Научная статья на тему 'МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РЕАЛИЗАЦИ КРЕДИТНОЙ СИСТЕМЫ ОБУЧЕНИЯ В ТАДЖИКСКОМ ГОСУДРАТСВЕННОМ ПЕДАГОГИЧЕСКОМ УНИВЕРСИТЕТЕ ИМ. С. АЙНӢ - КАК ФАКТОР ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВО ОБУЧЕНИЯ'

МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РЕАЛИЗАЦИ КРЕДИТНОЙ СИСТЕМЫ ОБУЧЕНИЯ В ТАДЖИКСКОМ ГОСУДРАТСВЕННОМ ПЕДАГОГИЧЕСКОМ УНИВЕРСИТЕТЕ ИМ. С. АЙНӢ - КАК ФАКТОР ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВО ОБУЧЕНИЯ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
76
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ОЦЕННИВАНИЕ / ТРАДИЦИОННАЯ И КРЕДИТНАЯ СИСТЕМА ОБУЧЕНИЯ / ТЕСТЫ / ЭКЗАМЕН / ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВО ОБУЧЕНИЯ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Шарипов Кахрамон, Карабаев Бахтовар

Данная статья выражает процесс реализации современных методов контроля знаний, при кредитной системе в Таджикском педагогическом университете имени Садриддина Айнӣ: процесс внедрения и пошагового перехода с традиционной систем оценивания на инновационные. Также приводится информация о модернизации тестовых заданий, о методике их составления и экзаминационного модуля, и их влияние на повышения качество обучения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

METHODOLOGICAL FEATURES OF THE IMPLEMENTATION OF THE CREDIT SYSTEM OF EDUCATION IN THE TAJIK STATE PEDAGOGICAL UNIVERSITY NAMED AFTER S. AINI. - AS A FACTOR IN IMPROVING THE QUALITY OF EDUCATION

This article expresses the process of implementation of modern methods of assisments acording to the credit system in the Tajik pedagogical University named after Sadriddin Aini: the process of implementation and systematic tranfering from traditional to innovative assessment systems. Article also provides information about the modernization of test tasks, the methodology of their preparation and examination module, and their impact on improving the quality of education.

Текст научной работы на тему «МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РЕАЛИЗАЦИ КРЕДИТНОЙ СИСТЕМЫ ОБУЧЕНИЯ В ТАДЖИКСКОМ ГОСУДРАТСВЕННОМ ПЕДАГОГИЧЕСКОМ УНИВЕРСИТЕТЕ ИМ. С. АЙНӢ - КАК ФАКТОР ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВО ОБУЧЕНИЯ»

ХУСУСИЯЩОИ METO^^HH AMAЛЙ ГAPДОНИИ HH30MH

КРЕДИГИИ TA^G^lûT дAp ДОНИШГО^И ДAВЛATИИ OMУЗГOPИИ ТОЧИКИСТОН

БA HOMM С. AЙНЙ - ^ИЧУН OMИЛИ БOЛOPAВИИ ^T^ CИФATИ TAЪЛИM

Шарапов Ц., Карабаев Б.

Данишгауи давлатии амузгарии Тацикистан ба нами С. Айни

,3ap зaмoни Hvrpysa тaйëp нaмyдaни кaдpxaи имлй-ayзгapй якe aß caмгxаи acoc^d, ки пeшpaфти фaълияти мyaccиcaxaи тaxcилoтиpo твъмин мeнaмaяд. Дaниmгoxи дaвлaтии oмyзгopии Тaчикиcгaн бa нaми Сaдpиддин Айнй as ин мaвкeь мувдфщи мaкoм вa тaъйинoтam, ки якe as дoнишгoxxoи пaйгoxии тaйëp кapдaни кaдpxaи бaлaндиxтиcacи илмй-aмyзгopй acт бaяд щ ф^т тaлaбoти xyд, бaлки тaлaбoти дaниmкaдaю ^.^e^opo, ки 6o кaдpxaи илмй-aмyгopй эxгиëч дapaнд, твъмин гapдaнaд. 3epo дapaчaи тaъминoти мyacиcaxaи тaxcилoтй 6o ycгaдaни тacвибии дaимй вa дapaи мaxapaти бaлaнди aмysгopй oмили acacии бaлaнд бapдaштaни cифaти гвълим вa тapбияи мyтaxaccиcaни caxибтaxaccyc мeбamaд. Ta4p^a ниmaн мeдиxaд, ки чaлб нaмyдaни ycгaдaни xaмкap бa кopи гвълиму тapбия дap биcëp мaвpидxa нaтичaи дилxax нaмeдиxaд. Хро^ здади obxo бa и^и кдоми дуюми capбapии гвълимй axмият нaмeдиx,aнд, яъш дap тaxия вa нampи китоби дapcй, дacтypxaи гвълимй, кapxaи илмии кaфeдpa mиpкaт нaмeвapsaнд, бapaи бoлopaвии cифaти г^ъ^им xaвacмaнд нacтaнд. Аз ин ливдз, бa aк;идaи мo мyкappap нaмyдaни мeъëpи ycтaдaни таовибии дaимй бa xиcaби фaиз мeгaвaнaд мyшкилoти дap ин гамт бaвyчyдoмaцapo тa xaAAe xaллy фacл нaмoяд.

