Научная статья на тему 'МАҲАЛЛИЙ ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ОРГАНЛАРИ БОШҚАРУВ ФАОЛИЯТИНИНГ АМАЛДАГИ ҲОЛАТИ'

МАҲАЛЛИЙ ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ОРГАНЛАРИ БОШҚАРУВ ФАОЛИЯТИНИНГ АМАЛДАГИ ҲОЛАТИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
723
85
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
маҳаллий давлат ҳокимияти органлари / маҳаллий ижроия органлари / бошқарув самарадорлиги / бошқарув тузилиши / бошқарув соҳасидаги марказлашув. / local state authorities / local executive bodies / management efficiency / management structure / centralization in management.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — N. Xodjamov

Ушбу илмий мақолада мамлакатимиз маҳаллий давлат ҳокимияти органлари бошқарув фаолиятининг амалдаги ҳолати, бошқарувда қарорларни қабул қилиш жараёнлари таҳлил қилинган. Илмий мақоланинг мақсади сифатида маҳаллий давлат ҳокимияти органлари бошқарув фаолиятини такомиллаштириб учун энг аввало, қарорлар қабул қилинишини, уларнинг қонунга мувофиқлигини ва шаффофлигини таъминлаш келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE CURRENT SITUATION OF MANAGEMENT ACTIVITIES OF LOCAL STATE AUTHORITIES

This scientific article analyzes the current state of management of local state authorities of our country, decision-making processes in management. The goal of the scientific article is to improve the management of local government bodies, first of all, to ensure the adoption of decisions, their compliance with the law and transparency.

Текст научной работы на тему «МАҲАЛЛИЙ ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ОРГАНЛАРИ БОШҚАРУВ ФАОЛИЯТИНИНГ АМАЛДАГИ ҲОЛАТИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

МАХДЛЛИЙ ДАВЛАТ ^ОКИМИЯТИ ОРГАНЛАРИ БОШЦАРУВ ФАОЛИЯТИНИНГ АМАЛДАГИ ^ОЛАТИ Ходжамов Нарзулло Амир ртли

Тошкент амалий фанлар университети укитувчиси https://doi. org/10.5281/zenodo. 7393270

Аннотация. Ушбу илмий мацолада мамлакатимиз мауаллий давлат уокимияти органлари бошцарув фаолиятининг амалдаги уолати, бошцарувда царорларни цабул цилиш жараёнлари таулил цилинган. Илмий мацоланинг мацсади сифатида мауаллий давлат уокимияти органлари бошцарув фаолиятини такомиллаштириб учун энг аввало, царорлар цабул цилинишини, уларнинг цонунга мувофицлигини ва шаффофлигини таъминлаш келтирилган.

Калит сузлар: мауаллий давлат уокимияти органлари, мауаллий ижроия органлари, бошцарув самарадорлиги, бошцарув тузилиши, бошцарув соуасидаги марказлашув.

ТЕКУЩЕЕ СОСТОЯНИЕ УПРАВЛЕНЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ МЕСТНЫХ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ

Аннотaция. В данной научной статье анализируется современное состояние управления органами местного самоуправления нашей страны, процессы принятия решений в управлении. Целью научной статьи является совершенствование управления органами местного самоуправления, в первую очередь обеспечение принятия решений, их соответствие закону и прозрачность.

Ключевые слова: местные органы государственной власти, местные исполнительные органы, эффективность управления, структура управления, централизация в управлении. THE CURRENT SITUATION OF MANAGEMENT ACTIVITIES OF LOCAL STATE

AUTHORITIES

Abstract. This scientific article analyzes the current state of management of local state authorities of our country, decision-making processes in management. The goal of the scientific article is to improve the management of local government bodies, first of all, to ensure the adoption of decisions, their compliance with the law and transparency.

Keywords: local state authorities, local executive bodies, management efficiency, management structure, centralization in management.

Кириш

Кейинги йилларда мамлакатимизда давлат ва жамият хаётининг куплаб сохаларида, жумладан, махаллий давлат уокимияти ва бошкаруви органлари фаолият юритиш жараёнлари самарадорлигини ошириш билан боглик ислохотлар амалга оширилмокда. Узбекистон Республикаси мутакиллигининг илк йилларидан бошлаб, биринчи навбатда, махдллий давлат бошкарувининг макбул ва самарали тизимини яратишга каратилган маъмурий ислохотлар амалга оширилди, чунки факат самарали махаллий давлат хокимияти долзарб ижтимоий-иктисодий муаммоларни хал килишга, давлат бошкарувини яхшилаш учун шароит яратишга, ахоли турмуш даражаси ва сифатини оширишда мухим куприк вазифасини бажаради.

