Научная статья на тему 'МУСТАҚИЛЛИК ЙИЛЛАРИДА МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИГА БЎЛГАН ЭЪТИБОР (1991-2017йй)'

МУСТАҚИЛЛИК ЙИЛЛАРИДА МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИГА БЎЛГАН ЭЪТИБОР (1991-2017йй) Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

326
32
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Мактабгача таълим / мактаб / ўқувчи / боғча-ясли / тарбия / педагог / таълим тизими / таълим-тарбия.моддий-техник база / магистратура / таълим сифати. / Preschool education / school / student / kindergarten / upbringing / pedagogue / education system / education / material and technical base / master's degree / quality of education.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Феруза Эркиновна Атажанов

Мақолада мустақиллик йилларида Хоразмда мактабгача таълим муассасаларига бўлган эътибор ва бу сохада қилинган ишлар тўғрисида маълумотлар берилган. Шунингдек Ўзбекистон Президентининг 2017 йил 30 сентябрдаги "Мактабгача таълим тизимини бошқаришни тубдан такомиллаштириш тадбирлари тўғрисида"ги 5198-сонли Фармони асосида ташкил қилинган махсус вазирликнинг олдига кўйган мақсад ва вазифалари тўғрисида гап боради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article provides information about the attention paid to preschool education in Khorezm during the years of independence and the work done in this area. He also spoke about the goals and objectives of the special ministry, established on the basis of the Decree of the President of Uzbekistan dated September 30, 2017 No 5198 "On measures to radically improve the management of preschool education."

Текст научной работы на тему «МУСТАҚИЛЛИК ЙИЛЛАРИДА МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИГА БЎЛГАН ЭЪТИБОР (1991-2017йй)»

MYCTÄKH^^HK HRMAPH^A MAKTAErAHA TA'E.THM MYACCACÄ^APHrA EYTrAH ЭгETHEОР (1991-2017HH)

^epy3a Эркнновна ATa^aHöBa

TomKeHT TH00HéTAKageMHflCH YpraHH $HHHanH"H^THMoHH-$aH.rap"Ka$egpacH KaTTa yKHTyBHHCH, Tapux ^aarapu goKTopu (PhD)

AHHОTAЦHfl

Ma^o^aga MycTa^HrnHK HHrnapuga Xopa3Mga MaKTaörana Tat^HM Myaccacanapura öynraH эtтнöop Ba 6y coxaga KunuHraH nm^ap TyFpucuga Mat^yMoraap öepu.nraH. fflyHHHrgeK Y3ÖeKHCTOH npe3ugeHTHHHHr 2017 hhh 30 ceHTflöpgaru "MaKTaörana Tat^HM th3hmhhh öom^apumHH TyögaH TaKOMH^^amTHpnm Tagöup.napH TyFpHCHga"rH 5198-cohhh OapMOHH acocuga TamKH^ KH^HHraH Maxcyc Ba3up.nHKHHHr o^gura KyñraH Ma^cag Ba Ba3H$anapu TyFpucuga ran öopagu.

Ka^HT cy3^ap: MaKTaörana Tat^HM, MaKTaö, y^yBHH, öoFHa-acHH, Tapöua, negaror, Tat^HM th3hmh, Tat^HM-TapÖHfl.MoggHH-TexHHK öa3a, MarucipaTypa, Tat^HM CH^aTH.

The article provides information about the attention paid to preschool education in Khorezm during the years of independence and the work done in this area. He also spoke about the goals and objectives of the special ministry, established on the basis of the Decree of the President of Uzbekistan dated September 30, 2017 No 5198 "On measures to radically improve the management of preschool education."

Keywords: Preschool education, school, student, kindergarten, upbringing, pedagogue, education system, education, material and technical base, master's degree, quality of education.

^ax,OHga Tat^HM Tapa^KHéTH öom^a TOBap Ba xroMaraapra HucöaTaH ama ^agamaö, Kynraö ohhh y^yB ropraapu Ba hhmhh MapKa3.rapHga Tat^HM th3hmh Ba yHHHr Kagp^ap Tañép^amgarH ypHH x,aMga po^Hra oug h^mhh Tag^H^OT Hm^apH onuö öopH^MO^ga. X,O3HprH KyHga

ABSTRACT

KHPHm

Tat^HMHHHr aHtaHaBHH KenKH Ba cupT^u, 3aMoHaBHH Ba öapna

May, 2022

ynyH öapoöap öygraH hhkoto3hb, On-line, Maco^agu y;HTHm, ohhk; Ba Moc.amyBnaH öh.hm öepum maKngapugaH KeHr ^ofigagaHHm ^yga MyxHM axaMH^T Kacö этмoкga.

