Научная статья на тему 'Questions of classification of nodal formations of the thyroid gland. Review'

Questions of classification of nodal formations of the thyroid gland. Review Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
137
196
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қАЛқАНША БЕЗ (ҚБ) / ЖіңіШКЕ ИНЕЛі АСПИРАЦИЯЛЫқ БИОПСИЯ (FNAB) / қАЛқАНША БЕЗДің ГОРМОНДАРЫ / ЭПИДЕМИОЛОГИЯ / THYROID GLAND (TG) / FINE NEEDLE ASPIRATION BIOPSY (FNAB) / THYROID HORMONES / EPIDEMIOLOGY / ЩИТОВИДНАЯ ЖЕЛЕЗА (ТГ) / ТОНКАЯ ИГЛА АСПИРАЦИОННАЯ БИОПСИЯ (FNAB) / ГОРМОНЫ ЩИТОВИДНОЙ ЖЕЛЕЗЫ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Жуманбаева Ж. М., Еспенбетова М. Ж., Амренова К. Ш., Шалгумбаева Г. М., Юрковская О. А.

Актуальность: Узловые образования щитовидной железы (ЩЖ), являются наиболее частой эндокринной патологией. Пальпируемые узлы ЩЖ встречаются с частотой около 5% у женщин и 1% у мужчин, при этом их можно обнаружить с помощью ультразвукового исследования (УЗИ) у 70% случайным образом отобранных людей, с более высокими частотами у женщин и пожилых людей. На данный момент проведено большое количество исследований в этой области. Цель: провести анализ научных литературных данных о классификации узловых образований щитовидной железы. Стратегия поиска: нами проведен поиск и анализ научных публикаций в базах PubMed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate, научной электронной библиотеке CyberLeninka. Критериями включения источника в обзор явились: отчеты о рандомизированных и когортных исследованиях, проведенных на больших популяциях; мета-анализы и систематические обзоры. Литература на русском и английском языках. Критериями исключения стали: статьи, описывающие единичные случаи, резюме докладов, личные сообщения и газетные публикации. 53 источника наиболее полно соответствовали критериям включения. Результаты. Таким образом, усилия специалистов, участвующих в ведении пациентов с новообразованиями ЩЖ, направлены на улучшение диагностических методик и терапевтических подходов. Использование классификации Thyroid Imaging Reporting and Data System и комплексных исследований с оценкой биохимических, клинических и ультразвуковых факторов риска помогает улучшить точность постановки диагноза новообразований ЩЖ, уменьшить количество необоснованных инвазивных диагностических процедур и инвазивных вмешательств, снизить экономические затраты, обеспечить преемственность между врачами различных специальностей, стандартизировать подходы к тактике ведения пациентов с неопределенными результатами цитологического исследования Выводы: Классификация THIRADS, основанная на данных УЗИ отражает дифференцировку узловых образований щитовидной железы в зависимости от онкологического риска. THIRADS позволяет стандартизировать протокол УЗИ щитовидной железы, минимизировать субъективный фактор в интерпретации ультразвуковой картины УО щитовидной железы; выработать единый кодифицированный подход к УО щитовидной железы со стороны врачей ультразвуковой диагностики и клиницистов. Использование THIRADS способствует четкому определению показаний к проведению ТАПБ УО ЩЖ и хирургического лечения, и, следовательно, сокращению числа необоснованных малоинвазивных и оперативных вмешательств на ЩЖ.Өзектілігі. Осы мақалада эндокриндік аурулардың ішіндегі ең жиі кездесетін ауруларының бірі қалқанша бездегі (ҚБ) түйінді түзілістер туралы әдебиеттерге шолу көрсетілген. Пальпацияланатын түйіндер жиілігі әйелдерде 5% және ерлерде 1% жиілікте кездеседі, сонымен қатар оларды 70% жағдайда кездейсоқ таңдалған адамдардан, оның ішінде жоғары жиіліктегі УДЗ арқылы әйелдерде және қарт адамдарда анықтаймыз. Бүгінгі таңда осы аймақта көптеген зерттеулер жүргізілген. Мақсаты: Қалқанша бездің түйінді түзілістерінің жіктелуі туралы ғылыми әдебиеттерге шолу жүргізу. Ізденіс стратегиясы: Ғылыми мақалалар дәлелдеу медицинасының базалары бойынша (PubMed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate) және электрондық ғылыми кітапханаларада (CyberLeninka) жүргізілді. Мақаланың негізгі мәлімет көздері болып, рандомизирленген және когорттық зерттеулер есептері, олар көптеген зерттеулермен жүргізілген; мета-анализдер және систематикалық шолулар, мақалалардың толық басылымы, сонымен қатар, мақаланың негізгі мәліметтеріне жатпайтын белгілер болып, баяндамалардың түйіндері, газеттегі мақалалар, жеке хабарламалар болып табылды. Ізденіс барысында әдеби көздері қарастырылып табылды, оның ішінде 53 әдеби көздері мақаладағы аналитикалық материал ретінде таңдалып алынды. Нәтижесі. Қалқанша бездің қатерсіз ісіктері бар науқастарды жүргізуге қатысатын мамандардың еңбегі диагностикалық әдістер мен терапевтік жұмысты жақсартуға бағытталады. Thyroid Imaging Reporting and Data System және биохимиялық, клиникалық, ультрадыбыстық қауіп факторларын бағалаудың жүйелі зерттеу әдістерін қолдану қалқанша безінің жаңа түзілістерінің дұрыс диагнозын қоюға, негізделмеген инвазивті процедураларды қолдануды азайтуға, экономикалық шығындарды азайтуға, әр түрлі саладағы дәрігерлер арасындағы сабақтастықты арттыруға, цитологиялық зерттеу нәтижесі нақты емес науқастарды жүргізу кезінде қолдануға тиімді. Қорытынды: Ультрадыбыстық деректердегі THIRADS жіктелуі, қалқанша бездің түйінді түзілістерінің қатерлі ісіктерімен байланысын салыстырумен негізделген. THIRADS қалқанша безінің ультрадыбыстық зерттеулерін түсіндірудегі субъективті факторды барынша азайту үшін, қалқанша бездің түйінді түзілістерінің ультрадыбыстық хаттамасын стандарттауға мүмкіндік береді; клиникалық және ультрадыбыстық диагностикадағы дәрiгерлердiң қалқанша бездегі түйінді түзілістердің бiртұтас кодификациялау әдісіне әрекет жасауға мүмкіндік береді. THIRADS жіктелуін қолдану қалқанша бездің түйінді түзілістеріне жіңішке инелі аспирациялық биопсия жасау және хирургиялық емдеу үшін көрсеткіштерді нақты анықтауға және қалқанша безге негізсіз минималды инвазивті және хирургиялық араласулар санын азайтуға мүмкіндік береді.Introduction. This article is devoted to a review of the literature of thyroid gland tumors, which are the most frequent endocrine pathology. Palpable nodes of thyroid gland could be with frequency of about 5% in women and 1% in men. Such kind of tumors mainly are discovered by ultrasound investigation in 70% of randomly selected people, with higher frequencies in women and the elderly. Now many studies are carried out. Objective: To analyze the scientific literature of classification of nodular thyroid tumors. Search strategy: we conducted a search and analysis of scientific publications in the databases Pubmed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate) Scientific electronic library CyberLeninka. The criteria for inclusion of the source in the review were: reports on randomized and cohort studies conducted on large populations; meta-analyzes and systematic reviews. Criteria for exclusion were: articles describing single cases, summaries of reports, personal reports and newspaper publications. Results. Improving of diagnostic and treatment is the aim of specialists involving in managing of patients with thyroid tumors. The classification of Thyroid Imaging Reporting and Data System complex studies with estimation of biochemical, clinical and ultrasonic risk factors allow to improve the accuracy of diagnosis of thyroid tumors, to reduce the number of unjustified invasive diagnostic procedures and invasive interventions, to reduce economic costs, to provide the continuity between different medical specialties, to standardize approaches. It also allow standardizing approaches to management of patients with uncertain results of cytological data. Many literature sources were considered and found during the search. 53 articles were selected as source for the material. Conclusion. Classification of THIRADS of ultrasound investigation could show differencation of thyroid nodules depending of oncological risk. THIRADS allows to standardize the protocol of ultrasound of the thyroid gland, and to minimize the personal factor at the interpretation of the ultrasound picture of thyroid nodules, and also allows to unify the approach of interpretation of ultrosound diagnostic of thyroid nodules. Using of THIRADS contributes to a clear definition of indications for FNAB and surgical treatment of thyroid nodules; and it is allows to decrease quantity of unreasonable minimally invasive and surgical interventions on the thyroid.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Жуманбаева Ж. М., Еспенбетова М. Ж., Амренова К. Ш., Шалгумбаева Г. М., Юрковская О. А.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Questions of classification of nodal formations of the thyroid gland. Review»

Получена: 24 января 2018 / Принята: 10 февраля 2018 / Опубликована online: 28 февраля 2018 УДК 616.44-073.757.7

КАЛКАНША БЕЗД1Н ТУЙ1НД1 ТУЗ1Л1СТЕР1Н1И Ж1КТЕЛУ1 БОЙЫНША С¥РАКТАР. ЭДЕБИЕТТ1К ШОЛУ

Жанар М. Жуманбаева, http://orcid.org/0000-0001-8941-862X Майра Ж. Еспенбетова, http://orcid.org/0000-0003-2318-4765 Куралай Ш. Амренова, http://orcid.org/0000-0002-4350-2698 Гульнар М. Шалгумбаева, http://orcid.org/0000-0003-3310-4490 Оксана А. Юрковская, https://orcid.org/0000-0002-6251-5574 Наталья Е. Глушкова, http://orcid.org/0000-0003-1400-8436 Ажар А. Дюсупова, http://orcid.org/0000-0002-8857-4118

Жалпы дэрiгерлiк тэжiрибе бойынша интернатура кафедрасы, Семей каласыньщ Мемлекеттiк медицина университетi, Семей к-, Казахстан Республикасы

ТYЙiн

8зектiлiгi. Осы макалада эндокриндiк аурулардыц iшiндегi ец жиi кездесетш ауруларыныц бiрi калканша бездегi (^Б) тYЙiндi тYзiлiстер туралы эдебиеттерге шолу кврсетiлген. Пальпацияланатын тYЙiндер жиiлiгi эйелдерде 5% жэне ерлерде 1% житште кездесед^ сонымен катар оларды 70% жагдайда кездейсок тацдалган адамдардан, оныц iшiнде жогары жиiлiктегi УДЗ аркылы эйелдерде жэне карт адамдарда аныктаймыз. БYгiнгi тацда осы аймакта квптеген зерттеулер жYргiзiлген.

