CC BY
14YURAK ISHEMIK KASALLIGI VA BACHADON MIOMASI BO'LGAN BEMORLARNI DAVOLASHDA ANTIKOUGULYANT VA
ANTITROMBOSITAR TERAPIYANI O'TKAZISH BO'YICHA KLINIK
KUZATUVNI OLIB BORISH
Suvon Totliboyevich Yarmatov
Samarqand davlat tibbiyot instituti
ANNOTATSIYA
Bachadon miomasi (BM) - bu bachadon devorining silliq mushak tuzilmalaridan kelib chiqadigan gormonga bog'liq yaxshi sifatli o'smaga o'xshash kasallik. Turli manbalarga ko'ra, menopauza o'tish davrida ayollarning 30-70% ida BM mavjud. Biroq, ushbu kasallikning populyatsiyada haqiqiy tarqalishi, ehtimol, asimptomatik o'smalar tarqalishi to'g'risida ma'lumotlarning yetishmasligi tufayli baholanmagan. Simptomatik BM kichik chanoq sohasida , belda og'riq, dispeptik simptomlar, hayz ko'rishda ko'p miqdorda qon ketishi, shuningdek asoratli tug'ruq va bepushtlikni keltirib chiqarishi mumkin.
Kalit so'zlar: Yurak ishemik kasalligi, bachadon miomasi, antirombositar terapiy, antikougulyant terapiya, bachadondan anomal qon ketishi, bachadon arteriyasi embolizatsiyasi.
RECEIVING CLINICAL OBSERVATION FOR ANTICOGULIAN AND ANTITROMBOSITIC THERAPY IN THE TREATMENT OF PATIENTS WITH ISCHEMIC DISEASE AND UTERINAL MYOMA
Suvon Totliboyevich Yarmatov
Samarkand State Medical Institute
ABSTRACT
Uterine myoma (BM) is a hormone-like benign tumor-like disease that results from the smooth muscle structures of the uterine wall. According to various sources, 30-70% of women have BM during the menopause. However, the actual prevalence of this disease in the population has not been evaluated, probably due to a lack of data on the prevalence of asymptomatic tumors. Symptomatic BM can cause small pelvic pain, low back pain, dyspeptic symptoms, heavy menstrual bleeding, as well as complicated complications and infertility.
Keywords: Ischemic heart disease, uterine fibroids, antiplatelet therapy, anticoagulant therapy, abnormal uterine bleeding, uterine artery embolization.
Kirish: BMning belgilangan xavf omillariga (XO) yosh, hayz ko'rishning erta boshlanishi, anamnezda tug'ruqning yo'qligi, birinchi homiladorlikning kech bo'lishi, tuxumdon polikistozi sindromi kiradi. Arterial gipertenziya, qandli diabet, turmush tarzi (chekish va boshqalar) va semizlik bir vaqtning o'zida yurak-qon tomir kasalliklarining keng tarqalishi va ateroskleroz rivojlanishi bilan bog'liq jarayonlar uchun xO bo'lib hisoblanadi. Umumiy o'xshashliklar aterosklerotik plyakchalar va BM rivojlanishi umumiy biologik mexanizmga ega degan taxminni tasdiqlaydi. Bundan tashqari, monoklonal kelib chiqadigan silliq mushak hujayralarining proliferatsiyasi ateroskleroz va BM rivojlanishida hal qiluvchi ahamiyatga ega.
C-reaktiv oqsil (CRO) aterosklerozning xarakterli yallig'lanish prognozi hisoblanadi. CRO darajasining oshishi subklinik aterosklerotik jarayonni ko'rsatishi mumkin. Gipergomosisteinemiya, ateroskleroz rivojlanishi uchun mustaqil XO bo'lib, oksidlanish buzilishining kuchayishiga, azot oksidi sintezining ingibitsiyasiga, silliq mushaklarning proliferatsiyasiga, endotelial disfunksiyaga va trombozga olib kelishi mumkin.Gomosistein konsentratsiyasining yengil va o'rtacha darajada oshishi aterosklerotik qon tomir kasalligi xavfi bilan bog'liq. Bundan tashqari, giperhomosisteinemiya estrogen ta'siridagi onkogenezning chastotasi sifatida taklif qilingan. CRO darajasi BM rivojlanish xavfi bilan ijobiy bog'liqligi ma'lum. Xuddi shu ishda gomosistein darajasi va BM rivojlanishi o'rtasida teskari bog'liqlik aniqlandi, bu korrelyatsiya miomani jarrohlik yo'li bilan olib tashlaganidan keyin yo'qoldi.