БС12МС2 ЛМТ> ШЖОУЯТЮЖ

ШТЕКМАТЮКАЬ ЗСШетШС ГОиККАЬ УОЬиМБ 1 К8иЕ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК: 2181-3337

Шуни таъкидлаш керакки, замонавий дунёда давлатнинг роли, унинг функциялари, жамият ва давлат, унинг органлари уртасидаги муносабатларни тушунишни кайта куриб чикиш тенденциялари мавжуд. Натижада бир катор мамлакатларда маъмурий ислохотлар, жумладан, давлат хокимияти ва бошкаруви органлари фаолияти самарадорлигини ошириш билан боглик ислохотларни амалга оширишга уринишлар булди. Уларнинг тажрибаси шуни курсатадики, бу бутун жамиятнинг саъй-харакатларини, энг мухими, улар билан мулокот учун хокимиятнинг очиклигини талаб киладиган узок, мураккаб жараён. Шу билан бирга, шошкалок ва нотугри уйланган карорлар катта иктисодий ва ижтимоий йукотишларга олиб келиши мумкин.

Махаллий давлат хокимияти органлари бошкаруви сохасидаги фаолият самарадорлигини ошириш нафакат давлат институтлари тузилмаси ва штатларини узгартириш, балки ижро хокимияти органларининг ваколатларини кайта куриб чикиш, ушбу ваколат ва функцияларни амалга ошириш механизмларини такомиллаштиришдир. Шу билан бирга, махдллий давлат хокимияти органлари ва бошкаруви органлари фаолияти самарадорлигини ошириш жамият учун мухим ва зарур функцияларни «йукотиш»га йул куйилмаслигини хисобга олган холда хал килиниши керак. Бунинг сабаби шундаки, махаллий давлат хокимияти органлари фаолиятининг самарадорлиги унинг назорати остидаги сохаларни камраб олиш кенглиги билан эмас, балки жамият манфаатларига амалда риоя этилиши, сиёсий-хукукий механизмларнинг самарадорлиги билан белгиланади.

Бугуни кунда мамлакатимизда амалга оширилаётган кенг куламдаги ислохотларни самарадорлиги бевосита ижро хокимияти органларида самарали бошкарув карорларини кабул килиниши билан боглик. Буни Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномасидаги куйидаги фикрлар билан изохлаш мумкин:

Биринчидан, ижро хокимияти органлари фаолиятини такомиллаштириш, кадрлар, моддий ресурслардан окилона фойдаланиш буйича аник мезон ва тартибларни жорий этиш;

Иккинчидан, ижро хокимияти органлари зиммасидаги вазифаларни амалга ошириш тартибини, уларнинг масъулият доирасини аник белгилаш;

Учинчидан, хокимиятнинг вакиллик органлари ва ижро хокимияти идоралари уртасида якин хамкорликни таъминлайдиган усул ва услубларни такомиллаштириш;

Туртинчидан, мамлакатимизда кабул килинаётган чора-тадбирларни самарали амалга оширишда ижро хокимияти органларининг уйгун фаолият олиб боришини таъминлаш;

Бешинчидан, давлат бошкарувида очикликка асосланган, самарали карорлар кабул килиш тизимини татбик этиш;

Олтинчидан, Давлат бошкарувини хаддан ташкари марказлаштиришдан воз кечиш;

Еттинчидан, худудларда ижтимоий-иктисодий масалаларга масъул булган рахбарларни танлаш ва жой-жойига куйиш буйича ваколатларни туман ва шахар хокимларига тулик утказиш;

Саккизинчидан, хокимларнинг ижро ва вакиллик хокимияти рахбари сифатидаги ваколатларини алохида-алохида ажратиб куйишдан иборат [1].

