bryg. mgr inz. Jacek SWIETNICKI
Zaklad Aprobat Technicznych CNBOP
APROBATY TECHNICZNE W KRAJOWYM SYSTEMIE WPROWADZANIA DO OBROTU WYROBOW BUDOWLANYCH Z ZAKRESU OCHRONY PRZECIWPOZAROWEJ
Streszczenie
W artykule przedstawiono podstawy prawne udzielania przez CNBOP aprobat technicznych, zasady przebiegu procesow aprobacyjnych oraz wskazano kiedy producent wyrobu budowlanego powinien o wydanie aprobaty wyst^pic. W tresci artykulu podano takze wykaz wyrobow obj^tych dzialalnosci^. aprobacyjna CNBOP.
Summary
The article is introducing legal bases for giving technical aprobations by Scientific and Research Center for Fire Protection, principles of aprobation processes, furthermore the article is showing when the producer should ask for technical aprobation. The contents of the article shows the list of the products included by avtivity of Scientific and Research Center for Fire protection.
1. INFORMACJE OGOLNE
Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92 poz. 881) poprzez pojgcie wyrobu budowlanego nalezy rozumiec rzecz ruchom^, bez wzgl^du na stopien jej przetworzenia, przeznaczon^. do obrotu, wytworzon^. w celu zastosowania w sposob trwaly w obiekcie budowlanym, wprowadzan^. do obrotu jako wyrob pojedynczy lub jako zestaw wyrobow do stosowania we wzajemnym pol^czeniu stanowi^cym integraln^. calosc uzytkow^. i maj^c^ wplyw na spelnienie wymagan podstawowych, o ktorych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 zpdzn. zm.).
Zgodnie z przepisami ustawy o wyrobach budowlanych, okreslenia tego, czy dany wyrob jest uznany za budowlany i tym samym wymaga oznakowania, trzeba szukac w odpowiednim wykazie, a konkretnie - w obwieszczeniu Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wykazu mandatow udzielonych przez Komisje Europejsk^ na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat
technicznych, wraz z zakresem przedmiotowym tych mandatów (M.P. Nr 32, poz. 571) wydanym na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy.
Powyzsze oznacza, ze rygorom ww. ustawy podlegaja wyíacznie wyroby budowlane, które okreslone zostaíy w przedmiotowym obwieszczeniu.
Zgodnie z generalnq zasad;] wyrazonq w art. 4 ustawy o wyrobach budowlanych, wyrób budowlany moze bye wprowadzony do obrotu, jezeli nadaje si? do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadajacym jego wlasciwosciom uzytkowym i przeznaczeniu, to jest ma wlasciwosci uzytkowe umozliwiajace prawidlowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których ma bye zastosowany w sposób trwaly, spelnienie wymagan podstawowych.
Natomiast zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych okresla art. 5 ust. 1 przedmiotowej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, wyrób budowlany nadaje si? do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jezeli jest:
1) oznakowany CE, co oznacza, ze dokonano oceny jego zgodnosci z norma zharmonizowana albo europejska aprobata techniczna badz krajowa specyfikacja techniczna panstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznana przez Komisj? Europejska za zgodna z wymaganiami podstawowymi albo
2) umieszczony w okreslonym przez Komisj? Europejska wykazie wyrobów majacych niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczenstwa, dla których producent wydal deklaracj? zgodnosci z uznanymi regulami sztuki budowlanej, albo
3) oznakowany, z zastrzezeniem ust. 4, znakiem budowlanym, którego wzór okresla zalacznik nr 1 do niniejszej ustawy.
Przepis ten wprowadza generalna zasad? umozliwiajaca producentowi dokonanie wyboru wprowadzenia wyrobów do obrotu w oparciu o system europejski lub w oparciu o system krajowy,
o ile wyroby te przeznaczone sa wylacznie na rynek polski. Powyzsze oznacza, ze producenci wyrobów budowlanych moga wprowadzae przedmiotowe wyroby na rynek polski w oparciu o system europejski lub w oparciu o system krajowy. Natomiast wyroby takie moga bye wprowadzone na rynek europejski jedynie w oparciu o system europejski. Aprobaty technicznej udziela si? dla wyrobu budowlanego, dla którego nie ustanowiono Polskiej Normy wyrobu, albo wyrobu budowlanego dla którego wlasciwosci uzytkowe, odnoszace si? do wymagan podstawowych, róznia si? istotnie od wlasciwosci okreslonych w Polskiej Normie wyrobu, obj?tego:
a) mandatem udzielonym przez Komisjç Europejsk^. na opracowanie norm zharmonizowanych lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych;
b) nieobjçtego mandatem jw., jezeli wyrob ten ujçty zostal w wykazie wyrobow budowlanych dla ktorych mozliwe jest ustanowienie aprobaty technicznej, okreslonym przez Ministra wlasciwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej na wniosek jednostki organizacyjnej upowaznionej do wydawania aprobat technicznych.
