Научная статья на тему 'МАЖБУРИЙ ЖАМОАТ ИШЛАРИ ТАРИҚАСИДАГИ ЖАЗО: ТУШУНЧАСИ ВА АСОСИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ'

МАЖБУРИЙ ЖАМОАТ ИШЛАРИ ТАРИҚАСИДАГИ ЖАЗО: ТУШУНЧАСИ ВА АСОСИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук
Ключевые слова
Жиноий жазо / жазо тизими / мажбурий жамоат ишлари / вояга етмаган шахс / қонунчилик нормаси / суд статистикаси. / Criminal punishment / penal system / compulsory community service / minor / legal norm / judicial statistics.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Азбергенова Мунира Чаржаўвна

Мазкур мақолада Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг жиноий жазо тизимига мажбурий жамоат ишлари жазосининг киритилиши, жазо тушунчаси, унинг жазо тизимида тутган ўрни ҳақида батафсил ёритилган. Шу билан бирга, вояга етмаган шахсларга нисбатан ушбу жазо турини қўллаш тартиби, жазони қўлланилиши учун асосларнинг мавжудлигига доир масалалар баён этилган ҳамда жиноятчилик статистикаси таҳлил қилинган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE CONCEPT AND MAIN CHARACTERISTICS OF THE PUNISHMENT: MANDATORY COMMUNITY WORK

This article describes in detail the introduction of mandatory community service punishment into the criminal punishment system of the Criminal Code of the Republic of Uzbekistan, the concept of punishment, and its role in the punishment system. At the same time, the procedure for applying this type of punishment to minors, issues related to the existence of grounds for applying the punishment, and crime statistics were analyzed.

Текст научной работы на тему «МАЖБУРИЙ ЖАМОАТ ИШЛАРИ ТАРИҚАСИДАГИ ЖАЗО: ТУШУНЧАСИ ВА АСОСИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ»

APPLIED SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.984 www.in-academy.uz

Щ /

i V

Уг\гл

Я-,. ' I г [■■

I " Ï yj

ч i 'JmH

LAW, FINANCE AND APPLIED SCIENCES

à^A «..l в®.!»»»»""

ARTICLE INFO

THE CONCEPT AND MAIN CHARACTERISTICS OF THE PUNISHMENT: MANDATORY COMMUNITY WORK

Azbergenova Munira Charjawvna

Student of Karakalpak State University muniraazbergenova5@gmail.com https://doi.org/10.5281/zenodo.11190460

Received: 06th May 2024 Accepted: 13th May 2024 Online: 14th May 2024 KEYWORDS Criminal punishment, penal system, compulsory community service, minor, legal norm, judicial statistics.

ABSTRACT

This article describes in detail the introduction of mandatory community service punishment into the criminal punishment system of the Criminal Code of the Republic of Uzbekistan, the concept of punishment, and its role in the punishment system. At the same time, the procedure for applying this type of punishment to minors, issues related to the existence of grounds for applying the punishment, and crime statistics were analyzed.

МАЖБУРИИ ЖАМОАТ ИШЛАРИ ТАРИ^АСИДАГИ ЖАЗО: ТУШУНЧАСИ

ВА АСОСИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ

Азбергенова Мунира Чаржаувна

КДУ талабаси muniraazbergenova5@gmail.com https://doi.org/10.5281/zenodo.m9046Q

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 06th May 2024 Accepted: 13th May 2024 Online: 14th May 2024 KEYWORDS

Жиноий жазо, жазо тизими, мажбурий жамоат ишлари, вояга етмаган шахс, цонунчилик нормаси, суд статистикаси.

Мазкур мацолада Узбекистон Республикаси Жиноят кодексининг жиноий жазо тизимига мажбурий жамоат ишлари жазосининг киритилиши, жазо тушунчаси, унинг жазо тизимида тутган урни щцида батафсил ёритилган. Шу билан бирга, вояга етмаган шахсларга нисбатан ушбу жазо турини цуллаш тартиби, жазони цулланилиши учун асосларнинг мавжудлигига доир масалалар баён этилган уамда жиноятчилик статистикаси та^лил цилинган.

Бугунги кунда жиноятчиликка ;арши курашиш ва унинг олдини олиш ма;садида хар бир давлат жах,он талабларини инобатга олиб, хал;аро стандартларга мос равишда уз конунчилигида мухим узгаришларни амалга ошириб келмокда. Миллий ;онунчилигимизда шундай мухим узгаришларнинг бири жиноят-хукукий ;онунчилигининг жиноий жазоларни куллаш сохасидаги ислохотларидир.

