CC BY
0INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© F.R. Jo'rayev1^_
1Termiz davlat pedagogika instituti, Termiz, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: maqolada mamlakatimizda yosh avlod tarbiyasida milliy qadriyatlar, urf-odat va an'analarning o'rni va ahamiyati masalalari yoritilgan. Mamlakatimizda mustaqilligimizning ilk davrlaridanoq, yoshlar ta'lim tarbiyasi hamda ma'naviy dunyoqarashini boyitish borasida amalga oshirilayotgan keng ko'lamli va samarali islohotlar va uning ahamiyati masalalari tahlil etilgan.
MAQSAD: o'quvchi yoshlar tarbiyasida milliy qadriyatlarning o'rni juda katta va muhim ahamiyat kasb etadi. Milliy qadriyatlar - bu xalqning tarixiy, madaniy va ma'naviy merosi bo'lib, avloddan avlodga o'tib kelgan an'ana, urf-odat va odob-axloq qoidalaridan iborat. Ushbu qadriyatlar yoshlar tarbiyasida asosiy rol o'ynab, ularni shaxs sifatida shakllantirishda, jamiyatda o'z o'rnini topishda va milliy o'zlikni anglashda katta ahamiyatga ega. Quyida milliy qadriyatlarning o'quvchi yoshlar tarbiyasidagi ahamiyati haqida, milliy qadriyatlar o'quvchi yoshlar tarbiyasida asosiy tamoyillardan biri bo'lib, ularni har tomonlama rivojlangan, ma'naviy boy va o'z xalqiga, vataniga sodiq insonlar qilib tarbiyalashdan eborat.
MATERIALLAR VA METODLAR: o'quvchi yoshlar tarbiyasida milliy qadriyatlarning o'rni juda katta va muhim ahamiyat kasb etadi. Milliy qadriyatlar - bu xalqning tarixiy, madaniy va ma'naviy merosi bo'lib, avloddan avlodga o'tib kelgan an'ana, urf-odat va odob-axloq qoidalaridan iborat.
Adabiyotlar va ilmiy manbalar: milliy qadriyatlar haqida ilmiy kitoblar, maqolalar va dissertatsiyalar; o'zbek xalqining tarixiy, madaniy va ma'naviy merosi haqida adabiyotlar; tarbiya va pedagogika sohasidagi nazariy va amaliy manbalar. Rasmiy hujjatlar va normativ aktlar: O'zbekiston Respublikasining ta'lim tizimi bilan bog'liq qonunlar, qarorlar va farmonlar; maktabgacha, umumiy o'rta, o'rta maxsus va kasb-hunar ta'limi bo'yicha davlat dasturlari va o'quv rejalari.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: muhokama milliy qadriyatlarning o'quvchi yoshlar tarbiyasidagi o'rni haqida olib borilgan tadqiqotlar va tahlillar quyidagi asosiy natijalarni ko'rsatdi.
Milliy o'zlikni anglashning kuchayishi: tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, milliy qadriyatlar yoshlar orasida o'z xalqining tarixiy, madaniy va ma'naviy merosiga bo'lgan qiziqishni oshiradi. Bu esa yoshlarning milliy o'zlikni anglash va milliy g'urur hissini rivojlantiradi.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Natijalar tadqiqotlar natijasida quyidagi asosiy xulosalar chiqarildi: milliy qadriyatlar yoshlar tarbiyasida muhim rol o'ynaydi; milliy qadriyatlar ta'lim jarayonida faol qo'llanilishi zarur; oila va jamiyatning roli katta; milliy qadriyatlar globalizatsiya davrida ham muhimdir; praktik tavsiyalar ishlab chiqish zarur. O'quvchi yoshlar tarbiyasida milliy qadriyatlarni faol qo'llash bo'yicha metodik qo'llanmalar va amaliy tavsiyalar ishlab chiqish va tarqatish zarur. Bu pedagoglar va tarbiyachilarga samarali ishlash imkonini beradi.
XULOSA: milliy qadriyatlar o'quvchi yoshlar tarbiyasida ajralmas qism bo'lib, ularning shaxsiy va ijtimoiy rivojlanishiga katta hissa qo'shadi. Milliy qadriyatlar orqali yoshlar o'z xalqining tarixini, madaniyatini va an'analarini chuqurroq anglab, ularning davomchisi bo'lib yetishadi. Shu sababli, milliy qadriyatlarning yoshlar tarbiyasidagi o'rnini tushunish va ularga e'tibor qaratish muhim ahamiyat kasb etadi.
