CC BY
0INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© Z.Sh.Komilxo'jayev1B_
1 O'zbekiston davlat san'at va madaniyat instituti, Toshkent, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: bugungi kunda madaniyat va san'at muassasalarida zamonaviy marketing faoliyatlarini amaliyotga qo'llash, ulardan samarali foydalanish, xorij tajribasini amaliyotga joriy etish nihoyatda dolzarb ahamiyatga ega jarayon hisoblanadi. Shuningdek marketing ilmiy, moliyaviy, ishlab chiqarish va mehnat resurslarini tarkibiy va bozordagi o'zgarishlarga, tadbirkorlik faoliyatining shart-sharoitlarining u yoki bu bozorlarda o'zgarishiga hamda ishlab chiqarishning samaradorligini ta'minlovchi sharoitlarning o'zgarishiga tezkorlik bilan e'tiborni qaratuvchi, boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimlarga aniq, mantiqan bog'lovchi faoliyat majmui hisoblanadi.
MAQSAD: madaniyat va san'at sohasida marketing mutaxassislarining mahorati va san'ati shundan iboratki, agar ular tizimga, uning yakuniy natijalariga salbiy ta'sir ko'rsatuvchi omillami o'z vaqtida aniqlab, ularga kerakli yo'nalishda ta'sir ko'rsata oladi. Soha marketingda muassasa yoki tashkilotning bitta yoki bir nechta yo'nalishda olib boradigan faoliyat tamoyili sifatida hamda marketing kompleksining har qanday komponentiga nisbatan uzoq muddatli maqsadi ko'rinishida bo'lishi mumkin. Shu nuqtaiy nazardan qaraganda madaniyat va san'at muassasalarida zamonaviy marketing faoliyatlarini chuqur tahlil qilish ham nazariy, ham amaliy jihatdan o'rganilishi kerak
MATERIALLAR VA METODLAR: madaniy marketing strategiyalari (madaniyatga asoslangan marketing strategiyalari) bugungi kunda bozorda muvaffaqiyat qozonish uchun muhim omillardan biri hisoblanadi. Ushbu strategiyalar mahsulot yoki xizmatlarni turli madaniyatlarga moslashtirish orqali mijozlarning ehtiyojlarini yaxshiroq qondirishga yordam beradi. Madaniy marketingning ahamiyatini tushunish uchun quyidagi jihatlarga e'tibor qaratish lozim
MUHOKAMA VA NATIJALAR: madaniy marketing strategiyalari har xil madaniy kontekstlarda muvaffaqiyatli bozor faoliyatini olib borish uchun keng qamrovli yondashuvni talab qiladi. Ushbu strategiyalarni samarali qo'llashda bir nechta asosiy jihatlar mavjud: mahsulot va xizmatlarni mahalliy bozorlarning madaniy xususiyatlariga moslashtirish, ulardagi an'anaviy urf-odatlarni inobatga olish va tillarni hisobga olish kerak. Bu jarayon odatda reklama materiallarini tarjima qilish va lokal kontent yaratishni o'z ichiga oladi.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Natijalar: Madaniy marketing strategiyalarini qo'llash natijasida kompaniyalar quyidagi afzalliklarga ega bo'lishi mumkin: 1. Mijozlar ehtiyojlarini yaxshiroq qondirish: Mahsulot va xizmatlarni madaniy xususiyatlarga moslashtirish orqali mijozlar ehtiyojlarini aniqroq qondirish mumkin bo'ladi. Bu esa mijozlarning qoniqishini oshiradi.
XULOSA: madaniy marketing strategiyalari bugungi globallashgan bozorda muvaffaqiyat qozonish uchun muhim vosita hisoblanadi. Mahsulot va xizmatlarni turli madaniy xususiyatlarga moslashtirish orqali kompaniyalar nafaqat mijozlarning ehtiyojlarini yaxshiroq qondiradi, balki raqobatda ham ustunlikka ega bo'ladi. Bu strategiyalar mijozlar bilan mustahkam munosabatlarni o'rnatish, brendning global muvaffaqiyati, innovatsiya va rivojlanish uchun zamin yaratadi.
Kalit so'zlar: madaniyat va san'at muassasalari, marketing strategiyalari, tashkilot menejmentida, madaniy xizmat.