Максаты: Калканша бездн тYЙiндi тYзiлiстерiнH жiктелуi туралы гылыми эдебиеттерге шолу жург1зу.

Iзденiс стратегиясы: Гылыми макалалар дэлелдеу медицинасыныц базалары бойынша (PubMed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate) жэне электрондык гылыми кiтапханаларада (CyberLeninka) жYргiзiлдi.

Макаланыц негiзгi мэлiмет квздерi болып, рандомизирленген жэне когорттык зерттеулер есептер^ олар квптеген зерттеулермен жYргiзiлген; мета-анализдер жэне систематикалык шолулар, макалалардыц толык басылымы, сонымен катар, макаланыц негiзгi мэлiметтерiне жатпайтын белгiлер болып, баяндамалардыц тYЙiндерi, газеттегi макалалар, жеке хабарламалар болып табылды. Iзденiс барысында эдеби квздерi карастырылып табылды, оныц iшiнде 53 эдеби квздерi макаладагы аналитикалык материал ретiнде тацдалып алынды.

Нэтижесi. ^ал^анша бездн катераз idi^i бар наукастарды жYргiзуге катысатын мамандардыц ецбеп диагностикалык эдiстер мен терапевш жумысты жаксартуга багытталады. Thyroid Imaging Reporting and Data System жэне биохимиялык, клиникалык, ультрадыбыстык и¡ауiп факторларын багалаудыц жYЙелi зерттеу эдiстерiн колдану калканша безУц жаца тYзiлiстерiнiц дурыс диагнозын коюга, негiзделмеген инвазивтi процедураларды колдануды азайтуга, экономикалык шыгындарды азайтуга, эр тYрлi саладагы дэрiгерлер арасындагы сабактастыкты арттыруга, цитологиялык зерттеу нэтижеа накты емес наукастарды жYргiзу кезшде колдануга тиiмдi.

Корытынды: Ультрадыбыстык деректердеп THIRADS жiктелуi, калканша бездН тYЙiндi тYзiлiстерiнiц катерлi iсiктерiмен байланысын салыстырумен негiзделген. THIRADS калканша безшН ультрадыбыстык зерттеулерш тYсiндiрудегi субъективтi факторды барынша азайту Yшiн, калканша бездщ тYЙiндi тYзiлiстерiнiц ультрадыбыстык хаттамасын стандарттауга мYмкiндiк бередi; клиникалык жэне ультрадыбыстык диагностикадагы дэр^ерлердН калканша бездегi тYЙiндi тYзiлiстердiц бiртутас кодификациялау эдiсiне эрекет жасауга мYмкiндiк бередi. THIRADS жiктелуiн колдану калканша бездН тYЙiндi тYзiлiстерiне жНшке инелi аспирациялык биопсия жасау жэне хирургиялык емдеу Yшiн кврсеткiштердi накты аныктауга жэне калканша безге непзаз минималды инвазивтi жэне хирургиялык араласулар санын азайтуга мYмкiндiк бередi.

Негiзгi свздер: калканша без (^Б), жiцiшке инел аспирациялык биопсия (FNAB), н;алн;анша безд'щ гормондары, эпидемиология.

Summary

QUESTIONS OF CLASSIFICATION OF NODAL FORMATIONS OF THE THYROID GLAND. REVIEW

Zhanar M. Zhumanbayeva, http://orcid.org/0000-0001-8941-862X Mayra Zh. Espenbetova, http://orcid.org/0000-0003-2318-4765 Kuralay Sh. Amrenova, http://orcid.org/0000-0002-4350-2698 Gulnar M. Shalgumbayeva, http://orcid.org/0000-0003-3310-4490 Oksana A. Yurkovskaya, https://orcid.org/0000-0002-6251-5574 Natalia E. Glushkova, http://orcid.org/0000-0003-1400-8436 Azhar A. Dyussupova, http://orcid.org/0000-0002-8857-4118

Department of internship on general practice, Semey State Medical University, Semey, Republic of Kazakhstan

Introduction. This article is devoted to a review of the literature of thyroid gland tumors, which are the most frequent endocrine pathology. Palpable nodes of thyroid gland could be with frequency of about 5% in women and 1% in men. Such kind of tumors mainly are discovered by ultrasound investigation in 70% of randomly selected people, with higher frequencies in women and the elderly. Now many studies are carried out.

Objective: To analyze the scientific literature of classification of nodular thyroid tumors.

Search strategy: we conducted a search and analysis of scientific publications in the databases Pubmed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate) Scientific electronic library CyberLeninka. The criteria for inclusion of the source in the review were: reports on randomized and cohort studies conducted on large populations; meta-analyzes and systematic reviews.

Criteria for exclusion were: articles describing single cases, summaries of reports, personal reports and newspaper publications.

Results. Improving of diagnostic and treatment is the aim of specialists involving in managing of patients with thyroid tumors. The classification of Thyroid Imaging Reporting and Data System complex studies with estimation of biochemical, clinical and ultrasonic risk factors allow to improve the accuracy of diagnosis of thyroid tumors, to reduce the number of unjustified invasive diagnostic procedures and invasive interventions, to reduce economic costs, to provide the continuity between different medical specialties, to standardize approaches. It also allow standardizing approaches to management of patients with uncertain results of cytological data. Many literature sources were considered and found during the search. 53 articles were selected as source for the material.

Conclusion. Classification of THIRADS of ultrasound investigation could show differencation of thyroid nodules depending of oncological risk. THIRADS allows to standardize the protocol of ultrasound of the thyroid gland, and to minimize the personal factor at the interpretation of the ultrasound picture of thyroid nodules, and also allows to unify the approach of interpretation of ultrosound diagnostic of thyroid nodules. Using of THIRADS contributes to a clear definition of indications for FNAB and surgical treatment of thyroid nodules; and it is allows to decrease quantity of unreasonable minimally invasive and surgical interventions on the thyroid.

Keywords: thyroid gland (TG), fine needle aspiration biopsy (FNAB), thyroid hormones, epidemiology.

Резюме

ВОПРОСЫ КЛАССИФИКАЦИ И УЗЛОВЫХ ОБРАЗОВАНИЙ ЩИТОВИДНОЙ ЖЕЛЕЗЫ. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ

Жанар М. Жуманбаева, http://orcid.org/0000-0001-8941-862X Майра Ж. Еспенбетова, http://orcid.org/0000-0003-2318-4765 Куралай Ш. Амренова, http://orcid.org/0000-0002-4350-2698 Гульнар М. Шалгумбаева, http://orcid.org/0000-0003-3310-4490 Оксана А. Юрковская, https://orcid.org/0000-0002-6251-5574 Наталья Е. Глушкова, http://orcid.org/0000-0003-1400-8436 Ажар А. Дюсупова, http://orcid.org/0000-0002-8857-4118

Кафедра общей врачебной практики по интернатуре, Государственный медицинский университет города Семей, г. Семей, Республика Казахстан

Актуальность: Узловые образования щитовидной железы (ЩЖ), являются наиболее частой эндокринной патологией. Пальпируемые узлы ЩЖ встречаются с частотой около 5% у женщин и 1% у мужчин, при этом их можно обнаружить с помощью ультразвукового исследования (УЗИ) у 70% случайным образом отобранных людей, с более высокими частотами у женщин и пожилых людей. На данный момент проведено большое количество исследований в этой области.

Цель: провести анализ научных литературных данных о классификации узловых образований щитовидной железы.

Стратегия поиска: нами проведен поиск и анализ научных публикаций в базах PubMed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate, научной электронной библиотеке CyberLeninka. Критериями включения источника в обзор явились: отчеты о рандомизированных и когортных исследованиях, проведенных на больших популяциях; мета-анализы и систематические обзоры. Литература на русском и английском языках. Критериями исключения стали: статьи, описывающие единичные случаи, резюме докладов, личные сообщения и газетные публикации. 53 источника наиболее полно соответствовали критериям включения.

