CC BY
14ARTERIAL GIPERTENSIYA BILAN ORIGAN BEMORLARDA YURAK GEOMETRIK KO'RSATKICHLARINING O'ZGARISHI
Saodat Yarmukhamedova, Shoxidabonu Amirova
Samarqand davlat meditsina instituti
ANNOTATSIYA
Arterial gipertoniya (AG) bilan og'rigan bemorlarda yurakning morfofunksional holatini o'rganilgan. Umumiy qabul qilingan an'anaviy tadqiqot usullaridan tashqari, barcha bemorlarga standart ekokardiyografiya o'tkazildi. ChQ va O'Q devorlarining qalinligi uzun va qisqa o'qlar bo'ylab, yurak devorlarining nisbiy qalinligi va yurakning sistolik funktsiyasining ko'rsatkichlari hisoblab chiqilgan. SYEning mumkin bo'lgan alomatlari mavjudligiga qarab arterial gipertenziyasi bo'lgan bemorlarda chap qorincha geometrik modellarining tarqalishi o'rganildi.
Arterial hipertansiya bilan bemorlarda yurak etishmovchiligi belgilarining mavjudligiga qarab, o'ng qorinchaning strukturaviy va funktsional parametrlari keltirilgan. Shunday qilib, arterial gipertenziya bilan chap qorinchani tarkibiy qayta qurish qayd etiladi. Bu surunkali yurak etishmovchiligining klinik belgilari bo'lgan bemorlarda ko'proq seziladi.. Bunday holda, ko'pincha chap qorincha kontsentrik gipertrofiyasi qayd etiladi. Diastolik miokard stressini saqlab turganda, bu holda yurakni qayta qurish moslashuvchan bo'ladi deb taxmin qilish kerak.
Kalit so'zlar: arterial gipertoniya, chap qorincha, o'ng qorincha, surunkali yurak etishmovchiligi, kontsentrik gipertrofiya
CHANGES OF HEART GEOMETRIC INDICATORS IN PATIENTS WITH
ARTERIAL HYPERTENSION
Saodat Yarmukhamedova, Shoxidabonu Amirova
Samarkand State Medical Institute
ABSTRACT
The morphofunctional status of the heart has been studied in patients with arterial hypertension (AG). In addition to the generally accepted traditional research methods, standard echocardiography was performed on all patients. The thickness of the walls of the heart and heart were calculated along the long and short axes, the relative thickness of the walls of the heart and the indicators of systolic function of the heart were calculated. The prevalence of left ventricular geometric patterns in patients with arterial hypertension was studied according to the presence of possible symptoms of SYE.
Depending on the presence of signs of heart failure in patients with arterial hypertension, structural and functional parameters of the right ventricle are presented. Thus, structural reconstruction of the left ventricle with arterial hypertension is noted. This is more noticeable in patients with clinical signs of chronic heart failure .. In this case, concentric hypertrophy of the left ventricle is often noted. While maintaining diastolic myocardial stress, it should be assumed that heart reconstruction in this case will be flexible.
Keywords: arterial hypertension, left ventricle, right ventricle, chronic heart failure, concentric hypertrophy
Chap qorincha gipertrofiyasi (ChQG) mavjudligi kasallikning borishi va prognoziga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. ChQG bemorlarning 20-90% da, gipertenziya og'irligi va davomiyligiga qarab aniqlanadi. Bunday holda, chap qorincha gipertrofiyasi yurak-qon tomir asoratlarini rivojlanish xavfi bilan bog'liq va shuning uchun surunkali yurak etishmovchiligini (SYE) rivojlanishida hal qiluvchi omil hisoblanadi.[2,3] Yurak devorlarining gipertrofiyasi chap qorincha devorlarining sistolik kuchlanishiga, aylanma qon hajmining ko'payishiga, umumiy periferik qarshilikka va hokazolarga etarli javob bo'lsa-da, bu jarayon mukammal emas. Bu individual kardiyomiyotsitlarning nomutanosib o'sishida, chap qorincha mushak tolasining disorganizatsiyasida namoyon bo'ladi, bu miyokardning elastikligi va qisqarishining pasayishi, ya'ni yurakning qayta tiklanishi bilan birga keladi [4,5]. Tadqiqot maqsadi: arterial gipertoniya (AG) bilan og'rigan bemorlarda yurakning morfofunksional holatini o'rganish.
Tadqiqot usullari: Umumiy qabul qilingan an'anaviy tadqiqot usullaridan tashqari, barcha bemorlarga standart ekokardiyografiya o'tkazildi. ChQ va O'Q devorlarining qalinligi uzun va qisqa o'qlar bo'ylab, yurak devorlarining nisbiy qalinligi va yurakning sistolik funktsiyasining ko'rsatkichlari hisoblab chiqilgan.
