Научная статья на тему 'МОБИЛ АЛОҚА ХИЗМАТЛАРИДАН ОЛИНАДИГАН ДАРОМАДЛАР ҲИСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ'

МОБИЛ АЛОҚА ХИЗМАТЛАРИДАН ОЛИНАДИГАН ДАРОМАДЛАР ҲИСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
46
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТЕЛЕФОН ХИЗМАТЛАРИ / ДАРОМАДЛАР / МАҲАЛЛИЙ ТЕЛЕФОН АЛОқАСИ / МОБИЛ АЛОқА ОПЕРАТОРЛАРИНИ УЛАШ / ШАХАРЛАРАРО ВА ҲАЛқАРО ТЕЛЕФОН АЛОқАСИ / ИНТЕРНЕТ ВА МАЪЛУМОТЛАРНИ УЗАТИШ ТАРМОғИ

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Ширинов У.А.

Мақолада телефон хизматларини кўрсатувчи корхоналарда даромадлар ҳисоби таснифи ва тавсифи, уларни тан олиш меъзонлари ва бухгалтерия ҳисоби счётларида акс эттирилиши ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MOBILE ALOKA HIZMATLARIDAN OLINADIGAN DAROMADLAR HISOBINI TAKOMILLASHTIRISH

The articles refreshed questions classification and characterization of income enterprises telephony services, the criteria for their recognition as well as their reflection in the accounts.

Текст научной работы на тему «МОБИЛ АЛОҚА ХИЗМАТЛАРИДАН ОЛИНАДИГАН ДАРОМАДЛАР ҲИСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ»

Ширинов У.А., PhD доц.в.б.

СамИСИ

МОБИЛ АЛОЦА ХИЗМАТЛАРИДАН ОЛИНАДИГАН ДАРОМАДЛАР ХДСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

Аннотация:Мацолада телефон хизматларини курсатувчи корхоналарда даромадлар уисоби таснифи ва тавсифи, уларни тан олиш меъзонлари ва бухгалтерия уисоби счётларида акс эттирилиши ёритилган.

Калит сузлар: Телефон хизматлари, даромадлар, мауаллий телефон алоцаси, мобил алоца операторларини улаш, шахарлараро ва уалцаро телефон алоцаси, интернет ва маълумотларни узатиш тармоги.

Shirinov U.A., Ph.D associate professor SamIES

MOBILE ALOKA HIZMATLARIDAN OLINADIGAN DAROMADLAR

HISOBINI TAKOMILLASHTIRISH

Abstract:The articles refreshed questions classification and characterization of income enterprises telephony services, the criteria for their recognition as well as their reflection in the accounts.

Keywords: telephone service, local telephone service, connect the mobile, long distance and international telephone services, Internet and data transmission network.

Мобил алокаси хизматларини курсатувчи корхоналарда хизматлар турларининг хилма хиллиги улардан олинадиган даромадларнинг хам хилма хиллигидан дарак беради. Бу эса уларнинг тасниф ва тавсифига караб гурухларга туFри ажратишни талаб килади. Даврий адабиётларда мобил алокаси хизматлари даромадлари таснифи, тавсифи, уларни тан олиш меъзонлари етарлича уз аксини топмаган.

Фикримизча, мобил алока хизматлари даромадлари бу сигналлар, белгилар, матнлар, тасвирлар, товушлар ёки ахборотнинг бошка турларини фойдаланувчига узатгандан сунг олинадиган моддий наф.

Мобил алока хизматларини курсатувчи корхоналарда даромадларни икки гурухга ажратиш мумкин, жумладан асосий фаолиятдан олинадиган даромадлар ва асосий булмаган фаолиятдан олинган даромадлар.

Мобил алока хизматларини курсатувчи корхоналарда даромадларни куйидагича таснифлаш мумкин (1 расм).

Мобил алока хизматларини курсатувчи корхоналарда даромадларнитан олишнинг узига хос хусусиятлари мавжуд. Хусусан корхона мижозлардан олдиндан туловларни кабул килиш оркали хизмат курсатади. Корхона даромадини мижозлар уларниннг хизматларидан фойдаланганидан сунгина тан олади.

Телефон сузлашувларидан олинадиган даромадларга мижоз тулови хдмда сузлашувлар вактига караб тарифларда келтирилган нархлар асосидаги жаси сумма киради. Хар бир телефон корхонасининг хусусиятидан келиб чикган х,олда кунлик ёки булмасам ойлик мижоз тулови мавжуд. Телефон сузлашувларидан олинадиган даромадларни (Д) хдсоблаш учун куйидаги формуладан фойдаланиш мумкин:

Д=Мт+Фд*Тн

Бу ерда: Мт - мижоз тулови, Фд - дойдаланилган дакика, Тн - бир дакиканинг тариф нархи.