Результаты. Таким образом, усилия специалистов, участвующих в ведении пациентов с новообразованиями ЩЖ, направлены на улучшение диагностических методик и терапевтических подходов. Использование классификации Thyroid Imaging Reporting and Data System и комплексных исследований с оценкой биохимических, клинических и ультразвуковых факторов риска помогает улучшить точность постановки диагноза новообразований ЩЖ, уменьшить количество необоснованных инвазивных диагностических процедур и инвазивных вмешательств, снизить экономические затраты, обеспечить преемственность между врачами различных специальностей, стандартизировать подходы к тактике ведения пациентов с неопределенными результатами цитологического исследования

Выводы: Классификация THIRADS, основанная на данных УЗИ отражает дифференцировку узловых образований щитовидной железы в зависимости от онкологического риска. THIRADS позволяет стандартизировать протокол УЗИ щитовидной железы, минимизировать субъективный фактор в интерпретации ультразвуковой картины УО щитовидной железы; выработать единый кодифицированный подход к УО щитовидной железы со стороны врачей ультразвуковой диагностики и клиницистов. Использование THIRADS способствует четкому определению показаний к проведению ТАПБ УО ЩЖ и хирургического лечения, и, следовательно, сокращению числа необоснованных малоинвазивных и оперативных вмешательств на ЩЖ.

Ключевые слова: щитовидная железа (ТГ), тонкая игла аспирационная биопсия (FNAB), гормоны щитовидной железы, эпидемиология.

Библиографическая ссылка:

Жуманбаева Ж.М., Еспенбетова М.Ж., Амренова К.Ш., Шалгумбаева Г.М., Юрковская О.А., Глушкова Н.Е, Дюсупова А.А. Вопросы классификации узловых образований щитовидной железы. Обзор литературы / / Наука и Здравоохранение. 2018. №1. С. 101-115.

Zhumanbayeva Zh.M., Espenbetova M.Zh., Amrenova K.Sh., Shalgumbayeva G.M., Yurkovskaya O.A., Glushkova N.E., Dyussupova A.A. Questions of classification of nodal formations of the thyroid gland. Review. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2018, 1, pp. 101-115.

Жуманбаева Ж.М., Еспенбетова М.Ж., Амренова К.Ш., Шалгумбаева Г.М., Юрковская О.А., Глушкова Н.Е., Дюсупова А.А. Калканша бездщ тYЙiндi тYзiлiстерiнщ жiктелуi бойынша сурактар. Эдебиетж шолу / / Гылым жэне Денсаулык сактау. 2018. № 1. Б. 101-115.

Эзектшш

Осы макалада эндокриндш аурулардыц шндеп ец жи1 кездесетш ауруларыныц б1р1 калканша бездеп (^Б) тYЙiндi тYзiлiстер туралы эдебиеттерге шолу керсеттген. Пальпацияланатын тYЙiндер житт эйелдерде 5% жэне ерлерде 1% життте кездесед^ сонымен катар оларды 70% жагдайда кездейсок тацдалган адамдардан, оныц шнде жогары жиiлiктегi УДЗ аркылы эйелдерде жэне карт адамдарда аныктаймыз. БYгiнгi тацда осы аймакта кептеген зерттеулер жYргiзiлген.

^алканша бездН тYЙiндi тYзiлiстерi эндокриндi патологиялардыц шндеп жиi кездесетiн аурулардыц бiрi болып саналады. Пальпацияланатын тYЙiндер жиiлiгi эйелдерде 5% жэне ерлерде 1% життте кездесед^ сонымен катар оларды 70% жагдайда кездейсок тацдалган адамдардан, оныц шнде жогары жиiлiктегi УДЗ аркылы эйелдерде жэне карт адамдарда аныктаймыз [1,2,3,4].

Кептеген тYЙiндер симптомсыз, калканша бездН дисфункциясына байланыссыз, компрессия симптомдары мен косметикалык мэселелердi туындатпайды. Визуализация-ныц кец тараган эдiстерi бYгiнгi кYнi бакылау мен емдеудi, оныц шнде тиреотропты гормонды тестiлеу мен жНшке инелi аспирациялык биопсияны кажет ететiн калканша безiнiц пальпацияланбайтын тYЙiндерiнiц эпидемиясын керсетедi [4,5,6]. ^алканша бездН жагдайын багалаудыц ец бiрiншi максаты, ол катерлшт шектеу. Сондыктан, аныкталган пальпацияланбайтын тYЙiндер жiцiшке инелi аспирациялык биопсия аркылы зерттелт, аныкталмаган закымдалу мен калканша бездiц папиллярлы катерлi iсiгiн емдеуде хирургиялык жэне аз инвазивт

ем шаралардыц тиiмдiлiгiн арттырады. [7,8,9,10]. Бул жагдай, эр мемлекеттеп гылыми кауымдастыктардыц шыгаруымен осы саладагы соцгы жацалыктарды енгiзе жацартылган нускаулыктарды ецдеу жэне басып шыгаруга алып келедi [11,12,13].

Диагностикалык максатта тYЙiндiк жемсау бул жинактаулык клиникалык угым, ягни калканша бездiц пальпациясымен диагностикалык эдютер^ соныц iшiнде УДЗ аркылы аныкталган морфологиялык курылысы жагынан эр тYрлi тYЙiндiк тYзiлiстерiн бiрiктiредi. «Кеп тYЙiндi жемсау» терминi калканша безшде екi немесе одан да кеп тYЙiндер аныкталганда койылады. «ТYЙiндi жемсау» клиникалык угымы темендегiдей нозологиялык тYрлерiн бiрiктiредi:

• тYЙiндi коллоидты эр тYрлi дэрежедегi пролиферациялаушы жемсау;

• фолликулярлы аденомалар;

• катерлi iсiктер.

Будан баска, псевдотYЙiндер (лимфоидты инфильтраттар) пайда болуы созылмалы аутоиммунды тиреоидитте жэне жеделдеу тиреоидитте кездеседк ^алканша безде кептеген тYЙiн тYзiлiсiмен жYретiн ауруларында кистозды езгерiстер дамуы мYмкiн: калканша бездiц шынайы кисталары кездеспейдк

КептYЙiндi жемсау морфологиясы бойынша калканша бездН эр тYрлi ауруларында кершю беруi мYмкiн (мысалы, бiр тYЙiндi -калканша безiдiц катерлi idri №1), баска -коллоидты жемсау). Бул жагдайда калканша безiнiц бiрнеше аурулары туралы айтылады. ТYЙiндi (кептYЙiндi) жемсау ^Б-дН кецiнен таралган патологиясына жатады, соныц iшiнде жиi ^Б тYЙiндi тYзiлiсi (шамамен 90%) тYЙiндi коллоидты пролифирлеушi жемсау

тYрiнде кездесед^ ол ^Б iсiгi болып табылмайды [14,15].

^Б тYЙiндерi бар тургындар саныныц всуiн, сонымен ;атар катерлi iсiктерi бар нау;астарды ескере отырып [16,17,18], емдш-диагностикалы; шараларды стандартизация-лау проблемалары медициналы; ^ауымдасты^тардыц басты мэселесi болып табылады. Соцгы жылдары тYЙiндi жемсаудыц диагностикалы; жэне терапиялы; тактикасы бойынша усыныстардыц бiрнеше жинактары жарияланган. Американцы; тиреоидологиялы; кауымдастык; (АТ^) 2007жылгы усыныстарын кайта карап [19,20,21], оны 2009ж. жацартты. Сонымен катар, 2013ж. жэне 2015ж. жаца тYзетулер жасалды. 2010жылы Америкалы; клиникалы; эндокринологтар ;ауымдастыгы (АКЭ^), Медициналы; эндокринологтар ;ауымдастыгы (МЭ^) жэне Европалы; тиреоидологиялы; ;ауымдасты; (ЕТ^) усынган бiрлескен усыныстар жарияланды [12,13]. 2011ж. Кореяныц Радиациялы; тиреиодология ;огамыныц усыныстары шыгарылды (КРТ^) [22,23].

ЖYЙеленген эпидемиологиялы; зерттеу-лерден алынган мэлiметтер тYЙiндi жемсауды зерттеуде жаца диагностикалы; жэне терапевт тэстдердН взектiлiгiн бейнелеуге мYмкiндiк бердi. Жогарыда айтылгандай, ^Б пальпациялау барысында тYЙiндi тYзiлiс 5% адамда аны^талады, ал УДЗ бойынша тYЙiндi жемсаудыц халы; арасында таралуы шамаен 50%-га жетедi. ТYЙiндi тYзiлiстiц таралуы аутопсиялы; зерттеу мэлiметтерi бойынша 80% жэне одан квп. Ол шамамен 3% жагдайда тYЙiндi тYзiлiстiц мвлшерше ;арамастан (мм-ден см-ге дейiн) ^Б рагы болады [24,25].

Жер шарыныц тургындары, этникалы; жэне айма^ты; патологиялы; взгерiстерi (йод тапшылыгы, радиациялы; ластануы, тагамды; эдеттер жэне т.б.) арасында тYЙiндi тYзiлiстiц кец таралуы аурудыц ;атераз жэне катерлi тYрлерiн дифференциалды диагноз ;оюга ^ынды; тудырады.

Максаты: ^ал;анша бездН тYЙiндi тYзiлiстерiнiц жiктелуi туралы гылыми эдебиеттерге шолу жYргiзу.

lзденiс стратегиясы: Гылыми ма;алалар дэлелдеу медицинасыныц базалары

бойынша (PubMed, CochraneLibrary, TripDatabase, ReserarchCate) жэне электронды; гылыми кiтапханаларада (CyberLeninka) жYргiзiлдi.

