CC BY
63
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ
1 А.Ю. Пищальников., Р.У. Гиниатуллин, С.Н. Теплова. Пульмонология. - 2000. - №3. - 367 с..
2 Г.А. Самсыгина. Т.А. Дудина. Педиатрия. - М.:2001. - 249 с.
3 В.К. Таточенко, А.М. Федоров. Острые пневмонии у детей. - М.: 1995. - 192 с.
4 А.Л. Черняев. Пульмонология. -М.: 1997. - 279 с.
5 С.А. Диканбаева. Состояние детской пульмонологической службы в Республике Казахстан. Проблемы и пути решения // Материалы Республиканской конференции «Новые технологии в диагностике и лечении болезней органов дыхания у детей и подростков. - Алматы: 2009. - 253 с.
Г.Н. МАЕМГЕНОВА
С.Ж. Асфендияров атындагы Казац ¥лттъщ Медицина университетi Балалар ауруларыныц пропедевтикасы модулi
ЭРТУРЛ1 ЖАС TOnTAPblHAAFbl БАЛАЛАРДЫН, САЛЫСТЫРМАЛЫ АСПЕКТ1ДЕГ1 ПНЕВМОНИЯСЫ
tywh: Мектеп жасындагы балаларда пневмония кезшде клиникалык; салыстырмалы анализшде топтар арасында аурудыц негiзгi симптомдарыныц кездесу жшлш бойынша айырмашылык; болмады (p>0,05). Эрбiр топта бiрдей жиiлiкте ошак;ты, ошак;ты жайылмалы, сегментарлы жэне б0лiктiк пневмония кездест (p>0,05), сонымен катар топтар арасында урдктщ орналасу жиiлiгi бойынша да айырмашылык; аныкталмады (p>0,05). 7-14 жас аралыгындагы балаларда гемограммада лейкоцитоз 2,7 есе жшлште кездестi (p=0,046).
ТYЙiндi свздер: пневмония, клиника, ерте жас аралыгындагы бала
G.N. MAYEMGENOVA
KazNMU, module propaedeutics of childhood diseases
PNEUMONIA IN THE COMPARATIVE ASPECTS IN CHILDREN IN DIFFERENT AGE GROUPS
Resume: Comparative analysis of clinical parameters with pneumonia in school-age children has shown that differences in the frequency of occurrence of the main symptoms of the disease is not found (p> 0,05) between the groups. In each group, with the same frequency were recorded local ,local - confluent , segmental and lobar pneumonia (p> 0,05), as there were no differences between the frequency of occurrence for the localization process groups (p> 0,05). The hemogram in patients 7-14 years of comparison group leukocytosis was observed in 2.7 times more often than in the study group (p = 0,046). For the remaining indicators are not installed (p> 0,05) differ between the groups.
Keywords: pneumonia, hospital, children
ПНЕВМОНИЯНЫ ДАМЫТАТЫН ЖЭНЕ ЩЛДАЙТЫН АГЫМЫНА
ЩЛАЙСЫЗ ПРЕМОРБИДТЫ ФОННЫН ЭСЕР1
Р.К. МУСАБЕКОВА
С.Ж. Асфендияров атындагы Казац ¥лттыц Медицина университетi Балалар ауруларыныц пропедевтикасы модулi
УДК 616.24-002-06-084-053.2 (574.5)
Зерттеу цортындысына суйене отырып даму дэрежесшн эсерi (шала туылу, ЩИ, фондыц патология, орталъщ жуйке жуйеатн аурулары) пневмониянын агымына, бронх обструкцияныныц узацтыгына жэне цурсац iшiлiк инфекцияныц дамуынан туындауы. Корсетыген ерекшелiктер ерте жастагы балаларда пневмонияныц агымын ауырлатып болжамында асцынулармен отт цолайсыз жагдайга экелуi.
ТYйiндi свздер: пневмония, ерте жас, преморбидтi фон
Тыныс алу агзаларыныц аурулары педиатрияныц езекп мэселелершщ бiрi болып табылады, соныц Мнде жедел пневмония балалар арасында барлы; жас топтарында кещнен тараган, сонымен ;атар кец спектрлi замануи антимикробты препараттарды ;олдануга ;арамастан, ерте жастагы балалар арасында влiм корсеткМ де жогары. Пневмония 5 жас;а дешнп балалар арасында влiмнщ басты себебi болып табылады. Жыл сайын дуние жузшде балалар арасында пневмониямен аурушылды; 155 миллион
жагдайда ^ркеледь оныц iшiнде 0лiммен аякталатын 1,8 миллионы 5 жас;а дейiнгi балалар. 9лiм жагдайыныц 20 пайызын 5 жас;а дейiнгi балалар курайды. Дамушы елдерде пневмония болжамы гипотрофияныц жогары жшлште кездесу1мен аскынады. Бул елдерде пневмониядан бала 0лiмi жеткiлiксiз тама;тануга жэне кажетт медициналы; кызметтщ болмауына байланысты.