MaM.aKaTHMH3ga cyHrru fiuggapga em aB.og TapöuacH, TatgHM th3hmhhh, H^M-^aH coxagapuHH ^Haga Tapa;;Hfi Kuggupum Ba cagoxH^rau Kagp.ap eTHmTupuö HH^apum gaB.aT cuecaTHHHHr yTa MyxHM fiyHagumgapugaH öupura afigaHMo;ga.

Ä^AEHET^ÄP TÄ^^H^H BA METO^O^OrHflCH

Ma»;oga yMyM Kaöy. KugHHraH Tapuxufi Meroggap: TapuxufigHK, MaHöaBHfi KHecufi-MaHTHKHfi Taxgun, KeTaMa-KeT.HK, xogucguK, TH3HMnamTHpHm xaMga ^aHnapapo eHgamyB.ap acocuga epHTunraH. MycTa;H..HK fiuggapuga xopa3Mga xag; Maopu^H TH3HMHHHHr ;afiTa Kypugumu MacagagapuHHHr ypraHugumga hkkh rypyxra 6ygH6 ypraHHm MyMKHH: ehphhhh rypyx Tag;H;oT.apHga acocaH HcTH;.o.HHHr h.k 6oc;HH.apH ;aMpaö o.HHraH. 1991 fiuggaH to 2017 fiugrana öygraH öy gaBp.ap Xopa3Mga Tat.HM coxacuHHHr axBogu Ba puBo^naHHm HcTH;öo..apHHH ycgyöufi TatMHH.am Ba ypraHHmga "TatgHM TyFpucuga"rH ;oHyHH, "Kagp.ap Tafiep.am MHggufi gacTypu" xaMga Y3öeKHcTOH Pecnyö.HKacHHHHr ehphhhh npe3ugeHTH H.A. KapuMoB acap.apu MyxHM axaMH^T Kacö этgн. ffly öugaH öupra Ma3Kyp fiuggap gaBoMHga MaB3yra oug ;aöy. ;H.HHraH ;apop, ^apMoH Ba ^apMofiumgap xaM öy coxa Tapa;;HeTH öoc^ungapu Ba fiyHagHmgapHHHHr Ha3apufi acoc.apuHH 6e.rH.a6 öepyBHH gacTypaMa. öyguö xH3MaT ;uggH. Y3öeKHcTOHga, my ^yM.agaH, Xopa3Mga H.M-$aH Ba TatgHM TH3HMHHHHr puBo^naHumugaru Myraa;o AHru öoc;hh, 2016 fiuggaH to xo3uprana öygraH gaBpgaru Tapa;;HeTHHHHr эca Pecnyö.HKa npe3Hgemu ffl.M Mup3HeeBHHHr acap.apu xaMga xyKyMaT ToMoHHgaH ;aöy. ;H.HHraH ;apop, ^apMoH Ba ^apMofiumgapu MyxHM axaMH^T Kacö этмoкga

MYXOKAMA BA HATH^A^AP

EyryHru KyHga Tat.HM coxacu ^aMH^THMH3HHHr энг go.3apö Ba ho3hk ^aöxagapugaH öupu xucoö.aHagu. Ey öopaga o.uö öopugaeTraH öup ;aTop uc.oxoT.ap, my xycycgaH emgap Tapöuacu Ba y.apHHHr ^aogu^THra oug gaB.aT cuecaTH KyHHHHr MyxHM, KenHKTupuö öy.Mac Ba3H$acu cu^aTHga axaMH^T Kacö этмoкga. ^eMaK, öy Macaga y3-y3ugaH ropTHMrogaru Tat.HM th3hmh öugaH öof.h; öup ;arop MyaMMo.apra ^uggufi эtтнöop öepugumHHH Ta;o3a этagн.

May, 2022

177

Узлуксиз таълимнинг бирламчи, энг асосий б^ини — бу мактабгача таълим тизими хисобланади. Мутахассисларнинг илмий хулосаларига кура, инсон уз умри давомида оладиган барча ахборот ва маълумотнинг 70 фоизини 5 ёшгача булган даврда олади. Ана шу далилнинг узи болаларимизнинг етук ва баркамол шахс булиб вояга етишида мактабгача таълим муассасасида олган таълим ва тарбияси канчалик катта ахамиятга эга эканини яккол курсатиб турибди.