Ма;аланыц непзп мэлiмет квздерi болып, рандомизирленген жэне когортты; зерттеулер есептерi, олар квптеген зерттеулермен жYргiзiлген; мета-анализдер жэне систематикалы; шолулар, ма;алалардын толы; басылымы, сонымен ;атар

Ма;аланыц негiзгi мэлiметтерiне жатпайтын белгiлер болып, баяндамалардыи тYЙiндерi, газеттеп ма;алалар, жеке хабарламалар болып табылды. Iзденiс барысында эдебиеттерге шолу жYргiзiлiп ;арастырылды, эдеби квздерi ма;аладагы аналитикалы; материал ретiнде тандалып алынды.

^ал;анша бездН тYЙiндi тYзiлiстерiнщ зерттеу эдютершН тгерлеуше ;арамастан (УДЗ, соноэластография, комnьютерлi томография (КТ) жэне магниттi-резонансты томография (МРТ)) зерттеу ;орытындылары-ныц нэтижесш интерпретациялау мен нау;астарды жYргiзуде киыншылыктар са;талган. ^рп кезде тYЙiндi тYзiлiстердi диагностикалау алгоритмi мен емдеу жвншдеп ;ужаттардыц квnтiгiне ;арамастан, эсiресе катерлi процесстерде цитологиялы; верификация болмаган уа;ытта бiркелкi нау;астарды жYргiзу стратегия жо;тыгы вкiнiштi [26,27]. Эдебиеттерде ^Б тYЙiндi тYзiлiстерiнiц гипердиагностикасы мен оган ;атысты хирургиялы; араласулардыц негiзсiз екендiгi айтылады. Соцгы жылдардагы зерттеулер нау;аста катерлi тYЙiндi тYзiлiстердiц ;аут топтарын аны^тауга багытталган. ^атераз жэне катерлi ¡актердщ клиникалы; жэне эхографиялы; ерекшелiктерi эр тYрлi популяцияларда тYрлiше, себебi эпидемиология, ;аут факторлары жэне йодпен ;амтамасыз етiлуi алуан тYрлi, сонды^тан, эрбiр айма; Yшiн жеке ;арастырылу ;ажет. ^Б-нН тYЙiндi тYзiлiстерiн зерттеуде УДЗ вз орнын багасы-ныц ;олже™дтт мен ;арапайымдылыгына байланысты алды. УДЗ непзп ма;саты-нозологиялы; ;орытынды (коллоидты тYЙiн, киста жэне т.б.) мен взгерютердН детализациясын жYргiзу ар;ылы нау;асты жYргiзу стратегиясы мен динамикалы;

бакылауга,сонымен катар ТАБ жэне келес терапия жYргiзу сурактарын шешiде мацызды орын алады [28,29]. Ультрадыбысты жэне рентгенологиялык CYт бездершН Breast Imaging Reporting and Data System, классификация принциптерше сэйкес, Америкалык радиологтар ассоциясы Horvarth Е. жэне соавт. 2009 ж. ^алканша безшН ошактык патологиясыныц визуализациялау бойынша хаттамалармен мен интерпретация-лау жYЙесiн ойлап тапкан. Thyroid Imaging Reporting and Data System (TI-RADS) [30,31]. Оган себеп ретiнде аурушацдыктыц тез таралуы, ^Б ошактык патологиясыныц аныкталуыныц жогарылауына байланысты (диагностикалык эдiстердiц жэне технологиялар визуализациясыныц

шыцдалуына;диагностикалык iзденiстердiц сатыларындагы кателiктердiц квптеген саны; ТАБ жYргiзуде наукастарды тацдаудагы критерийлердiц субъективттт;мамандардыц сабактастыгыныц болмауы, ^Б УДЗ

корытындыларныц кате немесе толык емес интерпретациясы ол диагност -дэрiгер немесе эндокринолог, хирург мамандарынан болу мYмкiн. Ол вз кезегiнде стандартты жYЙенiц болмауы салдарынан. 2011 ж.. J. Y. Kwak жэне соавторлар TI-RADS жYЙесiн модифицирледi [32,33,34].

TI-RADS жYЙесi - белгiлi бiр кврiнiстердiц жттелуше байланысты ^Б УДЗ кезiнде аныкталатын, катерлi тYзiлiстiц кауiп факторы бойынша, интерпретациялау жэне хаттамалау жYЙесi бойынша калканша бездiц ошактык патологиясы бар наукастарды жYргiзу тактикасы. Шкаланы колдану ^Б ауруларын интерпретациялау Yшiн жэне емдт-диагностикалык алгоритмды стандарттауга бiршама жаксартады. [35,36,37].

^рп уакытта Ресейде TI-RADS жYЙесi сирек колданылады. TI-RADS шкаласы бойынша ^Б ультрадыбыстык зерттеу анализi бiрнеше багалау санаттарына бвлiнедi [38,39,40] (Сурет1).

TI-RADS: Калканша без туйшдершщ ультрадыбыстык 3epTTeyi бойынша жiктелуi

TI-RADS Сипаттамасы катерлi тYзiлiстiк кауш факторы %

TI-RADS 1 Калыпты 0

TI-RADS 2 (мкатераз) Коллоидты тYЙiн 1 TYpi (аваскулярлы анэхогендi гиперэхогенмен 6ipre) Коллоидты ty^h II TYpi (васкулярлы, гетероэхогенд^ инкапсуласыз) Коллоидты тYЙiн III TYpi (васкулярлы, изо-немесе гетеpоэхогендi, инкапсуласыз) 0

TI-RADS 3 (MyMKiH катерсiз) Гипер-, изо- немесе гипоэхогендi ty^h^ бвлiктеп калыптастырылган капсуламен жэне перефериялык кан жYЙесiмен (Хашимота жемсауы) <5

TI-RADS 4 a (белпш) Квп немесе аралас гипер-, изо- немесе гипоэхогенд тYЙiндеp жука капсуламен кальцинатпен жэне кальцинатсыз 5-10

TI-RADS 4 б (катерлi тузтюке кумэндану) Гипо-, изо- немесе гиперэхоген^ тYЙiндеp будыр жэне шекаралары анык емес калыпты паренхимамен, микрокальцинаттармен 10-80

TI-RADS 5 (катерлi тYзiлiске жогары ыктималдык) Изо- немесе гипоэхогендi, капсуласыз, квп кальцинаттармен, гиперваскуляризациямен. >80

TI-RADS 6 К;атерл1 тYЙiн, биопсия нэтижеамен аныкталган. 100

Сурет 1. TI-RADS шкаласы бойынша КБ ультрадыбыстык зерттеу талдауы.

санат 1 Т1-КАй8 (калыпты жагдайдагы калканша без)

Кешен^ эхография к©рiнiстерi бойынша ^Б калыпты жагдайдагы эртYрлi варианттары катерлi тYзiлiстi жокка шыгарады.

^Б курылымы мен к©ле1^ наукастыц жасына, конституциясына жэне физиологиялык жагдайына сэйкес. Диффузды жэне ошакты сипаттагы процесстерде тiкелей сондай- ак жанама патологиялык к©рiнiстерi жок.

¥сыныстар: динамикада жасына сэйкес жоспарлы тексеру; биопсия карастырылмаган.

2-шi санат 2 Т1-КАй8 (катерсiз тYзiлiс)

^Б катераз тYзiлiстегi ©згерiстерi:

• карапайым кисталар;

• коллоидты тYЙiндер;

• аутоиммунды тиреоидитттыц (АИТ) диффузды тYрi;

• окшауланган макрокальцинаттар;

• изоэхогендi тYЙiндер.

^Б хирургиялык операциялардан кейiнгi жагдайыныц туракты ©згерiсi. ¥сыныстар: эрбiр 12 ай сайын бакылау тексерiсiн жYргiзу; биопсия карастырылмаган.

3-шi санат 3 Т1-КАй8 (катерсiз iсiк мYмкiндiгi) ^Б катерсiз тYзiлiстерi 2-5% жагдайда.

• минимальды атипия белплер1 бар коллоидты туйшдер

• туйшдк аутоиммунды тиреоидитпц диффузды тур1

• атигтпк немесе курдел1 кисталар, кабыну процестершщ белгiлерi бар суйыктыкты тYзiлiстер. ТYЙiнге сипаттама: сопак пiшiн, айкын шекара, изоэхогендi жэне гиперэхогендi курылым. ¥сыныстар: эрбiр 612 ай сайын бакылауда болу.

Наукастардыц к©рсеткiштерi немесе тацдауы бойынша тYЙiннiц максатты Ж1АБ болуы мYмкiн. Санат жиi ©тпелi болады жэне егер динамикада УДЗ нэтижесшде катерлi Yрдiске кYмэн болса, бундай жагдайда санатка ауыстырады.

1. Егер УДЗ бакылауында оц динамика немесе туракты ультрадыбысты сурет болган жагдайда санатка ауыстырады.

2. Егер екретпк Ж1АБ нэтижесiнде тYЙiн катерлi емес болса, онда ары карайгы онкологиялык кауinке ультрадыбысты бакылау к©рсетiлмеген.

КYмэндi тYЙiндерге сондай- ак жатады (ошакты ©згерютер) ЩЖ, кыска уакыт шнде (6-12 ай) айкын ©згерiске ушыраган:

• ©лшемдерi ( 30-50% - дан артык к©лемшН улгаюы);

• ультрадыбысты сипаттамасы сур шкалада (эктер, суйыктыкты компонент, капсула деформациясы жэне т.б.);

• компрессионды эластография тэр^бшдеп тYрлi - тYCтi паттерн;

• эластография кезшдеп эластикалык к©рсетюштердН 30-50 %- дан асуы. Одан баска, бул санат ЩЖ тYЙiннiц эртYрлi эхогендiлiгi, курылымы мен эхографияда ерте аныкталмаган мойын лимфатикалык тYЙiндерiнiц патологиялык ©згерiстерiмен косылган васкулиризациясы косылады.