Мамлакатимизда амалга оширилаётган суд-хуку; ислохотлари замирида вояга етмаганларнинг хукуклари ва конуний манфаатларини химоя ;илиш, айни;са

APPLIED SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.984 www.in-academy.uz

y^apHHHr ^hhohh ^aBoörap^HrHra oug HopMa^apHH AHaga ^HÖepa^^amTHpHm acocuH Ba3H^a^apgaH öupu cu^araga öe^ru^aHraH. ^hhoat ;0HyHHH.AHrHMH3garH BO^ra eTMaraH^apra HucöaTaH Ky^aHaguraH ^:a30 TH3HMHHHHr acocuH Ba3H$acu BO^ra eTMaraH maxcflapHH $a;aTruHa cogup этгaн ^hhoath ynyH ^:a3o^amra HyHa^THpu^HÖ ^o^MacgaH, 6a^KH maxcHH ;aHTa Tapöun^am, y cogup этгaн ^HHOATHHUHr moxhathhh TymuHTupumra ^apaTH^raH.

npe3HgeHTHMH3 n.M. Mup3HëeBHHHr Tamaööycu 6u^aH 2016 hh^ 21 oKTHÖpgaru «Cyg-xyKy; th3hmhhh HHaga hcaox, ^u^um, ^y^apo^apHHHr xyKy; Ba эpкнн^нк^apннн HmoHHflH ^hmoa Ka^o^aT^apuHH KynafiTupum Hopa-Tagöup^apu

TyFpucHga»ru 4850-coh^h OapMOHH ;a6y^ ;u^HHgu. Ymöy ^apMOHga: cyg ^OKHMHHTHHHHr HHHaKaM MycTa^H^HruHH, ^y;apo^ap xyKy; Ba эpкнн^нк^apннннг

umoHH^H x,hmoachhh TaiMHH^am, myHHHrgeK ogu^ cyg^OBra эpнmнm gapa^acuHH omupum cyg-xyKy; th3hmhhh HHaga hcaox, cox,acuga gaB^aT cuëcaTHHHHr acocuH

ycTyBop HyHa^Hm^apu этн6 öe^rH^aHumu, ^yM^agaH 030g^HKgaH Max,pyM öu^aH

6of^h; öy^MaraH My;o6u^ ^a30 Typ^apuHH Ky^amHu KeHraHTupumHu, BO^ra eTMaraH^ap ynyH Ha3apga TyTH^raH ^hhohh ^:a30^apHH ^uöepa^^amTupum Ha3apga TyTH^raH эgн [1].

Ma3Kyp ^apMOH acocuga Y3öeKucT0H Pecnyö^HKacuHHHr «Oyrçapo^apHHHr xyKy; Ba эpкнн^нк^apннн umoHH^u x,hmoa Ka^o^aT^apuHH TabMHH.flamra goup ;ymuMHa

nopa-Tagöup^ap ;aöyfl ;u^HHraH^Hru MyHocaöaTH 6u^aH Y3öeKucT0H Pecnyö^HKacuHHHr aHpuM ;0HyH xy^^aT^apura y3rapTupum Ba KymuMHa^ap KupuTum TyFpucuga» ru ;0HyHH HM30^aHgu [2]. Ma3Kyp ;0HyH acocuga ^hhoht ;0HyHHH^urHMH3ra aHögop maxcra ^a30 öe^ru^amga ^:a30HHHr Typu x,aMga Mu;gopuHH, ^HHOATHHHr h^thmohh xaB^^u^HK gapa^acu Ba xycycuATHHH HHoöaTra o^raH xo^ga AHru Typgaru My;o6u^ ^a30 Y3öeKucT0H Pecnyö^HKacuHHHr ^hhoht KogeKcuHHHr ^a30 TH3HMura «Ma^öypufi ^aMoaT um^apu» Tapu;acugara ^a30 Hopacu KupuTH^gu Ba 451 x,aMga 821- Mogga^apu Ma^öypufi ^aMoaT um^apu gen HOM^aHgu.

Mh^hh ;0HyHHH^urHMH3ra MyBO^u; BO^ra eTMaraH maxc^apra Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Tapu;acugaru ^:a30HH TapTuöu ^hhoht KogeKcuuHr 821- Moggacuga

öe^ru^aHraH öy^uö, yHra MyBO^u; Ma^öypufi ^aMoaT um^apu $a;aT Mex,HaTra ^aë;aT^u Bonra eTMaraH^apra HucöaTaH o^TMum coaTgaH hkkh W3 coaTraHa 6y^raH MyggaTra

TaHHH^aHagu. Ma^öypufi ^aMoaT um^apu BO^ra eTMaraH^apHHHr coF^HFura Ba Ma^HaBHH ^H^aTgaH puBO^^aHumura 3apap eTKa3Mac^uru, y;um ^apaëHHHH 6y3Mac^uru ^03HM.

Ma^öypuH ^aMoaT um^apu ^a;aT MexHaTra ^aë;aT^u BO^ra eTMaraH^apra HucöaTaH ^y^^aHumu MyMKHH.

