Научная статья на тему 'МАХАМБЕТ АУДАНЫ ТұРғЫНДАРЫНЫң ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУРУШАҢДЫғЫНЫң МОНИТОРИНГі'

МАХАМБЕТ АУДАНЫ ТұРғЫНДАРЫНЫң ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУРУШАҢДЫғЫНЫң МОНИТОРИНГі Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
18
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БАКТЕРИАЛДЫ ИНФЕКЦИЯ / ТұРғЫНДАР ДЕНСАУЛЫғЫ / БОЛЖАМ

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Ажигалиева Г.Б., Арынова Г.А., Букунова А.Ш., Даниярова А.Б.

Атырау облысының Махамбет ауданы өңірінде ҚР ДСМ «Статистика департаменті мен ақпараттық жүйе» мәліметтері бойынша аудан көлеміндегі туберкулез аурушаңдығының мониторингі жасалған. Қазіргі таңда мониторинг нәтижелері адамзат қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі басқарушылық шешімдерді негіздеу үшін қызмет ететін қоршаған орта мен қоғамда болып жатқан құбылыстар мен процестерді тұрақты бақылау жүйесі болып табылады. Жұмыстың негізгі мақсаты аудан көлемінде тұрғындар денсаулығына туберкулез аурушаңдығына байланысты баға беру, сонымен бірге статистикалық мәліметтерді өңдеуді мониторингтік талдау арқылы нақты көрініс пен болжамдық деңгейді көрсету. Атқарылған жұмыстың іс жүзіндегі маңыздылығы бүгінгі таңда бүкіл әлемде биологиялық қауіп, жұқпалы аурулар, оның шығу себебі, таралу жолдары, алдын алу шаралары туралы жарыса жазып жатқанда, осы мақала арқылы өз елімізде, аудан көлеміндегі, елді мекендегі статистикалық тіркелу мәліметтерін экстрополяциялық болжам әдісін қолданып талдай отырып, шынайы көріністі жеткізу болып отыр. Сонымен қатар, зерттеушілердің айтуы бойынша бүгінгі таңда бактериялық инфекциялардың жойылып, вирустық инфекцияның жоғарылағаны туралы мәліметтерін зерттеп көру өте маңызды. Зерттеу әдістемесінің негізіне эпидемиологиялық, статистикалық талдау әдістері жатады. Жүргізілген талдаудың құндылығы туберкулез инфекциясының динамикасын нақты тіркелу фактілеріне байланысты анықтап, статистикалық өңдеу жасап, келер жылға болжам жасауда болып отыр.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MONITORING OF TUBERCULOSIS INCIDENCE AMONG RESIDENTS OF MAKHAMBET DISTRICT

The article analyzes the incidence of tuberculosis in the district according to the "Department of Statistics and Information System" of the Ministry of health of the Republic of Kazakhstan in Makhambet District of Atyrau region. Health of the population is the main wealth of society. The main purpose of the work is to provide an assessment of the health status of the population in the district in connection with the incidence of tuberculosis, as well as through monitoring analysis through the processing of statistical data. The practical significance of the work is that today, when we are competing around the world about biological threats, infectious diseases, their origin, ways of spread, preventive measures, through this article we are able to convey a real picture, analyzing statistical registration data in our country, in the area, in the locality using the method of extropolation forecasting. At the same time, according to the researchers, today it is very important to study the data on the disappearance of bacterial infections and the increase in viral infection. The research methodology is based on epidemiological and statistical methods. The value of the analysis is to determine the dynamics of tuberculosis infection depending on the actual facts of registration, make statistical processing and make forecasts for the next year.

Текст научной работы на тему «МАХАМБЕТ АУДАНЫ ТұРғЫНДАРЫНЫң ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУРУШАҢДЫғЫНЫң МОНИТОРИНГі»

