CC BY
14
Vestnik KazNMU №1-2018
A.B. Mendigalieva, K.N. Alimkhanova
MODERN EPIDEMIOLOGICAL FEATURES OF ACUTE INTESTINAL INFECTIONS IN A LARGE CITY (ALMATY)
Resume: Acute intestinal infections continue to be one of the important health problems, presenting both theoretical and practical interest. The aim of the study is to study the main epidemiological characteristics of individual nosological forms of AII (on the example of bacterial and viral intestinal infections), and improvement of measures for their prevention in Almaty. The study used epidemiological methods of research, in particular, retrospective and operative epidemiological analysis, as well as statistical methods. Epidemiological studies in conditions of increased morbidity are particularly relevant, since they can provide immediate practical results. Comparative studies of several nosoforms belonging to the same group of infections with the fecal-oral transmission mechanism among the population of the same territory provide epidemiological comparisons and identify possible causes of high morbidity, as well as to establish the causes of similarity and possible differences in the characteristics of the epidemic process.
Keywords: acute intestinal infections(AII), epidemiology of AII, bacterial and viral intestinal infections.
УДК 616-053.2
Д.У. Смагулова, Г.Т.Султанкулова, Ж.М.Турлекиева
С.Д. Асфендияров атындагы Казак ¥лттыц Медицина университетi, балалар хирургиясы кафедрасы Шаруашълыц журязу куцыгындагы мемлекеттж коммуникативтх кэсторын «Балаларга Шугыл. Медициналыц жедел жэрдем Орталыгы»
БАЛАЛАРДА СИРЕК КЕЗДЕСЕТ1Н ЭХИНОКОКК TOPCbl^AFbl
Бес жыл iшiнде «Балаларга Шугыл Медициналыц Жэрдем Орталыгынан» («БШМЖО») тоцсан уш науцас жылауыц цурты ауруымен емделiп шыцты, соныц iшiнде 1 науцас буйрек жылауыц куртымен жэне 3 науцас бас ми жылауыц цуртымен. Авторлармен мына клиникалыц жагдай керсетлген: бyйректегi жылауыц цурт торсылдагыныц жарылуы екШшшкуретрогидронефроз дамуына жэне бас миыныц улкен жылауыц цурт торсылдагы дамуына экелген. ТYйiндi свздер: балалар, буйрек торсылдагы, жылауыц цурт
бзекпшп. Жылауы; ;урты антропозонозды аурулардыц ауыр турлершщ 6ipi болып табылады, элемнщ кептеген елдершде таралып, мацызды медициналы; жэне ултты;-шаруашылы; мэселе болып ;алуда.Эаресе жылауы; ;уртымен аурушацды; бiздiц елiмiзде кебiрек, мал шаруашылыгымен айналысатын адамдар арасында гана емес, сондай-а; ;ала тургындары арасында да ескеш жш бай;алады [1, 2].
Буйрек жылауы; ;урты салыстырмалы сирек кездесетш ауру, бауыр, екпе, шастар, шарбы, булшы; ет жэне кекбауыр жылауы; ;уртынан кешн алтыншы орынды алады. Буйрекке енген онкосфералар, непзшен, буйректщ ;ыртысты ;абатында, сирек жагдайда, буйрек мацы тшдершде дамиды. Буйрек жылауы; ;урты бас;а агзалардыц жылауы; ;уртымен бiрге за;ымдануы кездеспейдi. Оц жэне сол буйректщ жылауы; ;уртымен за;ымдану жиiлiгiнде кеп айырмашылы; жо; [3,4]. Бас миында да жылауы; ;урты сирек орналасады жэне аурудыц 0,5 - 2,5% жагдайында гана патологиялы; Yрдiс дамиды. Б1ра; соцгы деректерде бас миыныц жылауы; ;уртымен за;ымдануы 7-ден 9% дешн ескен, келемдi бас шшк за;ымданудыц арасында 7-шi орынды алады. Балалар жэне жасеспiрiмдер арасында жылауы; ;уртыныц айтарлы;тай белiгiн бас миы жылауы; ;урты ;урайды (50-80%).Аурудыц клиникалы; керiнiсi басiшiлiк ;ысымныц жогарылауымен, тiтiркенгiштiкпен жэне ецбектiц темен тYсуiмен керiнедi. Бала жасындагы нау;астар арасында аурудыц ершуi кезiнде, басiшiлiк YPДiстермен бiрге дене ;ызуыныц жогарылау керiнiстерi де орын алуы мYмкiн[5]. Материалдары мен зерттеу эд1а. Балаларга жедел медициналы; кемек керсету орталыгында соцгы 5 жылда жылауы; ;урт диагнозымен 93 нау;ас емделдi. Солардыц шшде, 1 жагдай бYЙрек жылауы; ;уртына, ол аурудыц 1% ;урады жэне 3 жагдай (3%) бас миы жылауы; ;уртына, ;алган жагдайлар бауыр жэне екпе жылауы; ;уртына тиесш. 67 бала ;алалы; тiркеуде, ;алган 26 бала жа;ын облыстардан келген. Солардыц арасында, 53,7% ер балалар, ол 50 баланы ;урайды жэне 46,3% ;ыз балалар (43 бала). Жасына сэйкес белсек, 5 жас;а дейiнгi балалар Yлесi 18,3% (17 адам), 5 жастан 10 жас;а дейiнгi балалар Yлесi 35,5%
(33) жэне 10 жастан жогары балалар Yлесi - 46,2% (43). Орта жас 8,9 ;урады.