ВАЖНОСТЬ СТРАТЕГИИ КУЛЬТУРНОГО МАРКЕТИНГА_
© З.Ш. Комилходжаев1Н
1 Государственный институт искусства и культуры Узбекистана, Ташкент, Узбекистан
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: сегодня реализация современных маркетинговых мероприятий в учреждениях культуры и искусства, их эффективное использование, внедрение зарубежного опыта в практику является чрезвычайно важным процессом. Также управляют и обслуживают маркетинговые научные, финансовые, производственные и трудовые ресурсы, которые оперативно обращают внимание на структурные и рыночные изменения, изменения условий предпринимательской деятельности на том или ином рынке, а также изменения условий, обеспечивающих эффективность производства. набор действий, которые четко и логически связаны с управляемыми системами.
ЦЕЛЬ: мастерство и искусство маркетологов в сфере культуры и искусства заключается в том, что они умеют вовремя выявить фактор, оказывающий негативное влияние на систему и ее конечные результаты, и воздействовать на них в нужном направлении. В маркетинге поле может иметь форму долгосрочной цели учреждения или организации по одному или нескольким направлениям, а также долгосрочной цели любого компонента маркетингового комплекса. С этой точки зрения глубокий анализ современной маркетинговой деятельности учреждений культуры и искусства должен быть изучен как теоретически, так и практически.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: стратегии культурного маркетинга (культурно-ориентированные маркетинговые стратегии) являются одним из важных факторов успеха на современном рынке. Эти стратегии помогают лучше удовлетворять потребности клиентов за счет адаптации продуктов или услуг к различным
Iqtibos uchun: Komilxo'jayev Z.Sh. Madaniy marketing strategiyalarining ahamiyati . // Inter education & global study. 2024. №5. B.486-493.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
культурам. Чтобы понять важность культурного маркетинга, необходимо обратить внимание на следующие аспекты:
ОБСУЖДЕНИЕ И ВЫВОДЫ: стратегии культурного маркетинга требуют комплексного подхода для проведения успешной маркетинговой деятельности в различных культурных контекстах. Существует несколько ключевых аспектов эффективного использования этих стратегий: товары и услуги должны быть адаптированы к культурным особенностям местных рынков с учетом их традиционных обычаев и языков. Этот процесс обычно включает перевод рекламных материалов и создание локализованного контента.
Результаты: в результате применения стратегий культурного маркетинга компании могут получить следующие преимущества: 1. Лучшее удовлетворение потребностей клиентов: адаптируя продукты и услуги к культурным особенностям, потребности клиентов могут быть более точно удовлетворены. Это повышает удовлетворенность клиентов.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: стратегии культурного маркетинга являются важным инструментом достижения успеха на современном глобализированном рынке. Адаптируя продукты и услуги к различным культурным особенностям, компании не только лучше удовлетворяют потребности клиентов, но и получают конкурентные преимущества. Эти стратегии закладывают основу для построения прочных отношений с клиентами, глобального успеха бренда, инноваций и роста.
Ключевые слова: учреждения культуры и искусства, маркетинговые стратегии, управление организацией, культурная услуга.
THE IMPORTANCE OF CULTURAL MARKETING STRATEGIES_
© Komilxujayev Z. Shuhratovich1®
1 State Institute of Art and Culture of Uzbekistan, Tashkent, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: today, the implementation of modern marketing activities in culture and art institutions, their effective use, and the introduction of foreign experience into practice is an extremely important process. Also, marketing scientific, financial, production and labor resources, which quickly pay attention to structural and market changes, changes in the conditions of business activity in one or another market, and changes in the conditions that ensure the efficiency of production, manage and is a set of activities that are clearly, logically connected to managed systems.
AIM: The skill and art of marketing specialists in the field of culture and art is that if they can identify in time the factor that has a negative impact on the system and its final results, and influence them in the right direction. In marketing, the field can be in the form of a long-term goal of an institution or organization in one or more directions, as well as a
Для цитирования: Комилходжаев З.Ш. Важность стратегий культурного маркетинга. // Inter education & global study. 2024. №5. С. 486-493.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
long-term goal for any component of the marketing complex. From this point of view, in-depth analysis of modern marketing activities in culture and art institutions should be studied both theoretically and practically.
MATERIALS AND METHODS: cultural marketing strategies (culturally oriented marketing strategies) are one of the important factors for success in the modern market. These strategies help to better meet customer needs by adapting products or services to different cultures. To understand the importance of cultural marketing, you need to pay attention to the following aspects:
DISCUSSION AND CONCLUSIONS: cultural marketing strategies require an integrated approach to conduct successful marketing activities in different cultural contexts. There are several key aspects to using these strategies effectively: 1. Localization (Localization). Products and services must be culturally adapted to local markets, taking into account their traditional customs and languages. This process typically involves translating promotional materials and creating localized content.