ВЕСТНИК КАЗНМУ #1-2021

ЭОЖ 616-002.5

ЭО! 10.530657kaznmu.2021.78.70.067

!Г.Б. Ажигалиева^Г.А. Арынова, 2А.Ш. Букунова, !А.Б. Даниярова

1эл-Фараби атындагы Цазак улттыкуниверситету Цазакстан, Алматы к, 2Д. Серкбаев атындагы Шыгыс Цазакстан техникалыкуниверситету Цазакстан, вскемен к

info@kaznu.kz +7 701 780 1219

МАХАМБЕТ АУДАНЫ Т¥РГЫНДАРЫНЫН, ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУРУШАНДЫГЫНЫН, МОНИТОРИНП

Тушн. Атырау облысыныц Махамбет ауданы ещршде ЦР ДСМ «Статистика департаментi мен ащараттык жуйе» мэлiметтерi бойынша аудан келемiндегi туберкулез аурушацдыгыныц мониторингi жасалган. Цазiргi тацда мониторинг нэтижелерi адамзат каутаздтн камтамасыз ету женiндегi баскарушылык шешiмдердi негiздеу ушт кызмет ететн коршаган орта мен когамда болып жаткан куубылыстар мен процестердi туракты бакылау жуйеа болып табылады.

Жумыстыц негiзгiмаксаты аудан келемтде тургындар денсаулыгына туберкулез аурушацдыгына байланысты бага беру, сонымен бiрге статистикалык мэлiметтердi ецдеудi мониторингтк талдау аркылы накты кертс пен болжамдык децгейдi керсету.

Аткарылган жумыстыц с жyзiндегi мацыздылыгы бyгmгi тацда букы элемде биологиялык каут, жущалы аурулар, оныц шыгу себебу таралу жолдары, алдын алу шаралары туралы жарыса жазып жатканда, осы макала аркылы ез елiмiзде, аудан келемтдегу елдi мекендегi статистикалык тiркелу мэлiметтерт экстрополяциялык болжам эдiст колданып талдай отырып, шынайы керiнiстiжетюзу болып отыр. Сонымен катар, зерттеушыердщ айтуы бойынша бyгmгi тацда бактериялык инфекциялардыц жойылып, вирустык инфекцияныц жогарылаганы туралымэлшеттерт зерттеп керу ете мацызды.

Зерттеу эдстемесшц негiзте эпидемиологиялык, статистикалык талдау эдiстерiжатады. Жyргiзiлген талдаудыц кундылыгы туберкулез инфекциясыныц динамикасын накты тiркелу фактыерте байланысты аныктап, статистикалык ецдеу жасап, келер жылга болжам жасауда болып отыр.

Тушн свздер: туберкулез, бактериалды инфекция, тургындар денсаулыгы, мониторинг, болжам.

бзектыт. Казахстан Республикасынын, денсаульщ са;тау саласын дамытудын, мемлекеттж багдарламасындагы ма;сат ел1м1здщ тура;ты элеуметтж дамуын ;амтамасыз ету ушш Казахстан азаматтарынын, денсаулыгын жа;сарту болып табылады. Туберкулез элемдеп ел1мнщ жетекшi 10 себептершщ бiрi болып табылады. ДД¥ деректерi бойынша элемде жыл сайын туберкулезбен 10 миллионга дешн адам ауырады жэне осы аурудан 1,5 миллионга жуы; адам ;айтыс болады, оныц шшде жалпы елiмге ушыраудын, 20%-ы туберкулез ауруынын, себебшен екен [1]. Аурушавдык;тарга талдау жасауда ;олданылатын тиiмдi тэсшдердщ бiрi мониторинг жасау болып табылады. Мониторинг нэтижелерi адамдар мен экономика объектшершщ ;аушаздтн ;амтамасыз ету женiндегi бас;арушылы; шешiмдердi негiздеу Yшiн ;ызмет ететiн ;оршаган орта мен ;огамда болып жат;ан ;убылыстар мен процестердi тура;ты ба;ылау ЖYЙесi болып табылады [2]. Ба;ылау ЖYЙесi аясында белгш-бiр факторлардын, эсерiне байланысты объектiнi багалау, ба;ылау, объектшщ KYЙiн бас;ару, болжам жасау ЖYзеге асырылады. Мониторингте болжам жасауда ;олданылатын кептеген эдютердщ бiрi экспрополяция болып табылады. Экстраполяция бул болжам жасау объектганщ болаша; дамуына еткен жэне ;азiргi тенденцияларды, зацдылы;тарды, байланыстарды таратуга негiзделген гылыми зерттеу эдiсi. Экстраполяция эдiстерi формализацияланган топта жиi кездеседi. Экстраполяция эд^тершщ ма;саты, егер объектшщ дамуы бурынгыдай жылдамды;пен немесе Yдеумен ЖYзеге асырылса, болаша;та ;андай KYЙге келуi MYмкiн екенiн керсету. Экстраполяция эдiстерi ^ ЖYзiнде кенднен ;олданылады, ейткенi олар ;арапайым, арзан жэне есептеу Yшiн Yлкен