Санат 4 Т1- КАй8 (катерлi тYзiлiске кYмэн). Аныкталган ©згерiстер 50- 80 % -ды курайтын ^Б^Т-не кауiп бар екенiн к©рсетедi. Т©менп, ортацгы (шамалы) жэне жогары дэрежелi катерлi iсiктiц болуын к©рсетедi. Бул топка непзп катерлi iсiк тYЙiндерiнiц негiзгi ультрадыбысты белгiлерi жатады (1-4 белплер):

• биiктiгiнен асатын узындыгы;

• айкын емес, тегiс емес шекарамен;

• айкын гиnоэхогендiлiк;

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

• микроэктенулер;

• эластосонографиядагы жогары каткылдык,

Бул топка косымша:

• АИТ-ныц тYЙiн тYЗiлген диффузды тYPi;

• Атиnтi немесе кYPделi кисталар.

• ¥сыныстар: тYЙiндердiц ЖИАБ УДЗ бакылауымен.

• Пунктанттардыц цитологиялык тексерулершН нэтижесш алган уакытта, ол катерлi емес немесе мYмкiн катерлi емес тYзiлске жатса, эрбiр 6 ай сайынгы УДЗ мониторингiн тагайындай отырып, оны Т1-КАй8 2 немесе 3 санатына жаткызады. РЩЖ-ны цитологиялык нактылаган кездеоnеративтi ем туралы суракты шешедi, операция алды кезецшдеп кайталама УДЗ- дагы тYзiлiсте 6-шы санатка ауыстырады.

Санат 5 Т1-КАй8 (калканша безшН катерлi iсiгiнiц тYЗiлуiнiц жогаргы ыктималдыгы). Бул категорияга калканша безшН катерлi ¡стнН тYзiлуiнiц жогаргы ыктималдыгын жаткызады

— 80% арты; (5-тен арты; ультрадыбысты белгiлер ). ¥сыныстар: мшдетп тYPде УДЗ ба;ылай отырып ТАБ.

Санат 6 TI-RADS (;ал;анша безшН катерлi тYзiлiсiнiц цитологиялы; на;тылануы) 6-шы категорияга морфологиялы; на;тыланган жатады. Алдыцгы ;олданылган алгоритмдерден TI-RADS жYЙесiнiц негiзгi арты;шылыгы оныц ;арапайым жэне ыцгайлы кестесiнде жэне де жогары сезгiштiгi Yлкенаукымды зерттеулерде дэледенген. Шкалаларды ;олдану тYрлi мамандарда, тYрлi медициналы; мекемелерде nациенттердi динамикалы; ба;ылауда оцтайлы тераnевтiк жэне диагностикалы; шаралардыц Yздiксiздiгiн ;амтамасыз етедi. Будан бас;а, TI-RADS жYЙесiнiц кYмэн келтiрмейтiн корреляциясы 2010 жылы ;абылданган халыкаралык ;ал;анша безшН патологиясыныц цитологиялы; классифика-циясы усынылады. (The Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopatology) [41,42].

ЖYЙенiц жетюпеуштт субъективтi багалау ретiнде ;арастырылуы мYмкiн, себебi ультрадыбысты; зерттеу нэтижелерi операторга байланысты. Сонымен ;атар, УДЗ дурыс емес жэне терiс нэтижелер болуы мYмкiн [43,44,45]. ТYрлi зерттеулердщ квз;арасына ;араганда TI-RADS 3 и 4а категорияларына вте квп квцт бвлу керек. Категория TI-RADS 3 втпелi болып табылады. ^атераз тYзiлiс тобына жататын тYЙiннiц тез всуi немесе ;ан агымында взгерiстер аны^талган кезде дэрiгер тYЙiнге ТАБ жYргiзу туралы шешiм ;абылдауы ;ажет. Категория TI-RADS 4а балы; тYЙiндердiц 27%-ын ;урайды. ^атерлi юкпц индивидуальдi ;аут твмен, 1-6%, дегенмен бул тYЙiндер барлы; карциноманыц 20%-ын ;урайды. Бул деген твмен индивидуальдi жэне зерттелген популяцияныц жалпы ;аут арасындагы карама-кайшылыкты бiлдiредi. Бул тYЙiндердi елемеу карциноманыц 20% - на ;ате диагноз ;оюга экеледi.

Сол себепи ^Б iсiктерi бар нау;астарды жYргiзуге ;атысатын мамандардыц ецбег диагностикалы; эдiстер мен тераnевтiк жумысты жа;сартуга багытталады. Thyroid Imaging Reporting and Data System классификациясын жэне биохимиялы;, клиникалы;, ультрадыбысты; ;аут

факторларын багалаудыц жYЙелi зерттеу эдютерш ;олдану ;ал;анша безшН жаца тYзiлiстерiнiц дурыс диагнозын ;оюга, негiзделмеген инвазивт процедураларды ;олдануды азайтуга, экономикалы; шыгындарды азайтуга, эр тYрлi саладагы дэр^ерлер арасындагы саба^ас^;™ арттыруга, цитологиялы; зерттеу нэтижес на;ты емес нау;астарды жYргiзу кезiнде ;олдануга тиiмдi [46,47].

^аза;стан Республикасында ^рп тацда ;олданылатын ересектерде тYЙiндi жемсау диагностикасы жэне емi хаттамасында твменде кврсетiлген классификация усыныла-ды. Аурудыц дамуына эсер еткен факторлар, жемсаудыц ;урамы пайда болуына байланысты твмендепдей турлер1 бар:

• жалгыз (солитарлы) туйш;

• квптеген туйшдер (квп туйшд1 жемсау);

• конгломератты туйшд1 жемсау (;ал;анша безi взара байланыс;ан тYЙiндерге толы);

• диффузды-туйшд1 жемсау {тут\ бар к;алк;анша безшН белт улгайган);

• к;алк;анша безшН шынайы кистасы;

• фолликулярлы аденома (к;атерс1з iciK);

• к;атерл1 iciK [48].

^ал;анша безшН квлемш аны^тау Yшiн ^аза;стан Республикасы жэне шетел тэжiрибесiнде ДYниежYзiлiк Денсаулы; са;тау уйымымен 2001 жылы бекiтiлген классификация ;олданылады. Ол «;арапайым» деп аталган: (Simplified classification of goitre by palpation):

0 дэреже: жемсау пальпацияланбайды, бвлiктер квлемi зерттелушшН дистальды фалангасыныц квлемiнен аспайды;

1 дэреже: жемсау пальпацияланады, алайда мойынныц ;алыпты усталуында ;ал;анша безшН улгаюы кврiнбейдi. Осы жерге ;ал;анша безшН улгаюын тудырмайтын тYЙiндер де жатады.

2 дэреже: Жемсау мойынныц ;алыпты усталуында ай;ын кврiнедi.

¥лтты; хаттамага сэйкес тYЙiндi жемсау емi жНшке инелi аспирациялы; биопсия нэтижесiне байланысты [49,50]: Егер коллоидты жемсау аны^талса - ;ал;анша бездН ;ызмет мен квлемiн ба;ылаумен негiзгi маман дэрiгер айналысады. Егер рак аны^талса - нау;ас келес nрофильдi

дэр^ерге тапсырылады. Хаттама бойынша шугыл жагдайда операциялык емге кврсетюштер: ^Б рагы, тYЙiндi жемсау кезшде ракка кYдiк, ^Б фолликулярлы аденомасы (себебi цитологиялык зерттеу кезiнде фолликулярлы аденоманы жогары дифференцацияланган аденокарциномадан ажырату вте киын).

Хаттамага сэйкес жоспарлы оперативтi емге кврсеткiш болып табылады: калканша безiнде мвлшерi 3,0см-ден жогары тYЙiнi бар наукастар; консервативтi ем/бакылау (тYЙiннiц всуi) кезiнде терiс динамикасы бар тYЙiндi жемсаумен ауыратындар; квптYЙiндi токсикалык жемсаумен ауыратын наукастар (Тиют дэрiлiк препараттардан кейiн калканша безше хирургиялык араласуды болгызбайтын косалкы патология болган кезде мундай наукастарды радиоактивт йодпен емдейдi); фиброзды капсула мен ею мэрте аспирациядан кейiн туракты суйыктык жиналатын Yлкен кистасы (3 см-ден жогары)бар наукастар; кез келген морфологиялык тYPдегi калканша безiнiц аденомасы бар наукастар; твс арты тYЙiндi жемсау[51,52,53].

Нэтижесi. ^Б iсiктерi бар наукастарды жYргiзуге катысатын мамандардыц ецбеп диагностикалык эдiстер мен терапевтiк жумысты жаксартуга багытталады. Thyroid Imaging Reporting and Data System классификациясын жэне биохимиялык, клиникалык, ультрадыбыстык кауiп факторларын багалаудыц жYЙелi зерттеу эдiстерiн колдану калканша безiнiц жаца тYзiлiстерiнiц дурыс диагнозын коюга, негiзделмеген инвазивтi емшараларды колдануды азайтуга, экономикалык шыгындарды азайтуга, эр тYрлi саладагы дэрiгерлер арасындагы сабактастыкты арттыруга, цитологиялык зерттеу нэтижес накты емес наукастарды жYргiзу кезшде колдануга тиiмдi. Элемдiк тэжiрибеде аз инвазивт араласудыц артуы байкалады, бiздiц елiмiзде де, шет елдерде де патологиялык тYзiлiстерде жогары технологиялы сэулелт жэне оптикалык визуализация эдiсiн колдану кецшен таралган. Жогарыда аталган операциялык шаралардыц травматизациясы дэстYрлi оперативтi шаралардан кем тYCпейтiндiктен аз

MHBa3MBTi шараларды жYргiзу бул кезде ce3ci3 тацдалады жэне тацдау эдiсi болып табылады.