Aprobata techniczna nie jest dokumentem dopuszczajqcym do obrotu i stosowania w budownictwie, stanowi jedynie specyfikacjç technicznq w procesie oceny zgodnosci i wydania, w oparciu o tç ocenç, certyfikatu albo deklaracji zgodnosci - dokumentow dopuszczajqcych wyroby do obrotu i stosowania w budownictwie.
W odniesieniu do urz^dzen sygnalizacji pozarowej i stalych urz^dzen gasniczych oraz ich podzespolow, bçd^cych wyrobami budowlanymi w rozumieniu jw., dla ktorych nie ustanowiono Polskiej Normy lub wyroby, ktorych wlasciwosci uzytkowe odnosz^ce siç do wymagan podstawowych rôzni^. siç istotnie od wlasciwosci okreslonych w Polskiej Normie, zachodzi koniecznosc opracowania aprobaty technicznej przez Jednostkç Aprobuj^c^. Aprobata techniczna udzielana jest na podstawie oceny wlasciwosci uzytkowych i przewidywanej trwalosci nalezycie zidentyfikowanego wyrobu budowlanego, potwierdzonych, w zaleznosci od potrzeb, badaniami, obliczeniami, oglçdzinami, opiniami ekspertow i innymi dokumentami, z zastosowaniem przepisow szczegolnych, w tym techniczno-budowlanych i Polskich Norm na wyroby.
Aprobata techniczna udzielana jest na jednoznacznie zidentyfikowany wyrob, okreslonego producenta. Jesli dwoch producentow wytwarza wyrob o tej samej konstrukcji, wymiarach i z tego samego materialu, to ze wzglçdu na mozliwe roznice w technologii i organizacji produkcji, mog^ce miec wplyw na koncow^. jakosc wyrobu lub zakres stosowania, kazdy z nich powinien miec odrçbn^. aprobatç techniczna na swoj wyrob.
W art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz.881), podano, ze ilekroc w ustawie jest mowa o producencie, nalezy przez to rozumiec takze upowaznionego przedstawiciela producenta.
Stosownie do definicji podanej w art. 5 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnosci (Dz.U. z 2004 r. Nr 204, poz.2087), upowaznionym przedstawicielem jest osoba fizyczna lub prawna maj^ca siedzibç na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wyznaczona przez producenta do dzialania w jego imieniu.
2. PODSTAWY PRAWNE POSTÇPOWANIA APROBACYJNE GO
Ustawa z dnia 7 lipca 19994. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 41);
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881); Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnosci (Dz. U. Nr 166 z 2003 r. Nr 80, poz. 1360, poz. 718, Nr 130, poz. 1188, Nr 170, poz. 1652 i Nr 229, poz. 2275 oraz z 2004 r. Nr 70, poz. 631);
Obwieszczenie Marszalka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie ogloszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie oceny zgodnosci (Dz. U. Nr 204, poz. 2087);
Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upowaznionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249 z dnia 23 listopada 2004r., poz. 2497;
Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobow deklarowania zgodnosci wyrobow budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198 z 10 wrzesnia 2004 r. poz. 2041).
1. OKRES WAZNOSCI APROBATY
Aprobata techniczna obowi^zuje od dnia jej wydania. Aprobata techniczna udzielana jest na okres 5 lat. Okres ten moze bye przedluzony na wniosek jej wlasciciela, bez przeprowadzania ponownego postçpowania aprobacyjnego.
4. REJESTR APROBAT TECHNICZNYCH
JA CNBOP prowadzi rejestr udzielonych, zmienionych (kolejne wydania) i uchylonych Aprobat Technicznych. Rejestr ten prezentowany jest takze na stronie internetowej CNBOP (www.cnbop.pl), w jej bloku tematycznym „Aprobaty Techniczne".
Rejestr udzielonych przez CNBOP aprobat technicznych z podzialem na grupy tematyczne i kserokopie aprobat mozna uzyskae (odplatnie) za zaliczeniem pocztowym, zglaszaj^c zamowienie w CNBOP tel: (0-prefiks-22) 7693 381, fax: (22) 7693 356, email: [email protected].
5. REKOMENDACJE TECHNICZNE
Rekomendacje Techniczne CNBOP s^. dokumentami dobrowolnymi, wydawanymi dla wyrobôw lub zestawôw wyrobôw nie podlegaj^cych wymaganiom ustawy o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881).