Балалар 0лiмi мен аурушылдык; курылымында бул патологияныц улес салмагыныц жогары болуына
байланысты балаларда тыныс алу агзаларыныц аурулары педиатрлардыц Yнемi назарында болып келедЦ 1,2,3]. Рессейде пневмонияныц таралуы 1 ай мен 15 жас аралыгындагы балалар арасында 1000 адамга шакканда 4 пен 17 аралыгында, ец жиi 1-3 жас арасын курайды. Жиi ул балалар ауырады (1,25:1-2:1), мерзiмiне жетiп туылгандарга Караганда шала туылгандар 11 есе жиi ауырады (В.К.Таточенко,2006)
ДYHие ЖYзiнiц барлык елдершде, тiптi медициналык кызмет курылымы дамыган мемлекеттердеде пневмониядан 0лiмдiлiк жогары. Соцгы 30 жылда пневмониядан 0лiмдiлiк 1 ден 9 пайызга жогарылады, ал ауыр, аскынган TYрлерiнде, жан сактау б0лiмшелерiнде 4050% дейiн жетед [4].
^азакстанда 2008 жылы тыныс алу агзаларыныц ауруларынан 5 жаска дейiнгi 845 бала, 1 жаска дейiн 645 бала елген.
2008 жылы республика бойынша 0 жастан 5 жас аралыгындагы балаларда елiм себебiне тыныс алу агзаларыныц аурулары 10,1% ды, ал нэрестелер арасында 8,7% ды курады. [5].
Зерттеу максаты - пневмонияны дамытатын жэне колдайтын агымына колайсыз преморбидты фонныц эсерi аныктау.
Материалдар жэне зерттеу эдктерь
Алматы каласыныц №2 ККБА пульмонология белiмшеriне ауруханадан тыс ауыр агымды пневмониямен шугыл TYPДе TYCкен 1 ай мен 7 жас аралыгындагы 250 баланыц тексеру жэне емдеу нэтижелерь
Крйылган мiндеттердi арындау Yшiн анамнездiк, клинико-лабораторлык, рентгенологиялык, цитологиялык жэне иммунологиялык зерттеу эдiстерi колданылды. Ауруханадан тыс пневмония клинико-рентгенологиялык диагнозы тацдау критериi болып табылады. Барлык тексерiлген наукастар жастык топтарга б0лiндi: 1 жаска дейiнгi балалар саны 121 (48,4%), 2-жаска дешнп балалар саны 56 (22,4%) 3-жасца дешнг!лер 35(14%) жэне 4-жастан 7жасца дешнг! балалар саны 38 (15,2%).
Тексершген балалардыц непзп тобын 1 ай мен 3 жас аралыгындагы наукастар курады, орта есеппен 84,8 %. 3 жастан 7 жаска дешнп балалар саны барлык наукастардыц терттен бiрiн - 16,2 % к¥рады. Ерте жастагы балалардыц жиi аурушылдыгы респираторлы жэне гуморалдык иммунитеттiц морфофункционалдык жетiлмеуiне байланысты, жэне пневмонияныц ауыр агымын жэне жиШгш аныктады. Тексерiлген балалар арасында бiр жаска дейiнгi наукастар кепштгш к¥рады.