Natijalar: Ko'rib chiqilgan AG bilan bemorlari, SYE belgilarining mavjudligiga qarab, uch guruhga bo'lingan. 1-guruhga SYE belgilarisiz 62 (43,7%) bemor kirgan va 2-guruhga yurak etishmovchiligi alomatlari bo'lgan bemorlar kiritilgan. 80 (56,3%). Ular kundalik jismoniy ish paytida nafas qisilishi, tez charchash va yurak urishidan shikoyat qildilar. Uchinchi guruh nazoratni taqqoslash guruhi edi. Arterial gipertenziya bilan og'rigan bemorlarda sog'lom odamlarning nazorat guruhiga nisbatan ancha aniq, ChQ ning strukturaviy va geometrik qayta tuzilishi qayd etildi. SYE belgilari bo'lgan bemorlarda yurak geometriyasining o'zgarishi chap atrium va chap qorincha devorlarining chiziqli o'lchamlari sezilarli darajada oshishi bilan ifodalangan. Chap qorincha miokardining massasi (ChQMM) va devor qalinligi nisbiy indeksining ko'payishini hisobga olgan holda, bu o'zgarishlar ushbu guruhdagi bemorlarda yurakning aniqroq qayta tuzilishi mavjudligini ko'rsatadi. Shu bilan birga, sistolik va
oxirgi-diastolik hajmlari ko'rsatkichlari, shuningdek, otish fraktsiyasi (EF) bo'yicha sezilarli farq yo'q edi. Ushbu fakt ChQ ni qayta qurish yurakning funktsional holatini saqlashga qaratilgan adaptiv o'zgarishlardan tashqariga chiqmasligini ko'rsatadi. Olingan natijalar shuni ko'rsatadiki, AG bilan og'rigan bemorlarda ChQ diastolik miokardial stressining kattalashishini to'xtatish, shu bilan SYE rivojlanishini sekinlashtirish yoki oldini olishga qaratilgan.
Tahlil qilingan guruhlarda biz chap qorinchaning geometrik modellarini tarqatdik (jadval 1)
SYEning mumkin bo'lgan alomatlari mavjudligiga qarab arterial gipertenziyasi bo'lgan bemorlarda chap qorincha geometrik modellarining tarqalishi
Jadval1
ChQ remodeling tipi 1-gurux 2- gurux
(n=62) (n=80)
Normal 29 (46,8%) 21 (26,25%)
Konsentrik remodeling 19 (30,6%) 10 (12,5%)
Konsentrik gipertrofiya 14 (22,6%) 45 (56,25%)
Ekstsentrik gipertrofiya - 4 (5%)
Ikkinchi guruh bemorlari (yurak etishmovchiligi belgilari bilan) chap qorinchani qayta qurishlarini ko'rsatdilar. Bunday holda chap qorincha kontsentrik gipertrofiyasi kuzatildi. Va 1-guruhdagi bemorlarda (yurak etishmovchiligi belgilarisiz) yurakning normal geometriyasi aniqlandi. Eksantrik chap qorincha gipertrofiyasi gipertenziv bemorlarda surunkali yurak etishmovchiligi belgilariga hamroh bo'lganligi qayd etildi. Arteriyel gipertenziyasi bo'lgan bemorlarda konsentrik yoki eksantrik LV gipertrofiyasi bo'lgan bemorlarda surunkali yurak etishmovchiligining klinik belgilari sezilarli darajada tez-tez namoyon bo'lgan deb taxmin qilish kerak.
Shuningdek, biz o'ng yurakning strukturaviy va funktsional parametrlarini o'rganib chiqdik. (jadval 3).
Olingan ma'lumotlarga ko'ra, arterial gipertenziya bilan og'rigan bemorlarda diastoldagi o'ng qorincha o'ng qorinchasining erkin devorining qalinligi va o'pka arteriyasida o'rtacha bosim darajasi ko'rsatkichlari yuqori va pastki diametri vena kava nazorat guruhiga qaraganda pastroq edi.