Chet el mualliflarining fikriga ko'ra, BM tarqalishi 20-40% orasida o'zgarib turadi. Ammo, hozirgi kunga kelib, umumiy populyatsiyada kasalliklarning birgalikda uchrashi (YuIK va BM) tarqalishi to'g'risida ma'lumotlar mavjud emas. BM bilan og'rigan bemorlarda teri orqali koronar jarrohlik aralashuvlari paytida antiagregantlarni tayinlash va ba'zi hollarda antikoagulyant terapiya qon ketish xavfi ortishi haqida tashvishlantirishi kerak.
Bachadondan anomal qon ketish keng yarqalgan holdir va ko'pincha BM bilan bog'liq. Retrospektiv tadqiqotda A. Sjelander va boshq. antikoagulyant terapiya tayinlanganidan so'ng, tadqiqot guruhidagi bachadondan qon ketishining shikoyatlari chastotasi 17,8% dan 29,5% gacha ko'tarildi.
Bachadondan anomal qon ketish nafaqat K vitamini antagonistlarini qabul qilish, balki kombinirlangan antiagregantlar ta'sirida ham kuchayadi. Bundan tashqari, menopauza o'tish davrida bo'lmachalar fibrilatsiya mavjud bo'lgan hollarda yangi peroral antikoagulyantlarini buyurishda ularning bachadondan qon ketish bilan bog'liq xavfsizligi baholanmagan. Bundan tashqari, mono yoki qo'shma antitrombotsit terapiya bilan bachadondan qon ketishining uzoq muddatli oqibatlari ko'pincha e'tibordan chetda qoladi yoki kam baholanadi. Xususan, teri orqali koronar jarrohlik aralashuvlaridan keyin buyurilgan qo'shma antitrombotsit terapiya bachadondan ko'p qon ketishiga olib
kelishi mumkin, bu anemiya xavfini oshiradi, bu ayniqsa koronar arteriya kasalligi bo'lgan bemorlar uchun juda xavflidir
Klinik kuzatuv
Bemor 1975 yilda tug'ilgan, kardiologiya bo'limiga jismoniy mashqlar paytida (piyoda yurish, zinapoyadan 1-2 qavatga ko'tarilish) prekordial sohada (to'sh orqasida, chap tomonlama 3-4-qovurg'alar oralig'ida) kuraklar orasiga uzatiladigan va tinch holatda yo'qoluvchi og'riq, qon bosimining 160/90 mm Hg ga ko'tarilishi, umumiy holsizlik, qorinnig pastki qismida davriy og'riq, hayz ko'rishning og'ir kechishi (ko'p miqdorda qon ketishi) shikoyatlari bilan qabul qilindi.
Anamnesis morbi et vitae
Yuqoridagi shikoyatlar bemorni taxminan 2 yil davomida bezovta qilmoqda. Ilgari kardiolog tomonidan yurakning ishemik kasalligi, zo'riqish stenokardiyasi, II funksional sinf tashxisi bilan kuzatilgan. Ambulatoriya sharoitida perindoprilni kuniga 2 mg, rosuvastatinni kuniga 20 mg dan qabul qiladi. Oxirgi 2 oy jismoniy mashqlarga chidamlilikningsezilarli pasayishini kuzatgan. U insult, infarkt kasalliklari kuzatilganligini inkor etadi, giperxolesterinemiya taxminan 4 yil oldin aniqlangan. Zararli odatlarni borligini inkor etadi.
Koronar arteriyalarning ambulatoriya sharoitida multispiral kompyuter tomografiyasi (MSKT) o'tkazildi, unga ko'ra o'ng koronar arteriyaning (O'KA) kritik stenozlari aniqlandi. 2005-yildan buyon BM bilanayollar maslahatxonasida dispanser ro'yxatida turadi, o'sish sur'atlari kuzatilmoqda. Bachadon bo'shlig'ining diagnostik kuretaji giperplastik endometriyal jarayonlar uchun uch marta o'tkazildi (gistologik tasdiqlangan); bemor yurak ishemikkasalligi sababli ginekologik bo'limlarda radikal jarrohlik aralashuvlardan bosh tortdi. Ambulator gonadotropinrilizing gormon agonisti buyurilgan.
U rejalashtirilgan tartibda kardiologiya bo'limiga yotqizilgan.
Dastlabki klinik diagnoz
Asosiy kasallik: Yurak ishemik kasalligi. Stabil zo'riqish stenokardiyasi, funksional sinf III. Koronar arteriyalarning aterosklerozi (MSKT koronar angiografiyasi bo'yicha). Gipertoniya kasalligi IIbosqich, Arterial gipertenziya III darajasi.Xavf guruhi IV.