Ma^öypuH ^aMoaT um^apu Ma^KyMHH x,a; Ty^aHMafiguraH ^ofiga^u ^aMoaT um^apuHH öa^apumra Ma^öypufi Tap3ga ;u^umgaH uöopaTgup. Arap Max,KyM

gouMHH um ëKH y;um ^ofiura эгa öy^raH öy^ca Ma^öypufi ^aMoaT um^apu umgaH ëKH y;umgaH öym Ba;Tga yTa^agu [3,B-435].

Bonra eTMaraH Ma^KyM Ma^öypufi ^aMoaT um^apura ^a^ö ;u^HHraHga um^apHHHr Typ^apu Ba Ma3MyHH ;yHHgaru Ta^aö^apra ^aBoö öepumu KepaK: > um BO^ra eTMaraH^apHHHr ;y^ugaH Ke^aguraH (KyHH eTaguraH) öy^umu mapT;

APPLIED SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.984 www.in-academy.uz

> um Ma;öy^ umnaH^HK ;oöh^hhthhh, ^ofiga^u x,aëTHH KyHHKMa Ba öu^HM^apHH puBO^^aHTupumra hmkoh apaTumu ^03hm [4].

Max,KyMHHHr Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Tapu;acugaru ^a30HH yTamu MyMKHH öy^raH ^OH^ap (oö^eKT^ap) Ba Ma^öypufi ^aMoaT Hm^apHHHHr aHu; Typ^apu Max,a^^HH H^po этyвнн ^okhmhht opraH^apuHHHr TaK^u^ura Kypa hhkh um^ap opraHH TOMOHugaH Ma^KyM amaHguraH xygygga öe^ru^aHagu.

Y3öeKucT0H Pecnyö^HKacu Ba3up^ap Max,KaMacuHHHr 2018 hh^ 8 MaHgaru «Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Tapu;acugaru ^a30HHHr H^pocuHH TamKH^ этнm TapTuöu x,a;Hgaru hh3omhh x,aMga Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Typ^apuHHHr pyfixaTHHH TacguK^am TyFpHcuga»rH 346-coh^h ;apopuHHHr 2-u^OBacuga Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Typ^apuHHHr pyHxaTH KypcaTH^raH. YHra Myo^HK Ma^öypufi ^aMoaT um^apura xyKyM ;u^HHraH Boara eTMaraH maxc^ap Kyfigaru um^apra ^a^ö ;H.flHHHmH MyMKHH: ma^ap^ap, TyMaH^ap, nocë^Ka^ap, gaM o^um 30Ha^apu, cnopT Ba öo^a^ap MafigoHHa^apu, TapuxHH-apxHTeKTypa ëgrop^HK^apu, ;aöpucT0H^apHH oöogoH^amTupum, Kypu^Hm-MOHTa^ um^apu, wk opTum-Tymupum um^apu, cof^h;hh ca;^am TH3HMHgaru um^ap, xa^; Ta^^HMH TH3HMHgaru um^ap, MeBa-caö3aB0T öa3a^apugaru um^ap, HKKH^aMHu xoMamë^apHH Tafiëp^am Ba Tonmupum öyHHHa um^ap.

Yh o^th ëmgaH yH caKKH3 ëmraHa öy^raH maxc^ap TOMOHugaH Ma^öypufi ^aMoaT um^apuHH öa^apum MyggaTH, arap ;0HyHga öom;ana ;ouga öe^ru^aHMaraH öy^ca, o^th oh gaBOMuga KyHura hkkh coaTgaH omMac^uru, Max,KyMra öof^h; öy^MaraH ^o^aT^ap W3ara Ke^raH Ta;gupga эca, öup HH^rana öy^raH Myx,^aTga KyHura hkkh coaTgaH omMac^uru KepaK.

Arap Boara eTMaraH Max,KyM TOMOHugaH yTa^aguraH Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Ba;TH gaM o^um KyH^apu Ba Max,KyM y;umga ëxyg acocuH umga öaHg öy^MaraH KyH^apu yH coaTgaH, um KyH^apu, y;yB gapc^apu (MamFy^OT^ap) yTKa3H^aguraH KyH^apu эca, hkkh coaTgaH, öupo; x,a$Tacura yH KyHgaH omMac^uru ^03hm [5].