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Ушбу максадларнинг мантилий давомийлигини таъминлаш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг "Махаллий ижроия хокимияти органлари рахбарлари уринбосарларининг уларга юкланган вазифаларни бажаришда шахсий масъулиятини кучайтириш буйича кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги ^арори[2] кабул килинди. Унга мувофик, махаллий хокимликлар рахбарларининг молия-иктисодиёт ва камбагалликни кискартириш масалалари буйича биринчи уринбосарлари, махаллий хокимликлар рахбарларининг капитал курилиш, коммуникациялар ва коммунал хужалик масалалари буйича уринбосарлари, хоким уринбосарлари — вилоятлар ва Тошкент шахар инвестициялар ва ташки савдо бошкармалари бошликлари, махаллий хокимликлар рахбарларининг кишлок ва сув хужалиги масалалари буйича уринбосарлари, махаллий хокимликлар рахбарларининг ёшлар сиёсати, ижтимоий ривожлантириш ва маънавий -маърифий ишлар буйича уринбосарларига ваколатли вазифалар юклатилди. Ушбу чора-тадбирлар бежизга эмас. Асосий максад махаллий давлат хокимияти органлари бошкарув фаолиятини такомиллаштириб учун энг аввало, карорлар кабул килинишини, уларнинг конунга мувофиклигини ва шаффофлигини таъминлашдан иборатдир.

Мавзунинг урганилганлик даражаси

Шуни таъкидлаш керакки, замонавий илмий адабиётларда давлат ва махаллий давлат хокимияти органлари бошкаруви фаолиятининг турли жихатлари кадимги дунё файласуфларидан тортиб бугунги замонавий иктисодчи олимлар илмий изланишларида куриб чикилган. Иктисодиётни давлат томонидан тартибга солиш шакллари ва усулларининг назарий масалалари В. Макконнел, В. К. Митчелл, Г. Мйрдал, П. А. Самуелсон, Н. Клиш, Ж. Стиглер, Г. Туллоч, М. Фридман, Ф. фон Х,аек, Л. Эрхард, К.Барнард, П.Друкер, Т.Питерс, Д.Синк, Р.Уотерман ва бошка хорижий олимларнинг ишларида урганилган.

Жумладан, Т. Питерс - Р. Уотерманнинг бошкарув моделида келтирилишича, бошкарув карорларни уз вактида кабул килишга асосланиши ва инсон манфаатларига хизмат килиши керак [3].

МДХ, мамлакатлари олимлари орасида махаллий давлат хокимияти органлари бошкаруви буйича А.М.Скоков, Лукьянова М.Н., А.Гретченко, Е.Кузнецовалар тадкикот олиб борган.

Жумладан, А.М.Скоков келтиришича, махаллий давлат хокимияти органлари хорижий мамлакатларда жамоат ташкилотлари сифатида фаолият олиб боради. Шу сабабдан хам, махаллий давлат хокимияти органлари функцияларини шакллантиришда уларни давлат бошкарувига эмас, балки халкка якин орган сифатида келтириш керак [4]. А.Гретченко эса махаллий давлат хокимияти органлари карорларини кабул килишда халк иштирокини таъминлаш кераклигини, чунки махаллий давлат хокимияти органлари фаолити бевосита халк тулаётган соликларга боглик эканини, келтиради [5].

Махаллий иктисодчи олимлар орасида Ш.Р.Холмуминов, Г. М.Шамарова, А.Холовлар томонидан махаллий давлат хокимияти органларида самарали карорлар кабул килиш тизимини татбик этиш масалалари урганилган. Жумладан, А.Холовнинг келтиришича, давлат хокимияти ва бошкарув органлари фаолияти устидан уларнинг конунга риоя килишларини, уз мажбуриятларини лозим даражада бажаришларини кузатиш ва назорат килиш механизмларини такомиллаштиришга доир тартиб тамойилларни белгилашда, энг аввало, ижро хокимияти органлари фаолияти хакида

БС12МС2 ЛМТ> ШЖОУЯТЮЖ

ШТЕКМАТЮКАЬ ЗСШетШС ГОиККАЬ УОЬиМБ 1 К8иЕ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК: 2181-3337

фукароларга тула ва хакконий ахборотларни етказиш лозим. Бунинг учун оммавий ахборот воситаларида давлат идоралари томонидан кабул килинган карорларнинг матнларидан ташкари, уларнинг мохияти, карордан кузланган максад ёритилиши керак [6].