Asorati: Surunkali yurak etishmovchiligi I bosqich.
Yo'ldosh kasallik:Ko'p interstitsial-subseroz bachadon miomasi,gemorragik sindrom bilan.
Tekshiruv va davolash natijalari
Qo'yilganyo'ldosh tashxisni hisobga olgan holda, kardiolog va ginekolog birgalikda birlamchi koronar angiografiya (KAG) va keyingi davolash taktikalari to'g'risida qaror qabul qildi.
KAG: miokardni koronar qon bilan ta'minlash turi -o'ng tipda. Chap koronar arteriya (CHKA) angiografiyasida 35-40% gacha bo'lgan stenozlar, O'KA distal qismlarida tizimlararo kollaterallar aniqlandi. O'KA angiografiyasida aniqlandi: teshik stenozi 80%, proksimal segmentning kritik stenozi, medial segment darajasida funksional okklyuziya. KAG natijalarini hisobga olgan holda, davolashning birinchi bosqichida O'KAda teri orqali jarrolik aralashuvini o'tkazish,ikkinchi bosqichda bachadon arteriyalarini (BA) embolizatsiyalash to'g'risida qaror qabul qilindi.
Maxsus bo'limda, O'KA ning proksimal va medial segmentlaridaqoniqarli angiografik natijalar bilanballonli angioplastika va teshikni stentlash o'tkazildi.
Operatsiyadan keyingi dastlabki davrda bemor jismoniy mashqlar paytida va dam olish paytida anginal og'riq bo'lmasligi shaklida umumiy ahvolining yaxshilanishini qayd etdi. Chiqib ketganda, dori-darmonlarni davolash buyurildi: antitrombosit va antikoagulyant terapiya (asetilsalitsil kislotasi 100 mg / kun; klopidogrel 75 mg / kun), lipid tushiruvchi terapiya (rosuvastatin 20 mg / kun), gipertenziv terapiya (perindopril 4 mg / kun), gipolipidimik parhez tavsiya etildi. Ginekologik bo'limda ikkinchi gosptilizatsiyadan oldin u kardiolog va ginekolog tomonidan ambulatoriya kuzatuvida bo'lgan, hayz paytida qon yo'qotish hajmi oshganligini ta'kidlagan.
Bir oy o'tgach, bemor davolanishning ikkinchi bosqichiga yotqizildi. Radial dostup orqali BAA chap va o'ng bachadon arteriyalarini 500-700 ^m o'lchamdagi mikrosferalar bilan tomirlarning distal segmentlarida kontrastli staz paydo bo'lguncha amalga oshirildi. Operatsiyadan keyingi ultratovush tekshiruvi natijalari bo'yicha rangli doppler tekshiruvidamiomatoz tugunlarda qon oqishi belgilari yo'q edi. Kasalxonadan chiqish paytida hech qanday shikoyatlar bo'lmagan. 5-kuni kardiolog va ginekologning ambulatoriya nazorati tavsiyasi bilan kasalxonadan chiqarilgan.
6 oydan keyin nazorat KAG amalga oshirildi: CHKA - dinamikasi yo'q, O'KA-da stentlar o'rnatilgan, restenoz belgilarisiz o'tib ketadi. Kardiolog va ginekolog tomonidan qayta tekshirilgandan so'ng, ikkala patologiyada ham ijobiy tendentsiya kuzatildi: jismoniy mashqlar uchun chidamlilikning oshishi (zo'riqish sinamalari natijalariga ko'ra) va qon oqimining belgilarisiz miomatoz tugunlari o'lchamining regressiyasi aniqlandi.
Xulosalar.
Yo'ldosh kasalligi gemorragik asoratlarni rivojlanish xavfini oshiradigan kasalliklar bo'lgan kardiologik profildagi bemorlarda bir vaqtda kuzatiladigan kasalliklarni aniqlash dastlabki tekshiruvning ajralmas qismi bo'lishi kerak. Yurak qon tomir kasalliklari bo'yicha antikoagulyant va/yoki antitrombotsitli terapiya oladigan ayollar sonining ko'payishi sababli, anormal bachadon qon ketishining tarqalishi kuchaymoqda. YuIK va BM bilan og'rigan bemorlarni davolash kardiolog va ginekolog tomonidan birgalikda amalga oshirilishi kerak.