,3ap дaниmгox тa caли тaxcили 2006-2007, вapид myдaни низaми мaopифи киmвap бa фaзaи бaйнaлмилaлии тaxcилoт, низaми кpeдитй м^^лия^и ayдитapй вa caнчиmy имтщaщa тapики низaми aъaнaвй cypax мeгиpифт [5]. Шypyь aз caли тaxcили 2007-2008 дaниmгox 6o м^^ди бaлapaвии cифaти гвълиму т^бия вa тaйëp нaмyдaни мyтaxaccиcaни бaлaнциxтиcacи дap бaзapи мexнax paкaбaтпaзиp, бa фaзaи ягoнaи тaxcилoти 4axo>™ вopид шудя, низaми миллии тaxcилoтpa бa cгaндapтxaи 4axo>™ тaвaccyти гysapиm бa низaми биcëpsинaгй xaмaxaнг кapд. ,3ap дaниmгox бapи нaxycт кypcxaи якуми иxтиcacи мaтeмaтикaи фaкyлтeги «Maтeмaтикa» бa xaвpи aзмaиmй, xaмчyн пemaxaнг бapoи тaтбик;и низaми мasкyp гysapaницa myдaтaълимamaн тaвaccyти тaлaбoти низaми кpeдитй бa pox мaнцa шуд [3].

,3ap чaмЬбacги caл xиcaби миëнaи aзxyдкyнии дaниmчyëни тибки низaми кpeдeгии тaxcилaг дap кypcи якуми фaкyлтeги мaтeмaтикa, иxтиcacи мaтиeмaтикa 83% - po тamкил дaд. Ин тaчpибaи aвaлин буд, ки дap дaнишгox HyrrnxoExo тapик;и тecгй-xaгтй cypax гиpифтa, дap шти^ нapaзигиpa дap бaйни oмyзгopoнy дaниmчyëн бa aмaл aвapд. Ин TOpo^m^^ 6o caбaбxaи aмaдa нaбyдaни дaниmчyëнy aмyзгopaн бa низaми шви тaxcилaт aлaкaмaнд будя, мaxcyc;aн дap бaбaти тaxияи тeгxa вa низoми xaлгyзapй бa чaвaби тeтcx,aи дoнишчyëн бaxcxa бa вучуд aмaцaнц. Бo м^^ди бapтapaф нyмyдaни кaмбyдиxa дap нaзди мapкaзи бaкaйцгиpи вa мaшвapaтии дaниmгox бaxmи тaxияи тecгxa тaъcиc дaдa шуд. Maxи anpeire оэли 2012 6o тamaббycи paëca™ тaълим дap Дaниmгox ceминapxaи мamвapaтй oид бa aмyзиmи низaми тaxcилoти кpeдитй mypyь шудя, бapaи тaкмили мaxopaт вa мaлaкaи ycгaдaн aз ин низoм кapmинocaн aз мyaccиcaxaи дит^и тaтбиккyнaндaи ин низaм дaъвax кapдa myдaнц [1].

,3ap нимcaлaи якуми гали тaxcили 2012-2013 мyшкилoтe бa миëн aмaд, ки бapaи capфa нaмyдaни вaкx вa xaлиcaнa нaтичaгиpй нaмyдaни дapaчaи aзxyдкyнии бapнaмaxaи тaълимй дap фaкyлтeги гeaгpaфия xaмчyн пишт кдбули caнчиmy имтщaнaт тapики тecги элeктpaнй (мaнитapй) cypax гиpифx. Бaъди ин aзмaиm вa нaтичaгиpй кapдaни нaтичaи caнчиmy имгиx,aнaт ин ycyn дap caтx,и фaкyлтeгx,aи дaниmгox мaвpици иcгифaдa вa тaтбик; ^pop г^ифт.