Бiз взiмiздiц тэжiрибемiзде кездескен,оц бYЙрегiнiц жылауы; ;урты торсылдагы жэне Dowling эдiсiмен ота жасалган бас миыныц Yлкен квлемдi жылауы; ;урты торсылдагы жагдайларымен бвлiсудi жен кердж. Бала М., 6 жаста, «БШМЖО» жедел хирургияныц ;абылдау белiмiне мына шагымдармен тYCтi: iштегi ауру сезiмi, мазасызды; дене ;ызуыныц 38,90С кетерыуь Ауру тарихынан: ауру жедел 05.10.2013ж.^ш дене ;ызуыныц жогарылауы мен ш ауруынан басталган. Жедел хирургияныц ;абылдау белiмiнде жауапты хирургпен ;аралып, «энтеровирусты инфекция, ас;азан-шектж тYрi» диагнозымен №1 Балалардыц жу;палы аурулары (БЖА) ауруханасына жолданган. 07.10.2013ж. iштегi ауру сезiмi KYшейiп, №2 балалардыц ;алалы; клиникалы; ауруханасында (БЦКА)ультрадыбысты зерттеу (УДЗ) ЖYргiзiлiп, «жедел ш» диагнозымен жедел хирургияныц ;абылдау белiмiне жолданган.
Клиникада жалпы ;ан анализi (ЖЦА) тексерiлген (тYкен кезде): гемоглобин - 132г/л, эритроцит - 4,3*1012/л, ТК - 0,9, лейкоцит - 7,8х109/л, тромбоцит - 301*109/л, эозинофил -4%, моноцит - 2%, лимфоцит - 18%, эритроциттщ туну жылдамдыгы (ЭТЖ)- 9мм/сагат. Жалпы зэр анализi (ЖЗА) (тYCкен кезде) - реакция - ;ыш;ыл, тыгыздыгы - 1010, эпителий - 3-6 к/а, лейкоцит - 0-2 к/а. 1ш куысы жэне бYЙректiц УДЗ-де - оц бYЙректiц тостаганша - астау ЖYЙесiнiц (ТАЖ) кецеюуь оц бYЙректегi тYзiлiс. Компьютерлi томографияда (КТ) - оц жа;ты гидронефроз, оц бYЙректiц торсылдагы. Тамырiшiлiк урография - оц жа;ты уретрогидронефроз, созылмалы обструктивтi пиелонефрит. КТ тамырiшiлiк контрастты затты жiбергеннен 1 сагаттан кешн - оц жа;ты
уретрогидронефроз. Диагностикалы; цистоскопия -уретроцеле жо;. Оц жа; зэр шыгару тYтiгi ;ылтимасыныц етiмсiздiгi, ;ызарган. Сол жа; - патологиясыз. Бала жагдайы тал;ыланып, диагноз ;ойылды: Оц жа; бYЙрек ;ызметшщ темендеуiмен ЖYрген обструктивтi мегауретер, отага алынды.