Ma^öypufi ^aMoaT um^apura xyKyM ;u^HHraH Boara eTMaraH maxc yH KyH HHuga y3 amam ^ofiugaru ^a30^apHH u^po этнm HHcne^uacuga x,ucoöra TypMaraH, myHHHrgeK ^a30HH yTamgaH öyHHH TOB^am Ma;caguga amupuHraH Max,KyM; ë3Ma orox^aHTupum o^raHugaH cyHr, y3ura öof^h; öy^MaraH ^o^aT^ap MaB^yg öy^Maca-ga, Ma^öypufi ^aMoaT um^apuga öup oh gaBOMuga hkkh MapTagaH Kyn umTupoK этмaгaн Ma^KyM; ë3Ma oro^^aHTupum o^raHugaH cyHr Ma^öypufi ^aMoaT um^apuHH yTam ^ofiugaru (oö^eKTugaru) TamKH^OTHHHr hhkh Me^HaT TapTuöu ;ouga^apuHH öup oh gaBOMuga yH MapTagaH Kyn öy3raH öy^ca Ma^öypufi ^aMoaT um^apuHH yTamgaH öyHHH TOB^OBHH^ap geö эгтнpо$ этн^agн. ^aMga ^hhoht KogeKcu 821 -Moggacu yHyHmu ;ucMura Myo^u; cyg Ma^öypufi ^aMoaT um^apuHHHr yTa^MaraH MyggaTHHH Ma^öypufi ^aMoaT um^apuHHHr TypT coaTHHH 030g^HKHH HeK^amHHHr ëKH 030g^HKgaH Max,pyM ;u^umHHHr öup KyHura TeHr^amTupraH ^o^ga ^ucoö^aö, 030g^HKHH HeK^am ëKH 030g^HKgaH Ma^pyM Tapu;acugaru ^:a30 öu^aH a^MamTupagu.

Xy^oca cu^aTuga myHH Ta^Kug^am MyMKHHKH, Boara eTMaraH^apra HucöaTaH Ma^öypufi ^aMoaT um^apu Tapu3ugaru ^:a30HHHr TafiuH^aHumu Boara eTMaraH maxc^apHH y3 ou^acu Ba ^aMuaTgaH a^paTMaraH ^o^ga ;aHTa Tapöua^am, y3 xaTTH-

APPLIED SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.984 www.in-academy.uz

XapaKaTflapHHHHr moxhathhh aHrflam^apH Ba Ke^a^aKga AHru ^hhoat cogup eïHrnHHHHr o^guHH o^um MaKcagura эpнmнmga MyxHM axaMHAT Kac6 этмoк;ga.

References:

1. Cyg-xyKy; th3hmhhh AHaga uc^ox, ^H^um, $y;apo.flapHHHr xy;yK; Ba эpкнн^нк^apннн umoHH^H xhmoh Ka$o.flaT.flapHHH KyHafiTHpum Hopa-Tagöup^apu TyFpucuga Y36eKHCToH Pecnyö^HKacu npe3ugeHTHHHHr OapMOHH, 21.10.2016 fiu^garu nO-4850-coH https://lex.uz/docs/3050491 (Y36eKHCToH Pecnyö^HKacu ;oHyH xy^^aTflapH Tyn^aMH, 2016 fi., 43-coH, 497-Mogga)

2. Oy;apo^apHHHr xyKy; Ba эpкнн^нк^apннн umoHH^H xhmoh Ka^o^aT^apuHH Ta^MHH^amra goup KymuMHa copa-Tagöup^ap ;a6yfl ;u^HHraH^Hru MyHoca6aTH 6u^aH Y36eKHCTOH Pecnyö^HKacHHHHr afipHM ;oHyH xy^^aTflapura y3rapTHm Ba ;ymHMHa^ap KHpHTHm TyFpucuga Y36eKHCToH Pecnyö^HKacHHHHr K^oHyHH, 29.03.2017 fiu^garu YPK^-421-coh https://lex.uz/docs/3146366 ^oHyHHH^HK Ma^^yMoT^apu mh^hh 6a3acu,

29.07.2021 fi., 03/21/703/0723-coH)

3. Y36eKHCToH Pecnyö^HKacHHHHr ^hhoat KogeKcura mapx^ap. YMyMHfi khcm/ M.PycTaM6oeB.-TomKeHT:«Yuridik adabiyotlar publish»,2021.-740 6.

4. Ma^6ypufi ^aMoaT um^apu Tapu;acugarH ^a3oHHHr H^pocHHH TamKH^ STHm TapTu6u xa;ugaru hh3omhhh xaMga Ma^6ypufi ^aMoaT um^apu Typ^apuHHHr pyfixaTHHH TacgHK^am TyFpucuga Y36eKHCToH Pecny6^HKacu Ba3Hp^ap MaxKaMacHHHHr ;apopu, 08.05.2018 fiu^garu 346-coh https://lex.uz/docs/3731125 ^oHyHHH^HK Ma^^yMoT^apu MH^^ufi 6a3acH, 05.04.2022 fi., 09/22/153/0266-coh)

5. Y36eKHCToH Pecny6^HKacHHHHr ^hhoht-h^poh KogeKcu https://lex.uz/mact/163629 ^oHyHHH^HK Ma^yMoTflapu MHAflufi 6a3acu, 28.02.2024 fi., 03/24/915/0160-coh)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.