Юкорида куриб турганимездек, махаллий давлат хокимияти органлари фаолиятини бошкариш ва уларда самарали карорлар кабул килиш турли даврда хамда турли мамлакатларда хам долзарб булиб, бошкарув сохаси тадкикотчиларининг диккат-марказида булган. Шу жихатдан олганда хам, илмий макола мавзуси долзарб булиб, жамият хаётини ривожлантиришнинг замонавий шароитида давлат бошкарувининг барча даражаларида давлат органлари фаолияти самарадорлигини бахолаш муаммоларини хал килиш ва кайта куриб чикишда мухим ахамият касб этади.

Та^лил ва натижалар

Узбекистон Республикасининг "Махаллий давлат хокимияти тугрисида"ги ^онунига[7] мувофик, махаллий давлат органлари махаллий вакиллик органлари ва махаллий ижроия органларига ажратилади (1-расм).

1-расм.

Махаллий давлат органлари

*расм муаллиф ишланмаси

Мамлакатда ^оракалпогистон Республикаси,12 та вилоят ва Тошкент шахрида махаллий ижроия органлари булиши билан бирга, уларга буйсунувчи 30 та шахар ва 170 та туман хокимликлари[8] хам фаолият олиб боради. Бундан ташкари, худди шунча махаллий вакиллик органлари фаолият олиб боради. Махаллий ижроия органлари худуд доирасида молия-иктисодиёт ва камбагалликни кискартириш масалалари; капитал курилиш, коммуникациялар ва коммунал хужалик масалалари инвестициялар ва ташки савдо; кишлок ва сув хужалиги масалалари; ёшлар сиёсати, ижтимоий ривожлантириш ва маънавий-маърифий ишлар буйича муаммоларни урганиш, муаммоларни уз ваколати доирасида ечиш ва ушбулар буйича карор ва фрмойишлар кабул килиш хукуки хамда мажбуриятига эга.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Махаллий вакиллик органлари эса:

хокимнинг такдимига биноан, худудни ривожлантиришнинг истикболга мулжалланган дастурларини, туман, шахарнинг бош режаси ва уни куриш коидаларини тасдиклаш;

вилоятлар ва Тошкент шахри махаллий бюджетларини, шунингдек туманлар ва шахарлар бюджетларини тегишинча вилоятлар ва Тошкент шахар, туманлар ва шахарлар хокимларининг такдимномасига биноан куриб чикиш хамда кабул килиш;

вилоятларнинг вилоят бюджетлари, Тошкент шахрининг шахар бюджети хамда туманлар ва шахарлар бюджетлари даромадларининг прогнозларини маълумот учун кабул килиш;

вилоятларнинг вилоят бюджетларига ва Тошкент шахрининг шахар бюджетига, туманлар ва шахарлар бюджетларига узгартиришлар киритиш тугрисидаги карорларни тасдиклаш;

тегишли бюджетлардан молиялаштириладиган худудий бюджет маблагларини таксимловчиларнинг бюджет маблагларидан самарали фойдаланилиши хамда эришилган натижалар тугрисидаги хисоботларини эшитиш;

ижроия хокимияти булимлари, бошкармалари, бошка таркибий булинмалари рахбарларининг хисоботларини, шу жумладан конунларга риоя этилиши, тегишли халк депутатлари Кенгашлари карорларининг ва доимий комиссиялар тавсияларининг бажарилиши юзасидан хисоботларини эшитади ва бошка ваколатларга эга [9].

Махаллий давлат органлари уз ваколатлари доирасида карорлар кабул килади. Жумладан, хокимликлар кесемида 247 298 та хужжат кабул килинган булиб, худудлар кесимида Тошкент ва Кашкадарё вилоятлари устуворлик килади. Х,оким карорларининг кабул килиниши буйича Наманган вилояти (14 990 та карор), хоким фармойишларининг кабул килиниши буйича Тошкент вилояти (7 697 та фармойиш) юкори курсаткичларга эга. Кенгаш карорларини кабул килишда юкори курсаткичлар Самарканд ва Сурхандарё вилоятларида кузатилган.

Келтирилишича, 2021 йилнинг 28 мартидан 2022 йил 28 мартигача, бир йил давомида Узбекистонда мавжуд 221 та вилоят, туман, шахар хокимиятлари (Кораколпогистон вазирлар кенгаши) кунига уртача 177 та карор кабул килган. Яъни Узбекистонда деярли барча махаллий давлат хокимият органлари кунига уртача биттадан карор кабул килади [10]. Бу хокимликларда вакт сарфининг хам юкорилигидан далолат беради.