статистикалы; базаны ;ажет етпейдь Экстраполяция эдiстерiн ;олдану екi болжамды ;амтиды: а) негiзгi факторлар, еткеннщ тенденциялары болаша;та ез керiнiсiн са;тайды; б) зерттелетiн ;убылыс математикалы; тYPДе сипаттауга болатын тегiс траектория бойынша дамиды. Бул болжамдар кеп жагдайда экономикалы; процестерге тэн. Егер дамудын, жалпы багытын ай;ындайтын YPДiстi Кдлыптастыру шарттары езгерсе, не iстеу керек десек. Бул жагдайда ол YPДiстi TYзету сия;ты жасанды эдiстi ;олдану усынылады. Ескiрген факторлармен ;длыптас;ан сериялардын, керсеткiштерi кесiледi, бiра; ескi жэне жаца тенденцияларды белу кезiнде сараптамалы; багалауды ;олдануга болады. Болжам жогары дэлдiкке ие болуы керек, болжау Кдтеа негурлым аз болса, алдын-алу кезенд согурлым аз болады жэне болжам базасы согурлым Yлкен болады.

Алдын алу кезенд бул болжам жасалатын уа;ыт аралыгы. Болжам базасы-бул есептеулердi ;уру кезiнде бiз сенетiн бiрнеше жылдардагы статистикалы; а;парат. Алдын алу мерзiмi болжам базасынын, кемiнде 1/3 белтн нурауы тиiс. Экстраполяция эдютерш ;олдана отырып жасалган болжамдарды болжаудын, соцгы кезеЦ ретiнде КЭрастыруга болмайды, ейткенi алынган индикатор сарапшылардын, кемепмен багалануы керек жэне нажет болган жагдайда елдегi экономикалы;, саяси жэне бас;а жагдайлар езгерсе, TYзетiлуi керек. Экстраполяция процедурасы таза механикалы; эдю болып табылады, сонды;тан мунда сешмдшж аралыгын есептеу, ягни алынган болжамды багалаудын, ауыт;у ау;ымы Yлкен мэнге ие. Сешм аралыгы екi жолмен есептелед^ ресми жэне бейресми. Ресми арнайы математикалы; формулаларды ;олдануга непзделген, ал бейресми-сараптамалы;

ВЕСТНИК КАЗНМУ #1-2021

багалаулар мен корытындыларды колдануга непзделген.

Жылжымалы орташа эдiс динамикалык; катарды оныц орташа сипаттамаларына сэйкес туралауга MYMкiндiк бередi. Экстраполяция кезiнде сериялардыц орташа децгешн колдана отырып, болжанган децгей еткен катардагы децгейлердщ орташа мэнше тец болатын принцип колданылады. Бул эдiс болжамды HYктелiк багалау бередi жэне ;ыс;а мерзiмдi болжау кезшде тиiмдi колданылады. Бул эд^тщ артыкшылыгы, оны колдану оцай жэне кец а;паратты; базаны кажет етпейтшдшшде болып отыр.

Экспоненциалды тегiстеу эдiсi соцгы ба;ылау кезiнде ;алыптаск;ан тенденцияны аньщтауга MYмкiндiк бередi жэне негiзгi кезецнщ соцында калыптаскан трендтi сипаттайтын модель параметрлерш багалауга MYмкiндiк бередi. Бул эд^ болашакка колданыстагы тэуелдiлiктердi экстраполяциялаудыц орнына, уа;ыттыц езгеруiне бейiмделедi. Экспоненциалды тепстеу эдiсi кыска жэне орта мерзiмдi болжамдарды жасауда тиiмдi. Оныц негiзгi арты;шылы;тары-бастап;ы а;параттыц салмагын есептеу жэне есепке алудыц карапайымдылыгы, ягни жаца деректер немесе соцгы кезецдердеп мэлiметтер негурлым алыс кезецдерге Караганда кеп салмакка ие. Бул эдют болжау Yшiн пайдалану кезiнде келес ;иынды;тар туындайды: а) тегiстеу параметршщ мэнiн тацдау; б) экспоненциалды елшенген орташа мэннщ бастап;ы мэнiн аны;тау. Ец аз квадраттар эдiсi ба;ыланатын шамалар мен есептелген шамалар арасындагы квадратты; ауыткулардыц косындысын азайтатын модель параметрлерш аны;тауга негiзделген. Трендтi сипаттайтын модель эр жагдайда бiрк;атар статистикалык; критерийлерге сэйкес тацдалады. 1с ЖYзiнде сызыкты; квадратты; экспоненциалды,