Корытынды: Ультрадыбыстык

деректердегi THIRADS жттелу^ калканша бездН тYЙiндi тYзiлiстершH катерлi iсiктермен

байланысын салыстыруымен негiзделген. THIRADS калканша бездН ультрадыбыстык зерттеулерiн тYCшдiрудеri субъективтi факторды барынша азайту Yшiн, калканша бездН тYЙiндi тYзiлiстерiнiц ультрадыбыстык хаттамасын стандарттауга мYмкiндiк бередi; клиникалык жэне ультрадыбыстык диагностикадагы дэр1герлердН калканша бездеп тYЙiндi тYзiлiстердiц б1ртутас кодификациялау эдiсiне эрекет жасауга мYмкiндiк бередк THIRADS жiктелуiн колдану калканша бездН тYЙiндi тYзiлiстерiне жНшке инелi аспирациялык биопсия жасау жэне хирургиялык емдеу Yшiн кeрсеткiштердi накты аныктауга жэне калканша безге непзаз минималды инвазивт жэне хирургиялык араласулар санын азайтуга мYмкiндiк бередi.

Авторлардьщ цосцан ynecmepi

Барлы; авторлар зерттеу кезнде вз Yлестерiн ;осты. Барлы; зерттеулер Еспенбетова М.Ж. жетекшт^мен жYргiзiлдi. Манускриптты жазуда, дизайн жэне материалдарды жинау зерттеу тобымен брге жYргiзтдi: Жуманбаева Ж.М., Амренова К.Ш., Шалгумбаева Г.М., Юрковская О.А., Глушкова Н.Е., Дюсупова А.А.

Цызыгушылыц конфликта

Авторлар ужымы материалдар жинауда, олардын ;урылымын зерттеуде, жэне оларга интерпретация жасауда еш;андай жанжалдардын болмагандыгын айтады.

Кандайда б'р мекемелерден ;аржыландыру квз'1 болган жо

Эдебиет:

1. Ванушко В. Э., Фадеев В. В. Узловой зоб // Эндокринная хирургия. 2012. №4. С.11-16.

2. Дедов И.И, Мельниченко Г.А., Фадеев В.В. и др. Клинические рекомендации Российской ассоциации эндокринологов по диагностике и лечению узлового зоба // Проблемы эндокринологии. 2005; 51 (5): 40-42.

3. Еспенбетова М.Ж., Жуманбаева Ж.М., Крыкпаева А.С., ЗаманбековаЖ.К., Юрковская О.А., Амренова К.Ш., Шалгумбаева Г.М., Глушкова Н.Е. Бурынгы Семей ядролы; полигон аймагына жататын тургындардагы ;ал;анша без ауруыныц кездесу житт // Наука и Здравоохранение. 2016. №6. С.80-88.

4. Еспенбетова М.Ж., Жуманбаева Ж.М., Глушкова Н.Е. ^ал;анша бездН тYЙiндi тYрлерiн емдеудегi дэстYрлi емес емнН эсерi // Наука и Здравоохранение. 2017. №2. С.59-67.

5. Новосад С.В. и др. Современные прогностические модели стратификации риска рака щитовидной железы // Доктор. Ру. 2016. №. 8-9. С. 52-56.

6. Протокол №7 Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 13 июля 2016 года. Клинический протокол диагностики и лечения узловой зоб у взрослых. www.rcrz.kz. (дата обращения 10.01.2018)

7. Сенча А.Н. Ультразвуковая диагностика. Поверхностно расположенные органы. Москва: видар, 2015. 512с.

8. Фадеев В.В. Узловой зоб: дискуссионные проблемы и негативные тенденции клинической практики (клиническое эссе) // Клиническая и экспериментальная тиреоидология. 2007. №2. С.5-14.

9. Черников Р.А., Воробьев С.Л., Слепцов И.В., Семенов А.А., Чинчук И.К., Макарьин В.А., Куляш А.Г., Успенская А.А., Тимофеева Н.И., Новокшонов К.Ю., Карелина Ю.В., Федоров Е.А., Ишейская М.С., Федотов Ю.Н., Бубнов А.Н. Узловой зоб (эпидемиология, методы выявления, диагностическая тактика) // Клиническая и экспериментальная тиреоидология. 2013. №2. С.29-35.

10. Beresford B., Clarke S., and Greco V. Referrers' use and views of mental health services for deaf children and young people in England // J Ment Health. 2010. №.19 (2). P. 193-201.

11. Cho Y.S. et al. Sonographically guided ethanol sclerotherapy for benign thyroid cysts: results in 22 patients // American Journal of Roentgenology. 2000. №174(1). P. 213-216.

12. Clark O.H. et al. Diagnosis and Treatment of thyroid, parathyroid, and thyroglossal duct cysts // J Clin Endocrinol Metab. 1979. №.48 (6). P. 983-8.

13. Cooper D.S. et al. Management guidelines for patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer // Thyroid. 2006. №16 (2). P. 109-42.

14. Cortelazzi D. et al. Resolution of hyperthyroidism in a pregnant woman with toxic thyroid nodule by percutaneous ethanol injection // Thyroid. 1995. №5(6). P. 473-5.

15. Cusick E.L. et al. Cystic change and neoplasia in isolated thyroid swellings // Br J Surg. 1988. №75(10). P. 982-3.

16. De los Santos E.T. et al. Cystic thyroid nodules. The dilemma of malignant lesions // Arch Intern Med. 1990. №150(7). P. 1422-7.

17. Declaration of Helsinki. Ethical principles for medical research involving human subjects. 2009. P.145-147.

18. Filetti S., Durante C., and Torlontano M. Nonsurgical approaches to the management of thyroid nodules // Nat Clin Pract Endocrinol Metab. 2006. №.2(7). P. 384-94.

19. Gandek B. et al. Psychometric evaluation of the SF-36 health survey in Medicare managed care. 2004.

20. Gharib H. et al. Clinical review: Nonsurgical, image-guided, minimally invasive therapy for thyroid nodules // J Clin Endocrinol Metab. 2013. №.98(10). P. 3949-57.

21. Guth S., Theune U, Aberle J., Galach A, Bamberger C.M. Very high prevalence of thyroid nodules detected by high frequency (13 MHz) ultrasound examination // Eur J Clin Invest 2009; 39: 699-706.

22. Hammer M., Wortsman J., and Folse R. Cancer in cystic lesions of the thyroid // Arch Surg. 1982. №.117(8). P. 1020-3.

23. Hay I.D. et al. Long-term outcome of ultrasound-guided percutaneous ethanol ablation of selected "recurrent" neck nodal metastases in 25 patients with TNM stages III or IVA papillary thyroid carcinoma // Surgery. 2013. №.154(6). P. 1448-54.

24. Jarlov A.E. et al. Accuracy of the clinical evaluation of thyroid size // Dan Med Bull. 1991. №.38(1). P. 87-9.

25. Jayesh S. et al. Efficacy and safety of USG-guided ethanol sclerotherapy in cystic thyroid nodules // Indian Journal of Radiology and Imaging. 2009. №.19(3). P. 199.

26. Jensen F., Rasmussen S.N. The treatment of thyroid cysts by ultrasonically guided

fine needle aspiration // Acta Chir Scand. 1976. №.142(3). P. 209-11.

27. Kalra N. et al. Comparison of Sonographically Guided Percutaneous Sodium Tetradecyl Sulfate Injection with Ethanol Injection in the Treatment of Benign Nonfunctioning Thyroid Nodules // Journal of Vascular and Interventional Radiology. 2014. №.25(8). P. 12181224.

28. Kim D.W. et al. Ultrasonography-guided ethanol ablation of predominantly solid thyroid nodules: a preliminary study for factors that predict the outcome // Br J Radiol. 2012. №.85(1015). P. 930-6.

29. Kim J.H. et al. Efficacy of sonographically guided percutaneous ethanol injection for treatment of thyroid cysts versus solid thyroid nodules // American Journal of Roentgenology. 2003. №.180(6). P. 1723-1726.

30. Livraghi T. et al. Treatment of autonomous thyroid nodules with percutaneous ethanol injection: 4-year experience // Radiology. 1994. №.190(2). P. 529-33.

31. Mazzaferri E.L. Management of a solitary thyroid nodule // N Engl J Med. 1993. 328 (8). P. 553-9.

32. Pan Y. and Barnhart H.X. Methods for assessing the reliability of quality of life based on SF-36. Stat Med. 2016. 26. Solymosi T. and Gal I. Treatment of recurrent nodular goiters with percutaneous ethanol injection: a clinical study of twelve patients // Thyroid. 2003. №.13(3). P. 273-7.

33. Solymosi T. et al. Percutaneous Ethanol Sclerotherapy of Symptomatic Nodules Is Effective and Safe in Pregnant Women: A Study of 13 Patients with an Average Follow-Up of 6.8 Years // International journal of endocrinology. 2015.