Тaxлил вa нaтичaгиpй кapдaни мyвaффaк;иятx,aи ин ycyли caнчиm ниmaн дoд, ки тaвaccyти тecги элeктpaнй, 6o як фapмax (тecги пyшицa) бa pox мaнцaни ^були caнчиmy имгиxaнaг бapaи дap caтx,и sapypй мyaйян нaмyдaни caixy cифaти дaниmи шoгиpдoн кoфй нecт. Инчунин, xaнгoми тaxия нaмyдaни caвaлнaмaxaи тecгй xaлaтxaи тaкpopшaвй, caxex нaбyдaни чaвaбxa, нaбapaбap тaкcим myдaни c^o^o вa бa эътибop нaгиpифтaни xaмaи мaвзyьxa бa чaшм мepacицaнц [6].

Аз оэли 2015 бapaи бaз xaм бaлaнц бapдaшxaни caгxy cифaти тaълим дap низaми кpeдeги тaxcилaт нaкшa-чapaбиниxa тaxия гapдидa, бapнaми кдбули имтщaнaт тaкмил дaдa шуд. ,3ap aн киcмaтxaи тamкили пaйгoxи дaдaxaи яшн^ чopй нaмyдaни низaми xaлгysapии xaфтaинa, тaшкили maклx,aи гyнaгyни caнчиm caвaлнaмaxaи тecгй (мaтpиcaи тecт'x,a), aвтaмaтикyнaнии xиcaби caaтx,a, тamкили кaбинeги инфиpaдии aмyзгop вa дaниmчy вapиц кapдa myдaнц.

Ак^ияти киmвapxaи пempaфтa дap мyacиcaxaи тaxcилoти aллии paвaнци тaълимamaн тибки низoми кpeдeгии 1axcилaт бa pox мoндaшyдa, ^^таби ин низaмpa ^бул кapдa, вaлe мaзмyни oRpo бa нaвгoниxaи caxaвии xyд мутобщ caxтaнц. Ин дaлeли бeвocитaи cиcгeмacaз бyдaни му^ит ad, нa бapъaкc [4]. nac чapa мa oRpo бa mapornH xyд мувдфщ нaгaцaнeм. Aкидaxaи азф cyбeктивй, aз 4Hx3:m илмй mapx дaдa нaтaвaниcгaни чaбxaxaи гyнaгyни cK^rna ë низами тaxcилoти кpeдитй, бe aзмaиmгoxx,aи пeдaгoгй

ворид гaштaaнд бa ин фaзoи тaxcилaг, моро бa чунин xoлaт овард. Тaxлили нaтичaxoи соли aввaли тaxcили тибки низоми тaxcилaги кpeдигй бa pox мoндa нишон дод, ки иcтифoдa бо як шaкли кабули имтщони cyпopишxoи тecтй (як чавоба) як чавоби дурусг ё ингтоби ягaнa мeнoмaнд мyaйян кapдaни caixy cифaти дониш ногузир ad. nac моро лозим м^яд, ки на як шaкли тecги як чавобаро дap вакги кабули имтщоноти чорй кабул намоем, балкй шакл^ои гуногуни тecIpo: тecгй xaгтй вa тecги элeктpoнй, пушида, мувофиковарй кушода, интиxoби-пaйдapпaйй вa вoбacгa as caлoxияти фaнни таълимй шакл^ои шифoxй вa xanrnpo бapoи санчиши дониш вa мaxopaтy мaлaкaxoи донишчуён иcгифoдa бapeм [4]. Аз та^л^у мyшoxидaxoи мо шълум мeшaвaд, ки тaxcил бо низоми кpeдeтаи тaxcилaг дар мacъaлaи муайян намудани сифати во^ии aзxyдкyнй ва бaxoи xa^o™ додан ба донишу мaлaкaи мукассилин имконият^ои бex1apepo тaлaб мeкyнaд.

Тибки супориши paëcaти дoнишгcx во дapxccги омузгорон шуруъ аз соли тaxлили 2016-2017 дар дониш^^ шакли кабули имтщони дугардунй бо амал омад. Гуру^и корй во бокши тaxияии тecгx,o кори xyдpo aз тaxияи тecгxoи шакли нов OFaз намуданд. Дар сассияи имгщони зимиcгoнa шакл^ои гуногуни тecгx,oи пушида, мувофиковарй кушода, интиxoби пaйдapпaйй дар дoнишгcx чорй карда шуд во инчунин дар соли тaxcили нов но шакли гуногуни тecгx,o, балки шакли кабули имтщоноти шифoxй ва xaтй ба pox монда шуданд [1].