Results: Companies can achieve the following benefits as a result of cultural marketing strategies: 1. Better customer satisfaction: By culturally adapting products and services, customer needs can be more accurately met. This increases customer satisfaction.
CONCLUSION: cultural marketing strategies are an essential tool for achieving success in today's globalized marketplace. By adapting products and services to different cultures, companies not only better meet customer needs, but also gain a competitive advantage. These strategies lay the foundation for building strong customer relationships, global brand success, innovation and growth.
Key words: culture and art institutions, marketing strategies, organization management, cultural service.
Samarali marketing faoliyatini amalga oshirish uchun madaniyat muassasasiga tashkilotning barcha faoliyatini yagona butunlikka birlashtirgan va faoliyat yo'nalishini belgilab beradigan aniq marketing strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish tavsiya etiladi. Marketing strategiyasi - bu tashkilotning umumiy maqsadiga erishish va marketing konsepsiyasini amalga oshirish usulidir. Marketing strategiyasi tashkilot uchun umumiy ko'rsatmalarni belgilaydi, mavjud resurslardan maksimal darajada samarali foydalangan holda maksimal natijalarga erishish uchun tashkilotning harakatlarining yo'nalishini belgilaydi. Marketing strategiyasini ishlab chiqish qiyin va doimiy ravishda tuzatiladigan jarayondir. Marketing strategiyasi bozor holatiga, maqsadli auditoriya ehtiyojlarining o'zgarishiga va umuman, tashqi marketing muhitining holatiga qarab o'zgarishi mumkin. Marketing sohasidagi mutaxassislarning fikriga ko'ra, xizmat ko'rsatish sohasida faoliyat yurituvchi tashkilotning marketing konsepsiyasining
For citation: Komilxujayev Z. Shuhratovich. (2024) 'The importance of cultural marketing strategies', Inter education & global study, (5), pp. 486-493. (In Uzbek).
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
muvaffaqiyati ikkita muhim tashkil etuvchiga bog'liq: maqsadli auditoriya nimaga muhtoj; ularni qanday qilib, qanaqa g'oya va xizmat bilan qondirish mumkin (tashkilot buni qay yo'sin bilan qilmoqchi).
Yaxshi tuzilgan marketing strategiyasi ushbu ikki komponent o'rtasidagi kombinatsiya va muvozanatni nazarda tutadi. Lekin agar marketing strategiyasi to'liq ishlab chiqilmagan bo'lsa va taklif mavjud ehtiyojlarga mos bo'lmasa, u holda eng ijodiy g'oya va mohirlik bilan amalga oshirish ham vaziyatni to'g'rilay olmaydi. Madaniy muassasaning marketing strategiyasi madaniy xizmat ko'rsatishning xususiyatiga, uning o'ziga xosligiga, iste'molchi va uning talablariga, bozor ko'rsatkichlari va raqobatchilarning mavjudligiga, shuningdek, muassasaning zahira imkoniyatlariga bog'liq.
Marketing strategiyasining muhim mezoni talab bo'lib, uni o'rganish madaniy muassasaga potensial va real tashrif buyuruvchilarning ehtiyojlarini aniqlashdan boshlanadi. Shuni ta'kidlash kerakki, madaniy mahsulotlarga talabning shakllanishi har doim ham narx mezoni bilan tartibga solinmaydi. Madaniyat sohasida narx bo'lmagan marketing usullari katta ahamiyatga ega, chunki iste'molchi ko'pincha madaniy muassasada arzon narxlarni qidirmaydi, balki sifatli madaniy xizmatni (qulay, obro'li, unutilmas va boshqalar) olishga intiladi. Marketing strategiyasini ishlab chiqishda madaniyat muassasalariga ko'pincha jamiyat rivojlanishining zamonaviy tendensiyalarini (kompyuterlashtirish, ommaviy kommunikatsiyani rivojlantirish va boshqalar), aholining milliy-madaniy rivojlanishining o'ziga xos xususiyatlarini, ijtimoiy tuzilma, ijtimoiy-madaniy soha, tashqi muhitning boshqa jihatlarini, mintaqaviy xususiyatlarni hisobga olish tavsiya etiladi. Ma'naviy madaniyat sohasidagi qadriyatlar holatiga ham e'tibor qaratish lozim.
