Научная статья на тему 'METABOLIK SINDROMDA MIOKARD INFARKTINING KLINIK KECHISH XUSUSIYATLARI'

METABOLIK SINDROMDA MIOKARD INFARKTINING KLINIK KECHISH XUSUSIYATLARI Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
281
25
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
O‘TKIR MIOKARD INFARKTI / DISLIPIDEMIYA / SEMIZLIK / QANDLI DIABET / ARTERIAL GIPERTENZIYA

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Badritdinova Matluba Najmidinovna, Normurodov Elbek Farxod O`G`Li

Maqolada o‘tkir miokard infarkti davrida metabolik sindrom kompenentlarining uchrash darajasi, hamda metabolik sindromda miokard infarktining klinik kechishi xususiyatlari to‘g‘risida ma’lumotlar keltirilgan. qandli diabet va semislik, MS komponentlari sifatida, ayollar orasida ko'proq tarqalgan, erkaklar esa triglitseridlar darajasi yuqori va YuZLP xolesterin darajasi past bo'lgan. Metabolik sindromli ayollarda miyokard infarktining og'riqsiz shakllari ko'proq uchraydi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «METABOLIK SINDROMDA MIOKARD INFARKTINING KLINIK KECHISH XUSUSIYATLARI»

УДК: 616-055

METABOLIK SINDROMDA MIOKARD INFARKTINING KLINIK

KECHISH XUSUSIYATLARI

BADRITDINOVA MATLUBA NAJMIDINOVNA

tibbiyot fanlari nomzodi, dotsent Ichki kasalliklar va endokrinologiya kafedrasi mudiri. Buxoro davlat tibbiyot instituti, Buxoro shahri, O'zbekiston ORCID ID 0000-0002-7814-4106 NORMURODOV ELBEK FARXOD O G LI 2-bosqich magistratura rezidenti. Buxoro davlat tibbiyot instituti, Buxoro shahri, O^zbekiston ORCID ID 0000-0001-8223-1213 ANNOTAISIYA

Maqolada o'tkir miokard infarkti davrida metabolik sindrom kompenentlarining uchrash darajasi, hamda metabolik sindromda miokard infarktining klinik kechishi xususiyatlari to'g'risida ma'lumotlar keltirilgan. qandli diabet va semislik, MS komponentlari sifatida, ayollar orasida ko'proq tarqalgan, erkaklar esa triglitseridlar darajasi yuqori va YuZLP xolesterin darajasi past bo'lgan. Metabolik sindromli ayollarda miyokard infarktining og'riqsiz shakllari ko'proq uchraydi.

Kalit so'zlar: o'tkir miokard infarkti, dislipidemiya, semizlik, qandli diabet, arterial gipertenziya.

ОСОБЕННОСТИ КЛИНИЧЕСКОГО ТЕЧЕНИЯ ИНФАРКТА МИОКАРДА У БОЛЬНЫХ С МЕТАБОЛИЧЕСКИМ СИНДРОМОМ

БАДРИТДИНОВА МАТЛУБА НАЖМИДИНОВНА

кандидат медицинских наук, доцент заведующая кафедрой внутренних болезней и эндокринологии Бухарского государственного медицинского института. Город Бухара.

Республика Узбекистан. ORCID ID 0000-0002-7814-4106

НОРМУРАДОВ ЭЛБЕК ФАРХОД УГЛИ Резидент магистратуры 2 курса Бухарского

государственного медицинского института. Город Бухара.

Республика Узбекистан ОНОЮ Ю 0000-0001-8223-1213 АННОТАЦИЯ

В статье рассматриваются статистические данные частоты встречаемости некоторых компонентов метаболического синдрома в остром периоде инфаркта миокарда, особенности клинического течения инфаркта миокарда на фоне метаболического синдрома. Сахарный диабет и ожирение, как компоненты МС чаще встречались среди женщин, в то время как у мужчин наблюдалась тенденция к более высоким уровням триглицеридов и низким ЛПВП. У женщин с метаболическим синдромом чаще встречались безболевые формы инфаркта миокарда.

Ключевые слова: острый инфаркт миокарда, дислипидемия, ожирение, сахарный диабет, артериальная гипертензия.