Kalit so'zlar: Ta'lim-tarbiya, intelektual qobiliyatli yosh avlod, milliy qadriyat, urf-odat, an'analar, ma'naviy yetuklik, ma'naviy boylik,
РОЛЬ НАЦИОНАЛЬНЫХ ЦЕННОСТЕЙ В ОБРАЗОВАНИИ СТУДЕНТОВ_
© Ф.Р. Джораев1^
1Термезский государственный педагогический институт, Термез, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: в статье раскрывается роль и значение национальных ценностей, обычаев и традиций в воспитании молодого поколения в нашей стране. Проанализированы масштабные и эффективные реформы, реализуемые в нашей стране с первых дней нашей независимости в сфере образования и обогащения духовного мировоззрения молодежи и их значение.
ЦЕЛЬ: роль национальных ценностей в воспитании молодежи очень важна. Национальные ценности - это историческое, культурное и духовное наследие нации, состоящее из традиций, обычаев и нравственности, передаваемых из поколения в поколение. Эти ценности играют ключевую роль в воспитании молодежи, имеют большое значение в формировании ее как личности, поиске своего места в обществе, реализации своей национальной идентичности. Далее речь идет о значении национальных ценностей в воспитании студенческой молодежи. Национальные ценности являются одним из основных принципов в воспитании студенческой молодежи.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: роль национальных ценностей в воспитании студенческой молодежи очень важна. Национальные ценности - это историческое, культурное и духовное наследие нации, состоящее из традиций, обычаев и нравственности, передаваемых из поколения в поколение.
Iqtibos uchun: Jo'rayev F.R. O'quvchi yoshlar tarbiyasida milliy qadriyatlarning o'rni. // Inter education & global study. 2024. №5. B. 229-237.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Литература 1и научные источники: научные книги, статьи и диссертации о национальных ценностях; литература об историческом, культурном и духовном наследии узбекского народа; теоретические и практические ресурсы в области образования и педагогики.
Официальные документы и нормативные акты: законы, постановления и постановления, касающиеся системы образования Республики Узбекистан; Государственные программы и учебные планы дошкольного, общего среднего, среднего специального и профессионального образования.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: обсуждение, исследование и анализ роли национальных ценностей в воспитании студенческой молодежи показали следующие основные результаты. Повышение осведомленности о национальной идентичности: исследования показывают, что национальные ценности повышают интерес молодежи к историческому, культурному и духовному наследию своего народа. Это будет способствовать развитию у молодежи чувства национальной идентичности и национальной гордости;
В результате исследования были сделаны следующие основные выводы: национальные ценности играют важную роль в воспитании молодежи; в образовательном процессе должны активно использоваться национальные ценности; велика роль семьи и общества; национальные ценности также важны в эпоху глобализации; необходимо разработать практические рекомендации.
Необходимо разработать и распространить методические пособия и практические рекомендации по активному применению национальных ценностей в воспитании студенческой молодежи. Это позволяет педагогам и воспитателям работать эффективно.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: национальные ценности являются неотъемлемой частью воспитания студенческой молодежи и в значительной степени способствуют ее личностному и социальному развитию. Через национальные ценности молодые люди понимают историю, культуру и традиции своего народа и становятся его преемниками. Поэтому важно понимать и обращать внимание на место национальных ценностей в воспитании молодежи.
Ключевые слова: образование, молодое поколение с интеллектуальными способностями, национальная ценность, обычаи, традиции, духовная зрелость, духовное богатство,
Для цитирования: Джораев Ф.Р. Роль национальных ценностей в образовании студентов. // Inter education & global study. 2024. №5. С.
229-237.
THE ROLE OF NATIONAL VALUES IN STUDENT EDUCATION
© Feruz R. Joraev1^
1Termez State Pedagogical Institute, Termez, Uzbekistan
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №5
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Annotation
INTRODUCTION: the article reveals the role and significance of national values, customs and traditions in the upbringing of the younger generation in our country. The large-scale and effective reforms implemented in our country since the first days of our independence in the field of education and enrichment of the spiritual worldview of young people and their significance are analyzed.