Ya'ni jamiyatda yangi qadriyatlarning paydo bo'lishi va yangi submadaniyatlarni rivojlanishi kabilar. Bundan tashqari, aholining bo'sh vaqtini o'tkazish tendensiyalarining o'zgarishi, hozirgi bosqichda ko'ngilochar va "oddiylashtirish" ga tobora yaqinlashib borayotgan bo'sh vaqt faoliyatining giperaktiv rivojlanishi haqiqatini ham e'tibordan chetda qoldirmaslik kerak. Marketing strategiyasi tashkilot tomonidan bir qator jihatlarni o'rganish natijasida ishlab chiqiladi: tashqi marketing muhitini tahlil qilish; bozor va uning segmentlarini o'rganish; raqobatchilarni tahlil qilish; maqsadli auditoriyani o'rganish; mahsulotlarni bozorda joylashtirish.
Tashkilot menejmentida tashqi muhit va ichki muhitni strategiya, maqsadlar, missiya va tashkilot faoliyatining boshqa jihatlarini tanlashga ta'sir qiluvchi alohida elementlar sifatida ajratish odatiy holdir. Madaniy muassasaning ichki muhitiga kelsak, u avval aytib o'tilganidek, tashkilot faoliyatining barcha ichki va tarkibiy omillarini o'z ichiga oladi: motivatsiya, rejalashtirish, kadrlar va moliyaviy resurslarni boshqarish tizimi, ichki aloqa tarmoqlari va boshqalar. Tashkilot ichida marketingni amalga oshiradigan shaxslar va kuchlar (masalan, marketolog, PR rivojlanish xizmati, madaniyat muassasasi rahbari, menejer va boshqalar) ni marketingni ichki sohasidir.
Tashqi muhit madaniyat muassasasining faoliyatiga bilvosita, lekin undan kam bo'lmagan ta'sir ko'rsatadi. Faoliyati har doim iste'molchiga, siyosiy yoki iqtisodiy
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
siyosatga yoki texnologik omillarga bog'liq bo'lgan har qanday tashkilotning samaradorligi, natijaviyligi, muvaffaqiyatiga tashqi omillar sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkin. Tashkilotning tashqi muhitini omillari uning faoliyatiga bilvosita ta'sir ko'rsatadigan makro muhitga va omillari tashkilot faoliyatiga bevosita ta'sir ko'rsatadigan mikro muhitga bo'linishi mumkin. Madaniy muassasaning makro muhiti, qoida tariqasida, quyidagilarni o'z ichiga oladi: texnologik omillar (madaniy xizmatlarni ishlab chiqarish yoki sotishda yangi texnologiyalarning mavjudligi va qo'llanilishi); iqtisodiy omillar (iqtisodiy ko'rsatkichlar madaniy xizmat ko'rsatish sohasidagi talabning shakllanishiga ta'sir qilishi mumkin: aholining to'lov qobiliyati, bandlik, iqtisodiy inqiroz, demografiya va boshqalar, shuningdek, madaniyat muassasalari faoliyatiga imtiyozlar va soliq tizimi tijorat tuzilmalari mavjudligi ta'sir qiladi; siyosiy omillar (madaniyat sohasida, bular, birinchi navbatda, davlat va munitsipal darajada madaniy siyosatni rivojlantirish tendensiyalari, shuningdek, madaniyat muammolarini hal qilishda davlatning ishtiroki, me'yoriy-huquqiy bazaning holati); ijtimoiy-madaniy omillar (demografiya, jins va yosh tarkibi, ijtimoiy institutlar, migratsiya, etnik madaniyat, mentalitet, madaniy-tarixiy meros, gorizontal tarmoqlar, jamoalar, ijodiy guruhlarning mavjudligi va boshqalar).
Oxirgi guruh omillari madaniyat muassasalari uchun ayniqsa muhimdir, chunki ularning faoliyati ma'lum bir hududning ijtimoiy-madaniy muhiti bilan bilvosita bog'liq bo'lib, uning dinamikasini hisobga olmasa, madaniyat muassasasi samarali ishlay olmaydi. Madaniy muassasa mikromuhit elementlari bilan bevosita o'zaro ta'sir qiladi va ular uning faoliyatiga bevosita ta'sir ko'rsatadi. Madaniy muassasa mikromuhitining omillariga quyidagilar kiradi:
Iste'molchilar. Bunga madaniyat muassasalariga tashrif buyurgan odamlar, jamoalar, referent guruhlari kiradi. Har qanday tashkilotning muvaffaqiyati ko'p jihatdan mavjud ehtiyojlarni muntazam o'rganishga, uning iste'molchisini yaxshi bilishiga bog'liq.