FEATURES OF THE CLINICAL COURSE OF MYOCARDIAL INFARCTION IN PATIENTS WITH METABOLIC SYNDROME

BADRITDINOVA MATLUBA NAZHMIDINOVNA

Candidate of Medical Sciences, Associate Professor, Head of the Department of Internal Diseases and Endocrinology, Bukhara State Medical Institute. Bukhara city. The Republic of Uzbekistan.

ORCID ID 0000-0002-7814-4106 NORMURADOV ELBEK FARHOD OGLI Resident of the magistracy of the 2nd year of the Bukhara State Medical Institute. Bukhara city. The Republic of Uzbekistan

ORCID ID 0000-0001-8223-1213 ABSTRACT

The article discusses the statistical data on the frequency of occurrence of some components of the metabolic syndrome in the acute period of myocardial infarction, the features of the clinical course of

myocardial infarction against the background of metabolic syndrome. Diabetes mellitus and obesity, as components of MS, were more common among women, while men tended to have higher triglyceride levels and low HDL cholesterol. Women with metabolic syndrome were more likely to have painless forms of myocardial infarction.

Key words: acute myocardial infarction, dyslipidemia, obesity, diabetes mellitus, arterial hypertension.

Dolzarbligi

Yurak -qon tomir kasalliklari (KVH) butun dunyo bo'ylab nogironlik va o'limning asosiy sabablaridan biridir. 2010 yilda Jahon sog'liqni saqlash tashkilotining Jenevadagi hisobotida 17,3 million odam yurak -qon tomir kasalliklaridan vafot etgani, bu dunyodagi barcha o'limlarning 30 foizini tashkil qilishi aytib o'tilgan (JSST hisoboti, 2010). Bu sondan 7,3 million kishi koronar yurak kasalligi (CHD) asoratlaridan vafot etgani qayd qilingan (Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti, 2011). Rossiya Federatsiyasi Davlat statistika qo'mitasi ma'lumotlariga ko'ra, qon aylanish tizimi kasalliklari ko'paymoqda. 2000 yilda birinchi marta 2483 kishiga yurak -qon tomir kasalliklari tashxisi qo'yilgan bo'lsa, 2013 yilda bu ko'rsatkich 4285 kishiga oshdi. Ushbu kasalliklardan o'lim darajasi yuqori bo'lib qolmoqda.

Shu bilan birga, ijobiy tendentsiyalarni ham qayd etish lozim. Yangi dori -darmonlar klinik amaliyotga kiritilgandan so'ng, minimal invaziv teri osti aralashuvi va "katta" operatsiyalarning tarqalishi, aholi orasida nogironlik darajasi pasayib bormoqda.

Yurak ishemik kasalligi, uning asoratlari va davolash samaradorligini o'rganish xavf omillarini o'rganish zarurligini taqozo etadi. Ma'lumki, ortiqcha vazn, dislipidemiya va glyukoza almashinuvining buzilishi kabi metabolik kasalliklar aterogenezni tezlashtiradi. Bu kasalliklarning barchasi metabolik sindromning tarkibiy qismidir.

Tadqiqot maqsadi: Metabolik sindrom komponentlarining miokard infarkti klinik kechishiga ta'sirini o'rganish.

Materiallar va usullar: Tekshirish ishlari Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi Buxoro filialida olib borildi. 45 yoshdan 79 yoshgacha bo'lgan o'tkir miokard infarkti tashxisi bilan kasalxonaga yotqizilgan 124 bemor tekshirildi. Ulardan 26 erkak va 22 ayol metabolik sindromi bor bemorlar, 49 erkak va 27 ayolda metabolik sindrom qayd qilinmagan bemorlarni tashkil qildi.

MS bilan og'rigan bemorlarda 5 mezondan 3tasi borligi aniqlandi: markaziy semirish (erkaklarda bel aylanasi >94 sm, ayollarda - 80 sm), TG darajasining oshishi: >1.7 mmol/L yoki lipid- terapiyani pasaytirish; PZLP xolesterolining pasayishi: erkaklarda <1,03 mmol/L va ayollarda <1,29 mmol/L yoki dislipide-miya uchun maxsus terapiya olayotgan bemorar;

Natija va tahlillar

Olingan ma'lumotlarning tahlili shuni ko'rsatdiki, MS bo'lmagan bemorlarda o'tkir miokard infarkti bo'lgan ayollarda qandli diabet tez -tez kuzatiladi (1 -jadval).