6. KONTAKT Z JEDNOSTK4 APROBUJ4C4
Adres Jednostki Aprobujqcej: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpozarowej im. Jôzefa Tuliszkowskiego, Zaklad Aprobat Technicznych, ul. Nadwislanska 213, 05-420 Jôzefôw.
Kierownik Jednostki Aprobujqcej:
bryg. mgr inz. Jacek Swietnicki, tel: (022) 76 93 380, fax: (022) 76 93 356 Specjalista ds. stalych urzqdzen gasniczych: bryg. inz. Jan Czardybon tel: (022) 76 93 381, fax: (022) 76 93 356 Specjalista ds. urzqdzen sygnalizacji pozarowej:
ml. bryg. mgr inz. Janusz Sawicki tel: (022) 76 93 382, fax: (022) 76 93 356
7. WYKAZ WYROBOW OBJÇTYCH DZIALALNOSCI4 APROBACYJN4 CNBOP
M109-1 kits, M109-2 kits, M109-6 kits, M109-3 kits - oznacza mandat i grupç mandatow^. „zestawy"
M109-2 - oznacza mandat i grupç mandatow^. „elementy skladowe"
Brak informacji „mandatowej" w kolumnie 3 i litery RT tabeli oznacza, ze wyrôb obecnie nie jest zaliczony do grupy wyrobôw budowlanych i zgodnie z przepisami nie wydaje siç dla tych wyrobôw aprobat technicznych. W tym przypadku mozliwe jest uzyskanie rekomendacji technicznej CNBOP.
NR grupy wyrobow GRUPA WYROBOW / WYROB Oznaczenie i Nr mandatu/nr grupy/podgrupy DECYZJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ ODNIESIENIE DO OBSZARU NORMALIZACJI
1 2 3 4 5
01 Urz^dzenia sygnalizacji pozarowej (SAP) M109/28/33 96/577/WE
0101 Panel obslugi dla strazy pozarnej M109-1 kits M109-2 96/577/WE
0102 Urz^dzenie zdalnej sygnalizacji i obslugi (panel wynosny) RT
0103 Siec central RT
0104 Tablica synoptyczna i alarmowa M109-2 96/577/WE
0105 Centrala sterjco - gasz^ca iskier M109-2 96/577/WE EN 54-2
NR grupy wyroböw GRUPA WYROBÖW / WYRÖB Oznaczenie i Nr mandatu/nr grupy/podgrupy DECYZJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ ODNIESIENIE DO OBSZARU NORMALIZACJI
1 2 3 4 5
0106 Urz^dzenie transmisji alarmöw pozarowych M109-3 96/577/WE EN 54-21 (27.04.2006) prEN 54-25
0107 Kaseta z kluczami dla strazy pozarnej RT
0108 Czujka ciepla liniowa M109-1 96/577/WE prEN 54-22
0109 Czujka wielodetektorowa M109-1 96/577/WE prEN 54-15
0110 Czujka i uklad zasysaj^cy M109-1 96/577/WE prEN 54-20
0111 Czujka w wykonaniu specjalnym - przemyslowa, o ekstremalnej czulosci, radiowa, liniowa, iskrobezpieczna) M109-1 96/577/WE
0112 Gniazdo czujki M109-1 96/577/WE
0113 Czujka w oslonie przeciwwietrznej M109-1 96/577/WE
0114 Czujka radiowa wraz z modulem nadawczo-odbiorczym M109-1 96/577/WE prEN 54-25
0115 Czujnik iskier M109-1 96/577/WE
0116 Czujka plomieni dzialaj^ca na zasadzie termowizyjnej M109-1 96/577/WE
0117 Wskaznik zadzialania optyczny M109-5 96/577/WE prEN 54-23
0118 Wskaznik zadzialania akustyczny M109-5 96/577/WE
0119 Sygnalizator optyczny M109-5 96/577/WE prEN 54-23
0120 Izolatory zwarc M109-1 96/577/WE prEN 54-17
0121 Moduly wej scia - wyj scia M109-1 96/577/WE prEN 54-18
0122
0123
02 DZWI^KOWE SYSTEMY OSTRZEGAWCZE (DSO) M109/28/33 96/577/WE
0201 Centrala DSO M109-5 96/577/WE prEN 54-16
0202 Konsola z mikrofonem dla strazy pozarnej M109-5 96/577/WE prEN 54-16
0203 Glosnik M109-5 96/577/WE prEN 54-24
0204 Modul kontroli linii M109-5 96/577/WE