Вестник Ка^НЖУ №1-2018
Ота - Цистотомия. Политано - Ледбеттер бойынша оц жа;ты уретроцистонеостомия, оц жа; зэр шыгару тYтiгiнiц интубациясымен. Ота кезшде кецейген оц зэр шыгару тYтiгi тесiгiнен фибрин жапыра;шаларымен лайлы зэр жэне екi хитиндi ;абы;ша 1,0*0,5см жэне 1,5*0,8см белшдШатогистологиялы; зерттеу бойынша - алынган материалда хитиндi масса.
Отадан кейiнгi кезец жа;сы вттi, нау;ас iштiц оц жа; бвлiгiндегi ауру сезiмiнiц жойылганын бай;ады, уру симптомы терiс. Отадан кешнп жара;ат бiрiншiлiк тiгiспен бiттi, 10 тэулжте тiгiс алынды, оц жа; зэр шыгару тYтiгiнен катетер 14 тэулжте алынды. 8кпенiц рентгенсуретiнде -патологиялы; YPДiс жэне тYзiлiс аны;талмады. Цорытынды клиникалы; диагнозы - Эхинококкоз. Оц жа; бYЙректiц жылауы; ;уртты торсылдагыныц жарылуы. Оц жа;ты екшшшк обструктивтi уретрогидронефроз. Екiншiлiк пиелонефрит, ремиссия кезець Бала Ш, 2 жас 10 ай№1 БЖА ауыстырылды, ол жа;та «^^i менингит, белгiсiз этиологиялы. Екi жа;ты оша;ты-жайылыц;ы пневмония» диагнозымен жа;ан. ТYCкен кездегi шагымы: жетел, дене ;ызуыныц жогарылауы, элаздж, тэбетiнiц темендеуi, терi тYCтерiнiц бозаруы, тырысулар. Царау кезiнде нау;ас ары;, терi ;абаты а;шыл -сур тYCтi, тургоры бiршама темендеген.
Status nervous: Ed аны;. Царашыгы D=S, жары;;а эсерi са;талган. Кез алмасы ;озгалысы толы;. Оц жа;ты жецш гемисиндром. Бас пiшiнi гидроцефальды, бас CYЙегiнiц пiшiнi езгерген - сол жа; шYЙде темпешiгi шыгыц;ы. Бас айналым елшемi 51 см.
Клиникада ЖЦА тексерiлген (тYкен кезде): гемоглобин -112г/л, эритроцит - 3,3*1012/л, ТК - 0,9, лейкоцит - 7,8х109/л, тромбоцит - 301*109/л, тая;шатэр1зд1 - 6%, сегмент - 70%, тромбоциты 301*109/л, эозинофил - 4%, моноцит - 2%, лимфоцит - 18%, ЭТЖ - 9мм/сагат. 1ш куысы жэне бYЙректiц УДЗ-де - оц бYЙректiц ТАЖ кецеюуi, оц бYЙректегi тYзiлiс. 1ш куысы агзаларыныц КТ-да: 8кпенiц, бауырдыц, уй;ыбезшщ кептеген торсылда;ты тYзiлiсi. Бас миыныц КТ-да - сол жа; шYЙде аймагыныц жылауы; ;уртты торсылдагы, елшемi 5,4*6,1 смДойылган диагнозы: Эхинококкоз.
Консилиум шешiмi - бiрiншi кезекте бас миы торсылдагыныц экстерпациясын Dowling эдiсi бойынша журпзу болды. Бул кезде нау;ас басын, 300 квтерiлiп ;ойылган устел басынан, торсылда; жогары болатындай ;ылып орналастырады. Созылып, жу;арган мидыц ;атты ;абыгы мен торсылда;тыц жарылуыныц алдын алу Yшiн, краниотомия мен фрездi сацылау жасауаса Yлкен са;ты;пен ЖYргiзiлуi керек.Мидыц ;атты ;абыгы периферия бойынша ашылады, вйткенi торсылда; KYмбезi онымен жабыса бiткен.Ми ;ыртысы 5 см келемшде кесiлiп, торсылда; ирригация жэне ватник кемепмен бвлiп алынды.Торсылда; пен ми арасына резиналы катетер ар;ылы, физиологиялы; ерiтiндi енгiзiп, абайлап ирригация ЖYргiзiледi, бул кезде ота Yстелi басы 450 темен тYсiрiлдi, ал хирург ;ыртысты бвлiктi устап турады.Физиологиялы; ерiтiндiлермен Yзiлiссiз ирригация ЖYргiзiлу нэтижесiнде, хитиндi ;абы;ша ;абыргасы толы; ерекшеленiп кершдЩалды; куыс 80% глицерин ерiтiндiсiмен ецделдi. СYЙек кесiндiсi орнына ;ойылып, отадан кешнп жара;ат толы; жабылып тiгiлдi. Отадан кешнп 10 ^ш ба;ылау КТ-да ;алды; куыстыц келемi 3 есе кiшiрейген. Жалпы милы; жэне оша;ты белгiлер азайган. 4 айдан кешнп ЖYргiзiлген КТ-да: ;алды; ;уыс келемi 1,2 см. Бала жагдайы ;анагаттанарлы;, шагымы жо;. Психомоторлы; дамуы жасына сэйкес. Жалпы милы; жэне оша;ты белгiлер жойылган.