Жастык курылымды талдау барысында ауырган балалардыц кепшiлiгiн 1 жаска дешнп балалар (48,4% ) курады. 1 жаска дешнп балалар арасында, жынысы бойынша белгенде ул балдардыц басым болуы 85 наукас (70,2%) жэне 36 кыз бала (29,7%), аныкталды. ¥л балаларда пневмонияныц жиШгшщ дамуы мен оныц басым болуы иммуноглобулиндердiц синтезiн реттеушi фактор Х-хромосомамен байланысты, сондыктан ул балаларда жукпалы ауруларга тезiмдiлiк темен. 2 жастан 3-жас аралыгындагы тексерiлген топта ул балдар мен кыз балдардыц саны бiрдей: 29(51,7%) жэне 16(45,7%). Барлык ауырган балалар Yйде отырган кала тургындары. Жайландырылган (130) жэне жайландырылмаган (120) жагдайда емiр CYрiп жаткан балалар саны бiрдей жэне аурудыц дамуы бойынша ерекшелiнбедi Дене дамуыныц антропометриялык мэлiметтер корытындысы, балалардыц бойы мен дене салмагы жастык топтар Yшiн орта калыпты керсеткiштерге сэйкес жэне айкын айырмашылык жоктыгын керсеттi. Кыз балаларда бой мен салмактыц ортадан темен, ал ул балаларда керкшше салмак бой керсеткiштiц артуы аныкталды. Сэйкесшше, балалардыц Yштен бiр белiгiнде бой мен салмактыц орта керсеткiштерi аныкталды. Топтар арасында бой мен салмак керсетюштершщ киылысты салыстырмалылыгы дене дамудыц орта керсеткiштерден темен болуы барлык жастык топтарда сешмд айырмашылык аныкталмады.
Наукастардыц кепшiлiгiнде колайсыз преморбидты фон аныкталды жэне оныц кепшшшнде бiрнеше эртYрлi кауiп факторлардыц бiрлесiп кездесуi орын алды.
Кесте 1 - Балалардагы преморбидты фоны бар пневмония
Крсымша патология 1 жаска 2 жаска 3 жаска 4-7 жас аралыгы Барлыгы п=250
дешнплер п=121 дешнплер п=56 дешнплер п=35 п=38
абс. % абс. % Абс. % абс. % абс. %
Анемия 64 52,9 24 42,8 14 40,0 3 7,9 105 42
Перинатальды 40 33,1 9 16,0 7 20,0 - - 56 22,4
энцефалопатия
Жасанды 33 27,3 3 5,3 - - - - 36 14,4
тамактандыру
Рахит 13 10,7 6 10,7 - - - - 19 7,6
Атопиялык дермотит 10 8,3 7 12,5 2 5,7 2 5,2 21 8,4
Шала туылу 18 14,9 12 21,4 7 20 - - 37 14,8
Гипотрофия 8 6,6 3 5,3 2 5,7 - - 13 5,2
Паротрофия 15 12,4 5 8,9 2 5,7 - - 22 8,8
Тимомегалия 12 9,9 - - - - 12 4,8
Дэрiлiк аллергия 6 5,0 4 7,1 4 11,4 4 10,5 18 7,2
Респираторлы 5 4,1 12 21,4 1 2,8 3 7,9 21 8,4
аллергоз
Бронх демшпесшщ - - - - - - 6 15,8 6 2,4
даму кауш
Даун ауруы - - 1 1,7 - - - - 1 0,4
ЖТБА 2 1,7 2 3,5 1 2,8 - - 5 2
Ревматикалык емес 8 6,6 5 8,9 1 2,8 - - 14 5,6
кардит
1шек дисбактериозы 13 10,7 - - - - - - 13 5,2
Кестеде керсетшгендей пневмония дамуына ыкпал етушi жэне агымыныц ауыр етуше TYрлi факторлар (фонды патологиялар) непзп себепшi болып табылады,
анамнезiнен белгт, анасыныц ЖYKтiлiгi, анасы мен плацентадан кан кету сиякты ЖYK; (УПБ) фонында, шала
kaznmu.kz • КазНМУ • №1-2016*
туылу, кеп уры;™; ЖYKтi эйел агзасында ауыр жэне уза; TeMip тапшылыщтыц болуы.
22,4% балаларда кездескен урыщтыц анте жэне интранатальды гипоксиясы жэне ЖYKтiлiк пен туыттыц патологиялы; агымда 0туiнен болган орталы; ЖYЙке ЖYЙеrimц перинатальды за;;ымы ерте жастагы балаларда пневмония агымыныц ;олайсыз етуiне алып келдi. Анемияныц болуы 1жас;а дешнп балалардыц каркынды есуiне жэне кеп мелшерде темipдiц жумсалуына байланысты анемияныц болуын ескеpуiмiз кажет. Кейде таза ауада сирек болуда аурудыц дамуына себепшi, ейткенi аурушылдыктыц шыцы респираторлы
инфекцияныц жиiлеуi жэне тамактанудыц бузылуы ky3-;^ic айларына сэйкес келедi.