1 -jadval

Otkir miokard infarktida metabolik sindrom komponentlarining

uchrashi

Ayollar MS yo'q n=27 Ayollar MS bilan n=22 Erkaklar MS yo'q n=49 Erkaklar MS bilan n=26

Qandli diabet 4 (14,8 %) 12 (54,5%) 1 (2,04%) 9 (34,6%)

Umumiy xolesterin 14 (51,85 %) 13 (59,09 %) 24 (48,97 %) 17 (65,38%)

Trigliseridlar 3 (11,11%) 15 (68,18%) 5 (10,20 %) 19 (73,07 %)

Past zichlikdagi lipoproteidlar 16 (59,25 %) 17 (77,27%) 32 (65,30 %) 17 (65,38%)

Ortiqcha vazn 5 (18,5 %) 7 (31,8%) 5 (10,20%) 3 (11,53%)

Semizlik 17(62,9 %) 15 (61,8%) 13 (26,5%) 23 (88,46 %)

Егкак!аг уа ауо11аг o,rtasida итит1у хо^епп miqdori уа д1регко!е81его!ет1уа daгajasi Ьо'уюИа faгq yo,q edi. Ю darajasi уа gipeгtгig!iseгidemiya daгajasi bo,yicha МБ ЬИап ка8а!!апдап уа Ьо'!тадап Ьетог!аг o,rtasida jins!aг faгqi yo,q edi, !ekin eгkak!aгda Ю daгajasi yuqori Ьо'!дап. Kasa!xonaga yotqizi!gan ayo! уа егкак!а^а ЮЬ daгajasi biг хИ edi.

Bundan tashqaгi, miyokaгd ^агкй bo,!gan bemoг!aгning k!inik xususiyat!aгi о^ап^к

2-jadval

ОЧк1г miokard infarktida Ьетог1агп1пд кИп1к tavsifi

Ауо!!аг МБ уо^ п=27 Ауо!!аг МБ bi!aп п=22 Егкак!аг МБ уо^ п=49 Егкак!аг МБ ЬИап п=26

То'вИ огШад1 од'пд!аг 25 (92,59 %) 15 (68,18%) 43 (87,75%) 22 (84,61%)

Нап8^а8И 7 (25,92%) 7 (31,8%) 11 (24,48%) 8 (30,76%)

АгИт1уа1аг 4 (18,75%) 5 (23,3%) 8 (16,95%) 5 (21,88%)

Ко'пдИ ауп18И1 5 (14,81%) 5 (22,72%) 11 (22,44%) 4 (15,38%)

Б8-Ии8И уо^оИ8Ы 2 (3,7 %) 2 (9,09%) 5 (10,20%) 3 (11,53%)

Но!812!1к 23 (85,18 %) 20 (90,09%) 42 (85,71%) 23 (88,46 %)

0Иек18И 1 (3,70 %) 2 (4,54 %) 25 (51,02%) 3(11,53%)

O'pkada х1гШа8И!аг 7 (25,92 %) 8 (36,36 %) 12 (24,48 %) 9 (34,61 %)

Уигак au8ku!ta8iya8ida агИт1уа!аг e8hiti!i8hi 5 (18,51 %) 7 (31,81 %) 10 (20,40%) 7 (26,92%)

ТЕРАПИЯ

Q tishchali miokard infarkti 11 (40,74 %) 17 (77,27%) 31 (63,26 %) 21 (80,76%)

Q tishchasiz miokard infarkti 8 (29,62 %) 13 (59,09 %) 13 (26,53%) 9 (34,61 %)

Yuqoridagi jadvaldan ma'lum bolayaptiki, metabolik sindrom komponentlari kuzatilgan ayollarda MS yo'q ayol va erkaklarga qaraganda tez -tez o'tkir miokard infarktining og'riqsiz shakllari kuzatilgan. Buning sababi, 2 -toifa diabetning tez -tez uchrashi va ayollar orasida diabetik neyropatiyaning rivojlanishi bo'lishi mumkin. Kasalxonaga yotqizilgan bemorlar orasida erkaklarning 50%dan ko'prog'i chekishi aniqlandi. Ehtimol, bu ayollarga qaraganda erkaklarda yurak ishemik kasalligi erta boshlanishini va ko'p uchrashi sababini tushuntirishi mumkin.