Raqobatchilar - bu bozor sohasida faoliyat yurituvchi tashkilotlar, firmalar, jismoniy shaxslar (masalan, madaniyat muassasalari uchun dam olish yoki turizm bozori). Raqobat darajasi madaniy muassasaning shu kabi xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar bilan samarali raqobatlasha olish qobiliyatiga bog'liq. Madaniyat muassasasi raqobatbardosh bo'lishi uchun xizmat ko'rsatish sifatini, xizmat ko'rsatish darajasini oshirishi, mehnat sharoitlarini yaxshilashi, sheriklik aloqalarini o'rnatishi va h.k. bajarishi lozim.
Davlat va mahalliy hokimiyat organlari. Bu toifaga hududni boshqaradigan barcha davlat, viloyat, shahar organlari kiradi. Madaniyat muassasalari uchun madaniyat bo'limlari, madaniyat markazlari bevosita ahamiyatga ega bo'lib, ularni muvofiqlashtirish va boshqarish madaniyat sohasidagi muassasalarning keyingi rivojlanishi va faoliyatiga ko'p jihatdan bog'liqdir. Tashqi muhitning boshqa elementlari: OAV vakillari, hamkorlar (homiylar, grant beruvchilar, boshqa madaniyat muassasalari va boshqalar), ijodiy jamoala, NNT va boshqalar.
Malakali marketing strategiyasini ishlab chiqish uchun menejerlar yoki madaniyat muassasalari rahbarlari muntazam ravishda tashqi muhitni kuzatib borishlari, uning
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
rivojlanish tendensiyalarini tahlil qilishlari va aniqlashlari kerak. Marketing strategiyasi ssenariysi har xil bo'lishi mumkin va muassasaning tashqi va ichki muhitining turli jihatlariga bog'liq: ya'ni madaniy xizmatlarning o'ziga xosligi, mavsumiyligi, maqsadli auditoriya xususiyatlari va boshqalar.
Bugungi kunga qadar marketing sohasida turli marketing strategiyalarining butun arsenali to'plangan. Masalan, sotishni ko'paytirishga yoki maqsadli auditoriyani kengaytirishga qaratilgan marketing mavjud. Marketing strategiyalarining turlarini, shu jumladan madaniy faoliyat sohasida amalga oshirilishi mumkin bo'lgan strategiyalarni ko'rib chiqamiz. Marketing strategiyalari bir-biridan quyidagicha farq qilishi mumkin: boshqaruv darajasi bo'yicha: bo'lim, tarmoq yoki umuman tashkilot strategiyasi; muddatlari bo'yicha: bir yildan bir necha yilgacha bo'lgan muddatga; tashkilotning bozordagi xatti-harakatlari bo'yicha: bozorning kengayishi (bozordagi ishtirokining kengayishi), intensiv o'sish (bozorni chuqurroq segmentatsiyalash, tovar va xizmatlarni o'zgartirish); diversifikatsiya (boshqacha aytganda, bitta bozordan chiqish va yangi bozor bo'shliqlari qidirish).
Uslubiy yo'nalishiga ko'ra marketing strategiyalari quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:
1. Differensiatsiyalanmagan marketing strategiyasi. Ushbu strategiya raqobatchilar yo'qligida, tashkilot ma'lum bir mahsulot yoki xizmatning yagona ishlab chiqaruvchisi bo'lganda qo'llaniladi. Bunday holda, madaniyat sohasida iste'molchi uchun umumiy ma'noda, maqsadli auditoriyaga urg'u bermasdan, umumiy xizmat ko'rsatish modeli ishlab chiqariladi. Madaniyat muassasalari uchun bunday holat odatiy hol emas, bu iste'molchi talabiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.
2. Farqlanauvchi marketing strategiyasi. Bunday holda, tashkilot iste'molchilarning turli guruhlariga ularning ehtiyojlariga mos keladigan tovarlar va xizmatlarni taklif qiladi. Bunday strategiyani amalga oshiruvchi madaniyat institutlari "bozorga chuqurlashish" holatida bo'lib, ularning rivojlanishi uchun qo'shimcha istiqbollarga ega bo'ladi.