Arterial hipertansiya bilan bemorlarda yurak etishmovchiligi belgilarining mavjudligiga qarab, o'ng qorinchaning strukturaviy va funktsional parametrlari
jadval 2
Ko'rsatkich Nazorat guruhi 1- gurux 2- gurux
n =20 n =62 n =80
O'ng bo'lmacha (ml / 46,5±9,4 41,4+9,6 47,8+12,6
m)
O'ng qorincha erkin 0,37±0,07 0,42+0,12 0,48±0,11
devorining diastola
vaqtida qalinligi (sm)
O'ng qorincha diastola 2,8±0,43 2,8+0,42 3,0±0,38
vaqtida diametri (sm)
Pastki kavak venaing 2,0±0,23 1,8±0,21 1,8±0,27
diametri (sm)
O'pka arteriyasining 2,1±0,25 29,2±9,8 32,1±12,3
o'rtacha bosimi
(mm.Hg.)
SYE belgilari bo'lgan bemorlarda 1-guruh bilan taqqoslaganda oshqozon osti bezi bo'sh devorining qalinligi oshganligi va o'pka arteriyasida o'rtacha bosim oshganligi aniqlandi. Shu bilan birga, uchta guruh o'rtasida o'ng atriumning volumetrik parametrlari va oshqozon osti bezining so'nggi diastolik diametrida sezilarli farqlar mavjud emas edi.
Xulosa: Shunday qilib, arterial gipertenziya bilan chap qorinchani tarkibiy qayta qurish qayd etiladi. Bu surunkali yurak etishmovchiligining klinik belgilari bo'lgan bemorlarda ko'proq seziladi.. Bunday holda, ko'pincha chap qorincha kontsentrik gipertrofiyasi qayd etiladi. Diastolik miokard stressini saqlab turganda, bu holda yurakni qayta qurish moslashuvchan bo'ladi deb taxmin qilish kerak.
Nazorat guruhi va arterial gipertenziya bilan og'rigan bemorlar o'rtasida diastolik miokard stressining ko'rsatkichida sezilarli farqlarning yo'qligi yuqoridagi shikoyat bilan murojaat qilgan bemorlarning hammasida ham surunkali yurak etishmovchiligi mavjud emasligini ko'rsatadi.. Ehtimol, ayrim bemorlarda bu alomatlar yurakning shikastlanishi bilan bog'liq emas (masalan: jismoniy harakatsizlik, semirish, kam harakatlanish). Bu o'ng qorinchaning strukturaviy holati ko'rsatkichlari bilan isbotlangan. Shu bilan birga, surunkali yurak etishmovchiligi belgilariga mos keladigan klinik shikoyatlar bilan arterial gipertenziya bo'lgan bemorlarda o'pka arteriyasidagi o'rtacha bosim sezilarli darajada yuqori edi.
REFERENCES
1. Levy D, Savage DD, Garrison RJ, et al. Echocardiographic criteria for left ventricular hypertrophy. The Framingham Heart Study//Am J Cardiol.-1987.-Vol.59-P.956-960
2. Koren MJ, Devereux RB, Casale PN et al. Relation of left ventricular mass and geometry to morbidity and mortality in uncomplicated essential
hypertension.// Ann Intern Med.-1991.- Vol.114.- P.345-352. 3 Levy D, Garrison RJ, Savage DD et al. Prognostic implications of echocardiographicaiiy determined left ventricular mass in the Framingham Heart Study.//NEngl J Med.-1990.- Vol.322.- P.1561-1566.
4. Мареев В.Ю. Блокада процессов ремоделирования сердца: реальность или недостижимый идеал?// Сердечная недостаточность,- 2002.- №1.- С. 1-3.
5. Colm J.N., R.Ferrari,n.Shaфe Cardiac Remodeling-Concepts and Clinical Implications: A Consensus Paper From an International Forum on Cardiac Remodeling// J Am Coll Cardiol. - 2000.- Vol. 35- P,569-82.
6. Ярмухамедова С. Х., Шодикулова Г. З. Параметры внутрисердечной гемодинамики и структурнофункционального состояния миокарда при монотерапии больных эссенциалной гипертонией моксонидином //Академический журнал Западной Сибири. - 2011. - №. 6. - С. 37-38.
7. Гаффоров Х. Х., Вафоева Н. А. Значение систолической и диастолической дисфункции при циррозе печени //Universum: медицина и фармакология. - 2020. -№. 10 (72).
8. Yarmukhamedova S. et al. Features of diastolic dysfunction of the right ventricle in patients with hypertonic disease //Journal of Advanced Medical and Dental Sciences Research. - 2020. - Т. 8. - №. 9. - С. 74-77.
9. Yarmukhamedova S. et al. Study of indicators of intracardial hemodynamics and structural state of the myocardium in monotherapy of patients with arterial hypertension with moxonidin //Journal of Advanced Medical and Dental Sciences Research. - 2020. - Т. 8. - №. 9. - С. 78-81.