Бояд гуфт, ки имруз арзёбии раванди таълим чи^ати муайян кардани саг^у сифати таълим дар дoнишгox бо таври гуногун сурат мeгиpaд. Низоми арзёбии раванди таълим барои шуъбаи гоибона чун тешит aньaнaвй буда, дар шуъбаи рузона бо номи «Хощои xaí^n^a» (тибки карори Шурои олимони дoнишгox aз мoxи aвгycги соли 2018) чорй карда шyдaacт. Дар робита бо ин, бо бо эъшбор гирифтани xaфтaxoи таълимй тачрибаомузщои омузгорй ва иcгexcoлй микдори xo^o дар як xa<^ra барои фащои aлoxидa ба таври мyфaccaл гур^бян,^ шудааст. Таксимоти xoлx,oи xaфтaинa ё xyд xaвacмaндй тибки нaкщaxoи таълимй ки 16-xaфтaи таълимиро дарбар мeгиpaд, дар xaí^ra xaштyм ва 16-ум фocилaxo чамъбаст мeгapдaнд, ки бояд донишчу аз xap фосила coxиби 100 xoл мeгapдaд. Бо назардошги xycyœ^o фащои таълимй донишчуён аз руи навъи мaнFyлиятx,o назариявй, амалй, ceмeнapй лабораторй, ЮЦДРО ва KMД xoлгyзopй карда мeшaвaнд. Инчунин, вобаста давраи ба тачрибаомузщо мулати фосила (peйтинг)-xo аз 5 ва 6 xa^M таълимй иборат бошанд. Ыикдори xo^o вобаста ба навъи м^г^ният^) дар чадващои 1,2 ва 3 замима мeгapдaнд.

Таксимоти xo^o дар як xaí^rarn таълимй

____ Чадвали 1

См./Ам. Лабущаю KMД Чамъ

И. Ф. И. Ф. И. Ф.

Mиcoли 1 2 - - - 1 З,5 б 12,5

Mиcoли 2 1 - 1 1 1 2,5 б 12,5

Mиcoли З - - 1 1 2 2,5 б 12,5

Худуд (Лимит) 2 - 1 1 2 З,5 б 12,5

Эзо;: 1. Як давраи фосила = 8 xaфтaи таълимй, ки чамъ 100 xoлpo ташкил мeдиx,aд; 2. Як даври aкaдeмй = 1б xaфтaи таълимй. Чадвали 2.

Лжионй См./Ам. ЛабУШДРО КПД Чамъ

И. Ф. И. Ф. И. Ф.

Mиcoли 1 2 - - - 2 4 8,б7 1б,б7

Mиcoли 2 2 - 1 2 1 2 8,б7 1б,б7

Mиcoли 3 - - 2 2 2 2 8,б7 1б,б7

Худуд (Лимит) 2 - З 2 2 4 8,б7 1б,б7

Эзо;: 1. Як давраи фосила = 6 xaфтaи таълимй, ки чамъ 100 xoлpo ташкил мeдиx,aд; 2. Як даври aкaдeмй = 12 xaí^rarn таълимй + 4 xa^a тачрибаомузии омузгорй = 1б. _Чадвали 3.

Лжиони СмУАм. Ä6yKM,nPO ЮИД Чамъ

И. Ф. И. Ф. И. Ф.

Mиcoли 1 2 - - - 2 б 10 20

Mиcoли 2 2 - 1 З 1 З 10 20

Mиcoли 3 - - 2 З 2 З 10 20

Худуд (Лимит) 2 - 2 З 2 б 10 20

Эзох;: 1. Як давраи фосила = 5 xaí^rarn таълимй, ки чамъ 100 xoлpo ташкил мeдиxaд;

2. Як даври академи = 10 хафтаи таълимй + б хафга тaчpибaoмyзии oмyзгopй = 1б.

Шархи aлoмaтхoи дар чaдвaлхoи дар бoлo зикpшyдa чyнинaнд:

1. Рамзи «И.» - xoли дoнишчy бapoи иштиpoк дар мaшFyлиятхo;

2. Рамзи «Ф.» - xoли дoнишчy бapoи фaъoл будан дар мaшFyлиятхo;

3. Бapoи хар як cyy™ xoлгyзopй худуд мyaйян шyдaacт, ки oмyзгop хукуки аз oн xoли баланд мoндaнpo нaдopaд.