3. Jamlangan marketing strategiyasi. Bunday strategiya yangi tovarlar va xizmatlar bozoriga kirish uchun qo'llaniladi, bu ma'lum bir iste'molchilar guruhiga erishish uchun kuch va resurslarning katta konsentratsiyasini talab qiladi. Ushbu strategiya doirasida, qoida tariqasida, qisqa vaqt ichida ma'lum bir xizmat turini amalga oshiradigan kichik tashkilotlar ishlaydi.
Bundan tashqari, madaniyat muassasalari madaniy xizmatlarni amalga oshirish usullari bilan bog'liq bo'lgan marketing strategiyalaridan foydalanishlari mumkin. Shu munosabat bilan biz mahsulot birligi sifatida madaniy xizmat ko'rsatiladigan mahsulot strategiyasini, shuningdek, bozorda madaniy xizmatni ilgari surish xususiyatlari ko'rib chiqamiz: tashkilotdagi marketing iste'molchilarga imkon qadar ko'proq mahsulotlarni samarali sotishga qaratilgan (mahsulot keng ma'noda mahsulotlar va xizmatlar, shaxslar, obrazlar va boshqalarni o'z ichiga oladi).
Mahsulot atrofida qurilgan marketing strategiyasi bir qator harakatlarni o'z ichiga oladi. Madaniyat sohasidagi marketing strategiyalari bilan bevosita bog'liq bo'lishi mumkin bo'lgan ba'zilarini ko'rib chiqamiz. Birinchidan, marketing strategiyasi mahsulot
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
g'oyasini yaratish va unga "turtki berish" bosqichidan boshlanadi (madaniyat sohasida -xizmat, tadbir, bayram, marosim, brend va boshqalar). Ikkinchidan, shundan so'ng marketing harakatlari bozor sharoitida mahsulotlarni sotish (madaniy xizmatlarni madaniyat muassasalari faoliyatiga joriy etish) bilan bog'liq masalalarga jamlanadi. Shuningdek, u mahsulotni ilgari surish, sotishni rag'batlantirish yo'llarini belgilaydi (bu madaniy xizmatni qanday qilib ommabop, taniqli va talabgor qilish kerakligi). Uchinchidan, tashkilotning marketing strategiyasi natijalarga, mahsulotni iste'molchi tomonidan qabul qilish darajasiga (maqsadli auditoriya tomonidan ushbu xizmatga, voqeaga, ijrochiga bo'lgan talabni tahlil qilish) qarab tuzatilishi mumkin.
Mahsulotni marketing strategiyasi uchun mahsulot g'oyasi maqsadli auditoriya ehtiyojlari bilan qanday bog'liqligini hisobga olish muhimdir. Agar madaniy xizmat iste'molchiga yo'naltirilmagan bo'lsa, unda uning g'oyalari iste'molchilarning kutganlariga to'g'ri kelmaydi. Bu esa pirovardida iste'molchilarning ushbu xizmatga bo'lgan talabiga salbiy ta'sir qiladi. Aksincha, madaniy xizmat g'oyasining o'zi, uning sifati, narxi va amalga oshirish shakllarining iste'molchi kutganlari bilan mos kelishi talabni shakllantirishning ijobiy omili sifatida tan olinishi kerak. Bundan kelib chiqadiki, iste'molchi auditoriyasini o'rganish va tahlil qilish madaniy muassasa uchun muvaffaqiyatli marketing strategiyasining kalitidir. Ijtimoiy-madaniy boshqaruv sohasidagi mutaxassislarning fikriga ko'ra, iste'molchilarning xususiyatlarini tushunish va o'rganish, eng avvalo, ularning turli segmentlardagi shaxsiy va guruh motivlarini bilishdadir.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Abdullayev I.S. Marketing. - Toshkent.: Innovatsion rivojlanish nashriyot matbaa uyi. 2020, 324 bet.
2. V.M.Chijikov, Ijtimoiy-madaniy boshqaruvga kirish darslik. . M., 2003. B. 340.
3. Pul J. Menejment pul olib kelganda. M 2004. 94bet.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
Komilxo'jayev Zoxidjon Shuxrat o'g'li, magistrant [Комилхужаев Зохиджон Шухратович, магистрант], [Komilxujayev Z. Shuhratovich, masters degrees]; Toshkent sh. Mirzo Ulug'bek tumani, Yalang'och dahasi 127 «A» uy. [адрес: Узбекистан, 117036, Ташкент, Мирзо Улугбекский район, Массив Ялангач, 127 «А» дом.], [address: Uzbekistan, 117036, Tashkent, Mirzo Ulugbek, Yalangoch Street, 127 "A".]; email: x Komilxo'jayev@ gmail.com