1-жадвал

Х,окимликлар кесемида кабул килинган ^ужжатлар [11]

Худудлар Х,оким карори Х,оким фармойиши Кенгаш Карори Жами

Коракалпогистон 7 823 3 439 3 255 14 517

Республикаси

Вилоятлар:

Андижон 6 718 1 741 2 226 10 685

Бухоро 8 280 2 872 3 118 14 270

Фаргона 8 296 5 247 3 391 16 934

Жиззах 6 292 3 325 3 315 12 932

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Наманган 14 990 2 713 2 201 19 904

Навоий 2 945 3 281 2 496 8 722

^ашкадарё 15 487 2 066 2 603 20 156

Самарканд 6 728 3 720 4 356 14 804

Сирдарё 5 819 3 460 2 781 12 060

Сурхандарё 10 775 3 191 3 755 17 721

Тошкент 12 826 7 697 2 344 22 867

Хоразм 6635 2 177 2 445 11 257

Тошкент ш. 8 087 4 038 2 689 14 814

Хокимликлар томонидан карорлар сонининг ортиб бораётганлиги бошкарувда ривожланиш булаётганидан далолат беради. Аммо кабул килинаётган карорлар орасида конунга зид булганлари хам борлиги, мамлакатнинг баркарор ривожланиш шароитида ислохотларнинг давомийлига тускинлик килади. Ракамларга мурожаат киладиган булсак, 2017-2020 йилларда судлар томонидан махаллий хокимликлар карори устидан куриб чикарилган 17 402 та ишдан 7 680 тасида махаллий хокимликлар томонидан чикарилган карор хакикий эмас деб топилган [12].

Хркимликлар томонидан кабул килинаётган карор ва фармойишларнинг конунга зид булишини олдини олиш ва шаффофлигини ошириш максадида 2021 йил 1 июлдан бошлаб хукукий эксперимент натижалари асосида "E-qaror" электрон тизими жорий этилди. Ушбу тизим куйидагиларга хизмат килади:

- барча махаллий давлат хокимияти органларининг хизмат доирасида фойдаланиш учун мулжалланган карорлари ва фармойишларини ишлаб чикиш, келишиш, кабул килиш, чикариш, руйхатга олиш ва эълон килишга;

- "E-qaror" электрон тизимини четлаб утган холда махаллий давлат хокимияти органларининг тегишли карорлари ва фармойишларини кабул килиш ва чикаришга йул куйилмаслигига;

- махаллий давлат хокимияти органлари карорларининг тартибга солиш таъсирини бахолаш "E-qaror" электрон тизимидан фойдаланган холда амалга оширилишига [12].

"E-qaror" электрон тизиминининг жорий этилиши махаллий давлат органларининг бошкарув ва карор кабул килиш тизимида куйидаги афзалликларни беради:

- махаллий давлат хокимияти органларида карорларини ишлаб чикишда инсон омили камайтирилади;

- ахолининг махаллий хокимият органлари томонидан кабул килинган барча хужжатлар билан танишиш имконияти яратилади;

- коррупцияга карши курашиш ва уни олди олинади;

- махаллий хокимият вакиллари органлари фаолиятининг шаффофлиги ортади;

- хоким карори, фармойиши ва кенгаш карорларини яратиш, манфаатдор идоралар билан келишиш, хукукий экспертизага киритиш ва расман нашр этиш ягона манзилдан туриб амалга оширилади;

- Бутун Республика микёсида хоким карори, фармойиши ва кенгаш карорларини ишлаб чикишда ягона тартиб жорий этилади.

Албатта, махаллий давлат хокимияти органларининг карорларни кабул килиш жараёнининг ракамлаштирилиши мамлакатимизнинг трансформацион иктисодиётга утиш

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

жараёнида мухим, аммо ушбу карорларнинг самарадорлигини таъминлаш, уларнинг нафлилигини ошириш максадида куйидагиларни амалга ошириш зарур:

Халк депутатлари Кенгашларида доимий асосда фаолият юритувчи депутатлар корпусини шакллантириш ва уларнинг ваколатларини кенгайтириш оркали худудий ижро органлари фаолияти устидан назоратни кучайтириш.