Шуролар даврида мактабгача тарбия муассасалари болалар боFча-яслиларидан иборат эди. Уларда 3 ёшдан 6 ёшгача гудаклар камраб олиниб, коммунистик мафкура рухида тарбияланар эди. Мазкур муассасалар ишлаб чикаришда банд ота-оналар учун мухим таянч сифатида яхши ёрдам берарди. Шахарлардан ташкари болалар боFча-яслилари кишлок жойларида куп очилган ва улар мактабгача тарбия ишларини амалга оширарди. Аммо хамма ёш болалар хам боFча-ясли тарбиясини ололмасдилар, асосан уз уйида катта буларди. Иттифок инкирози шароитида боFча-яслиларнинг сони кескин кискарди ва улар фаолиятини таъминлаб туриш учун керак маблаFлар йиллар мобайнида камайиб борди. Айникса колхоз ва совхозлар хисобидан фаолият курсатаётган болалар муассасалари сони камайиб кетди. Мустакиллик арафасида, 1990 йилда Хоразмда, 456 та болалар боFчалари мавжуд булиб, уларда 51, 5 минг фарзандлар тарбияланган булса, 1991 -992 йилларда бу сохада сунгги бор усиш кузатилади. 1991 йилда 476 мактабгача таълим муассаси фаолият юритиб, уларда 54860 бола тарбияланган булса, 1992 йилда бу курсаткич 458 та мактабгача таълим муассасаси (МТМ) ва 54131 тарбияланувчини ташкил килди [1,194].

Узбекистон Республикасида барча сохаларда булгани каби мактабгача тарбия муассасалари ишларини хам бирданига тартибга солиш имкони булмади. Бу йуналишдаги ижобий жараёнлар 90-йиллар охирларида бошланди. "Таълим туFрисида"ги конун асосида бошлаетич таълимни ислох килиш хам бошланди. Эндиликда факат илгаридай оддий боFча-ясли эмас, балки кичкинтойларни тарбиялашга ихтисослаштирилган уйлари ташкил этилди. Улар каторида соFломлаштирувчи, тил, бадиий тарбия ва спорт, жисмоний ва рухий нуксони бор болалар, хусусий уй боFчаси каби янги давлат, нодавлат ва идораларнинг тарбия муассасалари пайдо булди. Уларни ташкил килиш ва моддий таъминлаш тажрибаси тупланиб борди.

2005 йилда вилоятдаги 366 боFча-яслиларда 30355 ёш болалар тарбияланди. Уларга 31533 олий ва урта малакали

Мау, 2022

178

мураббийлар устозлик килди. 2006-2007 ва 2011-2012 укув йиллари статистик маълумотларини таккослаганда, 6oF4anap сони 358 дан 263 га, тарбияланувчилар сони 25668 дан 20614 га, тарбиячилар сони 3104 дан 637 га камайганини куриш мумкин [2].

Фактлар боFчaлaр сонининг кескин кискаргани ва ишчи уринлари камайгани сабабли аёлларнинг уз уйида утириб колиши, уз болаларини узи тарбиялашидек ижтимоий мухит пайдо булганини курсатади. Мазкур шароитда хусусий ва уй болалар боFчaлaрининг пайдо булишига туртки берди. Уларнинг айримлари давлат тасарруфидан чикарилган ва кимошди биржа савдолари асосида уз эгаларини топган янги боFчaлaр урнида очилди. Барча кулайликларни хисобга олиб, мазкур тарбия муассасаларидаги туловлар давлат муассасаларидан бироз юкорирок эди. Маориф ва соFликни саклаш бошкаруви ходимлари хусусий боFчaлaрни хам услубий таъминлаш ва болаларни соFлом мухитда усишини назорат остида тутиб турардилар.

Агар статистик маълумотларга мурожаат киладиган булсак, Урганч шахридаги боFчa-яслилaр сони деярлик узгармасдан колган бир вактда, туман марказлари ва йирик кишлокларда 1-2 та кичик болалар муассасалари ишлаб, турган холос. Уларнинг хам аксарияти ота-оналар томонидан туланадиган мaблaFлaр хисобидан уз фаолиятини ташкил этган. Бундай холат бутун Узбекистонга хос эди ва тизимни ислох килиш зарурлигидан дарак берарди. Бунинг амалий исботи сифатида 2016 йилга келиб мактабгача таълим муассасалар сонининг 249 гача камайиб кетишида куришимиз мумкин эди .[3]