куат, экспоненциалды сия;ты функциялар кец таралган [3].

Ец аз квадраттар эдганщ арты;шылыгы-оны ;олдану оцай жэне компьютерде жузеге асырылады. Эдютщ кемшiлiктерiне модельдщ тренда ;атац бекiтуi, ;ыс;а алдын-алу кезенд, Excel сия;ты стандартты компьютерлiк багдарламаларды ;олдану ар;ылы жузеге асырылатын регрессия тецдеуш тацдаудыц ;иындыгы жатады.

Зерттеу нэтижелерi мен талдау. Атырау облысыныц Махамбет ауданы бойынша туберкулездщ алгаш;ы аны;талган жагдайларыныц децгешнщ 2010-2020 ж.ж. аралыгындагы мэлiметтердi ;олдана отырып болжам жасау. Соцгы жылдары зерттеу объектшерш математикалы; моделдеу мен аурушацды; децгешне болжам жасауга кеп кeцiл белшуде. Жогарыда айтып еткендей болжау бул объектшщ болаша;тагы MYMкiн болатын жагдайы туралы немесе осындай жагдайга жету баламалы жолдары мен мерзiмдерi туралы гылыми негiзделген ой-пiкiр болып табылады. Мэлiметтердi экстраполяциямен болжау бiрнеше ЖYЙеленген бiрiздiлiктi сатылардан туратын есептеулермен аньщталады [4]. Болжам эдiсiмен ресми арнайы математикалы; формулаларды ;олдануга негiзделген экспоненциалды елшенген орташа мэндердi бастап;ы ягни iс ЖYзiндегi на;ты мэндер ар;ылы есептеп аны;тауды ЖYзеге асырды;. Теориялы; децгейдi есептеп алган соц на;ты iс ЖYзiндегi жэне теориялы; децгейлермен еам немесе тeмендеудiц орташа ;ар;ынын аны;таймыз. Тeмендегi кестеде зерттеуге алынган Махамбет ауданы бойынша туберкулездiц алгаш;ы аныщталган жагдайларыныц децгейiнiц 2010-2020ж.ж. аралыгындагы мэлiметтерi берiлген [5]. Кестедегi мэлiметтердi болжам жасау есептеуiне ;олданамыз (кесте 1).

Кесте 1 -Махамбет ауданы бойынша туберкулездщ алгаш;ы аны;талган жагдайлары

Алгаш;ы аны;талган диагноз Жылдар

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Туберкулез 31 26 29 23 25 22 22 18 16 20 27

Махамбет ауданы тургындарыныц туберкулезбен экстраполяциялы; децгейiн есептеуiн келтiремiз

ауруыныц децгеш бойынша келесi жылга (кесте 2).

Кесте 2 - Махамбет ауданы тургындарыныц туберкулезбен ауруыныц экстраполяциялы; болжам есептелуi

Жыл 1ф х 1ф* х х2 |т—|орт+В^х 1ф- 1т

2010 31 -5 -155 25 27,89 3,11

2011 26 -4 -104 16 27,02 -1,02

2012 29 -3 -87 9 26,15 2,85

2013 23 -2 -46 4 25,28 -2,28

2014 25 -1 -25 1 24,41 0,59

2015 22 0 0 0 23,54 -1,54

2016 22 1 22 1 22,67 -0,67

2017 18 2 36 4 21,8 -3,8

2018 16 3 48 9 20,93 -4,93

2019 20 4 80 16 20,06 -0,06

2020 27 5 135 25 19,19 7,81

n=11 £259 £-96 £110 £D+ = 14,36

£D - = - 14,3

Орташа ;ар;ындылы; бойынша статистикалы; мэлiметтердi ецдеу нэтижесiнде соцгы он жылдыц кeлемiнде Махамбет ауданы тургындарыныц