34. Tarantino L. et al. Percutaneous ethanol injection of hyperfunctioning thyroid nodules: long-term follow-up in 125 patients // American Journal of Roentgenology. 2008. №.190 (3). P. 800-808.

35. Tarantino L. et al. Percutaneous Ethanol Injection of Large Autonomic Hyperfunctioning Thyroid Nodules // Radiology. 2000. №.214(1). P. 143-1.

36. Chu C.H. et al. Sclerotherapy of thyroid cystic nodules // Journal of the Formosan Medical Association // Taiwan yi zhi. 2003. №102 (9). P. 625-630.

37. Cooper D.S., Doherty G.M., Haugen B.T. et al. American Thyroid Association Guidelines Taskforce on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Revised American Thyroid Association management guidelines for patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer // Thyroid. 2009; 19:1167-1214.

38. Davies L, Welch H.G. Increasing incidence of thyroid cancer in the United States, 1973'2002 // J. Am. Med. Assoc. 2006; 295: 2164-2167.

39. Gharib H., Papini E, Garber J.R., Duick D.S., Harrell R.M., Hegedüs L, Paschke R, Valcavi R., Vitti P. AACE/ACE/AME Task Force on Thyroid Nodules: American Association of Clinical Endocrinologists, American College of Endocrinology, and Associazione Medici Endocrinologi medical guidelines for clinical practice for the diagnosis and management of thyroid nodules // Endocr Pract 2016; 22: 622- 639.

40. Gharib H., Papini E., Paschke R. et al. AACE/AME/ETA Task Force on Thyroid Nodules). American Association of Clinical Endocrinologists, Associazione Medici Endocrinologi, and European Thyroid Association medical guidelines for clinical practice for the diagnosis and management of thyroid nodules // Endocr. Pract. 2010; 16 (Suppl. 1): 1-43.

41. Haugen B.R., Alexander E.K., Bible K.C., Doherty G.M., Mandel S.J., Nikiforov Y.E., Pacini F., Randolph G.W., Sawka A.M., Schlumberger M, Schuf K.G., Sherman S.I., Sosa J.A., Steward D.L., Tuttle R.M., Wartofsky L. 2015. American Thyroid Association Management Guidelines for Adult Patients with Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer: the American Thyroid Association Guidelines Task Force on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Thyroid. 2016; 26: 1-133.

42. Horvath E, Majlis S., Rossi R, Franco C. et al. An ultrasonogram reporting system for thyroid nodules stratifying cancer risk for clinical management // J. Clin. Endocrinol. Metab. 2009. Vol. 94. N 5. P. 1748-1751.

43. Kwak J., Han K., Yoon J., Moon H. J. et al. Thyroid imaging reporting and data system for US features of nodules: a step in establishing better stratification of cancer risk // Radiology. 2011. Vol. 260. N 3. P. 892-899.

44. Leenhardt L., Grosclaude P., Cherie-Challine L. Thyroid Cancer Committee: Increased

incidence of thyroid carcinoma in France: a true epidemic or thyroid nodule management effects? // Report from the French Thyroid Cancer Committee. Thyroid 2004; 14: 1056-1060.

45. Maia F.F., Matos P.S, Pavin E.J., Zantut-Wittmann D.E. Thyroid imaging report in gand data systems core combined with Bethesda system for malignancy risks tratification in thyroid nodules with in determinate results on cytology // Clin. Endocrinol. (Oxf). 2015.Vol. 82. N 3. P. 439444.

46. Moon W.J., Baek J.H., Jung S.L. et al. (Korean Society of Thyroid Radiology [KSThR]; Korean Society of Radiology) Ultrasonography and the ultrasound'based management of thyroid nodules: consensus statement and recommendations // Korean J. Radiol. 2011; 12: 1-14.

47. Riskstratification of thyroid nodules on ultrasonography with the French TI-RADS: description and reflections // Ultrasonography. 2016. Vol. 35. N 1. P. 25-38.

48. Rossing M., Nygaard B., Nielsen F.C., Bennedb&k F.N. High prevalence of papillary thyroid microcarcinoma in Danish patients: a prospective study of 854 consecutive patients with a cold thyroid nodule undergoing fineneedle aspiration // Eur Thyroid J. 2012; 1: 110-117.

49. Russ G., Leboulleux S., Leenhardt L, Hegedus L. Thyroid incidentalomas: epidemiology, risk stratification with ultrasound and workup // Eur Thyroid J. 2014; 3: 154-63.

50. Russ G. Risk stratification of thyroid nodules on ultrasonography with the French TI-RADS: description and reflections // Ultrasonography. 2016. Vol. 35. N 1. P. 25-38.

51. Tunbridge W.M., Evered D.C., Hall R., Appleton D., Brewis M., Clark F, Evans J.G., Young E, Bird T., Smith P.A. The spectrum of thyroid disease in a community the Whickham survey // Clin Endocrinol (Oxf) 1977; 7: 481-493.

52. Verde G. et al. Ultrasound guided percutaneous ethanol injection in the treatment of cystic thyroid nodules // Clinical endocrinology. 1994. №.41(6). P. 719-724.

53. Xu S.Y., Zhan W.W., Wang W.H. Evaluation of thyroid nodules by a scoring and categorizing method based on sonographic features // J. Ultrasound Med. 2015. Vol. 34. N 12.P. 2179-2185.

References:

1. Vanushko V. Je., Fadeev V. V. Uzlovoj zob [Nodular goiter]. Endokrinnaja khirurgiya [Endocrine surgery]. 2012, 4, pp.11 -16. [in Russian]

2. Dedov I.I., Mel'nichenko G.A., Fadeev V.V. i dr. Klinicheskie rekomendatsii Rossiiskoi assotsiatsii endokrinologov po diagnostike i lecheniyu uzlovogo zoba [Clinical recommendations of the Russian Endocrinology Association for the diagnosis and treatment of nodular goiter]. Problemy endokrinologii [Endocrinology problems]. 2005, 51 (5), pp.4042. [in Russian]

3. Espenbetova M.Zh., Zhumanbaeva Zh.M., Krykpaeva A.S., Zamanbekova Zh.K., Yurkovskaya O.A., Amrenova K.Sh., Shalgumbaeva G.M., Glushkova N.E. Buryngy Semei yadrolyk poligon aimagyna zhatatyn turgyndardagy kalkansha bez auruynyn kezdesu zhiiligi [The frequency of occurrence of thyroid]. Nauka i Zdravookhranenie [Science & healthcare]. 2016, 6, pp.80-88. [in Kazakh]

4. Espenbetova M.Zh., Zhumanbaeva Zh.M., Glushkova N.E. Kalkansha bezdin turlerin emdeudegi dasturli emes emnin aseri [Efficiency of alternative treatment of nodular forms of thyroid gland]. Nauka i Zdravookhranenie [Science & healthcare]. 2017, 2, pp.59-67. [in Kazakh]

5. Novosad S.V. i dr. Sovremennye prognosticheskie modeli stratifikacii riska raka shhitovidnoj zhelezy [Modern prognostic models of thyroid cancer risk stratification]. Doktor. Ru [Doctor. Ru]. 2016, 8-9, pp.52-56. [in Russian]

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

6. Protokol №7 Ministerstva zdravookhraneniya i sotsial'nogo razvitiya Respubliki Kazakhstan ot 13 iyulya 2016 goda [Protocol No. 7 of the Ministry of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated July 13, 2016]. Klinicheskii protokol diagnostiki i lecheniya uzlovogo zoba u vzroslykh [Clinical protocol for diagnosis and treatment of nodular goiter in adults]. Available at: www.rcrz.kz (Assessed 10.01.2018)

7. Sencha A.N. Ul'trazvukovaya diagnostika. Poverhnostno raspolozhennye organy [Ultrasound diagnostics. Superficial organs]. Moscow, VIDAR, 2015, 512 p. [in Russian]

8. Fadeev V.V. Uzlovoi zob: diskussionnye problemy i negativnye tendentsii klinicheskoi praktiki (klinicheskoe esse) [Nodular goiter:

discussion problems and negative trends in clinical practice (clinical essay)] Klinicheskaya i eksperimental'naya tireoidologiya [Clinical and experimental thyroidology]. 2007, 2, pp.5-14. [in Russian]

9. Chernikov R.A., Vorob'ev S.L., Slepcov I.V., Semenov A.A., Chinchuk I.K., Makar'in V.A., Kulyash A.G., Uspenskaya A.A., Timofeeva N.I., Novokshonov K.Ju., Karelina Ju.V., Fedorov E.A., Isheiskaya M.S., Fedotov Ju.N., Bubnov A.N. Uzlovoj zob (epidemiologiya, metody vyyavleniya, diagnosticheskaya taktika) [Nodular goiter (epidemiology, detection methods, diagnostic tactics)]. Klinicheskaya i eksperimental'naya tireoidologiya [Clinical and experimental thyroidology]. 2013, 2, pp.29-35. [in Russian]

10. Beresford B., Clarke S., and Greco V. Referrers' use and views of mental health services for deaf children and young people in England. J Ment Health. 2010. №.19 (2). P. 193201.

11. Cho Y.S. et al. Sonographically guided ethanol sclerotherapy for benign thyroid cysts: results in 22 patients. American Journal of Roentgenology. 2000. №174(1). P. 213-216.

12. Clark O.H. et al. Diagnosis and Treatment of thyroid, parathyroid, and thyroglossal duct cysts. J Clin Endocrinol Metab. 1979. №.48 (6). P. 983-8.

13. Cooper D.S. et al. Management guidelines for patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer. Thyroid. 2006. №16 (2). P. 109-42.