2014 -"СоFлом бола йили" давлат дастурига мувофик Халк таълими вазирлиги томонидан илк маротаба ота-оналар учун болаларни мактабга тайёрлаш буйича 5 та китоб: "Нутк устириш, укиш ва саводга тайёрлаш", "Математик тасаввурларни шакллантириш", "Шеърий асарлар туплами", "Насрий асарлар туплами", "^f танда - соFлом акл" номли кулланмалар яратилди. Мазкур кулланмалар фарзанди мактабгача таълим тизимига камраб олинмаган ота-оналар учун мулжалланган булиб, улар ёрдамида боланинг дунёкараши, мантикий фикрлаши ва нутки ривожлантирилади, уни шахсий гигиена коидалари билан таништирарди. Кулланмалар "Болажон" таянч дастури асосида рангли-безакли шаклда тайёрланган ва Мактабгача таълим муассасалари ходимларини кайта тайёрлаш ва малакасини ошириш Республика укув-методика маркази кошидаги илмий кенгаш томонидан тасдикланганди.

May, 2022

179

Хоразм вилоят халк таълими муассасалари фаолиятини методик таъминлаш ва ташкил этиш булимларининг мактабгача таълим услубчилари, "Махалла" хайрия жамоат фонди ва бошка хамкор ташкилот ва идоралар вакиллари билан биргаликда мактабгача таълимга камраб олинмаган 5 -7 ёшли фарзандли оилалар руйхати шакллантирилиб, уларга мактаб кутубхоналари оркали кулланмалар бепул таркатилди. Ота-оналар кулланмадан йил давомида фойдаланган холда уз фарзандини мактаб таълимига сифатли тайёрлашга киришдилар.

Мактабгача таълим муассасаларида болаларнинг ёши ва дунёкарашига мос равишда чет тиллар уйин тарзида ургатилди. БоFча ёшидаги болажонлар чет тилида бемалол санашни, узини таништириш, хафта кунлари ва йил фасллари каби бошлаетич билимга эга булишди.

Шу билан бирга таълим тизимида ислохотларда муаммо ва камчиликларга йул куйилди. "Биринчи вазифа — мактабгача таълим сохасида, — дейди Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев, — Очик тан олишимиз керак, биз бу мухим сохадаги ишларни эътибордан четда колдирдик", деб таъкидлади. [4,45]

Дархакикат бу сохадаги энг катта ва долзарб муаммолардан бири, мактабгача ёшдаги болаларни мактабгача таълим муассасалаларига камраб олинишида булди. Агар мустакилликка эришмасдан олдинги вактга назар ташласак, хусусан республикада 80-йилларнинг урталарида болаларнинг 39 фоизи мактабгача тарбия муассасаларига жалб этилган. Шу курсатгич юзасидан Узбекистон Республикаси умумиттифок даражасидан (57 фоиз) анча оркада колган эди. [5]

Мустакиллик йилларида, яъни, 1991 йилда республика буйича 1-6 ёшгача булган болаларни МТМларга камраб олиш 35, 1 фоиздан 2016 йилга келиб 17, 3 фоизга тушиб колди. Хоразм вилоятида 1991 йилда 40, 8 фоиздан, 2016 йилга келиб 13, 9 фоизга кискариб кетди. Факат 2017 йилга келиб бу курсаткич бироз купайиб, 22, 5 фоизни ташкил килди. [6,60]

1991 йилда вилоятда 456 та МТМ фаолият юритган булса, 2016 йилга келиб уларнинг сони 251 тага тушиб колди. 2018 йил 1 январь холатига кура бу курсаткич 253 тани ташкил килди. [7]

Бундай булишига МТМлари моддий-техник базаси мустахкамланмаганлиги, сохада ишловчи педагог-тарбиячилар билим савиясининг пастлиги ва бошка куплаб муаммолар сабаб булди.

May, 2022

180

2016 йил 29 декабрда Узбекистон Республикаси Президенти "2017-2021 йилларда мактабгача таълим тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари туFрисидa" ПК-2707-сонли карор кабул килди. Карор асосида ёш болаларни мактабгача таълим муассасаларида тарбиялашнинг истикболли режалари ишлаб чикилди. Улар Президентнинг 2017 йил 9 сентябрдаги "Мактабгача таълим тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари туFрисидa"ги ПК-3261-сонли карори билан янада аниклаштирилди.