Махаллаларнинг жойлардаги вакиллик органлари билан, халк депутатлари Кенгашларининг Олий Мажлис Сенати билан, хокимликларнинг вазирликлар ва уларнинг худудий булинмалари билан алокаларини мустахкамлаш.

Махаллий кенгашларнинг котибиятлари фаолиятини янада кучайтириш чораларини куриш.

Махаллий давлат хокимияти органлари томонидан худудий ижро органларининг штат бирлиги ва тузилмаларини белгилаш амалиётини боскичма-боскич кенгайтириш, худудларда амалга ошириладиган вазифалар буйича «ваколатлар реестри»ни шакллантириш [13].

Шуни хам таъкидлаш керакки, вилоят, шахар ва туман хокимларининг карорлари кабул килингандан сунг "E-qaror" электрон тизимига киритилади. Аммо уларнинг лойихаси халк мухокамаси учун такдим этилмайди.

"E-qaror" электрон тизимига киритилган карорларни куздан кечириш жараёнида шу нарса аникландики, иктисодиётнинг айрим сохаларигагина тааллукли булган карорларнинг улуши юкори экан. Уларнинг айримларини хокимликлар карорисиз, тендр асосида хам амалга оширилишини йулга куйиш мумкин.

Хулоса ва таклифлар

Юкорида олиб борилган тахлиллар асосида куйидаги таклифлар шакллантирилди:

Биринчидан, хокимликлар карорларининг конунга мувофиклиги, улар кабул килинишидан олдин экспертизадан утказилиши керак. Бу ноконуний карорлар кабул килинишини кискартиради;

Иккинчидан, вилоят, шахар ва туман хокимларининг карор лойихаси "E-qaror" электрон тизимига халк мухокамасига куйилиши керак. Бу жараён карорларнинг шаффофлигини таъминлаш билан бирга, карорларни кабул килиш жараёнида коррупцияни кискартиришнинг олдини олади;

Учинчидан, иктисодиётнинг айрим сохаларигагина тааллукли булган карорларнинг улушини кискартириш максадида, айрим лойихаларни хокимликлар кошидаги махсус кенгашлар оркали тендр асосида амалга оширилишини йулга куйиш талаб этилади.

REFERENCES

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1. Холов А.Х. Махаллий давлат хокимияти органларида самарали карорлар кабул килиш тизимини татбик этиш масалалари. "Иктисодиёт ва инновацион технологиялар" илмий электрон журнали. № 1, январь-февраль, 2018 йил.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг "Махаллий ижроия хокимияти органлари рахбарлари уринбосарларининг уларга юкланган вазифаларни бажаришда шахсий масъулиятини кучайтириш буйича кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги Карори. 24.08.2021 йилдаги Щ-5230-сон. https://lex.uz/docs/5598091

3. Ghinea, Valentina & Bratianu, Constantin. (2007). Organizational culture modeling.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

4. Скоков А. М. Местное управление и самоуправление в странах СНГ // Рос. мед. -биол. вестн. им. акад. И.П. Павлова. 2003. №1-2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/mestnoe-upravlenie-i-samoupravlenie-v-zarubezhnyh-gosudarstvah (дата обращения: 25.10.2022).

5. А.Гретченко. Ключевые проблемы местного самоуправления в России. file:///C:/Users/User/Downloads/110-202-1-SM.pdf

6. Узбекистон Республикасининг "Махаллий давлат хокимияти тугрисида"ги ^онуни. 02.09.1993 йилдаги 913-ХП-сон

7. https://daryo.uz/2018/10/09/ozbekistonda-nechta-tuman-va-shahar-borligini-bilasizmi/

8. Узбекистон Республикасининг "Махаллий давлат хомияти тугрисида"ги ^онуни. 1993 йил 2 сентябрь, 913-Х11-сон. https://www.lex.uz/acts/112170

9. https://www.gazeta.uz/uz/2022/03/28/repeal/

10. https://e-qaror.gov.uz/oz/statistics/index?tab=5&type=1

11. http://hudud24.uz/4-yilda-sudlar-tomonidan-mahalliy-hokimlarning-7-680-ta-karori-nokonuniy-deb-topilgan/

12. https://minjust.uz/uz/press-center/news/102230/

13. Узбекистон Республикаси Президентининг "2022 — 2026 йилларга мулжалланган Янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегияси тугрисида"ги Фармони. 28.01.2022 йилдаги ПФ-60-сон. https://lex.uz/docs/5841063

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.