AIM: the role of national values in the education of young people is very important. National values are the historical, cultural and spiritual heritage of a nation, consisting of traditions, customs and morals passed on from generation to generation. These values play a key role in the education of young people and are of great importance in shaping them as individuals, finding their place in society, and realizing their national identity. Next we talk about the importance of national values in the education of students. National values are one of the main principles in the education of students.
MATERIALS AND METHODS: the role of national values in the education of students is very important. National values are the historical, cultural and spiritual heritage of a nation, consisting of traditions, customs and morals passed on from generation to generation. Literature and scientific sources: Scientific books, articles and dissertations on national values; Literature about the historical, cultural and spiritual heritage of the Uzbek people. 3. Theoretical and practical resources in the field of education and pedagogy.
Official documents and regulations: Laws, regulations and decisions relating to the education system of the Republic of Uzbekistan; State programs and curricula for preschool, general secondary, secondary special and vocational education.
DISCUSSION AND RESULTS: discussion, research and analysis of the role of national values in the education of students showed the following main results:
Raising awareness of national identity: research shows that national values increase the interest of young people in the historical, cultural and spiritual heritage of their people. This will help develop a sense of national identity and national pride among young people. Results. As a result of the study, the following main conclusions were drawn: national values play an important role in the education of youth; national values should be actively used in the educational process; the role of family and society is great; national values are also important in the era of globalization; it is necessary to develop practical recommendations.
It is necessary to develop and disseminate methodological manuals and practical recommendations for the active application of national values in the education of students. This allows teachers and educators to work effectively.
CONCLUSION: national values are an integral part of the education of students and significantly contribute to their personal and social development. Through national values, young people understand the history, culture and traditions of their people and
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 5
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
become their successors. Therefore, it is important to understand and pay attention to the place of national values in the education of young people.
Key words: education, young generation with intellectual abilities, national value, customs, traditions, spiritual maturity, spiritual wealth.
Mamlakatimizda mustaqillik yillarida keng ko'lamli islohotlarda millat, xalq, manfaatini har tomonlama himoya qilish hamda yuksak ma'naviyatli yosh avlodlarni ma'naviy yetuk etib tarbiyalashga muhim e'tibor qaratilmoqda. Yangi O'zbekistonda xalqimizning boy tarixini, moddiy va madaniy merosini saqlash, o'rganish va targ'ib qilish davlat siyosati darajasiga ko'tarildi. Bu borada O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoev 2018 yil 28 dekabrda Oliy Majlisga Murojaatnomasida "Oldimizga qo'ygan ulkan vazifalarni amalga oshirishda biz uchun kuch-qudrat manbai bo'ladigan milliy g'oya va ma'naviyatimizni rivojlantirishimiz zarur. Xususan, milliy o'zligimizni anglash, vatanimizning qadimiy va boy tarixini o'rganish, bu borada ilmiy tadqiqot ishlarini kuchaytirish, gumanitar soha olimlarini har tomonlama qo'llab-quvvatlashimiz lozim", deya1 ta'kidlagan fikrlari ayni haqiqatdir. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng ko'lamli islohotlarda albatta barcha sohalar qatori milliy qadriyatlarimiz, urf-odatlarimiz va ma'naviyatimizni rivojlantirish borasida amalga oshirilayotgan ishlar ham a'lohida ahamiyatga ega bo'lib hisoblanadi.
Mamlakatimizda yoshlar ma'naviyatini yuksaltirish hamda ular tarbiyasida ma'naviy barkamollik tuyg'usini yanada rivojlantirish borasidagi ishlar yanada samarali tarzda tashkil etilmoqda. Ya'ni bugungi kunda matbuotimizda, ommaviy axborot vositalari, adabiyot, kino va teatr, umuman san'at sohasida umumbashariy taraqqiyotga ulkan hissa qo'shgan ajdodlarimizning o'chmas tarixi keng yoritilayotgani, shu asosda ularning bizga qoldirgan ma'naviy merosidan hozirgi avlod qalbida iftixor tuyg'usini yanada oshirishga qaratilgan muhim ishlar amalga oshirib kelinmoqda [3.4].