Екi жагдайда да, балаларга ауруханадан шы;;аннан кейiн, амбулаторлы тYPде гельминттерге ;арсы емжYргiзiлген. Цорытынды: БYЙрек пен мидыц жылауы; ;урты салыстырмалы сирек кездесетiн ауру, бауыр, екпе, iшастар, шарбы, булшы; ет жэне кекбауыр жылауы; ;уртынан кешн алтыншы орынды алады. БYЙрекке енген онкосфералар, непзшен, бYЙректiц ;ыртысты ;абатында, сирек жагдайда, бYЙрек мацы тшдершде дамиды. БYЙрек жылауы; ;урты бас;а агзалардыц жылауы; ;уртымен бiрге за;ымдануы кездеспейдi. Жылауы; ;урты антропозонозды аурулардыц ауыр тYрлерiнiц бiрi болып саналады, элемнiц кептеген елдерiнде таралып, мацызды медициналы; жэне ултты;-шаруашылы; мэселе болып ;алуда. Нау;астарды дер кезшде емдеу жа;сы нэтиже керсетедi.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 А.М.Бронштейн Токмалаев К.М. Паразитарные болезни человека: протозоозы и гельминтозы. - М.: 2002. - 207 с.
2 М.А. Алиев, Ж.А.Доскалиев, М.А., Сейсембаев. Проблемы эхинококкоза в Казахстане и Кыргызстане // Медицина и экология. -1997. - №3. - С.48-53.
3 Ю.В. Лобзина, С.С.Козлова, А.Н. Ускова, Руководство по инфекционным болезням с атласом инфекционной патологии. - СПб.: 2000. - Ч.3. - 139 с.
4 Гуния Дж., Т.Раквиашвили, Д. Сиоридзе К вопросухирургического лечения множественного эхинококкозаголовного мозга // Материалы 4-го съезда нейрохирургов. России. - М.: 2006. - С.163-168.
5 М.Х. Кариев Клиника и хирургическое лечение эхинококкоза головного мозга // Тр. Моск.об-ва нейрохирургов. — М.: 2002. -С.19-22.
Д.У. Смагулова, Г.Т.Султанкулова, Ж.М. Турлекиева
РЕДКИЕ ЛОКАЛИЗАЦИИ ЭХИНОКОККОВЫХ КИСТ У ДЕТЕЙ
Резюме: За 5 лет в Центре детской неотложной помощи пролечено 93 больных с эхинококкозом, из них один случай с эхинококкозом почки и 3 случая эхинококкоза головного мозга. Авторами представлены клинические случаи: осложненного эхинококкоза почки при котором разрыв эхинакоковой кисты привел к вторичному уретрогидронефрозу и огромной эхинакокковой кисты головного мозга. Ключевые слова: дети, эхинококкоз почки, эхинококкоз
D.U. Smagulova, G.T. Sultanculova, G.M. Turlekieva
ECHINOCOCCOSIS CYST OF KIDNEY
Resume: In 5 years in the Center of the children's urgent helped 93 patients with echinococcosis, from them one case of echinococcosis of a kidney are treated. Authors presented a clinical case of the complicated echinococcosis of a kidney. The rupture of an echinococcosis cyst brought to secondary ureterogidronefroz Keywords: children, echinococcosrenalis, echinococcos