КурсащшШк инфекциясы бар бip жас;а дешнп балаларда иммунды; корганыстыц ай;;ын езгеpiстеpi бар, ол да пневмонияныц агымы мен согын ауырлатады. Пеpсистиpлеушi ЦМВ, хламидиялы немесе микоплазмалы инфекциясы бар балаларда ауруханадан тыс типтi пневмония агымы созылыцн;ы агымга, бронх обструкциясыныц уза; сакталуына бейiм 1 жас;а дейiнгi 13(10,7) балаларда, 2 жастагы 6 (10,7%) балаларда рахит аныкталды, рахиттыц дамуына ы;пал етушi факторларга - KYH астында, таза ауада жеткШкйз
ЖYPУ жатады, жэне ескеретш жайт аурушылдык негiзiнен KYЗ-K;ыс айларына сэйкес келу Д-3 витаминiнiц синтезшщ темен болуына ы;пал етедi. Анамнезшде шала туылу мен ерте жасанды тама;тандыруда болган балаларда рахит бipдей кездестi.
Жасанды тама;тандыруда болган 1 жас;а дейiнгi балалар 33(27,3%) 2 жас;а дейiнгiлеp 3 (5,3%), Анамнезшен белгiлi, олар бейiмделмеген ;оспа, CYT жэне Yстеме тама;ты кеш алгандары аны;талды.
Ауыр емip анамнезiнде 15,6% (39 балада) аллергиялы; аурулар кездест^ аллергияныц респираторлы кеpiнiстеpi 8,4%(21)балада, 2 жастагы балаларда 21,4%(12) басым, медикаментозды сенсибилизация белгiлеpi 7,2%(18) балады- барлы; жастыц топтарда бipдей кездестi. Сонымен, зерттеу ;орытындысына CYЙене отырып баланыц даму дэpежесiнiц эсеpi (шала туылу, К1И, фонды; патология, орталы; ЖYЙкеке ЖYЙесiнiнц аурулары) пневмониянын агымына, бронх обструкцияныныц уза;тыгына жэне ;урса; штк инфекцияныц дамуынан туындауы. Жогарыда керсетшген еpекшелiкеp ерте жастагы балаларда пневмонияныц соцы мен агымыныц сипатына Yлкен эсер етедi, ал ауырлы; дэрежесш багалаганда MYMкiн болатын ас;ынулардыц болжамын жэне ;олайсыз ая;талуды ескеру ;ажет.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
6 А.Ю. Пищальников., Р.У. Гиниатуллин, С.Н. Теплова. Пульмонология. - 2000. - №3. - 367 с..
7 Г.А. Самсыгина. Т.А. Дудина Педиатрия. -2001. -№1. - 249 с.
8 В.К. Таточенко, А.М. Федоров. Острые пневмонии у детей. - М.: 1995. - 192 с.
9 А.Л. Черняев Пульмонология. -1997. - 279 с.
10 С.А. Диканбаева. Состояние детской пульмонологической службы в Республике Казахстан. Проблемы и пути решения // Материалы Республиканской конференции «Новые технологии в диагностике и лечении болезней органов дыхания у детей и подростков. - Алматы: 2009. - 253 с.
Р.К.МУСАБЕКОВА
Казахский национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова Модуль Пропедевтики детских болезней
ВЛИЯНИЕ НЕБЛАГОПРИЯТНОГО ПРЕМОРБИДНОГО ФОНА ПРОВОЦИРУЮЩЕГО И ПОДДЕРЖИВАЮЩЕГО ТЕЧЕНИЕ ПНЕВМОНИИ
Резюме: Полученные результаты дают основание говорить о влиянии степени зрелости ребенка (недоношенность, ВУИ, фоновая патология, неврологические заболевания) на характер и течение пневмонии, длительность бронхиальной обструкции, наличие персистирующей внутриутробной инфекции.
Перечисленные выше особенности оказывают большое влияние на характер течения и исход пневмонии у детей особенно первого года жизни и учитывались при оценке тяжести заболевания, прогнозе возможности развития осложнений и возможности неблагоприятного исхода.
Ключевые слова: пневмония, ранний возраст, преморбидный фон.
R.K. MUSABEKOVA
KazNMU, module propaedeutics of childhood diseases
THE IMPACT OF ADVERSE PREMORBID BACKGROUND PROVOKING AND CONTRIBUTE TO A PNEUMONIA
Resume: The obtained results give arguments to speak about the influence of maturity of the child (prematurity, IUI, background pathology, neurological diseases) on the nature and course of pneumonia, bronchial obstruction duration, the presence of persistent fetal infections. The above features have a big influence on the character of the course and outcome of pneumonia in children especially the first year of life and taken into account in assessing the severity of the disease, prognosis, possible complications and the possibility of an adverse outcome. Keywords: pneumonia, early age, premorbid background.