4. Xoли мaшFyлиятx,oи лабараторй дар cyтyни ЮЦДРО гyзoштa мeшaвaд.

Тибки тикки банди 79 - низoмнoмaи «Низoми кpeдигии тaхcнлoг» имтнхoнхo дар шакли xaira, шифoхй, тecтй ва эчoдй (бapoи нxтиcocхoи тaхcнлoта ибтидoй, еанъати мушкй ва дизайни мaхcyлcти дузандагй) бapгyзop гардида, вoбacтa ба кoбилияти ка^ии дoнишчyён, дoниш, малака, иcтeъдoд ва ма^рат xoлгyзopй карда мeшaвaд. Вoбacтa ба тaлaбcти фанхж накшаи таълимй дар дoнишшх, cyпopишнoмaи M^ireo)™ ба ду кaтeгopия чyдo карда мeшaвaд. Myвoфики ин кaтeгopияхo caвoлнoмaхoи H^m^o™ дар шакли тecтхoи пушида, кушда, мyвoфикoвapй ва интиxoби пайдарпайй ба дoнишчyён пeшкaш мeгapдaд [3].

Kaтeгopиян якум, ки бapoи кабули имтщoнoт аз фaщoи равияи табий-риёзй пeшбинишyдaacт, чунин аст: тecти пушида дар хачми 6 caвoли тссй 6o 8-xoлй (б*8=48 xoл); тecти мyвoфикoвapй дар хачми 2 caвoли тесй 6o 4 xoлй (2*4*4=32) ва тecти кyшoдa бoшaд, ба микдopи 2 coвoл 6o 10 xoлй (2*10=20 xoл), ки дар мачмуъ 10 caвoли тecтй (48+32+20=100) xoлpo ташкил мeднхaд [2].

Kaтeгopиян дуюм, ки бapoи кабули имгнx,oнcт аз фан^>и равияи гyмaнитapй-ичгимoй пeшбини шудааот, чунин аст: тecти пушида дар хачми 15 caвoли тecтй 6o 3 xoлй (15*3=45 xoл); тecти мyвoфикoвapй дар хачми 5 caвoли тecгй 6o 2 xoлй (5*4*2=40) ва тecги пайдарпайй бoшaд, ба микдopи 5 caвoл 6o 3 xoлй (5*3=15 xoл), дар мачмуъ 25 caвoли тecтй (45+40+15=100) xoл [2]. Myфaccaл дар чадвали 4.

Цйдвйлм 4.

Maтpигcaи caвoлнoмaхoи raynroo^__

шакл микдор хол чамь аз то

Пушида б 8 (б*8)=48 1-б

Категорияи 1 Myвoфикoвapй 2 (8) 4 (2*4*4)=32 7-8

Kymo® 2 10 (2*10)=20 9-10

Павдрпайй - - - -

чамь 1O (16) - 1OO -

Пушида 15 3 (15*3)=45 1-15

Myвoфикoвapй 5 (20) 2 (5*4*2)=40 1б-20

Категориям 2 Kyrno® - - - -

Пайларпайй 5 3 (5*3)=15 21-25

чамь 25 (4O) - 1OO -

Сyпopишхoи тecтй тибки кaтeгopиян 1 ва 2-po дар чop шакли зсрин тешни^щ намудан мумкин аог:

1. Тести пушида. Агар ба cyпopишхo чaвoбхoи тайёр бapoи интнxoб кардаи ^датян як чaвoби дypycт, бoкнмoндaaш xaro) дoдa шуда бoшaнд, ин cyпopишхopo cyпopишхoи интиxoбй як чaвoби дуруст ё интнxoби ягoнa мeнoмaнд. Хунтами иcтифoдaи ин шакли тeстхo кидаи зepинpo бoяд дар назар дoшт: дар хар як cyпopиш хатман бoяд як чaвoби дypycт вучуд дoштa бoшaд.

Macaлaн: Memoдцau фaъaлгapдoнuu хaнaндaгoн xpнгoмu тоълими мameмamuкapo нoмбap кyнeд.

A) мemoдцau x¡a^u^ammañex;;

B) ^moù^u бoeъmuмoд;

C) мemoдцau фaхмaндaдu^й;

D) мemaдцou эвpeсmuкй, napaurnupom ea npoблeмaвuu marnuu;

E) мemaдyau 3ypoeapü;

Цсвюд: D)

2. Тести мувофикрварй. Ин навъи cyпopишхo аз ду гуру, чузъ^> (элeмeнтхo) ва тaвcифoти аники orno, явш макаки интиxoби мyвoфикaти байни oнхo ибopaтaнд. Myвoфикaт аз руи пpинcипи 1:1, явш ба як чузъи гурухи як, факат якго тaвcифcти гурухи ду муюфщ мeoяд, тартиб дoдa мeшaвaнд. Дар дoxнли хар як гурух, бoяд чyзъхoи якчинca бoшaнд. Шyмopaи зиёдтарини чyзъхoи гурухи дуюм бoяд аз шyмopaи Чyзъхoи гурухи якум зиёд бoшaд. Шyмopaи чyзъхoи гурухи дуюм на зиёда аз 10-то ва чyзъхoи гурухи якум на кам аз 2-то бoяд бoшaнд.