Ma'naviy tarbiyaning muhim bo'g'ini hisoblangan ta'lim maskanlarida ham bu boradagi ishlar salmoqli bo'lmoqda. Ta'lim tarbiya o'chog'i hisoblangan maktab va professional ta'lim hamda oliy ta'lim dargohlarida yoshlarimizning milliy umuminsoniy qadriyatlarimizdan baxramand qilish borasida "Tarbiya" fani, "Tarbiya fanini o'qitish metodikasi" darslarining o'tilishi ularning ma'naviy dunyoqarashining yanada boyitilishida, milliy qadriyatlarimizga xos fazilatlarni shakllantirishda muhim omil bo'lib xizmat qilmoqda[4.54].
Ma'lumki, mamlakatimiz aholisining 64 % dan ortig'ini 30 yoshdan oshmaganlar tashkil etadi. Bu boshqa mamlakatlarning ko'rsatkichidan ikki yarim barobar ko'pdir[5.37]. Ko'rinib turibdiki, yoshlar mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarning ustuvor
1O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoevning Oliy Majlisga, Murojaatnomasi ' Xalq so'zi, 2018 yil 28 dekabr.
For citation: Feruz R. Joraev. (2024) 'The role of national values in student education', Inter education & global study, (5), pp. 229-237. (In Uzbek).
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
yo'nalishi va istiqbolini belgilaydi. Tarixiy manbalar insoniyat paydo bo'lgandan buyon uning tarixi doimiy ravishda tarbiya muammosini hal qilish bilan bog'liq ekaniga guvohlik beradi. Chunki, inson hayoti va turmush tarzi, xalq farovonligi, Vatan ravnaqi, jamiyat taraqqiyoti asosida tarbiya turadi.
Yoshlar tarbiyasida milliy qadriyatlar katta o'rin egallaydi. Bunga misol sifatida turli shakllarda namoyon bo'ladigan madaniyat durdonalari, tarix, xalq og'zaki ijodi namunalari, xalq hunarmandchiligi tarixiy va madaniy yodgorliklar, arxitektura va hokazolarni kiritishimiz mumkin.
"Agar jamiyat hayotining tanasi iqtisodiyot bo'lsa, uning joni va ruhi ma'naviyatdir. Biz yangi O'zbekistonni barpo etishga qaror qilgan ekanmiz, ikkita mustahkam ustunga tayanamiz. Birinchisi - bozor tamoyillariga asoslangan kuchli iqtisodiyot. Ikkinchisi -ajdodlarimizning boy merosi va milliy qadriyatlarga asoslangan kuchli ma'naviyat", "Biz yaratayotgan yangi O'zbekistonning mafkurasi ezgulik, odamiylik, gumanizm g'oyasi bo'ladi. Biz mafkura deganda, avvalo, fikr tarbiyasini, milliy va umuminsoniy qadriyatlar tarbiyasini tushunamiz. Ular xalqimizning necha ming yillik hayotiy tushuncha va qadriyatlariga asoslangan, deydi Prezident.2
Ma'lumki, hozirgi vaqtda dunyoda keskin kurash va raqobat hukm surmoqda, manfaatlar to'qnashuvi kuchaymoqda. Globallashuv jarayonlari insoniyat uchun ko'plab yangi imkoniyatlar bilan birga kutilmagan muammolarni ham keltirib chiqarmoqda. Milliy imidjimiz va ma'naviy qadriyatlarimizga qarshi tahdid va xatarlar tobora ortmoqda. Faqat o'z manfaatini o'ylash, oilaviy munosabatlarga yengil-yelpi qarash, milliyligimizga xos bo'lmagan kayfiyatni turli yo'llar bilan odamlarimiz, ayniqsa, yoshlarimiz ongiga ustamonlik bilan singdirilmoqda. Shunday ekan, biz yoshlarimiz kelajagini milliy ruh, milliy qadriyat va an'analarimiz asosida shakllantirib borishimiz davr talabi bo'lib qolmoqda.