Kardiolog kombinatsion antiagregant terapiyani boshlashdan oldin bemorning reproduktiv holatini, bachadondan anormal qon ketish holatida gematologik parametrlarni, patologik qon ketish paytida kombinatsion antiagregant terapiyanio'zgartirish imkoniyatini baholashi va shuningdek, darhol ginekologga keyingi tekshiruv uchun murojaat qilishi kerak. Ginekolog, o'z navbatida, hayz ko'rish tarixini baholashi, tos a'zolari ultratovush tekshiruvini o'tkazishi, shuningdek aniqlangan koronar arteriya kasalligi, qon tomir yoki venoz tromboembolik asoratlar uchun gormonal davolashni buyurmasligi kerak.
Shunday qilib, YuIK va BM kombinatsiyasi bo'lgan bemorlarni davolash uchun turli xil mutaxassislar (rentgen endovaskulyar va qon tomir jarrohlar, ginekologlar, kardiologlar) davolashning eng maqbul taktikasini aniqlash uchun jalb etilishi kerak. Rentgenologik endovaskulyar aralashuvni o'tkazish nafaqat ob'ektiv tasdiqlash, balki patologiyaning tabiati va tarqalishi to'g'risida to'liq tasavvurga ega bo'lishga imkon beradi. X-nurli endovaskulyar embolizatsiya foydasiga davolash taktikasini tanlash asosiy kasallikni hisobga olgan holda patologiyani yetarli darajada va tezda yo'q qilishga olib keldi.
Hozirgi vaqtda yurak ishemik kasalligi va BM bilan og'rigan bemorlarni davolash bo'yicha klinik ko'rsatmalar, shuningdek, kombinatsion antiagregant terapiyaning BAEdan keyin takroriy qon ketishining paydo bo'lishiga ta'siri to'g'risidagi ma'lumotlar mavjud emas. Klinik sinovlarni o'tkazish ushbu toifadagi bemorlarni boshqarish uchun optimal fanlararo yondashuvni ishlab chiqishga imkon beradi.
REFERENCES
1. ALISHEROVNA M. K., XUDOYBERDIYEVICH G. X. Treatment of Chronic Heart Diseases Insufficiency Depending On the Condition of the Kidneys. - 2021.
2. Alisherovna M. K. 24-Hour Abp Monitoring Of Blood Pressure In Patients With Chronic Heart Failure And The State Of Kidney Function //Central asian journal of medical and natural sciences. - 2021. - t. 2. - №. 1. - c. 197-204.
3. Alisherovna M. K., Tatlibayevich S. Y. Prevention of the progression of chronic kidney disease by decompensation of chronic heart failure //Euro-Asia Conferences. -2021. - T. 4. - №. 1. - C. 54-58.
4. Tairov D. R., Yarmukhamedova S. K., Khusainova M. A. Characteristics of Metabolic Syndrome and Cardiovascular Injuries in Gout.
5. Alisherovna K. M., Tatlibayevich Y. S. RENAL HEMODYNAMICS AND GLOMERULAR FILTRATION IN PATIENTS WITH HYPERTENSION DISEASE AT THE AGE OF 40-60 YEARS //Euro-Asia Conferences. - 2021. - T. 3. - №. 1. - C. 146-149.
6. Khusainova M., Nazarov F. Features of the circadian rhythm blood pressure in patients heart failure and impaired renal function //InterConf. - 2021.
SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 3 I 2021
ISSN: 2181-1601
7. Alisherovna K. M., Tatlibayevich Y. S. Renal hemodynamics and glomerular filtration in patients with hypertension disease at the age of 40-60 years //Euro-Asia Conferences. - 2021. - Т. 3. - №. 1. - С. 146-149
8. Alisherovna M. K., Shaxmaxmudovna s. Z., Tatlibayevich Y. S. Effectiveness of treatment of chronic heart disease insufficiency depending on the functional state of the kidneys //practice. - 2021. - Т. 7. - №. 2.
9. ALISHEROVNA M. K., XUDOYBERDIYEVICH G. Х. Treatment of Chronic Heart Diseases Insufficiency Depending On the Condition of the Kidneys. - 2021.
10.Бекмурадова М. С., Гаффоров Х. Х., Ярматов С. Т. Значение определения мозгового натрийуретического пептида в процессе диагностики хронической сердечной недостаточности //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 4 (58).
11. Ярмухамедова С. Х., Бекмурадова М. С. Особенности диастоличекой дисфнкции правого желудочка у больных артериальной гипертензией на фоне сердечной недостаточности //Национальная ассоциация ученых. - 2016. - №. 1. -С. 18-18.