Macaлaн:

Мувофицати байни сутущоро барцарор намоед.

A) Методика таълими математика чиро меомузад?

B) Маънои калимаи «математика» ба забони тоуики чист?

C) Маънои калимаи «метод» чист?

D) Методикаи таълими математикааз кадом цисмуо иборат аст.

1) Дарки дониш;

2) Умуми, хусуси, мушаххас;

3) Системаи методхри илмию таълимиро;

4) Рох аз пайи чизе;

5) методы сухрат.

Цавоб:

1 2 3 4 5

3С 1А 4D 2B

3. Тести кушода Дар супориши шакли кушода, чавобхои тайёр дода намешаванд. Чавобро бояд худи донишчу пешниход намояд. Дар модули кабули имтихонот танхо чавоби мисол ё масъала навишта мешавад. Бинобар ин, донишчу бояд дар варак рохи халро нависад (барои тасдик дар холатхои бахсталаб)

Методикаи иурои амащш ( 3

1 1

1-) +( 22 4

-3) —ро шар; дихед.

Цавоб:

4. Тести интихоби пайдарпайй. Ин намуди супоришот аз чузъиёти якчинсаи ягон гурух ва тавсияи аники категориям ба тартиб овардашавандагии ин чузъёт иборатанд. Масалан:

Пайдархамии омумшй фигураххои геометриро дар хамвори мукаммал намоед.

1) чоркунуа;

2) трапетсия;

3) квадрат;

4) росткунуа;

5) параллелограмм;

6) ромб;

_Цавоб:

1

5

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3

4

6

2

Пас аз супоридани имтихоноти чамъбасти бахои чамъбасти бо формулаи зерин хисоб карда мешавад:

Бч =

\сфх +СФ2 ) 2

■0,5 + Ич • 0,5

дар ин чо:

Бч - эквивалента ададии бахои чамъбасти;

Ф1- эквиваленти ададии натичаи фосилаи якум;

Ф2- эквиваленти ададии натичаи фосилаи дуюм;

Ич - эквиваленти ададии бахои имтихони чамъбасти [3].

Барои хамаи фанхо ва тачрибаомузихо, тибки низомномаи «Низоми кредитии тахсилот», бахои

Эквиваленти рамзии бахо Эквиваленти ададии бахо % Чавоби дуруст Бахои анъанави

А 4,0 95 < A < 100 Аъло

А- 3,67 90 < A-< 95

В+ 3,33 85 < B+< 90 Хуб

В 3,0 80 < B < 85

в- 2,67 75 < B- < 80

С+ 2,33 70 < C+< 75 Кноатбахш

С 2,0 65 < С < 70

С- 1,67 60 < С—< 65

Б+ 1,33 55 < Б+< 60

Б 1,0 50 < В < 55

Бх 0,67 45 < ¥х < 50 Еайриканоатбахш

Б 0 0 < ¥ < 45

Тибки анъана бахои «5» (А 4,0 95 < А < 100 ва А-3,67 90 < А— < 95) ба донишчуе гузошта мешавад, ки кори сифаташ баланд, дарачаи ичроиш хамаи талаботро конеъ мегардонад, мазмуни назариявии фан пурра азхуд карда шудааст. Малакахои амалии кор бобати азхудкунии маводхо ташаккул ёфтаанд. Х,амаи супоришхои таълимии дар барнома пешбинишуда ичро шудаанд.

Бахои чор «4» (В+ 3,33 85 < В+< 90, В 3,0 80 < В < 85 ва В- 2,67 75 < В—< 80) дарача ё худ савияи ичроиши бештари талабот чавобгу мебошанд, малакахои амалй (тачрибавй) бо азхуд кардани мавод асосан ташаккул ёфтаанд, супоришхои таълимии дар барнома пешбини шуда ичро шуданд, сифати ичро шудани аксари онхо.

