Құрсақ қуысының қабыну кезіндегі лимфа жүйесінің қызметі Текст научной статьи по специальности «Прочие медицинские науки»

дейн эртYрлi факторлар эсер етуi мYмкiн. Бiра^ уа^ыт ете келе микробтыщ фактор ^урса^ ^уысыныи бастап^ы асептикалыщ за^ымдануымен де алды^ы ^атарfа шыfады. Бiздiи зерттеу жумыстыпымыздыи нэтижесiнде жедел ^абыну YДерiстерiнде лимфаныи бактериалды ластануы расталfан болатын. Сондай-а^, олар даса^ ^уысынан эндотоксин ^анfа ^араfанда лимфаfа тезiрек тYсетiнiн дэлелдедi. Бас^а авторлар диафрагмалыщ лимфа жолдарыныи бул процесте маиызды рел ат^аратынын керсеттi. Бул данный суйыщ белПнщ ^абы^ан тiнге енуiне экеледк Интерстициальды кеиiстiктердi ыдырау енiмдерiнен, макромолекулалардан, микробелшектерден жэне артыщ суйыщтыщтан босату ма^сатында лимфа тYзiлуiнiц жоfарылауымен лимфа капиллярларыныи кеиеюi жYредi. Бул жаэдайда бузылfан метаболизм енiмдерi мен протеолитикалыщ ферменттерi бар жасушааралыщ суйыщтыщ жарыщтар ар^ылы лимфа капиллярларына етедi. Инфекция фздыршштары мен олардыи токсиндерi лимфа жолдары ар^ылы iрiидi-^абыну ошаfынан сщт, алдымен уса^ лимфа тамырларына эсер етедк Олардыи iшiнен ^абыну процес Yлкен тамырларfа ауысады. Iрi лимфа тамырларыныи ^абынуымен оларда iрiидi лимфангиттщ пайда болуы мYмкiн инфильтрат айма^тары пайда болады. 1ш ^уысынан лимфа ашмымен микроорганизмдер, олардыи токсиндерi жэне iрiидi экссудат лимфа тYЙiндерiне енедк

Сонымен ^атар, лимфа тамырлары вдт кеиею ^абтетне ие бола отырып, кеп мелшерде суйы^ты^ты ^алдыра алады, ал ^алыпты жаfдайда лимфа тамырларында^1 лимфа мелшерi айналымдаfы данный келемЫе теи болатынын ескеру керек. Сондыщтан да, тэжiрибелiк зерттеу негiзiнде ^абыну YДерiстерiнiи ершуiмен ^айтымсыз болатын эр кезеиге тэн ^урса^ ^уысында^1 лимфа тамырларында бай^алатын езгерiстердi аныщтау маиызды болып табылады.

К¥РСАК КУЫСЫНЫИ КАБЫНУ КЕЗ1НДЕГ1 ЛИМФА ЖYЙЕСIНIИ

КЫЗМЕТ1

Ешмуханбет А.Н.1,2, Есенова М.8.1,2, Горчаков В.Н.3,

Каржаубаев Р.М.1

1 "Генетика жэне физиология институты" РМК мекемеа,

Алматы, Казахстан Республикасы; 2"эл - Фараби атындагы Наазак, улттыц университет!", Алматы, Цазацстан Республикасы; 3"Клиникалыц жэне эксперименттк

лимфология гылыми-зерттеу институты - PFA Ci6ip

бвл1мшес1, Цитология жэне генетика институтыныц филиалы", Новосибирск ц., Ресей.

eshmukhanbet96@mail. ru

Курсам ^уысынын ^абынуы-^аз!рп уа^ытта езектшП темендемейтн маиызды жалпы мэселелердiи 6ipi болып табылады. ^абыну кезiнде аfзада инфекция мен токсиндер тез таралып, нысана мYшелерiне (iшекке, екпеге, бауырfа, бYйрекке жэне т.б.) керi эсер етедк Сонымен ^атар, iш ^уысынын ^абыну процесi даса^та ^ан кетуi, веноздыщ ^ысымнын жоfарылауынан ^урса^ аймаfындаfы артыщ бос суйы^ты^тыи iрiидеуiне байланысты пайда болуы мYмкiн. 1ш ^уысынын ^абыну процесi аfзанын интоксикацияfа, гипоксияfа, аэдазанчшек жолдарынын, гемодинамиканын, зат алмасудын, иммундыщ ^орfаныстын жэне кептеген мYшелерiне дисфункциясына алып келедi.

Перитониттщ эртYрлi формаларынын жетекшi себебi (80% дейiн) ш ^уысы мYшелерiнiн ^абыну жэне деструктивт аурулары болып табылады. Бул жаэдайда ас^азанныи жэне он екi елi шектщ ойыщ жаралы за^ымдануынын перфорациясы шамамен 30%, деструктивтi аппендицит - 22%, то^ шектщ за^ымдануы - 21%, аш iшек - 13%. Перитоннын ^абынуы кYPделi процесс болып табылады, Ofан микроциркуляция да, оны ^амтамасыз ететiн кептеген факторлар да ^атысады. ^абынуды ба^ылауfа кептеген химиялыщ медиаторлар ^атысады, бiра^ олардын на^ты эсер ету механизмдерi белгiсiз болып ^алады.

