезнями сердца (2О11 - 2О12 гг.) / Балабанова Р.М. // Современная ревматология. -2G14. - № 1. - С.14 - 17.
6. Белов, А.Б. Стрептококковая инфекция как актуальная проблема военнослужащих / А.Б. Белов, С.Д. Жоголев, Д.А. Жарков // Материалы I Европейского конгресса по военной медицине (Светлогорск, 2О1О). - Светл., 2О1О. - С. 23 - 24.
7G