туберкулезбен ауруыныц децгеш 3,7% темендегенш аны;тады;. Осы аталган эдiстеме ар;ылы есептей отырып 2021 ж. болжам жасалды: ^олжам2021 - 18,32 ге

тец болды. Dopt+ мэш 3,59, D0px- -2,04 тец болганын ескерсек, 2021 ж. болжам децгешнщ максималды, минималды ауытку мэнш аны;тауга болады: J6<MiKaMmax 21,91 ге тец, ал J б лжам 16,28.

Сонымен эктраполяциялы; болжау эдiсiмен есептеу ар;ылы 2021 ж. Махамбет ауданы тургындарыныц туберкулезбен ауруыныц децгеш 18,32 болу мумкшдтн аньщтадьщ, ал оныц максималды ауытку мэш шегi 21,91 жетедi, ал темендеу минимaлдi

MYMкiндiгi 16,28 тец. Жалпы алганда тенденциялы; сызык;тан керетiнiмiз зерттелген жылдар бойынша темендеу ;арк;ындылыгы бар екеш аны;талды, ягни 2010 ж. ic ЖYзiнде на;ты тiркелген сан 31 болса 2020 ж. 27-ге тец, ал болжамды; ецдеу келес жылы 18,32 мэнiне темендейтiнiн керсетед^ максималды ауытку шегiн алса; та еткен жылдардан темендейтiнiн керcетедi. Графикалы; керiнicте ол келеci диаграммадай болады (сурет 1).

Основной Основной Основной Основной Основной Основной

Основной

:новнои

1 91 ОсновноИ ж

Основной

16,28

Основной

Основной

Jb </b J V Jb Jb JK JL Jb JK

oP* oP* oP* oP* oP* oP* op орф Л* oP* oP* oP*

Лег Jcr JJr „<£< JJT -ЯГ

vO .О Xy .O vO ХУ XT .0 vO ХУ ХУ xr

(X1 [V (X1 (V /Х4 fV (X1 (V (X1 fV (X1 (X1

cr Cr Cr Cr Cr & & Cr Cr Cr & & Сурет 1- Туберкулездщ болжамды; диаграммасы

Цорытынды. Атырау облысыныц Махамбет ауданы ецiрiнде тургындардыц туберкулез инфекциясымен аурушацдыгына талдау жасалды. 2010-2020 жылдары темендеу ;арк;ындылыгы бай;алады, он жыл келемшде тургындардыц туберкулезбен

аурушацдыгы ец жогары децгей 2010 ж. болса ец теменп децгей 2018 ж. болып отыр, 2020 ж. едэуiр жогарылаганымен 2021 ж. болжам бойынша темендеу

тенденциясы KYтiлуде. Жалпы алганда осы элеуметтж децгеймен байланыстырылатын туберкулез аурушацдыгы кейбiр мамандардыц пiкiрлерiндегiдей жойылып кетпегендшш, темендеу бар болса да элi де eзектi мэселе болып, оныц алдын алу шараларын назардан тыс ;алдырмау керектiгiн осы шагын статистикалы; мэлiметтер талдауынан кeремiз.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Россия демонстрирует один из самых значительных темпов снижения заболеваемости и смертности от туберкулеза в мире [Электронный ресурс]: https://minzdrav.gov.ru/news/2020/03/24/135772

2 В Казахстане за 10 лет смертность от туберкулеза удалось снизить в шесть раз https://inbusiness.kz/ru/last/v-kazahstane-za-10-let-smertnost-ot-tuberkuleza-udalos-snizit-v-shest-raz

3 Громова Н. М., Громова Н. И., Основы экономического прогнозирования. Учебное пособие. Издательство: Академия Естествознания. -Москва: 2007. 342с.

4 Савкин И. В. Методика расчета прогнозирования. Учебно-методическое пособие М.: Издательско-торговая корпорация "Дашков и Ко", 2012. 235с.

5 КР ДСМ «Статистика департамент мен а;паратты; ЖYЙе» мэлiметтерi.- 2020.