14. Cortelazzi D. et al. Resolution of hyperthyroidism in a pregnant woman with toxic thyroid nodule by percutaneous ethanol injection. Thyroid. 1995. №5(6). P. 473-5.

15. Cusick E.L. et al. Cystic change and neoplasia in isolated thyroid swellings. Br J Surg. 1988. №75(10). P. 982-3.

16. De los Santos E.T. et al. Cystic thyroid nodules. The dilemma of malignant lesions. Arch Intern Med. 1990. №150(7). P. 1422-7.

17. Declaration of Helsinki. Ethical principles for medical research involving human subjects. 2009. P.145-147.

18. Filetti S., Durante C., and Torlontano M. Nonsurgical approaches to the management of thyroid nodules. Nat Clin Pract Endocrinol Metab. 2006. №.2(7). P. 384-94.

19. Gandek B. et al. Psychometric evaluation of the SF-36 health survey in Medicare managed care. 2004.

20. Gharib H. et al. Clinical review: Nonsurgical, image-guided, minimally invasive therapy for thyroid nodules. J Clin Endocrinol Metab. 2013. №.98(10). P. 3949-57.

21. Guth S., Theune U., Aberle J., Galach A., Bamberger C.M. Very high prevalence of thyroid nodules detected by high frequency (13 MHz) ultrasound examination. Eur J Clin Invest. 2009; 39: 699-706.

22. Hammer M., Wortsman J., and Folse R. Cancer in cystic lesions of the thyroid. Arch Surg. 1982. №.117(8). P. 1020-3.

23. Hay I.D. et al. Long-term outcome of ultrasound-guided percutaneous ethanol ablation of selected "recurrent" neck nodal metastases in 25 patients with TNM stages III or IVA papillary thyroid carcinoma. Surgery. 2013. №.154(6). P. 1448-54.

24. Jarlov A.E. et al. Accuracy of the clinical evaluation of thyroid size. Dan Med Bull. 1991. №.38(1). P. 87-9.

25. Jayesh S. et al. Efficacy and safety of USG-guided ethanol sclerotherapy in cystic thyroid nodules. Indian Journal of Radiology and Imaging. 2009. №.19(3). P. 199.

26. Jensen F., Rasmussen S.N. The treatment of thyroid cysts by ultrasonically guided fine needle aspiration. Acta Chir Scand. 1976. №.142(3). P. 209-11.

27. Kalra N. et al. Comparison of Sonographically Guided Percutaneous Sodium Tetradecyl Sulfate Injection with Ethanol Injection in the Treatment of Benign Nonfunctioning Thyroid Nodules. Journal of Vascular and Interventional Radiology. 2014. №.25(8). P. 12181224.

28. Kim D.W. et al. Ultrasonography-guided ethanol ablation of predominantly solid thyroid nodules: a preliminary study for factors that predict the outcome. Br J Radiol 2012. №.85(1015). P. 930-6.

29. Kim J.H. et al. Efficacy of sonographically guided percutaneous ethanol injection for treatment of thyroid cysts versus solid thyroid nodules. American Journal of Roentgenology. 2003. №.180(6). P. 1723-1726.

30. Livraghi T. et al. Treatment of autonomous thyroid nodules with percutaneous

ethanol injection: 4-year experience. Radiology. 1994. №.190(2). P. 529-33.

31. Mazzaferri E.L. Management of a solitary thyroid nodule. N Engl J Med. 1993. 328 (8). P. 553-9.

32. Pan Y. and Barnhart H.X. Methods for assessing the reliability of quality of life based on SF-36. Stat Med. 2016. 26. Solymosi T. and Gal I. Treatment of recurrent nodular goiters with percutaneous ethanol injection: a clinical study of twelve patients. Thyroid. 2003. №.13(3). P. 273-7.

33. Solymosi T. et al. Percutaneous Ethanol Sclerotherapy of Symptomatic Nodules Is Effective and Safe in Pregnant Women: A Study of 13 Patients with an Average Follow-Up of 6.8 Years. International journal of endocrinology. 2015.

34. Tarantino L. et al. Percutaneous ethanol injection of hyperfunctioning thyroid nodules: long-term follow-up in 125 patients. American Journal of Roentgenology. 2008. №.190 (3). P. 800-808.

35. Tarantino L. et al. Percutaneous Ethanol Injection of Large Autonomic Hyperfunctioning Thyroid Nodules. Radiology. 2000. №.214(1). P. 143-1.

36. Chu C.H. et al. Sclerotherapy of thyroid cystic nodules. Journal of the Formosan Medical Association. Taiwan yi zhi. 2003. №102 (9). P. 625-630.

37. Cooper D.S., Doherty G.M., Haugen B.T. et al. American Thyroid Association Guidelines Taskforce on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Revised American Thyroid Association management guidelines for patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer. Thyroid. 2009; 19:1167-1214.

38. Davies L., Welch H.G. Increasing incidence of thyroid cancer in the United States, 1973'2002. J. Am. Med. Assoc. 2006; 295: 21642167.

39. Gharib H., Papini E., Garber J.R., Duick D.S., Harrell R.M., Hegedüs L., Paschke R., Valcavi R. AACE/ACE/AME Task Force on Thyroid Nodules: American Association of Clinical Endocrinologists, American College of Endocrinology, and Associazione Medici Endocrinologi medical guidelines for clinical practice for the diagnosis and management of thyroid nodules. Endocr Pract. 2016; 22: 622639.

40. Gharib H., Papini E., Paschke R. et al. AACE/AME/ETA Task Force on Thyroid Nodules). American Association of Clinical Endocrinologists, Associazione Medici Endocrinologi, and European Thyroid Association medical guidelines for clinical practice for the diagnosis and management of thyroid nodules. Endocr. Pract. 2010; 16 (Suppl. 1): 1-43.

41. Haugen B.R., Alexander E.K., Bible K.C., Doherty G.M., Mandel S.J., Nikiforov Y.E., Pacini F., Randolph G.W., Sawka A.M., Schlumberger M., Schuff K.G., Sherman S.I., Sosa J.A., Steward D.L., Tuttle R.M., Wartofsky L. American Thyroid Association Management Guidelines for Adult Patients with Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer: the American Thyroid Association Guidelines Task Force on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Thyroid. 2016; 26: 1-133.

42. Horvath E., Majlis S., Rossi R., Franco C. et al. An ultrasonogram reporting system for thyroid nodules stratifying cancer risk for clinical management. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2009. Vol. 94. N 5. P. 1748-1751.

43. Kwak J., Han K., Yoon J., Moon H. J. et al. Thyroid imaging reporting and data system for US features of nodules: a step in establishing better stratification of cancer risk. Radiology. 2011. Vol. 260. N 3. P. 892-899.

44. Leenhardt L., Grosclaude P., Cherie-Challine L. Thyroid Cancer Committee: Increased incidence of thyroid carcinoma in France: a true epidemic or thyroid nodule management effects? Report from the French Thyroid Cancer Committee. Thyroid. 2004; 14: 1056-1060.

45. Maia F.F., Matos P.S, Pavin E.J., Zantut-Wittmann D.E. Thyroid imaging report in gand data systems core combined with Bethesda system for malignancy risks tratification in thyroid nodules with in determinate results on cytology. Clin. Endocrinol. (Oxf). 2015.Vol. 82. N 3. P. 439-444.

46. Moon W.J., Baek J.H., Jung S.L. et al. (Korean Society of Thyroid Radiology [KSThR]; Korean Society of Radiology) Ultrasonography and the ultrasound'based management of thyroid nodules: consensus statement and recommendations. Korean J. Radiol. 2011; 12: 1-14.

47. Risk stratification of thyroid nodules on ultrasonography with the French TI-RADS: description and reflections. Ultrasonography. 2016. Vol. 35. N 1. P. 25-38.

48. Rossing M., Nygaard B., Nielsen F.C., Bennedbœk F.N. High prevalence of papillary thyroid microcarcinoma in Danish patients: a prospective study of 854 consecutive patients with a cold thyroid nodule undergoing fineneedle aspiration. Eur Thyroid J. 2012; 1: 110-117.

49. Russ G., Leboulleux S., Leenhardt L., Hegedus L. Thyroid incidentalomas: epidemiology, risk stratification with ultrasound and workup. Eur Thyroid J. 2014; 3: 154-63.

50. Russ G. Risk stratification of thyroid nodules on ultrasonography with the French TI-RADS: description and reflections. Ultrasonography. 2016. Vol. 35. N 1. P. 25-38.

51. Tunbridge W.M., Evered D.C., Hall R., Appleton D., Brewis M., Clark F., Evans J.G., Young E., Bird T., Smith P.A. The spectrum of thyroid disease in a community the Whickham survey. Clin Endocrinol (Oxf) 1977; 7: 481-493.

52. Verde G. et al. Ultrasound guided percutaneous ethanol injection in the treatment of cystic thyroid nodules. Clinical endocrinology. 1994. №.41(6). P. 719-724.

53. Xu S.Y., Zhan W.W., Wang W.H. Evaluation of thyroid nodules by a scoring and categorizing method based on sonographic features. J. Ultrasound Med. 2015. Vol. 34. N 12.P. 2179-2185.

Контактная информация:

Жуманбаева Жанар Махмутовна - PhD докторант по специальности «Медицина» Государственного медицинского университета города Семей. Почтовый адрес: Казахстан, 071400, г. Семей, ул. Абая 103. E-mail: [email protected] Телефон: +77759803208

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.