03 STEROWANIE URZ^DZEN GASNICZYCH (SUG) M109/28/33 96/577/WE
0301 Modul steruj^cy w centralach SAP M109-6 kits M109-7 96/577/WE EN 12094-1
04 STEROWANIE ODDYMIANIEM M109/23/33 M109/28/33 96/577/WE
NR grupy wyroböw GRUPA WYROBÖW / WYRÖB Oznaczenie i Nr mandatu/nr grupy/podgrupy DECYZJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ ODNIESIENIE DO OBSZARU NORMALIZACJI
1 2 3 4 5
I ODPROWADZANIEM CIEPLA POZARU
0401 Centrala steruj^ca M109-7 96/577/WE prEN 12101-9
0402 R^czny przycisk oddymiania M109-2 kits 96/577/WE
0403 Silownik elektromechaniczny liniowy i obrotowy RT
0404 Wyzwalacz elektromagnetyczny i impulsowy RT
0405 Tablica sterownicza M109-7 96/577/WE
0406 Urz^dzenia kontroli röznicy cisnien M109-2 kits 96/577/WE
0407
0408
05 SYSTEMY INTEGRACYJNE URZADZEN PRZECIWPOZAROWYCH (SIUP) M109/28/33 96/577/WE
0501 Integrator sygnalöw wraz z oprogramowaniem M109-2 96/577/WE
0502 Monitor i tablica wizualizacyjna M109-2 96/577/WE
0503 Interfejs sygnalöw wejsciowych M109-2 96/577/WE
0504
06 URZADZENIA POMOCNICZE M109/28/33 96/577/WE
0601 Akumulator jako rezerwowe zrödlo zasilania M109-6 96/577/WE
0602 Osprz^t do kabli i przewodöw do instalacji przeciwpozarowych RT
0603 Przewody i kable do instalacji przeciwpozarowych RT
0604 Zasilacz do urz^dzen przeciwpozarowych M109-6 96/577/WE
07 PODZESPOLY INSTALACJI WEWN^TRZNYCH PRZECIWPOZAROWYCH M109/21/33 96/577/WE
0701 Zawör hydrantowy 52 M109-4 96/577/WE
08 Urz^dzenie gasnicze na CO2 M109-6 kits 96/577/WE prEN 12094-20
09 StaJe urz^dzenie gasnicze na gazy oboj^tne i ich mieszaniny M109-6 kits 96/577/WE prEN 12094-20
NR grupy wyroböw GRUPA WYROBÖW / WYROB Oznaczenie i Nr mandatu/nr grupy/podgrupy DECYZJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ ODNIESIENIE DO OBSZARU NORMALIZACJI
1 2 3 4 5
10 Stale urz^dzenie gasnicze na chlorowcopochodne wçglowodorôw M109-6 kits 96/577/WE prEN 12094-20
11 PODZESPOLY URZADZEN GASNICZYCH TRYSKACZOWYCH I ZRASZACZOWYCH M109/21/33 M131 96/577/WE 2002/592/WE
1101 Pompa pozarowa M109-6 96/577/WE prEN 12259-12
1102 Zawor kontrolno-alarmowy (nie bçd^cy w zakresie przedmiotowym PN-EN 122592:2004, PN-EN 12259-3:2003) M109/M139-9 2002/592/WE
1103 Tryskacz (nie bçd^cy w zakresie przedmiotowym PN-EN 12259-1(U)) M109-7 96/577/WE
1104 Zraszacz M109-7 96/577/WE prEN 12259-11
1105 L^cznik przewodow rurowych M109-3 kits M131 96/577/WE
1106 Uchwyty przewodow rurowych M131 99/472/WE
1107 L^czniki cisnieniowe M109-3 96/577/WE prEN 12259-8
1108 Przewody z tworzyw sztucznych do urz^dzen gasniczych tryskaczowych M131 99/472/WE
1109 Zawor wzbudzaj^cy (nie bçd^cy w zakresie PN-ISO 6182-5) M109/M139-9 2002/592/WE prEN 12259-9
W okresie od 1 stycznia 2005 r. do 11 wrzesnia 2006 r. CNBOP udzielilo 80 aprobat technicznych, potwierdzaj^c tym samym pozytywn^. ocenç techniczna i przydatnosc wyrobu budowlanego do stosowania w budownictwie. Aprobatç Techniczna z nr AT-0001/2005 wydano 21 kwietnia 2005 r.
Zgodnie z art. 9, ust. 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych CNBOP przekazywalo niezwlocznie informacje o kolejnych udzielonych aprobatach do Glownego Inspektora Nadzoru Budowlanego.