Бахои «6» (С+ 2,33 70 < С+< 75, С 2,0 65 < С < 70, С- 1,67 60 < С— < 65 Б 1,33 55 < Б+ < 60 ва Б-1,0 50 < В < 55) сатхи ичроиши кор ба талаботи асосй чавобгу буда, мазмуни назариявии фанн кисман азхуд карда шудааст ва фосила барои малакахои амалии кор зарурат надорад, аз ин сабаб он барои пешравии сифати дониш манфиатбахш нест, аксариати супоришхои барномаи таълимй пешбинишуда ичро шудааст, аммо дар онхо баъзан хатогихо ба чашм мерасад. «Нахубу на миёна» кор суст, ичроиши аксарияти талаботхо дар сатхти паст карор дорад, мазмуни назариявии фанн кисман ичро шудааст, баъзе корхои амалй ташаккул дода нашудааст, бештари наёфтаанд, аксариятти супоришхои барномавй ичро нашудаанд ва сифати ичроиши баъзе аз онхо бо адади пасти баллхо бахо дода шудаанд.

Бахои «2»-и Ех (0,67 45 < ¥х < 50), бахои гайриканоатбахшест, ки ба донишчу хукуки бе омузиши такрории фан, барои аз нав супоридани имтихон ичозат дода мешавад.

Бахои «2»-и Г (0 0 < ¥ < 45), бахои гайрщаноатбахш - мазмуни мавзуъхои фанн кисман азхуд карда шудааст, малакахои амалии барои кор ташаккул дода нашуданд, аксарияти супоришхои дар барномаи пешбинй ичро нашудан ё сифати ичроиши онхо бо адади баллхои хурдтарин бахо дода шудаанд; хангоми кори мустакилонаи иловагй оид ба маводхои фанн имконпазир зиёдшавии сифати ичроиши супоришхои таълимй ё кор аз болои маводхои фаннро ба миён намеорад [3].

Хулоса болоравии сатхи сифати таълим аз сатху сифати ташкил ва баргузории машгулиятхои лексионй, амалй, семинарй ва лаборатории муасисахои тахсилоти олии касбй ва дар сатхи зарурй натичагирии он вобастагии зич дорад. Бинобар ин, сатху сифати таълим ва раванди баргузории он бояд талаботи донишчуён, магистрон ва докторантон (РИБ) конеъ гардонида, ба онхо донишхои заминавии тахассусй, касбй ва тадкикотй дода, салохиятнокии касбиро дар онхо бавучуд оварад.

АДАБИЁТ

1. Бойгонии чории ДДОТ ба номи С. Айнй. Хрсоботи ДДОТ ба номи С. Айнй бари солхои2009-2010.

2. Махкамов М., Бойматов К., Гулэмова З. АТаргиб додани тестхои санчишй ва дохилкунии тестиронй ба чараёни таълим. /Маводи конференсияи илмй-амалии байналмиллалй дар мавзуи «Макоми педагогикаи халкй дар шароити чахонишавй»: Бахшида ба 60-солагии доктори илмхои педагоги, профессор Абдулбокй Нуров.-Душанбе: ДДОТ ба номи Садриддин Айнй, 2013, с. 261272.

3. Низимномаи «Низоми кредитии тахсилот дар муассисахои олии касбии Чумхурии Точикистон» - Душанбе, 2016 - 32 с.

4. Нугмонов М. Принсипхо ва метода® тахкикртии методикаи таълими математика / Маводи конференсияи 2-юми байналмилалии илмй-амалии 'Проблемахои муосири тахсилоти математика, физика ва информатика дар мактабхои миёнаю олй" -Душанбе, 2016 - с. 67-73.

5. Нуъмонов М. Тавсияхои метода оид ба тахияи корхои санчишй ДДОТ ба номи Садриддин Айнй, Душанбе 2014. - 15 с.

6. Умаров У.С., Кодиров Б.А., Рачабов УХ, Баъзе Талабот доир ба тартиб додани гестхо/Маврди конференсияи илмй-амалии Чумхуриявй дар мавзуи «Проблемахои таълими тафрикавй»: Бахшида ба 70-солагии корманди шоистаи Точикистон, академик Академияи илмхои педагога, профессор Убайл Зубайдов. Душанбе-2019.

МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РЕАЛИЗАЦИ КРЕДИТНОЙ СИСТЕМЫ ОБУЧЕНИЯ В ТАДЖИКСКОМ ГОСУДРАТСВЕННОМ ПЕДАГОГИЧЕСКОМ УНИВЕРСИТЕТЕ ИМ . С. АЙНЙ - КАК ФАКТОР ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВО ОБУЧЕНИЯ

Данная статья выражает процесс реализации современных методов контроля знаний, при кредитной системе в Таджикском педагогическом университете имени Садриддина Айнй: процесс внедрения и пошагового перехода с традиционной систем оценивания на инновационные.

