Научная статья на тему '“ОИЛА, МАҲАЛЛА ВА ТАЪЛИМ МУАССАСАСИ ИЖТИМОИЙ ҲАМКОРЛИГИ”НИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШНИНГ УСТУВОР ВАЗИФАЛАР'

“ОИЛА, МАҲАЛЛА ВА ТАЪЛИМ МУАССАСАСИ ИЖТИМОИЙ ҲАМКОРЛИГИ”НИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШНИНГ УСТУВОР ВАЗИФАЛАР Текст научной статьи по специальности «Психологические науки»

CC BY
407
58
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Таълим / тарбия / оила / маҳалла / ижтимоий / маънавият / маърифат / ҳамкорлик

Аннотация научной статьи по психологическим наукам, автор научной работы — Абирова Умида Назаровна, Тўрақулова Феруза Асрор Қизи, Рахимбердиева Ирода Зокиржоновна

Мақолада Янги Ўзбекистонда ёшларни тарбиялашда оила, маҳалла ва таълим муассасалари ижтимоий ҳамкорлигини такомиллаштириш йўллари ва тавсиялари берилган. Истиқболдаги вазифалар белгилаб олинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «“ОИЛА, МАҲАЛЛА ВА ТАЪЛИМ МУАССАСАСИ ИЖТИМОИЙ ҲАМКОРЛИГИ”НИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШНИНГ УСТУВОР ВАЗИФАЛАР»

10P. N. U&in, K.B. Murotmusaev "Factors Of Psychological Adaptation Freshmen Students" Eurasian Journal of Humanities and Social Sciences. Brussels, Belgium -2022. P 115-121 https://geniusjournals.org/index.php/ejhss/index

11 P. N. U&in, K.B. Murotmusaev "Review Of Psychological Adaptation Factors of International Students in Russian Universities Of the Russian Federation" Eurasian Journal of Humanities and Social Sciences. Brussels, Belgium - 2022. P 108-114. https:// geniusjournals.org/index.php/ejhss/index

"ОИЛА, МА^АЛЛА ВА ТАЪЛИМ МУАССАСАСИ ИЖТИМОИЙ ^АМКОРЛИГИ'НИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШНИНГ УСТУВОР ВАЗИФАЛАРИ

Абирова Умида Назаровна

Низомий номли ТДПУ "Педагогика " кафедраси уцитувчиси, Республика Маънавият ва Маърифат маркази тадцицотчиси.

Турацулова Феруза Асрор цизи, "Педагогика ва психология" йуналиши

3-босцич талабаси.

Рахимбердиева Ирода Зокиржоновна -"Педагогика ва психология" йуналиши

3-босцич талабаси.

Аннотация. Мацолада Янги Узбекистонда ёшларни тарбиялашда оила, мауалла ва таълим муассасалари ижтимоий уамкорлигини такомиллаштириш йуллари ва тавсиялари берилган. Истицболдаги вазифалар белгилаб олинган.

Таянч тушунчалар: Таълим, тарбия, оила, мауалла, ижтимоий, маънавият, маърифат, уамкорлик.

Аннотация. В статье представлены пути и рекомендации по совершенствованию социального сотрудничества семей, сообществ и образовательных учреждений в обучении молодежи в новом Узбекистане.

Ключевые понятия: Образование, воспитание, семья, сообщество, общественность, духовность, просвещение, сотрудничество.

Annotation. The article presents the ways and recommendations for improving the social cooperation of families, communities and educational institutions in teaching young people in the new Uzbekitian.

Key concepts: Education, upbringing, family, community, community, spirituality, enlightenment, cooperation.

Мамлакатимизда шиддат билан тобора глобаллашиб бораётган бугунги давр баркамол авлодни тарбиялашда оила, махалла ва таълим муассасаларига бир неча талаб ва вазифаларни юклайди. Оила, махалла ва таълим муассасалари хамкорлигини такомиллаштиришда энг аввало шахс манфаатлари устуворлиги, унинг хукукларини химоя килиш, масалалардан бири хисобланади. Шу боис таълим муассасалари, махалла фаоллари, оилалар мамлакатда ёшларнинг хар жихатдан етук инсон булиб етишишлари учун бевосита ва билвосита масъулдирлар. Бирок, "Оила, махалла ва таълим муассасаларида ёшлар тарбияси, чекка худудлар ва махаллаларда уюшмаган ёшлар билан максадли FOявий-тарбиявий ишларнинг юзаки тарзда олиб борилаётгани, жиноятчилик, диний экстремизм ва террористик харакатларга адашиб кушилиб колиш, миллий кадриятларга эътиборсизлик, эрта турмуш куриш, оилавий ажралишлар каби салбий холатларнинг олдини олишгакаратилган тарFибот ишларининг аксарият холларда кутилган натижани бермаётгани бу масалаларга жиддий эътиборни талаб этмокда"1.

Тадкикот максади сифатида худудлар (туман, шахар) кесимида ахоли, айникса, ёшлар онги ва калбига салбий таъсир курсатаётган, миллий ва умуминсоний маънавий мезонларга зид булган ички ва ташки тахдидларнинг тури, максади, мазмуни ва таъсири хакида маълумотларни туплаш ва визуаллаштириш; ёшлар маънавиятига зарар етказаётган тахдидларнинг олдини олиш, таъсирсизлантириш ва бартараф этишга каратилган тахлиллар, халкаро тажриба ва илмий хулосаларга таянган "Йул хариталари"ни ишлаб чикиш; мамлакатимизда маънавий-маърифий мухитнинг тизимли мониторингини амалга ошириш ва ахолининг педагогик маданиятини оширишнинг инновацион самарали методларини ишлаб чикиш белгиланди.