Мобил алока хизматлари даромадлари

1 расм. Мобил алока хизматларини курсатувчи корхоналарда даромад

турлари

Каналлар ижарасидан олинадиган даромадлар тарифлар асосида аникланади. Тарифлар каналнинг канак турлигига, узатиш масофаси ва узатиз тезлиги асосида корхона томонидан ишлаб чикилади.

Интернет хизматларидан олинадиган даромадларни икки тури мавжуд, жумладан (1) интернет туплам харид килиш ва (2) ишлатилган интернет учун тулов.

Интернет тупламлари корхона томонидан ишлаб чикилади (50 мб, 100 мб, 500 мб, 1000 мб ва хаказо) ва хар бир тупламга алохида нархлар белгиланади. Мижоз узига тегишли тупламни харид килади ва бир ой давомида туплам амал килади. Туплам мижоз томонидан харид килинган вактдан корхона даромадини тан олади.

Агарда мижоз туплам харид килмаган булса ёки харид килинган тупламдан фойдаланиб булинган булса унда ишлатилган хар бир мб учун белгиланган тарифлар асосида мижоз хисобидан маблаF олинади. Интернет хизматларидан олинадиган даромадларни (Д) хдсоблаш учун куйидаги формуладан фойдаланиш мумкин: Д=Ит +Фмб*Тн

Бу ерда: Ит - интернет туплам нархи (агарда туплам харид килинмаган булса Ит=0), Фмб - дойдаланилган мб, Тн - бир мбнинг тариф нархи.

Бухгалтерия хисобига оид меъёрий хужжатларда ва махсус адабиётларда куйидаги таърифларни бериш фойдадан холи булмайди, деб хисоблаймиз.

Фикримизча, мобил алока хизматлари даромадларини таснифлаш, тан олиш, аниклаш, хисоб-китоб килиш ва улар хисоби методологик асосларини такомиллаштиришга оид юкорида билдирилган таклиф ва тавсияларимиз ушбу сохада хозирги кунда мавжуд булган муаммоларни хал килишга имкон беради.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. O'Ktamovich, P. L. X., & Boxodirovich, E. F. (2022). RAQAMLI IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISHDA BUXGALTERIYA HISOBNI O'RNI. Journal of marketing, business and management, 1(2), 120-124.

2. Po'Latov Xudoyberdi, O. K. (2022). BUXGALTERIYA HISOBIGA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNI JORIY ETISh YO'LLARI. Journal of marketing, business and management, 1(1), 37-40.

3. Пулатов, Х. У. (2021). ACCOUNTING ACCOUNTS IN WHOLESALE ENTERPRISES. Экономика и социум, (4-2), 318-323.

4. Пулатов, Х. У. (2021). DIRECTIONS TO IMPROVE TURNOVER ACCOUNTING IN ENTERPRISES OF DIFFERENT ACTIVITIES. Экономика и социум, (5-2), 186-189.

5. Baxromovich, U. K. (2021). Risk Assessment and Internal Control System in Audit. Academic Journal of Digital Economics and Stability, 7, 1-5.

6. Keldiyorqizi, U. S. (2021). The role of international audit standards on the audit of oil and gas companies in Uzbekistan. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11 (3), 1346-1351.

7.Хусанов, М. (2021). Махсус саволлар буйича утказиладиган аудиторлик текширувларининг ташкилий ва методологик асослари. Общество и инновации, 2(4/S), 564-571.

8. Хусанов, М. (2021). THE NEED FOR A SPECIAL QUESTION-LIKED AUDIT. Экономика и социум, (5-2), 539-543.

9.БХ,ХС 1 «Молиявий хдсоботни тавдим этиш»

10.БХМС № 2 «Асосий хужалик фаолиятидан олинган даромадлар». Уз. Р. Адлия вазирлигидан 1998 йил 26 августда руйхатга олинган, № 483

11.Уразов К.Б. И^тисодиётни эркинлаштириш шароитида бухгалтерия хдсобининг назарий ва методологик муаммолари. Икгисод фанлари доктори илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация, 2006, 169-170 б.

12.Исроилов Б.И.Соли^лар хдсоби ва тахлили: муаммолар ва уларнинг ечимлари. Монография. - Т.:Узбекистон, 2006, 157-б.

13.Тулаходжаева М.М., Тухсанов Х.А. Финансовый учет. Уч. пос. - Т.: АПБДУ, 2001, 60-б.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.