Malumki, o'zbek xalq og'zaki ijodi beqiyos xazina bo'lib, shu asosda insonparvarlik, vatanparvarlik, mehnatsevarlik, oilaparvarlik, mardlik kabi umuminsoniy qadriyatlarni o'zida mujassamlashtiradi. Bu ma'naviy meroslarimiz orqali xalqimizni bugun va ertangi kunga ishonch ruhida tarbiyalash hamda ajdod-avlodlarimiz tomonidan asos solingan odob-axloq, kamtarinlik, saxiylik, saxovat, ibrat va komillikga yetish kabi ahloqiy qadriyatlarni yosh avlod ongiga singdirishda muhim omil bo'lib xizmat qiladi. Tarixiy manbalardan ma'lumki, o'zbek xalq og'zaki ijodi nihoyatda xilma-xil bo'lib, janriy tarkibi jihatidan rang-barangdir. Shu bois uning ijodkorlari va ijrochilari ham turli nomlar bilan ataladi. Masalan, Xorazmda xalq qo'shiqlari va epik asarlarni, ulardan olingan parchalar va ayrim termalarni kuylovchi ijodkorlarni xalfalar, Surxondaryoda esa baxshilar deb yuritiladi3.
Baxshi va doston etnotoponimlari bir-birini to'ldiruvchi bo'lib, ularning mazmunan ham bir-birini to'ldirib borib, o'z mazmun va ma'nosini asrlar osha milliy jihatdan boyitib
2 Mirziyoyev M. Ma'naviyatni yuksaltirish bo'yicha yig'ilishdagi nutqidan. 2021.19-yanvar.
3 Mirzaev T. O'zbek filologiyasi yangi bosqichida, O'zbek tili va adabiyoti. 2003.-№ 4.-B.31.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
kelmoqda. Etnotoponim lug'ati tahliliga e'tibor berilsa; "Baxshi (baxsi, baqsi) so'zi lug'atlarda turkiy so'z bo'lib, murabbiy va muallim ma'nolarini anglatadi, umuman, tarbiyachi, yetakchi va yo'lboshchi kabi talqinlar ham unda mujassam4.
Shuningdek, xalqimiz qalbida alohida o'rin olgan doston atamasi keng qamrovga ega nazm va nasrdan tashkil topgan katta hajmli asar, qahramonlar silsilasi, voqealar halqasi uzviyligi va o'zaro hamohang bog'lanishi bilan diqqatlidir. O'zbek xalqining milliy iftixori bo'lgan Alisher Navoiy aslida ijodni bayon etishda so'z vositasi orqali baxshiyona usulda atrofdagilarga bayon etgan, uning ijodida har bir narsa yaxshilikga bag'ishlangan. Albatta, o'zining ijobiy natijasini berishini xalqqa tushuntirishga kuch bag'shida etgan. Uning ijodida inson, aql-idrok, odob, mehnat, burch, ma'suliyat, o'z so'zida turish, ilmga ilhom berish, odamlarni ertangi kunga ishontirish, kulfat, jaholat, imonsizlik, xiyonat albatta ertaga chekinishi yoki mag'lub bo'lishini dostonlarda afsonaviy, qiyosiy qiyofalar hamda xalq orzu-umid qilgan qahramonlarning oru-nomusi, o'z xalqiga sadoqati bilan erishishi mumkinligini singdira olgan. Masalan, Alisher Navoiyning "Sab'ai sayyor" dostoni o'n birinchi bobining sarlavhasiga e'tibor qiling: "Shoh Bahrom dostonig'a shuru' qilurdin burun bir necha so'zga murtakib bo'lmoq va ul dostonda tag'yir va tabdi voqe' bo'lg'onning uzrin qo'lmoq."5. Alisher Navoiy doston atamasini ayni shu o'rinda "Shoh Bahrom dostoni..." deganda "Shoh Bahrom qissasi..." ya'ni dostondan murod qissa bo'lib, rivoyat va afsona ma'nolariga ham ishora mavjud. Demak baxshi va doston yoki baxshichilik va dostonchilik atamalari uyqash ma'nolarni talqin etib, el hurmatiga sazovor baxshi hamda el qalbiga yetib borgan doston tarzida olqishlar olamida ustuvor maqom egallagan.
Yirik folklorshunos Hodi Zarif (1905-1972) ilmiy faoliyatida ham o'zbek baxshichilik san'ati, undagi ta'lim usullari, xalq shoirlarining hayoti va ijodi, epik repertuar, xususan, o'zbek dostonchiligini o'rganish alohida o'rin tutadi. Muallifning Po'lkan, Ergash Jumanbulbul o'g'li, Fozil Yo'ldosh o'g'li, Islom shoir, Abdulla Nurali o'g'li va Bola baxshi kabi dostonchilar haqidagi tadqiqotlarida qimmatli ma'lumotlar mavjud bo'lib, olib borilayotgan tadqiqot uchun qiyosiy ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, Hodi Zarif hamda V. M. Jirmunskiylar hammuallifligida yozilgan "O'zbek xalq qahramonlik eposi" va "O'zbek xalq baxshilari" nomli umumlashtiruvchi asarda epik repertuarning tarqalish, yashash sharoiti hamda xalq san'atkorlarining ijodiy faoliyati atroflicha yoritib berilgan.