ÄDEBlETTER TIZIMI

1 Rossija demonstriruet odin iz samyh znachitel'nyh tempov snizhenija zabolevaemosti i smertnosti ot tuberkuleza v mire [Jelektronnyj resurs]: https://minzdrav.gov.ru/news/2020/03/24/135772

2 V Kazahstane za 10 let smertnost' ot tuberkuleza udalos'

snizit' v shest' raz https://inbusiness.kz/ru/last/v-

kazahstane-za-10-let-smertnost-ot-tuberkuleza-udalos-snizit-v-shest-raz

3 Gromova N. M., Gromova N. I., Osnovy jekonomicheskogo prognozirovanija. Uchebnoe posobie. Izdatel'stvo: Akademija Estestvoznanija. -Moskva: 2007. 342s.

4 Savkin I. V. Metodika rascheta prognozirovanija. Uchebno-metodicheskoe posobie M.: Izdatel'sko-torgovaja korporacija "Dashkov i Ko", 2012. 235s.

5 KR DSM «Statistika departamenti men a;paratty; zhYje» malimetteri.- 2020.

ВЕСТНИК КАЗНМУ #1-2021 -

1Г.Б. Ажигалиева,1Г.А. Арынова, 2А.Ш. Букунова, 1А.Б. Даниярова

1 Казахский национальный университет имени Аль-Фараби, Казахстан, г.Алматы 2Восточно-Казахстанский технический университет имени Д.Серикбаева, Казахстан, г.Усть-Каменогорск

МОНИТОРИНГ ЗАБОЛЕВАЕМОСТИ ТУБЕРКУЛЕЗОМ НАСЕЛЕНИЯ МАХАМБЕТСКОГО РАЙОНА

Резюме. В статье проведен анализ заболеваемости туберкулезом по данным Департамента статистики и информационной системы МЗ РК в регионе Махамбетского района Атырауской области. Здоровье населения является главным богатством общества. Основной целью работы является оценка здоровья населения района на предмет заболеваемости туберкулезом, а также мониторинговый анализ путем обработки статистических данных. Практическая значимость проделанной работы заключается в том, что сегодня во всем мире, когда мы пишем о биологических опасностях, инфекционных заболеваниях, причинах их возникновения, путях распространения, мерах профилактики, посредством этой статьи мы анализируем данные

статистической регистрации в своей стране, районе, населенном пункте, используя метод экстрополяционного прогноза, мы должны передать реальную картину. Кроме того, по словам исследователей, сегодня очень важно изучить данные об исчезновении бактериальных инфекций и увеличении числа вирусных инфекций. В основу методики исследования положены эпидемиологические, статистические методы. Ценность проведенного анализа заключается в выявлении динамики туберкулезной инфекции в зависимости от фактических фактов регистрации, статистической обработке и прогнозе на будущий год. Ключевые слова: туберкулез, бактериальная инфекция, здоровье населения, мониторинг, прогноз.

1G.B. Azhigalieva, 1G.A. Arynova, 2A.SH. Bukunova, 1A.B. Daniyarova

1al-Farabi Kazakh National University, Kazakhstan, Almaty 2D.Serikbayev East Kazakhstan Technical University, Kazakhstan, Ust-Kamenogorsk

MONITORING OF TUBERCULOSIS INCIDENCE AMONG RESIDENTS OF MAKHAMBET DISTRICT

Resume. The article analyzes the incidence of tuberculosis in the district according to the "Department of Statistics and Information System" of the Ministry of health of the Republic of Kazakhstan in Makhambet District of Atyrau region. Health of the population is the main wealth of society. The main purpose of the work is to provide an assessment of the health status of the population in the district in connection with the incidence of tuberculosis, as well as through monitoring analysis through the processing of statistical data. The practical significance of the work is that today, when we are competing around the world about biological threats, infectious diseases, their origin, ways of spread, preventive measures, through this article we are

able to convey a real picture, analyzing statistical registration data in our country, in the area, in the locality using the method of extropolation forecasting. At the same time, according to the researchers, today it is very important to study the data on the disappearance of bacterial infections and the increase in viral infection. The research methodology is based on epidemiological and statistical methods. The value of the analysis is to determine the dynamics of tuberculosis infection depending on the actual facts of registration, make statistical processing and make forecasts for the nextyear.

Keywords: tuberculosis, bacterial infection, public health, monitoring, forecasting.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.