Bundan tashqari, arterial gipertenziya kasalligi uchrashi o'rganildi. Qabul paytida barcha bemorlarda qon bosimi o'lchandi. MS bo'lmagan ayollarda sistolik bosim 138,3 ± 18,3 mm. sim.ust, diastolik bosim esa -81,7±11,2 mm. sim.ust.; MS bor ayollarda mos ravishda- sistolik bosim 140±40,7 va diastolik bosim 83,1 ± 22,4 mm. sim.ust.ga tengligi aniqlandi.

MS kuzatilmagan erkaklarda sistolik bosim 130,4 ± 21,9 mm. sim.ust., diastolik - 79±11,7 mm. sim.ust.ga tengligi aniqlandi. MS bor erkaklarda - 131,1± 22,9 va 81,1 ± 10,9 mm. sim.ust. teng bo'lgan.

Xulosa. Shunday qilib, qandli diabet va semirish, MS komponentlari sifatida, ayollar orasida ko'proq tarqalgan, erkaklar esa triglitseridlar darajasi yuqori va YuZLP darajasi past bo'lgan. Metabolik sindromli ayollarda miyokard infarktining og'riqsiz shakllari ko'proq uchraydi.

Adabiyotlar royxati:

1. Абдуллозода Саид Муртазо Некоторые аспекты эпидемиологии и этиопатогенеза метаболического синдрома // Вестник Авиценны 2020, 4, 580-594

2. Балева Е.С., Кром И.Л., Алешкина О.Ю. Объективизация отдалённого клинического прогноза больных ишемической болезнью сердца // Фундаментальные исследования. - 2013. - № 7 (часть 3). -С. 511-513.

3. Бадритдинова М.Н., Рауфов А.А., Язмурадов Ф.А. Связь болевого приступа у больных ишемической болезнью сердца при наличии отдельных компонентов метаболического синдрома//Биология и интегративная медицина 2016, 2, 23-36.

4. Жураева Х.И., Алимова Ш.А. Применение опросного метода в ранней диагностике стенокардии в качестве скринирующего теста при профилактических обследованиях населения //Биология и интегративная медицина 2017, 6, 14-22.

5. Жураева Х.И., Очилова Д.А., Кудратова Д.Ш. Распространенность и выявляемость сахарного диабета среди женского населения// Биология и интегративная медицина 2016, 2, 80-87.

6. Жураева Х.И. Каюмов Л.Х., Убайдова Д.С., Джабборов Ж.Ж. Взаимосвязь инфаркта миокарда с метаболическим синдромом// Биология и интегративная медицина 2019, 8, 66-77.

7. Жураева Х.И., Турсунова Д.Э. Встречаемость компонентов метаболического синдрома в практике экстренной медицинской помощи// Биология и интегративная медицина 2019, 3, 43-50.

8. Жураева Х.И., Бадритдинова М.Н., Ражабова Г.Х. Клиник электрокардиография асослари// «Дурдона» Бухара. 2019

9. Anantharaman R., Heatley M., Weston C. Hyperglycemia in acute coronary syndromes: risk-marker or therapeutic target // Heart. 2008. Epub. ahead. of print.

10. Levantesi G. et al. Metabolic Syndrome and Risk of Cardiovascular Events After Myocardial Infarction // Journal of the American College of Cardiology. - 2005. - Vol. 46. - P. 277-283

11. Hausenloy D.J., Yellon D.M. Preconditioning and postconditioning: new strategies for cardioprotection // Diabetes, Obesity and Metabolism. - 2008. -Vol. 10. - P. 451-459.

12. Zeller M. et al. Prevalence and Impact of Metabolic Syndrome on Hospital Outcomes in Acute Myocardial Infarction // Arch. Intern. Med. -2005. -Vol. 165. - P. 1192-1198.

13. Zarich S. et al. Prevalence of metabolic syndrome in young patients with acute MI: does the Framingham Risk Score underestimate cardiovascular risk in this population // Diabetes and Vascular Disease Research. - 2006. - Vol. 3. - P. 103-106.

14. Cheung N.W., Wong V.W., McLean M. What glucose target should we aim for in myocardial infarction / // Diabetes research and clinical practice. - 2008. - Vol. 80. - P. 411-415.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.