CC BY
0INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE INNOVATIVE DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION: NEW APPROACH AND RESEARCH
OCTOBER 5, 2024
RAQAMLASHTIRISHNING MATEMATIK TA'LIMGA TA'SIRI
Rasulova Nigoraxon Sulton qizi
Qo'qon DPI, 70110601-Aniq va tabiiy fanlarni o'qitish metodikasi (matematika) mutahassisligi
magistranti. https://doi.org/10.5281/zenodo.13898101
Annotatsiya. Ushbu tezisda ta'limni raqamlashtirish va matematikani o'qitishda raqamli texnologiyalarni joriy etishning ta'siri yoritib berilgan.
Kalit so'zlar: raqamlashtirish, ta'lim, o'quv materiallari, axborot resurslari, raqamli texnologiyalar, o'quvchi, raqamli muhit.
Ta'lim tizimini raqamlashtirish ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar jarayonini boshlab berdi, bu esa har qanday bilim sohasidagi tezkor aloqa va axborot resurslaridan hajm va tezlikda cheklanmagan holda foydalanishni ta'minlashga mo'ljallangan raqamli texnologiyalarning keng miqyosda joriy etilishiga olib keldi. Bu jarayon ta'limga yondashuvlar, o'quv materialini taqdim etish, ta'lim munosabatlari sub'ektlari o'rtasidagi o'zaro munosabatlar tamoyillarini tubdan o'zgartirdi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 15-avgustdagi "Oliy ta'lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi to'g'risida"gi PQ-354 sonli Qaroriga [1] binoan ta'lim sohasidagi eng muhim vazifalardan biri barcha turdagi va darajadagi ta'lim sifati va qulayligini ta'minlaydigan zamonaviy, xavfsiz raqamli muhit yaratish. Umumiy o'rta ta'lim tizimini raqamlashtirish ta'lim mazmunini sifat jihatidan o'zgartirishga ta'sir etuvchi eng yangi uslub va o'quv vositalaridan foydalanishni belgilaydi.
Raqamlashtirish - bu axborotni raqamlashtiradigan raqamli texnologiyalarni integratsiyalashgan holda raqamli muhitga o'tkazish jarayoni.
Raqamlashtirish - bu inson faoliyatining turli sohalari uchun ma'lumotlarni yaratish, qayta ishlash, uzatish, saqlash va vizualizatsiya qilish uchun raqamli texnologiyalarni joriy etish jarayonidir[2].
Raqamlashtirish - axborotni raqamli, shu bilan birga ta'lim mazmunining infratuzilmaviy, boshqaruv, xulq-atvor, madaniy tarkibiy qismlariga aylantirishdir.
"Raqamli muhit - matematik qonunlar asosida boshqa muhitlarni (elektron, ijtimoiy) tasvirlash va modellashtirish uchun foydalaniladigan mantiqiy ob'ektlar muhiti" [3]. Raqamli muhit foydalanuvchidan qat'iy nazar, doimiy ravishda ishlaydi, hech qanday vaqt yoki geografik yoki boshqa ramka bilan cheklanmaydi, katta hajmdagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi, aloqaning turli shakllarini, xususan, interaktiv aloqani amalga oshiradi[4]. Raqamli ta'lim muhitining ko'p qirraliligi, uning jihatlarining xilma-xilligi axborot texnologiyalari va ularning interaktiv komponentlari bilan normal ishlash uchun zarur bo'lgan asosiy vositalar mavjudligida namoyon bo'ladi.
Matematik ta'limni raqamlashtirish sharoitida [5]axborot ta'minotining asosi har bir o'quvchi shaxsini rivojlantirish uchun maqbul shart-sharoitlarni yaratish orqali axborot texnologiyalaridan samarali foydalanishga yo'naltirish. Ta'limdagi axborot texnologiyalari samaradorligi, qulayligi, yuqori darajadagi moslashuvchanligi va takrorlanishi bilan ajralib turadi, o'quvchilarning intellektual va ijodiy salohiyatini rag'batlantirishga, ularning dunyoqarash fazilatlari va yo'riqnomalarini rivojlantirishga yordam beradi. O'quvchilarni o'qitishda qo'llaniladigan raqamli texnologiyalar xilma xilligi: o'qitish va modellashtirish dasturlari, axborot
INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE INNOVATIVE DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION: NEW APPROACH AND RESEARCH
OCTOBER 5, 2024
resurslari, interaktiv modullar va boshqalar - ularning alohida xususiy muhitlar ko'rinishida namoyon bo'ladi.
Raqamli muhitda ishlash o'rta maktab o'quvchilarining o'quv faoliyatini tashkil etishning nostandart shakllari va usullarini amalga oshirishga yordam beradi Masalan, ixtisoslashtirilgan onlayn jamoalar va loyihalarda qo'shma tadqiqot ishlari; olimpiada va imtihonlarga tayyorgarlik; iqtidorli bolalar bilan ishlash shular jumlasidandir. Raqamli texnologiyalar o'quvchilarga o'zini namoyon qilishda, bir-biri bilan o'zaro munosabatda bo'lishda, yangi turdagi ijodiy ishlarni yaratishda, yangi bilimlarni shakllantirishda yordam beradi.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, raqamli muhitda ishlash o'rta maktab o'quvchilarining o'quv faoliyatini tashkil etishning nostandart shakllari va usullarini amalga oshirishga yordam beradi (masalan, ixtisoslashtirilgan onlayn jamoalar va loyihalarda qo'shma tadqiqot ishlari; olimpiada va imtihonlarga tayyorgarlik; iqtidorli bolalar bilan ishlash). Raqamli texnologiyalar o'quvchilarga o'zini namoyon qilishda, bir-biri bilan o'zaro munosabatda bo'lishda, yangi turdagi ijodiy ishlarni yaratishda, yangi bilimlarni shakllantirishda yordam beradi.
REFERENCES
1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 8-oktabrdagi "O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to'g'risida"gi PF-5847-son Farmoni. https://lex.uz/ru/docs/-4545884
2. S.Xomyakova. Qonunchilik darajasida "raqamlashtirish" atamasini o'zgartirish va mustahkamlash // Yosh olim. - 2019. - No 41. 67 b
3. L.Fedotova Axborot texnologiyalari va tizimlari - 2020. -352 b.
4. CourseLab kursni ishlab chiqish vositasi [Elektron resurs]. - Kirish rejimi : https://www.courselab.ru.
5. V.Shukurov. Iqtisodiy sohalarning rivojlanishida internet texnologiyalarining o'rni. 2023. -100 b