Президент Шавкат Мирзиёевнинг замонавий давлатчилигимизнинг тарихида тараккийпарвар узгаришлар яратаётган Олий Мажлисга Мурожаатномаларида илгарисурилганинновацио^оялармамлакатимиздабаркамолавлоднитарбиялашда оила, махалла ва таълим муассасалари хамкорлигини такомиллаштиришда мухим ахамиятга эга булди. Ёшларни хамкорликда миллий ва замонавий рухда тарбиялаб уларга инновацион FOяларни сингдириш бугунги куннинг талаби хисобланади.

Ёш авлодни хар томонлама соFлом ва баркамол этиб тарбиялаш борасидаги ишларимизни янги боскичга кутариш максадида "Ёшларга оид давлат сиёсати туFрисида"ги К,онунни янги тахрирда кабул килинди. Шу аснода янгича ёндошувлар хаётга фаол жорий этилмокда.

Тадкикотимиз объекти хусусиятларидан келиб чикиб, оила, махалла ва таълим муассасалари ижтимоий-педагогик хамкорлигида маънавий-маърифий ишларни самарадорлигини ошириш жараёни ва бу жараённинг мазмуни, шакли ва услублари илмий тадкикотларда кай даражада акс этгани мухим ахамиятга эга. Шу боис тадкик килинаётган муаммони асослаш ва унинг илмий

1 Узбекистон Республикаси Президентининг "Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва сохани ривожлантиришнинг янги боскичга кутариш туFрисида"ги 2017 йил 28 июль П^-3160 сонли ^арори.

ечимини топиш максадида тaълим-тapбия жapaёнидa oилa, махалла вa тaълим мyaссaсaлapи ижтимoий-хaмкopлигидa мaънaвий мaъpифий ишлapнинг педaгoгик хyсyсиятлapини, жихaтлapини aжpaтиб oлиб тахлил килдик.

Шу максадда oилa, махалла вa тaълим мyaссaсaлapи ижтимoий хaмкopлигидa oлиб бopилyвчи мaънaвий-мaъpифий ишлap негизини тyлa ёpитиш учун "маънавият" вa "мaъpифaт" тyшyнчaлapинг лyFaвий мaънoлapини тахлил килишни максадга мyвoфик деб хишбладик. Maънaвият apaбчa суз 6Ули6 "мaънoлap мaжмyи" - кишилapнинг фaлсaфий, хукукий, илмий, aхлoкий, диний тaсaввypлapи вa тyшyнчaлapи йиFиндисини билдиpaди.

• Тaдкикoт вaзифaлapи этиб мaънaвий-мaъpифий, тapбиявий ишлap сaмapaдopлигининг илмий aсoслaнгaн мoнитopингини тaъминлaш;

• Mиллий тapбия, хаёт тapзимизгa зид булган мaънaвий тaхдидлapнинг aхoли тypли кaтлaмлapигa тaъсиpини кypсaтиш;

• X,yдyдлapдa aниклaнгaн ижтимoий педaгoгик нaтижaлap aсoсидa '^И^^ифат" тapFибoт жaмиятининг мaксaдли вa мaнзилли ижтимoий педaгoгик тapFибoт ишлapини pежaлaштиpиш;

• Хaлкимизнинг куп aсpлик миллий тapбиявий кaдpиятлapи, диний вa дунёвий кapaшлapи, хаётий yдyмлapини тapFиб килиш хyсyсиятигa эгa бyлгaн илмий-aмaлий дaстypлapни ишлaб чикиш кyздa тутилди.

Айpим хoллapдa oтa-oнa фapзaндини яхши ед^иш, кийинтиpиш билaн чегapaлaниб, тapбиявийишлap, бoлaлapни хаётга FOявий тaйёpлaшишлapигa гам эътибop беpмoкдa. Нaтижaдa нaфaкaт тapбияси OFиp, хyкyкбyзap, худбин бoлaлap, бaлки ётFOялapни уз мyнoсaбaтлapигa acoc килиб oлгaн aйpим ёшлap пaйдo бyлмoкдa. Бyнгa aсoсий сaбaб oилa, мaктaб вa махалладаги нoкyлaй, салбий мухит вa иллaтлapгa лoкaйдлик билaн мyнoсaбaтдa бyлишдиp.

Оилaлapдa yсмиpлapни вaйpoнкop FOялapдaн химoя килиш махалла^ила, кoллежнинг yзapo хaмкopлигини яхши йулга куйиш ашсида муваффакиятли хал этилади. Бунинг учун ушбу уч oмил фaoлияти максадга йyнaлтиpилгaн, pежa aсoсидa педaгoгик хaмкopликдa иш фaoлиятни ташкилэтилиши шapт.

ФОЙДAЛAНИЛГAН AДAБИЁТЛAР:

1. Узбекистан Республикаси Пpезидентининг "Maънaвий-мaъpифий ишлap сaмapaдopлигини oшиpиш ва шхани pивoжлaнтиpишнинг янги бoскичгa кyтapиш тyFpисидa"ги 2017 йил 28 июль ПК-3160 сoнли K,apop^

2.Ш.Mиpзиёев Тapтиб-интизoм ва маъсулятни кyчaйтиpиш, жинoятчиликнинг oлдини oлишмyхитини мустахкамлаш - хyкyкбyзapлик шфилактикаси сaмapaдopлигининг aсoсий oмилидиp. Халк сузи. 2017 йил 16 нoябpь, № 231 (6925). 1- бет.

3.Ахмедoв X,. Maхaллaлapдa мaънaвий-мaъpифий ишлapни oшиpиш йулида. Халк сузи. 2017 йил 8 нoябpь, № 225 (6919) 3-бет.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.