Натижада, юкорида таъкидлаганимиздек, Хоразм вилоятида 3 -6 ёшли болаларни мактабгача таълим муассасаларига камраб олиш даражаси 2016 йилда 13, 9 фоизни ташкил этган булса, 2017 йилда бу курсаткич 22, 5 фоизга купайди.

Мактабгача таълим тизимида 2017 йилда 107 та мактабгача таълим муассасаси реконструкция килинди ва курилди, 195 та боFчa капитал таъмирланди. [7]

Узбекистон Президентининг 2017 йил 30 сентябрдаги "Мактабгача таълим тизимини бошкаришни тубдан такомиллаштириш тадбирлари туFрисидa"ги 5198-сонли Фармони асосида ташкил килинган махсус вазирлик зиммасига ягона давлат таълим сиёсатини амалга ошириш, хориж тажрибаси асосида фарзандларимизнинг акл-фаросати, ахлоки, диди ва жисмоний ривожланишини таъминлаш, кичик ёшдаги болаларни давлат ва ракобатли боFчa ва яслилар билан камраб олиш, укув-тарбия жараёнларига замонавий шакл, усул ва технологияларни киритиш, муассасаларни уйинчоклар, китоб ва кулланмалар билан таъминлаш, малакали тарбиячи ва педагогларни тайёрлаш, ходимларни рaFбaтлaнтириш имкониятларини кенгайтириш, биноларни доимий таъмирлаш ва иссиклик билан таъминлаш, болаларни сифатли овкатлантириш, зарур пайтда тиббий ёрдамни курсатиш каби мухим масалаларни хал килиши лозим эди. Мазкур тарбиянинг асосида болаларни мактабга тайёрлаш, уларнинг хат-саводини чикариш, кобилиятларини ошириш каби мухим тадбирлар турарди.

Мутахассислар киска муддатда тизимнинг ахволи ва фаолиятини яхшилашнинг имкониятларини тахлил килиб чикдилар хамда Япония, Жанубий Корея каби илFор мамлакатлар билан хамкорлик алокалари бошланди. Мазкур ишлар Хоразм вилоятида хам амалга оширилди. Барча мактабгача таълим муассасалар фаолияти кайта текширувдан утказилди, уларда тарбияланаётган болалар ва ишлаётган тарбиячилар таркиби тахлил килинди. Натижада мактабларнинг 6 ёшдан бошлаб

May, 2022

181

"0" синфларига кабул килинган кобилиятли болаларнинг сони сезиларли даражада купайди.

Натижада 2017 йил давомида шахар ва туманларда мавжуд давлат ва хусусий боFчалардан 14 таси капитал ва 52 таси жорий таъмирланди. 2018 йилда эса вилоятда 100 та давлат ва хусусий мактабгача таълим муассасаси очилиб, болаларни боFчаларга камраб олиш 33 фоизга етказилди. [8] Бу йуналишда ишлар хали давом этмокда.

2018 йил 1 январ холатига вилоятда мактабгача таълим муассасалари сони 253 тани ташкил этиб, шундан 107 таси шахдр, 146 таси кишлок жойларда жойлашган. Уларда тарбияланаётган 33502 нафар болалардан 51, 2 фоизини yF^ болалар, 48, 8 фоизини кизлар ташкил этади. [8]

Хоразм вилоятида 1990-2017 йилларда мактабгача таълим муассасалари курсаткичлари. [13]

Вилоят, шахар ва туманлар 0 9 0\ 1 9 0\ 2 9 0\ 3 9 0\ 4 9 0\ 5 9 0\ 6 9 0\ 7 9 0\ 8 9 0\ 9 9 0\ 000 1 0 о 2 0 о 3 0 о

Хоразм в. 456 476 458 406 401 410 440 427 409 391 360 345 366 374

Урганч ш. 49 49 49 49 49 49 48 48 47 46 40 39 39 39

Хива ш. 18 20 21 20 21 21 21 21 19 20 20

Питнак ш. 7 8 11 10 10 9 12 13 13 13 7

БOFOT 35 35 33 24 29 28 31 30 28 27 23 22 24 26

Гурлан 48 54 50 43 41 44 44 42 36 38 41 41 39 39

^ушкупир 42 47 47 50 49 46 51 50 49 46 38 41 42 43

Урганч т. 42 42 38 35 33 31 35 32 26 16 23 20 25 25

Х,азорасп 32 32 23 10 10 14 15 12 11 10 16 20 23 21

Хонка 41 40 41 47 43 52 51 49 48 45 38 36 42 46

Хива т. 29 32 33 35 34 29 30 28 31 31 32 51 50 50

Шовот 48 49 46 18 21 25 38 39 39 40 31 25 32 34

Янгиарик 35 35 35 35 35 35 35 34 32 30 26 25 26 26

Янгибозор 30 33 31 30 26 27 29 29 30 29 25 25 24 25

Вилоят, шахар ва туманлар

Хоразм в. 365 358 356 367 367 371 357 263 260 257 256 251 251 253

® о

May, 2022|

©

ф'

182

Урганч ш. 38 35 34 37 37 37 37 33 32 30 31 31 32 33

Хива ш. 13

Питнак ш.