Endilikda mintaqamizning boy ma'naviy madaniyati, uning noyob milliy qadriyatlari, ma'naviyatini yanada yuksak darajaga ko'tarish uchun xizmat qilmoqda. Ma'lumki har bir millat, har bir xalq o'z hayot tarzini kelajagini ajdodlarining tarixiy tajribasi asosiga quradi, xech bir xalq begona qoliplar, begona andozalar asosida emin-erkin yashab, taraqqiy eta olmaydi. Har bir xonadonning o'z tartib-qoidalarni bo'lgandek, har bir yurt hayotini tashkil etishning ham o'z andoza-o'lchovlari, qonun-qoidalari bo'ladi. Ular o'sha yurtning tarixiy tajribasi, milliy an'analari bilan bog'liq tarzda shakllanadi. Axloqiy
4 Древнетюркский словар. - Ленинград: Наука, 1969. - С. 82.
5 Alisher Navoiy. MAT. 20 tomlik. 10 -tom. Xamsa. Sab'ai sayyor. - Toshkent: Fan, 1992. -B.72.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
qadriyatlar kishilarning bir-birlariga, o'zlari mansub jamoaga, vatanga nisbatan tarixan tarkib topgan munosabatlarini ifodalaydi. Axloq muayyan xulq-atvor, odob, xatti-harakat, norma, qoida va prinsiplar majmuasidir. Axloqiy tushunchalarga yaxshilik va yomonlik, burch, vijdon, sha'n (or-nomus), baxt, adolat, kabilar kiradi. Insonning oila, jamiyat, xalq manfaatlarini anglab qilayotgan har qanday xatti-harakati yaxshilik kabi umuminsoniy mezonlar bilan baholanadi.
Jamiyat taraqqiyotida, inson hayotida ijtimoiy-siyosiy qadriyatlar ham alohida o'rin tutadi. Erkinlik, tenglik, birodarlik insoniyat tomonidan hamisha e'zozlab, qadrlanib kelingan.
Insonning erkinligi, uning shon-shuhrati va qadr-qimmati jamiyatimizning oliy qadriyatidir. O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida bu to'g'risida shunday so'zlar yozilgan: "O'zbekiston Respublikasida demokratiya, umuminsoniy prinsiplarga asoslanadi, ularga ko'ra inson, uning hayoti, erkinligi, sha'ni, qadr-qimmati va boshqa daxlsiz huquqlari oliy qadriyat hisoblanadi. Demokratik huquq va erkinliklar. Konstitutsiya va qonunlar bilan himoya qilinadi"[1.5].
Insonparvarlik, yaxshilik, sofdillik singari umuminsoniy qadriyatlarni qabul qilgan va birgalikda baham ko'rgan mamlakatgina, xalqgina butun dunyo xalqlariga yaqin va tushunarli bo'lishi, jahon hamjamiyatiga qabul qilininishi mumkin. Faqat ular bilan teng huquqli, o'zaro manfaatli munosabatlar o'rnatilishi mumkin".
Insonning qaysi millatga mansub ekanligi haqidagi tasavvuri faqat g'oyagina emas, balki tuyg'u hamdir. Bu tuyg'u kishida millatning tarixi, ruhiyati, hozirgi holati va xususiyatini tushunish, his qilish shaklida mujassamlashgan bo'ladi. Insonda milliy ong va g'urur bo'lmasa, u o'zining qaysi millatga mansubligini his etmasa, uning milliy qadriyatlarini anglashini tasavvur qilishi qiyin. Toki, millatlar, milliy mafkuralar mavjud ekan, milliy munosabatlar ham, milliy his-tuyg'ular ham, milliy qadriyatlar ham saqlanib qolaveradi [8.59]. Millatni milliy qadriyatlardan mahrum qilishga urinish tarix va insoniyat oldidagi eng katta jinoyatdir.