Также приводится информация о модернизации тестовых заданий, о методике их составления и экзаминационного модуля, и их влияние на повышения качество обучения.

Ключевые слова: оценнивание, традиционная и кредитная система обучения, тестыг, экзамен, повышения качество обучения.

METHODOLOGICAL FEATURES OF THE IMPLEMENTATION OF THE CREDIT SYSTEM OF EDUCATION IN THE TAJIK STATE PEDAGOGICAL UNIVERSITY NAMED AFTER S. AINI

- AS A FACTOR IN IMPROVING THE QUALITY OF EDUCATION

This article expresses the process of implementation of modern methods of assisments acording to the credit system in the Tajik pedagogical University named after Sadriddin Aim: the process of implementation and systematic tranfering from traditional to innovative assessment systems.

Article also provides information about the modernization of test tasks, the methodology of their preparation and examination module, and their impact on improving the quality of education.

Keywords: assessment, traditional and credit system of education, tests, exam, improving the quality.

Сведения об авторах:

Шарипов Кахрамон - старший преподаватель кафедры Основы информационной технологии Таджикского государственного педагогического университета имени С. Айни. Тел.: (+992) 935992288; Электронный почта: kahramons@mail.ru.

Карабаев Бахтовар - кандидат педагогических наук, старший преподаватель кафедрыг методики преподавания английского языка Таджикского государственного педагогического университета имени С. Айни. Тел.: (+992) 931920140; Электронный почта: bahtik87@list.rH.

About the authors

Sharipov Qahramon - senior lecturer of chair of the Bases Informational Technology, Tajik State Pedagogical University named after S. Aini. Tel.: (+992) 935992288; E-mail: ^hamon^]^^. Karabaev Bakhtovar—PhD, senior lecturer of chair of the English teaching Methodology, Tajik State Pedagogical University named after S. Aini. Tel.: (+992) 931920140; E-mail: bahtik87@l.ist.rн.

ОМИЛ^ОИ ТАШАККУЛДИ^АНДАИ ТАФАККУР ВА ШАХСИЯТИ ХОНАНДАИ ХУРДСОЛ ДАР раванди дарс^ои табиатшиносй

Табаров Д.Д.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Дар чахони зудинкишофёбанда, ки инкишофи чамъият ва сохахои илму дониш бо суръат пеш рафта истодааст, реформа ва тачдиди сохаи маорифу тахсилот ногузир мегардад. Ин моро водор менамояд, ки барномахо ва маводхои таълимиро такмил дода ба шароити замон мувофику мутобик гардонем. Сохаи тахсилотро имруз зарур аст, ки рохои методии рушди босуръати зехнии кудакро, махсусан дар зинаи ибтидоии тахсилот бозомузй ва коркард намояд. Умуман ин мушкилй барои сохаи педагогика ва психология нав набуда хама вакт дар маркази диккати олимони равоншинос карор доштааст. Асосхои назариявии ин масъала аз тарафи олимони зиёде коркард шуда бошанд хам (ЛСВиготский, П.Я.Галперин, В.В. Давидов, Н.Н. Подяков ва дигарон) вале ин маънои онро надорад, ки масъала пурра халли худро ёфта бошад. Зеро хусусиятхои инкишофи тафаккури кудак дар зинаи томактабй ва ибтидоии тахсилот, хамчунин инкишофи шаклхои алохидаи тафаккур, алокамандихо ва таъсири мутакобилаи байнихамдигарии онхо ниёз ба тахкикот ва бозомузии тозае дорад. Зеро дар шароити муосир роху усулхо ва меъёрхои ягонаи ташаккулёбй ва рушди зехнии кудак барои зинаи тахсилоти томактабй ва ибтидой коркард нашудааст.

Дар адабиёт ва лугшхо интелект, зехн, акл, хирад, тафаккур кариб, ки хамммаъно шарх дода шуда истифода гардидаанд.

Акл дар Лугати муосири педагоги, ки дар тахти тахрири Е.С. Рапатсевич ба нашр расидааст бо таври умумй чунин шах дода шудааст: «Акл(интелект) - системаи механизмхои психологй мебошад, ки шароит ва имкониятхои дар ботини фард сохтани амсилаи комили дунёи ихотакардаро фарохам оварда, фаъолиятхо ва амалхои уро дилхохона ташкил намуда, рафтор ва амалхояшро вобаста ба ниёзхояш ба як тартиби муайян медарорад» [8, с.278-280].

Акл фаъолияти маърифатии системаи асаб буда мухтасаран гуем доираи кобилияхои фикриро идора мекунад.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.