Курсам ^уысынын ^абынуында кепштИнде негiзгi фздыршштар E.coli (56-68%), Klebsiella spp (15-17%), Enterobacter spp. (6-14%). Citrobacter spp., Serratia marcescens жэне Morganella morganii сирек кездеседк Грам-он бактериялардын iшiнде инфекция кебiнесе стрептококктармен (26-35%) жэне энтерококктармен (1050%) байланысты болып табылады. 1рщдИабыну процестернщ патогенезiнде лимфа жYЙесiнiн релiн баfалау ^иын.

Сонгы жылдары ^урса^ ^усынын ^абынуын жалпы биологиялыщ мэселе ретнде ^арастырылып, оны иммунитетпен, жоfары сез!мталдыщпен жэне ^абынумен байланыстыру ар^ылы шешуге тырысады. Бул процестерге лимфа жYЙесiнiн лимфа тамырлары, лимфа тYЙiндерi ^атысады. Лимфа тYЙiндерi (LNs) - денгелек, сопа^ша, бурша^ тэрiздi жэне сирек формалы, мелшерi 0,5-тен 30 мм-ге дейiн немесе одан да кеп. Лимфа тYЙiндерiнiн ^алыпты жэне ^абыну процестерi кезiнде организм Yшiн Yлкен функционалдыщ манызы бар болып табылады. Лимфа тYЙiндерiнде эртYрлi ^орfаныс жэне бейiмделу кезiнде езгерiстер орын алады, ейткенi олар инфекциянын оша^тан ^анfа таралуына негiзгi кедергi болады. 1ш пердесiнiн кYPделi ^урылымды, алты ^абаттан турады. 1ш пердесiнiн

серозды жамылшсы кеп мелшердеп суйы^ты^тарды сiиiру ^абтетЫе ие, ал шы^арылуы сiиумен бiр мезплде жYредi. Шыfару да, сiиiру де осмос, диффузия, фильтрация жэне т.б. ар^ылы жYзеге асады.

Эксперименттiк ш ^уысыныи ^абынуы кезiнде лимфаныи тамырлар мен тYЙiндер ар^ылы тасымалдануы, лимфа тYзiлу процестерi маиызды болып табылады. Лимфа тYЙiндерiн зерттеуге деген ^ызыfушыльщ жоfары, себебi клиникалыщ тэжiрибеде кептеген патологияларды емдеу Yшiн лимфотропты жэне эндолимфатикалыщ эдiстердi ^олдану жалfасуда. 48 саfаттан кейiн егеу^уйрыщтардаш модельдеу кезнде елiм-жiтiм жануарлардыи жалпы саныныи 20% ^урады. ^абынудыи уытты фазасы дистрофиялыщ процестiи жоfарылауымен сипатталды.

ДОНОРЛЫК КАННЫН ЭРИТРОЦИТТЕР1НДЕГ1 ЭНЕРГИЯ АЛМАСУ

КYЙIНIИ 8РТYРЛI КОНСЕРВАЦИЯЛАУ КЕЗЕИДЕР1НДЕГ1

©ЗГЕР1СТЕР1

Жетписбаев Б.А., Алпысбай А.Е.

КеАЦ «Л.Н.Гумилев атындагы Еуразия улттыц университет¡», Астана, Казахстан Республикасы

аИо1куп.а1руБЬау@та11. ги

Бертген жумыстыи негiзгi ма^саты эртYрлi консервациялау кезеидерндеп донорлыщ ^ан эритроциттерiнiи метаболизмндеп езгерiстердi зерттеу, эдебиеттерге шолу жасау, алы^ан нэтижелердi Фрытындылау.

^азiргi таида ^ан тасымалдау маиызды мэселелердiи бiрi болып отыр. Оныи себебi донор саныныи аздышнда немесе ^анfа цажетттютщ кептiгiнде емес, оны дурыс са^тауда. Донорлыщ ^анныи эритроциттерiндегi негiзгi маиызды параметрлердщ езгерiстерiн зерттеу Yшiн 80 доза зерттеуге алынды. Алынfан сынамалар 15 тэулiкке са^талfандарды-жаиа, ал 30 тэулкке консервiленген Yлгiнi-ескi деп ею топ^а белiндi.

Эритроциттердiи цитоплазмасында глюкоза молекулаларыныи анаэробты ассимиляциясы процеснде негiзгi макроскопиялыщ жэне энергетикалыщ потенциал синтезделедк Бул фсылыс ар^ылы эритроциттердщ тiршiлiгiн ^амтамасыз ету жэне функционалдыщ белсендiлiгiмен байланысты негiзгi процестер Yшiн энергия ^амтамасыз етiледi. Бул параметр эритроциттердщ непзп энергетикалыщ параметрi болып табылады. Бул жаэдайда эритроциттер катиондардыи белсендi тасымалдануын ^амтамасыз