Qadriyatlar jamiyatimizning boyligi, bizning milliy iftixorimiz sanalib, milliy qadriyatlarga hurmat bilan qarash - millatning o'ziga hurmat bilan qarashning asosiy bo'g'inidir. Ming yillar mobaynida shakllangan milliy qadriyatlarimiz hozirgi davrda yaratilgan madaniy-ma'naviy boyliklar bilan qo'shilib taraqqiyotimizni tezlatadi, g'oyaviy va ma'naviy poklanishni ta'minlashga ko'maklashadi. Shuning uchun ham qadriyatlarni avaylab asrash, ularni qo'riqlash, yuksaltirish alohida inson hayotida ham, jamiyat taraqqiyotida ham katta ahamiyat kasb etadi.
Yuqorida, biz qadriyatlarning asosiy turlariga to'xtalib o'tdik, xolos. Qadriyatlar shular bilan chegaralanib qolmaydi, albatta. Eng muhimi biz yosh avlodlar tarbiyasida milliy ma'naviy qadriyatlarmizning o'rni va muhim tarbiyaviy ahamiyatini yetkazib berishimiz muhim vazifalardan biri sanaladi.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
1. O'zbekiston BRespublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoevning Oliy Majlisga, Murojaatnomasi ' Xalq so'zi, 2018 yil 28 dekabr
2. Mirziyoyev M. Ma'naviyatni yuksaltirish bo'yicha yig'ilishdagi nutqidan. 2021.19-yanvar.
3. Surxon tongi. 2018 yil, 24 fevral. 15 - son, 4 b
4. Ma'naviyat va komillik. 3-kitob. (Ma'naviyat nashrlari. Respublika "Ma'naviyat va ma'rifat" markazi). T., 1997. b 54
5. Xalq so'zi 2019 yil 24 avgust.
6. Eshmurodov O. E. SOCIAL-PSYCHOLOGICAL FACTORS OF MAINTAINING FAMILY-MARRIAGE RELATIONS //Galaxy International Interdisciplinary Research Journal. - 2022. - Т. 10. - №. 12. - С. 803-807.
7. Эшмуродов, О. (2023). Talabalar oila xaqidagi tasavvurlarining oila mustahkamligiga ta'siri. Современные тенденции психологической службы в системе образования: теория и практика, 1(1), 71-74.
8. Elamanovich, O. E. (2022, October). OILAVIY MUNOSABATLARDAGI NIZOLARNING KELIB CHIQISH SABABLARI. In Archive of Conferences (pp. 1-7).
9. Eshmurodov, O. (2024). ИНТЕРНЕТГА ТОБЕЛИКНИ КЕЛТИРИБ ЧИКАРУВЧИ ПСИХОЛОГИК ОМИЛЛАР. Журнал Педагогики и психологии в современном образовании, 894-899. извлечено от https://ppmedu.jdpu.uz/index.php/ppmedu/article/view/10012
10. Baxtiyorov, R., Botirova, D., & 3Jo'rayeva , M. (2023). KICHIK MAKTAB YOSHIDA MULOQOTCHANLIK ORQALI AXLOQIY FAZILATLARNI RIVOJLANTIRISH. Журнал Педагогики и психологии в современном образовании, 3(2). извлечено от https://ppmedu.jdpu.uz/index.php/ppmedu/article/view/8471
11. Abdullayeva, S., & Eshmuradov, O. (2023). ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ САМООПРЕДЕЛЕНИЕ И ВЫБОР ПРОФЕССИИ УЧАЩИМИСЯ В ПСИХОЛОГИЧЕСКОМ ЗНАНИИ. Журнал Педагогики и психологии в современном образовании, 3(2). извлечено от https://ppmedu.jdpu.uz/index.php/ppmedu/article/view/8395
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
HJo'rayev Feruz Rustam o'g'li, "Pedagogika" kafedrasi o'qituvchisi, [Джораев, Феруз
Рустам угли, преподавателя кафедры «Педагогика»,], [Feruz R. Joraev, teacher of
the Pedagogy department]; manzil: Termiz shaxar Mexrabod maxallasi binafsha 6\2-uy
[адрес: г.Термез Мехрабод махаллаи ул. бинафша 6\2-дом], [address: city Termez
Mekhrobod mahallasi st. binafsha 6\2-house] feruzj38@gmail.com