БOFOT 26 26 26 26 26 27 26 20 20 20 20 20 20 20

Гурлан 36 36 36 38 38 37 38 30 30 30 30 30 30 30

^ушкупир 42 43 42 41 40 40 37 26 26 26 25 25 25 25

Урганч т. 25 26 24 28 28 29 29 25 24 23 22 21 21 22

Х,азорасп 23 23 24 24 24 24 24 19 19 20 20 19 18 19

Хонка 41 41 41 43 42 43 43 30 30 30 30 29 29 29

Хива т. 51 50 50 46 40 43 34 23 23 23 23 22 22 8

Шовот 31 27 28 33 40 40 40 25 24 23 23 23 23 23

Янгиарик 26 25 25 25 25 24 22 15 15 15 15 15 15 15

Янгибозор 26 26 26 26 27 27 27 17 17 17 17 16 16 16

ХУЛОСА

Хоразм вилоятида мактабгача таълим муассасалари сони курсаткичларини тахлил киладиган булсак, бу сохада 1990 йилдан то 2017 йилгача булган даврда афсуски камайиш кузатилади. Яъни, 1990 йилда вилоятда мактабгача таълим муассасалари сони 456 та булган булса, 2017 йилга келиб уларнинг сони 253 тага камайиб кетган. Бу холат эса сунгги йилларда республикамизда мазкур сохани ривожлантиришга катта эътибор каратилаётганлиги бежиз эмаслигини курсатмокда. [9]

2016-2017 йилларда мактабгача таълим муассасаларида мавжуд уринлардан фойдаланиш самарадорлиги хам ортиб бораётганлиги эса мактабгача таълим муассасаларига нисбатан талаб ошиб бораётганлигини ифода этади. Жумладан, 2016 йилда вилоят буйича хар 100 та уринга уртача 61 нафар бола туFри келган булса, 2017 йилга келиб ушбу курсаткич 89 нафарга етди. [10]

REFERENCES

1.Узбекистон мустакиллигининг 15 йиллиги статистик туплами. — Урганч: Хоразм вилоят статистика бошкармаси, 2006. - Б. 194.

2.Хоразм вилоят статистика бошкармаси маълумотлари, 2006-2012 йиллар.

3.Хоразм вилояти статистика бошкармасининг 15 сентябрь 2018 йилдаги № 01/2-02-07/2-11652018 маълумотлари асосида тайёрланди.

4.Мирзиёев Ш.М. Танкидий тахлил, катъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - хар бир рахбар фаолиятининг

May, 2022

183

кундалик коидаси булиши керак. — Т.: Узбекистон, 2017. - Б. 45.

5.Узбекистон Республикаси давлат статистика кумитасининг 19. 01. 2018 йил №01/2-01-19-84 сонли берган маълумоти асосида тайёрланди.

6.Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни март ва олийжаноб халкимиз билан курамиз. — Тошкент: Узбекистон, 2017. - Б. 60; Яна царанг: Хоразм вилоят статистика бошкармасининг 2018 йил 15 сентябрдаги № 01/2-02-07/2-1165 сонли маълумотномаси.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

7.Хоразм вилояти статистика бошкармасининг 15 сентябрь 2018 йилдаги № 01/2-02-07/2-11652018 маълумотлари асосида тайёрланди.

8.Хоразм вилояти статистика бошкармасининг 15 сентябрь 2018 йилдаги № 01/2-02-07/2-11652018 маълумотлари асосида тайёрланди.

9.Хоразм вилоят статистика бошкармаси маълумотлари, 1990-2017 йиллар.

10.Хоразм вилояти статистика бошкармаси Ижтимоий соха статистикаси булимининг 2018 йил маълумотлари. — Урганч, 2019 йил.

11.Хоразм вилоят статистика бошкармаси маълумотлари, 1990-2017 йиллар.

® о

May, 2022|

©

ф'

184

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.